Jacobi Cujacij J.C. praestantissimi Opera omnia in decem tomos distributa, quibus continentur tam priora, ... quam posteriora, ... jam a Carolo Annibale Fabroto J.C. disposita .. Tomus sextus vel tertius Operum postumorum quae de jure reliquit contin

발행: 1722년

분량: 608페이지

출처: archive.org

분류: 상속법

111쪽

Comment. Jacobi Cujacij

proximior . it a mortuo Primo , post delatam, nondum ac- Aceptam bonorum sossessionem contra tabul. nepos ad eam admitti non potest: quia Primus eum praetieisit delatae hereditatis tempore . id est . tempore mortis Lucii

Titii. Quod tempus semper in causa intellati spectandum est, i. . si Io , iq. si ias.tillania. Ita exst. Et ita hic s. explicandus eli. Male Ac ritus ponit Primum, id eli, patrem nepotis suisie praeteritum . non alterum silium . puta Secundum. cum aperte Iulianus dicat, alterum fuisse princetitum. Alter ille est Secundus,non primus. Ac praeterea, si primus solus est praeteritus . di vita decesierit, antequam acciperet honorum possessionem contra tabulo inepte suaeritur, an nepos ad eam admittatur, quas eius Mneseio

indigeat, qui hetes institutus es et cum certissimum iit, eqcasu heredem in futurum, stultra petcic honorum possessionem contra tabul. quia nemo impedit . nemove ei Isobs lat . cuin possit petere bonorum poliassionem secunt

Au 3 Si pateram ancipato filio praeterito, heredes Gos scripserit,

pilum, quem in psi iure habebat, in altertim, quem in ads itionem dederat, ex quo duos nepotes in familia reti erat,

qui ct ipsi testamenio praeteriti sint: bonorum possessionem pro

purge tenta emuncipatus, pro parte tertia A. Di in potestateremaum, pro parie tertia, qui in adoptionem Getis est, ct illi divi simal habebunt: isa vi sextans Patri, Amans nepotiistas cedat .

milia . id cit. Quartum retinuit in potestate , ac deinde Tertium nepotem adoptavit in vicem, locumque filii, ac si ex se natus esset. Testamento autem suo alios liberos liet des fecit e solum Meundum praetetmisit , quo committente cuictum, d et Julianus honorum defuncti tres partes esse iaciendas, ita ut unam habeat primus, alteram Tertius nepos ex Secundo e quia per adoptionem filius esse coepit icuatoris e tertiam secundus , qui praeteritus est . una cum Quarto retento in poteli te avi. Nepos igitur adoptatus in locum filii virilem patiem serti ut liuius et nec patri Jungitur cum alio filio stat te suo in partem ei contingentem. Dec interest, ut docet. Tertius fuerit adoptatus in locum filii, vivo, an mortuo Secundo patre suo . Nam & mortuo Secundo in vitisem partem vocatur , non in partem Sc cundi una cum Quatio fratre suo. l. s. in i de collat Fonoridi in hane rem etiam tests Iulianus citatur in L i. s.s parenins de cum ling. ctiis emanem. Iter. Et ratio Iuliani haec est ene minus haheat nepos adoptatus in locum filii . quam extraneus similiter adoptatus in locum filii, qui utique artem virilem fert. & eum silio suo hoe loco, quo signicatur Secundum admitti in patrem tertiam cum filio suo, non ut vult g l. eum filio emancipato : quia praeterito non consumitur mancipatus. Nec igitur vcnit in partem patris sui una eum alio fratre suo. sed jure adoptionis virilem

partem sibi propriam habet. At ( eum filio I hoc loco , id est, cum Quarto, quem avus retinuit in familia . Ut habebat tres filios e Primum, quem emancipaverat:

Secundum quem in potestate retinuetati, Tertium, quem dederat in adoptionem , ct ex Tertio nepotes C duos et quos retinuerat in potesate et si piunum prater ieiit in testimento, Secundum . Se Tettium heredes instituerit, nepotes ex Tertio praeterierit e Primo, qui praeteritus est,

eommittente edictum, hovia testatoris diducuntur, dividuimetur in tres duntaxat partcs. unam fert Primus, alteram Secundus,tertiam Tertius: nepotes ex Tertio, qui praeteriti soni nullam ferunt partem propriam, sed in partem tertiam veniunt,quae patri corum cedit, id est Tertio coniunguntur ex edicto novo, id est ex edicto de conjungendis cum emancipato liberis,quod de edictum Iulianum dicitur quia id adi cit Julianus ex Marte suo edicto perpetuo . Tres igitur in

hae specie sunt paties: verum in tertiam , quae cedit Tertio, miseentur Tertio nepotes ex eo nati . ita ut totius assis sextantem habeat Tertius, sextantem filii eius. Ex quo apparet (de hie e si finis huius I. edicto commisso in adoptio- sonem dato, & heredi scripto, quod necelle est omnino,ut he res scribatur,ut edictum ei committatur. Nam in adoptio nem dato nec heredi instituto non committitur,LRI. in ad psionem. D Me IiLLi. ' hac erit. Ap. de tonsumenae cum emane*.liber. Fioc edicto, inquam,commisso fisio in adoptio rem dato.& heredi seripto conjungi filios Mus in familia avi retentos, conjungi ex edicio novo,d Li.CO in adoptio: si mi de hoc vult s.fiparem

Ad stultrii pater ex Gobis clii, alteram habentem filios emancipaverit,=tinum ex nepotibus, quem ante emancipaverat,

in intum siti adoptaverit, praeterito deinde emancipaso d rege iraequaus erit nepoti, vii in locum filii vexerit, succurri. in tres partes hereditarem didulii in tinam habear, qui in potestare remanserit, alteram nepos adortuitis in laevm fui, an tertium emane vivi cum suo suo. qui nepotis lora stierit. Sed eis moritio suo , alter eae nepotibus in Isitim filii ad Ialtiatae si tres par es in honis sunt. tam hi aeqvivi, eum, qui in totum fili advivitii est . non minus habere . quam s non ex numero neportim , sed extrane is adoptatas esset. V Dum ad hoc edictum novum , quo emancipato, vel in adoptionem dato , conjunguntur libeti praeteritiicienti in familia in potestate testatoris,pertinet etiam sp cies s. t. hvsui I. quae est huiusmodi . Qui hahehat duos filios. Primum, de Secundum, & ex Seeundo nepotes duos e Tertium , de Quartum e Secundum emancipavit, atquc etiam Tertium nepotem ex eq r Quartum tetinuit in sa- Ad L.II.de Legat.praestandi se EI ideos praeae ante tiaene filias emancipartis stierit . O bonorum possessionem contra ictu asacceperit, legarum nepoti praestare debebit. SCiendum est , rescisso testamento per honorum possessionem contra tabulas , quam agnovit . accepitque filius emancipatus praetcritus , non tantum institutionem

heredis , sed etiam legata . de fideicommissa irrita fieri r e ceptis iis legatis . quae hoc edicto de legatis praestandis certis personis conservat praetor . puta , ii heris, de parentibus

testatoris: item uxori, de nurui dotis nomine legata . Conis servat autem ea non tantum liberis iam editis . sed etiam

nostumis, i. i. in h. I p. hoe iit. Et ideo qudi est sententia huius i. r. 3 si postumus natus ut ex silio emanei pato ante

emancipationem patris conceptus , cui avus legatum rem

liquerit, filio mancipato patre esus praeterito , si emancipatus accipiat bonorum possessionem contra tabulas, filio suo edito post emancipationem suam. N post mo

tem a vir concepto autem ante mortem avi, prestabit legatum ex hoc edicto, videlicet Gie enim haec lex accipienda est ) si postumus nepos lcgato contentus sit, L rg.nepos, hocii Alioquin si legatum repudiet. & ipse simul eum patre

veniet ad bonorum Dossessionem contra lata ex edicto novo. i. r. 3 ed et spolitimas , de ramum. cum emancip. liber quia in familia avi natus est , cum ante emancipationem

jam coneeptus suerit vivo avo . I. Titivi g. O L sese ius de sui . in Iegii.hereae Si conceptus fuisset post emancipati nem Quia hoc casu natus est in familia, de potestate patris sui, non avi o patri non conjungeretur in honorum posiesinone eontra talia sed neque pater legati ei tincti, quasi tibi acquisti sure pote alis, agnita honorum possessione contra tab. liarsecutioncm haberet, i. ig. sed sub conditione, in h. sum iit ruae. Indignus est legato, qui testimentum. in quo legatum ei relictum est, impugnat, i. q. er d. hoc tu. Ad L. IV. T . tit. tam propter hoc plerumque scripsi heredes omittam hereditatem . tum scirem emancipatum, atis seriise , aut pellis,m confra tabulas bonorum possesionem .

Emeptis personis hac parte edicti. qiuae est de legatis

praestandis . praetor conservat legata ea tantum . quaeliae fila ratione non debentur , quod filius emancipatus praeteritus accipiat honorum possessionem contra lah.

accepturus. si te quia plerumque heredes scripti. etiamsi nondum illius emancipatus piae ritus acceperit honorum

112쪽

In Lib. XXIII. Digestorum Salvij Juliani.

i esitonem contra tab. destituunt testimentum , id est, A re jur. Et ut sapiens dixit, ipsae eitiam serra repimie, id est,

mento , aequitatis moderamine. Et ita Iulianus respondit,

ut hie proponitur , Aristoni Iurisconsulio , scilicet Salvio

Aristonii Diti ne de Iuliano,& Aristoni Salvio fuit nomen.de uterque lunaeonsultus. veteres luristonsulti se invicem consulere nunquam erubuerunt. Consulit Asticanus tu lianum . Ego de Ietui. i. Modestinus Ulpianum , l. r.3 qtiistiori, .s quis actuum, de surs. Rufinus Paulum, I s.c h. ad liberet. prorium. non licet. Attilicinus Proeulum, L PDAtthici-ntis. de pus .cti. Et hoe loco Aristo Iulianum. Hie veto est

Aristo, qui fuit ut vel ex his intelligitur, luliano aut, id est, eoaevus: hie, inquam,cn Aristo, quem Plinius, qui eadem aetate vixit i. & 8. Epistolarum , peritissimum privati, & publici sutis, antiqui, de recentis tuisse dicit

Ad Ita III. De Collat. bonorem . Trator non sis ravitekne collationis lonorum essionem contra rahtilus promiι-

iit e sed demon Irai, quid data bovorum posset isne seri oporret . . Prinin mae a captis erit emantipasi . s non aliter

honorum possesianem accipere intelligeretur , nisi ODisset de callatione . Nam se inierim ipse decessis ei. heredi suo nihil relinqueret. Item si frater ejus deee isset, non asiitteretur ad honoram milius ronem . suid ergo est e intelligendum est, isnsrtim posse sanem aec ere, O antequam caveat istas non ea verit, ita obfirmΚιur , til tota hereditas apud eum, qui in potestate suerit, remavea . NUnc transeamus ad I. s. de collarion. lon. quam vix potero totam absolvete . Ex hae patie edicti ( quae

non adeunt hereditatem, scientes emancipatum mox ac. cepturum esse honorum possessionem contra trab. L I3. in .hoe tii. Lyen. Ihp. prox. Hereditate autem non adita, co ruunt omnia . quae in testamento serieta sunt e vel, quod

idem est . destituto ab heledibus scriptis. & deserto te namento , nihil in testamenta seriptum valet, L s. s nemo,

de testam. ivit. Tt consequenter legata non debentur. SI Overo heredes scripti ieientes in ea causa esse tabolas testamenti, ut contra eas honorum sitassessio dari possit, adierint hereditatem et proiter aditionem sane legata debentur.

L F. I. s adierit, ins Me tit. At ii praeter cauom competentis honorum possessionis contra tab. alia subsit ratio, tuae letata relicta exceptis personis infirmet, de inutilia

aciat, ut si cum eis personis testamenti lactici non fuerit, id est, si sus capiendi ex testamento non habuerint: ea , B certe legata praetor non conservate sed ut dixi . ea tantum. uae hae sola ratione infirma, aut inutilia sunt, quod in ea causa sint tabulae testamenti. ut rescindi possint per honor.liossessionem contra talia

Ad L. VI. De Legat. praeliand. Salvitis Aristo Juliatio sal tem. Qui filium emantipaιum habebat, praeterito eo, patrem stiti . oe exfraneum Iuredem instiguit,'piri legatam de die . Filius contra tabulas bonor m possessionem petis. En ro , s avis uterque herediturem ad sei. aut aure edi bis. avi nenter et an , in quanitim letatorum nomine patri d levi ur 3 Respondit, saepe anima boni hane partem e si . Utia emancipatus arcem emera tabulas honoram possessione, liberis, , paramisit legata praeliare )Mettir, halere nonnulla, reprehensiones. Nam si dodrans legatus fuerit , plus C est de collatione bonorum ) liberi emancipati piae tetiti pe- habit ras est it , cui legasum erit, quum emancipal&I . Deereto itaque is temperari debetani, ut hereditaris partem emancipartis praset, ita ne scripitii heres amplius Saleas,

quam emancipatus: O legadorum madus temperaretur, tignihil plus eae legatis ad aliquem perveniat, quam apud emanciparisis honorum posses his numine remansurum est .

Cp x ld.notandum est, ex hoc edicto libetis . & parent b

I bus testatoris non tantum servari legata, , fideicom missa , sed etiam portione, h)reditatis . quae & generali Domino in duodecim tab. legata dicuntur r Portiones . inquam, hereditatis, ex quibus heredes seripti sunt: Et non intcgra quidem legata omnia, non certe immensa e nec integras portiones hereditatis . quae eis adscriptae sunt, sed tentes honorum pollessionem contra tabulas . aliis liberis eiusdem testatoris, qui in ejus potestate remanserunt, id et hi libetis suis ( sie voeantur, qui opponuntur emanci ratis ) liberis, inquam, suis eodem fure venientibus ad Doria communis patris, conferte debent ( quod in idiotismo nolito est raporter o hona propria . quae sibi post

emanet pationem aequisierunt. Sui hona propria, quae consciant , nulla habent, quia quod aequirunt, ne momento quidem consiliit in persona eorum e sed statim commiseetur honis paternis , L p. placet, de aequir. heres. quod est notissimum . Conserunt autem emancipati plerumque bona propria ( quod etiam nominatim edicto comprehensum est 3 praestita cautione de conterendo. l. i.

g. viset, Me fit. Hoe est, praestita satisdatione , datis scilicet ad finem. modumque portionum virilium, ne plus serant. r, fideiussoribus, de confundendis bonis propriis cum honis

. tuam emancipatus . eui data est honorum possessio comera tabulas. Quod ostenditur etiam in V v. & in L antee d.

g. sed eis portio e ubi S hoe lusianum saepissime se ipsisse dieitur . Quod sane seribit in hae L f. iaspium est e cuius

spretes haec est . Testator patrem suum ex parte certa . &extra eum quendain ex alia parte heredem seripsit, silium emancipatum praeterivit, patri suo etiam praelegavit aliquid supra partem hereditatis. Filio praeterito accipiente honorum posiessionem contra tabulas . & portio heredi ratis, de legatum patri simul conservature sed usque ad vitialem portionem tantum et sive uterque eorum , qui heredes seripti sunt adierit hereditatem sive alter ex iis tantum, si ve dictiter. Si igitur portio hereditatis, simul de legata, quae paternis, eisque omnibus dividendis inter se . de halles retentos in familia communis patris. At quaeritur , utrum de conserendo cavere debeant statribus retentis in similia . antequam accipiant honorum possisnonem contra tabulas . an satis sit cavete ea de re post acceptam boni, rum possessionem contra tabulas Et Iulianus ait initio husus l. praetorem emancipatis preteritis non Polliceri b notum possessionem contra tabulas sub conditione . si caverim , se eouasvrot bona propria , sed pure , re iamplieitet: atque ideo latis habere praetorem , si caveatur ea de re post datam honorum possessionem contra tabulas, quia ( quae ratio est magni momenti ) S magna captio . sive fraus mistet emancipati, si necesse ei esset satisdate de collatione ante petitain honorum possessionem conita tabulas . for- patri adscripta sunt, excedant dodrantem, ne dodrans quidem integer patri servabitur. ita ut Draeterito . cui ce- n te interim, dum quaerit fideiussores, qui sine dimeties in, eat . tantum supersi quadrans. Et si spectamus verba edicti ventu sunt, vita decedentis r quo casu nihil iuris transmit,hoios . videtur quidem integer dodrans patri esse servat sitet in heredem suum , quia honorum possessionis beneo os . N Cmancipato relinquendist tantum quadrans . At iniquum his est , minus habete filium praeteritum , plus heredem scriptum , di legatarium. Quamobrem edictum lioe eleganter Iulianus ait , nonnullas habete reprehensimnes. id in, nonnulla incommoda, si restrictius aecipiatur: de iden carasa cognita decreto praetoris rem ita temperandam . de moderandam esse, ut ne plus habeat pater ex hereditate , vel legato, quam virilem portionem, puta semis sim bonorum . & risius praeteritus alterum semissem. Ini. quitas, inaequalitas, sive modus legati, de hereditatis relictae certis personis, iustis decretis temperatur, L 8 i. s. h. deficium non aliter transmittitur in heredem eius. cui competit , quam si agnitum ab eo priusquam vita iungeretur, de aereptum fuerit et exemplo hereditatis , quae si adita non sit. non transfertur . non transnittitur in heredem , i. s.f.

acquirere. Dpra, de bon. possessa. si is, evi q. rem rat. haberi,

L Xy. Tanasmus , de ris hereae L q. mancipara . c. et

l. vel etiam ( quod est aliud incommodum o si non se emancipatus, sed suus interim , dum emancipatus quaerit fidei uiscites . vita decessisset,

emancipatus non admitteretur postea ad honorum sMosessionem contra tabulas, quali conditione ecfecta . qui , suo

113쪽

Comment. Jacobi Cutari j

suo non eguit . videlicet fi liab c ditione praetor intelli A edicto est, liberos inrancipitos priterras venientes adteretur ei bonorum possessionem contra tahulas promitisse e quod Iulianus negat. Unde concludit, etiam anteis quam emancipatus caverit fratri retento in familia, posse cum accipere honorum possessionem contra tabulas. Sed si post eam acceptam sorte non cavetit de collatione, solum

filium suum patri heledem late iure legitimo , jure civili,

quo di solus ipse heres est, non emancipatus e ius civile non novit emancipatos , sed suos tantum . mancipati jure tantum pratorio vocantur, non jure civili, Ae iure praetorio vocantur sub onete collationis , sive ea utionis de

conserendis honis propriis, quandoque praestandis filio suo . vel ante, vel post petitam bonorum possessionem contra tabulas. Alioqui si nec ante. nec post caverint, solus filius, qui suus hetes et . ex asse heres est. Magnum autem hona paterna , per bonorum possessionem contra tabulas, iis solis fratribus bona pioprie in commune conserrti . qua in potestate communis patris monentis fuerunt: quia

dicat , solis: Ergo non aliis fratribus , qtii emancipii Iuni et Denique emancipati suis, se eli. iis . qui manierunt in

potesate, conserunt remancipati emancipatis non con

ierunt, ut I. i. s. uli. I. r. I. si ires, hoe ii . l. s. c. de collat. Et ratio differentiae haec est . quia emancipati concurren tes cum suis beneficio praetoris, suis, qui jure civili exdu debant emancipatos . , soli bona omnia communis phtris sibi vindicabant . suis , inquam . benescio praetoris eorum bonorum auferunt virilem partem . virilem poditionem. Quamobrem aequum est . ut de propria bona eis

in commune conserant. Emancipati autem emancipatis

studium ponit Iulianus in adserenda, & confirmanda hac D nihil auferunt. sed eodem , pariqu iure erasentur omnes et

iententia sua , quia non deerant auctores, qui existimabant At seiendum est , si, honismi petet IadM-

ante ravendum csse de collatione, quam mi retur bono- dundis inter entaneis, atos, A suos Ioeliquandi se vari nu tum possessio contra tabulas, ut Paulus s. ae m. iit. y iu s. metum liberorum , sicut in dividundis bonis paternis tria: ad xvii 'st 'nes alae' aliquando analogiam partium , non numerum liberorum. Eia fuit etiam huic Iuliani stripturae, sicut seriptura g. r.

liuius i. subjicitur Pauli nota. At Pauli sententia . quia impiobata suit. etiam non fuit subiecta initio huius legis et ultio tamen, sua sponte quin filius praeteritus possit cavete de eollatione, priusquam petat bonorum possesiionem contra tabulas, non est dubium , sed non cogitur, g. v. his

in hae L is. s filitis, Ap. de conducit. ratio Ora . eausa non seq. P haee sumetunt ad initium husus legis . Ad I. Lmancipatus filius contra ersiam fatit i tiberi, qui

Numetus liberorum servatur. si duci sint liberi. unus emancipatus, alter suus . Duae enim fiunt partes viriles bonorum emancipati . unam ipse retinet . alteram eonfert suo e vel si tres sint liberi, unus emancipatus. duci sui: hu-na emancipati in tres partes diducuntur pro numero libero tu me in tres. id est, an partes viriles, ita ut unam emancipatus retineat. alias duas cedat fuit: ut si emancipatus habuerit trecenta in honis, uni ex suis consert centum . alteri totidem aeque, ipse centum sibi retinet, L i. s. pen. O vir.

- I I hoc tit. Analogia autem servatur. & ratio suris . non n

se bilium, vir in potestire patris fuisse dicat: quaro , si bona C metus liberorum . si duo sint libeti emanet pati, duo sui e

sua et emancipartis conferre deleat e Tatilia Mias e stilo com serendum esse . exacta cautione . tit victus , scus heredii

rem, ita o qua coliara Ant, praestra.& unus ex emancipatis quae est species hujus , o habuerit

centum in honis, alter sexagintae Communis autem pater, vel parens . de cujus succesione agitur. habuerit quadringenta et emancipatus enim, qui habet centum in bonis, iis, qui in potestate morientis communis patris fuerunt. conseret bonorum suorum bessem , nempe singulis trientem. retinebit autem trientem sibi, vel in summa suis conaferet sexaginta sex, & nummi unius , qui excurrit paries duas . sibi retinebit triginta tres. & nummi unius, qui exucurrit tertiam partem et pariquc ratione alter filius emancipatus, qui habet sexaginta in honis, suis conlatet. contribuetque hessem suorum bonorum , id est . quadraginta . retinebit trientem. id est . viginti. Tmancipati igitur con- e ..... - ferent singulis suis heredibus trientes, non qua diantes: patus conserte ecbeat 3 Et cum Iulianus respondasset, non D tertias . non quartas propriorum honorum . quamvis sint

debete . subiicitur Pauli nota ( quia obtinuerato imo de- liberi quatuor numero, quia s consertet quartas . qui IN s. i. Hoponitur. filium emancipatum praeteritum . fratri impuderi retento in similia , secisse contioversam flatus, puta , dixissc eum non esse filium desii N. non esse fratrem suum e quo ea si constat impubeti nihil, minus dari bonorum possessionem contra tabulas ex Carboniano edieto . sive ex praesumptioite Carboniani edicti. quas filio praesumpto, dilata controversia flatus in tempus pubertatis . velum visaerit Iulianus . si bona et emamcipatus consore debeat o) mole Graecorum , pro ( an os, inquam. interim donec pubuerit . bona sua et emanci here conserte, non quidem simpliciter, non omnimodo sed exacta cautione ab impubere . vel tutore ejus . de restituenda hereditate . quam occupat pro rata heneficio Carishoniani edicti. & de restituendis etiam bonis, quae interim emancipatus contulerit. sub hoc modo stilicet, si sorte in causa status . pubes superatus suerit: quod confirmat etiam

Ad s. lulianus et suotiens contra i uias bonoram pris illa d rvr, emancipati hmastia conserre debent his solis. qtii in potestate patris fuerint: hae quemadmodum expediri oporgeat, quaeri olei: nam si bona a parre relicta . ct mancipatorum

in medium conferantur. O ira viriles Pari et fumantur, eve

viderio em , ne ram mm si, em c patrat quartam ex suis bonis 33. & summae excurrentis trientem atque

quartas . cui

centum habet in honit . conlatret i es quartas , id est, dodrantem propriorum bonorum , qui et Mit septuaginta quinque iretineret quadrantem . id est . viginti quinquet Qui vero habet go. smiliter conferret quadraginta quin que, retineret quindecim. atque ita collatio proficeret non tantum sitis, sed etiam emancipato iratri . quod jus non

patitur. ius scilicet non patitur. ut emancipati eum eman cipatis conserant. Non ergo quartas emancipati cons

runt . quamvis sint quatuor liberi, sed teritas , duobus filiis emancipatis eomputatis pro uno. In serendis quidem,& partiendis honis paternis. duo emancipati pro duobus

computantur . & sumunt viriles ex bonis paternis, atque ita ferunt, sumuntve quartas: id est, unus, qui consert bespartem ex bonis paternis ferre. ct sis tertiam e quod dico exempla mandestitii fientiamus patrem quadringenta restatuisse. O duos in potestate filios, Gos emancipatos et ex quilus aureum centum . auerum sexaginta in lanis habere . Is . Di tensum habetit . eentum triginta tria , di triretem feres et is vero . Di sexaginta contulerit, cenitim viginti rviqvie ita evenit, vii eollationis emolumemum ad solos , qui in potestate remanserint, perveniat.

Uoniam iam exposui initium L s de eotiar. bonorio sui. siquitur,ut veniam modo ad s. . colus initium est. M-

mo: qamiens, dic. de qu*d est initio hujus jLex ipse ita habet in summa ut Iulianus ait. S glossa interpretatur

recte o centum arisma tres avireas . O t ratem tinius. Alter vero, qui consert M. de suis bonis, seti centum ex honis aternis, ex bonis suis retinetro. In summa habet Iroen conserendis igitur bonis propitis emanetpati pro uno computantur et quia in medium conserunt tertias dunta xat, non quartas . In serendis autem bonis paternis quartas serunt, & capiunt, atque ita plus conserant ex honis propriis, quam ferant ex bonis paternis . Et his quidem ita ut hae sola ratione . ut collatio proficiat suis tantum, non etiam emancipatis. Lmancipatis inuicem profie

ret , si non plus meserrent de suo, quam ferrent de patrio

jure

114쪽

161 In Lib. XXIII. Digestorum Salvij Juliani. 161

conferret quartas. id est, si sibi retineret unam quartam propriorum bonorum , & rc liquas tres quartas dividendas tribus fratribus, duobus suis, uno emancipato conterrete sene, ita iacta divisione pro numero fiatium suorum , di in partibus fratribus suis faciendis , connumerato tr tre emancipato, non tantum suis conferret, sed etiam emancipatis : quod ius non patitur et de ut non eveniat , necesse est. emancipatum bonorum propriorum in specie proposita tres partes facere, quarum unam liba r tineat. ae si ambo emancipati s mul unum hominem eiMetent . alteram conserat uni ex suis, de tertiam alteri, uuae propcrtio sive ratio partium etiam servatur in specie Le. s. i tres, hoe iit. Si tres sint emancipati . duo sui , duo in potestate , qui emancipati unius lora sunt, & conse-

natim insertum est, ut collatio bonorum fiat per se inulationem athitrio boni viti, id est , hona fide , ut La. S. de s . s. sinit. Me tit. Quod si non cautione, sed re ipsa iam tam propria emancipatus heredi, qui in potestate morientis fuerit, conferre praefectinaverit, ei procul dubio competit repetitio collatae pecuniae . collatorum bonorum condictio ob causam , causa non secuta, ut Lis. s sum. de cons. cans dat. tatis non sec. Ergo tametsi ipse sute ex post sacto repudiata bonorum posscssione , coeperit stipis- latio non valere e tamen quia ab initio valuit, nee sine cauta se suit emancipatus , pecuniae collatae dominium transtu lit in accipientem. Et ideo non vindicatio ei, sed condictio Mus pecuniae competit.

sis reiectate , qui emancipati uniui ioco sunt, di copi duo, sitis, is potestate habebat , er ex vno eoium qui Mas suis duobus. & tribus reliquis emancipatis. Et ita hie s. ad facilitatcm redigendus est, & summe ili

Ad F.Emancipati bona sua conferre cum his , qui in potesne

Ad C. a te licut is qui inpotes nee J,dorem uxoris raecipit: ira emancipitis quoque,qua praecipiat resinere debet.

S Equitur is F.Emancipati. Lx verbis edicti hujus , quo

emancipati iis, qui in potestate fuerint, jubentur Mnx sua conferre , colligitur emancipatum non conferre dotem , quam ab uxore sua accepit quia etsi dos Et in bonis mariti, non tamen est in honis suis , quae mulieris potius

nensem, emancipavit Flium,ex quo nepotem ha bair deinde emancipartis saltus pro reavit psitim , quem avus in locum fisi adustuueti: er mel inrestatus, velles amenso sat o, praeterito emancipato filo . decessit. stia utim egi, quid dae hono rum possessione, quid de collatione iuris esset a Respondi: M-nomum, de qtithtis quaeritur,tres parIes seri debent: ex quibustina periinei adstitim qai in potestate remansit:ati era ad ne solem, Di in Ioram siti advivitis est: tergia ad emancipia ium filiam nepotem, qtii in sotestate remanseriir tia titrarer soli ei conserat cum quo bonorum possessionem accipiat,

REstat species s. ultimi , quae est hujusmodi: Lucius

Titius . cum haberet duos filios, Primum, di Sccui dum . & ex Secundo nepotem . Secundum emancipavit.

f i bovi, si risit. deinde secundus post emancipationcm alium nep xch

nis: Dos, inquit, licet constame mair monis in bonis viri sui

est tamen in uxoris jure. Non omne , quod in bonis nostris est. & continuo omnino nostrum est. Et ideo dotem acceptam ab uxore sua emancipatus praecipuam habet, nec consert in commune et ut & filius suus dotem praecipuam habet, quam accepit ab uxore: uter Sue quia onera ma trimonii sustinet, velli uxor in matrimonio decesserit,quia

sustinuit, quod notandum, I. I. Remancipatus, basPae ratio denique ( quia sustinuit onera matrimonii ) esticit, ut

dos adventitia, mortua uxore in matrimonio, luci ornanti cedat, vel patris, in cusus potestate maritus citi atque etiam dos prosectilia , si pater non lit, si pater interierit, . r. c. iniit. erra c. l. t. c. F advers dor. I. cum patrem I p. de jure dat. Qua ex re etiam Iuvenalis magnam dotem

mortiferam e e dixit:

Elaeam lim erede nisura, s lamna nostra Mortifera eum dote subit et quia scilicet mortua in matrimonio uxorc dos remanet apud virum: quia si inuit onUra matrimonii, non alia rati cet nisi sit dos prolectit irae filiae supervixerit pater, a quo & dos profecta est , i. o. fiscursum de jur 'l' - -- Ad sLEmancipatus praeteritur, F, dum deliberat, caverit Dhonorum collatione,nec bonorum pos nem petierite agente fratre ex Sphlain. ipso jure tuius erit. Sed S , pecuniam

contulerit, condictione eam repetit. Omisa enim bonorum

possessione incipit pecunia fine causa me apud heredem.

V N c. pen. huius i. ostenditur, filium emancipatum pri mento ob causam praetcritionis, i etita cili et mimi

deinde Secundus post emancipationcm alium nepotem Procreavit, quem Lucius Titius adoptavit in locum lilii . Lucio Titio deiuncto intestato . vel etiam testamento laeto , & praeterito Meundo, quem emanci paverat . Quaerentibus , quot sint inter cos liberos iaciendae partes bonorum Lucii Titii, di bonorum Secundi emancipati Respondit cleranter Iulianus , bonorum Lucri Titii tres Paties esse faciendas, ut unam habeat Primus filius, qui mpotestate remansiti alteram nepos ex filio emancipato , id est, ex Secundo conccptus post emancipationem Secundi . ouem quidem nepotem Lucius Titius adoptavit in I

cum filii , ut Lis. s. ult. Ap. de Mnor. posse'. contra taLIn quo habuimus ex eodem Iuliano tintilem si ciem . Tertiam vero habeat Secundus con unino ei filio suo , D id est. nepote retento in familia Lucii Titii , conjuncto,

inquam, ex ediem novo . de coniungendis eum emance Pith Atque ita diviso inter patrem, & silium trientem sextantes duos . ita ut pater habeat sextantem , id est, diras uncias, filius alterum sextantem, id est, reliquas duas unciis filio soli, ut ait, Secundus bona propria conberetro uia & ei soli injuriam iacit ex portione icrtia , quae ei competebat in solidum iure civili , auserendo virilium hortionem , id eli, dimidiam. Et hoc est , quod ait lex r. I si ex dodrante hoetu. filium emancipatum nes Utibus ex senatis solis conserre e dc Iulimus hoc loco. patrem ei soli

conserm , cum quo bonorum Possessionen, acceperat ,

unde uberi scilicet ab intestato. Nam & in successione intestati collationi locus est ( nihil certius vel iacto te ita. mento ob causam praetcritionis, petita scilicet bonorum

diu a bonorum possessione contra tabulas , ultro ( nec enim potuit cogi) caverit de collatione stipulanti fratri suo in familia retento , ac deinde honorum possessionem repudiaverit: si conveniatur ex cautione, ex stipulatu , ipso jurc tutum esse ( locus est valde notandus etiamsi

non opponu ullam exceptionem actori: quia ex eventa

apparuit , nullam fuisse causam inter nendae stipulati nis hujus. Dices , atquin is qui convenitur ex stipula tione sine causa interposita . ipso jure tutus non est, sed neeessaria est ei doli mali exceptio, L r. s. eirca, de doli except. l. I s. de Delus. Dicam , excipiendam esse imputationem collationis bonorum : quia huic stipulationi , pisjute inest exoeptio doli mali: ipso jure,sive sui natura inest

Tom.IN. Poss principio F.emancipasm , Dp. de comum. cum emanci literis. Li, cui nihil austro, nihil detraho, nihil etiam conia sero e et . cui quis nihil detrahit, nihil auseri, nilui etiam conserte nihil autem Secundus austri Primo fratri suo . nihil etiam aufert filio suo , puta nepoti, quem avus ad piavit in loram filii e sed nepoti tantum retento in familiare go & ei soli conseret Ad L.VII. De bonorum possi. secundum tabulas. n labia

dae iistinetiit plurium lavis segnatae essent , O quaedam ex

his non parent . sestem tamen pigna maneante su Mi as bonorum possessionem dandam septem testium sana comparere, licet non omnium qui signaverint, maveam Ana.

115쪽

Igna septem testium quae in testamentis requiruntur, A superioris, cui l. s. coaptata est: Nam in filio stiri id est,qui

dna uti 'UR trum 'et v ' in pot* ne fuit, in filio filo herede nulla est captio . qui

s. sed illa , cian s. f . Intia tui. de testam. orsa. Et ideo sis extimescamus, quandoquidem etiamsi filius suus heres. vita decesserit ante petitam honorum possessionem, non ideo minus transmittit in heredes lucis hereditatem ex testamento . vel ab intestato . hereditatem paternam. I. M. ventre,

sed ista . cum f. seq. I iiivi. de resem. ordia. Et ideo secundum eas ta hulas tantum , scriptis heredibus bonorum possessionem praetor dat . quae obsignatae sint scptem t ilium signis. Tt secundum has quidem omni modo dat b x otum possessionem, etiamsi nullum dieatur esse testamentum. vel ruptum. vel irritum et quoniam satis habet exst re signa septem testium. s. non tamen. In ii s. sitiibtis mossire . in m. M. Tullius in praetura urbana e translatilium hoc esse . de vulgate scilicet , de tritum, ut de hereditatis. bonorumve posessione ita edicat praetor , si laesitae tes menti obs gnatae . non minus multis sienis , quam et lege a oporteat. id est, ex lege mea, ex edicto meo. id est. non minus quam septem , ad me proserentur . secundum etabulas

sessionem dabo . Unde . ut in hoc capite septimo Iulianus docet , si decem . aut quinde im testes obsignaverint testamentum . nee tamen omnium spm compareant, nihil ea res testamento nocet, modo tapersint integra, de perspicitas piem testium sic na e quoniam haec sola necessatia sunt et extera supcrpua, nec observantur, sive spectantur.

IACOBI CUJAC IJ J. C.

Ad Lib. XXIV. Dipestorum s ALVII IULIANI

RECITATIONES SOLEMNE s. Infernesarisnem Ierit 1. de in ciendo ventre , vide ins ad CLvi a. de Ca . edicto . Ad L M. De Bonorum posscis . contra tabulas . Sed eis decesserint ansequem referrea honoram possessionem, non es iniquum . praerorem decernere, heredistis eortim aratim fore eommodam bonarura possessivis sectindvm tabulas . vel conistra laltilas.

IULIANUS Libro XXIV. persequitur quem instituit

Libro XXIII. tractatum de bon. possessonibus. Dabo primum ex eo l. s. de lam seli. c Ira tabistis. Sciendum est . postumo praeterito testamento latris. & silio emancipato herede scripto, non tantum postumo , cum editus suetit, sed etiam filio heredi seripto competere ho-

.so. elim quidam. si um . de ac . Dered. Quia ( haec est ratio 3 ipso sute etiam ignorans mortem patris, patri desumcto statim heres extitit ex testamento . vel ab intestato, citra aditioncm, de citra bonorum possessionem , On stiis 1 ADM. in letis. l. i. s. qiastini, se quis omissa caca testam. Drim tuus heres patri heres exsistit, id est . a ,----, ut

Theoph. Ae omnes Graeci interpretes interpretantur a quo modo. & M. Tullius ad Atticum epis .io. Est enim . inquit, 'vitavi cum velim visare omnium destiaram fu-

m, ij et vetet, lini, bonorum pos B lpicionem, re ente , non tuum

3. Unde, ut in hoc capite septimo Iulianus medie tereprinummis s, ira M I A L.M mi. -

per postumum . id est . qirasi Ier pollumum patefacta via 'et filii iam, et

ter postumum . id est . quasi per pollumum patefacta via

eredi scripto ad petetidam honorum possessionem contra tabulas e quam etiam viam heres Lmpius inire . di sequi potest edito postumo, nondum petente honorum possessio. rem contra tabulas . Lio. 3. xli. hoe rii. An vero etiam Postumo nondum edito, haec es3 quaestio an non exspectata et gnatione postumi, quod magis est. et nos loquimur a alioquin qua ratione etiam Julianus utitur in alia specie, in l. s. in princ. de collat. lonor) Alioquin . inquam , ma-rna captio filii heredis scripti erit , si nee bonorum Posssessionem secundum tahulas propter spem postumi , nec contra tabulas aliter accipere possit, quam edito ostumo . Nam n interim . forte dum expectatur editio postumi, hei es scriptus desierit hominem vivere. nihil ex ho

damno deficit Mucium in nac Ilaec se Iiu e capti Is in incommm

do mederi, data nimirum filio emancipato. vel heredi ejus perinde ae si ipse emaneipatus honorum possessionem ac cepisset, data , inquam . bonorum possessione secundum etahulas, non edito postumo . Ut contra tabulas edito pisumo . ut in speese legis H. scriptus, de carbon. eZEL Filius emancipatus nimirum . qui interim diem suum obiit, in telligitur bonorum possessionem accepisse, licet reapse eam non acees,erit . ut de idem Iulianus dixit in spe. i. d. l. s. in triis. Sed quia re ipsa eam filius non accepit. h redi ejus opus en decreto praetoris. De filio emancipato hane legem accipiendam esse constat Cc s. vit. l. proximae

inme pravgrinarum , quod est in tali. s. sui vero perprivo, C. de caerat. sum illico apparere . Ad L.IR De Carbon. Edicto . Ideo si ex prima parte edicti bovorum possiesonem 'm Petierit: alias poterit, exsequemirarie edicti ad exemplum Carboni mi accipere bonorum posse Asonem et altar non poterit. Nam se constitim soli fatris morarem controversa ei facta fuerit, an inter liberos honorum

possessionem accipere nisi a fimul ad viri que edicti eati

annus tessisse videbitur . Si Pers interposuo tempore scient controversiam Di metueri: poterit etiam ito tempore, intra 'ita ex prima parte bonetrum possessionem acceperit, ex sequenti bovorum possiesonem petere,quam eum acceperit, per- pertio possessoriis actioni i suetur . Sed si post pubertatem eoutra eum iudicatum fuerit, denegatamur ei actiones. ES T etiam ex hoe libro de Carboniana bonorum pos. scisione L, de lex v. de carb. edim de qua quidem honorum posse non e notandum est in primis, Carhoniana bonorum possessioncm extra ordinem decreto praetoris dari

liberis defuncti impuberibus . quibus fit controversia status ( id est, qui negantur esse defuncti liberi, vel qui diae uni ut esse servi) simul & controversa honorum pate norum , alio quodam hereditatem suam esse petente , &negante, cum . vel eos esse ex numero liberorum deiuncti: datur , inquam , Carboniana bonorum possessio eis , quibus fit controversia status. & bonorum paternorum , Intemn causa cognita. id est . ex decreto praetoris dilata controversia status in tempus pubertatis, ne de statu capitis

cutentur, ant iram putares facti sint: atque ideo inierim praesumuntur esse ex liberis In hoc solum, ut mittantur in bonorum eo'ssionem ex edicto Carbon. dil inde alantur quili liheri . Unde de praesumptioni Carbonianae nome est. i. g. Drusum Me in. ven. Fati. ne vis set ei, m. homanae autem nomen , quia hujus henescii auctor est rho praetor urbanus, quem etiam valerius Maae. s. & L. Pompeii pueritiae . de bonorum patris ejus , quibus contro- vel iam patiebatur . acerrimum fuisse defensorem. & protectorem ait. Praeterea notandum est, hoe distare bon rum possessionem Carbonianam , quae extraordinaria , &u Vitalis', non quia edicto Carboniano non absolute ea bonorum possessio promittitur . sed decreto

riami ' et inquam , distare eam a honorum pac

annus numeratur . sive computatur. Ordinariae annus computatur, ex quo patrem filius scivic vita decessisset . N Iacultatem petendae honorum IUGssionis habuit. Car-hontanae veto annus computatur , via cedit ex quo controversiam status filius sibi sieri cognovit, L prox. C. ultosv. Utramque autem bonorum pol jestionem petere imputati commodius, & utilius est , tam ordinariam scilicet, quam Carbonianam . quae extraordinaria est. LI. s. sed eis ex carbon. ins s Iah. testim. nullae eo. Utramque, inquam, petere poteth. & utramoue petere, utilius ei est . Carbo-naanam nimirum, ut differatur quaestio status in tempus ruber-

116쪽

Ios In Lib. XXIV. Digestorum Salvij Juliani.

pubertatis: ordinariam, ut si interim impubes moriatur,im A ne, exceptione repellitur. Qua ex ptione t nimirum hae.

era pulsertatem scilicet. bonorum possessionis benefietum transmittat ad heredes suos . Ordinariae enim posthmonis heneficium plerumque perpetuum est e Carbonianae te, rarium, quia finitur pubertate . e est Mne provimnsen- ument,L3.s. D H. Me tuae r. s. sed F quis, irisad Senatu CTen . Unde si filius impubes praeteritus testamcnto patris petierit honorum possessionem contra tabulas, cxedicto translatitio . ex vulgati, sive ordinatio . mox p

teli etiam petere Carbonianam e de quidem , ii statim post

mortem patris, a quo tempore cedit annus ordinariae , ut diximus, controversa impuberi status facta fuerit, sanea die mortis utramque petere porcii intra annum , non post annum . Sin vero statim poth mortem patris contro- mersa impuberi status iacta non fuerit, sed interiecto tem re aliquo, etiam post annum, intra quem petietit ho- Bnotum possessionem ordinariam . non prohibetur lutcre Carbonianam e si modo ex die , quo eontroversa moto est , annus computatus completus nondum fuerit. Et

hane esse sententiam huius i. q. palesaeiam, si adhibueto verbis husus legis congruam interpretationem, de ins per . si ab initio huius legis removero negationem, quam nee Basilica agnoscunt, resupiunt maxime . uercum scribuntque aperte . quae sequuntur: si filias impiises, inauit, ex prima paria edicti honorum possessionem, id est, s or-nuriam honorum possessionem contra labia , ut L sirimus. I r. ins Nam prima pars edicti de honorum possessionibus

en de bonorum possessionibus contra tabulas . Secunda .

quae hic dicitur sequens , de Cimonianar ultima saetotestamento selli t) est bonorum possessio seeundum tabu, quod insuriam faciat adversariis, si velit de hereditatis iure statim quaeri, de praejudicari. de adversariis tamen satim non patere defensionem . quam habent, inter deiuncti

liberos eum non est . sed differri in icmpus pubertatis. Aquitas exceptionis evident en . Itaque Carbonianus possessor non recte agit possessoria hereditatis petitione e directa tamen. de civili quasi heres legitimus, de sullus agere non prohibetur e ita tamen , ut mox etiam intra pubertatem disceptetur. an sit ex liberis defuncti: ad quam rem sacit etiam valde , ut exposui lihro I p. l. s. s. pen. Ap. de liber. Qv c. Ad L. v. de Cirh. edicto , 3. Si imputas non destiacitur . ideirco missus fit in possessionem etiam adversarius ejus:actio nes hereditariat quili exercebiten ait Ita b. a Directorum.

ratorem eonsitati debere, qui omnia curet, actiones exerceat.

IIs addam ( de hie erit finis 3 quod ex eodem Iuliani

libro refertur in i. s. s. i. h. i. Non satisdante impubete. iiii petit bonorum pos essionem contra tahulas . de con-etuandis bonis defuncti, quorum in possessionem imducitur, si , inquit, impubes non defendatur, id est . si tu

tores non satisdent esus nomine , adversarium extraneum

simul induet in bonorum possessionein , de actiones here ditarias per adversarium exerceri, ii ipse sati sederiti vel si ipse non satisdederit, si satisdare non potuerit c non euivis in manu est invenite fidesussorem ) actiones here

ditariae exercebuntur per curatorem datum honis eust diendis . ut I. r. I. vir. A mtinen O honor. Nam huic culas . Ergo si filius impubes ex prima parte edicti honoram C ratori omnium rerum, quibus de agitur , cura, de adminia possessotiem, id est, contra tabulas non petierit, inquite Re- utatio commissa est . movenda est negatio dubio praeus, de selibendum ani mate, F perierit: cum & paulo infra dieat aperte , eum exprima parie bonorum possessonem accepes, id est, laetiisse . . de sententiae subsequentis id omnino exigit ratio . Si igitur filius impubes praeteritus petierit, sive acceperit ex prima

parte edicti honorum possessionem contra tabulas r alias,

ut ait, poterit etiam petere ex sequenti parte edicti ad exemplum Carbonianae, id est . alias poterit petere Camhonianam bonorum possessionem, quae secunda parte edicti proponitur et alias non poterit. Et non poterit quiadem Carbonianam petere , si cum statim pon mortem patris controversia status ei facta fuisset, atque ita , cum utriusque bonorum possessionis petendae simul annus cccsisset . ipse petierit quidem ordinariam intra annum . nec fuerit tempore exclusus a & nunc . scilicet post annuo

Carbonianam petere velite nec enim potest eam petere

post annum ordinatiae in hae specie e quia idem . qui cessit annus ordinariae , cessit etiam Cathonianae . At si s paratim cesserit annus cuique suus , ut ordinariae annus statim ex mortis testatoris tempore e Carbonianae autem tardius , facta ei controveisia status, veluti post menses duos a morte testatoris e hoe casu poterit etiam post annum ordinariae honorum possessionis intra duos menses accipere Cathonianam a Quam cum accepcrit.

ut subiicit in fine , quia & ordinariam accepit, perpetuo vitetur possessbriis actionibus. etiam post pubertatem via delicet, si in caula status superior sierit. si iudicatum suerit . eum esse ex liberis defuncti e posses latiis actionibus

Ad L. VII.De Carbore edictat impubes negetnae jure adopta tus . o ideo pauereae hereditatis et ransroversici fiat e non erit iniqtium stati carboniana decrerum interponi . Ad I. Item , si impules in adoptionem dares esse dicaetur , is ideo negetur naruralis patris heredigas ad eum pertinereremo Me casu quaeritur. O jure filii hereditarem ob inere sis, iocus eris carboniam edictu . Ad g. Cum vero proponitur exheredintit esse . non es necessarium controversiam puleriaris digerri r quia non de ipsius

filii, sed de lassamenti stire q-ritur . Explicaturus sum hodie duas leges, quae supersunt de

Carboniano edicto , I. T. ejusdem iit. O i. a. de inspicvem. e. odiendoque pariti. Initio I. q. docet Iulianus , Car bonianam bonorum possessionem ex decreto praetoris dati, non tantum filio naturali impuberi, si negetur esse filius defuncti, cuius de bonis agitur, sed etiam filio admptivo, si dicatur non tute adoptatus . atque ideo non esse iustus filius, s impubes . inquit, ne Iur esse jtire aliptatur. ct ideo paterna hereditatis controversia fiat. non erie iniquum smile carboniam d/eretum interponi. Cur dicit, simile carbonians decretum interponi a Lodemque sensu , cur in

ad exemplum Cathoniani bonorum possessionem dari.& Li. in ea, quae, de venian possessistIn decretum interponi ad exemplum Carboniani edicti. O LE. de in hic veru i edictum de custodiendo partu comparatum esse ad exem- id est, actionibus, quae honorum postestatibus eo e-r plum Carboniani edicti. Ita vero iuris auctores non to tunt. veluti nolletaria hereditatis petitione. & interdi- suuntur, quod idem sit decretum .& edictum, quae ducicio quorum honorum, ut I. peei. de bon. liberi l. I s. rvi

princi de Mn. posscs. contra rab. Ex diverso . si non vicerit in causa status, ut puta . si pronuntiatum fuerit, eum non esse ex liberis deiuncti, ei denegabuntur actiones possessoriae e ae proinde bonorum possessio , quam accepit , sine re erit, sine effectu e quia c ut Graeci notant hoc Ioco ex I. I. I. nussum , hoc tit. ubi de in eam rem ex hoe libro Juliani testimonium profertur o carboniana hon rum possessio eum. cui dasvr . Iantisper tamaxat possessorem conlisiate non item . , raminus ei dat, vi possit hereditarem petere . vel res singulas . Itaque si quasi possessis Carbonianus statim agat potasioris hereditatis petitior Tomm. Toti. inter lonsum intervallum interjectum est . sed quod eum edicto suo primum Carbo praei'r ustanus, nudiosus, de fautor puerilis aetatis promisistit, se causa cognita , id est idecreto interposito missurum in possessionem bonorum parvulos filios defunctorum , filios putat itios . quibus fieret controversia status, & hereditatis, interim, dum pu hesterent, ad exemplum eius edicti, quod erat annuum

ut de extera praetorum edicta, quia & praetoris jurisdictio

annua est. I. I. In fit. de pera. O temp. action.) sequentes praetores etiam promiserunt, eodem se modo impubeii-hus opem laturos r ac tandem etiam auctore Asiano ex

edictis praetorum annuis, consecto edicto perpetuo. idem

117쪽

sit relatum in perpetuum edictum , quod auctore Adriano AIulianus noster composuit. Inde fit, ut non tam ex Car-honiano edicto hodie , quam ex edicto perpetuo ad exemis

plum . di similitudinem Carboniani imputaribus bonorum possessio dari dicatur . Sequitur in hac lege , interdum etiamsi filius impubes

non negetur esse filius deiuncti, sed dicatur non habere ius filii tute edicto locum esse:ut si dicaturi patre naturali, cujus de bonis agitur, datus alteri in adoptionem . Quam ob causam verum est, non habere eum ius filii in bonis patris naturalis , hoc est , jus succedendi patri naturali: quia

patri naturali pro extraneo est: nec in numerum liberorum

ullo sure patri naturali computatur,tr. Ffed si quis derelli fri, ad Senausi. Tmilia. I. san eo, ad Senatust dilan. I.3. F. in adoptionem e bonori posses, cometra tab. Cur patri naturali non sit liberorum numero, ii quaesieris, dicam et quia eii in Baliena familia. Emancipatus exiit quidem familia patris et sed non est in aliena familia et quare emancipatum quidem praetor habet in numero liberorum . sed non etiam datum in adoptionem . Porro in L sese proponuntur ii miles alii duo casus , quibus huic edicto locus est , etiamsi controversia filio non fiat, an sit filius sed an ius filii habeat. Ne-ue tamen passim omni casu idem evenit: non certe, si filiusicatur esse exheredatus a patre: Nam hoc qui dicit, dicere videtur , Ius eum filii non habete, exheredatio ius filii

abscindit, Ly. sdi filium , de liberi di pollum. Verum enimvero hoc casu edicto Carboniano locus non est , I. I. F. Tomponius, sup. hoc tit. I. ro. de inein testam. Et ratio haec est, quia nec necesse erit hane controveiliam differri in tempus pubertatis : quandoquidem non tam de iure filii in ea quaeritur, quam de jure te amenti, ut etiam ait LI6. Cin s. de isosyc. testam. De iure testamenti , puta inosticio.

sum sit , necne , instituta querela inosticioli, vel petitionc hereditatis de inofficioso testamento . At si exheredatus non agat querela inofficiosi testamenti, sed petat bonorum possessionem unde litari ab intestato . dieras, non valere tabulas testamenti, in quo exheredatus est , non esse tales, ut secundum eas honorum pollessio dari possite puta non esse obsignatas septem tellium signis . & negetur esse ex liberis: hoe certe casu necessarium ei est, si impubes sit, decretum Carbonianum . Quae est sententia s. inlredum .ins hae t. Si, inquit , non confra tabulas petit honorum possiestimem . sed ab imemeto uiae liberi et Psa neget, tabulastes rari patris ratis ese , hi secundum eas bonorum pos fpo dari posse quia neget, dic. Haec ratio vocat filium c heredatum ab intestato ad bonorum posie Sionem unde L liberi, dc summovet eum a bonorum possessione contra tabulas . l. I p. quod vulgo de honoripo sese m ra tabul. quia tabulas intendit non vallam: & ubi tabulae non valent, frustra contra eas petitur bonorum possessio . Et ita explicanda sunt illia verba , si non contra tabulas perit. Ad s.Si mater eius . exi O de libertate, di de hereditate pa terna congraversa fit u quaestionem libertasti P mur: ita cium de matre non semper in tempus pubertatis disserendum rem Nam di ipsi, qui ubi ctus e De dicitur, ex ea a re trinstrum solet.

SI, dum puero fit controversia de lihertate, & bonis p

ternis , puta, dum dicitur ex ancilla natus esse, atque adeo mater eius in qua si ionem libertatis vocatur et propter nim puberem non semI,er dii fertur quaesito, di cognitio de statu materni capitis in tempus Pubertatis, quamvis puero praejudicium fieri videatur. sed ex causa. non temere coisgnit ira repraesentatur statim , disceptatur Ilatim mater tib ra,an ancilla fuerit, dum peperit fIium. Ex caula igitur c gnitio de statu matris confestim peragitur et quia actio in matrem principaliter intenditur, non in puerum . Idemque erit, si puer subjectus, si puer uaria sare esse dic tur . id est, ii mater dicatur subiecisse partum, ut in Cyrilli

interpretatione , - pay retaxi a : si matera Itir Iupposti partus et Nam hoe ea su ex caula cognitio repraesentatur , non dissertur . t. r. hoe iit. Ubi &eausi repraesentandae , non disserendae cognitionis haec tan-

quam justa adfertur. si recenti tempore, & memoria mulier videatur causam defensura integriori fide . & maiore constantia. Ad I Quotiens carboniantim decretum interponiItir eodem lorarem haberi oportet Doesieto titilla coatroversa seres ei dbonorum possessionem acceperis . Ad s. Cum autem ex tactu, fraeritus ex hoe decreta missis

alter pro partesva paternam hereditatem non defenditie eum fellitur a ter lotam defendere vi universa raeduoribus cedere. Ad 3LInterdum etiam exheredatus Liui ex tarbundano decreto

bonorum possessisum arripiet. si non contra taliam perit ho-nsram possedisonem, seu ab iniecturo vinde hseri. Quia neget .

taliuas testamenti Detris tales ese . Me secundum eas bonorum

possessio dari possit, O dicatur non esse figitis. S Equitur in I. quotieni. eommodum licie impuberi adferre Carbonianum decretum, quod de traditum est in L s. s. duae. Ap. ut tanti haer c perinde atque si nullam controuersiam impubet pateretur inducatur in bonorum possessionem defuncti. Unde si duo sint fratres impuberes , quibus fiat controversia status, de bonorum paternorum, quique simul in possessionem mittantur ex edicto Carbo-i ano . de alter pro parte sua hereditatem paternam non defendat, hoe est . si eam negligat. & aspernetur . nec respondeat creditoribus paternis et Alter autem, qui pro parte sua hereditatem paternam defendere paratus en . aut universam eam hereditatem defendere , aut universa abstinere . & bona omnia cedere creditoribus hereditariis debet equia haec est redditio ) & nulla facta controversia status

idem ablatueretur , I. cum heredita e s s. de a vir. heres. I. propen. ad Sena; c. Trebelliam rapositus est s. Inter nisu ad vir. husus legis.

Ad s. Si pupillus liberti parerni bonorum possessionem P

retineraretur avitem Livi patroni esse quia de paternis M. nulla ei conetroversa serere disserendum hoe itissicium noueri. Si vero post interpositum carbon avum secretum haec quoque controversta movereιur , hoe judicium iis id imputdisserri debet.

DCreto earboniano locus est, si impuberi fiat controuersia status. quod jam sepius dictum est . simul& honorum paterno tum , non etiam si ei fiat controversa solummodo honorum liberti paterni. atque ideo dieatui pationi non esse filius . Iudicium enim de bonis liberti paterni ex hoe edicto non differtur in tempus pubertatis . Plane ut in hoe s. ostenditur, si de patris simul. & libertillaterni bonis controversia moveatur , certe huic edictoloeus est . Et ita. si de staternis, vel si de maternis tantum bonis agatur , hoe edictum cessate si de fraternis . aut maternis . simul & de paternis bonis, huie edicto locus est . I. prox. g. r. l. s. g. s ii, qui status, se. Dp. I. cum me,

inoboe lit. Ad F.ult. Quaesitum est an fimur , pupillis ex C rhonram, discrisii heredes secundum tantis bonorum possessionem haberem Respondi et siuitis non esset, otii non accepisset contrarata vir vel ab inreflato honorum possessiovem e semul di ipsim ex carbonaans . Osiriptos heredes eundo rataeas habituros honoram possessonem .

IN Luli. hujus l. quaeritur, an si pupillus. eui heres seriptus facit controversiam status . de hereditatis paternae. ex decreto Carboniano petierit honorum ivissessione in contra tabulas quasi praeteritus, vel unde liberi, quali injusto testament' patris , de inutili, possit etiam heres scriptus simul ex edicto petere bonorum possessionem secundum a tabulas e & ait, posse e pupillum petiturum Carbonianam . heredem scriptum ordinariam bonorum possessionem k-cu retn tabulas a nimirum . quia Carboniana honorum Poticulo certum, perpetuum . pleniimve ius non tribuit. Finitur enim pubertate, ut id spiam, Ap. Me ti . Qua ex

re eram pupillatis bonorum possesso appellari poteu . Ac

118쪽

igo In Lib. XXIV. Digestorum SalvijJuliani. idio

praeterea sne re eonstitui potest. si post pubertatem contra filium iudicetur. Atque ideo, ne, si interim forte moriatur heres scriptus nos accepta honorum possessione secundum tabulas. heredi suo nihil relinquat, tametsi ob litem in dubio conititutus sit , tametsi incertus sit esus animus , eam interim accipere non vetatur . Et hoe est . quod dicitur in l. i. s. sed et i ex carbon. tab res . multa exst. Cathonianam honorum pollessionem, quae decretalis est, de temporaria . non imsaedire bonorum possessionem edictalem . Sed lis liva petierit, non Carbonianam, sed ordinariamin edictalem bonorum pol sessionem contra tabulas quali praeteriatus , vel ab intestato ordinariam honorum possessionem

unde liberi. quasi non jure secto testamento patris e sine heres scriptus excluditur, nee potest admitti ad bonorum possessionem secundum tabulas, L ar. script s. ins hse iit. Et ideo ait in hoe g. vlt. respondi, pi filiai non accepisset con- ira tabulas . vel as late lato bonorum possessionem . I genis

dum hoe modo, si filius non accepisset. vulgo legitur, si irriti, non esset, Di non accepisset honoram regestionem coxara ia-h Ias si suus non esset mater quia non constat filius

fit. nccne, vel etiam si constat evidenter filium non eIIe ex Cathoniano honorum possessionem non habet . I. s. s. summarim , v. quam tamen postea eum accipere dieit recte, simul de heredem setiptum bonorum pollessionem secundum tab. Ergo circumseribantur illa verba, non esset.

avi, de legamus plane, siuia, non aedes set. Alii libri habebant , si non aecepisset, alii. s non esset. Librarius utramque scripturam coniunxit, relinquens nobis arbitrium hanc. vel illam sequendi magis. Ad LIV De Inspiciendo vent. Edictam de cus silendo partu derogarorium es eius, quod ad carboniani decresi exemplum

comparatum est.

Ad s. Sed in hoc aliquando remittere praetor debet, s non m litici, sed imperitia malleris faciam tuerit , ne venter inspi-

S Equitur Let. de inspic. rint. quae etiam pertinet ad ediaetum Carbonianum, & est ex eodem lium . Hoe auia rem vult edictum de custodiendo partu, det a te edicto Carboniano, nimirum ( res non est obseura quia edito partu, si negetur esse filius ejus, cuius de bonis agitur non

datur Carboniana. nisi mulier, dum erat praegnans. serv vetit, quae edicto de custodiendo partu comprehensa sunt. l. r. e carbon. Hsic. Hoc est, nisi . cum negaret se ex defuncto elle praegnantem ab obstetricibus se inspici, & paris It ut eustodes appori permiserit. Nam si malitiose aere omi serit, partui non dabitur Carboniana, sed statim e nos tur, ex liberis fit, necne defuncti.Rusticitati quidem, Sim-

petitiae mulieris venia datur,ut si per imperitiam haeeo niserite malitiae venia non datur. Quin & malitia matris no cet partui, in ea re scilicet, ut non differatur quaestio an sit

ex liberis, in tempus pubertatis et non etiam in tute filii, si probetur deiuneti filius esse. De hac l. nonnihil diximus v. ad h. in princ de Carbon. Hic. Ad L.xxv. De vulgar. S pupillari subst. Si parer impiae rei filio, inmitem substituerit . di ei. qui novissimas morisitius Derit. Titium e respondentam est. Moi fratre, bonoram possessiovem aeceptum e di quodammoda tam gradus hujus in illusionis factos: vii primo fratre, invicem Asiniti renturi s illi non essem, tunc Titius Menelliae .

III lima parte hujus libri M. Iulianus seripsi de hono

tum possessione secundum tabulas e quae etiam in aedicto praetoris ultimum locum occupat inter bonorum possessiones ex testamento. Primus enim loeus datur Minnorum dissessioni contra tabulas a Meundus . bonorum posstssioni Carbonianaer Tertius, di ultimus, bonorum pocsessiori secundum tabulas . de qua ex hoe libris supereth

rab. Quarum argumento simul. & ordine ipsi u. rationis moveor, ut existimem . etiam L . D honori poses' sit tind.ικ. quae tribuitur libro a s. esse reddendam Eq. Hoq autem ostenditur in I.as. de vulE. Abstit. Pluribus filiis, puta. tribus, aut quatuor impuberibus a patre heredibus institu iis, & invicem substitutis in secundum casum, nuta, si quis eorum intra pubertatis annos vita decederet quae substi tutio est reciproca , & pupillaris i dicitur pupillatis substia tutio, quia finitur pubertate , Lin pupillari i . hue iit. neue Carboniana finitur pubertate . quae etiam dici potest pupillatis honorum possessio ) Lodemque genere substitutionis, ei qui intra pubertatem novissimus moreretur, substituto L. Titio . unci ex filiis moriente intra pubertatem, eaereris iam puberibus estectis c se ponetida est species. quam interpretes non cognoverunt solos fratres superstites, qui iam sunt puberes, habere bonorum possessionem secundum tabulas pupillares, exesula L.Titio et ilec enim . videri L.Titium una cum filiis substitutum . sed duos quo dammodo, ut ait gradus substitutionis sectos e primo, stat res invicem substitutos et secundo . Titium novissimo morienti intra pubertatis annos. si nulli superessent fratres, ait, quodammodu e quia non satis aperte duo illi gradus ex pressi sunt, & lego tam gradus Ahi Enaionit, ut . Tuta 8 . . Sesa , de legat. r. non sicli gradus instititionis, quod de sequentia verba demonstrant . Ad L.vIII. De Bonon possess. seeund. ta, Si ita scriptum sed Sempronius ex parie iumidia heres eis . Titius. s navis

ex Asia venerit, ex parte terita heres eiis . Idem Titius, sanavis ex Asia nsn venerit,ex parte sexta here, et D. Titius

non ex ducitat partibus heres seri us , sed ipse fili ioqiiugus intelligi debet. Ideoque non ex maiori parte . quam tertia scriptus iudetur secundam hane rasionem cum sextans vacuus reii natur . honorum pG sanem Titius Meipiet, non Iesum tertia partis ,sed eius quoque , qaa ex Axlameeidem accrescit.

IN LR de bonorum seis. Acuta. t . primum haee species

proponituri Tellator Sempronium pure ex semisse heredem scripsit, Titium ex triente sub eonditione,n navis ex Ana veniret. Sin autem non veniret, ex sertante, id est, ex duabus unctis: ct quaeritur. an Titius intelligatur heres institutus ex triente, re sextante, id est, ex semisses Et i spondet. institutum tantum videri ex triente, substitutum autem tibi ipsi sub eontraria conditione ex sextantc , quod

N aliis casibus saepe evenit, ut quis sibi ipsi substitutus videatur, Lita sed si plures. I. vet. Luti. I. titit, de vulg. rapvia. sub J. Igitur si navis ex Asia venerit ex triente duntaxat neres erit. vel etiamsi nondum venerit , si pendeat conditio. interim trientis duntaxat bonorum possessionem secundum tabulas petere potest e Nam & haee honitum possessio datur pendente conditione institutioni , ι.ε. hae ite. Uerum deficiente conditione, sine re constitimur. Praetor non exspectat eventum conditionis et sed di ante conditionem petenti dat bonorum possessionem secundum tab. Cruterum interim ex triente tantum heres erit.

non ex semisse. At quid fiet sextante illo,qui vacat,id est. ui erogatus non est 3 semissem enim , ct trientem , id est,

extantem uni tantummodo tellator erogavit, Sempronio

adscripto semisse . Titio triente . Superest adhue assi eriplendo sextans, quem vacuum reliquit testator a quid illo sextante fiet 3 de placet, sextantem utrique, Sempronio ni mirum, & Titio accrestere pro hereditariis portionibus, ut s.νidearetis . I ii . de hereae hiliit. Quamobrem Titius a cipiet honorum liasse sisionem tertiae partis sextantis, & teristiae quoque partis caeterorum honorum . Et hoc est quod habet ut initio husus legis.

Ad s. Qui filio impubeti substituitur ita e Si filiat meus

moriartirini quam in suam tutelam veniali itine Thias muhi here, Hio i stat hereditarem vindieaa. perinde veris tam hoc , mihi, adiectum non esses, va honorum quoque eius possessovem accipere potest. Ad I. Seu & cum in praenominet tognomine errastim est , h. ad quem hereditas pertinet, etiam honoram possessimem a emit . Ad s. Is autem , cujus nomen in re timento ritumare testatoris

119쪽

III Comment. Jacobi Cujacij

toris sertarum est. Sit ad aliundam hereditatem . ita ad Arei eam honorum postisaeum scriptus non intelliguis,

S Equitur L qtii Lis . Qui subsiluitur filio impubeii in

secundum casum . puta, si intra I . annum moriatur .

antequam ipse tibi testamentum sacere possit e moltuo filio intra pubertatem . heres intelligitur esse filii, quali ex t samento pupillari, quod pater ei fecit jure potestatis e cum ipse sibi iacere non posset. Heres ergo existit filio defuncto intra pubertatem . non patri. Denique heres est filii . non patris . Et tamen, licet patet ita dixerit, ita substituetit, sflitis meus moriatur infra pti nauis annos, L. Titias mihi heres ecto e Mihi substitutionem non vitiate delictum illud, sive merduin, quod adfert articulus ille, mihi. non est tanti

stis conditione su , pure veheair priore rara , deficiense conditione , nialam esse venditionem e posteriore, satim vendisionem tonsipere et Num p Titius decem tibistis conditione de

beat . o ego ais te nomen ejus emam et consectim ex empto vendtia agere pviero, ut vel acceptum ei satias.

AB hoc libro coepit Iulianus tractare de boni, Iibertorum . ut patet ex I. ro. de bonis liberi. quem tractatum etiam libro seq. persequutus est. At primum exponamus ex hoe libro L Is. de hereae vend.o Lio; de cond. demonae Quod faciemus breviter , &reservabimus illam l. ro. quoniam est prolixior , in diem proximum . In L IO. docet, multum interest nomen , sive obligatio aliqua . vel cautio veneat sub c nditione . an nomen conditionale veneat purer Nam n fuerit venditio eonia momenit . ut vitiare substitutionem pupillarem possit e B ditionalis, vendo lib. . quod mihi debet L. Titius, s nabit eae Lasa venerit, imperfecta venditio est. de deficiente condi tione nulla protius, L necessaria, deperit O comm. rei venae Puta autem venditio periecta et, . , valet statim, etiamsi quod in ea venit, nomen sit conditionaler atquc adeo emptoti statim competit actio ex empto vendito in venditorem , ut venditor debitorem suum, cujus nomen mihi ven didit , accepto liberet, vel, ut eum sibi deleget. Ait, ex em a vendito: quae perfecta oratio elix de ubi datur actio exempto emptori, semper intelligitur ex empto vendito, ut L eis tino, de aetem . Varro r. de re rustie. Emptor, inquit, poterii ex empto vendito illam damnare , s non iratae

Ad L. CVI. De Condit. S demonstrat. Noe gentis legati.n Titio non nupserit. perinde habendum es, ae s soctmortem Tisii legatum fuisset: di ides nee Matiana fari datione insera ea rapere laetarum potesse sed S alii nubendo , nihilominus legarum e seqvhar.

QUI legat mulieri sub conditione. s Titio non nupseris,

post mortem Titii ei legare videtur: nec igitur ante potest legatum consioui, quam Titius desierit eae in rebus humanis . quamvis ad exemplum Mucianae cautionis, de qua in his titulo sunt quamplurimae leges, offerat santis lationem heredi, se Titio non nupturam et quia cauti ni Mucianae, vel exemplo eautionis Q. Mutti qui eius est auctor, di conditor locus non est, cum potest conditio impleti, aut deficere vivo legatario, L eum tale. 3. Titius, i avia. F. Tino, hoe est. Et haec conditio existere potest viva muliere, deficere potest viva muliere defuncto Titio e deis quod etiam ostenditur in I. i. O l. r. coheredi, V. uit. demti . O pupili. Dubit. Quare de ita non male M. Tullius i. de Invent. pupillaris substitutionis sormulam concipit, si Ditis anete moriasvr . quam in tutelam stiam venerit, id est, antequam pubes factus fuerit, tu mihi heres esto. Itaque ob mendum illud , substituto non ideo minus dahitur vindicatio hereditatis pupillaris, vel bonotum possessio secundum tabulas pupillares . Mox subsicit in hae lege . hereditatis vindicationem , & honorum poetationem secundum ta . hulas dati heredi siripto, etiamsi in eius nomine, vel praeis nomine , vel cognomine erraverit testator e si modo inceratum non sit, de quo senserit, quod vitissimum. & notissimum est. Nec tamen idem dicendum est, si nomen heredissetipti consulto testa tot perduxerit. aut perduci jusserit: His enim casu heres siriptus non videtur . qui cireum- C scriptus este licet nomen eius litura non omnimodo ab leverit . id est, licet adhue nomen ejus legi possit. Perductum dicit hoc loco e rastis nomen , inquit, in testamento voluntate rectatoris petati m et . ur i. i. s. intacta, de iis, qviae in testam de . quod scilicet lineae ductu obliteratuin est. Perducere nomen , est lineam nomini obdurere . Petdueere longe aliud eli in scholastieis homiliis, antiquo, & optiamo libello, nempe, mean . . . id est . praescribere alicui literas , quas imitetur e praescribere exemplum , quod sequatur in scribendor ubi puer unus ait. Uris o. ia . nescio perducere: Ma , ainae . tia

hi pertae, visis. Hodie legitur, praetacere nescio: iv V, hi praelae . viscis .

id , et si si im D scere , inquam , potest, si Titius moriatur mulie te teli.

am moendo nihilominus ternum co Pittir: quod obscurum

videbit ut, & sine rationc, nisi ut in L qui fundum, pro empl. ( mbilomitius pro ( Mila mis accipiamus e & hoe

dicamus velle Iulianum , etiamsi mulier alii ii upserit, noctTitio . non statim eam consequi legatum et quia adhuc Datio scilicet IVlt mortem eius, cui nupsit, nubere posset. Ad L. XX. De hon. libertorum . Libertus sub conditione jura iurandi , quam fraetor remittere solei, DIronam in i-

Non rato I bonorum pose heredem Iactum. Uxo o non in testamento lia suae eli dimidia iis liniani . ob

t- - - , vel tertiae partis

honorum possessionem contra tabulas . & contra heredem seriptum , qui adiit hereditatem lilaeni, vel agnovit honorum possessionem secundum tabulas e dari etiam eandem patrono ex debita portione testiumento liberti heredi instituto sub conditione , si ab aliis heredibus aditae hereditatis tempore conditio pependerit: quia pro instituto non hahetur is, cujus institutio aditae ab aliis heredibus hereditatis tempore nondum habuit e33ctium , ut I. g. s. s patronus. I p. hoc tu. At si conditio, sub qua patronus heres institutus est testamento liberti, eiusmodi sit, ut praetore remittatur, veluti conditio jutissurandi, pro non seripta habetur,

tiam praetoris an danda bonorum posse sine eam esse . vi s paraim patris, separatim filii herede, Uimari debeant. Nam quemadmodam scripto sui heredi separatim as hermethus patris , Ea nunc pago fores videri separatim ascrisii, patris hereditas honorum possessa dari. T N F. ult. hujus i. docet Iulianira, posse lutrem non tam a tum usdem tabulis , eademve charta . & tibi. & filio impuberi testamentum facere, sed etiam seiuratim sibi. &separatim filio impuberi, ut L X. testam . qum m. aperiam. quia duae hereditates sunt, s. . I, de ptipiti. staret. Quinquos sibi facit heredes pater, scribere potes . Pupillares

autem Iingua nuncupare, ut I. ro. patris i de vula. Opvia.

substituet. Quo casu heredibus patris praetor dabit

posses. secti M.

IACOBI CUI AC IJ J C.

Ad Lib. XXV. Digestorum SALMI IULIANI

RICITATIONES SOLA Degs.

tuit heredem. Non pias dubitandum , quin a bonorum ponfessione submoveasur. Verum est enim eum heredem D . dura in ne Tecluus patris orastot dabit his P3x otio non relicta in t

- cniditione, g o sigrum a Peneat, an cum ipsa obligatio

120쪽

i s In Lib. XXV. Digestorum Salvij Juliani. i

es consequenter patronus pure institutus videtur, I.8. F. Atiliae eondit. insit. Si igitur patronus ita hetes inuituatur testamento liberti, pcifrontis metis mihi heres em . si stiraverit, se cajo decem dasuram . pure institutus videtur e quiae ditio illa iurisiurandi surc praetorio ei remittitur, non etiam praestatio pecuniae . d. l. 8. s. quotiens, en hasiurandii. in demonst. Iit hoe quidem trahi poteli. etiam ad suum heredem, sive filiumn m. quem pater heredem seripsit sub conditione, sa svraverit se daIuram aspidi vel f cturum . Nam etsi alii conditioni, quae in eius potestate. &athittio sit. parendum haheat, si velit ad hereditatem paternam admitti . l. q. g. . de hereae instit. tamen . etiamsi conditioni jurisjurandi non patuerit, ad hereditatem patris admittitur , licet suile ei fuerit ei conditioni patere .

Ad s. Si Titio legatum fuisset . eiusque Deicommissum, tis si

no pro debita parte a scripto herede Derii fuit in m.

SCiendum etiam illud est, legatum, vel fideleommissum

patrono relictum , quod suisicit explendete portioni legitimae, dehitae verecundiae patronali, ut loquitur . parronti . de donat. hoe genus legati, inquam, vel fideicommissi, si agnoverit patronus, patronum repellere a bonorum possiesiione contra lata l. s. I. si delita, Inp. hoc fit. Ideoque si legatum Titio relictum rogetur Titius statim patrono restituere, contemplatione portionis debitae patrono, & fi deicommissum patronus a Titio petierit, ad contra tabul. notum posseisionem non admittitur . Idemque erit, si heres scriptus patron qua alia ratione pro debita parte satisfecerit,erum hoc casu legati laetitio Titio denegahitur, ceum satisfactum est patrono alia ratione et quia emolumentum legati Titio relicti respicit patronum propter fideicommillum, quo Titius oneratus eii, non Titium . apud quem nihil ex legato remansurum est , i. s. s. item s Dis , de servi. praecl. , Riar. husus i. Ad F. Libertus patronum . di eatraneum conjunctim ex parte di dia heredet scripsi et quadratas , ex quo insistitui eras patrontis, totus ips i Mari debebit,resdium ex Abiras, parte omisi , heredibis pro lsretione cvs De miret. Ad IIdem servari conveniet in legaso , qa od patrono tonsorem, S Titio datum fuerit e vi pari legati in portionem

debitam patrona imputeriar r ex reliqua parie tantum Titio detrahatis , qtiantum ab herede pro rasa ponisne .

S Equitur in s. liberitis. Libertus, si coniunctim patrinnum, & extraneum heredes instituerit ex semisse ad j eiis aliis eoheredibus ex aliis partibus a quia ex minore parte,quam ei debeatur,patronus heres institutus est, puta, ex quadrante . reliqua liars, puta, alter quadrans supplendus ei est, non ex portione coniuncii tantum, sed etiam ex

portionibus caeterorum heredum pio rata , hi f. s. vli. Merit. Idemque erit, si patrono. S Titio conjunctim legatum t. nee suificiat patrono legati pars . Namque reliquam partem supplebit ei hetes seriptus, sed quantum ei dederit,

suppleveritve, tantum ex portione legati, quae Titio competit, detrahet, ac diminuet pro rata, id est, vivaxabiae . Etata Basilica hunc lorem interpretantur recte. his verbis et

res . o' quantum dederit, reeipies a colleratario pali ani pro rata farte ejus, quod e De obvenies ex honis liberti . Ad g. Si libertinus futim emantipaeum sub conditisne here dem i situerii, di deficiente conditione Absitatu, adierit rqvaro.xtrum patrono adversus stib levium in partem dehi- tam praetor. an emanciparo stio in totam hereditatem Iur, rere debeat e Respondi, cum pater stitim sub conditione primo tradu heredem in pluit, s deficiense conditione, sui qua stiti, here, instit sus es ad sectindum triatim heressitas pertinet, vel adhuc pendente condisione filius decesseriti satronorariis debitae honorum possessonem adversis Alstitvium competere. Idemque est, ct s filias, vel non petierit honorum

possessionem tempore exclusus, vel repudiaverit. si vero de liciense conditione hereditas ad filium pertineas et emancipatum potius tMeli tir praetor adversus Iu Ittistim . Eastimo aurem qtiruiens sub conditione heres filatis ferit fur, alias Me fariam esse exheredationem .i suffiit iit . alias Aperva- etiam. Nam si id gentis conditioni, suerit , qtia in potestate Dii esset, velati, cum testamentum secerit et Dio, etiam omissi conditione silium loram sub triuis facere . Si vero conditio non fueru in forestare pili, velati, si Titius con sulfactus suersi et, itine s Uittitus non ad iiitvr , vis stitis ab

eo nominatim ea heredastis fueriι.

S Equitur vis Ilibertinus , quem heio s. penult. quaeritur

iit eo, si libet tinus filium suum emancipatum sul, conditione heredem instituerit , di in desectum conditionis ei substituerit extraneum vulgari modo , , desciente conditione institutionis substitutus adierit hereditatem liberti, utrum patrono, cui pars debita relicta non est, in substit tum,qui adiit, detur partis debitae honorona possessio contra tabulas et an potius filio emancipato totius assis honorum possessio contra tabulas, quasi Draeterito, neque exheredato in secundo gradu . id eli. a substituto in delectum conditionis3 Et ait, patronum filio praeferri, rinde atquus filius pendente conditione vita decessi siet. vel repudia cset honorum possessionem secundum tabulas . vel omisi se l. id est, si eam intra annum non petiisset. Venim hoe

Juliani responsum ita procedit. si conditio . sub qua filius emaneipatus heres institutus est, I testativa fuerit, id est . in potestate . di arbitrio ejus, veluti quo exemplo utitur

Iulianus o si testimentum fecerite quia non impleta conditione, quae in ejus potestate fuit,filius excluditur omnimo do . At substitutus vocatur , cum nee in desectum hujus conditionis a substituto, id est a secundo gradu exheredari debuerit, quandoquidem per eum fit, quo minus heres fit ex primo gradu, & merito imputari ei potest, cur non impleverit conditionem,quae in eius arbitrio erate ae denique conditio primi gradus non tam deficit, quam omittitui ab eo. At ii casualis conditio fuerit, id eu. in eventum collata. sumque sottunae, vel si mixta conditio sueti t. partim potestativa. partim casualis sidem jus est casualis. & mixtae 3 Praetor tuebitur potius filium liliarii emancipatum . de ciente conditione ( quasi praeteritum venientem ad botam rum possessionem conira tabulas, ut l. s. FAds sub eondiistione, in Iseq. de bonor. posis contra tab. Praetor . inquam , tuebitur potius in honis liberti filium emancipatum, quam patronum: quia a substituto, id est in secundo gradu exheredari nominatim filius emancipatus debuit in delectum conditionis, quia igitur in defectum conditionis exher datus non est, sequitur eum in secundo gradu esse praeteriis tum, desciente scilicet conditione inveniti praeteritum . deca ratione Praetor eum tuetur tam adversus substitutum.

te seisio secundo gradu, rescissa substitutione . quam ad verasus ratronum et quia semper filius libelli exeludit patrorum et emancipatus autem semper praetoris tuitione indiget, I.E. F. i. de bon. posses. secvnd. t . qua tamen tuitione suus heres non indiget e quia ipso iure testamentum nullum est, nullusve gradus heredum is, in quo suus heres insiluitur sub casuali conditione . nee in eius defcctum exheredatur, ut i q. Lgd. jam d bitari, de lared. in hi. I. Luctis ga. de condit. demonss. l. a. c. de iustiti o Absui. Ethaee est sententia mpen. summe notanda .

Ad s. ult. Si libertus fiditim emancipatim heredem instistierit, ei De fidei eo me id, vi totam hereditarem sempronio re stitueret: ct filius . tam suspectum sit heredietatem diceret, jussu praetoris adserti eam, o Sempronio res merite non inique patrono bonortim possessio partis debita dabitur. perinde ae s non Livi, sed i . tia hereditas resutira es,liberio heres exitii Jei. Item tam filius heredhalem liberti patris miserit. ct eoheres eius totitii heredaturis onus frum ceperia: danda erit patrono honorum possessio . Utroque emin casu non stio , sed

extramaeo pars eripitur.

REstat svili. Certi, & explorati juris est,pati no filium libiti praeserti suum, gel emancipatum . vel . quo idem

SEARCH

MENU NAVIGATION