Institutiones philosophiae moralis

발행: 1887년

분량: 499페이지

출처: archive.org

분류:

51쪽

actus iustitiae Vindicativae, quae praeeXigit Superioritatem in eum, in qUem Xercetur. Si igitur priVathl caret, princepS autem pollet Ure puniendi, maXimis etiam poenis, ipSaqUe

poena capitis I); quomodo auctoritas in principe residens nil aliud est, nisi summa iurium, quae priVat US UiSqUe principi remittit ac cedi, Homo non habet ius in propriam vitam at si haberet, quisnam vellet hoc ius cedere alteri, qui proinde possit eum poena capitis plectere Nonne alia debet esse huius iuris, itemque iurium aliorum in principe eesistentium origo de re paulo inferius plura addemus, ubi de origine civilis principatus quaestio instituetUr.

I Hoc argumentum specialem habet vim, si in particulari pectetur poena capitis. - Caesar Beccaria adhaeret sententiae Hobbesii relate ad originem societatis civilis si e leggi, ipse ait dei delit tie diis leue, S. I.), Sono e condigioni, colle quali uomini indipendenti ed soluti si unirono in societa, stanchi di vivere in uia puti tuo latodi guerra, e di odere una liberta res inutile dat 'incerte ga di conservaria. Essi ne sacrificaron una parte per Oderne ii restante conSicure ZZa e tranquillita. a sonam di tuti queste porgioni di liberta sacrificate a bene di iascheduno forma a Ovranita di una nagione, ed ii ourano e i legitimo depositario ed amministratore di quelle. D Porro hisce innixus principiis, eccaria reiicit ius in Principe existen puniendi poena mortis ualiuo essere, sic ait ibid. Da 8.)i diritto, che si attribui scono gli omini, di trucidare i loro simili ΘNon certamente uello, a cui risu iano a ovranita e te leggi Esse non son che una Sonam a di minime porgioni della privata liberti di iascuno, esse appresentano a volonta generale, cli e aggregato esse particolari Chi e mai colui che abbia voluto hasciare ad alari onaini 'arbitrio di ucciderio Come mal ne miniimo sacrificio dena liberta di iaschino vi uo essere uello de massimo fra tuitii beni, a vita E se citi su fatio, come si accorda uia a principio colPalaro, che uomo non e adrone di uccidersi E doveva esserio, Se a potui dare astrui questo diritto o alia societa intera. In Sententi Hobbesii ius hoc puniendi poena capitis nequit admitti Nec tamen tale ius, ut suo loco ostendemus, potest Principi denegari, nec denegat HobbeSiuS.

52쪽

- 48 6. Illud tande in adni illi nullo pacto poteSt, UOdairmat Hobbes, ne notiones quidem iuris et iniuriae, iustitiae et iniustitiae haberi, antequam visibilis potestas Leviathan)C mutua OnVentione XOriatur. - Hoc in primis animadvertimus. Si iuxta Hobbesii sententiam potestas illa Xoritur X cessione omnium iurium, quibus priVati in statu naturae anti- sociali sunt instructi dantur ergo iura ab homine cognita ante supremae illius potestatis constitutionem. - Dantur profecto iura, quae confert e naturalis, quaeque proinde dicuntur naturalia I) quorum alia possunt, alia nequeUnt alienari a). Praeter iura naturalia dantur etiam iura, Uae consert e positiet a sed iura haec positiva praesuppon intante se iura naturalia, quemadmodum e poSiti Va, a UaconcedUntur, praesupponit legem naturalem 3). Homo scilicet non est primo iis, tum Vero se iis, Sed e conVOrSO. IamVero ut est homo, quaedam habet iura, quae non Oriuntur a politica potestate, Sed antecedenter ad ipsam prioritate naturae CXistunt haec autem iura a naturali lege dimanantia debet politica potestas tueri, adiuVare, suisque legibus coordinare ad bonum commune. Inter iura haec naturalia est iis seudo )i in illii proprietatis, quod ab ipsa natura antecedenter ad civilem societatem conceditur individuo et familiae. Qua de quaestione egimus alio loco ). - Itaque reiicienda omnino est haec Hobbesii 3 sententia si Cessante potestate civili, cessant crimina iustum et iniustum, propter USomnium in omnia nuptim St. D

I CL Uper vol. II. thes II pag. I. f. etiam theS. IV. 2 Cf. super. Ol. II. theS. II pag. S. 3 Cf. Super. Ol. I. thes XLVIII pag. 382. et Ol. II. theS. IV. pag. 2. 4 Cf. Super Vol. II. thes. XXIV. Seqq. praesertim thes XXIX.

s Leviathan, c. XXVIII

53쪽

I I9. DEMONSTRATIO. a plus aciemae de to utes es societes, inquit Rousseati I), et a se ille natu elle, est celle dela famille. Civitas ergo est societas quaedam 11Οl natUralis, sed pactitia seu arbitraria et propria civitatis auctoritas liabet suam origi1neni non a natura, sed a mutua 1Omilium inter se conVentione Seu contractu droit ne Vient Oint de a lature, ii est don fonde sui des conet entions It 'agit de saxoir uelles Son ces OnVenti Olas 2). HU SUmmatim redit auctoris huius n. Gene 'ae a. 712 theoria, quam praeStat paulo fusiUS Xponere. O Rousseau spectat hominem, ut e naturae manibus

egredientem, eumque invenit eu Sibini et ipsi sussciens si nil epouillant, ait hic auctor 3), et tre de totis es dons Starnatureis qu'il a pu receVoir, et de to utes es facultes artisicielles qu'it 11 a phi acqueri que par de long pro res, et te considerant 11 un amo te qu i a dii sortii desina in de hi nature, e Mois hin animal moin fori que es

1 Du contra sociat, ou principes u droit politique l. I. h. II. Illam ipsana assertionem coarctat statim, alia addendo quae falsa Sunt re Encore es enfans ne restent-il lie a per qu'aussi long temps u iis ora beso in de ui ou se conserver. Sito que e besoincesse, e lien nature se disso at Les infans, Xenapis de Pol eissance qu' iis devalent hi pere, te pere e Xenapi des Oin qu'il ex ait auxensans, renirent galement dans ' independance S iis continuent de rester uni S ce 'est plus naturelement, 'est Volontai rement, et latam ille elle-menae ne se maintient que par conVention D Quae paulo inferius erunt expendenda, ubi de domestica Societate inquiremus.

54쪽

tro uvant son it u ted hi me me arbre qui ui a fourni Sola repas, et olla e beso in Satis filiis. Homo igitur est sibi sussiciens qui Scilicet potest Solus se conSer Vare ac defendere), aeqUe ac, Ut etiam magi quam alia animantia. Unde concludit, laominem, haud secus ac cetera animalia, destinari a natura ad Vitam segregem, in qua frueretUr felicitate vera, 'ilne feliciti reelle 1). En felix latis na-litrae, Uem umquam Xtitisse, ipse Rousseau concedit a) extitisset, si si te genre huma in ut reste ab indon ne a lui

1 Ibid. 1 prooem. Ibi suae orationis argumentum Sic proponit si De quoi 'agit it don dans e discoursy. . . 'eXplique par quelenchainement de prodige te fori ut se res oudre a Servi te aible, et te euple a acheter u repos eu id 2 au prix Priat felicii Dreolla. Et quaenam esset huiusmodi felicitas En quae Rousseau habet paulo inferius eul, Oisis, et oujour uoisin dia danger, 'homme sativagedoit inae a dormir, et avol le sommei leger, comme te animauX, qui, penSant eu dorment our insi ire to ut e temps u iis ne pensent Oint. D 2 Serm nunc cit est evident, par a lecture des ivres acres, que e premier homine, ab an recti immediate ment de Die destumieres et des preceptes, 'etait oin tui-menae dans et Clat, et qu'en joutant aiax crus de Moise a Mi que leu doit out philosophechretien, ii aut ier, que meme avant te deluge, es homine Se Solent amat trouves dans e pur et a de nature , Nihilominus in Suae orationis decursu quaestionem tractat assertori potiuS Uaml pothetice. 3 Ibid. - Genus humanum potest considerari sibi si relictum,

hoc enSu, quod spectetur tantummodo in suis naturalibus viribus ac tendentiis et tantummodo sub naturali illa conditoris Dei cura ac gubernatione, quae est debita. Absurdum foret, considerare genUS laumanum ab omni Dei providentia prorsus avulsum. Deu est neceS- Sari gubernator hominis a se conditi, cui finem praestituit quemque ad praestitutum finem per naturalia media adducit quod est gubernare.

55쪽

b Lotagum esset, hunc sequi auctorem in iiS, quae

addit ad solvendas obiectiones, quae contra ipSiUS SSOrtionem h0 uinem esse en Sibi Suffciens possunt moveri. - Cibi, inquit, ei praeSto Unt, plus quam aliis animalibus cum magis quam ipsa OSSit varii escis Vitam sustentare DiVei SIS brutorum industria atque instinctus imitando eos omneSin se uno colligit. Corpore est robusto, quod morbi conflictari vix potest. Quae ferae homini praestant robore Virium, eae ab homine Superantur arte et dexteritate. Vix subiectus morbis, iomo i in eo statu indiget remediis aut medicinis Senes, a quibus Vita silvestris arcet arthriticos dolore et rheumatismos, moriuntur, quin fatalem Vitae exitum ipsimet ei Sentiant. - Hoc praecipue animadvertit I) ardons-nous de confindi e phonam sau-

tine predilection qui emble monti e combien elle est a-lous de ce droit L chevat, te chat, e taureau, ' anem eme, ni a plupari ne laille plus haute, totis ne con stitution plus robuste, plus de vigueur, de force et de coUrage dans es foret que dans nos mai fons iis perdent lamoitie de ces Vantages en evenant domestiques, et Pondirat que totis nos o in a bien tra iter et Ourrir es animata n abolitissent hi a les abatardir. I en est insi dei' homine meme en de 'enant sociable et esclave, i devient falbie cratiatis, ampant et a maniore de iure molle et effemine ache ve 'enei ver a a s is a force et son

c Quod si quaeras de disserentiis, quibus homo a

brutis distinguitur, Rousseau duas assignet, liberti tu arbi trilliu et acu ale u se per cie tili, hisce verbi. 2) e

56쪽

n 'est pns t. lnt Pentende naent, qui ait armi es animati X la distinction specisique de Pliom me, que a qualite 'age ut libre ne aut re qualite tres specisique qui es distingue, et sui laquelle it ne eul V Voir de contesta tions: 'est a facilite de se perfectis Dier, faculte qui, Palde des circonstances, deVeloppe successiVement toti testes utres, et reside parmi Ous tant dans 'espcce quedans 'individu au ieri u un animal est au bout de quoi

ques mois e qu'il se a totale a Vie, et son CSpece Atlbout de mille an ce qu'elle etait a premiere anno deces mille IS. Dd Limvero, sic pergit ousseau duae hae hominis

specificae proprietate et altera praeSertim, nempe Sa perfectibilite, e statu naturae solitario hominem ad statum socialem transferunt. Hi erat triste poti notis 'etre Orces de conVeni que , ite faculte distinctive et resque illimite est a so urce de totis es matheur de ' homine; que 'est elle qui te ire a force de temps, de cette Ondition originaire dans laquelle it coulerat des our tranquilles et innocens que 'est elle qui falsant eclore Vec

tus, e rend a a longue e turan de ui meme et de laiiatili C. D Haec alia eiusdem Verba perpendi debent r): si e premier qui ayant enclos Un terrain, 'aVisa de dire, ceci est a Ioi, et trotiva des en asse Simples potir lecroire, ut e ra fondateur de a societe civile de

I Op. it., init pari sec. - Sicuti Hobbes, ita Rousseau hoc asserit re dans Petat de natur ilis' Oint de propriete constante. Contr. Soc. l. I. c. q. Q uid ergo in statu illo, qui fingitur, naturae habetur habetur aera possessio seu usurpatio, et mera fruitio rerum. re a communaute change usurpatio ι en uia veritable droit, et a j0utSsau d en propriete. O b. . . . . Alii Verbis, proprietas S apolitica poteState.

57쪽

crimeS de VerreS de metirires, que de miseres et 'horreurs 'eut Oint pargnes au genre humain elui qui ar-rachant les pieti oti combiant e fosse, ut cri a Ses Sem-blabies: ardeZ-vous ' ecoliter et impoStelar VOVS teSperdus si votis ubile que es fruit soni a totis, et Uela terret' est a personiae I). Itaque e proprietate e mesa illo lites ortae Sunt inter laomines, conflictus, bellum. Ex qua miserrima conditione ut egrederentur liomines excogitaVerunt Societatem ci Vilem, invenerunt et instituerunt poteStatem Oliticam, Uae per lege et poenas Sechl-ritati omnium proVideret.

e En igitur origo societatis civilis. Non tamen omnis civilis associatio est legitima, sed solum illa, quae non repugnet dignitati naturae humanae Huic autem repugnat Subiectio, qua quis, praesertim si id stat absque praevio eius

ctatio illius, qua laomo Xtra ciVile consortium ViVenS frueretur, plenae libertatis. En id, a quo Rousseau eiusque Sectatores abhorrent Submissi et bedientia. Hinc Xcogitant obedientiam uniuscuiusque sibiipsi, cum qua et Ub qua manent liberi, ut prius, manent Xleges. Quare en problema Sol vendum a) si Trouver hine forme d'association, qui defende et protege de olite a force commune a personne et lesbiens de chaque associe, et par laquelle chachan ' unissant

r u es fruits out a tous, a terr u est a perS0Πue o En coru-munistarum effatum: cf. super vol. II. thes XXV. Huic sententiae Rousseau adlaaeret. Si quani privatis largitur proprietatem Stabilena, hanc dat semper et plene dependentem a statu, qui in eius Sententia iuris proprietatis est fons seu principium primum vide contr. Oc. l. I. c. . Cf. Super Vol. II. thes. XXIX. a Contr. oc. l. I. h. 6.4

58쪽

pactum sociale Seu si 'alienation totale de chaque associeave totis es rotis a toti te a conanumaute. D Nimirum, ut statim ipse rem Xplicat hacula de nous et en

preme direction de a Colo ille enerale 2 et notas rece 'Onsen corps liaque membre comme parti indivisibi duriorit. l instant, at liet de a personne particuliere de chaque

colatractant, et acte 'aSSociation pro duit in corps morale collectis, compose 'autant de membres, que assembleea des o X, eque recoit de ce meme acie On Unito, Sonmo commula, a te et a Volonte. Hoc est Rousseavit dictum ne ais a Part 'etre clair our qui ne vetat pas

cire attentis 3). s Optime quidem. Sed ea, quae dicit,

nonne lectori etiam perattento sunt obscura In hac Rousseauit theoria, quam breviter XpOSUimUS, duo Sunt praecipui erroreS, UOrtim alter ori iii iii, alter 37alliram societatis civilis Spectat. I. uod spectat ad riyi societatis civilis, hanc affirma Rousseau esse repetendam ab hominum adinventione

1 Ibid. En pactum sociale De quo pacto laaec habet, . III.

ch. 8 Si ous es citoyens 'assemblatent Our rompre e pacted'Un commui accord On ne eut douter, qu i ne ut tres legiti- mement Ompu. Grotius pense meme que chachan cut renoncer a P etat don il est membre, et reprendre a liberte naturelle et Sesbiens en ortant hi pax s. Bien entendu qu on ne qui ite a polirclude son devotr et se dispense de servir a patrie a momentqu'elle a besoin de nous L fuit alor serat criminelle et punissable ce ne serat plus retrai te, mais desertion). O il erat tabsurde que totas es citoyens retini ne USSent a ce que petit Separement chacuta ' euX. D 2 Haec voluntas a ratis est pro Rousseauio Suprema civilis auctoritas. re a solaveratnete consiste essentiellement dans a volonte generale Ontr. Oc. l. III. c. I S. 3 Contr. Oc. l. III. c. I.

59쪽

et institutione idque probat ex eo quod homo est naturaliter ens sibi sufficiens. Atqui haec probatio est nulla et falSI. ab Homo, si ut e naturae manibus egreditur consideretur, non est a S, qui Sollis seorsim ab aliis possit se conserVare et defendere ac proinde non est ens sibi sus siciens ad sui conseret inimi tari et tutelant. Illud stat, quod verissime dixit Bellai minus I) ruta quidem sunt a natura ita instructa, ut possint sibi tuo illa uiscere, homo autem tam multis rebus indiget, ut Solus vivere nullo modo possit. . . Etiamsi quisque susticeret ad O endunt, tamen numquam susticeret ad protegendum se ab impetu ferarum et latronum, sed ad hoc necesse est conVenire et collatis viribus reSi Stere. Db9 Sed cum de honi in sermo est, spectare debemUS non solummodo conservationem ac defensionem Vitae, sed etiam ac praecipue conveniet teli perfectionen intellectus ac voluntatis, illarum nempe facultatum, quibus homo a brutis secernitur IamVero, Ut idem auctor disserere pergit, si licet homo sufficeret sibi etiam contra hostes, tamen Semper maneret rudis et XSpers sapientiae et iustitiae multarumque

aliarum virtutum, cum tamen ad hoc nati UmUS Ut mentem et Voluntatem praecipue XerceamuS. Dc EX naturali hac, quam descripsimus, insusscientia recte concludebamus in thesi trigesima nona hominem a

I CL super thes XXXIX. - si apprime falsum, homines non indigere mutuo auxilio. Si tamen non indigerent, tunc quoque Semper Societatem appeterent. Etiamsi, ait recte AriStotele Polit. III. d. mutuo auxilio non egeant, nihilominus societatem et communitatem Vitae

qua Saepius iam enumeravimus menti persecti O, propinquitas anguinis, conceptuum communicatio Cic.

60쪽

- 6 natura destinari ad Vitam socialem, in qua Sola poteSt se con-SerVare, tueri, perficere ac Sua tendentia eXplere. Hinc quaestioni huic, quonam in statu fuisset genus humanum,s'il ut reste abando uni a m-me ne, Sic respondemUS: Unc

etiam fuisset in statu sociali, in vita domestica et civili Pro id a Jei conditoris cura ac gubernatio,. a Ua, Ut iamnaonuimus I), nulla in hypothesi debet genus humanum considerari seiunctum, ne tunc quidem, cum sibi relictum spectatur), duo haec quacumque in hypothesi praestitisset generi humano praesiXisset sinem obtinendum, et insuper

genus humanum ad praestitutum sinem fortiter ac suaviter adduXisset per necessaria media inter quae haud postremum locum tenet Vita socialis. Haec proinde non ab laominibus adinventa, sed ab ipso naturae auctore Deo olita est atque institUta. II. Quod spectat ad naturan societatis civilis, contendit Rousseau legitimam SSociationem civilem non esse nisi eam, in qua ocius qui Sque '0beisse qu'a tui vieme et reste aussi libre qu'at aravant. Hinc dea illa quam, ut patet ex thesi praecedente, e Hobbesio mutuatus est Rousseau)omnium iurium, quibUs pollent quibusqUe se XSpoliant individua, quae socialem Vitam paciscuntur, Simul collectorum ad potestatem socialem in tota communitate Ssentialiter permanentem essiciendam: 'alienation lotala de chaque ass0cie Oec totis Se droit a totile lau0ΠDHunaute. Haec praeicipue animad VertantUr.

J Subiectio alteri homini non repugnat dignitatnaturae humanae. - Nam si quamvis homo, ut apte disserit Suare a), liber creatus Sit, non tamen sine capaci tale et aptitudin ut iusta causa ruta rationi consentanea

1 Vide paulo Super pag. O. adnot. 3. a Def. d. l. III. c. I. . . f. etiam de leg. l. III. c. I. n. Ita Item f. Bellarminum, de Laici c. 7.

SEARCH

MENU NAVIGATION