장음표시 사용
71쪽
Drio contenta . At vero haec duo responsa non videntur 1atisfacere. Primum enim nihil resoluit: secundum autem
intellectivo gradui communiter assignatam dissinitionem restringit. Tertio itaque respondent quidam dicendo, hanc diffinitionem assignari,secundu quod animae nostrae conuenit; cui ut beata sat in puris constituta natur alibus, opus est alia nosse,&consequenter omnia alia fieri, per quae ascendat ad cognitionem sui, mei; non debere autem aliis applicari, nisi cum ma a proportionalitate; ut scilicet, alia fiat, quae ad propriam sollicitatem sunt necessaria Vnde Deum quidem necesse est omnia simpliciter esse , quod ad beatitudinem compraehensivam sui oporae eum omnia nosse in seipso. Angelos oportet esse omnia quae ad naturalem suam beatitudinem con sequendam neces.saria sunt sed ista non sunt, ni fi ipsemet Angelus , ae
Deus, eorum substantiam seipso efficiens, conseruans. caeterum haec responsio non minus praedictam diffinitionem restringit Quod si contra praecedentem reputatur in conueniens, quomodo nunc acceptabitur Quarto itaque respondentali dicentes, Deum producturum in Angelis species aliquas, non quidem creatatarum rerum , sed tantum creabilium , quarum in Deo sunt rationes , non idei; de qua distinctione dictum est primo notabili. Sed haec responsio minus placet tu is primo, quia voluntarie asseritur, tum secundo, quia cois assertio Theologorum non saluabitur. s. Angelo deberi species rerum aliquo tempore futurarum. Ac tertibdemum, quia nulla ratio est,quare debeantur potius species harum rationum, quam illarum. Itaque, vel nullius, vel omnium creabilium species debebuntur
Quinto igitur respodetur praemittendo diffinitiones nistractare de rebus,quatenus uni actu,quando scilicet adducuntur per proprietates, 4 posteriori, quale est fieri alia acti sed ab existentia abstrahendo considerare, &significare, quid ex natura rei diffinito conueniat Es sautem alia ac tu , vel potentia , si ab existentia abstrahatur , significat, quid intellectualis natura sibi vendicet,
72쪽
ora quid habeat in rerum natura de facto. Vnde, sicut si eus hominem de absoluta sua potentia priuet intelle- tu, qui est eius potentia, & passio,esset tamen homo naura intellectiva a quia naturam habet, cui intellectus
leberetur sita naturae intellectuali conuenit sie alia Et Iumanae quidem animae conuenit esse alia in potentia pum a Angelo autem idem esse conuenit actu quantum ex natura sua cisto si res cognoscendae sint aliquo tempore sfuturae: hoc semper habet, quodcumque Dei supponamus decretum. Ad probationem igitur in forma respondetur ex antecedente, irim consequentia datis, debuisse hoc modo inferri ergo ita subflantia intellectiva actualis habet aestu principia omnia, quibus , si quae res crearentur, esset facta aetu talia seu habet principia , quibus debetur,ut esset actu talia, si qua creanda fuissent. Non valet autem ultima consequentia, quatenus inter rita debentur ei species actu facientes eam talia . Et hoc probari videtur ex eo, quhd eadem naturali potentia , Angelus potest recipere species creaturae, quae de nouo Crearetur et quia, ut supra probatum est, potentia adta
lem speciem oportet esse naturalem: Et hoc videtur Di. Thom. prima parte, quaest ii 4. . insinuasse dicens si
Deus constituisset plures naturas creare, eadem ratione
mentibus Angelorum plures species impressurum suisse.
Ad quintam rationem respondetur latitudinem essentialem p utentiae sumendam videri penes obiectum per se primo in ratione motivi consideratum , non terminatiui e in hoc enim secundo conueniunt omnes intellectus Anget cloqui tamen specie differunt . Similiter, fratio com pleil Nam cum Deus in infinitum naturas muliiplicare possit, quarum notitia Angelis erit naturalis . non posset
mens ulla esse completa quod enim de Angelis arguitur; R de animabus humanis posset argui , quas tamen posse
esse eompletu piumo ambigit. QuLigitur intellectus respectu proprij , ae principalis obiecti motivi completus est, eis extrinseca omnipotentis Dei aetione magis perfici possit, censeavita est esse completus.Quanto e go magis , si naturali ei cognitione perpetuo necessarioque
73쪽
st beatus Quare ad arguimentum in forma, cosequutiua negatur, SI ad probationem quid dicendum sit, similiter ad confirmationem, patet ex praedictis.
V demum respondendum est rationibus pro conclusio e superadditis
Ad primam respondetur dari antecedens in hoc sensu, quod de facto Angelus sit actualis intellectualitas intret is tititudinem substantialis gradus respectu vero potentiae intellectus sit a alis ex sua natura exigitiue Clicet enim nomina rebus accommodare: megari verb; si sensus sit, esse Angelum actualem, quoad potentiam intellectus enectives ac si ipse in se species producat. Ex sensu autem concesi antecedentis , sequela non valet. Ad cuius probationem negatur conditionalis. Stat enim actualitas intellecti ualis sine et Tectione specierum , si ex natura sibi vendicat eas ab initio,i ab in tio habeantur actu . Ad secundum superadditum resposurus praemitto Angelum ad duo posse comparari Primo ad Deum , qui secundum excellentiorem modum semper considerari potest, inuasi ratio producendi species rerum perfecit
Ses, quae ipsum imitentur . Quam variam excellentiae r tionem non possumus nos intellige te, nedum explicare sermone, etsi circumscriptionibus huiusmodi eam balbutiamus. Secundo ad res, cyras in Deo exemplatas cognoscere possumus , vel eas in Deo videntes, ut beati , vel alite earum cognitionem recipien res. Et respectu quidem primi, itemque sui ipsius Angeltas actualis immaterialitas est, tam quoad substantiam , quam etiam quoad
operationem . t respectu aliorum imisunt eodem Odo actualitas Dac sii cilicet ex eorum natura et functuntur
omnia principia essendi alia, sed tantum hoc modo ; ut scilicet proportionaliter ad naturam suam , qua Deo altiori . vel inferitari modo considerato aifimitantur, sheantur eis principia talis cognitionis, quibus actu alia es sciantur. Et diuersitatis ratio patere videtur . Prius
enim consideranda est substantialis perfectio eiusque latitudo gradu alis , ex assimilation substantiali ad deitatem, quam latitudo,&gradus in potentia, & operatione,
74쪽
sicut sebstantia ante eius potentias, Moperationes Ratio vero diuersi modi harum actetialitatum sumitur ex eo;
quod principium operandi respectu Dei, inique ipsius in trinsecum est ipsa Angeli substantia limitata Mimitatiorique modo habens rationem principi cognitionis: At respectu aliorum principium operandi non habet limi a-tionem cum ad innumera queat extendi nisi quoad Inaiorem , minoremue unitionem , quatenus per species uniuersaliores, vel de torminatiores potest intelligere . Sicut Moelis omnibus eadem species motus, id est, circulatio conuenit Variatio autem solum est penes veloci atem, situm polorum, similia, quae sibi varia finguli
vendicant pro ratione naturarum suarum s quas nos non perfecte penetramus. Longe minus auten penetramus
Angelos ideoque describimus per esi seipsos. 8 alia uniuersaliori modo, vel minus uniuersali. Itaque siue has, siue alias species, hunc, vel alium Mundum creare Deus volui Cset, dum Angelis conuenit ea esse ac videre uniuersali O dii, vel particulariori modo praedicto labetur sussiciem ter specifisca diuerfitas ex substantiali prioro graduatione sumpta ex assi nilatione ad citatem sub nobiliori ratio. ne consideratam . His praemissis ad rationem dicitur; An tecedente dato potuit enim Deus velle creare Angelum' unicum, nihil praeterea' ego consequentiam simpli, citer isset enim ex natura sua atiualitas respectu Dei,&suimetipsius. Dices . At respectu aliorum non erit actualitas. Respondeo simpliciter loquendo concedatur. Hoc enim non est essentiae constitutivum neque fluunt ab essentia principia, quibus esset alia secundum quid autem, id est, secundum modu,quo sibi couenit esse alia esset essentialiter actualis . Uendicat enim suapte natura , ut ab extrin seco Auctore Deo species magis , aut minus uniuersales imprimantur 3 nec talis modus ex decreto libero Dei
Ad confirmationem.Dato antecedente; distinguo con- aens, scilicet Ergo non requirit ex natura sua species ecter natas primo modo, scilicet, has, vel illas;& tunc
75쪽
i 8 De causis specierum intellea tang.
vem consequens optime deducitur.Secundo modo non re qumt determinatas, quoad maiorem, minoremue uniuersalitatem, consequentia negatur. Imo ficut comparatione hominis competit omnibus Angelis habere species uniuersale, ita comparatione mutua inter se, quo Angelus est superior, eo debentur illi uniuersaliores. Ad tertium responsurus praemitto quaedam , Primum: Licet esse omnia alia longe inferiori modo homini, quam Angelo, ac Deo conueniat; est tamen haec hominis actio finis ultimus omnium rerum corporalium . Et prima dicti pars breuiter declaratur. Nam Deus est omnia simpliciter actu ex seipso Homo omnia sensibilia in puras tentia, reliqua secundum quod a rebus sensibilibus accipere, ex eisque expiscari potest Angeli in hoc medio iunt omnia naturalia aliquo tempore futura, non parebus, sed a Deo cum natura scientiam omnium accipientes
Secunda huius dicti pars declaratur. Quia quamuis uniuersum totum sit principalis, ac per se primo intentus do in puris naturalibus, scilicet: 'eque ipsi ad corpora, neque corpora ad ipsos ut adfines,vel ad media Angelis necessaria scilicet ordinentur cumi esse, beati esse possint sine ullo prorsus corpore, uti quidam etiam
Ecclesiastici Patres ante omne corpus creatos fuisse existimarunt. Anima vero rationalis , quae inter intellecti-ua ultima est, totius corporeae naturae finis est Quia ad operationem suam, ac laclicitatem etiam naturalem consequendam ei idem rebus sensibilibus , ut mediis omnino necessarijs utitur Cum enim pura potentia fit, egeatque proinde, tum sensu a sensibilibus suscipiente species, tum sensibilibus easdem impressurisci necesse fuit corpus ei ad
ista proportionatum aptari, consequentur elementa , ex quibus constitueretur fieri, propterea Coelos, cum elementa sine Coelo incorruptibili, scilicet, corpore ,
consillere non pos iunt. Quia scut 8 Physic dicitur , si omnia essent corruptibilia, nullum corruptibile esset e
76쪽
er que ratione caetera fieri oportuit ad hominis vitamon seruandam , c. Et recolendum insuper est illud: ite ΙIemam humanum a phantasmatibus , ideoque a sen-ibilibus non solum initio operationis, cum recipiendae urit species, dependere , sed aliquo modo etiam perpe- uo , dum vitam hanc vivimus inuoniam semper oportet intelligentem phantasmata speculari. Quapropter vere dixit Aristot a Physic Esse nos omnium quodammodo finem. Sed illud quod dixie D.Thom.3. contra gen C. 97. in fine mirabiles, sed verum est; videlicet. Omnia humana studia suapte natura contemplantibus veritatem deseruires quod ita debet intelligi ut omnia omnino corporalia, tamquam propria media, in homine, atque perhominem inui sicut caetera omnia est propter suam opera tionem contemplationi veritatis deseruire dicantur. Corollarium autem valde notabile infero ex hoc diactori scilicet produetionem specierum opus esse perfectivum intellectus, quatenus intellectus est . Quamuis enim producantur species in sensibus in hunc tamen finem producuntura ut in intellectu recipiantur. Imbcum producantur species, quae non solum extrinsecorum acci cientium sunt similitudines, sed etiam eorum, quae interioribus sensibus percipiuntur, quin etiam particularium substantiaru,quae percipiuntur a cogitatiua,vesia supra declaratum fuit, qua rhiae vocatur intellectus passi-uus idque in hunc finem, ut ex eis intellectus agens eliciat speciem uniuersale quod quid est cum accidentium , tum ubstantiarum, harum magis quam accidentiumspatet harum specierum productionem opus proprie, ac primaria intentione esse institutum ad intellectus, quate-mis est intellectus persectionem. Quo fit ut merito Aneli non accipiant a sensibilibus , quia non a corporalius; quia non debent a corporibus perfici, cum quibus sistetur in naturalibus nullam habent communica
Tertio. Notandum est. Actionem productivam species repraesentativae fui in alio non videri conuenire corpo Ieis ex separatarum substantiarum participatione,nisiis D tione
77쪽
so me ausis specierum intellect. v.
tione pri mae substa itiae illimitatae, quae Deus est . Cuius dicti plures sunt rationes. Prima Nam respicit, perficitque intellectum, ut intellectus , quem a solo Deo esse inde patet, quia ab anima fiuit immateriali, ut immaterialis , ac immortalis est. Consequentia probatur. Nam uti materiam subiectam , ac sermam oportet esse proportionata; ita lagens, cuius agcntis inquam forma introducenda est similitudo. formam productam oportet esse proportionata, eiusdestilicet generisci debit formae productio reducatur in agens, aut eiusdem aut superioris ordinis perfectivum subiecti per huiusmodi formam Secunda ratio . Substanti js a prima distinctis non conuenit secundum se intentionalit et quidpiam perficere asergo id corporibus eorum participatione conuenire non potest Consequentia videtur manifestissima. Nam participatio supponit in eo , a quo participandum est , illud idem , quod participatur . Antecedens verbirobatur a substantiae enim separatae alia a prima non habent vim supra corpora, nisi ad motum localem, consequenter
non ad formalem mutationem per species. Tertia ratio Productio specierum intentionalium conuenit corporeis secundum supremum sui ergo secundum illud , in quo a solo Deo dependent. Antecedens probatur, quia esse perfectivum intellectus, quatenus est intellectus, corporeis non potest aliter conuenire Tale autem persedituum est productio harum specierum, ut paulo ante declarauimus . Consequentia probatur: nam celi,& elementa secundum propriam substantiam suam corpoream a solo Deo dependent, utpote principales partes uniuersi, incorruptibiles, vel secundum totum,
vel etiam secundum singulas partes ergo multo magis a Deo dependebunt secundum id, quod est in eis supremum, quidquid sit illud in arta ratio . Quod spirituale , omnibusque cor-Poreis commune est, oportet reduci in spirituale erincipium commune omnibus praesertim si ita spirituati sit, ut totam rei substantiam contineat , etiam non factibb.
78쪽
adhibi Iem ab ulla creatura: Quo modo haec propositio videtur per se nota. Atqui talis est haec specierum pro- duetio , quia repraesentant speciem totam Coelorum etiam , qui a solo Deo creantur : ergo portet eam in tale principium spirituale commune omnibus reduci, &Consequuntu in solum Deu In a
Sed instabitur.Si corpora ex Deo participant vim prooducendi species istac ergo necessario dicendum videtur eam participari a substantiis separatis; quoniam quicquid perfectionis est in inseriori natura, naturae supta xi negandum non est. Respondetur negando,consequentiam, P adprobationem respondetur, illud assumptum i Quod est perfectionis in inferiori superiori tribuendum ene. intelligitur,vel idem formaliter, vel aliquid perseetius . Habent autem separatae substantiae aliquid melius, scilicet omnes species rerum creandarum easque ab initio suae creationis; unde, nequὰ opus est eas in alijs sui speciem producere. aut ab alijs recipere . Quhd B quis arguat habituras saltem vim producendi in seipsis species aliarum rerum , quod principaliter intenditur Respondetur negando consequentiam; tum quia ex limitatione substantiae impediuntur producere similitudine
alior urn, quo ad propria, cum nec virtualiter illa contineant , praesertim superiora tum quia creaturae corpo
reae non participant hane persectionem , producendi 1cilicet aliorum species in seipsis, sed sui in alijs . Vnde ad propositionem dicentem, quod persectionis est in inferiori tribuendum esse superiori, hoc, de quo instatur,non facit ad propositum . Tertio notatur postremδ, magnam esse differentia inter productionem similitudinis sui ipsius in alio, inmilitudinis aliorum in seipso, Nam primum pertinet ad pariendam in alio cognitionem de se secundum vero, ad habendam cognitionem de alijs; it dici solet primum infert cognosci ab alio Iecundum ver,cognoscere alias ideo corporeis creaturis uniuerialiter loquendo, primum
79쪽
conuenire potest, non secundum. His praemissis evacuatu, prorsus est tertium argumentum patet enim solum Deuesse, cuius vim participant corpora;vnde consequentia ad Angelos est omnino nulla. Ad confirmationem facile respondetur negado, ultima consequentiam Dut enim nequit inferri posse in rmari corpus ab eis magis quam ab anima,licet eam praecellat, ita neque posse has in se species producere. Nam haec persectio conuenit animae ex sua imperfectione admixta; siquidem ita intellectualis est , ut pura potentia sit ad se , ad Deum,in ad omnia alia cognoscenda δε consequuntur ad naturalem suam Delicitatem consequendam. In Angelis autem haec imperfectio non reperitur: imo,s non superadderetur superior gratiae ordo naturaliter essent beati, se in se Deum necessario semper intuentes, naturaliter eum super omnia amantes . Ideb ani-niabus dari oportuit hanc vim producendi principi suae actuationis, Angelis non oportuit praesertim, quia me-
Iius est hanc perfectionem sibi ex naturali licet passivo principio debitam habuisse m per quam eam sibi acqui-xere tantis difficultatibus, periculis, erroribus frequenter admixtis, quod facit anima. Ad quartum respondetur, dato antecedente, negatur consequentia. Non est enim par ratio; nam perfectio haec tanta voluntatis illimitationem non infert, quam conuincit intellectus species ex se se producens . Quia cum sit eadem ratio de ioo. ooo. qualibet alia numeras deberet producere, &c. Adde longe altius disponi Ange- Ium ex intellectu completo adhiali necessariaque notitia
Dei, sui, ac debito habendi semper acui species repraesentantes uniuersum quam ex voluntate corporea mouente localiter . Unde non est necesse omnem perfectionem in eius intellectu fingere sue habere eam possim siue non possit. Ad quintum respondetur prim , productionem hanc specierum totius uniuersi esse quidem aecidens naturale, ac limitatum, ideoque a Deo fieri posse sint non posse esse ulli creaturae connaturale. Nam videtur implicare
80쪽
contradictionem quod aliqua creatura omnium aliarum creaturariam ex proprijs principij producat militudinem, scut, quod eas omnes iecundum propria com
Secundo respondetur. & si in idem videtur redire , produstionem specierum repraesentantium uniuersum esse quidem limitatum accidensa caeterum si ex princiapijs naturalibus rei necessario, ac naturaliter prodire de-Deat, consequenter quantum potest, non posse ex natura rei ad huius uniuersi potius , quam alterius productionem intelligibilem limitari;&ideo ex hoc modo procedendi, hanc produstionem esse infinitum quod dasn saccidens lac proinde nulli creaturae esse cran naturalita s.
Τerti respondetur . Esto hoc accidens de potentia Dei absoluta possit esse connaturale alicui est tamen voluntarium id Angelis tribuere; cum effraciter demonstratum non fit. Quo circa ultima consequentia negatur Et adprobationem dicitur facile posse nos abuti auctoritate illa D. Dionysiis atque ex ea innumerabilis Angelis tribuere unde phas illud, essicaci debet ratione confirmari.
Et haec quidem videri possunt dicta de quaestione ita
diffusius, quam desiderari soleat; arbitror tamen non absque utilitate adducta fuisse tam multa, sicut neque sine ratione praeelectam Capreoli,4 Caetani opinionem, ac nouo modo, eoque non ineleganti illustratam An vero probabiliteri incute fatis pro dignitate rei, utraque sententia fuerit pertractata aliorum iudicin experi ctamus, ne quod est frequentissimum in proprijs decipiamur. Interim Deo de omnibus ab eo acceptis gratias perpetuo agimus, atque uniuersis vobis auditores de tam grandi, benignaque attentione, qua nos supra omne meritum nostrum honorare voluistis.