장음표시 사용
281쪽
eis, calmis dispositiones iunt alijs lacidis. ealidisJ
dupliciter, Urauiter pωfecto peccat Primo Ddmrameelitrito modo Deo lumenlasse dis spositionem connaturalen si enim de Deo loquatur seorundum primum membrum praecedentis distinctionis quomod&potest in Deo accideri talem ponere dispositio nem ad aliquid affirmare Quod fit ad virtualem illin. ctionem confugere voliterit, ut acuti subtiliore ars, mentum eludata profecto eadem poturisset uti distinctio, ne contra argumentationem suam is ab impugnatione veritatis abstinuae , si vero Deus accipiatur secundo modo praedictae distinctionis quomodo potest dicere alumen in summo esse crinnaturalem Deo , citra summum connaturalem alijs . Primo enim quaero , quinam sunt hi alii Secundo quis affere te potest summum inlumme .s de potentia absoluta Deum sempet magis vi xi In
infinitum posse fatenturo ut enim gratia in hae vita. in alia visio in infinitum semper augeri potest , ita lumen. In infimio autem quis summum reperireprim5,ae postreinbecquem Theolassorum nominabis non omni. Dus consentientem dicentibus etsi luminis glmum dari non possit cattamen i minimo gradu inclusiue,
secnndum omnes possibiles in infinitum gradus esse prois priam, ac de net ordinaria potentia necessitantem dispoismionem ad diuiuam essentiam , t formam intelligibilem omni creatura in infinitum superiorem tG l Qistac bSecundo peccat . quia inamae verba, extra cauIamis penitus profundit . Ad hanc enim propositionem attenis de re denuit a Diuo Thoma allatam DS me dispositione propria ad superiorem forma in , in tene stiri eleuari non
potest ad Rrmam illam superiorem .i lac Duidem eosi.
ta,& daea alterii later se notissima propositicine;deitarius est in seipsa secundum se sumpta, serma est superiorvi rintellectu, qui a Deo creari potesta oportet aduersarium inuesturare , sumam sit illa ad deitatem propria dispositionecessiria Sinamque est limen in summos in fores Hergo anulla prorsus antellectis ebeimo des
282쪽
cto, inde possibili Deum videri posse, eum extra Deum lumenias imo implaee participari . Quod certe plusequam falsum censebitur si vero est lumen citra summum gradum re , infrees perinanem esse responsionis hu- distinctionem imo & fibi contriarcentem secundo fiustra adhiberi hanc distinctionem Stat enim Iemper., Bportere lumen in intellect ponendum esse in illo gradu, in quo propria ad superiorem omni Intellectu crea. Io, vel creabili diuinam essentiam est dispositio , si ad ea deheat: eleuari.Τertiti videati Orespostlio quona mois do consistata Nam aut lume in summo est propria dispositio & tunc illatum fuit primo loco efficaciter pretier Deuneminem heariri aut est lumen in terto aliquo gradu cI tra summum; tunc insertur hunc certum gradum luminis necesserium esse omni creato, possitati intellectui aseensuro adianc ibimam intelligibilem, quae Deitas est ut est in seipsa simpliciter sex quo inferam I ergo Dinnus erantisqualiter beati inter se. Quod si lumen citr summum, non in certo gradu, sed in quolibet gradu est proωpria a deitatem dispositi ou certe responsio sibimetipsi
repugnat. Vnde aperte apparet peccatum Propositum responsionis, tra argumentum Te ondetur prum , hae, quam potes addere superioribus sexdecim rationibus4 , videtur esse ad hominem demonstrativa
i X VII. rati, ad conclusionem,primatiue ad argummentum responsio. Deus potest facere intellectum tu stantialiter perfectiorem quocumque intellestu iam facto finitae perfectionis. Sed intellectus Diui Petri adiunωcto ei , non solum lumine gloriar, sed etiam ipsa actio. ne beatificae visionis in seipsa praecise considei ata, est finitae perfectionis. Patet enim no esse substantialiter,ac re aliter Deum, ergo potest facere intellectum, qui in
ipsa substantia sua perfectior sit intellestii Diui Petri hoe modo etiam considerato, idest actu etiam beatifico ei adisiuheti . Ergo talis intellectus creabilis a Deo excipia substantia sua , sine ullo actu secundo, ac sine essentiae du
283쪽
uinae contur tu par modum intelligibilis fora , ωλαῖ o miraculo erit heatus hinod ne sententia quidem a ipsa prima ullo modo admittit. In C ri totaries vir Quomodo huic rationi illi respondebunt, eodem mci
donos huic argumento eorum facile respondere poteri mus . Attamen , G tRespondetur secundis. Argumentum peccare secunis dum non causami, ut causam Nam ratio, cur nequeat
fieri substantis, cui tonnaturale sit lumen ploriae, visio Dei, Gratia, Charitas, di huiusmocli, non illa est; quia horum actuum, vel accidentium peifectio si infinitar sed ex eo , quod tetmini sibi inuicem repugnent. Necesse est enim ens naturale esse, quod enti naturali Connatura Ie est a mo diuisio ipsa immediata entis in naturales i&supernaturale ficit, ut propositio immediata,viper se nora constituatur Nullum ens natural estens super Maturale, qua an seIpsam reciprocaturri sicut albedo non est nigredo,quae sunt species, in quas immediate color dia uiditur . Ex quo haberi potest sua L
Deelmainaua ratio principalis ad Conclusionem a omne connaturale enti naturali necessario est ens natu. rates Nullum ens supernaturale quale est Iumen gloriae, visio eharitas, gratia est ens naturales Ergo, non potest ulli creato, vel creabili intellectui esse connaturale . i. ror propositioue per se notas ab acutissimis ungeniis novideri. Itaque respondetur Informari Nego primam
consi quentiam. Et ad probationem Iterum negatur cun
sequentia. Licet enim illud totum sit quid limitatum; di
cit tamen res ordinum diuersorum; quae in unum simplexens naturale, aut in plura conuenire non possimi, quoarum unum sit alteri connaturale, propter repugnantiam
Ad tertium relaondetur obiectum intellectus duplex
confiderari potesi, terminatiuum,in motivum . Quorum primum omni intellectui commune est , ens scilicet in quantum ens . Vnde omnis intellemis potest ad omnem cuiuslibet entis rationem cognostendam aliquo modo
inuari. Secundum autem proprium, diuersiique diuerin sum
284쪽
sithest. Nam Deo quasi motivum obiecis est deitti sua, esse sciliret in seipso subsistens Angelo sua essentia, seu ens subsistens extra materiam a suo esse tamen distiactum, Homini ens partim in materra , partim extra materiam subsistens, de quibus habes diffuse, p. p. q. q. Et ideo ex obiecto primo absolute sumpto disserentia specificatiua intellectuum sumi non potest i sed oportet illud
duasi modificari in obiecto mortuo naturaliter loqueniso, ut aptum sirspecifieare. Quocumtamen stat, diuinavi plute posse eleuari ultra id , ad quod motivum obpectu naturaliter deducere posset; quia etiam potest eleuari si Pra naturae vires, ut an ipsa, sicut ire seipsa simpliciter est essentia diuina moueatur, Unde quod responsio ab at guente allata dieit de visu in ollati; corrigendum erit conformiter ad modo dicta Formaliter ergo respondeo; Negatur antecedens . Nam proprie loquendo plus ditis runt intellectus hominis hic in via viventis, Mintellectu Beati in patri , quam penes plus,& minus posse . Dii
runt siquidem etiam penes obiecta motiua Beati siquidem intellectus , quia moueri potest ab essentia ipsa Dei ve in seipsa est, tamquam ab in te Iligibili forma , Deum videre potest, ut est in seipso a quod noster intellectus in hac vita non potest: Sed quod ab-ssentis diiuina possit
moueri, supra namram est. Et ad hoc ponitur lume gloriae Ad probationem antecedentis. Respondetur diastinguendo illud antecedens meus ut est in seipso, continetur sub intellectus viatoris et beati obiecto naturali terminatiuo i& conceditur; sed consequentia non valete motiuo consequentia quidem valeret sed antece.
. Exemplam autem allatum olfactus visus solum t ne , quod istam veritatem non omne perfectius altera emcere posse, quicquid effici potest ab imperfectiore . Ad quartum respondetur distinguendo antecedens. Intellectui abstrahendo singulis speciebus, aut quasi speciebus tutellectus non repugnat esse proportionatus dce. Et verum assumitur 3 quod enim conuenit, uni PD
uum subiectivarum, non repugnat ruperiori uti discruri
285쪽
propositio an umi. Eius siquidem probationes ambae de intellecti hoc modo sianapto verificantare etsi secundet insinuetur antelligenda de humaris seu de creato intellectu . Ex quo apparet ab Auctore hoc antecedens pra Mantiore sensu intestigis quam verba sonent i quorum ameellectus ille est, qui tractatus est hactenus; sed ac si non intelligendum fit de intellectu accepto in communi a stractione a luis partibus f sed quasi concernendo partes suas intelligatur. In quo secundo sensu antecedens uniuersaliter intellectum falsum est, principiumque peties quum hoc sit de quo disputatur istis hoc secundo sensu prima eius probatio est valde puerilis. Nan quis inserat, omne animal pollere ratione ex eo, quod
aliqua eius species silaationalis, Secunda vero probatio distinsuitur hoc modo Deus , ut est in ipso non est extra latitudinem obiecti intellectus primo diuini secund54ntellectus creatind obieeti terminatiui Tertio obiecta motivi intellectus creati Lin primo sensu assumitur vexum s sed eonseqnentia , quae insertur de intellectu ere eo est omnino fallax, puerilis. In secundo nutem semis detur, ut verum. Id enim racio, qua probatur euin- euhsed consequentia illa, ergo non repugnat intella ciui creato esse connaturale lumen gloriae aut beatifica visio omnino non sequitur. At in tertio sensu assumitur falsum. Et ad probationem eius negatur simistud adducta viis
sus,& ollatus ex una parte, & nitellectuum beati, viatoris ex altera, quoa obiecta. Obiectam enim intellectus est extra totam latitudinem oblecti terminatiui . vlsus, Mollatus; Deus autem ut in seipso simpliciter est,
non est extra totam latitudinem term malim .biecti intellectus viatores. Et ideo iste potest ad eius notitiam superis naturaliter eleuari s vises autem, vel oliatus nulla omni- nn ratione perduci possim ad cognitionem , quod quid est, iubstantiae, etiam particularis. Atqui video quidem Auditores doctissimi, quantope-rὰ hoc argumentuni requirer , ut de illa dimcultate tractaretur ι quomodo sub obiecto naturaui terminatiuo intelle-
286쪽
intellectus nostri contineatur Deus , etiam sumptus, ut obiectum est beatificae visionis in tamen ad eum naturalis pote alia non possit extendi, nisi vel per miraculum, vel per superadditam qualitatem luminis gloriae , quam alibi explicauimus attamen non videtur conueniens incidentem obiter dissicultatem pluribus prosequi Ad quintum argumentum respondetur primo iuxta Aillos , qui concedunt gnatis antecedens, docentes ubstantiam gratiae subi etiam enutatiue perfectiorem si s gratia , consequenter concedentes posse a Deo crcari substantiam , quae entitatiue sit persectio , non solum
substantia subie ta gratiae , sed etiam substantia subie
cta, ipsa gratia simul en citatiue tamen semper. Hi epim negabunt consequentia secudam. Ad eius probationem re1pondebunt, in his accidentibus supernaturalibus duo consideranda esse Primum est quantitas , seu persectio entitativa secundum est cuius ordinis sit entitas illa: Non habent ut illum effectum faciant ex quantitate a & perfectione entitativa sic enim valeret consequentia . perfectio tanta entitativa potest hoe ergo magis id potest perfectio amplior habent vim ad efficiendum sillum ex eo , quod in tali ordine sunt. Exemplumis naturalibus habemus apertissimum. Est enim anima longenopilior, quam potentia, vel habitus acquisitu nequit tamen operationem praeliare, sine potentia , nequὀoperationis modum talem sine habitu. Vnde argumetum
peccat secundum non causam, ut causam
Secundo respondetur secundum eos, qui existimant gratiam entitatiue perfectiorem substantia ei subiecta . Quando res ita se habent, ut una tantum unam perfectione contineat, alia vero plures vel una unius si ordinis, altera sit ordinis inferioris liquantumuis crescat ista, quae una tantum, vel in serioris ordinis pei sectionem continet, etsi crescat in infinitum, numquam superabit, imo
nec adaequabit alte iam , quae vel plures, vel superioris ordi.
287쪽
ordinis perfectionem continet. Hoc manifestatur in duabus speciebus quantitatis linea in superficies illa enim etsi in infinitum fingatur protracta , nee digitalem quidesuperficiem ad quabit Item in vii genere animalis. amuis enim brutorum species multiplicetur inlinfinitum , nunquam peruenient ad persectionem hominis, in quo animal ad altiorem gradum supra sensitivitatem
extollitur. in una etiam numero charitate, quae permaner,
dum a peregrinatione viae peruenit ad patriam . Crescat enim et in immensum charitas, semper exceditur a minima charitate beati in patria me potest aliter fieri noe defectu potentiae diuinae, sed ex rationibus termiis norum . Tum subsumo te quodvis en naturale alterius , inferiorisque generis est , quam gratia bifio beata, caeteraque huiusmodi ergo quantumcumque in infinitum crescat species naturalis entis, numquam perueniet ad aequalitatem minimae gratiae unde nulla eius eius opera mereri poterunt aeternam vitam , sicut mae rebuntur minimae gratiae operationes in homine iusto. Ex quibus patet istos negare antecedens Sicut namque non potest creati brutum nobilius homine, ita nec ensnaturale nobilius gratia. Cum vero probaturi distinguitur iter ima antecedens Substantiae genus nobilius est cunctis generibus accidentium: si de accidentibus uniuersaliter agatur compraehendendo etiam supernaturalia negatur. Si de accidentibus naturalibus , transeat a sed non est ad propositum, cum gratia, charitas Iumen gloriet, visio beatifica accidentia supernaturalia sint.
. Ad sextum respondetur, Negando illud antecedens in sensu, quo fit Vult enim considerare substantiam, cintellectum diuinum quocumque modo sed explicatius dicito, Substantiam, intellectumque Diuinum dupliciter accipi; Primo lacundum id, quod sunt secundum ses: Et tunc sunt ipsamet Deitas, ut in seipsa est simplici tersinperfecte. Nam ista nec re, nec ratione cristinguuntur ex meriis
288쪽
meritis rei , sed sunt unum simplicissimum in Deitate , Et hoc modo verum est antecedens, nihil scilicet iase diuinius subflantia, intellectuque diuino . Sed hoc modo in idem potuisset assumi, quicquid de Deo dicitur. Et nihilominus Dei substantia i intellectus hoc modo est omnino extra se incommunicabili, nisi per gratiam, hypostaticam unionem modo suo ineffabili de qua unione ad praeitin nulla omnin ratio habenda est. Et consequenter consequentia nulla est ex falso supposito in quo pene petitur id, de quo dubitaturi possiti scilicet substantiam δε intellectum hoc modo sumpta participari ab aliqua substantia. Secundus sensus ante. cedentis illius esse potest Nihil esse diuinius substantia, intellectuque divino quoquo modo sumantur 3 etiam ut considerantur quasi archetypus Mundus,vel ut continentsingulas, uniuersasque naturas exemplaritersi tunc an tecedens falsum est. Altior enim seipsa est deitas,quando consideratur, ut in seipsa simpliciter est,in causa rerum supernaturalium ut supra satis diffuse declara
Interim vide, quid isti responsuri sint, si hoc modo redarguantur. Primo Nihil est diuini us substantia,& intellectu diuino : ergo illud, quod diuinae substantiae, cinintellectus participatio est , nobilius est secundum entit tiuum esse, quam id, quod non est diuinae substantiae Ecintellectus participatio. At pergrariam in eam consequentes habitus non participatur substantia diuina, elui que inrellectus, codsequenter non sunt eorum participationes substantia vero,& intellectus sunt per adue sarios participationes subflantiae, intellectusque diuinis ergh secundum esse entitatiuum nobilior est substantia animae humanae eiusque intellectus, quam ipse gratia ,
Secundo similiter illud est magis diuini ordinis,quod est participatio substantiae, intellectusque diuinici aut saltem profecto non minus is substantia animae,
289쪽
Gabrielis, eorumque intellectus sunt participationes Db-stantiae, c. Ergo non sunt minus diuini ordinis supernaturalis, quam gratia, quam eis Deus donauit. Hoc autem quale sit, vos Auditores doctissimi, iudi
Ad septimum respondetur. Antecedens male loqui,&falsum esse,ac certe, parum dignum adeo ingenti Auct ris eruditione Primo Gratia enim, charitas in cur male loquituro non possunt vocari naturae Siciuidem accidentia sunt: iraesertim charitas, quae principium zoximum est operationis . Deinde falsum est, ideo dici pernaturales, quia inferioribus comparantur. Nam si pernaturalitas non est praedicatum sumptum comparatione inferiorum,sed secundum se. Id enim supernaturale est, quod ex ipsa a natura no habet potentiam sui susceptiuam in subiecto naturalem: quod omnem causa limitatam, aut quasi limitatam consideratam aliquo modo excedit. Cert non conuenit ita supernaturalitatis rationem exterminari, ut possit formicis culicibusque eribui, caeterisque vilissimis naturis, ut supra declara.
Ad confirmationem respondetur cam implicare. Nam vult requiri vim , ac proportionem ad obiectum , quod videndum est, non autem ordinis identitatem. Et tramen Eum ad videndum obieetum, quod supernaturalMmum est, necesse sit intellectum fieri cum eo unum, ridem Inecesse etiam est,ut eleuetur ad hanc identitatem,disponi per aliquid eiusdem ordinis eum obiecto. & consequenter per aliquid diuini supernaturalisque ordinis . Item cum potentia intellectus elicere debeat actum eiusdem speciei in genere intelli cibilicum adtione , qua Deus ipse se beatifice videt, tonse quenter supernaturalissimum; opus est tanto operi potentiam reddi proportionatam per aliquid diuini supernaturalis ordinis . Et ideo cum implicet idem esse simul , naturalis, iu-
pernaturalis ordinis pateti antecedens assumptur is este
290쪽
minos haeci sententia euidenter chimerica est; uti infinit si posse effici in aetii Imo vero si acutius haec sentetia penetretur, gratiae Dei iniuriosa coperietur. Nam quis noua firmet tantam esse gratiae Dei excellentiam ut natura, omniaque naturalia incomparabiliter excedat i Qui excessus etiam ratione conuincitur. P roductivum eniim
effectus irfiniti principium incomparabiliter excedit ea, quae effectum talem producere non potant. Quae propintio per se nota est. At gratia& charitas productiva estetactus infinit, qualem nullum ens naturale creatu a producere potest .ergo illa incomparabiliter e cedit unia uersa creata. Et minor quoad secu fidam partem, datur ab Auctoribus primae sententiae, ratione monstratur. Et singula siquidem , iniuersa simul, finita sunt, essentia, virtute: a finitis autem quolibet modo consideratis nequit produci effectus infinitus . Prima verbpars minoris probatu .Nam gratia, charitas hominem, Angelosque ad bonum infinitum Deum, scilicet aperte visum perducunt. Et haec certe Conclusio non solum efficaciter videtur demonstrata, sed etiam esse de fide. Siquidem de charitate, & gratia potissimum intelligitur illud Prouerb. 3. Praetiosior est cunctis opibus sapientia,&omnia, quae desiderantur, huic non valent comparari.
Et quod habetur apud Matth. 6. Quid prodest homini;
si uniuersum undum lucretur ammae vero suae detrimentum patiaturo ut quam dabit homo commutationem pro anima sui Salus autem animae per solam gratiam , atque charitatem haberi potest: e multa alia, Scripturae loca,& Patrum auctoritates in re compertissima praetermittam. At haec sententia facit gratiam nor simproportionabiliter excedere omnia ista naturalia creata ergo est illi iniuriosa Assumptu probatur Asserit dari posse en naturale aliquod finitum praestantius gratia a I