장음표시 사용
121쪽
s De actu augumentativo ebaritatis
bus comparatis ad praemium aeternae vitae appareat, ita in ratione meritori imbibatur, ut absorbeatur pene. Praesertim quod ratio ista abstituta, simpliciterque meriti excedat rationem dispositionis, ex eo, quod ratio meriti necessario praeexistit praemio ; at dispositionem non opus est praeexistere, cum habeat comparationem materiae ad formam, quae eodem esse etiam potest existere ri secundum varia causarum genera sibi mutuo praece
Quarta propositio. Quamuis in actibus liberi arbitrij
comparatis ad charitatis augmentum ratio meritorii sit rattamen ratio dispositionis in eisdem inuenta , uniuersalior ac prior est. Probatur. Primo . Nam ratio dispositionis reperitur in omni omnino adulti iustificatione, non autem ratio meriti respectu gratiae, qua iustificatur: ut patet in prima eius iustiis ficatione. Et hinc probatur secunda pars. Vniuersaliora enim priora sunt;quia ab eis non coueristitur existendi consequentia.
secundo, validius ad utramque partem propositionis arguitur. Quod est de ratione iustificationis adulti uniuersalius in prius inest eo , quod non est de eius rationes At concursus liberi arbitri j disponens ad gratiam de ratione est iustificationis adulti, non autem concursus eiusdem merentis ipsam gratiam Gergo ratio dispositionis est uniuersalior, prior in actibus his liberi arbitrij ratione meritorij. Confirmatur. Ratio dispositionis inuenta est in iustificatione Angelorum in ipsa eorum creatione, in miracu-Iosis conuersionibus , ut Pauli Apostoli, in ipsa animae Christi iustificatione quos illam omnino gratiam primam non meruisse nemo non confitetur.
Quinta propositio. Haec eadem ratio dispositionis i , his adhibus comparatis ad augmentum charitatis . Intimior est ratione meriti. rofiatur . Primo.Nam conuenit eis ex ratione iustificationis adulti ratio disponendi, non autem ita conuenit ratio meritoriis est aut intimus id, quod conuenit ex ipsa rationeret: ergo. , Se-
122쪽
seeundo Ad augmentum formaliter sumptum per accidens concurritratio meriti, non aut ratio dispositionis: ergo ista ratio intimior est. Consequentia est euidentissima. Antecedens patet exprimis duabus propositionibus. Quod etiam confirmaturi; quia posset ex sola dispositione maiori haberi augmentum sine merito, sicut in prima impii iustificatione nabetur in uno abundantior gratia, uti in Magdalena, quam in alio, uti in latrone conuerso in a Cruces nisi Deus ex abundantiori largitate statuisset, ut etiam gratia ipsa augenda caderet sub merito, ut dictum fuit supra in declaratione secundae distinctionis. An vero instabis Muja ad charitatem, quae in eam . augente supponitur ter se,ac necessario, intimissimeqssequitur ratio meritori Sed Respondetur primo Hoc esse verum loquendo de eo praemio , quod in merito cadit per se primo . ideoque potest concludi, his actibus intimius , ac prius conuenire rationem meriti respectu gloriae, quam rationem meriti, vel etiam dispositionis respectu augmet charitatis: quod verum quidem est, non tamen veraehuic nostra propota
Secundo respondetur. Hos actus comparari ad augme- tum posse dupliciter primo, ut a charitate sunt. Secundo, ut sunt a libero arbitrio, licet informato charitate. Quicquid instantia concludat de eis primo modo sum-Lis, non curamus non concludit tamen de eis sumptisrundo modo, ut inquam sunt actus liberi arbitri,charitate tamen informati, quod intimius, ac prius maerea tur, quam disponant. Quia disponere eis conuenit ex
eo, ubd est iustificatio quaedam adulti quae ratio,&vniuersaliori cum reperiatur etiam in prima implfiustificatione, in consequenter prior est,ac intimior ut probatum est . Non tamen in his actibus liberi arbi ri,putes esse rationem disponendi, ut sint a libero arbitrio sed ut ei coniungitur auxilium Dei speciale monentis, dia rigentis in gratiano Tertio probatur Ratio meritorij his actibus comparatis ad iustificationem accedits superaddito accident
123쪽
ss me actu augumentativo eharitatis.
aharitatis, ratio vero dispositori conuenit ex intrinseca ratione iustificationis adulti, que in hoc augmento charitaris saluatur ergo ratio dispositori est illis intimior. Qtre,d si addas charitatem superadditam vendicare si-hi rationem meritorii per se primo respectu praemi aeternae vitae, cla consequenter respectu status patriae, Choc enim praemium ad illum statuna pertinet, imo ipsum eff-cit, respectu vel b eorum, Quae sunt in hac vita, ad eamque pertinent, aut per accidens, aut quasi per accidensi videbis rationem meritori in his actibus repei tam comparatione iustificationis maioris conuenire eis quasi per accidens, cum ratio dispositiva, quasi per se, adeoque
etiam intimius eis conueniat . Certum autem est , ut primam, ita auctiorem iustificationem ad hanc vitam pertinere. Caeterum ex his unum . Corollarium annotatione dignissimum non praetermittas colligere . Uidelicet: Nos ipso acti, quo meremur augmentum charitatis prius, ac principalius mereri praemium substantiale aeternae vitae . Nam quod alicui secundario, di per accidens aut quasi per accidens conuenit, quale e1 meritum augmenti charitatis comparatum actu a charitate prodeun-rio nunquam excludit, aut praecedit id , quod per se primo conuenit, inuo modo conuenit charitati aeternam vitam promereri.
Sexta propositio.Hi actus liberi arbitrij. Respectu augmenti charitatis non habent rationem merati simpliciter absoluti, sed modificatam ad naturam, modum , conditionemque dispositionis. Et hoc fuit, quod principaliter nobis proposueramus
Ηἔec proposito declaratur ab opposito. Nam iussus
bene ex charitate operando aeteriae vitae praemium m retiar, ad illam obtinendam nullam exigit aliam conditionem, nisi ut in fine vitae, quando reddendum est, in agratia reperiatur. At fieri potest, ut mereatur quidem gratiae, charitatis augmentum , attamen aliqua alia
consimilis exigatur dispositio, qua non adueniente non
124쪽
obtineatur; Mitem eadem adueniente, habeatur quidem; sed tamen modo , ac memsura quadam conuenienti non rationi meriti absoluti, sed rationi dispositionis Haec propositio sic declarata, plurimumque annotada Probatur primo . Ratio merici aduenit hisce actibus, tanquam posterius quid , minusque intimum ratione dispositionis, imis ut accessorium Hergh modificatur ad naturam, modumque, ac conditionem dispositionis Antecedens patet ex propositionibus praemissis Consequen tia probatur . Quia accessorium iuxta peruulgatum apud Omnes axioma sequitur naturam principalis, cui accedit. Secundo Etsi ex coniunctione ad superiora res nobili tentur , illa tamen nobilitas in inferiori modificatur ad naturam inferioris Hoc ipsum sensus ipsemet experitur. Cogitativa enim sensus est ex coniunctione ad rationem nobilitatus valde , ut particu ares scilicet substantias cognoscat, utque discurrat: haec tamen nobilitas modificatur ait' cognitio, substantiarum sensibilium sit, discursus , sit etiam particularium in particulariter. Ergblicet amis humanus ad iustificationem per se primo , vedispositiuus concurrens, per adiunctionem meritori excellentiam magnam acquirδ praestat enim valde esse dispositionem meritoriam formae illius , ad quam disponit, quam esse tantum puram dispositionem , ut supra dictum est haec tame ratio meritori in ratione dispositionis modificatur, ut ita dixerim imbibitur ad naturam, modu-que, conditionem dispositionis ' Septima propositio. Hoc meritum , seu potius dispositio meritoria duobus modis se habere potest, respeclara tigmenti charitatis , cui ut dispositio meritoria, seu meritum dispositiuum comparatur. Primis, ut dispositioir xima , siue ultima. Quod tunc est 3 quando, si habitus per actum nostrum posset efficienter produci, habitus 1llius operis virtute secundum ipsam substantiam starn is cresceret. Secudo,ut diloditio remota:quando actus scilicet talis est, quod ipsa habitus substantia non cresceret, etiamsi talis habitus per actus nostros efficienter produceretur. Probatur dari huiusmodi duplicem modum dispositionis in actibus humanis in ordine ad gratiam . Primo.
125쪽
s De actu augumentativo ebaritatis
Primo.Nam hoc commune est omni formae introducendae in materia habere scilicet, duplici tali modo dispositiones secudum uniuersorum Philosophorum doctrinam etsi ab extrinseco penitus forma illa veniat, qualis anima rationalis est Secundo. Nam communis omnium Theologorum sententia est, habere quandoque homines actus lures ad gratiam primae iustiticationis disponentes; quosdam esse remotas, quosdam proximas dispositiones in utras. que tam Philosophi, quam Theologi eodem modo fere declarant, quo nos declarauimus, per analogiam ad naturales dispositiones formarnm naturalium. Ergo similiter contingit circa gratiam in tot iustificatione augenda: Eadem est enim natura partis, totius. Hi vero aetiis rationem dispositionis habent meritumque in eis ad naturam, modurri, conditionesque dispositionum modificatur, ut praedi dictum est Ex hac vero propositione eiusque declaratione postremo pro hac declaratione istud dictu concluda; Quod erit. Oct tua propositio . Meritum actus , qui intensior est charitate ei praeexistento, dispositio proxima est , seu est meritum proxime dispositiuum ad augmentum charitatis Meritum vero actus dictae pretexistenti charitati adaequatus, vel etiam remissior illa est ad augendam charitatem dispositio remota Probatur. In quaestione enim de Actu augmentativo habituum a moralium acquisitorum probauimus solo intensiore actu
virtutes augeri, non autem adaequatis,aut remissioribus, quantumlibet frequententur, aut continuentur: ergo solus actus intensior charitate erit dispositio proxima, reliqui vero remotas sicut etiam in moralibus virtutibus acquisitis. De charitate enim gratia, huiusmodi fusis ad moralium virtutum acquisitarum analogiam sentiendum in determinandum est quod peregregie Victoria probauit in relectione sua de hac materia in ali quoq; consentiunt, deducique potet ex illo, an uisibilia Dei per
ea, quae facti sunt, cognoicuntur. ROπVI.Sed non est in hac re modo immorandum ,
126쪽
HIs ita , ut ego arbitror, firmiter constitutis afferamus Conclusiones.
Prima Conclusio est . Quolibet actu no charitatis meremur pronum substantiale vitae aeternas idque per se primo, absolute simpliciter . Habet hac concluso multas partcs: quas explicatas singillatim probabimus.
Prima pars est, mi charitatis mereri nos aeternann is vitam quae probatur . Primo aut horitatibus scripturae a
prima opinisne pro dicti suo primo allatis , quibus aliae
in. numerae addi possunt. Ut illud Rom.6. Gratia Dei vita aeterna; idem enim tribuitur gratiae, ut primae radici, causae, charitati,ut proximae. Item . Thim. q. Bonum certamen certaui, cursum consumaui fidem seruaui; in reliquo reposita est mihi corona uititiae quam reddet mihi iuvius Iudex . item i. Pet. I Regenerauit nos in spem vivam in haereditatem incorruptibilem paratam reuelari in tempore nouissimo. In quo exultabitis modicum nunc si oportet conristari in variis tentationibus, c. 4.Pet. I. Haec enim fi vobiscum adsint, superent non vacuos ,
nec sine fructu vos constituet in Domini Nostri Iesu Christi cognitione . Item Apoc 3. Hi sunt, qui venerunt de tribulatione magna, clauerunt dealb stolas suas in is sanguine agni Ideo sunt ante Thromim Dei, c. usque in finem capitis . At non oportet multiplicare, quia de his controuersia non est. Secundo,probatur authoritate Concilii Trident. sess.ὐ
Secunda Pars est . Quhd meremur hoc praemium singulis huiusmodi actibus: Probatur. Primo. Actus humani non possunt huiusmodi praemium mereri ex natura sua , iuxta illus: Non sunt condignae passiones huius teporis ad sutura gloriam, qui reuelabitur in nobis, Rom. 8. Ergis meretur illud ex principio su- peraddito gratiae, liaritatis de quo Ioan . . Fiet in eo sons aquae alientis in vitam ternam . Ergo cuilibet actui ex tali principio conuenit meritum istud ; haec vitima consequentia probatur. Quia ad naturam gratiae, charitatis quilibet actus eodem modo se habet Et natu- a ratis
127쪽
' o De actu augumentatis,eharitatis
ratis vis , conditio gratiae, charitatis eadem in omnibus idem facit. Confirmatur explicttur . Quod
conuenit acriai ex natura habitus, quo producitur, con
uenit omni actui ex habitu eodem producto . At praemij substantialis gloriae meritum humano actui conuenit ex natura charitatis,4 gratiae . Ergo conuenit omni humano actui ex charitate producto. Confirmatur. Secundo, Praemium istud est Corona de qua Paulus dixit r. Thim. 4. De reliquo reposita est mihi corona iustitiae, quam reddet, c. Sed hec corona non magis reddenda est uni operi facto ex charitate, quam alteri; quia natura charitatis, gratiae, quae principium est operis ivna simpliciter est in omnibus nec potest facere diuersitatem , nisi secundum magis, c. secundo principaliter. Quo die se est, ist necessarium, Muniuersale, ut patet ex Logicis;mereri praemium hoc inest charitati,&gratiae per se: ergo inest necessario, uniuersaliter Dergo in quolibet opere suo facit charitas meritum istud minor propositio demonstratur eo quod inest hoc gratia , iliaritati ex natura sua: est auteper se omne, quod ex natura mest Tertio Ratio meriti huius ex natura gratiae, charitatis, ex Diuina promissione pollicente remunerationem hanc operam pendet, 'uantum est ex natura charitatis communis omnibus operibus comprobata est Promissio habetur , tum antiquitus Abrahae. Ambula Coram me figo ero merces tua magna nimis Tum uniuersis a Christo explicataci Poenitentiam agite, appropinqua ust enim Regnum Coelorum . Et beati pauperes, qui Iugent, misericordes, qui patiantur propter iustitiam. Ipsorum enim est Regnum Coelorum . Etis non est facta uni generi bonorum operum, non autem alteria nec, ni excellenti , non alteri debili: ergo omnibus, c. Profecto dare calicem aquae frigidae pauperi, fere nihil est cui tamen mercedem propriam Deus pollicitus est Quarto, Multimo . Axioma omnibus Theologis probatum est; De pertinentibus ad fidem non esse audendum
quippiam assirma rei praesertim Sc lipturae verba limitando
128쪽
do, extendendo , declarando, nisi ex reuelatione habita per easdemacripturas, aut Patrum, Conciliorum, traditionumve ac aliarum huiusinodi regularum fidei determinationes, aut saltem nisi euidenti deductione ex talibus princi sit concludarurci ergo neque de merito, ac praemio substantialis gloriae quae ex sola possunt reuelatione cognosci,eo quod sint omnino de fide. Cum igitur Scripturae bonis operibus ex charitate hoc praemiurn a promittant oportet illud omnibus operibus eius tribu re Alioquin afferatur auctoritas, aut ratio , α Quae nulla omnino est. Proinde Determinatio Can. 32 sess. 6. Cone Triden. Vniuersalis censenda est: praesertim cum asserat rationem propriam, per se, Muniuersalem meritii scilicet opera esse facta per gratiam Dei, meritum Iesii Christi, a vivo Christi membro Ex quo tacite acutus Lector hanc partem conclusionis demonstrabit. Tertia pars est. Quod meremur hoc praemium per seia primo his actibus charitatis. Probatur . Illud meretur opus ex charitate factum, quod a natura ipsa char statis
intenditur. Et dico, meretur per se, ter se primo , si intenditur per se primo Notior est nec propositio Azuam ut debeat probari. At a charitatis natura, mer: , per se primo intenditur Deus Vltimus scilicet omnium finis charitatis vero proprius finis, obiectunto. Et dico Deum, ut est in seipso visus Perfecta enim amicitia intendit persectam amici praesentiam , fruitionemque non absconditam, obumbratam ergo c., Secundo. Illud est per se primo praemium operis, ad quod opus illud principaliter ordinatur. Propositio est
apertissima, cum praemium, meritum correlativa sint. Habeturque ad verbam ex Diuo Thoma 3. I 8. r. . ad .
At opera ex charitate facta principaliter ordinantur ad id , quod est de substantia aeternae beatitudinisci quam etiam propositionem habet sanctus Doctor loco citatos ex ipso charitatis obiecto probari facile potesta ergis hoc pium est per se primo praemium operis ex charitatefacti. .
129쪽
ro De actu an mentativo Maritatis. Quarta pars est. Quod absolute simplieiter istud pra
Primo . Non pendet hoc meritum ab ullo alio principio, quam gradae, charitatis ut dictum est initio propositi fundamenti ergo est meritum simpliciter absolutis. Secundo Adde nullum hactemus hoc negasse, vel in dubium reuocasse: consequenter oppositum potius esset Inon erronea quod mihi profecto videtur temeraria assertio . .
Huic conclusioni adiungere potes eorolarium illatum supra propositione quinta, scilicet Nouipso acta, quo meremur augmentum charitatis, prius, ac principalius meremur praemium substantiale
aeternae vitae . hi Secunda Conclusio. Sive opus remissior sit ea charitate, a qua procedit,sive sit illi aequalis sime intensior semis per meretur hoc praemium substantiale per se primo , Ratio demonstrans est. Quia hoc meritum ex ipsa natura charitatis , etiam hoc modo conuenie omni actui charitatis ex praecedenti conclusione . Adde secundo illud, quod accidentale est, non variae
naturam rei, consequenter non tollit ea , quae conue
niunt ex natura rei alioquin non accidentales, sed repugnans esset Atqui esse remissum, vel adaequatum, vel intensius accidentale est charitatis actui ride idem actus. ut sex intensus comparatus charitati in quatuor gradibus constitutae intensior dicetur in octo autem constitutae gradibus, remissiora in sex autem gradibus constitutae. erit aequalis ei diu in uno puta in primo est meritorius huius praemij, ita in reliquis. . diicio Conclusioni Sive charitas, missat operi, vein homine olim iustificato xsecundum tempus, siue prae existat solum secundum naturam, ut contingit cum homo adultus in prima ructificatione sua actu Iibero concurres gratiam consequitur . Ratio est , quia semper est actus acharitate excipia sua natura directus per se primo in hilo finem: anticipatio temporis ut solius naturae accideahia sunt nihil immutantia . Tertia
130쪽
Τertia Conclusio. Per actus charitatis quantumuis remitas iusto crescit meritum, ac praemium aeternae vitae substantiale . Quod est dicere meretur augmentum floriae. Ratio demonstrans est . inuolibet opere ex charitate facto meremur praemium suustantialis gloriae per se primo absolute, simpliciter, ex prima conclusione ligo nouis aduenientibus operibus ex charitate, oportet auia geri praemium . Consequentia ex se videtur aperta sed probaturis quia par ratio est de omnibus , singulis quibusque Secundo Probatur tanquam de fide. Nam ita determinauit Conc Trid. Sess. 6 Can. 32.
Neemotest dici ullam ibi conditionem supponi. Quia ibi nulla explicatur nisi dicas illam afferri a sitamcn in
gratia decesserit: quae ad consecutionem praemiipertinet, non ad meritum alioquin hoc meritum esset post decensum expectandum, quod est plane non solum falsum, error in fide, sed etiam ridiculum . . Neque vel ex natura operis, aut charitatis, quae principium eius est, neque ex natura eius termini, seu finis praemisinquam olla omnino potest deduci conditio. Quarta Conclusio. Praemium substantialis gloriae cadit sub merito finguibrum operum ex charitate , secundum totam latitudinem metam via fuerit probata declarahitur ' Ρrob. pr. Hoc meritum nascitur ex ipsa natura charitatis absolute ergo secundum eam latitudinem, secundum quam in tali opere se exerit charitas, secundum eandem senuitur in opere latitudo debiti praemi; seu quod idem est meritum praemi sequitur secundum eandem latitudinem . Confirmatur. Nam actum esse, ut quatuor, velut sex significat esse dignum praemio, ut quatuor, via
Secundo . Non est ulla ratio, cur merito simpliciter absoluto non debeat correspondere pratmium illi aequais Ie. At horum operum meritum comparatum praemio
substantialis gloriae est meritum absolutum simpliciter ergo.