장음표시 사용
181쪽
C.I. De Cessat. ab opere ferv. 17'est , non homo propter sabbatum, ait Christus, Marci cap. II. 27. Sic excusantur T. Pauperes , qui clam , & sine scandalo I borant , audito divino ossicio , quando Iiter se, suamque familiam alere non possunt . a. Famuli, & ancillae , aliaeque Pe sonae subjectae, quae die festo laborare coguntur a dominis, Parentibus, quando ronuere non valent sine timore gravis damni , aut gravis indignationis I modo id non praecipiatur in diei festi contemtum, cum hoc in casu etiam cum vitae dispe dio a labore debeant abstinere. Item. licitum est famulis , aliisque similibus die festo suas vestes reficere, cum id aliis diebus non permittitur ab heris . 3. Instauratores pontium, viarum P blicarum , & similium , quae moram non
Patiuntur. q. Piscatores alecum , thynnorum ,& similium piscium , qui brevi tempore
. Naucleri pendentes a ventis . 6. Sartores, qui quas vestes Prosestis diebus perficere non potuerunt, eas diebus festis absolvunt: quando ob sollemnitatem nuptiarum, aut exequiarum, earum Vestium usus urgeat, ita ut ex earum desectu scandala & rixae orirentur : qui tamen Pe
cant , si sua se culpa in eam necessitatem conjecerint,
182쪽
18o De Obse antia Fesorum. 7. Coquentes Vitrum, saponem , calcem , tegulas , ollas , & similia , quarum coctio plures dies requirit, si in opere jam incboato diebus festis continuent; quia ex interruptione grave, & inevitabile damnum
sequeretur . Haec autem opera possunt aliquando etiam die festo inchoari, nempe ad vitandum grave damnum; ideo harum, di similium dissicultatum resolutio frequenter pendet ex circumstantiis , & judicio
8. Agricolae, qui tempore messis, divindemiae segetes metunt , & triturant , Vel fructus , aut uvas colligunt , senumque Ventorum , grandinis , N. Pluviarum subducunt periculo n liceat die fesso laborare ad vita dum otium P., R. Communiter negant ; nisi urgeat tentatio, quae aliter vinci non potest , nisi laborando, quod raro accidit. Q. II. An in praecepto opera servili diebus fesis vetante, detur parvitaF male riae R. Amr. Nam qui leviter praeceptum
infligit, leviter peccat. i Q. i II. Ωuaenam temporis pars in hac pransgressione parvitas materiae censeatur '
R. Cum dist. In judicio serensii , &
mercatu quantitas materiae non solum ex
quantitate temporis, sed etiam ex qualitate operis desumitur . Sic brevis agitatio
183쪽
GL De Cessat. ab opere fere. 18 Ilitis in re magni momenti ,& prolatio sen--tentiae est gravis culpa. In operibus vero servilibus labor per duas horas integras ab late loquendo est materia gravis, & peccatum mortale : materia levis, & veniale peccatum , si labor infra duas horas terminetur. Sed hoc temporis spatium rectius determinabitur ex circumstantiis , nempe ex statu personae , ex illius eonscientiae ratione , eX consuetudine vetiti laboris E c. Porro illud advertendum , gravitatem materiae etiam ex unione , & integritate morali desumi debere . Sic graviter peccat dominus mandans sex suis famulis, ut
die festo per horam laborent, quia hae sex
horae integram materiam gravem consitituunt respectu domini mandantis, in cujus jussione moraliter uniuntur :& hoc Verum
est, sive simul , sive successive famuli domini imperio laborent.
4 IV. Muinam dispensare valeant ad laborandum die festo '
piscopi, vel quasi episcopalem potestatem
habentes, etiam in festis communibus. 3. Parochi , quando non datar sacilis accessus ad Episcopum , sed tantum ad tempus, di pro aliquo particulari casu. CAP. II.
184쪽
18a De observantia Festorum . C A P. . II.
De Obligatione die festi Missam
HActenus de cessatione ab opere se vili, age & de cultu die festo praestando videamus. Cultus iste jure naturali, ac clivino nullo actu definitus est. Ecclesia tamen illum definruit, praecipiendo Μissae auditionem. Itaque de hac obligatione hoc capite aliqua sunt disputanda, & Ι.quidem de Natura , & obligatione praecepti Missam die festo audiendi , & de personis , quae sub hoc praecepto comprehenduntur. II. De Ρraesentia . III. De Attentione . IV. De Devotione. V. Et de Integritate, uibus Μissa audienda est . VI. De eXcuatione ab ea audienda. VII. Tandem, an excepta Missa, fideles vi praecepti Ecclesiae ad alium peculiarem Religionis actum
185쪽
Q. I. Num si in Ecclesia praeceptum
Melibus impinium Missam die festo audia
endi i R. Amr. Constat ex Cap. Missas de Consecratione Dis. I. & ex praxi, & sensu ndelium : ubi adverte I. hujusmodi o ligationem gravem eme , cum materia ipsa sit gravis. Quare fidelis , qui Sacrum audire littere omittit die festo , graviter lpeccat, etiam sublato scandalo. a. Fideles non solum diebus Dominicis Missiam au- , dire adstringi, sed omnibus festis ex praecepto praescriptis ; quia hisce sacris diebus idem cultus praecipitur , ac diebus Dominicis. 3. Ceteris diebus, qui sacri ex praecepto non sunt , nullum fidelium teneri Missiam audire . Unde Missiam fideles audire non tenentur, nec in triduo Rogatio- num, nec in seriis Quadragesimae, nec in triduo Hebdomadae Sanctae , etiamsi inferia sexta in Parasceve, aut Sabbato San- ielo recurreret sestum Annunciationis B.Virginis; secus si praefatum festum seria quinta majoris Helidomadae celebrari contin
186쪽
R. Omnes baptigati, & ratione ute tes . Unde non tenentur Missam audire Catechumeni, qui per baptisma Ecclesiam non adhuc sunt ingressi . z. Pueri , non completo septennio, amentes &c.Quiali Missae assistendo praesentia humana noustini idonei . Q III. Ut fat satis praecepto Eccle-
e , quonam ritu, qua hora, a quonam Sa-
cerdote , quo in loco Missa audiendi
R. I. Quocunque ritu fideles Μissam audiant, modo sit ab Ecclesia Romana approbatus, praecepto satisfieri , cum prae-eeptum sit de audiendo Sacro ab lute, non hoc, vel illo ritu , vel idiomate . Unde adimplet praeceptum , qui die festo Missam audit celebratam pro defuncto , Vel' celebratam ritu sive latino, sive graeco , sive fyriaco; quia diversitas rhus, vel idiomatis non efficit, ut non sit vera Missa. Idem dic de eo , qui die Nativitatis Domini unam ex tribus Missis audit. R. II. De hora communior sententiae docet, satisfieri praecepto, quacunque hora a media nocte ad aliam usque Mim audiatur quia lex tantum praecipit , ut Missa illo die audiatur , nulla hora praefinita . Peccaret vero fidelis , si post meridiem Missam audire differret, ob periculum cui se exponeret , Missam non audiendi . Unde qui Nativitatis Domini nocte audir
187쪽
C.II De Obligat. Missam aud. I 83Missam , quae in Sacello Pontificio , vel alibi ex privilegio ante mediam noctem scelebratur, satisfacit praecepto , dummodo leam non computet etiam pro die praece- identi, quando vigilia incidit in Dominica; iquia privilegium anticipandi non tollit , t quin Μissa censeatur infra diem. R. ΙΙL Suffcit , ut Sacerdos cele-hrans sit catholicus; modo non sit vitandus , depositus quia cum Ecclesia eorum Sacerdotum celebrationem rejiciat, non potest satisfieri ejus praecepto per auditionem Missae, quam Ecclesia improbat. Quare si alius Sacerdos non esset, qui die festo celebraret, nisi nominati m excommunicatus, suspensus, aut interdictus, vel esset realiter aut verbaliter degradatus ; vel esset haereticus, aut schismaticus, Omittemda potius esset Missa , quam cum eo Sacerdote in divinis communicare. Secus de
Sacerdote excommunicato tolerato quia ex Consit. Martini R eos Sacerdotes Vitare non tenemur. Vide dicenda in Tractatu de Censuris .
R. IV. In Ecclesia publica Missa est
audienda, quaecunque ea sit , ut patet eX communi consuetudine ubique recepta , &a summis Ρontificibus approbata. Quare satisfacit praecepto qui missam audit sive in propria, sive in aliena Parochia , sive in Ecclesiis Regularium . Item in Oratoriis , sive sacellis in palatiis Episcoporum
188쪽
186 De obse antia Fessorum . erectis , aut in Conventibus Regularium , vel in parvulis illis Ecclesii is , quae habent januam publico ingressui,& communi viae
Dixi , in publica Ecclesia. Nam juxta
communiorem sententiam , excipiuntur Oratoria in privatis domibus secularium e recta, in quibus privilegium conceditur pro certis perlonis , privative quoad alias , ut colligitur ex clausula, quae Pontificiis Brevibus inferri solet: Volumus autem, ut alii,
qui non sunt de familia, non cenbeantur lia heri ab obligatione audiendi Missam in Ecelesia . Hinc in privilegiis, in quibus praefata clausula non additur, fit fatis praecepto Missam audiendi istis in locis; ut is , qui in castris cum militibus , & in litore Cum navigantibus sacro assistit. Porro Μis iam audiendo in oratoriis privatis satisfaciunt domini, & omnes de
familia, cum descendentibus, & uxoribus,& famulis eorum . Aliquando comprehenduntur etiam hospites, istorumque famuli. Sed de hoc consulendum est Breve Ap stolicum , in quo recensentur omnes Pe sonae privilegiatae.
189쪽
C. II. De obligat. Missam aud. I 8
. De Praesentia ad Missam audiendam. Q. , oe quesis praesentia regu Matur ad Missae auditionem λ. Ante responsionem noto , duplicem Praesentiam pisseam , & moralem distingui. Physica est permanentia in eodem lo-CO , quo Missia celebratur. Moralis est peremanentia cum attentione vel in eodem loco , vel in diverso ; qui tamen juxta hominum aestimationem idem censeatur. R. Ad quaesitum, requiri praesentiam
moralem in audienda Μiffa . Ratio est ια pr eceptum Ecclesiae est de audiendat. Atqui verbum audiendi secum fert Praesentiam moralem ; cum non audiant nisi qui humano inmodo praesentes sunt . Ergo ut hujus praecepti exsecutioni fiat satis , requiritur moralis praesentia . Ad-Verte per auditionem non intelligi solum auditum, sed praesentiam illam, quae aliquo sensu externo percipiat quid agatur. Hinc qui ob angustiam templi , vel ob multitudinem populi a Celebrante dia stant, sed animo , & corpore cum aliis viis cinioribus uniuntur, simul flectunt genua, Pectora tundum, surgunt, capita inclinant, moraliter praesentes Sacrificio esse cense tur; quia unum corpus constituunt, simulque sacrificium offerunt . ideoque praece-α plum
190쪽
i 88 De Observantia risorum . .ptum implent. Contra Missam non audiunt, etsi intra Ecclesiam sint , i. ebrii. 1. Qui per Mimae tempus dormiunt ἀ 3. Poenitentes, qui dum Missa legitur , sua peccata confitentur, & Sacerdotes, qui e rum Consessiones excipiunt cum eorum praesentia materialis sit , non vero moraliS .f- . III. De . plentione, m Devotione in Missa audienda.
Q. I. Ut quis satisfaciat praecepto audiendi Missam die festo , num requiratur , ut attente ac devote Missam audiat ἰR. Amr. Nam auditio Missae praecillitur ab Ecclesia, ut actus humanus acre-igiosus , qui sine attentione ac devotione haberi nequit o Hinc qui' per notabile tempus in Missa voluntarie distrahitur ,. Praeceptum non implet Nota, attentionem , quae ab Ecclesia in Missa praescribitur . esse per modum orationis - Quare debita ad Missam alte tio non excludit preces Voluntarias , neque ex aliqua obligatione debitas.Ρotes ergo submille recitare Horas Canonicas, poenitentiam a Consessario injunctam, aut orationem ex voto debitam. Hae siquidem obligationes non modo non sunt sibi oppositae,. sed potius mutuo sese adjuvant . L tem