장음표시 사용
111쪽
s De actu augamentatis,eharitatis
.haritatis ei correspondens tanquam promeritii pariter ex condigno Antecedens confirmatur ex Sess6. com 32. Vbi cum determinatum esset iustum mereri vitam aeternas augmentum gratiae , subdit vere mereri vitae aeternae consecutionem, si tamen in gratiam decesserit. gloriae augmentum Consequentia sic deducitur Maior gloria supponit maius lumen gloriaeci hoc autem supponit maiorem charitatem, cui immediate commensuratur, tamquavltimae, ac propriae dispositionis ergo maior gloria maiorem charitatem supponit ergo qui meretur,4 habe-hit gloriam maiore meretur, I habebit maiorem cha
Quarto an dem ellicio ex p. a. s. argumentum tale. Omnes, quod a Deo meremur, nisi impedimentum peccati superueniatheertissime consequimur tergo etia si actus intensio non sequatur, actu remisso consequemur augmentum habitus , quod meriti sumus. Neque enim speccatum est ullum operari adaequate, vel remisse solum
Tertium dictum . Habebit homo hoc augmentum , quando sterit dispositus per actum intensiὀrem correspondentem huiusmodi actibus, non in fine vitae huius communiter loquendo , neque in purgatori , sed in primo ingressu coelestis patriae. Rati primae partis est: quia actus activorum in patiente disposito fiunt Liaxta proloquium tritissimum omnium Philosophorum . O sed vero illa dispositio sit actus intensior, inde probatur; quouiam meritum ipsum solum esse non potest. Alioquin oporteret primam sententiam sequi, ac dicere statim actu quouis ex charitate producto totum augmentum charitatis haberi: Quod falsum esse sententia ipsa supponit se probata argumentis quibusdam allatis lupra sRatio vero , cur actus ille debeat adeo intensus esse, ut remiissis, alijsque non secundum totam latitudinem suam ut sic remuneratis correspondeat , aequi ualeat; haec est Nam dispositio ista ad augmentum totum habi-
, quod omnes illi actus promerueruut debet esse vitia
112쪽
ma dispositio ad illud, ad quod disponit. At si Petrus indecimo gradu gratiae positus centum actum, ut quatuor remisio secit, iropterea augmentum charitatis proin meruit ad quadringentos gradus, non habebit dispositi nem ultimam ad istos tot gradus, si actum habeat excodentem charitatem suam in duobus, vel tribus, puta, intensiorem ut duodecim, vel ut tredecim nimo nec si vecenties, vel ducenties , vel trecenties intensium. Ergo
muniter est. Nam communiter in huiusmodi statu non habetur actus hoc modo intensior. Nec valet dicere Posse actus remi s. paucos,& adeo remisses praeces.ssse , ut facile succedere actus intensior possit illis Omnibus aeuuiualens;sufficienterque propterea disponens ad totum illorum rem Ornm augmentum promeritum obtia
Respondetur primo, quia non est verisimile illos habituros esse actum huiusmodi aequivalentem omnibus praeri cedentibus , qui tam remisse, ac raro solent operari. Secundo, quia si alicui uni , vel alteri ex specialissima gratia id concederetur, non posset tamen uniuersaliter tui,ita in omnibus fieri ex aliquorum priuilegio singulari. Confirmatur . Nam innumeros videmus finem vitae concludere lethargo aliisque similibus accidentibus usurationis priuantibus plurimosvium venialium peccat rum reatu, imo etiam propositos de quibus nulla potest spes rationabiliter concipi quistin aetiis intesiores adeo prorumpant. Notanter addunt illam determinationem communiter . Existimare enim videtur haec sententia vis ros quosdam admirabili virtute praestates,ut illi, ad quorum obitum Angeli, aliive Sancti occurrunt, habituros intensissimos actus istos Idque sibi persuadet, quia probabile valde est Deum respicere excellentiora eorum merita in in grauissimo periculo specialiori auxilio aia laturum; itemque motum naturalem ardentissimae charitatis in fine futurum vehementiorem, ideoque prorupturam in opera intensissima sed profecto perluasio i:ia
113쪽
86 De actu augumentativo Maritatis.
.im non habet ad conuinc Cndum s.
Ratio tertiae partis est,squod no in purgatorio habeatur actus talis . Ibi enim actus iste non potest esse sub ratione meri orij, cum extra hanc vitam merito locus non fit Neque sub ratione praemij. Cum locus ille ad expiandos culparum reatus , non ad praemia recipienda sit institutus; Neque sub ratione dispositionis, quia ultima ad formam di osmo simul cum forma est, ad quam disponiti augmentum autem huiusmodi non potest in puringatorio esse clim praemium fit extra poenarum locu marecipiendum. Non potest autem intentariste actus haberi, nisi sub aliqua harum rationum ergo. Ratio quartae partis, quod habeatur in ingressu primo patriae; sumitur ex necessitate asserendi, hunc acriam prohata in primo dicto,in exclusione aliorum temporiam , seu latuum . in quibus afferi posset. Notanter addunt hic etiam illam determiuationem communiter. Quod viris excellentissime piis: in a Deo amplioribus gratij instructis videantur concedi tales adhuc in cuius exemplar afferunt Stephanum inter lapides morientem, dum positis genibus pro suis lapidatoribus orauit. Tu vero interim Corolarium hoc nota. In hac sententia asseri actu
intensissimum omnibus non semuneratis actibus, qua te nus non remunerata sunt, aequivalentem dari hominibus.
Aut in fine virae, licet perraro, aut in primo in primo insegre si a patriae communiter. Secundo probatur hoc dictum, praesertim quoad quartam partem. Nam ratio nulla affertur valide illud impugnans: ut patet oluendo eas. Sunt vero duae Prima ratio. Quia in patria non est locus huiusmodi dispositioni ergo antecedens probatur. Nam in patria non est locus merito Actus autem charitatis eam augens meritorius est. Quae ratio ex Scoto sumpta videtur, .aa quaest unica . Sed ille quidem pertransijt assumptum hoc pro antecedente non probans, ea forte ratione,quod vilam ei sit euidentius, quam, ut indigeret probatione Est autem ratio eius 3 quia charitas opere nostro non
114쪽
efictive, sed meritori solum augetur . Respondetur autem facile Actus nostros in hae vita ad charitatis augmentum concurrere duplici modo , meritorie, dispositive. In ingressu vero patriae dispositive tantum . Itaque actus ille intensissimus in primo illo ingressu meriti nunquam debet habere rationem se Sed vel praemi tantum, vel tantum dispofitionis. Nam si comparetur ad actus praecedentes in hac vita ex charitate productos, Praemium est suo enim actu merueramus Caiunt 'umentum habitus, eodem etiam dispositionem, quae ad augmentum illud obtinendum necessaria est . Si vero comparetur ad charitatem in illo primo mgressi augendam secundum totam latitudinem meritorum , quae hoc augmento non fuerunt hactenus remuneis rata, dispositio tantum est. Neque inconuenit idem esse praemium ni comparatum, dispositionem si comparetur alteria ut in lumine gloriae patet quod est dispositio ad essentiam diuinam recipiendam, tamen redditur in
secunda ratio est Visio beata apud D. Thom cra commensuratur lumini, gloriae, hoc autem lumen chari tati desideranti, di consequenter existenti in via,ubi desiderinm proprie sumptum esse tantum potest erg5 gratia, charitas patriae commensuratur charitat viae er-g actu intensiori in ingressu primo patriae.
Respondetur. Commensurantur quidem charitati viaem esse meriti nam daturamis iste intensior ad latitudinem meritorum, qui praecesserunt in via nihilominus etiam commensuratur huic actui,tamquam mensurae imis mediatae Praesertim quia iste actus consideratur ansequam ordine naturae , etsi non temporis prior illo charim augmento , ad quod asseritur dispositio: hoc augmentum similiter. Nam non tempore prius lumine el; nara quod simili ordine visionem, charitatem patriae praecedit, cum tempore omnia simul fiant. Quartum dictum. Incidenter tamen ob argumento rum quorundam solutionem. Si contingat homine lapsum a magna gratia, rerbi gratiae Centum graduum cum mil-
115쪽
88 De actu augumentativo eharitatis.
Ie meritis remissioribus, ut so Vel etiam adaequatis in i mortale peccatum resurgere ad gratiam minorem , puta quatuor graduum a merita olim mortificata resurgent, non ad valorem, quem habebant ante peccatum singula. Scilicet, ut so vel vi centum, neque omnia simul consequenter sed reuiuiscent singula ad valorem, ut quatuor tantum , omnia veris simul ad valorem, ut quatuor miralium . Et in illo primo ingressu patria dabitur huic resurgenti actus pro illis reparatis meritis intensio , ut quaeuor millium; conlequenter habitus charitatis huic aequalis actui,& lumen, visio. Ratio primae partis sumitur ab auctoritate .Th. 3. s. ubi dicitur,resurgentem in minore charitate habiturum praemium essentialis beatitudinis secundum quantiis ratem charitatis in qua inuenitur. Quomodo autem probetur singulos, non autem omnes simul actus meritorios reparatos ad valorem gratiae eiusdem aequalem xeniuiscere, nec eos aduertere potui declarasse, neque in id incumbere modo nobis necessarium est. Bagnes loco citato in aq. 6 dub. i. coli sententiam,
de reparatione lapsi peri nitentiam affert ad hanc dubitationem , quasi sententiam quartam, quam secundo loco enumerat. Sed hoc solum videtur ad propositum facere, quia dicit habitus gratiae,& charitatis augeri solum opere, qui dispositio propria sit Gloriam vero augeri meritis,in operibus . Atque adeo posse Petrum, &Ioannem secundum habitus praedictos esse inter se aequales, tamen Petrum in gloria excedere Ioannem 3 quia Petrus, frequentius, lardentius operatus sit. Sed de hac re modo non oportet plura addere quia ex dicendis apparebit etiam veritas, quam Bagnes inquirit circa sententiam istam,
Et de celebrioribus quidem opinionibus,circa dissicultatem istam tanta nobis dicta sint; ad primo loco promissa complenda sussiciunt. Si quae sint aliae opinationes
116쪽
ITAQUE secundo loco iam opinio nostra in mediu as. rencia est; quod per conclusione faciemus, quo procedatur apertius cubi prius duas distinctiones, inicum quasi findamentum praemiserimus . Prima distinctio est. Praemium operum honorum ex charitate duplex est . Vnum substantiales, quod est visio aperta Dei, ut est in seipso in iride consequetis de Deo viso gaudium,in delectatio, siue stultio Dei; haec enim duo in hac materiapro unico computantur Alterum accidentale ; quod est quiduis aliud a praedicto; siue pertineat aliquo modo ad beatitudinis substantiam, ut corporis beati quatuor illae dotes, locus perpetuae habitationis, cognitio rerum ipsarum in Deo , praesertim earum, quae ad fidei articulos spectant, siue non pertineat. In quorum numero forte ponendae sunt oblectationes sensuum, cantus laudes, societas,gaudium de bonis actibus suis, alienis, honoratio mutua , colloquia praedulcissima, 4milia innumera, qualia in illa patria sutura
Secunda diuinctio est Cadere sub merito quaedam, multipliciter. Vno:modo non perse primo. Et haec sunt illa,ad quae perse primo respicit charitas,quam totam esse rationem merendi dictum supra est ex Diuoahomacii ex Apostolo probatur , quia sine illa nihil prodest quodcumque aliud, neque fides, neque scientia, neque ipsum
martyrium. 1. Cor. I 3. Neque omnes passiones nutus
temporis codignae sunt ad futuram gloriam reuelandam
Altero modo secundario Quae scilicet iecundario reo spicit charitas. Respicit autem charitas per se primo Deum , quem visione possidereo gaudio compraehendere intendit, ut ultimum omnium finem, sibi tamen finem, ibiectum proprium Secundario autem respicit alia, & seipsam Maccidentia. Inter quae tamen distinctio est cum quaedam substantiali praemio praedicto per se connexa sint, sicuti dotes illet corporis, illissimilia caliqua non sint ei per se connexa, nisi ex diuina praedestinatione, vel liberalitate . Exemplum primarum est
117쪽
so De actu augumentativo eharitatis.
est sanitas, diuitiae caeteraque his similia bona tempor lia . Certum est enim ista non esse per se connexa cum sacquisitione praemi, substantialis : alioquin non beati illi, qui pauperes, qui lugent , qui persecutionem patiuntur,
contra Domini sermonem habitum in monte Μatth. s.
Sed ex sola Dei praedestinatione. Vnde temporalia huiusmodi cadunt quidem sub merito, sed quasi per Acci dens, extra genus bonorum spectantium ad spiritu Iem vitam constituta in ex ordinatione diuina ei deserinnientia . Exemplum secundarum est augmentum gratiae, charitatis, aliarumque huiusmodi infusarum virtutum is quo quis a gradu a gradu in gradum altiorem ascendit. Huiusmodi enim augmentum, cum principaliter fiat ex auxilio diuino eleuante in quandam altiorem filiationem
supranaturalem hominem adultum, consequenter actu suo libero huic augmento obtinendo concurrentem, re ducitur principaliter in Deum utentem actu nostro, tamquam conuenienti dispositione. Et hoc solum sufficeret ,
Quod valde notandum est, ut sicut in prima iustifica tione praemium substantiale correspondens sub merito caderet, ita etiam augmentum eiusdem praemi caderet tib augmento iustificationisci Attamen placuit Altissimo, magis honorare nos , iuxta quod dixit Propheta natiuuet esse; Nimis honorati sunt inquit Psal. 37 amici tui Deus actus nostros ex gratia, charitate productos voluit esse meritoricis,non solum praemi substantialis,eique per se annexorum; sed & omnium ad illul conferentium,in ipsiusmet augmenti gratiae quo si non possumus nobis esse causa nostrae a peccato reparationis, ac proinde filiationis diuinae quia primam gratiam repugnat cadere sub merito, esse debitam , proptereaque non gratiam, ut argumentatur postol. q. ad Rom: Saltem simus nobis causa meritoria illustrioris rationis diuinae filiationis. Qua ratione, ut in capite nostro nos prae omnibus Angelis honorauit faciens hominem esse verum naturalem filium Dei; ita in nobis nos honorat dum supra multos Angelos multi, supra omnes Angelos aliqui , Beatissima saltem Dei mater Uirgo arti, eleuati
118쪽
Melectio Secunda. . frita sunt ut huius eminentissimae filiationis augmentum ipsi sibi operibus suis merendo effecerint Cadit itaque augmentum charitatis,&gratiae sub merito non per se a
prim5, ac principaliter, sed quasi accessorie, per accidens. Et quide quodno per se primo, ac principaliter patet; quia res est omnino distincta a Deo, eiusque visione,& fiuitione. Quod vero accessoriri patet, quia praemio essentiali obtinendo hoc non est per se coniunctum;quod scilicet augmentum gratiae habeatur meritorie; cum sunficere potuisset actus in ratione disponentis . Dixi tamen quasi per accidens, ut a temporalium merito istud distinguam. Illa enim simpliciter per accidens cadunt submerito a quia secundum se sunt extra spiritualium rornm
eoordinationem augmentum vero gratiae non ita: Quia gratia audia, gratia simpliciter est. Et ideo, cum augmentum sit progressio quaedam motus,cadere sub merito potest grariae eiusque motione . Quia qui terminum motus intendit, intendit etiam progressum motus ad terminum, ut dicitur p. a. ar Sed hoc est verum absolute, nos respective tractauimus , hἔec inter se comparantes quae caciunt sub merito, Fundamentum praemittendum est. Aliter cadere sub merit charitatis, gratiae pra: mium aeternae vitae; aliter gratiae, charitatis augmentum. Nam praemium gloriae
cadit sub merito absolute, simpliciter, sineque ulla is conditione, nisi ea, quam natura ipsa praemi ex se ipsa is exposcit, quoad redditionem tamen ipsius praemi, Quae duplex est . Prima, quod expectetur mutatio vitae per mortem;Exigit hanc conditionem ipsa diuinae essentiae visio teste Deo,ad Moysen dicente Exod. 33.No videbit me homo, viueri; quod etiam demonstrat ratio naturalis apud D Thom. p. ia. alibi. Secunda conditio est perseuerantiae, aut existentiae ingratia tempore mutationis vitae; quae ex natura eiusdem praemi exigitur. Intima enim visio,&plusquam familiarissima conuersatio cu Deo, uae haereditas,& corona nostra est, haberi non potest ab inimicis Dei, sed a filijs. amicis, legitimeque certantibus. Qui autem a gratia in
119쪽
s me actu argumentativo ebaritatis.
mortale peccatum cadunt, inimici Dei constituuntur;omis niumqne iustitiarum, pro quibus erat eis corona,merce iaque reddenda, memoria omnino delebituris ut dicitiin Erech i Et has duas conditiones expressit in Concilio Tridentino. Sess. 6 Can. 3 2. Spiritus anctus
Ratio huius partis primae propositi fundamenti est et Quia hoc praemium debetur , vel ex sola natura gratiae.& cniaritatis a quae cum constituant filium Dei digne Deo ambulantem in bonis operibus, dignum faciunt ne-raeditate, cui secundum iustitiam . quai: inter patre, ac filium, talemque patrem, Ilium reperiri potest)deis beatur heraeditas svel ex eisdem, ac superaddita promitasione statutoque Dei de praemio tali bonis operibus re tribue D. Qui cu ex sola Dei reuelatione cognosci potuurit Ecclesiae facta in Scripturis sanctis , aut alijs fidei de clarationibus teritinius h s nihil ex diuinatione nostra superaddere possumus. At vero nulla in Scripturis alia, vel conditio, vel modus reperituri; sed absoluta promisis praemi huius operantibus ex charitate ergo praemium vitae aeternae simpliciter, de absolute sub merito operum ex charitate procedentium cadit. Augmentum vero charitatis , gratiae eadit sub huiusmodi operum merito , quasi habente modum, natu. ramque dispositionis , secundumque dispositionis , conis
Et quoniam veritas haec plurimi refert ad ea, quae se quutura sunt, nec ab ullo quod ego viderimo tractata est, sed quasi aut per se nota relicta est, aut quasi sufficienter probata auetorita e solum Sancti Thomae,ac sequacisi eius quae etsi merito plurimi facienda sit, non tamen recipienda ab omnibus existimatur 3 ideo pro tenuitate mea diligentius ac distincte eam prosequi per propositiones sequentes constitui. Prima propositio . Actus libera arbitri j ad augmentum
charitatis non per se primo comparantur in rationem ritori Ratio est. Nam neque ex parte charitatis respiciunt per se primo augmentum, sea Deum ipsum ratione
supra iam dicta a neque ex parte augmenti formaliter sumpti
120쪽
sumpti ratio meritori; respicit augmentum per se ptimo Si quidem augmentum formaliter sumptum , idest charitas aucta, ut sic, vel augenda, significat terminum notus, dispositionis perducentis ad terminum Lad quam nihil refert, sed accidit esse, vel non esse meritoriam . Secunda propositio . Actus liberi arbitrii per se primo
comparantur ad augmentum charitatis sub ratione dispositionis Ratio insinuata iam est . Nam augmentum fosmaliter sumptum, idest charitas, ut aucta , vel augendasgnificat terminum motui terminus autem motus dispositionibus , ac motu inducitur, ut dispositiones sunt: consequenter actus adducentes terminum comparantur ad ipsum , quasi dispositiones , seu sub rone dispositionis: ergo sub ista ratione actus liberi arbitri comparantur ad augmentum charitati . Probatio minoris Terminus motus serma est in subiectum introducenda ab agen e volente simile sibi facere ex dissimili erre oportet dispos, tionibus remouere dissimilitudinem,& subiectum formae aptum facere ad formam ergo actus id praestantes rationem habent dispositionum .
Τertia propositio Actus liberi arbitsi in ipso audimento charitatis concurrentes , non comparantur ad
praemrum gloriae proprie sub ratione dispositionis , sed meriti Probatur prima pars negatiuari Quod proprie e ac praecise praemium est, ab extrinseco agente eli, neque in recipiente aliquid aliud exigit, quam opus statutu pro obtinendo pramio effecisses est enim quiddam diuersum
omnino ab omni eo, quod a merente, vel in mere te praebet rationem dispositionis subieeti comparatione praemii. Notanter dixi proprie Nam communi, Mimsropria quadam ratione voeare actus illos dispofitiones non esisti erroneum, vel falsum essed in doctrinis ita loqui non
Probatur secunda pars affirmatiua . Praemium qui dem . meritum correlativa sunt: Et ipsum praemi,no