De Methodo scientiarum atque artium libri VI ...

201쪽

pra DE METHO. SCIEN. suam; id enim ect DemonDratio, me aliquid inesse in aliquo dilucide no ostendit e sed quid ego ictud de Demon attonae dico P quid valet Propo stoica, quae e num de uno sit ait A, Doteles In Secundo Capite Primi Libi de D monstratione no dicit f ides quae ialiquid certe et dilucide de re aliqua non nare is y Iatissime pater res asta: nihil Ii.omnino esse scripta illa ortet, quibu3 pes me idest desinite,c, explanate aliquid no ere traditum. 1xclamat Aurentissimus illi in Medicina doc a tenus,

Veteres aliquos Medicos, qui Curationes Morborii literis persecutisvnt, plus mali, 'Eboni

Hominibus attulisse ; quod eo ex irate, di- Atincte , ac deniqueper me explanaias .no gnon regiquerint c Cum enim scriptum apud

eos ita m esit, ad Singiatum exempli gratia facere Piper, Si Castore um , aut quid aliud, multiplex is natura, Simultus cetenim tum calore , ian Debre, tum tenui, acri , tum crasso humore ea cen Tepotest nec ex Scriptis ipserum quissum intelligat , ad quem minis Singultum, iam pro ne Remedium ac commodandum, ni v quis istud non satis attendens , in quo nam Singultu eo uti deleat

202쪽

AT ART. LIBER V. III frequenter non curet , sed augeat Mortum,di fac modo plus damnifaciat, quam utilitatis,

io quia persicue idest definitae des stares

explicata non est, nec explicatam quidem esse vere dicere licet. Percipi ae itaque ex intis,lia permixtam esse Definitionem in quaque forma docendi, ut haec tota ab ipsis sit ob eam causam , quia nihil a que hac perficile nihil certe declarari valeat. Et istud est, quod rasas, saepe signi amo Aristoteles nos cet II de Demonstratione Capite II. Id Demnitionem , vel quid Res sit, esse Musam, aut Initium, quo quanque Rem intelligimus. uae quidem, cum abs omnibus, quae aliqua Dorarina aut Arte explanantur, lumen OT Persicultarem des; ut ipsa multo per=icua A, perficiendum erit . Id nos qua ratione e ci possit , ex anare ingrediemur, O docebimuis' qua via ea inueniri valeant, ex qui-

.us ipsa con; sare deis i

203쪽

Declarat non posse Definitionemnianari quid sit Res, nus ipsa colatineat Praedicata, quae id explicant. & ostendit, illam e Genusi & Di fierentiarnsnaim haec inter seiuncta, perspicue aperiunt quid Res sit. deinde demonstrat, quaenam Res Definitione exponet posistat, & quae non polinit, de ab ipsa explicari tantum , Naturam Rei uniuersim, quae Mograuae: Geueris, vel Species declaratur. hinc fieri ostendit , ut Genera naedia, & Species extremae jn Defini-xionem cadant, nec aliud quidquani.

cunque semper de Re dicuntur es est sunt Prindicata necessaria, quae uniuerse dis et in lFe inseunt; necra ipsas, iam cotitatisne Natu ira Rei se aripossunt et, sunt eis: Maiia , ut ne- que ne si, Rei matu coo Te, aut quae qua-

lim it, int stipossit 5 Tria autem omnino es

se. Praedicata, quae declarant qui it Res, aut i ad ista tria omnia alia refert nec alia usia r perbiposse, quae tamactant, nos docet Arict teles Primo Topices Capue VIII. Etenim qua clarant qui Ressit, ct ita sunt, et I hq oque

204쪽

o to em decem Cathegorijs, supra ipsam

Emponantur. Neque enim quae a*s Subie

stadiunt, explanant m sint Superiora , sed homira superiora os tendunt quid illa sint, quae subses vi Guntur. Exempti gratia si e Tarar quid sit Animari non recte risonae ri po- es , ipsum esse Hominem . sed istud assumenaeum era, exbs, . A supina um hunt . itaque probe respondemus Etam esse Corpus, aue Compus Animatum. a Z idem etiam fit in singua fetae 3T thego T. Ex qua reperpicitur, tria

minitione e lanare volumis, vel assi nu exinas Generitus. Vnde Oecies quia Species csy, non poterat in Definitione assivsheri tanquam ae caetum: 'oniam ut talis est, aedis subibo;ur, non autem A gmae dicitur Itaque tota D nitio. complectettir id Praedicatum , quod

resinet ad Genis, o id de Specie explanabit, quaeris eo efii. atque ita decorabitur quid i se t et iaper se non Olet, ad omniandam ravam Nathram Speciei quoniam Genus qui . dam estpars et u includitur in natura ipsius atque erit quid via sit; non tamen est uiam, eis odi a ,sed latius Patet, quam ea, O

205쪽

DE METHO. SCIEN. denique ab ea disseri . Vnde aliud uidest adiungendum ad istud Gmus, quod si mul cum eo declaret perfecte,quid ii ima Species . Mum Ut iam expositum fuit, nonpotes inueniri m ex ips, quae supra ipsa sunt: supra autem Speciem , recta quidem via nobis ad superiora ascendentibus, iugis occurrit, nisi sum CSnm , quod quidem continet naturam omnium eorum, quae supra sum unt . ob quod, nihil in hoc reperitur, quod ad declarandam Naimram Species valeat. ex quo aliunde , idest ex latere svi breuiter rem tangam eorum, qua in Cathegoridis consistunt, quaeri debet. Erier petendum ex latere ipsius Generis: In hoc autem loco, non est aliuta quam Disserentia di, haec enim est inclusa in intima Natura ipsim Gen cris, O magis at incie quam faciat Genue ipsam patefacit. Si hac de causa adiungitarad latus eiuT . Ita, magnopere nos adiuuat ad ev secandam totam Naturam Speciei, quanth il aliud F quam Natura Generis Disserentia conformata. Itaque is Genu verum , ODi terentiis eiu et eris a bibebimus, adreplican dum quid Species sit,nusium Praedicatum prae term uetur no P, quod eius Naturam

206쪽

ET ART. LIBER V. rae explete aperire valeat. omnia enim in his in cluduntur, nec alta reperiri possunt, quae ad id pertineant. Ex quibus patet, haec esse tera Praedicata, unde cuiuini Rei Definitio effici aembet . .esuod etiam rationibus ex P sica sumptis, facile ostendiposset: sed non uni permiscendae Disputationes P sicae cum his . Deci ratur etiam hoc loco, quae his duobus Praedicatse carent, Definitione non posse intelligi . ita summa Genera, ultra quae ntillum aliud relinquitur Praedicatum, in Definitionem cadere nonpoterunt. Ex quo, mediae Genera , Opo reme Species sic declarabuntur, nec aliae Za: Nam Desinitio, ad haec tantum valet ;etenim quae sub extremis Speciebus sunt; idest Res ipsae Singulares Definitionem etiam habere non possunt ; nam sunt instinctae , nec eodem

Batu Naturae permanent; unde nec Ratione cognosci, nec Scientia comprehendi valent. Ita nec Definitio etiam in eas conuenit ; qummam ipsa est Principium, se quo S Demoniaratio, or Scientia genitur. Hinc fit, ut Res tanium Vniuersae in Definitionem cadant , ct exhiae istae, quae aliquod Genus si ra se habent, quod cognoscitur ex illis Definitionibus, qua s -

207쪽

SS DE MET HO. SCIEN. a singulis Artibus, atque urenti' a 'ris

hau ; nulla enim ipsarum rem mularem emtonat, ta totam Naturam eius . P enim nec Mallematicus explicat qui it i Triam lus, qui est hic descrip/m, Geil totam Naeturam

Trianguli, quae huic, si ili CP alijs singula

era communis . Item S A Ihmeeticus explanas Numerum, et quis ius denique toram Naturam Rci, quae per plures res est diuisis De finitione complectitur ; quoniam haec sola vi dictum fuit ea explanari potes, sic scuti e iam spra ostendi m vel Generis , Nomen vel Speciei tenet ii idest vel est cymunicata Generabus, qua inter se Specie disserunt, vel re Iis Speciebus Natura inter se distinctis . Ac de hi3 utrici , docenda ratio est, quacutari horum Definitio recte inueniri valeat atque in primas de his quae ad Speciem pertranent post de Genere dicendum erit ; nam fac A us Spectet D Initioncm , quam Generis ,

q uisii reperire potes; quoniam ipsi propriis

acceruet, ad Naturam Ata ParticulariS , quae nohiae magiae est cognita , quamst ea, quae es

208쪽

E T ART. LIBER V. III

CAPUT 'VIII.

Dicit necesse est e ad reperiendam Desinitionem Rei. inprimis inuestigare verum Genus Rei, et id applicare ad Rem definiendam. & docet quomodo istud lecte efficia tiobis possit.

sab quo ipsa Species est subsecta , an

Iurae vim , UT 'mcipium a quo si OF inchoata tota essecta. Atque nisi io dcognitu uerit non potest aliquomodo inrelligi, qui oecies t. Id quaerendum erit, in aliqua ex Acem Cathegor,s , ides in eadem , im quaseries con sit, nam supra ipsam est collacatum . Sed de ratione tota, qua is,d inueniri potest, ct omnino cognoscere valeamus, maliquod et Genus alicuius ,supro o nobis diligenter est expositum , Libro Secundo ; nam id scitur ex Locis, qui traiuti sui ab Aristotele, Libro PIII Topices, qui proprie ad istud oretinent os autem ibi ea attigimus quae satis esse duximus ad id, quod nunc agimus. Ex eo loco stietur, totum percipipoterat. A nobis etia, eodem Libro II. tacta ect alia quaedam Via, quae ad istud inueniendum is acile feret. De qua

209쪽

qua non inutile erit , hic narrare nam videntam es , an Res ira , de qua inquirim- , ad

aliquam Artem, aut Sciemiampertineis,Nam Ressu erit , Genus, in quo Ars , velSc entia versatur ,su O Rei eiusdem Genus. Exempli gratia, quaeratur Desinitio Ternari , quia udex dis en , quae ab A thmetica tractantur ,fit ut Genus in quo versatur Arythmetica ect Numerm sist y Ternari, Genus .similis ratio caeterarum rerum s nam quae ad Physicam , aut ad aliam quanquὲ Philosophiae partem conueniunt, habent i em Genm, quod illa Parae explanat to euenit, ut si Leonem merbi gratia aut Taurum , aut quid aliud Lmile explicare propos tum sit , ea Pars Philosophiae , ad quam tractatio forum congruit, en illa , quae de Animalibus inquirit, Granus harum omnium Specierum nobis suppediret . Idem accidet svel Ficum , vel Prunum, vel Praxinum, aut aliud quid tale definiendum suscipies , ex eadem Parte Philosophiae qua cla explanat , Genus forun facis se Wir potest. Sed ne quis error hoc in loco crespur, Genus is distelligo, quod est tuse, visis ipso Oeetersubhiatur, ei int re ipsum, et Speciem

210쪽

ET ART. LIBER V. Isrcirin nullam aliud medium Genubsit; id enim vere Genus est, ct continet in se omnia Praedia cata superiora , ides quae supra ipsum in Casi orta recte piata sunt. Ex quo ficu istud adhibeatur, in Definitione , uperiora omnia , quae ira eo inclusa sunt, etiam e siluasint. Etlia non necesse es ima ponere et i vero id om Liatur, S alia superiora omnia addantur, nuhil valeat Desinitio ; quandoquiaeem ipsi deest: verum Genuae , se quis enim exstocans quid sit Fraxinus, dicat eum esse Stirpem, is ni Germe declarat, aut non proprie Rem de ratrino enim afert verum Genus. Etenim inter Fr

xinii et Stirpem, est Arbor quae est veri nus Praxini, O egregat eum a Virgultis, ab Herbis, ct ab alijs , qua voce Stirpis decor ri videntur. Vndefit ut superuacaneasti vox ipsa, ct hac de causa o cara, ct Nitiosa reddatur Definitio Ilaud idem, in quaque De Litone accidis, quis relicto vero Genere Rei aliquod ex his Praedicatis, quae supra Genus sunt,ad' eam adiungiat; qui enim explicare volens quid fli Candar, ait ipsum esse es valitatem,u nimis alte Gentis repetit, di inepte, ac plane inscite loquitur eque enim definita est Explinnatio