De Methodo scientiarum atque artium libri VI ...

181쪽

aca DE MET NO. SCIEN requam de rebiu ipias quidquam disputetur , nos egrae verrimi Positiones, ac licet ud Nomen latinis lauribis sit in auditum g t men res explanandae gratia in auditis, ct inustatis Nominibus est utendum, cum praesertim , hac res sietae tractentur, quae latinis Litersi explanatae namqua fuerint. Igitur nos ad arbiimum nostrum, tum Theses, tum Possiones huea avellauimus . MI ergo Iraefis principium cognoscend uepraenotio, quae quidem est ita nota , ut demonstratione dec arari non possit,

tamen quisique per se eam cunctam habere non debet. uod ex eo ipse euenit c sicuti dictum fuit quia non continet in se aliquid eorum, quae in omnibus rebis inesse, qui que Sensibus ipsis quotidie comprhendit S cum non sit notuper se, estponendum ab initio, antequam aliis quid de re ipsa si expositum demonstratione; ut hacpraenotione i rematus is, qui dissit, alia postfacileprobare valeat, quae ex hac praenotione lucem suam accipienteis re autem quaque, non potest ni nist quid ipsa sit, aut aliquid in ea inesse. Vnde nascuntur duo Genera Possionum .Amule illud quidem Genus , quo ommis aliquid reperiri in aliqua M. HI HA

182쪽

ET ART. LIBER V. go quod Praedicatum dici de Re aliqua, aut non uici, est nominata SVPPOSITIO. At ferent ne is d Latinae Aures 'sed is ferant necesse est ;Rebus enIm iurauatis sunt imponenda Nom, a, quae Alperet cum nec augeant obscuritatem ipsis. cum praesertim Oox haec it versae graeco ad verbum ; Namgraece dicitur uarc Myt; atque haec quidem , vel ea narrat quae possum remeret ad multa Cenera Rerum, ut quae uni &eidem sunt aequalia sibi de inter se esse aequali apotcst enim referri,Wad Numeres, O ad Magnitudines, quae duo tota natura rante es aescrepant ;Wieta haec appellatur SUPPOSITIO communiae: cum vero' ertur aulicata ad unu Genus Rei tantu, sit suppositopropria illi Scientiae , quae Rem illam tractat. Etenim cum dicimus Numeros, qui uni paressint, eos etiam esse inter se pares id non praeterea perii nei aes aliud quiddam , ni ad Genus, Nismerorum. O ita, uaesis suppossiones; ides propriae, O communes.sver op natur quid, quod ignotum sit , ct etiam is , qui dicit id non facile concedat,autfortasse contrariam lili sententia habeat, vocatur PETITIO; nam in-urdum his utendum estpro princires,vi nos

L a paulo

183쪽

ac. METHO. SCIEN. a sopost diligenter explica rem ; ponit en rei

Mathematicus Angulos Rectos esse aequales , is, h, neque est notum perse, neque is qui discit probare valet a que declaratione . tamen quoniam Tre.m est , di ipse debet funda ri tractatio ipsa, petimin vi nobis detur, quo Res tota commoditis explanaripossit ex quo petitionis Nomen ipsimpositum est. Cum veroponitur a nobis quid Eras et , haec postrio vocatur DEFINITIO, et haec quidem ablex eis; namque vel explanat quid significet Nomen tantu,

vel quae sit essentia Rei , hisque principi s ,

aut omnibu3, ast ahquibus ex iLispraemunienda est tota di Futatio Rei, antequam a Peratur saliqua Lcmonstratio; nam debet aliqui ex his poni tanquam Fundamentum, quo tota explicatio flabiliatur, quod ni quis diligenter e ,

ciat, is imprudens pertubabit omnem Rei notitiam nec aliquid unquam recte docerepoteriticum enim Inter se disincta Int Initia fiet, coquae genitasunt ex his, separatim et Iraque tractanda sunt, atque Initia quidem ponenda , possit ex his em ciendae Lemons ratione , qua alia omnia , quae ad Rem iliam pertinent, exponem . Ac denique tota Declaratio, dirigera

184쪽

ART. LIBER V. I da est ad normam Eetam, qua videmis tradita

Scientiis Matematicas . nam inprimoponum

tur D initiones, ct explanatur , quia quods

monstrationes, quae declarans ilia, quae in tota ea natura insunt. Et hanc rationem semper Ahiproponit Ari Ieses, in quaque parte Philosophia ex ananda, nobi3s, ut ad morem hunc Omnia exponamm, praecepit: nam haec proprie ere Methodus Demorirandi, quae veram Rei cognitionem nobis dat, or ima tota ut iam pem

sime quinque nosserepotest nititur Scientia Principiorum Reis quae , fuerint ignota , persicuum es , novo se res istas , hac Methodo explanari nam ignorantur Principia, ex quibus efficipo sunt Demorabationes, ex quo cum suscipimm Doctrinam Rerum earum, quarum Principia incognita habemuri nescimuaeque anima int nec np, aut quae nam stat .. is ex in his Mello ae est necessaria ; altera enim est accomodanda ad ex anationem Principiorum Rei, altera adita, quae sunt genita ex Princip's. uam rem nos docet Ari teles, in intano Phincest, nam aget, inquaeque Methodo, quae habeat Causas , ani Priscipia, nonposse cogni

185쪽

IO DE MET NO. SCIEN.tionem Rerum earum quae tractantur,illis ML thodis acquiri, nisi ex cognitione Causarum. Vnde cum sit tradunda ibi Scientia Rerum Naturalium, nec istud emipossit, a que notitia Causarum, vel Principiorum harum Serum,

atque inta snt in Pota , gnisticat se neeessario

hac re cogi, utprius declaret Initia, post Demonstrationibm Res ipsis explicet: haec autem Initia, exponenda sunt alia Methodo, de qua ipse eo in loco dissociat, di ostendis Illam non conire ex praenotione Causarum , sed ex jae quae sunt explorata nobis, facere nota ea quae sunt cognita Nature. de ariaret, istis Doctrinas desuersas esse. Nanque cum Inuia, s

ea quae ex his Procreantur is inter se distincta, necessano iametsi etiam inter se debent

Methodi, quae aes eis declaran in adhibemur ut enim cuiusque rei natura est ic etiam explanari debet. pdnatura Princ Iorum et natura eorum; quae ex hu nascuntur sum diuersa; ob modis declarandi diuersis quaeque en exponenia. Vnde quaeproficiscuntur ex Pranci GDemonstratione declarantur: Principia verornprimis Methodo Analytica inquiruntur oss sic tione explanari habent, vi ipse Aristote

186쪽

ET ART. LIBER V. Io De ibi et- nos admonet. ex quo locos ii ter intelligimus pertinere ad eum qui vult tra re perfectam rei alicuim Sc etiam ut in primis is es fiat nota, ipsa Dei Initia At incognita, post totam Rei naturam Demonsbationibu3 Uectaret . Ita Phinus ibi , Via Anal esca inquirit, quid i Natura, vel quae, et quot pnt Principia Rerum Namralium, Inductione pes mendit eam es rincipium Mosus. --rique hoc loco potest, nam haec ratio explanam i, qua declara j Initia Rei, Apropria eius Scientiae, vel Facultatis , quae, ipsa cogiturtii, ct Nomine eius stet aveleta a, aut ad aliam quampiam Artem id propiae pertineat, ita H explanatio Phissa haberi debeat illa , qnam Aristoteles in Phisicis adhibet, ad ex Acanda Principia Rerum, aut aliud quoddam Nomen teneat,neq e enim facile factu iudicare, Diagetica ne, an Phisica svet in hoc exe aisplo Aristoteles Immoremur sit declaratio haec;

nam illud totum explanatur , rationibu sun petis ex sesim Naturalitu . Itaque non receis, it a muneresuo Phia cus, aut si a Scientia ,st tota haec acetio endet ex Resus Naturalibus es ipsa in b, con it, explanat . Res Natura L ses

187쪽

JAEI DE METHO. SCIA N. by HO quis' dicat, non posse rationes Phraco adferri praeter illas, quae sunt assumpta

ex Inios, Scientiae eiu3; tota enim Phliaca, ab his ducta est unde non erunt existimandae phy cae rationes illae, quae ex Principi s his nonproficis antur, is vera diceret, una tantum Methodis valeret ad Phisicam tractandam . sed Euis ad istud necessariis esse, tradit Aristoteles in Mitio Primi Libri P in ces . Ita ex eo quod non sunt assu tae ex Initidis, Scientiaephiscae sit necessario ut honsint rationes quae demo rem . P nae tamen dicipossunt, di sunt; efenim assumuntur ex 's , quae Sen inpressi cimis inesse, in Rebis Natur sim, es vere declarant Principia ipsarum, quae incognita sunt. Ab Phet cae iura valent cet Rei Scientiam vere gignunt ; nam cognoscimus ex his princitia esse, O quid ipsa m. Itb notitiam hane veram nobis dant quae nulla alia via acquiri Merai. Ac quis contra dicat, explanari qui--m Ees P secas, rationes tamen esse Dialecti firmet Od Aristotelem mosuisse, Primo

Avires qni dicit , eam habere viam replanandi Priscapra Artium , atque Scientiarum, certe id ons est contra hanc sementisii cu pa

reat

188쪽

reat rationes Has non esse Dialericis ne probabiles et, neque enim communi mmiuum vnnione fundatae sunt, se rem imam vere exponunt, atquὲ ad alteram aut contrariam paratem accommodari nonpossunt, quod est praprium Dialecticarum ratio 'um . Vn e dissutarab illa est habenda P sica ; quoniam Phystactis rationibus tota procedit. Hod idem etiam de quavis alia parte Philosophiae, aut alia Scies ita dici pote tu cum rationibu umptu expostremo Rei eius de qua dissutatur, declaratur Principia illius.no enim hunt hae rationes Diageticae, sed ad illam Rem tantum pertinent, exquasunt prosectae: vere tamen dicit Arictote les, Dialecticam habere viam, ad explananda Principia Aretium , si Scientiarum , nam ipsa

ibi valet, ubi tractantur Res, quarum Initia, aliter qua Dialectis rationibus, declarari non

possum . in istud tribuit eo in loco Aristotelesi Dialecticae,nec ali'd plane ut fatale intelliis gi ex loco illo o quouiae potest; Etenim sex retria suppeditatur ratio exponendi ipsa Initia,

stultu es, ea ex Dialectica quaerere . Sed de haere,' que ito sentiat , ut sibiplacet; nam haec solam eo astigi, ut locus cuiuis notu fleret, C

189쪽

CAPUT IIII.

Demonstrat cur diligenter ea tractanda suscipiat, quae ad Definitionem pertinent. Post, ait ipsam duplicem esse, unam quae explicat quid Nomen saginficet, aIterarii, quae declarat quid Res sit. disputatque prius de Definitionei Nominis,& explanat in ea sirinme necestariam esse Pe spuuitatem .

V IZ C reuertendum est ad propos situm. Atque cum de Praenotionigis generaliter explicatum uerit , quaenam ipsae sint, ct quomori a nobis percipiantur, istud em quaerendum m lys est, de quibus disserere incipimus. Et id accuratius a nobis effici debet, quo haec quae cxplanare imgredimur uno pria Initia cui Scientiae, e quorum, cognitione nullius Rei intelligentia capi Demonstratione pote u ; nis enim co

gnitum habeamus Rem esse , est quid O sit,

nulla rem it Demonstratio . necselum Demomaesario ,s etiam quae salia vera declaratio rei , ιmnino tollitur , i sublatam notitia Rei; nosse enim quid Res eu , tantam habes vim in quaque repercipienda tacut Arisoriae, Libro I. de Demonstratione cap. II. persis e deci rara ut id iam, sit medium quo quaeque sio explanari possit; Etenim in Rebus Ps qua per

190쪽

ET ART. LIBER V. TZR perpe constant, nulli alia via cognoscere licet, an aliqua ipsarumsit, nisie seratum taberimm quid rasit, aut teneamus, aliquam paratem Essentiae eius. Vnde ipse ait, nos in IV re Hominem esse, propterea quod percipimur Animal esse, quod est pars eius . Et hanc Regariam etiam transfert, ad declarandam stionem tiliam, quam inprimo libro Demonis fratione Cap. Primo tractat ; idest an Demonis

stratio sit, aut emicipassu: nam ostendit Ratio. inaraonem esse, quia existit cognitio, qua simul cum alia cognitione tam ante percepta, capitur ; ex hoc sit vi Ratiocinatio reperiri pacst. quae cum sit pars Demonstrationis, efficietur ut Demo ratio ponenda sit. ita quia aliquid entiae eius reperitur, est confitendum eam esse, aut restici posse . Ex quo intelligitur, ait rum ex his duobus Principqs; ides, Rem esse , declarari per alterum; idest per cognitionem Esentiae. Haeci declaratio, sit Demonstratione; nam explicatur Cauca, cur Ressit. Quod idem etiam euenit in Rebis ijs, quae in alio imsint di, cognitio enim essentiae Rei quae ipsis subseratur, osyendit nobIs Res iere inesse , aut non

inesse, O causam cur in t . ex quibuspersici

e tur