Elementa theologiae practicae ad usum studiosae juventutis. Tomus primus quartus .. Complectens Tractatus de qutuor virtutibus cardinalibus, & de ecclesiasticis censuris

121쪽

H8 De Volo, di Juram. irritationem non sufficit potestas jurisdictionis, sed requiritur potestas dominativa. Q. II. Muotuplex sit Irritatio voti pR. Duplex ; directa scilicet, & indire

cta .

Directa ea est, quae fit ab eo , cujus potestati dominativae subjecta est voluntas voventis. Ρer hanc votum irritatur in per-Petuum , nec unquam reviViscit, nisi a vo

vente renoVetur.

Indirecta est ea , quae fit ab eo , cujus potestati dominativae est subjecta materia Voti. Ρer hanc impeditur voti exsecutio . Unde potius Voti suspensio, quam

irritatio nuncupanda.

Q. ΙΙΙ. uuaenam Vota irritari possint pR. Ea, quae sunt in praejudicium te tit . Nemo enim vovere potest contra jura alterius, nec similia Vota acceptat Deus; sunt enim de re illicita. Q IV. suinam possint irritare vota dirocte p

impuberum Vota , etiam de amplectenda Religione , etiam de peculio castrensi &C. irritare potest. Ita D. Thomas 2. a. q. 88. art. 9. Item cum patre possimi qui gerunt Patris Vicem, ut I. Avus, si pater decesserit, aut longe distet . a. Tutor , qui in locum patris succedit. 3. Horum desectu Mater , etiamsi non sit tutrix , cum ad

122쪽

C. I. De Voto . II 'eam pertineat cura : nisi sit alius , qui impuberis imbecillitati consulat. R. II. Superior Regularium omnium subditorum Vota directe irritare potest , praeter Votum artioris Religionis . Ita D. Thomas, qui ibid. art. 8. ad 3. docet,

nullum ritum Religiosi esse firmum , nisi

de consensu Praelati . Idem communite edocent de Monialibus, quarum Vota Abbatissae, vel Prioris ae irritare valent. Duo tamen hic discutienda remanent, x. an Ρater Vota ante pubertatem edita irritare valeat , si puer pubertatem attigerit , neque ea ratiΠcaverit. 2. An Ρraelatus Regularis possit licite & valide irritare Vota subditorum, in quae Praecessor coi senserit . Ad I. R. AEqualibus fere momentis inter Theologos disputari. Ideoque ob du-hium irritationi paternae adjungatur dispensatio Superioris Ecclesiastici . Ad II. R. Amr. Quia consensus Ρraeis Iati in Votum inserioris non ligat supe

riorem .

Q. V. suinam pugini irritare Vota ia- direcIe R. I. Pater potest in directe Vota filiorum puberum personalia irritare , quae gubernationi familiae ossiciant: E. G. Vota peregrinationis, jejuniorum, quae forent curae paternae adversa . Ratio est , quia pater habet jus regendi filium , & ejus operibus utendi. Di -

123쪽

iso De Volo, oe Iuram. Dixi , Vota , quae gubernationi famialiae ossiciant . Nam vota , quae regimen domethicum non impediunt , nequit pater pro sui voluntate infringere, ut sunt vota eastitatis , Religionis , certarum Presium

R. II. Dominus habet jus irritandi

Omnia Vota, quae servitutem , & obsequium a servo sibi exhibendum impediunt : cum hujusmodi vota sint in praejudicium herilis potestati S. R. III. Maritus potest indirecte uxoris vota irritare, etiam ante matrimonium emissa , quae ossiciunt usui matrimonii , prolis educationi,& gubernationi familiae; cum juri matrimoniali obsiti t. Similiter uxor potest irritare mariti vota , quae sibi , vel familiae praejudicant, puta votum de gestando habitu Religioso, de servanda omnimoda castitate . Excipit D. T,omas suo tempore Votum peregrinationis Hierosolymitanae in subsidium Te rae Sanctae . Neuter vero coniux irritare potest alterius vota , quae non sunt in i plius , aut familiae praejudicium . E. G. Neuter impedire potest, quin alter voveat castitatem post mortem alterius servandam, eleemosynas de bonis stibi propriis &c. R. IV. Superior Regularis Novitiorum vota personalia indirecte tantum irri-' tare valet , cum Novitii sint sui juris . V n

124쪽

Unde si ii , relicta Religione, ad seculum

redeant , Vota reviviscunt , eaque adimplere coguntur.

Q. VI. n valida sis Irritatis Vol facta sne caussa

R. Amr. Quia non requiritur caussa, ut quis valide suo jure uti valeat . Imo hujusmodi irritatio valida est ; quia Vota subditorum emittuntur sub hac tacita con ditione , si Superior consentiat: quem Consensum nullo jure Superior praebere cogu

ra . VI.

De riti Dispensatione. Q. I. Quia si υoti Dispensatis

R. Est relaxatio.seu concionatio VΟ-ti , Dei nomine facta, a Superiore legiti- . mo, idest ab eo qui Ecclesiasticam jurisdi-' Etionem habet in foro exteriori. nsit in Ecclesa' facultas dispensandi ab obligatione Voti R. Affirmant Catholici omnes , &patet ex constanti Ecclesiae usu. Q. II. Quinam po/ssint di pensare aVotis R. Juxe ordinario omnes , & singuli Praelati Ecclesiae , qui jurisdictionem habent in foro externo . Quia Dispensatio non ordinis , sed spiritualis jurisdictionis, est actus . Tom. α F Di-

125쪽

aa De Voto, Iuram. Dixi, jure ordinario . Nam potestas isthaec delegari , vel committi potest omnibus Sacerdotibus , & Clericis prima Tonsura insignitis. Hinc I. Rom. Pontifex dispensare potest in omnibus votis omnium fidelium .

Episcopi , & alii Episcopalem jurisdictionem habentes, in votis suhditorum disive are possunt , iis exceptis , quae sunt

Q. III. uuaenam sint vota Papae r servata 2 R. Praeter sollemnia, sunt quinque, videlicet votum perpetuae castitatis , Religionis , ac triplicis peregrinationis, nimirum, ad limina Apostolorum, ad S. Jacο-hum Compostellanum , ad Terram Sa

ctam. .

Q. IV. ni valeant se scopi aliquando in votis resematis dispenbare R. Amr. Urgente nimirum gravi necessitate , & cum difficiliter adiri potest Romana Sedes. E. G. Imminet periculum standali, nisi hic & nunc contrahatur matrimonium a voto castitatis adstricto, tune potest Episcopus dispensare. Q. V. si haec votorum refervatiolaue, vel fricto interpretanda δεῖ R. Stricte est interpretanda , cum sit odii plena, & ordinariae potestati Episcoporum contraria . Theologi communiter. Quapropter ut dicta vota sint neservata , si

126쪽

C. I. De Voto . I 23 debent esse. absoluta , certa , & perfecta.

castitatis ad tempus . a. Votum non P tendi debitum a conjuge . 3. Votum. non, nubendi, quod reipsa discrepat a V to perpetuae castitatis . Unde illud violat qui nubit, non Vero qui fornicatur. Excipe, nisi vovens abstinentiam a nuptiis, intenderit castitatem perpetuam vovere: hic nim praecipue ponderanda est Voventisi intentio. q. Votum mulieres non tangendi.

3. Votum sacros Ordines 'scipiendi, quod oblique tantum castitatem includit. 6.V tum ingrediendi Religionem strictiorem ;

uod qui emisit, dispensari potest. ab Epi-

copo, non quidem simpliciter, sed ut ingrediatur mitiorem; cum hoc non sit disis pensere in voto Religionis, sed in modo , di, qμ litate illius. Item vota, conditionalia , antequam impleatur conditio, ab. Episcopo dispens ri possunt: secus , si conditio sit adimple. ta, quia evadunt absoluta . Hinc vovisti Religionem sub hac conditione, sit incolu-

mis evasero , impleta conditione reserva. tum est : secus ante . De voto poenali, puta si lusero , Vο-veo castitatem, non est reservatum , cum non oriatur ex amore virtutis , seu casti-

fatis, sed ex formidine poenae . Ρrobabilius negant alii , si jam commissa sit cul-Pa , tu cujus poenam votum fuit emullana,F a Nec

127쪽

xet4 De Voto , m Iuram. Nec valet ratio, quod hujusmodi Vota non

oriantur ex amore virtutis. Si enim castitas voventi non placuisset , eam non VO- vimet.

f. VII.

De Voti Commutatione .

Q. I. Quid si riti Commutatio '

R. Est commutatio unius materiae Pr altera, sub eadem obligatione VOti. Q. II. Num differat commutatio ab irritatione , dispensatione riti λR. Amr. Irritatio enim est actus potestatis dominativae auferentis Omnem Obligationem , nulla etiam occurrente causi sa. Dispensatio est actus jurisdictionis, qui stante rationabili cauta, tollit Omnem Voti obligationem . Commutatio vero non aufert voti vinculum , sed vinculo votI Oc- Currente , alteram substituit materiam ,3quae in prioris locum succedat. . III. suinam valeant vota commutare λR. Commutatio fieri potest vel in bonum certo melius, vel in minus, vel in aequale . Si primum , quis potest propria at Horitate suum votum commutare quia ex jure promissa non infringit , qui illud in melius commutat. Ita recentiores Μο- ralistae .

128쪽

C. II. De Juramento. I 2ISi secundum , & tertium, requiritur facultas spiritualis jurisdictionis. Nota. Qui habent in votis dispensandi facultatem , valent etiam ea commuta re : licet non e converso.

C A P. II. De iuramento. Q. Ι. Gid si Iuramentum 'R. Est Dei invocatio in testem dici i, vel facti. suid es jura re per Deum, nis tessis o Deus ' ait .-gusinus serm. 28. de Verb. . post. Dicitur I . Dei invocatio . Haec autem vel expressa est, cum Deus in seipso inv d catur . E. .G. Tesis es mihi Deus o Iuro per Deum me. Vel tacita , cum nobilior aliqua creatura invocatur , specialem habens relationem ad Deum , cujus potentia , bonitas &c. in ea maxime splendet . E. G Juro per caelum , terram quia sic jurans censetur earum auctorem in t stem adducere.

Dicitur a. ia tesem dicti , υet facti . Quia Iuramenti finis est, ut confirmentur

ea, Quae enunciantur, Vel promittuntur . .

Hinc Iuramentum differt ab oratione,' quia per hanc divinum petimus auxilium;

129쪽

mdis De Moto, Iuram. per illud vero postulamus, ut veritas ma nifestetur, quando Deo placuerit , in vita vel in morte, in hoc vel in futuro statu. Q. II. 2uaenam requirantur ad J-xamenti emissionem p . - . R. Intentio , seu voluntas jurandi, &-ctus externus , quo divinum invocatur testimonium. Prob. I. pars . Iuramentum humana est actio , quae obligationem inducit verum dicendi. Atqui actio humana , quae obligationem parit, necessario requirit voluntatis consensum et consensus enim non datur ab eo , qui positive non vult eum dare. Ergo &c.

Prob. a. pars . Iuramento utimur ad nostras affertiones inter homines confirmandas . Ergo aliquo externo actu Iur mentum manifestetur necesse est..uuid se intra animum tuum jures te Hiqua facturum ZR. Ad id praestandum ex virtute Religionis in foro tantum interno adstringeris: sed ut inter homines obligeris , signo

aliquo externo Iuramentum enunciare de-hes .

Q. III. suid si Adiuratis ρR. Ut obtesatio divini Nominis , seu

rei sacrae , q- quis urgetur vel imperio , mel obsecratione ad . aliquid faciendum, vel

omittendum . D. Thomas 2.2. g. 9O. art. I.

u duramento sinum adducimus ad confria

130쪽

C. II. De Iuramento. Iarmandam veritatem. In Adjuratione Deum contestamur, ut illius amore , aut timore quispiam moveatur ad id quod 'petimus , praestandum.

Hinc adjuratio alia est deprecativa , alia imperativa. Adjuratio licita est, modo fiat in veritate, judicio, & justitia, ut infra dicemus cum proportione de Jur

mento .

Q. IV. Ah liceat iurare sine an ma jurandi 'R. Nes. Quia hujusmodi infinio se iis

legum continet mendacium. Nam qui dicit , iuro, & reipsa animo interno non vult jurare, mentitur. Atqui mendacium numquam est licitum. Ergo &c. Dixi , sacrilegum mendacium e quia conjungitur cum abusu divini nominis . Merito ergo inter damnatas propositiones ab Innoeentis XL num. haec recens

tur: Cum caussa licitum est jurare sine senimo jurandi, sive res sit levis, fue o

Hinc qui jurat sese animo jurandi ,

sive verum juret sive falsum , sive in re gravi sive in re levi, gravem injuriam diavinae infert Veritati. Quia gravitas m litiae in abula juramenti non tam des mitur a gravitate materiae superquam j ramentum cadit , quam ab infinita digniatate illius nominis , quod in testem adducitura