Elementa theologiae practicae ad usum studiosae juventutis. Tomus primus quartus .. Complectens Tractatus de qutuor virtutibus cardinalibus, & de ecclesiasticis censuris

201쪽

- C. I. De Supersitione. am

Triplex autem est ex D. Thoma a. a. 96. Per totum.

Prima est ars notoria , qua quis adactentiam acquirendam quibusiam utitur mediis , quae secundum se virtutem non. habent scientiam caussandi. Secunda est observantia sanitatum, qua ad curandos morbos adhibentur media πι--na & inutilia, V. G. nomina ignota , figurae quaedam , caerimoniae inanes , r media naturalia quidem , sed quibus quamdam vana adjunguntur tanquam neceriaria,

V. G. herbae collectae in vigilia alicujus

Sancti &c. . Tertia obfmantia futurarum eventuum , quae est praedietio prosperae vel adversae fortunae ex signis prorsus ineptis ad ejusmodi praenoscenda . V. G. Si quis mane domo egrediens, offendat pedem, &, adeo domum revertatur, timens aliquid i faustum . Videsis .inlusinum de Do Inciri I. cap. V. & se . Uana Observantia ex genere suo est peccatum mortale; quia in his, sicut in Mitis superstitionis speciebus, pactum tacitum vel expressum intervenire potest. Theol gi advertunt personas simplices aliquando a mortali excusari ob inadvertentiam, ignOrantiam, & similia. Huc revocantur Μagia, & Μaleficium. Magia est, cum quis ex pacto & coo- ' Peratione daemonis intendit mira iacere .

202쪽

aoo De Vitiis Religioni opposiis. Maleficium est, cum quis ex pacto Scemperatione daemonis intendit alteri nocere. Duplex est . Aliud dicitur amatoriam . seu philtrum, quo quis utitur ad carnalem amorem , vel odium excitandum . Aliud dicitur veneflcium , quo alicui personae , vel ejus bonis damnum insertur. . Q. II. suomodo tollatur Maleficium' R. I. EXOrcismis, Oratione, lejuniis, , Ecclesiae Sacramentis, & aliis pietatis Ne-

. Tibus . a. Remediis ex medicina petitis et non quod naturalia remedia in daemones, auctores maleficiorum , agere valeant; sed quatenus pravos humores expellunt , aut corringunt, Iurgantque. 3. Destructione sugnorum imus maleficii: haec enim signa, destruendo daemonis instrumenta, amove tur ut ab inserendo damno desistat.

An licitum si petere a malefico , ut malescium tollat ZR. Non licet , si non possit tollere , nisi per aliud maleficium , vel superstitionem ' cum sit intrinsece malum , daem nem Invocare, vel ad id inducere : licet Vero , si . tollat per meram destructionem ipsius maleficii. Nota. Μalefici non sunt absolvendi , nisi omne pactum cum daemone dc commercium abjurent ac dissolvant . Signa &instrumenta magicae artis comburere debeat , tanquam argumentum fructi foederis, sdc

203쪽

C.I. De Supersitione . 2ox& futurae inimicitiae cum daemone. Item illata damna sunt resarcienda. Quod si m leficus daemoni chirographum proprio se guine subscriptum tradiderit in signum proinmissae servitutis , necesse non est illuci ab eo redimere e nam ad ejus destructionem sussicit vera & sincera poenitentia . Nullum quippe peccatum est, cujus poenitere

se nequeat impius , si velit, Dei gratia as

juvante.

Q. suid si Indebitus cultus P . R. Est cultus , quo verus Deus coli tur, sed modo inordinato . Et hic duplex est, scilicet falsus, & superfluus. Cultus falsus est, cum falsa mirac

ia praedicantur, salsae reliquiae exponum tur &C. Cultus superfluus est , cum aliquis ex indiscreta devotione, missis caerimoniis ab Ecclesia constitutis , ex arbitrio alias sibi fingeret et puta Missam non audire , nisi cum tot candelis , nec pluribus , nec Pa cioribus , aut istius di non alterius coloris

204쪽

Est peccatum , quo Deus in ' se , vel in rebus sacris inho

noratur.

Quinque autem Irreligiositatis numerantur species, nempe Blasphemia, Tent sis Dei , Sacrilegium , Per urium , &

monia .

R. Est contumeliola in Deum locutio. Augininus t b. II. do Mo . Manich. επ. a. Blasphemiam his verbis describit :ER autem Blasphemia , eum aliqua mala ineuntuν de bonis. Itaque iam vulgo Blasephemia non aecipitur , ns mala verba de

Deo dieere. D. Thomas 2. 2. q. I 3. art. I.

eam sic definit: Blasphemia es derogatis divinae bonitatis. Quae omnes defini lones in idem recidunt , Blasphemiam ricilicet contumeliam esse & convicium in Deum. Dixi, in Deum , sive immediate, livet. Ι. Da Blasphemia.

205쪽

C. II. De Irreligiositate. 2o3. mediate in rebus vel personis sacris , in quibus scut laudatur Deus , sic & coni melia afficitur. Hinc dividitur Blasphemia in eam quae est in Deum , di in eam quae est in Sanctos.

R. Quadruplex , nempe haereticalis , imprecativa, juratoria , di dehonestativa. Haereticalis est ea , qua de Deo ali- uid contumeliose affirmatur, V. G. quodit iniussus, crudelis oec.Vel negatur, quod

si omnipotens , bonus oee. Duplicem continet malitiam mortalem , scilicet contra

fidem , & religionem . Quod si error per

Blasphemiam expressus non crederetur, tunc non haberet haeresim comitem , sed tantum prolatio esset haereticalis contra externam fidei prosessionem. Imprecativa est ea, qua quis Deo m tum imprecatur. E. G. Pereat Deus, ut nam Deus non effer oec. Haec odium Dei

continet.

Juratoria est ea, qua quis jurando bla phemat. V. G. Hoc ita merum est, Ilaut angelium, scut Deus, Aut Chrsus natus est ex Vir ne . Haec creatam Verit tem divinae Veritati aequat, & quod Pr prium Dei est, creaturae tribuit. Dehonestativa est indecens nominatio membrorum Christi, V. G. capitis, ven- . tris. Item irrisoria nominatio Μysteriorum, . di Sacramentorum Christi. Haec magnum

206쪽

. Dei contemtum contInet.

Ad Blasphemiam revocantur quaedam signa contra Deum, licet verba non adsint. ut spuere in caelum, infrendere dentibus oeci Insuper Blas emia , sicut laus Dei , cui directe opponitur, alia est cordis , seu

.mere interna, quae corde fit duntaxat. Alia oris seu externa, quae foras erumpit in Verba vel alia signa externa. D. Thomas a.

a. q. Iq. art. I. .

R. Est genere suo peccatum mortale, neque admittit parvitatem materiae. suaecunque inθuit Angelicus a. a. q. II. artis a. caritati repugnant, ex suo genere sunt peccata mortalia. Blasphemia autem secum

dum genus suum νepugnat Caritati divinae, quia derogat divinae Bonitati. - Ad malitiam Blasphemiae contrahendam non requiritur formalis & expressa intentio inhonorandi Deum ; sed suffcit vi tualis & interpretativa: qualis reperitur in eo, qui deliberato animo verba profert blasphema , licet hoc faciat ad iram , aut indignationem exprimendam. IV., Num peccet mortaliter , qui sua ertenter blasphemat ZR. Cum dist. Si ex habitu per poenitentiam non sublato , seu non retractat Verba blasphema proserat, peccat, quadaVis ad Blasphemiam non advertat ob ejusdem

207쪽

C. II. De Brelis intate . aos habitus propensionem . Quia hujusmodi Blas-ζbemiae sunt sufficienter voluntariae ac li-

erae in caussa , quam neque retractat , neque emendare curat. -

Si vero , habitu per poenitentiam re tractato, in extirpanda consuetudine laboret , & inadvertenter in Blasphemiam incidat , excusatur a culpa : quia haec no est voluntaria neque in se, neque in caussa.

Q. V. Num specie differat bla phemia in Deum ab ea, quae es in Sanctos pH. Assir. Ita multi: quia blasphemiae opponuntur honori & cultui , qui debetur Deo & Sanctis. Sed cultus Dei plusquam Decie differt a cultu omnium creaturarum. Cultus enim Dei est latriae , cultus Sa ctorum duliae,& B. Virginis hyperduliae. Hinc in Consessione explicandum est, an fuerint blasphemiae in Deum , in B. Virginem, vel in Sanctos.

R. Est dictum vel factum ad capiendum de Deo experimentum per extrao dinarium eflectum ab eo temere exspecta

tum.

Dupliciter committi potest I. Expr se , ut contigit Monacho. illi , qui se ini PRtqum Projecit , ratus sibi adfuturos A

208쪽

ε66 De ritiis Relisioni oppositis.

gelos, qui cadentem eXciperent. Huc peristinent Probationes, quae olim fiebant ferro candente, aut aqua servente, vel duello. II. Implicite, cum quis ad obtinendam finem ordinariis mediis non utitur . Sic Deum tentant qui remediis uti nolunt ad sanitatem , neque medio ad Dei verbum digne tractandum . Tentatio Dei est peccatum mortale ex genere suo quia gra m erga Deum importat irreverentiam : potest tamen esse veniale , si quis nec intendat, nec cogitet actionem suam ad Dei tentationem pertianere . Imo non peccaret qui ex vivido Spuritus Sancti impulsu, Peteret miraculum RDeo, ut secit Habraam Gen. XV.

R. II. Triplex est : Persionale , quo violatur persona : Locale , quo locus : &Reale, quo res aliae Deo sacrae violantur. I. Verbona sacra multipliciter violari potest . Si scilicet ejusmodi personae sacratae Violenter percutiantur. Si ipsae pec-εent contra castitatem , aut aliae cum eis dic. Cujusque enim voti violatio Sacrile

gium est.

II. Locus fuer tripliciter violatur I. Per actus , quibus polluitur : quales sunt 'usio illicita & publica sanguinis, aut s

209쪽

C. II. De Drelisissitate. et minis humani &c. a. Per actus, qui licet eum non polluant , ejus tamen sanctitati adversantur: quales sunt mercatus, sententia judicis secularis praesertim criminalis, confabulationes, & comestio sine necessitate. 3. Per actus, qui ipsi materiali loco vim inserunt, ut si fores Ecclesiae infringantur, Altaria demoliantur &c. Tandem de furto in Ecclesia commisso, tenendum quod statutum legimus a Pontifice Ioanne VIII. io

Cap. Quisquis XVIII quaest. . Sacrilegium

committitur auferendo Sacrum de Sacro, vel non Sacrum de Sacro , e Sacrum de non Sacro

III. Res saeνa dupliciter violatur I Positive, cum indigne tractatur: puta qui

Sacramenta irreverenter pertractaret , ea male recipiendo, aut male administrando.

Item qui vasa sacra adhiberet ad potandum, sacras vestes indigne rescinderet, laceraretve dic. 2. Negat e , ut qui negligunt sacra Chrismata & Eucharistiam debita vigilantia custodire . Item qui negligenter sinunt sacras particulas in pixi de corrumpi . Items corporalia, vasa sacra, pallae latis mundae non serventur &c. Q. III. uuale peccatum sit Sacriles um' R. Ex genere suo est grave peccatum,& eo gravius , quo sanctior res est quae Violatur . Potest esse veniale aut ob materiae tenuitatem, quae non ita pugnet cum san- ctitate loci, aut ob inadvertentiam.

210쪽

ao8 De mitis Religisni προ itis. In Confessione species Sacrilegii expri

menda est ; quia aliter violatur res Deo dicata, aliter Persona Deo consecrata. De Perjurio , quod est iuramentum , cui deest veritas locutionis, vel exsecutionis, vide dicta superius in Trin. de Iur mento . De Simonia fusius infra disputabituro