장음표시 사용
251쪽
eio nihil valeret, si donu quolibet modo sumeretur emu ipsa opera sint dona Dei a quod olim isaias Praedi eauerat, omnia opera nostra operatus es in nobis;& Paulus ipse an nunciabari, Deus est, qui operatur in nobis, velle, perficere; ela Christus ipse suo ore docuerat, Gne me nihil potestis facere . An veris, glossabitur in naturis saetis, non autem in possibilibus Sed ratio Aposto ii procedit ex omnitione , quam in possibilious etiam naturis infusa gratiae conuenire oporter, ut eandem suam in omnibus exereere. Alioquin posset ad ius cauillari flossando I Pauli dictum verum esse Didem in nobis, qui a peccato saluamur; negare illud comparatione Angelorum qui on a peceato ficantur. 4ruod Sepiusquam erroneum esset, contra hanc iam ententiam raedarguo secimdo, contra hanc lolationem ,- si thul potest eis o M vnta fatio principalis Gratia 4 fides sunt donum
Dei tale, ut nullo modo fini ex nobis atque adeo; ut nemino possit gloriari de gratia , est fide. At si vili, vel factiabili croaturae esset ullo modo con naturalis, posset Ita aereatura gloriarici ergo non potest ullo modo esse alicuierin naturalis . Maior habetur ex Apostolo ad Ephes. 6. Gratia i qui vestis saluati per fide, hoe non ex vobis. Donu enim Dei est,& ut non ex operibusivi nequis glo rietur . Vult igitur esse tale donum, ut de eo quis gloria. ei non possit, ex quo concludit, quod non ex operibus. Posse enim homo gloriari de opere , quo gratiam con harasset yitemqud quod non ex nobis Minor patet eui denter. Nam etsi nulla res seipsam generet gloriari
nihilominus prosecth potest homo prae bestiis quod raetorie vigeat rabeiaque operetur 3 quas ex ipsa suan
tura praestan ora lita sibi BO illis conueniant, ac de Mantur O .
. sexta ratio. Quod alicui conuenit tamquam passio propria, conuenit ei secundum totam latitudinem rationis eius , aut si quo minus , ecundum certam saltem 4 determinatamque latitudinem. Sed gratia nulli re tae, vel creabili natura hoc modo conuenit Hergo nulli
252쪽
eleatae naturae , vel creabili potest eamquam passio conuenire, quo tamen modo conuenire necesse est, si est vlli connaturalis . Maior patet induetione , in luce compa ratione solis , cui conuenit in summo, in calore comparatione ignis δε similium, quae secundum totam latitudinem subiectis suis conueniunt. Quod si stella lucentas habent propriam luce Solis minorem, ut passionem propriam 'albent singulat stellae limitatam lucem , ti&de calore in limitatis gradibus opinio prima dicebat alijsealidis ab igne distinctis inesse. Qui , caeli secundum rationem pri iri passi vivendicant sibi motum circularem cum determinata limitatione tum polorum , tum Velocitatis a nec possunt excedi merae huiusmodi motuum nisi per miraeullam quod supra natura leges existeps ad huius dimetuitatis examinationem nihil prodest ita ut nec idem. Coelum Hoeius, vel super alios polos naturaliter potat moueri, neque tarditatem alteruta adaequaro, si mouetur velocius . Sed in promptu ratio est ad diactum maiorem Nnura siquidem, di quant m potest, eodem modo semper operatur Minor probatur quoad primam parten Hii 4. . . mo . Si ulli creativae gratia conueniret secundum totam grasiae latitudinuem asu Statias latu do esset ex sua naturaisuri,. quo es aut talistreatura , briet actu gratiam. muun; euinua MD subiecto suo actu lusit, i Mocuo sos in ratre seruo m- cirur impossibile p. p. ia τ ar 3 sed etiam ex fide
datam esse docet. β coa uenterari u gratia finita. sit, omnem etiam gratiam uterius creat ae .m tercinitam esse di si infinita in s liter oportet finitam esse cuiusuis alterius graNam, cu duo inneadem specie indiuidua irrinita esse non possint ili a rana x 9
secundo i Sequetur talem creaturam operibus suis ingratia non posse crescere , quamuis in via esse supponatur . Quomodis, tamquὰ esse potest augmentum rei vicia totam rei latitudi Temo. Sequetur non posse a Deo fieri substantiam
253쪽
tali creatura praestatariorem vel deberetur ei, vel saltem eapax esse posset maioris gratiae, ultra totam gratiae latitudinem quod implicat. IQuarto. Sequeretur ex ipsa natura re seclusa omni existriaeca Dei ordinatione hominem nullo modo posse supra talem creaturam crescere in charitate, ingrati s sed praefixum esse insterminum sub tali creatura , quantumuis vivat, at somper intensius operetur; quod statim offertur absurdum . Et ratio sequelae est, quia non svotest homo operibus adipisci totam latim dinem grati aes quae quanto crescit amplius , tanto potest eciam ulterius
augeri , nedum ut eam excedat.
- Sed praeterea quis dicat ullum operando transcendera posse totam latitudinem gratiae: Sed non oportet omnia Gersequi incommoda, quae consequerentur ex isto memin- 'd satis aperte excluditur hoc quinto argumen. to Qui scilicet gratiae latitudo infinita est, cum creicere in infinitum probetur Secunda pars minoris probatur. Primo , quo argu me- etiam prima pars eiusdem probari videtur. Nam siue creabilis huius substantiae via polsit, siue non poisipuli uturna esse e stareque actionibus multis, haec tamen conditiones debet esse vera, In quacunulue maturi sui atrice gratia semper crescere potest i N a m nim di charitatis natura est, ut in via positae lanam possint austeri'. At data hypothesi, gratiam stilicet esse ii, hae determinata mensura, imb etiam absoluid) connatur Iem non potest eius gratia crescere ergo non potim ei.
.se connaturalis Minor probatur quia non remanet et principium, unde crescat Augmentum enim gratiae litex operibus auxilio diuino ex charitate factis, auxilio
inquam speciali. At auxilium Dei speciale non tabe.
tu circa ea , quae connaturalia sunt; simergitur ad augmentum exigatur actus intensior praeexistente charitate, sue sussiciunt actus remissiores etiam, cum non habeam tur ex speciali auxilio , quod non concurrit ad opera formarum connaturalium , ergo in tali creatura gratiata grescere non poterit
254쪽
seeundδ. Praetermissa hae de augmento eharitatis, & gratiae ereaturae huius difficultates: Probo minorentiis quoad secundam partem. Nulla potest ratio esse, cur gratia in tali determinata mensura, puta in decimo, vel duodecimo gradu sit connaturalis, non in alio supra gradum illum Dergo in nullo gradu erit con naturalis Et consequentia quidem, ut manifesta relinquitur. ἡ-tecedens autem sic deducitur Aut enim hoc nascetur ex natura gratiae, aut ex natura subiectae ei substantiar, neutrum potest esse ratio huiusmodi determinationis.bo primu Nam primo, Gratiae natura ex parte sui unica, &m diuisibilis est, eodemque modo in ordine ad quamuis sui ea pabilem substantiam se habet, secundum quemlibet gradum cuilibet inesse potest. Alioquin afferatur talis diuerfitatis ex parte naturae gratiae reuelatio facta Icum eam nos aliter cognoscere nequeamus sicut neque
gratiam; absurdum autem esset diuinationes,anticipatasque sententias nostras in rebus talibus sequi.
Secundo. Quia cum ratio quaeratur talis determinatio
nis gratii consequentis in subiecto per modum passiqqjs; non potest ipsa gratiae natura,vel limitatio causa talis e sisse, ne ipsa ut sibimet causa, quod implicat, ut patet, ex
quo etiam probatur huius propositi membri non fuisse necessariam mentionem , sed de secundo tantum oporte re esse sollicitos . De eo igitur aio . . Primo . Non secundum illud , naturam scilicet subie
dis substantiae posse esse causam talis limitationis . Nam in tali substantia contemplari duo possumus. Primum genericum ipsum gradum intellemialitatis Secundum gradum speciflaum, seu disserentialem. Ex neutro potest haberi ratio talis limitationis ergo, c. Non ex gradu generico quia talis gradus communis est cunctis substantijs intelleetualibus. Si esset ratio , cur vel ipsa gratia absolute, vel secundum specialem aliqua limitationem esset connaturalis, gratia absolute, vel altem eo modo limitata omnibus intellediualibus substan-lijs esset connaturali, quod etiam in sententia prima aduersaria nostrae falsum est: probatur ex animabus nostris,
255쪽
Bostris , quibus gratia ex mera Dei liberalitate datur secundum Scripturas . Non ex gradu differentiali haberi posse etiam probatur supponendo talem gradum du
hus modis habere se pine ad geneticum . Primδ. Vt intra illius latitudinem contineatur, stilueet intellecebralitatis,eo modo, quo omnis disserentia an, malitatis sensitivitas quaedam est, omnisque differentia pedalitatis est quaedam pedalitas
seeundω. Vt eleuans gradum illum generi cum ad altiorem gradum, eo modo,quo rationalitas animalitatem
exaltat ad excellentiorem vitae rationem: Neque primo modo se habens hic differentialis gradus potest esse ratio, cur substantiae factibili gratia, vel absolute vel secundum limitatam mensuram sit connaturalis neque etiam sumptus secundo modo: ergo absolute ex tali gradu non potest sumi ratio ista connaturalitatis. Haec pro positio aequivalet duobus dictis
Primi dicti ratio est .Prima.omnes enim illi differentiari Ies conceptus,& gradus intra latitudine sunt ii telIecstua
Iitatis:ers quod est ordinis superioris, eleuatioris, spectu unius gradus talis est etia superioris ordinis respectu cuiuslibet alterius ergo gratia, absolute, secundum queuis gradum,quae non est,nec esse potest connaturalis uni gradui,n ulli omnino potest esse connaturalis.Pruma consequentia declaratur Exemplo omnes disserentiae
intra animalitatis gradu consistentes brutorii genus , speciesque constituunt,quia non dicunt aliquid transcendens sensititiuitatem.Quemadmodum libertas in operandos perioris ordinis est respectu unius differetiae, ita respectu omniumἰEt sicut est impossibile unam dari sensitivitatis differentiam,quae non comparetur ad libertatem agendi,ut res inferioris ordinis ad re ordinis superioris, esto illae differentiae, ac per eas constitutae species in infinitum multiplicentur, siue id possibile, siue impossibile sit ita in proposito sicut gratia ad animas nostras, Angelosque modo creatos comparatur tamquam persectio ordinis luperioris, ita necessario comparabitur ad omnes alias species, differentialesque gradus intellectualis naturae posibiles
256쪽
hiles intra gradum intellectualitatis contentasmatio earo probans est. Quia quod est hoc modo eleuatius una tali differentia , leuatius est ipso generico gradu,cuius est differentia , consequenter est eleuatioris ordinis quolibet differentiali gradu intra illum contento. secunda vero consequentia probatur. Quia implicae contradictionem rei ordini inserioris esse connaturalem ullam persectionem , quae superioris est ordinis. Nam zod est connaturale, congeneum est alioquin quid nongi posset cuilibet con naturale Deinde de iis, quae sunt rei connaturalia, haberi potest scientia, & demonstratioci habent enim propriam in subiecto causam, Pr pter quam sunt connaturalia, ter Guam possunt sciri, demonstrari: at eorum, quorum scientia, demonstratio est, idem est genus Aristot teste primo posterior. cap. 7. Et postremo non potest causa inserior esse effectu suo. Est autem res subiecta causa eius, quod illi con- naturale.est: ergo non potest esse inserioris ordinis comparata ei, quod illi est eonnarurale . secunda Ratio primi dicti intantum gradus genericus participat persectionem superioris ordinis, inquantum coniungitur eum disseretia distinctiva ordinis superioris ut patet in omnibus, quae nouimus generibus Corpus enim si intra corporeitatis latitudinem consistit, ab ali tantum mouetur si debet esse movens seipsum, oportet per diiserentiam animati eleuati ad gradum vitae; VcViuum posse gignere sentientem , eleuandum est per differentiam sensitivitatis; visentiens participet discursum, recognitionem substantiae , eleuandum est per ditarentiam rationaritatis. At intellectualitatis gradus genericus comparatione gratiae est ordinis inserioris ergo oporter alicui differentiae nistinctivae ordinis superioris pecificanti coniungi quod est impoUbile . Minor probatur. Si gradus ille generi eus esset aequalis,aut maioris persectionis,
vel ordinis comparatione gratiae; In quocumque reperiretur semper esset aequalis,aut maioris persectionis. Nam differentiae specificantes per se numquam destruunt, aut minuunt essentialem generis conditionem,cum rationem is habeant
257쪽
mgratia, etsi h ebar diu. supernis
habeant ad euiris quasi formae 4 actus , cuius est non destruere, aut diminuere , sed perficere materiam suam.
t in animabus nostris. ωin tot speciebus actu creatis adtarandae persectionis, etiam per sententiam primam, talis gradus non est eiusdem ordinis , aut perfectionis. sed inlarioris, quam gratiae ergo talis genericus gradus non est secundum se maioris . aut oualis . sed inferioris
ordinis Impossibilitas ex hypothesi data in hoe primo dicto patet in quo scilicet supponimus gradum disserentialem non excedere totam latitudinem intellectualit iis, sicut neque differentiae sensitivitatis, quae brutum
animal constituunt in speciebus suis. secundi dicti ratio prima est . In tota Iatitudine entis creati naturalis non potest dari gradus entis altior , nobilior intellectuali substantia ergo genus substantiae intellectualis non potest per ullam differentiam per se eleuari ad aliquod genus nobilius. Et consequentia quidem apertissima est. Antecedens autem Caietan visus est affirmare sub Brmidine tamen pl. quaest. O. P. P. Bagno autem ad eundem articulam constantius a firmauit, M ribusque confirmauit rationibus: nobis autem visum ruit, dum interpretaremur eundem articulum efficaciter demonstrari, ex eo; quod genus intellectualitatis est,secun dum quod Altissma,supremaque operat lo conuenitie,
qua etiam beatur . Quod si operatione cognoscitur mecma, ut aiebat ille ex puro lumine naturali, quia serma ratio agendi est ergo etiam ex suprema operatione ssuprema serma, tradas operantis substantiae agnosce-dus est. Qub si addideris secundum intellectualem hane operationem ineffabili, nedum admirabili modo sanc imam ipsam Trinitatem personarum consistere sdum Pater intelligendo verbum generat,4 ambo amando spiritum sanctum spirant quis dubitare possit intellectualitatem supremum esse gradum entisaereat naturalis , quae illius Naturae diuinae secundum quod intellectualis imperfecta quidem , aequivoca similitudo est rest tamen similitudo analoga Notanter autem utimur illa voce gradum entis . Nam
258쪽
proprie entitatis gradus ille est, qui subsistens est, vel in
seipso , vel in suis differentiis, ac in druiduis, nullo egens extrinseco, in quo subsistat quo modo accidentia quaeis uis non dicunt gradum entis, sed potius modum.Quociriaca modδ non volumus quippiam ex dictis nostris arripi posse ad quaestionem illam,virum gratia sit entitatiue no-hilior,vel ignobilior, quam anima, vel substantia, etiam completa, quae illi subucitur. Secunda ratio. Si dari potest altior iste graducentis, quaero quomodo se habebit ditarentia eius constitutiva,
e conlequenter ipsummet constitutum ad gratiam Num. Primb. Quasi ipsa gratia sit ipsum constituens disserentia, aut alio modo idem illi substantialiter ad vero duplicia citer ostenditur impossibile. Primo , quia quod accidit
uni, non potest alteri esse substantia in rebus univoce dietis rint gratiae tam rerum actu iam creatarum, quam ereabilium Uiuoce dicuntur gratia, cum sit unius athoismae species, ut supra probatum fuit ergo cum gratia in creatis iam naturis sit accidens, non potest in creabili natura esse substantia. Secundo. Nam ratio gratiae ad iubstantiam comparatae ratio accidentis est ad subiectum
finitum Gergo non potest substantia ulla finita identificare sibi accidens, seu tantumdem hoc quidem est, licet formaliter sit diuersum quiddamo non potest gratia id eistificari cum substantia finita: antecedens quidem de a facto patet ex ipsa gratia in anima nostra, in Angelis inuenta, quae amissa prorsus irreparabiliter perpetuo est in damnatis. Consequentia probatur Ratio distinctionisua subiecti semo ut subii oporteret auserre ab eo entitatiuam limitationem . Et consequenter esse illimitatum, & infinitum ensa quod esset esse Deum videtis quam sit id impossibiles sed est
etiam tunc considerandum gratiam in Deo, seu ente illi mitato esse non posse formaliteri quia dicit participationem Deitatis, entitatisque illimitatae, quam repugnat esse in eo, quod est reuera essentialiter illimitatum ens,
259쪽
mr destruit omnino seipsam. Huius rationis vim inni ctissimam, qui eam volet distinctius, acutissime peneiserare nec enim omnia debemus, quasi infinita peris sequi Commentarium peracutissimum Caietani ad p.p. 34. articulo primum, illam declarat.Sunt etiam aliae rationes , quae ex supradictis adhiberi ad hoc idem spossunt Num feeundd ita, ut distincta quidem manere, sed naturaliter consequatur, ut passio, ad talis substantiae prin-eipii Id verbirobatur esse impossibile. Primo Quia eum talis substantia per differentiam constituatur pertinentem ad ordinem natuae, ne per apparentiam quidem potest esse principium, aut qua connaturale vindicare tibi rem, quae ordinis est supernaturalis, sed dieunt hane ipsam substantiam ordinis supernaturalis esse siquidem potest aliquid naturale ens esse, quia eonsideratum in seipso natura quaedam est: est etiam sens supernaturale , quatenus alijs inferioribus comis
Ego vero prosecto miror, quomodo cadere hoc, euerat hi mentem virorum doctrina , ac pietate prae
si namque haec do carina sit vera multa erit fere res naturalis, quae ordinis supernaturalis non sit. Quae enim is non habet aliquid seipsa ignobilius Quas enim vires habet lux ista solis ineffabiliter pene excedentes,& elementorum qualitates, mixtoru virtutes admirabiles Quot sunt simplicium herbarum 4 metallorum propriet res occultae has sensibiles qualitates quasi ad miraculum excedentes Ex India se uentissmae, inimalium, de piscium, virgultorumsi radicum, species adducu tur, quae in admirationem, ne dicam stuporem nos addueunt. Tacebimusnd rationis nostrae tam pene diuinam Maiestatem in infinitum pene omnia sensibilia superantelsed tacebimus certe Angelorum varias,& inaestimabiles cognitae nobis sint, attamen quia
ista censebimus esse supernaturalis ordinis, sicut ura. tia t
260쪽
Hi quod ex doctrina ista necessario colligitur rat,
ro non denominatur res supernaturalis ex comparatione
ad alteram inseriore, ut haec doctrina fingit ista est abs
Iuta piae dicatio essentialis de re comparata ad causam suam, ad subiectum. Quae enim res exigit necessario eausam non naturalem, aut saltem non ut princidium naturae, ordinis naturalis, ad quam subiectum potentiam non habet naturalem, sed sola gratuita Dei, Iuntate recipitur, ea supernaturalis est, siue habeat, a
non habeat inseriora. Alioquin ut dictum est, Coeli,&anima quaeliberi rationalisque praesertim, In geli quoad ipsam substantiam suam res erunt substantialiter ordiis
ni supernaturalis. secundo.Nam gratia haec nostra, & gratia cuilibet factibili naturae conueniens eiusdem sunt rationis, ac sp
ciei ergo uti haec nostra gratia simpliciter ens supernaturale est,excedens vires naturales cuiuscunque limitat naturae, & supra omnem potentiam activam,passiuamquo subiecti sui, quod formaliter per illam Deo gratum, a Eeptumque fit ad vitae aeternae felicitatem , imo supra omnem huiusmodi potentiam cuiuscunque creabilis subinstantiae, ut probatum filii supra scita etiam gratia cuiuscumque substantiae, quae a Deo potest creari, supernaturale est ens comparatione cuiuscumque subiecti. Quous quis negare velit eam esse rationis eiusdem, Primo quiadem reuincetur rationibus supra positis; deinde omnino dimittendus est. Frustra enim disputat, an gratia hominibus data possit esse alicui naturae creabili connaturalis.
Et hoc argumento, si acutὰ penetretur,4 accommo date adhibeatur, tamquam ratione valde principalii chasionem facile persuadebit. Quare ad Conclusionem. Septima Ratio sit Gratia neque ex natura gratiae, ne que ex substantiae eam recipientis gradu generieo, nequε ex gradu eiusdem disserentiali potest esse ulli creaturae faralis esse. Et cum consequentia clarissima sit, ex resolutione ad ea, unde connaturalitas haberi potesta Antece