장음표시 사용
421쪽
ij ipso est unum idemque. Dicitur, dilige alios, sicut teipsum, i. e. simili dilectione idque tum quantum ad sinem, tum quantum ad formam, tum quantum ad el-fectum amoris I). Haec animadversio tum de individuo tum de statu valet sed si de statu sermo Sit, per Se Valet adhuc magis, quam si de individuo agatur ut patet
ex iis, quae sub mem thesis LXXXVIII diximus.
In praxi seu in casibus particularibus, haec Sunt praecipue animadvertenda. - Haec de qua agimuS, Obligatio ex caritate non viget, nisi erga illos status qui sunt vere indigentes, qui scilicet nequeunt sibi succurrere. - uum autem aliquis status vere indiget
alieno auxilio, seu vere est in necessitate con Stitia tu S, tunc alia gens vel potest ei subvenire absque proprio incommodo seu rerum suarum detrimento. Vel non. Si .' tenetur ei subvenire, ut patet. Si a.' duo debent perpendi: i. e. ex una parte, qualitas et graVitas incommodi aut detrimenti in alterius favorem subeundi, ex alia Vero parte, qualitas et gradus necessitatis, in qua gens altera reperitur. Ex horum aliorumque attenta consideratione casus, de quo agitur, est Sol Vendus utrum obligatio ex caritate in eo caSU Urgeat, necne. - Si plures status in aequali versentur nece S Sitate, nec possit una gens omnibus subvenire, or is debilit servandus est. Iis . . statibus, a quibus nihil
boni acceptum est, praeferri debent amici et benefactores indignis praeferri debent digni et c. - In casu
extremae vel quasi extremae necessitatis, ea Valent,
proportione servata, quae de hominibus singularibus traduntur in Iure individuali.
422쪽
- I Ex his igitur principiis seu criter iis debet solvi casus seu iudicium 'rri, utrum et qualis seu quanta obligatio urgeat. Hoc autem ferre iudicium pertinet ad illam ipsam nationem, a qua auxilium postulatur, non autem ad gentem illam, quae ope indiget, aut ad alios status. Etenim iudicare de ossiciis, quibus aliquis tenetur, nisi de iustitia evidenter agatur), spectat ad personam, quae illis adstringitur, non autem ad alios, qui nulla in eam
praediti sunt auctoritate. Iam vero una natio non posset auctoritate in aliam nationem omnes enim statu Sunt aequales inter se et mutuo in dependentes I).
Ouando igitur una gens iniuste impetitur ab alia, ius habet ipsa postulandi auxilium ne potest ulla natio impedire quominus illud auxilium praebeatur. 22Ι. DEMONSTRATIO. Hanc thesim addimus, ut impugnemus funestum illud principium, quod vocant de
non- interventu. Hoc principium opponitur naturali ossicio quod natione inter Se ad Stringit, mutui amoris. Hinc iure ac merito damnatum est pontificio oraculo hisce verbis a): si Abstinere non pOSSUIDUS, Uin praeter alia deploremus unestum ac perniciosum principium quod Vocant de H0H-iuter UcHtu a quibusdam gu-
1 Plura alia, quae in thesi mox citata addidimus, pro hac etiam thesi valent. Ea scilicet, quae de ossiciis inter individuos homines ibi diximus, applicanda sunt cum debita proportione ossiciis inter
423쪽
- I9 berniis haud ita pridem, ceteris tolerantibus, proclamatum et adhibitum, etiam cum de iniusta alicuius gubernii co atra aliud aggressione agatur; ta ut quaedam veluti impunitas ac licentia impetendi ac diripiendi aliena iura propietates ac ditiones ipsas contra divinas humana Sque leges, sanciri videatur. , Quae damnatio falsi illius ac perniciosi principii postmodum inserta est in Sullabo sub num. LXIL si Proclamandum est et
observandum principi Um quod vocant de I9H- inter Ee3rtu n Hanc porro thesim duobus argumenti probamus.
L Unaquaeque natio habet ius sui conservandi ac proinde ius etiam habet adhibendi media illa omnia,
quae ad Sui conservationem necessaria sunt Vel utilia, dummodo per ea non violentur iura certa ullius gentis. Atqui implorare alterius nationis auxilium ad repellendam initi Stam aggressionem, nullius genti iura certa violat est autem medium ad propriam conservationem saepe quidem nece S Salium, semper autem utile.
Ergo gens, quae iniuste impetatur ab alia, ius habet implorandi auxilium alterius nationis haec altera vero ius habet atque ossicium praebendi, si possit, auxilium.
Hoc sane officium non est iuridicum ad ipsarn enim nationem, cuius au Xilium petitur, Spectat iudicare, num auxilium praestare valeat necne. Sed quamvis non sit iuridicum est tamen verum ossicium. Si qua igitur gens impediret, quominus auxilium aut postuletur aut prae-Stetur, iniuriam perpetraret Laederet enim iura tum nationis petentis auxilium, tum nationis volentis auxilium prae Stare priori quidem, quia eam privat medio utili aut etiam necessario ad sui cola Ser Vationem alterius vero, quia ei impedit sui iuris exercitium, suique ossici impletioncm. IL Et sane quemadmodum individua. ita rutiam
424쪽
gente tenentur mutuo amore Se pro Sequi. EX O, quod homo alios homines amare debeat sicut Seipsum, Se
quitur naturalis obligatio subveniendi pro X imo in erat i
multoque magis in ex rei ta necessitate constituto, etiam cum proprio incommodo secus enim non intelligeretur,
quo rediret naturale illud officium amandi alios sicut se I). Eodem igitur pacto, ex eo, quod quae Vi gens alias gentes amare debeat sicut seipsam, sequitur obli- alio naturalis succurrendi alii nationi in vitae seu conservationis discrimine ob alterius gentis nequitiam constitutae, dummodo auxilium hoc rationabiliter invitis non obtrudatur, neque officiis, quibu nati erga seipsam adstringitur, opponatur. Impedire, ne auxilium hoc praebeatur, foret iniquitas et iniustitia simul, ait s. Ambrosius a), non repellit iniuriana a Socio, cum potest, tam est in vitio quam ille qui facit fortiori, qui non modo non vult ipse repellere a socio iniuriam, sed etiam non vula alios iniuriam ab eo propulsare, seu impedit ne alii, qui opem ferre possent ac vellent,
ei auxilientUr. 222. SCHOLION. Circa quaestionem hanc de interventione, plura ob oculos haberi debent principia, quorum aliqua tantummodo Terpaucis enuntiabimus 3). I. Natio, quae auxilium praebes, non habet neque Xer et auctoritatem in uatio retem, cui opitulatur. - Praedictum enim auxilium non est nisi ossicium benevolentiae et humanitatiS.
II. Non licet vi et armis intervenire negotii, alterius nablonis, misi legitima illius nationis iucιorilas talem in
425쪽
ter Pentione i postidaberit. Nationes enim sunt ad invicem independente S. III. Ouando alio aliqua tu plenam omnino auarchiam lapsa sit, licet nationibus uteret euire ad ordinis restaurationem. - Etenim licitum est, velle et procurare bonum verum alter tu nationis, quod ad eius existentiam necessarium est, et quod ibi ipsa comparare non potest. Attamen natio intervehiens non habet ius leges suas
imponendi nationi, cui auxilium praebet, multoque minus huius libertatem et independentiam auferendi. IV. Ouando Reges Catholici armis defendunt sidelis, qui tu aliis alio uibus uiuria imadversus Fidem patiuntur, id sit iure. - Fit autem iure, non quia Regibus insitius ferendi auctoritative auxilium subditis alterius nationis, qui de malis et oppressione conquerantur hoc enim ius ipsis non inest); sed quia fideles omnes
ubique terrarum sunt membra alterius societatis etiam perfectae et independentis, nempe Ecclesiae Catholicae, quae religio e S unice vera ac divina, atque ideo
defendi possunt ab aliis Principibus fidelibus atque in- dc pendentibus I).
si Cf. Tapatelli sappio ecc di SSert VII cap. I. art. . O Lat narchia cattolica ha i diriti, di proteggerem Cristiani anche rigioni Straniere, quando queste ne oglion abbatiere a sede edtal ritto, non gia solo perche la ede attolica O ragionevolon inolire perche tuiti i Cristiani sono membri di quella societa, a
cui App. 3rtcngon tuti te agioni Cristiane, e contro cui uerre gla hi unque tenta abbatierne a sedc principio essen tale di sua 'si tenta , Lige integrum articulum in quo hac quaestio ab Auctore
426쪽
I. Gentes naturali adstringuntur φθὰ lo,ntu tua inter sec0mniercia exercendi. II. luius Diodi autem ocium, per se loquendo, n0n est iuridicum, sed pure mi ale. III. Si qui tamen statu facultatem commercii apua aliquem populum exercendi sibi uni laxat indicet, exclusis aliis is faue, nisi furi spectuli gaudeat priPilegio expeculiari cum eo populo uiri actu perspicue resultante, aliarum gentium iura laedere dicendus est.223 DEMONSTRATIO. I. Negari nequit id, quod in priori huius theseos parte affirmatur, gente naturali adstringi ossicio, mutua inter Se commercia exercendi. Id duplici pot1ssimum argumento Stendi poteSt. α Arguere primo possumus e naturali, quo gen Squaevis ligatur, ossicio benefaciendi aliis gentibus Hoc
autem benevolentiae officium, tu in aliis modis, tum facile ac naturaliter implebit emendo, vendendo, aut permutando res necessarias vel utiles in qua merciuin permutatione con Sistunt commercia. ἶ Arguere Secundi possumuS ex naturali, quagens quaevis tenetur, ossicio sibi suaeque utilitati prospiciendi. Nulla enim est natio, quae omni l, quibus
vita indiget, apud se plene habeat. Hinc illud Virgilii i):
Nec vero terrae ferre omnes Omnia possunt. D Artibus etiam aliis aliae gentes excellunt. Hinc rursus idem poeta a) Excudent alii spirantia mollius aer etc. D
1ὶ Georg. II. O9. Lege versus Sequentes, qui pulcherrimi sunt.
427쪽
Ubi illud animadverti debet, commercium non solummodo materialibus incrementis sed culturae etiam morali favere, saltem in directe. Ut enim apte disserit Liberatore 1), si valde intellectum amplificat propter varietatem et copiam obiectorum, quae respicit propter distantium locorum inspectionem, ad quae terra marique homines mercium permutandarum gratia, adducit
ut o Va media excogitentur, quibus mercatura latius exerceat Ur propter mutuam communicationem ingeniorum quam inducit, et contactum morum oppositor Um, ex quo mutuum temperamentum et maior explicatio virium morescit Debitis tamen cum cautelis commercia Sunt exercenda, ut Vera utilitas, non autem nocumentum seu damnum sequatur a).
II. Nec minori videntia fulget id, quod in altera
huius theseos parte asseritur, nimirum, hoc, de quo agitur, ossicium non esse iuridicum, sed pure morale. Est enim ossicium, quod non respondet vero iuri, quo aliae nationes polleant siquidem non iam agitur de re aliena reddenda, sed de danda aut permutanda re sua. Est ossicium, cuius observatio nequit, vi physica adhibita, exigi siquidem ad eam ipsam gentem, quae tali ossicio adstringitur, pertinet iudicare, utrum et UOS intra limites, ossicium urgeat, et quibu cum cautelis
Haec valent, per se loquendo. Nam huiusmodi officium, sicut alia etiam similia, iotest aec iure morali in iuridicum migrare, vel propter extremam vel quasic X tremam alteri u necessitatem, Vel propter speciales
428쪽
contractus aut pacta. Vae cillcct nationes, non minus
ac individua severa iustitiae ratione ligant.
III. Illud etiam liquet, quod in tertia huius theseos
parte statuitur Manifestum enim est gentem quamvis habere ius Xercendi commercium cum quocumque alio populo, qui ira merce cum pSa permutare consentiat. Quare si quis status impediret, ne natio aliqua commercium cum alio populo, qui cum illa velit negotiari exerceat: S Sset non olummodo inhumanus.
sed vere ac proprie iniustus. X cipi potest nisi ex speciali concessione seu pacto status ille ius habeat sibi dumtaxat vindicandi commercium cum illo populo, aliis nationibus excluSis. re Iniquum est, ait rotius I), volentes aliquos avolentium popalorum commercio secludi illorum opera, quorum in potestate nec populi isti sunt, nec illud ipsum, qua iter est: nam latrones etiam et piratas non alio magis nomine detestamur, quam quod illi hominum inter se commeatus Obsident atque infestini.
si Dissert. r. de mari libero, ab in . Et paulo ante Hoc igitur qui tollunt i mpe commerciuin). lam laudatissimgna tollunt
humani generis societatem, tollunt titu bene sciendi O c Siones, naturam denique ipsam violant. Nam et ille, quem Deus ' erri circumfudit, Oceanus, in idique et undique e Su navigabilis, et Ventorum flati aut Xtraordinarii flatus non ab eadem Semper, et a nulla non aliquando regione spirantes, nonne Significant Sati InceSSuma natura cunctis gentibus ad cunctas aditum Θ Hoc Seneca summum naturae beneficiam putat, quod et vento gentes locis dissipatas miscuit, et sua omnia in regione ita descripsit, ut necessarium mortalibus esset inter ipsos commerci Um etc. . i
429쪽
b. III. De urit Mn Oiolationiblis ini pediendis aul iudicandis.
I. Bellunt, si e defensioum, Sio etiam sensivum, non este se pravum et illicitium. II. Ul autem honeste sat, plures requiruntur Unditisne S, praesertim vero auct0rilas legitima, causa iusta suin rectus, modus con
22 . PRAENOTIONES. primo distinguatur inter bellum, rebellionem, Seditionem rixam, duellunt I). Pugna exterior, quae Xteriori paci opponitur, tunc proprie dicitur bel-him, quando est inter duos principes vel duas respublicas. Quando vero est inter rempublicam et Suum principem, vel inter cive et rempublicam, dicitur rebellio aut seditio dicitur autem rixa vel duellum, quando
Secundo, distinguatur inter bellum defensioum et bellum osseus ivum. Est defensiount, quando vis infertur ad iniuriam, quam inimica vis infert propulsandam a).
I De rebellione diximus super thes LXVII. - duello egimus vol. II. thes XXIII. 2 uando iniuria est in steri, bellum est las sivum. EXistimatur autem iniuria esse tu fieri, quando vel revera ipsa actio iniuriosa S in fieri, phusice etiam loquendo, ut quando homo non e Stomnino deiectus a possessionis suae iure, vel deiectu quidem est, tamen in continenti, id est sine notabili mora, procurat se tueri ac restituere. Cuius ratio est, quia quando aliquis est moraliter in actuali resistentia, et conatur, quoad poteSt, Suum V tueri, non censetur Simpliciter passus iniuriam, nec deiectus a sua pOSSes Sion C. MIta Suare I de Carit disp. XIII. Sec t. I.
430쪽
s S otiensi um, quando vis intertur ad iniuriam iam illatam vindicandam et reparandam I).22J DI MONSTR YTIO L pectemus I.' bellum uenfi-
et tim. im vi repellere cunctis etiam privatis concessum est, dummodo fiat cum moderamine inculpatae tutelae
Ergo respublica iure potest vim ab altera republica illatam vi repellere. At hoc nihil est aliud, quam bellum
defensivum gerere. Ergo respublica iure potest bellum defensivum gerere contra aliam rempublicam a). Immo non solum potest sed etiam interdum debet. - Nam suprema reipublicae auctoritas, atque ipsa respublica naturali adstringitur Oisci se ipsam conservandi ac tuendi iura civium. Atqui interdum nequite a praestare alio modo, quam vim ab altera republica
illatam vi repellendo, quod est bellum defensivum gerere. Ergo interdum debet bellum defensivum contra aliam rempublicam gerere 3). Spectemus a. ' bellum osseus illum. - Hoc quoque
non Si per Se malum, sed potest esse honestum Ρatet inprimis e communi omnium gentium consensu. Et enim semper et ubique gentes admiserunt, licitum SSe
r In hoc modo distinctionem hanc explicandi coniungitur SenSUS ijι0rali cum Strategico. - Notandum St, ut ibidem ait Suarer, an iniuria sit ii seri moraliter, an facta iam sit, et per bellum satisfactio intendatur. Quando Se habet hoc secundo modo bellum S aggres- sidum primo modo habet rationem defensionis, dummodo fiat cum moderamine inculpatae tutelae n 2 Ratio est, ut ibid. ait Suare2 quia ius propriae defenSionis
est naturale et nece SSarium D
3 Ridiculum est, ut notat Suare loc. it., quod aiebat Lutherus, non licere resistere castigationi Dei. Etenim Deus non vult ha iurium Violationes Seu iniurias sed permittit. Unde non prohibet, quiniuste possint propulsari,