장음표시 사용
61쪽
possit alteri subiici. Imo subiectio aliqua est homini naturalis, Vel supposito naturali modo generationis, ut Si Subiectio filii ad patrem, vel supposito aliquo pacto, ut CSt subiectio uxoris ad Virum. Sic ergo, supposita Societate civili, subiectio singularum personarum ad publicam pote
statem Seu principatum politichim, naturali eSt, tamquam consentanea rectae ratiota et ad convenientem humanae naturae conSerVationem necessaria. Et ideo neque condi
tioni hominis haec subiectio repugnat, neque etiam in aliquam Dei iniuriam redundat quia licet Princeps politicus in gradu suo sit reX legislator et dominus, longe tamen diverso et inferiori modo, quam Deus. Nam de homine Solium per participationem quamdam tamquam de ministr0 Dei haec dicuntur: soli autem Deo per essentiam et principali ter con Veniunt , Haec notentur superior Si minister Dei. Ut dignitati naturae humanae non repugnat Subiectis De0, Sic ne repUgnat quidem S lbiecti ministro Dei. Subiectio, quae deprimit hominem, est subiectio heri hominiqua tali.b Dignitati naturae humanae ne illa quidem repugnat subiecti O, qua quis absque praevi Sil9 07ISe ISu teneatur heri subesse. - Sive enim Velit sive nolit, filius tenetur obligatione parendi parentibus, civis magistratibus politicis, a quibus protectionem accipit et tutelam. Secus, dicendum foret, eos quidem qui primi civile consortium inierunt,
adstrictos fuisse, Successores autem plerosque Xempto CSSea obligatione parendi principibus Etenim ii quidem dederunt
consenSUm, e alii autem plerique non dederunt vel certe non dederunt liberrinitim, qualem rei de qua agitur natura exigit agitur scilicet de cessione omnium iurium. Id non negat Rousseau qui ait I) I 'association civile est 'acte dii monile
62쪽
te territoire 'est Se Oumetire a a sola vera inete , Sed plerique necessitamur a ac in regione, in qua nati et alti sumus, manere e ea migrare, foret nobi peracerbum, cum praesertim nonnisi ad aliam ci Vitatem et regnum transire possemus. Hoc in casu concedit Rousseau 2), stabilem certo in loco commorationem seu domicilium non aequivalere consensui, maxime liberrimo a famille, es biens, ledes ivt 'asile, a necessite, a Violence, peUVent retent Ut habitant dans e pay mal re tui, et alor Son sejour Setti
quidem sed ille est casus plurimorum civium. Ergo plurimi illum, qui requiritur, adeo liberum consensum non dederunt cumque non dederint, ab obligatione parendi publicae potestati Xempti Unt.
0 De iis ipsis, qui consensum eumque liberum dederunt quique omnia iura sua communitati sponte conceSSerunt, dicine poteSt, eos, societate tali pacto inita, non Obtemperare nisi sibi ipsis Hoc quidem affirma Rousseau Civis, inquit, non obedit nisi sibi, quando se submittit legibus, quamvis durissimis, si meme a celle qU'on passemalgre tui, et meme a celles qui es punissent 3) s Scilicet, dici id potest sensu inproprio et i idirect 0. Quotiescumque impleo id, quod promisi seu ad quod praestandum me pacto adstrinXi, dici potest, me obedire mihi ipsi, quatenus non tenebar pactum illud inire, promissionem illam sacere. Sed modus est loquendi improprius Proprie dici enim debet, me obedire legi divinae naturali, quae me obligat On- i Ibid.
63쪽
Sequenter ad initum pactum, iactam promissionem si hanc non fecissem, non me te obligasset Ut proprie loquendo,
nemo sibi imperat ita, proprie loquendo, nemo sibi obedit
ut imperium, sic obedientia est ad alterum ROUSSeau hanc Suae assertionis affert rationem. Civis quisque initio sui in societatem ingressus semel pro semper suam abdicaVit Voluntatem particularem pri Vatam, et in liuius locum substituit suamque fecit Voluntatem generalem Vel maioris
civium partis I) ab hac voluntate pendent leges hi ergo
se submittendo, ciVi quisque se subdit Voluntati propriae, se subdit sibi, tunc etiam cum ad mortis supplicium trahitur. Sed haec non sunt nisi modus loquendi improprius, Vel potius nugae Verborum. Iulioque minus dici vere ac Serio potest, OS, Ut pactum sociale inierunt, esse liberos aeque ac fuissent liberi Xtra civile consortium. Ut alia omittam, quonam modo dici id potest, Si, conSen Sudato, iam ciVes non habent Voluntatem particularem Seu privatam ξ Libertas est os seu proprietas Voluntatis qui ergo hanc abdicant, omnem quoque abdicant libertatem. Itaque ii, qui pactum sociale ineunt, cum ceteris iuribus, quae cedunt, ipsam Uoque cedunt et amittunt liberta
O De totali omnium iurium cessione, deque sociali, quae inde aeSultat, potestate, iam inliqua adnotavimus in
I EX eo quod quisque vani privatam Voluntatem renuntiaVerit, haec concludi Rousseau ibid. uandiri propos unesto dans 'assemblee u euple, e qu'on leti demande 'est a preci sements il la ejettent, naais si elle est confirme u non a la Olonte generale, qui est a leur. D 2 In l. I. c. 6. conir soci admittit ousseau civem pacto inito obligari, non iam solummodo erga seipsum hanc concedit non esse veram obligationem), sed re uber uu out dout seu fuit partie. 9 Sed civi ante pactum initum non erat ita Obligatus. Ergo non est liber post pactum aeque ac ante ipSUm.
64쪽
thesi praecedente, et plura etiam ii sequentibus laesibus addemus in iis enim de theoria Rousseavit sub respectu politico erit frendum. Icto. SCHOLIO I. Quaedam Rousseauit effata iuverit breviter perpendero.
I. si 'honr Hie est ne libre, sic loquitur Rousseau initio libri de contractu sociali, et part0ut i est dans es fers. . . ConD ut e changen it se ait -il je 'iolore.
Catenae seu Vincula legumiqn excluduntur a libero hominis arbitrio, sed ab eo Xiguntur, ut a malo perpetrando retrahatur eo pacto quo equi indomiti e ipsa sua conditione exigunt fraenum 1). Illa porro legum incula non quidem tollunt, sed coarctant physicam n OStrae Oluntatis libertatem, eamque coarctant non quidem phySice, sed solummodo moraliter, idque in bonum perfectionemque ipsius voluntatis 2). - Dices adest iam lex naturalis: quae igitur necessitas legis civilis Haec scilicet requiritur, ut declaretur magis ex naturalis, Vindicetur, eiUSque Urgeatur obserVantia requiritur, Ut Ulta, quae a lege naturali relinquuntur indeterminata, magis in specie seu in particulari determinentur 3) requiritur, quia ab hominis natura requiritur societas civilis, quae haud Secti ac societaS UaeViS, suam exigit auctoritatem, UaS Xigit legeS. II. con 'is, sic idem Rousseau initio sermonis, cui
titulus, de origine et fundamentis inaequalitatis inter 1omines, dans 'espere unia in detix 0rtes 'ine galites Pine, qua lappelle natu relle u physiq te, parce qu'elle est elabile par a nati re, et qu'elle consiste dans a dissereno des ges,
I Cf. ol. I. pag. 288. Equus sine iraen nascitur cur ei Daenum apponitur Huic similis est quaestio a Rousseau propoSita. a Cf. ol. 1. thes. XIV. Schol. 3 Cf. ol. I. thes XLVII., praeSertim pag. 378.
65쪽
dear sant , de forces di corps, et des qualites de 'espritot de diue: 'autre, qu'su eut appeter ne alite morale oupolitique, parce qu'elle depe id 'uire sorte de convention et qu'elle est elabile ou du motu autorisee par te consent enides pulmes Celle ci consiste da is es di e reus 1 Dileges do ut quelques-um 9lMSSent ali rejudice des aut res, contine 'etre plus riches, plus h0nores , plus pulasan qu'elix, ou me me des'en trire ob ir. Itaque, quod existat divisio inter divites
et paupereS, inter rectore et subditos, laoc ait Rousseau provenire ab hominum conVentione. Etenim in Statu, quem ipse adStruit, naturae nuSquisque laberet un droit illimite a out e qui e tente et u 'il petat attendi e I). , Et insuper, cum nulliu eSSet Societatis membrum, nulli quoque potestati subiectus foret.
uod spectat ad inaequalitatem in eo positam, Uod alii divites sint, alii pauperes, de hac diximus in thesibus de origine domini proprietatis. Quod Vero attinet ad inaequalitatem in eo positam, quod alii quidem sint rectore Seu principes, alii vero subditi debet distingui quaestio generalis aquaestione speciali. - Si quaestionem instituas generalem, et Uaeras, Undenam factum sit ac porro fiat, ut in humano genere Semper et ubique eXtiterit divisio in principes ac subditos, respondebo, id non esse ab hominum consensu, Sed esse immediate a Deo, qui instituendo societatem civilem, iam eoipso instituit ea omnia, quae a natura societatis ciVili exiguntur inprimi Vero instituit et Voluit anctoritatem eique respondentem obedientiam atque submissionem siquidem sine
his nulla potest esse vel concipi societas si uod principatus Sint, inqui s. Ioannes Chrysostomus 2), et quod alii im-
66쪽
ierantur, populi quasi fluctibus hinc et inde circumactis,
divinae esse sapientiae dico. Sin autem quaestionem illam aliam instituas, Videlicet specia /u, et hoc quaeras, Undenam fiat, ut haec determinata regiminis forma vigeat, non autem illa, ut hic homo sit princeps ille Vero sit subditus, non autem e con Verso hic Subditus, ille Vero princeps; respondebo, id esse quidem etiam a Deo, non tamen esse immediate, sed mediate Seu consequenter ad facta lanaana et contingentia I). De quibus fictis ostendendum suo loco erit, quae et qualia Sint aut SS JOSSint. III. u Tolli ho ume taut ne libre et lailre de ui-Πle me,nu ne eul, 0us uelqlle preteXtd lle ce Hisbe et re, 'asSu-jettir an sori Oeu D Ita Rousseau 2).
Hac de re iam in theseos huius demonstratione diximus Si cui homini communicet Deus praecipiendi poteStatem, iam ii erga quos talis potestas illi homini confertur, sive Velint sive nolint, tenentur ossicio se se submittendi homini illi, eique parendi. Quaeres cuni res pendeat a Dei Volun
tale, de hac quomodo constare nobis potest Deus Vo-lUntatem Suam potest per signa Xterna manis Stare, atqUe etiam sine Xternis signis per ipsam naturae Vocem Sic
per ipSam naturae vocem significat, se patri in silios impartiri imperandi potestatem, itemque principi in ciVes etsi
per ipsam naturae Vocem non designe determinate perSO- nam principis, sed eam potius electioni communitatis aliis
ve humanis fictis designandam relinquat 3). Illi ergo, qui
se legitimum civitatis alicuius rectorem SSe Stendat, ciUeS debent obtemperare.
67쪽
Ι2Ι. SCHOLIO II. Quaeres tandena de discrimine inter Hobbesi sententiam et Rousseauit theoriam. In eo OAVeniunt, quod negent, in hominis natura esse inclinationem seu aptitudinem ad vitam socialem. Id autem Hobbes deducit ex eo, quod sentiat hominis naturam SSO simpliciter praVam propensio autem ad ci Vilem societatem
iam esset bonum aliquod aliquid laudabile. Idem colligit
Rousseau e eo quod arbitretur hominem solitarium, qui eXtra aliorum consortium vivat, sibi ad feliciter vivendum susscere. Quare Hobbes statuit laominem esse natura Uaantisociale u Rousseau Xl rasocialaul. Illud recolatur Aristotelis dictum, quod iam superius adduximus homo solitarius
tuit ob bes, quia supponit hominem esse mill aliter in-pr0bu u abhorrentem proinde a vita sociali. Illud idem statuit Rousseau quia supponit hominem esse sibi si naturaliter sil sciente v ad vitatu beata v i. e. esse meliorem quam ona reapse est. Sed hominem pectemus, qualiS naturaliter est, nec bestiam nec Deum, eumque Videbimus sociabilem naturaliter. In eo insuper conVeniunt, quod adstrilant, Vitam Socialem esse OpUS Uman Um, pendere seu originem ducere ab arbitraria hominum inter se conventione itemque in eo, quod dicant socialem potestatem nil aliud esse, quam summam iurium, quibus socii Se spoliant, quibusque instructi essent, Si extra societatem ViXiSSent. Verum Hobbes admittit, illum omnium iurium cumulum Seu Upremam illam potestatem non permanere essentialiter et immobiliter in tota communitate, sed posse in ea neSSe, atque in aliis etiam subiectis V. g. in illa homine, residere Hoc autem negat OUSSeall. Umma poteStaS, ipse ait, ist
68쪽
voluntas generalis I). Atqui haec Volutatas non potest a communitate avelli. Ergo ne Suprema quidem potestas avelli potest a populo communita hoc unum facere poterit atque adeo debebit, nimirum potestatis in seipsa necessari permanentis exercitium seu administrationem committere uni personae Vel pluribu perSoni S, tamquam Ui-
1 Vide quae diximus Super pag. 4. adnot. 3. 2 Contr. Soc. l. III. c. 8. In cap. . haec habet: si LapuisSance legislative appartient a peuple, et ne petit apparieni qu'alui . Legum autem exsecutio et libertatis tam civilis quam politicae custodia committitur a populo corpori alicui re es membres de cecorps 'appellent viagistrat Ou roiS, 'est a dire, rouvdrn res, et lecorps eniter porte te non de prince B Discrimen ergo ponit inter hos terminos - 40uod rudi i , D prince, Id 0i, D 0ubdi uin. - ΡΟ-pulus Si Semper atque essentialiter g ou vera in ossicium porro principum Seu gubernantium non est, nisi re ne commiSSion, n emploi, dans equel, simples ossicier du ouverain iis exercent en On Omle ouuoir, don il le a ait depositat res, et qu'it eu limiter, mo- dister et reprendre quan il lui plait. In cap. 18. animadVertit quod si a Ouveratnete ne eul tre representee, par a meme ratSOnqu'elle ne eul tre aliene ; elle consiste essentiellement dans a Volonte generale, et a volonte ne se represente Oint. D Unde sic concludit re es deputes du eupte, ne sont Onc, ni ne euventeire es representans, it ne Soni que se coni missiona tres il ne euvent rien conclure definitivement Tout lo que e eupte en per-SOnne 'a a ratisiee, Si nusse ce 'est a uiae tot n
69쪽
De societate domeStica. Iaa. Communitas domestica sive familiaris si inchoatur, ut iam cum Sua resio tradidimus I), e societate maris et feminae, Sine qua non posset vienti: humanum propagari aut conserVari Ex coniunctione hac proXime sequitur societas si 0rum cun parentibus, quia prior coniunctio adsiliorum educationem ordinatur. His autem statim accedit coniunctio aliqua servitutis, seu famulatus et dominii, quia moraliter loquendo indigent homines adiutorio et ministerio aliorum hominum. Ex his autem tribus coniunctionibus consurgit prima communitas hominum, quae impersecta dicitur respectu politiae. Cum ex tribus liscae conci Vide super pag. O.
70쪽
iunctionibus X su dat ali ilia ut de hac clas et ordinate disseramus, genui pri H0 de Unione s litigilli, Sec ludo de unione arei tali, erito de unione herili. I. De ii ii 'ne 9lliu ali.
Matri ironilllit et coni Deiti H est iri et nil lieris coniunctio 1ua italis liter te prili uas personas, iudivi illa it ita Consuelli iri 'Πι Se Ualis. I 23 DECLARATIO Ut a nominis significatione exordiamur, matrimonium a uatre nomen UUm accepit quia, ut loquitur . Thomas I) si magis pertinet ad rationem matrimonii mater quam pater: nam circa prolem, Uae sinis est matrimonii, magis ossiciosa S mater quam pater. Aliis etiam nominibus matrimonium solet vocari, coniugii praesertim ac 0nnubii. Dicitur coniugium a Coniun0 eudo, eo quod duos arctissimo neXu in unum adstringat. Dicitur connubium a libendo, Ilia nempe mo erat, Ut SponSae, cum Viro tradebantur, nuberent et caput clarent.
Sed iam, quid sit matrimonium, Xplicemus, desinitionem eius tradendo. Cum dupliciter considerari possit matrimonium, ii facto esse et iuberi, i. e. prout Si re permanen et prout est actu transien originem praebens illi rei permanenti a), hinc duplex tradi solet desinitio matrimonii. Scilicet, sub secundo respectu desinitur cum Hugone icto
I Suppl. q. 44. a. a. ad .m - Ratioraena ita reddit Catech.
Rom. de Sacr. mair ab init quia prolem concipUre, parere, ducare matris munUS St. n
a Vide super pag. I. ubi de duplici hac ratione considerandi societatem humanam diximus.