장음표시 사용
41쪽
naturali hominis sociabilitate, hac reiecta, nulla amplius ratione potest intelligi Homo igitur est aptus natus ad civilem Societatem.
Sunt quidem ut ad obiectionis hoc in scholio propositae
solutionem redeamus in medio civilis cuiusque societatis mala Sed in ea sunt tantummodo e Sillidit0rluit at linetia; i principit Sel ma giStrattium Cis a. si Si cum nunc sunt principe et magistratus, multiqlle Silli in ei corrigit et depraPati, tantus tamen rei est usus, ut etiam cum mali iit, magna e ei capiatur Utilitas cogita apud te, si ii, quibus sunt crediti magistratUS, eo recte orerererit, Uan bene cum genere humano ageretur. Sed magistratus quidem constituere fuit Dei opus quod autem improbi ad eos proVehantiit, et eis non ut decet utantur, est hominum improbitatis , Quae praeclarissima sunt s. Ioannis Chry
Stat in naturae, sua ei Hobbes 40Ms: oit, mullo modo Si ad uillen illS.II 8. DEVO sT RATIO. Quod homo sit natura sua Socialis, quodque naturalis hominis sociabilitas, ipso naturali ordine sic Xigente, actuetur ultra familiam in civitate, quae proinde Sit Societas omnino naturalis haec negant Hobbes a et
1 Expositio in s. XLVIII. num. 4. Migne . pag. 49 I. a En quomodo Hobbes suum de ciet g tractatum exorditur rum qui de Rebuspublicis aliquid conscripserunt, maXima pars ClSupponunt, vel petunt, Vel postulant ho niueiu IS animal aptu u Lι- tu i ad Sodigiatdiu . . . eoque fundamento superaedificant doctrinam ci Vilem . . . Quod axioma, quamVis a multis receptum, falsum tamen errorque a nimis levi naturae humanae consideratione profectus St. D Atqui axioma illud est verum eiusque Veritatem non SuppOSUimUS, sed validis argumentis ab intimae naturae humanae consideratio aedeductis demonstravimUS.
42쪽
Rousseau eorumque SectatoreS. Haec autem de negant, Ut
affirment, originem illius Societati et propriae, qua ea Societas regitur, auctoritatis nonnisi e libera hominum con- Ventione et contracti CSSe repetendam: - quod homines vixerint ac vivant in civili societate et sub civili potestate, id contendunt esse non natura institutum, sed humana arte inventum et arbitraria conventione effectum. - Aliis verbis,
societates illas inter liberas et pactitia reiiciunt. Quamvis autem hanc in conclusionem ambo con Veniant, nimirum nuthran esse naturalem in hominis constitutione aptitudinem ad vitam socialem, tamen in modo rem explicandi disserunt. Hac in thesi expendendam assumimus theoriam Hob-besii.
Tliomas Hobbes, natus almesburii in Anglia, anno II 88, rem hoc pacto Xplicat i).
ab In hominis natura quam secundum sententiam Calvini alaam ait, esse radali Omnino et Simpliciter si rupta ii, ita ut nil sit in nobis naturale, quod non sit pravum invenit
tres malos motu Seu paSSiones primo, rivalitatem, Sectando, is dentiatu, tertio, o loriatu.
Ex tribus hisce naturalibus passionibus assirmat,
Aecessaris consequi statum seu conditionem belli uniuscuius que hominis contra unumquemque hominem. Nam prior,
rivalitas, necessario impe it hominem ad bellandum propter lucrum altera, dissidentia, propter securitatem tertia, gloria, propter famam seu bonam existimatio; rem Prior violentiam necessario adhibet ad dominium in alios homines eorumque
t In opere, cui titulus, Ler iatha)r, or the Dialter, for) id aud loqueros a coni nonroduli ecclesiastica and ciet ii Hoc opus, quod ipse Hob-bes aliquot post annos ex anglica in latinam linguam vertit, OnSiderari potest tamquam complementum tractatus, quem antea ScripSit, de ciet g. - Adhaeremus textui anglico operis Leviathau, potius quam latino hic enim brevior est et obScurior.
43쪽
bona acquirendum I), altera i titur ad dominium acqui
situm tuendum, tertia ad Signa Uaectimque contemptus
impedienda in aliis vel reprimenda a). Concludit igitur
conditionem, in qua natura a Ominem ponit et collocat, esse miseram belli conditionem Animadvertit auteam, bellum consistere non tantummodo in ipso confligendi actu, sed etiam in toto illo temporis tractu, quo Voluntas confligendi perdurat et innotescit e Xterius ').6 Ex hac misera belli conditione exeundum profecto est at quonam modo P Non Ufliceret, inquit, mera con sensio seu promissio abstinendi a mutuis iniuriis. Nam conventio inter homines sit per pacta, quae sunt quid arti si
ciale. Ergo aliquid aliud requiritur praeter pacta, quod
ipsorum conVentionem aesticiat constantem aes duraturam,
I Et haec violentia ad bona aliorum rapienda, poterat sine laesione iuri alieni, i. e. Sine iniuria, in latu irat trali inferri. Nam in statumere naturali ita Hobbesius, de cive . . n. O.), Si V anteqUam homines ullis pactis se se inviceni obstrinxissent, unicuique licebat facere quaecumque et in quoscumque libebat, et possidere, uti, frui omnibus quae volebat et poterat , Et paulo inferius quis de re omnipoterat dicere, hoc is uni est D me hac sententia Hobbesii, aientis ipsam naturam singulis hominibus immediate concedere actuale rerum
Omnium dominium, diximus iam super Vol. II. thes XXVIII. 2 Cap. XIII. In the natur of man we in three principalcause of quarreli. First, competition second dissidence, hird, lory. The sirs mathes en invade so gain, the seconii formas ely the hird sor reputation. The sirst se violence, to malae thenaseive masterSos ther men' persons, wiveς, children an catted the se conii, todes en them oti third, sorori fles, as a mord, a mile, a different Opinion, and an other sigia o tander value, illier direct in their person, o by reflection in their indred, thei frientis, thei nation, thei profession O their ame. Dc; Ibi d. st Men re in that condition, lii cli is asscd war, and
no in batile niv. o the ac o figlitin g, ut in a trac o time, wliere in ille illo contend V batile is sum cienti v known D
44쪽
requiritur enape visibilis auct0ritas, Uae Valeat eos reprimere et metu poenai Um constringere ad inita pacta observanda s) E: itaque ad naturae nostrae praVitatem remedium remedium est sortis co2rcitio despoticae civilis
a Quod si quaeras de modo talem erigendi potestatem l obbes sic respondet a) Modus unicus talem erigendi
communem tot CStatem, quae Valeat ab occupationibus alie nigenarum et a mutuis iniuriis eos defendere, eaque ratione
45쪽
talem tantamque securitatem ipsis praebere Ut possint propria industria atque ex terrae fructibus se Sustentare Uie teqU ViVere, hic St, conferre omnem Silam poteStatem ac vim in unum hominem aut hominum coetum, qui redUcat Omne Singillorum Voluntates, per maiorem suffragiorum numerum, in Unam Voluntatem seu, quod est idem, On-Stituere unum hominem aut coetum hominum, qui Unctos
repraesente cunctorumqUe gerat Vices: Unumquemque alatem profiteri et recognOScere Se SSe auctorem Cortim OmniUm,
quae ille qui uniuscuiusque vices gerit faciet aut facienda curabit, in iis quidem rebus quae ad communem pacem
et securitatem pertinent sicque suam numquemque OlUntatem submittere VolUntati ipsius, suamque mentem menti ipsius Hoc est plus quam consensu aut pactio est Vera omnium in una eademque persona Unitas orta OX OnVentione uniuscuiusque laominis cum unoquoqUe homine, ac
si quisque cuique dicat, I per uillo ac cedo meum ius reσendi me sui; hili homini et omiuunt coetui, hac conditio te, liod tu lioque cedas illi tulim ius, omnesque ipsius
actione rec0 Π0Sca aequali t0 0. Hac inita conVentione, Ultitudo sic in unam personam coadunata, appellatur ibitaS.
Haec est, concludit Hobbes, origo magni illius Leviathan, seu potius ut maiori cum reverentia loquar mortalis Numinis, a quo sub immortali Deo pacem, qua fruimur, defensionemque debemu referre acceptam. Hanc porro potestatem ait esse absolutam I) hinc is, qui supremam habet potestatem non tenetur legibus civitatis nemini proprium CSt Uicquam contra illum, qui habet summum imperium quid sit furtum homicidium adulterium et iniuria cognoscitur tantummodo e leuibus civilibus etc.
I De hoc argumento, i. e. de abs titia potestate pri lacipis sustus agit in traci de cive praesertina in cap. I. cui titulUS, iurg ius, sive Coucilii sit dio uiuis uuius, qui tu civitat cum Sumnia potestate est.
46쪽
num illuc Leoiathai seu visibilis thi potestas enascatur,as irmat, ne notiones quidem iuri et iniuriae, iustitiae et iniustitiae haberi. Ubi enim sic assertionem contendit probare deest communis potestas, ibi non est lex ubi non est lex ibi ut i iniustitia. Item, ibi ut hi proprietas e
dominium, ibi itelli; ac luti non datur sed illud est uniuscuiusque hominis, quod ii Se potest arripere, et Uamdiu tenere potest I). Scilicet si in statu mere naturali verba sunt Hobbesii iam paulo ante allata), SiVe anteqUam homines ullis pactis sese obstrinXissent, unicuique licebat facere quaecumque et in quoscumque libebat, et possidere,
uti, frui omnibus. quae volebat et poterat . Qtiis de re
omni poterat dicere, huc Heli it St. D
1 Cap. XIII. this ar of very an againSt Uer mara, this also is consequent, that nothin can e injust. The notions fright and wrong, o justice and injustice have ther no place. herethere is no common pomer, there si lam: here no a , O injustice Force an fraud re in War the wo cardina Virtu es Iustico an injustice are non of the faculties ei ther of the Odymo minit . . . It is consequent also to the Same condition that here e n proprie tu, no dominium, o mine and thine distinci, ut onely that tobe ver mans that he an et, and for so long asine an hee it
Cap. XVIII. Besore constitution o foverati power ali men ad right to ali hings, hici necessari ly causes ar. and there re this propriety, ein necessary to eace and dependin On OVeralia pomer, is the ac of that ou er in orde to the public eace. D Quibus verbis statuit, dominium proprietatis oriri a politica auctoritate tamquam a fonte, Seu ab ipsa procedere tamquam a primo principio essiciente. Cf. super. Ol. II. thes. XXIX.). Qiae etiam St, ut Statim videbimus, Rousseavit sententia.
47쪽
De hac Hobbesii theoria, quan summatim XPOSUimUS, haec pauca quae enim hi duabus praecedentibus thesibus diximus, iam eam satis refellunt animadvertimus.
I. Falsum est naturam homini esse omnino pravam et simpliciter corruptam. Est enim ad socialem Vitam propenSa: Si ad amorem, misericordiam, aliaSque
virtutes disposita. Utinam sequi naturae ductum vellemus Morales namque Virtutes, Ut alio loco I diXimus, sunt
in nobis a natura, si non secundum perfectionem, certe secundum aptit idinem et trichoationem Natura scilicet, Sellmelius Deus naturae auctor dedit nobis igniculos atque indidit semina diversarum Virtutum 2). Nos recto si mediorum, quae copiOSe natura Suppeditat, debemus eos foVere igniculos, ut in flammam erumpant, a Xcolore Semina, ut in plantam adolescant erimus tunc boni ac virtutibus praeStantes, idque nostrae merito industriae nostrique laboris. At contra si rectum illum mediorum sum negleXerimus, ii restinguentur igniculi, ea semina morientur: erimu tunc pravi et Vitiosi, non tamen natura, sed nOStra culpa noStraqUC malitia.
a. uid de passionibus sentiendum sit, utrum bonae sint an malae, diXimus alio loco 3). Animi motus seu paSSioneS, Si Secundum e considerentur, i sic quidem bonae
Sunt, ethice Vero nec bonae nec malae sunt autem moraliter bonae Vel malae, si spectentur secundum quod subiacent imperi rationis et voluntatis. - Non passiones, sed paSSiones indomitae et fraenes sunt necessaria caUSa Xitii e pacto, quo non equi, sed equi indomiti et effraenes sunt necessaria
i CL super vol. I. thes. LVI. Schol. 2 CL super vol. II. thes. IX. pag. IIJ. - artesius ipse, in
iudicio, quod de Hobbesii operibus protulit ita suis epistolis, de hoc
inter alia eum reprehendit, quod hominem sit; ponat naturaliter uatit n. 3 Cf. Super vol. I. cap. I. praeSertim thes. LV.
48쪽
c. l. t ruinae. UO auten passiones Sint indonritae, hoc non est e neceSSitate, Sed quoties evenit, id ex nostra culpa evenit eas Scilicet Ol UmUS, Ut par St, compeScere, nolumus fraeno habenis ille coercere si e culpam ergo in rem conseras, Sed Semper in uana mentem I). Itaque salsum est, quod e paSSionibu mTeSSaris consequatur status
seu conditio misera belli seu luctae uniuscuiusque hominis contra numquemque hominem. Huiusmodi lucta sequituro passionibus indomitis sed indomitae non sunt nisi in aliquibus et ex ipsorum culpa Britta quidem, si passione
aliqua impellantur, statim et e necessitate eam sequUntUr at homo potest ac debet resistere paSSioni, quam 'is Vehementi, qua ad malum impellatur.3. In magna laominum multitudine hoc est sane CXpectandum, haud paucos esse, qui nolint suas Ultro ca- Stigare, Sua Sponte moderari passiones quique proinde iniuriis alios assicerent, aliarumque quietam vitam impedirent, nisi aliunde Xterno aliquo fraeno cohiberentur a malo. Hoc externum fraenum natura ipsa adhibet et apponit, a ternae potestati superaddendo potestatem sortiorem, nempe
civilem Scilicet protervi illi homines ab iniuriis inferendis
cohibentur a politica auctoritate, quae praeest civili illi consortio, in quod natura ipsa vult romines Vivere coadunatOS et ab ea cohibentur per vim Vel metum poenarum. Ad rem . Thomas a) uantum ad illos iuvenes, qui sunt proni ad actus virtutum e bona dispositione naturae Vel conSuetudine Vel magis divino munere, susscit disciplina paterna, Uae CSt per monitiones. Sed ala inveniuntur
quidam protervi et ad vitia proni, qui verbis de facili moveri
I Verba sunt s. Augustini iam super adducta Ol. I. pag. 42 . 2 In I. . . S. a. I. - l . hac de re Aristoteles Ethic X. 9. Seqq. - Si autem notum ill id oderat it peccare i tali somni liud
49쪽
et aliis quietam Vitam redderent, et ipsi tandem per huius modi assuetudinem ad hoc perducerentur, quod Voluntarie facerent, Uae priUS metit implebant, et sic fierent Virtuosi. D uod igitur securitas abesset, Violentia grassaretur, iniuriae dominatum haberent, nisi fraenum politicae potestati eXSta ret, hoc Verum est sed est bisum, naturam hoc intendisse, quod homines extra civile consortium tali fraeno soluti vi Verent, naturam hac in cotiditione posuisse homines habenis nempe lorisque principis civilis non subiectos falsum est, ipsos homines tale fraenum excogitasse, in Ventumque ibi
mutuo pacto et conVentione imposuisse.
. Illud quoque est falsum, homines ad civilem societatem impelli aut tuu lodo a naturali illa, in qua quisque si Seorsum viVat reperitur, impotentia se protegendi ab iniuriis ita ut si nulli forent perversi homines, Sed omnes
essent Virtute praestantes atque in bono confirmati, nulla CX1steret politica consociatio. Timor Violentiae, Seu spes pacis securitatisque Obtinendae, quam Vis sit alida ratio, non tamen est inica ratio Xistentiae societatis civilis. Sunt etiam aliae, eaeque alidae rationes, illae nempe quas paulo ante in thesi trigesima nona enumerari imUM: Tertim, Uae ad Vitae conserVationem necessariae sunt, indigentia ignorantia, in qua quiSque si solitarius Viri eret ei Saretur, Scientiarum et artium necessitas exercendi naturales facultates, praesertim Vero facultatem loquendi, et innatas animi propensiones X plendi controversiarum Seu litium, quae etiam inter probo viros Xoriri possunt et exoriuntur, solutio Seu authentica compositio. Quare civilis societas cum suis legibus iudiciis auctoritate est non iam tantummodo remedit m ad hominum pravitatem compescendam, sed etiam adii mentum ines convenientem perfectionis gradum tum
50쪽
- 46 quoad animuni una quoad corpus obtinendum. - Hinc, ut . Thomas I docet, homines in statu etiam innocentiae socialiter ViXissent et cum societas sine propria auctoritate nequeat conSi Stere, dominium quo quis dominatur alteri ut libero eum dirigendo ad proprium ipsius bonum vel ad bonum commune laominis ad hominem in statu
etiam innocentiae fuisset. 3. Hobbesius civilem auctoritatem hoc tandem pacto concipit auctorita politica est cumulus seu summa iurium seu potestatUm, Uibus socii instructi fuissent, si Xtra civilem societatem nulli subiecti auctoritati vixissent in ea, quae constagitur, conditione seu statu naturae. Omnia sua iura omnemque Uam potestatem priVatus quisque cedita confert in unam personam horum omnium iurium in hac na perSona coacer atio Si potestas politica. - Sed inter iura, quae civili auctoritati competunt, est ius puniendi. Neque id negat obbesius siquidem in metu poenartim, et poenae etiam mortis, quem princeps incutit fraenum invenit ac remedium contra naturalem hominum nequitiam et ad iniurias inferendas proclivitatem. IamVer priVatUS non habet ius puniendi alios, neque ad eos corrigendos, neqUO ad ceteros deterrendos, neque ad Violatum ordinem redintegrandum sic enim dividuntur poenae, in nedicinaleS, XeΠl-plares, expiatorias a). Potest defendere se ac bona sua contra iniustum aggressorem potest Xigere restitutionem
set reparationem damni illati. Sed, ut alio loco 3 dixi
IDUS, defensio contra iniustum aggreSSOrem et reparatio damni illati differunt p ι;ritione seu poena TUniti in CSt
1 Iia I p. q. 96. . . a Cf. Super Vol. I. thes XLVI. pag. 36,. 3 CL super. Ol. II. thes VII. praesertim schol. ubi hac de re diximus. Vide etiam vol. I. pag. 2S2. adnot. 2. Ubi traditur, UT praemiure non ponitur actus legis sed solum punire. D