장음표시 사용
91쪽
raiione morte dona totis quae contigerit superstite ma- Arito, maritus non habet in bonis, quod habiturus esiet. si xixori non donasset, ut l. 36. A quod mihi. ih. h. t. quamobrem donatio, quae pure a marito collata est in uxorem . ipso iure non valet in specie ptoposita. Neque obitat L 31. s. qtiod uetat rus, hoeti t. quam obiicit Accursius, quoniam etsi species ejus legis lit de legato , vel hereditate , quae & ipsa legati Mmine continetur in ir. tata de legato soleat comparati donatio causa mortis e in hoc tamen ea species di fleri a proposita specie , quod in ea nihil ex honis maliti perveniat ad uxorem e Nam etsi is , qui marito aliquid legaturus erat . id rogatu mariti legaverit uxori,
tamen ( quod perspicuum est o marito nihil legasse intelligitur . atque adeo nec legatum a marito i)ervenisse ad ux iem . At in hac specie , qui aegrotabat, marito statim e nasse. eumque rei donatae dominum feeis,e intelligitur nmortis causa et ac deinde maritus uxori eandem rem . iam sactam suam . Et hoc igitur interest inter legatum , de d nationem causa mortis, quod donatio causa mortis, id est . res donata causa mortis statim stat donararii, legatum statim non fiat legatarii et exspectanda enim est mors, anteis quam legatarii res fiat. Ad L.v. d. s.Si maritus duos reos habeat, itum, O mulierem . di mviseri accepta Iulerit donationis causa. neuter liberatur e Pia accepelivito non valet. Ei hac Iul. lib. VI. Dig.
peribit. Ad g. Si maritus heres ivllittitis reptissiet hereditatem donationis ratio et itidiantithrirae libro II. Digestorum donationem valere . Neque enim pauperior fit, qui non a Mirit:
Ad qui de patrimonio suo depos iι. Reptissiario autem mariti Cretilieri proderi, F vel si ii ta D mlier, vel ea iam ab imiemio heres sutura .
S Equitur ut addam. quod ex eod. libro refert Vspianus in L . . r.eodem tu. Ac primum in I. i. non valete accepti lationem, si maritus, cum haberet duos reos de hendi. duos eorreos, ut vocant . quorum conditio haec est, ut singuli in solidum debeant eandem summam , chaetin is se totiete si . inquam . maritust, cum haberet duos reos dehendi, uxorem , de extraneum , mulieri accepto tulerit donandi causa , hane, ut dixi, acceptilationem non valere .
nec uxorem liberare, in cusus persona facta est: quia facta est donandi causa, nec in persona extranei: quia in persona extranei facta non est e de quia quae facta est in persona uxoris, cum sit facta inutiliter . non potest prodesse eotis Dreo . contra quam si acceptilatici suisset utilis e nam accepti latio unius correi totam obligationem soluite acceptilatio unius correi liberat utrumque, LE .de duob. reis. Et in hac ratia. . Id maritus heres. ex eodem Iuliani libro resertetiam Uspianus, donationem valere . si maritus cum uxori gratificari. de donare vult, repudiaverit hereditatem sibi
testamento delatam, eo animo, eaque cogitatiorum , ut ea
hereditas perveniret ad uxorem suam jure substitutionis . quod substituta esset sibi, vel jure intestat te ea res valet, degeritur recte inter maritos, quia ex ea re pauperior non fit maritus, id est, non minuitur patrimonium maliti, in quo ea hereditas nunquam fuit. sed non augetur . Aliud est deminuere , aliud non augete . sive non acquirere, quod & .
argumento dotis cum quaerit ut fit prosectitia . nec ne ocomprobari test, ex I. s. s. i. spater repudiaverιι. de jure ardorser ardL6 In princ quae in fraudem ered. Ad Lxl. demtit Idem ait, plumigestio Sabinianis . si si linfam. Mori maritus tradet, donationem es 3 cum omni fusemestimenso fieri, s viis adtae marito sui juris fuerit effecta. suod o Juliantis lib. PI.Digeti prolat. Hoc quoque ab eod. ex eod. refertur in Lai. I. idem
ait, eoae de donatione mortis causa, quae iure recepta est inter eonjustrie ut si vir uxori filiae sam.quae erat in potesate patris, donaverit mortis causa, morte viri confirmetur donatio, de acquiratur uxori, si medio tempore materum.
Dcta non acquiritur patri eius. quia (quod notandum ess) ut
in legatis , ita in mortis causa donationibus, non donati nis tempus . quo erat filiasami l. sed mortis tempus spectatur, quo erat matersam. LEE.de dsnas. catio mori. In conistractibus spectatur tempus contractus: quae est sumnis disterentia inter legata , live (quae legatis comparantur odonationes causa mortis, de contractus, i. 38. de verae obia i Sese Reg. um Ad L. XXXVII., don.int.vinde uxor. Si mulier dolo secerit. ne res extareet sebi a marito donaeae vel ad exhibendam , vel
damni insuriae cum ea agi potem . maxime se post divortium id comma erit. Rraat hoc tantum , & hie est finis husus iit. de donis.
inter vir. ct xx. quod ex eod. lib. Itiliani proponitur in L 3 Asaritus donavit uxori inter vivos, non valet donatior de quandoque ea res . quam donavit uxori. ah eo vindia cari s)otest . ut l. s. I.titi. ha. At quid . si mulier dolo malo secerit. quo minus res fibi donata ex lutet , quid . si dolo malo eam consumpserit, de corruperit e Et docet Iulianus . teneri eam actione ad exilibendum . quanti maritus in litem sutaverit, LR. . i. remamol. id est . quanti iuratus eam rem aestimaverit , vel etiam si dolo malo eam rem deteriorem fecerit corruperit, usserit, teneri eam marito actione
legis Aquiliae de damno dato , quanti ea res plurimi fuerit
in eo anno, vel meust. seeundum distinctionem legis Aquiliae . Quod ita procedere ait, maxime si post divortium. seluto matrimonio mulier corruperit rem sibi donatam . ne integra rediret ad maritum . Cur ait i maxime F pos divortium , si solum mattimonio e Nimirum . quia constante matrimonio in limplum duntaxat. de in factum tenetur
favore nuptiarum, L It.de servo corrv. l. r. c. rerismor. Et
ita accipienda est V servat serram , sin cum marittis . Cr L
pem ad et AP l. manente mattimonio . neque prenati .
neque famosa, aut quasi famosa actione, vel quas poenali in uxorem expetiti licet et Post divortium quacunque
actione cum ea agere licet . constante matrimonio in simplum tantum . post solutum matrimonium . etiam ponae nomine ultra simplum cum ea agi potest. Ad L.I.de Donationibus. Donasiones complaires s r. Dad aliquis ea mense, vi statim velit aeripientii fieri . Me iugo cum aife reverti e ct propter nullam iuiam euilam sagit, quam vi liberassitatem, di mtiniscentiam exerceas Aae proprie donam iis appellatur . Dat aliquis. tii itine demtim accipientis sis.
eum aliquid seratum fueris:non proprie dotiario appellabietur Ad ivium hae donario sub conditisne est. Item , eum quis ea metie dat vi statim quidem faciat accipientii, si iamen arduis factum fuerit, avi nan fuerit velit ad se revertie non proprie donatio scitari sed totum hoc donatio est, quae stis cotiditione fulvatur, qvatis est mariis causa donario. Igitur eum dicimus inter sponsum , ct sponsam donationem valere . propria appellatione mimari di factum demonstramui, quod ab eo proficiscitan . qtii liberalitatis Paeti, adi id dat . iis confestim faciat uteipiendis,nec unquam titio facto ad se reverti velit. Cum vero die uidi hae mente donas sponsis sponge is nudiis tonsecutis res auferastir, posse repegie non eonetrarium priori dicimus, sed concedimtis inger eas personas steri donasionem eam .
qua Iub conditione solvatur. Q Uae restant ex lib. t . de nondum explicata sunt, ho
die exponam . Non potuit Iulianus hoc in libro tractat ut sedit de donationibus inter virum,& uxorem, quin tractaret de variis donaticinum generibus e quoniam aliae valent inter viros , de uxores, aliae valent tantum inter
sponsos , & sponsas . Directae . & purae donationes, quae
sunt inter vivos . ut vulgo loquuntur . non mortis causa, prohibitae sunt inter viros, de uxores, non inter si, ses, disponsas. Donationes autem mortis causa , neque inter
hos , neque inter illos prohibitae sunt e quamobrem ex hoe libro etiam varia genera donationum prosionuntur in hi. de donat. Aliam essu liberalitatem , quae donatio proprie dieitur, cum quis ea mente donat, ut statim ea res quam donat, accipientis sati me ullo casu. ullove facto ad se te
92쪽
In Lib. XVII. Digestorum Salvii Juliani. at S
uetiatur, id est, sicut idem Iulianus ait in Erinde reb. erid. Aut omnimodo penes sit, & penitus apud accipientem remaneat . Et praeterea, cum propter nullam aliam causam quis hoc facit, quam ut liberalitatem, S munificentiam uam exerceat. Haec est, quae dicitur donatio inter vivos . donatio directa , L et s. c. de domet. donatio pura , .s qtios mihi, stipese donat. inter vir. O tixon donatio simplex , t.1 CO dani. ante nut. donatio vera & absoluta . hs s enaiti iit seq. di alibi donatio mera . donatio plena,i teara, praesens . de qua hoc loco sentiens Iulianus. Di, imquit , aliquis ea mente . vi fiasim velis accipientis serie rei accipiensis et quia donatio . vel datio sine aceeptione nulla est. vel . quod idem est . donatio facta m,.s pi e ex una parte tantum, nulla est, L is. C. de Acm Eecies. Ubi tamen excipitur unus casus savore religionis, & pietatis. Unde &in regula juris, non videri data, quae accipientis non sunt, BLiε . de regulum Idem Iulianus hoe loco, nee ullo casu ad
se reverti, ea mente, ut nullo casu ad se reverti rem donatam velit,id est nullo casu revoca a vestria ivxlia,sive
ad diderentiam legati , quod . etsi donationis sit species quaedam c definitur enim esse donatio quaedam testamento relicta tamen revocari a testatore poenitentia , tantida voluntate quandocunque potest. I. s. s. titi. de adim. erat. Ac legatum praeterea testamento duntaxat relinquiritur . vel codicillis testamento confirmatis , qui pro parte testamenti sunt . Donatio , qua de agitur . res separata ates amento est. I. 36. de ligat. E. I. q. de manuniis. tectam. Item legatum statim legatarii non fit, etiamsi id legatarius aceeperit, forte id repraesentante testatore ipso . sed exspectanda est mors testatoris. Donatio inter vivos statim do natatio acquiritur: quod memini me exponere superiore a clibro. ad i. . de donat. inter vir. ct timIdem Iulian. ait hoc ipso loco , ct propter nullam aliam causam facit . quam tittiberalitatem, o maeniscentiam fiam exercear, ad differentiam nimirum m. live donationis factae remunera- itionis .& quasi mercedis gratia , ut L tillius E . i.hoc jure is. Me tit. quoniam haec non est mera donatio , non est absoluta donatio, quae solutionis potius custitiam veluti meciem habet. Sed de donatione directa . absoluta. Iura hactenus. Alia est donario conditionalis, quae non latim facit rem accipientis , sed ex eventu demum certae conditionis, puta . si nomen assumpseris meum. II oe jtire,s.vit. Me iti. vel si a patre tuo emancipatus fueris. l. s. c. de dona. quaestis modo . Alia est donatio pura, quae statim rem fuit accipientis, sed sub conditione resilvitur , ut donatio ea a mortis. Nam etsi donatoris sorte morbo Dpraepediti haee sit mens, ut statim res fiat accipientis et tamen non & ea quoque esusdem mens est . ut depulso morbo , & sanitate recepta , non revocet. si velit, quod donavit, cum omni suo emolumento , ut laeton qhis, s .derand. caca Geta, dic Ejusmodi etiam est donatio . quae fit inter sponsos ea mente , ut nuptiis non sequutis resolvatur . quod semper agi intelligitur, ut haec L indicat in sve
& desinit L e re veterum , et dae donas. ante nug. nisi conistrarium probetur. Ad LII. De mori. causa donation. Iuliantia sit. I .Divstor. tres esse species mortis cassa donationum ah. Inam cum qim nullo praesentis perietili metae conterritui . sed sola emitario. ne mortaliam is donat. Aliam esse speciem mortis cavisa donationim ait rum quis imminente pericaelo commotaedira donat, ntii fiatim fiat arripieruit. Tertium genus esse donationis ait: squis pericvis mortis, non se det. Mi statim scias aeripienti rsed tune demam eum mors fueriet insequvia.
AD haec Iulianus adjecit, quod est relatum is l. r. fit
seq. de mori. eatisa dis t. tres esse species. & differentias donationum cauta morari . Unam, quae fit sola cogitatione , metuque mortalitat s i nullo praesenti imminente periculo . Alteram, quae fit imminente periculo aliquo mortis . vel ex morbo praecipiti, sive acuto, ut vocant, vel ex navigatione , vel ex congressu . aut incursi hostium , vel Maedonum . Et utraque' fit ita . ut res, quae donatur
statis accipientis fiat: sed ut pcepitentia , convalesitati romati. T Lamoto periculo revinari possit. Tettia est , quae instantes periculo mortis ita fit, ut res non statim fiat accipientis,
sed tunc demum , cum mors insecuta suerit. Diffitentiam facit inter mortalitatem, S mortem e mortalitas, eu commortalis natura , petennisque sors omnium e mors , sors
ipse . Donamus . legamus . heredes inuituimus, festinamus posteritati relinquere. quod cutimus, etiam sani, solo mortalitatis metu commoti, quae individua noxia est cor poti. Quintilianus 6. Festinatam . inquit mein meae moristas talisdunt vero hae tres species donationum causa moratis , tres differentiae . quae tamen omnes in hoc conveniunt . quod sint revocabiles . Donatio inter vivos et irrevocabilis . est D me gradio OH , ut Aristoteles ait.Et ad eam quidem donationem causa mortis, quae ita fit, ut statim res fiat donatari L respicit L IJ. Me tir. quae est ex eod.
Ad LXIII. Lod. titulo. Si alienam rem morata cavo dona in
vero . eaque cacapta fuerit: vertis dominus eam ranaerere
non potis, sed ego. convaluero . Marcellus notate in mortis causa donarioniba, etiam facti quaestione funi: riam
ct se potest donari, ut omnimodo ex ea valetudine donarare mortuo res non reddarur . di ut reddasvr . etiam prior ex eadem valetia ne donator decesserit: si iam mvirata volaniate Di restitia voluerit . Sed ci se donari potest , vi nomaliter reddatur . Para s prior ille , qtii aeceperii decesserit. Sic quoqtie potes donari mortis causa, m ntilio casti sit ejus repetitio,ides,nee s convalueris quidem donator. SI cuis . eum aegrotaret hona fide accipienti forte , &ipse bona fide rem alienam donavit mortis causa , tu stiis hie donatatio titulus est ad usucapionem, i. r. de Tubl. in rem in. Atque adeo, o donatarius eam rem usucepetit, domino quondam ejus rei vindicatio, vel condictio non
competit: quia cecidit omni iure suo ex duodecim tabulis, ex quibus usucapio est, ut docet Cicero, Usucapionem non esse ab alte , sed a legibus . Sed competit condicito donatori , si convaluerit . condictio ob rem dati re non sequuta , Ismatis . f. i. Me tit. quia a donatore ( quanquam legibus eam rem usuceperito eam rem habere coepit, non domino rei, ut I. alienum is . Me iv. Qua ratione, requi alienum hominem creditori in solutum dedit, usucapto eo a creditore liberatur e quia creditor non a domiano, sed a debitore, qui solvit . eam rem habere videtur. I.6o. desolat. quae conjungenda est cum L l. qid a lenam . hoc tit. Imo . ut ex Marcelli notis ad Iulianum subiacitur in hae l. is. ct Justinianus repetit in NoveLS . nee donatori , qui convaluit. condictio rei donatae competit, si id actum sit, nee ullo casu sit rei donatae repetitio: ne imonis valuerit ciuidem donator. Itaque in his negotiis videndum semper est , quid actum sit inter donatorem . , donat rium . quisve animus donantis fuerite tuae facti quaestiones ut Marcellus ait. id est , quaestiones voluntatis, re in con tractibus . & in donationibus quoque causa mortis occurrunt saepe, quia non idem semper agitur Modo agitur,ut
morte donatoris non confirmetur donatio i ut si in eadem voluntate donator non perseveraverit usque ad supremusnvitae exitum id ess. A eum ponituerit et modo ut nec sanitate , aut poenitentia sequuta revocetur vivo donatario:m do ut nullo casu revocetur, ut i enattis . s.moretis . hoc iit. Quanquam hoc posteriore casu , cum id agitur, ut donatio causa mortis nullo casu revocetur. magis videtur esse e natio inter vivos , ut ait L a . Me iv. quam donatio causa
mortis . Atque adeo (hie est husus sententiae effoctus nee sub ea lege facta donatio obtentu mortis futurae , vel imstantis inter maritos quidquam valet et quia magis videtur fuisse facta inter vivos: ae praeterea res iam non patiturael. 1 . in fidi i. r. Seja, sau. hoc tis. Falcidiam inquatio. non patitur, cum donatione hujusmodi contributis sepati,, ct fideicommissa. di aliis donationibus, quae morte confrmantur,hereditas absumi, di onerari videature dona tio eausa mortis Falcidiam patitur se ut legatum: donatio inter vivos Falcidiam non patitur quae ni obtentu moriatis ea lege, ut nunquam revocetur,magis est donatio inter
93쪽
vivos, quam mortis causa . d. l. Seja s.uli. Ergo Faleidiam Aron patitur et & consequent et , nec inde eonititui potest idonea disserentia inter legata, & donationes causa mortis, quasi legata hanc legem non recipiant. ne possint revocaria testatore, quia non potest tellator sibi eam legem dicet
a qua non possit recedere, L H. F Dia in principio, de Iet. 3.
ambulatoria est , ut loquuntur . voluntas testatoris usque
ad mortem, iatim hic sat si s ait orario, de dona . inser vir. in uxori de quasi scilicet donationes causa mortis hanc legem recipiant et quia quae hanc legem accepetunt, ut dixi, maris sunt donationes inter vivos. Ad L. IU. De Donationi b. stii alienum stindum donationii ea a exentit . ntillam retentionem proprer impensas faciet e
Dia domini res ab ea injectas, continua eskil. hNUnc transeo ad Li .de donat. cujus sententia haec est:
Tum, qui donationis causa colit alienum landum suis impensis, domino landum vindicante non habete retenti nem fundi propter impensas, quas fecit in fundi culturam, di curam et non habere stilicet exceptionem doli mali, cujus heneficio servet impensas culturae, & cuiae, quas fecit de suo donandi animo: quia & res ab eo injectas in fundo, veluti semina , de plantas, confestim domini effecit pleno, de perpetuo iure. vel iuxta rcgulam, quae dictat, superficiem solo cedere e statim res ipsae, quae iundo alieno ini chae sunt i domini eniciuntur jure pentium. Non potest etiam . qui eas injecit. vel in levit in alienum landum ., nee . si donandi animum non habuerit, tollere . vel avellere , quae insevit. implantavit. hs i. de rei vindieat. Ponet a uicio dici, semiter donasse eum videri impensas, qui sciens Calienum sojum consevit ex Le .s servus servum . s. s os-vam . ad O il. i. r. cuius per errorem, de ret. jum verum his diceretur improprie, ut Accursus notat recte in l. i. hoe ih. videlicet. si non merae liberalitatis gratia . propense . Ad propensissime id faciat, & consulto conssio, sed te here . de imprudentere similis quidem hic est donatori, sed
proprie donator non est . Donator est , qui benigne, de li-bcraliter. & propensissimo animo dat . In hac autem leger . omnino ponitur. henigne faciendi animus suisse exemaenii fundum alienum suis sumptibus . Et hanc quoque ejus benignitatem dominum habuisse gratam, & acceptam, ponendum este quia donatio sine acceptione nulla est. Quamobrem & hoe casu sumptuum retentio non est: illo sumo pilium rete otio est. Si quis sciens severit fundum alienum saltem usque eo, quo dominus locupletior factus en, I. 38. Dilave . de perii Aeres. i. 3 . Iuliantis r. de rei vita. Et hoc si tis est ad i. i . Postrema eae hoe libro est h63. de ret. jur.
Ad D XIII. De Reg. iuris . stii De dolo malo ad judititim
provocati non videriar moram facere.
QVi , inquit, sine dolo malo ad iudicitim provorat, non vi
Attir moram sacere e quae ita ad hunc tram tum ac
commodanda est. (n Is qui donationis causa aliquid promist. ex mora quidem non debet usuras, s quod promisit consistat in numero, pondere, vel mensura, i.ra. etim,
qui, de donat. Liberasis non est avare exigendus e debet tamen fructus Ditem extantes , si agrum promiserit, ex temrole morae scilicet, l. i. merenitis. Suid. de re ita. Moram sacere videtur, cum laetenti congruo loco, & tempore do- Enatatio dolo malo donator digeri dare. ves facit, quo minus dare possit, quod pure promist. Dolo malo, inquam: diam si justa ex eausa ad judicium provocet. ad sorum , cum se opinatur habete justam causam litigandi. nee dum dandae rei promi , , procul dubio dolo caret, de moram
facere non videtur, LF qtiis soluιλῶ, de Utin quae est regula d. l. 63.
Ad Lib. XVIII. Digestorum SALvIJ JULIANI
Ad L. XX. De Reb. credit. Si illi petu iam donassem . hi iv mihi eandem erederes. an credita fieret 3 Hai, in Alusmodi
propcllionitas non proniis verbis nos titi. riam talem con Iriatam neque donationem ese . neqtie pectiniam creduam. DonaIionem non esset Pia non ea medite pecvnia daretur, utem vim odo penes accipientem maneret: eredi am non esse: quia
exsolvendi cassa maris dametur . quam alterius obarandi. Igitur F is, ctii rechniam hac tonditione aer id. vi mihi incredit m daret. acceptam dederit. non fore creditam e remis enim metim a evisse intelligi debeo. Sta haee intelligenda stimpropter Iustilitatem νerborum . Benignius tamen es virvmque vagere.
HODIE exponam majorem partem Libri XUIII.
quo etiam Julianus tractavit de dotibus. de donationibus. Ae primum quidem id. quod est in Laide re tres. in qua haec proponitur species. Donavi tibi pecuniam certam ea lege.& conditione. ut tu consenim eam mihi pecuniam crederes. mutuam dares, promittens me eam tibi certa die redditurum: S ut convenit, eam quoquc accellam tu mihi constitim mutuam dedisti: quaeritur, an sit conatio an sit mutuum. sive creditum e an
sit donatio, quod egi, an si creditum , quod tu episti Et Julianus ait eleganter . in hujusmodi propositionibus non propriis verbis nos uti. id est . nos abuti vertiis , dum crediti . de donationis verbis utimur . Et propositiones vocatcut solet sempero facti species, sive hypoth ses. quasi quaestiones Rhetoricas. non Dialecticas, ut in Liutor. is. ad Semisse. Velleum. Lao. de hereae vend. is pectinia, hi in posses.lerae . Cur autem in speciebus propositis , vel in specie his loco proposita non utamur propriis vocabulis, hae ratione demonstrat e quia i si verborum subtilitates . si pio uietates , si xium. odii ae spectamus. sane in specie propo- ita neque donatio est . neque mutuum . Non est donatior quia non ea mente dedi, ut pecunia omnino penes te esset: sed ut mox eam mihi dares,& qui dat, ut mox recipiat, dare non videtur, lupui hesbit. de solat. Non alienatitur . imquit. ntimi. qui ha d Itir, ut recipi rer fiatim . Nam de lusorius hie aetus esse videtur . dare, S continuo recipere nee enim datur in plenum. ut loquitur ut heres. de fiat ti6beris. Item, cuia hoc genere tu, qui pecuniam aecepisti.
obligatis, ut mihi eandem pecuniam credas, nimirum acceptam ea lege , ut mox eam mihi crederes . Donatio autem non solet accipientem obligare e qua ratione etiam donati
non videtur ei, cui ita datur, ut id, quod accipit, mox alii det . I. s. s. si Dis certam, de jM. St. vel eum servus alicui ita datur , ut continuo eum manumittat, Oristo, de donat. Non est etiam mutuum , quod in specie proposita contraestim intelligi possit subtili ratione: quia pecuniae meae, aut mihi debitae donatione mihi facta mutuum contrahi non potest e Pecunia autem, quam ea lege tibi donavi , nita ,
mihi ue debita est ex lege donationis. Denique tu, qui mihi mox eandem pecuniam dedisti. sequutus legem donati,nis . quas obligatos ad eam mihi reddendam , maris eam a mihi exsolvere . quam mutuam dare, S me ex caula mutui
obligare videris . Leto si subtilius res inquitatur . in hac
pici postione , neque donatio est, neque mutui datio contracta intelleitur . At omisia isa subtilitate verborum Julianus tandem concludit in hac l. benignius esse . ut dicamus. SA donationem, de creditum valete. ut definitur etiam aperte in Iartii id, qtiodi g. i. de donat. Atque ita me, qui tibi pecuniam donare volui, esus pecuniae dominium in te transtulisse ex donationis causa , & mox ejusdem pecuniae dominium abs te quaesisse ex eausa mutui . tibique eo nomine oblinatum esse me . ut tantundem pecuniae redde
rem et Q sit, ut eodem momento ejusdem pecuniae , de dominium cis Fide Meriei. variant. ex cujac. lib. I. cap. d.
94쪽
i ai In Lib. XVIII. Digestorum Salvii Juliani: ardi
minium amittam, & aequitam e sic etiam sit, ut obligetur A A L F tior filio, hoe fit. Caetera , quae sunt ex hoe libro,
quis necessitate credendae pecuniae, ex pacto donationi pertinent ad dotium, de nuptiarum causam . apposito non minus . quam ex stipulatione . I. se poenam -- sittilatus, de veris . obligat. Beniamin eit, inquit Julianus in Ad L. XLVII. de lurc dotium. Si sebo iti dotem ani f. hujus L hJrum valere , donationem stitieet , & eteis nurias daro donatum aliquid . vel legaram ante nuptiis
ditum. Benientiatis ratio haec eli, ne propter nimiam suh- siti set , ampliatur dos, strat ex fructitas Andi , qui aure cilitatem verborum ( sibtilitati opponit ut latitudo lati- nullas tradittis es.
tudo voluntatis contrahentium impediatur. ut l. nica, C.
vi action. ab heres. cla confra herea. itiem. Neque obstat A C primum t. q. de itire do . quae docet , fructus per huic henignae rationi, quod ante dictum est ex L i se ceptos ex iundo ante nuptias in dotem dato .ci pet obit, de Petilion. Eum, qui dat, vel donat ut mox recipiat, ceptos etiam fructus ante nuptias augere dotem. amplia- dedissc non videri . vel quod in L s qias dtios, eod. iit. eum. re dotem, nec cedere lucro mariti. Itemque acqui litiones qui accipit, ut id quod accipit, mox danti reddat, aceepisse servorum in dotem datorum anic nuptias. & acquisitio non videri. Nam haec omnia dicuntur i& nituntur statili nes quoque partas ante nuptaas, ut l. 6. Inf. DI. matrim. ratione. verum voluntas contrahentium certe hoe exigit, Nisi ( hie casus semper excipiendus et, ) aliud actum sit ut insuperhabita . & omissa ista subtili ratione . N ptaete. B Mer sponsos: Duta, ut donationis sure trucius ante nuptiastita negotia ita gesta approbentur, de confirmentur. Et sane percepti q)onso cederenti l. . s. i. hoc ni. alioquin fructus admissa olim suisse in emancipationibus certissimum est, capti ante nuptias augent dotemir ita scilicet ut sequutis in quibus qui interveniebant legitimi. N ivlemnes actus, nuptiis quo demum tempore dos elle incipito si fun- plerique momentarii, S i ne lusorii erant,& dicis causa , dus dotalis iuerit dignus ccntum,tructus quinquaginta, qui sive persu larie interpositi. ante nuptias ex eo fundo percepti sunt , doti fuat cen-- ----- tum quinquaginta , nee ccdant illa quinquaginta lueto Ad L.Xle de Asor t. caus donation. Si mortisca Iu donariis mariti, quali fructus dotis e quia nec dos ante nuptias
fundus est, ct in eam impensae necessuriae in e miles factae si iste intelligitur . Datis quidem fluctus pertinent ad
sente sodum findicantes dodi mali excessione summoventur, maritum , sed ii fructus non sunt fructus dotis. Rectens presium earum refutuarii. autem notant hoc loco interpretes Graeci , quod eli verissimum i quod ait hoec lex , procedere tantum in servo, IIs addam . quae est ex eodem libro . l. ivi de mori. ratio quasi in dotem dato , aestimato certo pretior qui certe donas. cusus hune esse sensum Doctores arbitrantur. quicquid acquirit flos nuptias , marito aequirit quasi Ilum, cui fundus donatus esi mortis causa , impensas ne- emptori: quia aestimatio pro venditionc eii, non etiam cessarias, vel utiles . quas in eum landum secit, donatore et quod acquirit ante nuptias. Inaellimatus autem servus, Poenitente, de revocante donationem , atque adeo vindi- qui proprie dicitiae dotalis . post nuptias quod acquirit, id cante landum, servare poste per retentionem fundi, oppo- auget dotem, nisi proficiscatur ex re marati, vel ex oneris sita ex ptione doli mali . At saliuntur: namque est aliter eius, L tinita, s tmnque ex situlatu . c. de rei mor. ara. I tac putant et Donatori enim revocanti donationem causa in hae re ( quod valde notandum est, pauci enim hoc o mortis vindieatio rei donatae non competit, nisi id actum servant o separantur aequisitiones servi dotalis . vel quasi iit, ut res donata statim accipientis non fiat. l. 1s. er sese dotalis . puta dati ante nuptias et acquisitiones, inqis amo, hoe sit. Sed condictio tantum ci competit, L etim Diae, de patiae post nuptias,a fluctibus fundi perceptis Pol3 nuptias, conssire cavsa dat. Genastis , s. i. de mortis ea a donis. L M. qui inditiincte omnes maritot cedunt pro oneribus matrideritis r. s. idemque s nonis caca viri Condictio, monii, sive villimatus, sive naelii matus landus fuerit . Nee inquam, vel actio utilis ut ait L sos se iit. Id est actio in n. abs re Graeci in I. os . si detrus , hoc tit. in dote inaestimata tum, ut colligere licet ex i. ig. c. r. hoe iii. de actio in sa- maritum esse initar fluctuarii , puta . in servo inaestimato Ciuin , id est, praescriptis verbis, quemadmodum etiam uti. dato in dotem e quia per eum non acquirit, nisi ex duabus lis actio accipitur in L3. CD donat. quae Ah mia. Itaque , caussis , Ae ad hane speciem proprie retuleris, quod iam in hac lege ponendam speciem censeo, ut in lege super toti. habuimus relatum ex lib. Id. in I. ri. s. titi. de usus'. In fundo alieno donato mortis causa bona sive aecipienti. D Omnem fructuarium quos uo state . vel moco quaesieritntiem si dominus vindicet , nondum impleta usu pion usum fructu in per servum fructuarium . acquirere ex dua- donatarius. qui eum fundum bona fide possulet, quique in hiis causis tantum, ex re sua, di ex operis servi. Nam hoc Ciam impensas necessarias, atque utiles iecit . oppositi ex . potest adaptari etiam ad servum inaestimatum datum in cCPtione doli mali, eas impensas servare . de consequi dolem , quoniam c ut illi alunt eleganter o in servo in aestilio icit: non per actionem , sed per inreptionem , siue per nuto maritus instar fructuarii est.
retentionem standi. quam haec exceptio inducit. tit i. ita , --- ----
e ' Tq. de doli excepi. L 3 a. g. raritis, D tis r. leo l. Id vie XVIIJ. de Pare dotalib. Licet manente matrimo is s. s. i. de action. emp. t. i . s. i. eo . divid. t. sumpitii non post i inter virum , O uxorem convenire . tii longiore E. cie rei vindic. i. s civis tiens , C eod. iii. i. si . sed F vir. . .e post divortium tamen , s stilla eausa converi s.s viri de dono. inter vir. tixor. I. s in area 33. de re lionii fuerit. citctodiri id pactum delet.dis. inde Is etiam addam l. ig. de pact. Diat. cujus sententia est
---- - --- - - I facillim . Constante matrimonio , si convenerit inter
Ad Lxv. de Donat. inter vir. de uxor. V.Si mritus ulio- maritum , & uxorem . quandoque divortio satio. ut lonaei pecuniam donaverit . eaque D ras ex donata pecunia giote die dos reddat ut mulieri, puta , quinto anno postsesreepera r lier istir . Hac ita Itilianus in mamo, lib. 18.n divortium , quae tute reddenda est intra annum hodie e Digestorum scritat. olim reddenda erat tribus pensionibus , id est . annua , bi- . . ma, trima diu , id est . anno, biennio , triennio: V, in GTquiturRuod ex hoe ipso libro Iuliam refertur an Lis. quam , conventio nihil valet, ut mulieri dos reddatur,s. i. de donaranter vir. O tixori Donationem quidum a longiore die . non die lenitimo , non die legibus statuto Peeoniae non valere , quam maritus donavit u ori inter quia est contra dotem . de utilitatem nubentis mulieris, &. ivo se usuras tamcn esus Pecuniae . quas sua industria . & ex ea marito donari videtur . At post divortium, cum ma- disseentia mulier ex ea pecunia redegit, cam scenori occu- riti esse deserit, ejusmodi conventio, si fiat ex justi eaussa. parido , ad ipsam mulierem pertinere , salva soric marito, veluti sublevandis rebus advelsis mariti, valet, ut sellicet, in qua donatio non constat stet sicut di fructus sui di d ati, non annua . bima , trima die , sed quadrima , forte . dos quos suis operis acquisivit. procul dubio ad cam pertinent, reddatur . vel asino quinto . i. s. Dialis, de Uur. l. I . de muctibus . hoc iit. Quod tamen-- - - - non ita servatur in acquisitionibus servorum donatorum. Ad L. XXI. Sohmatrimonio. Si marito pab leo sui in dam Hae namque pertinent ad donatorsm . d. l. de paratas, in nato pars aliqua honoram epis sit icetur e Deus crea toribui
95쪽
missari, sauri necesse halet, inter Mos tixor qtioque est. AR Titini ex lib. igae 3 i .so . matri. edi l. 8s . ad ter. Fa cicde quod resertur in i. d. de divori. quae omnia hodie
absolvam . In L 3 I.sol. metram. variae proponuntur species.
Prima est de marito, cui pars honorum adempta . de in fiscum redacta est , damnato publieo sudieio . veluti lege Iulia de vi privata: qua lege damnatus partis tertiae honorum publicatione punitur . t. hos aceti are . s. omnitus . deatetis . ij hvit. ad I. Ititiare , de vi priri vel ex Mnatusco sulto saeto ad i. Cornes. de sicariis, quo is . qui servum cantandum dedit. dimidia palle bonorum mulitur , L f. ad i. cornes. de scar. Atque ideo , quod necessario consequitur , non ex mafore parte . quam ex dimidia tellamcntum sacrae potest r exemplo eius , quod de impudicis ex Paulo refertur apud Licinium Rufinum iit. de stupratorib. B
vel etiam ex constitutione i. t. C. vii intra teritim temp. rim Oe. qua qui intra legitimum tempus coeptam accusationem non exequitur , musis tur quarta parte ian rum . Et ita , si marito damnato pars bonorem esus comsistata fit, pio ea palle fiscus tenetur ereditoribus eius.
Ligo & uxori mus soluto matrimonio. ut pro ea palle dotem reddat . i. r. c. ad L luliam de vi ri M. Uxor eii ci diti ix ex causa dotis r fisciis autem debitor dotis pro so tione , qua marito succinit in dotem e maritus vero prorata suecessionis fisci debitor esse desinit . Bonorum enim appellationc etiam religationes omnes , di actiones continentur, tam activae, quam passivae , l. ri. p. de verb. An. l. t . in princ. de recepi.q i arbit .receper. I. r. Eq. s. vir. hoc tit. Et consequeliter , quae lex publieat alicuius hona, publicat etiam , cogitque in fiscum obligationes csus oh Cnes, pro portione seis . qua hona ejus publicantur .
Ad F. Si pater, thm d tenta sita si ae nomine dolis promiscet.
pacti, sitierit, ne amplius stiam icio. a se peterentur,oe soluis matrimonio egerit Ioiae qtiitas convenit,ne peterenstiren e ihieui itur dolis esse. stita s morsus parra, cum herede estis maristis agere curiit i a quoque pectinia in dote erit .
S Equitur in Lia jus l.Si pater, tum rooiviae fra nomine desii promisistet: ubi , ut hoc statim admoneam, impendum doli Iromisisset, non detis prodiis sei. Dicimus dotidare . doti dicete . doti promittere . non dotis . Species est de patre . qui eum filiae suae nomine doti dixisset , vel promismet ducenta . postea pactus cum geneto, ut 1 se ioci.
dunta Iat peterentur . solvit tota duntaxat, qui si, mortua Din matrimonio filia . dotem tepctat, etiam non repetet nisi ioci. At mortuo patre . heres ejus ex dictione dotis, conveniri a malito in rodi potest , quasi obligatione . quan dictio dotis peperit, socio nudo non sublata : tolli potuit accepti latione . quasi verbis contracti , arg. I. is .in princis accepi ilas. O l. sen. I. sen. hoc iit. Sed non etiam pacto nudo, ex quo jure civili certum cst neque nasci, neque tolli obligationem. Et similiter, ne pacto quidem illo patris. ne amplius quam I . a se petere ut ut tolli obligatio dotis potest . verum patri prodest exceptio pacti, si dic . ab eo petantur e heredi eius non item e quia in suam persenam pactum concepit pater . non in rem et & generi quoque ea mens fuit, ut patri soli, ut socero soli gratificaretur, non incerto heredi eius , ut Z.ob res. I. h. de pact. do . Denique Pactum suit personale , non reale . quod de Graeci notant Lin hune loeum . Ad g. Si voluntate suae si Arator a patre Orti . litem de dote eontes vitii fueris , o refectitatim eam stidicata , paeter decesserit . stiditati actionem sitae positis, Dam heredihus p .iris . dare oportebit .
S Equitur vir. si volantate . Cettum est dotem si fama.
sve prosectitia fuerit. sive adventitia. ut Ulpian. definit lib. g. rem iti. A dst. divortio licio repeti a patre, cui jure porcitatis siet siliam acquiritur actio rei uxoriae, vel ex stipulatu de doler uua tamen experiri pater non potest si-Le voluntate , de consensu filiae . cuius proprium patrim
nium dos esse censetur . Unde & ncinnisi voluntate filiae pater procuratorem dare potcn ad dotem repetendam . l. h. s. i. hue est. I. g. g. sed , filias . de prorarat. Quod etiam ponitur in hoe s. At si procurator, lite contenata ex mandato patris, & voluntate filiae. judicio rei uxoriae obtinuerit causam, si vicerit, mox pater vita decesserit actio judicati soli tiliae dabitur. non heredi patiis, qui indus potestatis non successit . Mors patris si iam sui iuris . matremiam. seeit. Atque adeo sus omne dotis in eam transtulit, L s cum dotem, s. i. si . Qua ratione etiamsi , polieaquam procurator a patre datus voluntate filiae ad dolent repetendam, maritum sudicio superaverit, patris bona publicata sint, actio iudieati soli tiliae dabitur . non fisco . quia & in eum casum res recidit, quo actio de dote soli filiae danda esset , si ea actum non suisset. Neque oh stat L ii de lan. damnat. quae desideratur in Digest. de a nobis primum cum multis agiis in eo s. tit. lapillus , indicata est ex Lalis te. OG.
o. cap. 23. ita qua quidem I. Io. Marcianiit docet , fisco competere repetitionem dotis , si priusquam patris bona publicarentur . filia patri praebuit adsensum ad dotem et petendam e quia etsi hoe admittamus . tamen nihil damni facit filia . quandoquidem dos exacta non remanet apud fisitum . quae nec remaneret apud patrem . si cam exegisset: sed filiae coo servaretur iteranti nuptias ut cautum eli Noue.s . Fisco autem repetitio daturr qtita iam eam cesserat ii
tri . cui fiscus successit . Iudicati autem actionem in specie hujus s. filia nondum ces Ierat patri. quam movete etiam pater non potuit sine contenso filiae . i. s.hoe iit. Dixi initio, divortio facto patrem dotis siliae suae iam ilias repetiti nem non habere sine consensu filiae . sive dos prosinitia fuerit, sive adventitia ex Ulpiano, quod & verum c si . quamvis l.a. s. I. Me iit. id tribuat tantum doti prosectitiae. Hoe enim ideo . quia dotis prosectitiae proprietas . ut ibi dicatur. communis est patii, & tiliae. Ad cniitia autem do iis , si ut de extercitum bonorum adventitiorum proprietas hodie est Asiae in solidum ex coni littitione Iuuiniani. At repetitio dotis adventitiae etiam hodie coimmunis est. I. xv. s. tibi ratem . c. de hon. quae lib. ad uir. Quod omnino
memoriae mandandum est , neque enim patet omnibus .
Ad s.Cum patri dos dura est,s ei Ditis ex aliqua parte heres stis eo ditione insit ius fuerit o pendente conditione cesheredes estis dolem pro stia sortione di seri solveretvstethoe munus filius ex dote praestare debebis, Doniam ratiam inton mesus pectiniae recusetandae grvita adyrestis coheredes haset .
S rquitur 3. yen. de dote data patri, in cujus potestate
maritus erat. non ipsi marito, eodemque marito a patre herede instituto sul, conditione , adsectis coheredibus pote institutis: quo easu ostenditur . quamdiu pendet conditio institutionis filii, in pendenti etiam esse actionem dotis . si divortio solutum fit matrimonium: Nam n extiterit conditio institutionis . oe dotem praeceperit maritus . ad quem onera matrimonii redeunt tost mortem patris , iudi
eici familiae erciscundae. ut l. dios filia . s. F filius sam di m
ritus q&Ap. fam ense. tune ipse solus tenetur actione de dote . Si nondum dotem praeceperit, coheredes csus tene tur pro portionibus hereditariis. verum ii interim coheredes ejus mulieri solverint dotem pro suis portionibus. quia hoc casu . Postea existente conditione , totam dotem simillidi eiciscundae judicio praecipere maritus non potest . quae sam soluta in uxori pro partibus coheredum et quia ,
inquam , maritus nullam actionem ejus pecuniae recuperandae gratia adversus coheredes habet . qui scilicet jam dotem reddiderunt pendente conditione. mulieri in id tantum tenetur , quod pro sua parte apud eum remansit ex dote r non pro reliquis partibus , quas iam coheredes mulieri persolverunt, cum ipse reliquas partes non praeceperit judicio familiae erciscundae .
Ad L. LXXX v. Ad Leg. Faleid. Si dot socero data es. Osolus filius heres patri exiliis i dotem eo sectis in comptit
tione hereditasis, O Falcidiae rationem in aere alieno deduces. liter enim videbit ae indolaram lixorem habere . suad
96쪽
In Lib. XVIII. Digestorum Salvi) Juliani. i 16
s filias extraneum coheredem habeat. ipse quidem semper. Apro qua parte patri heres erit, dorem in aere aliens de cetro coherer ejus, antequam do, a Flio praei atur .ET cum hoe g. coniungenda est omnino l. 8 s. ad leg.
Faleid. quae est etiam de dote data patri, in cusus P etestate eli maritus. Et docet, a patre marito herede init ei to ex asse, in ponenda ratione legis Falcidis c puta , lidicatur hereditas onerata legatis inter aes alienum deducere etiam dotem uxoris . Aha alienum ante omnia dea citur ex bonis . cum deducit ut Falcidia . di reliquum er natur legatariis, ut I. g. c. ad IC. Fastid. I. I. s. hac verea, s mi plus quam per L Faleid. & dos est aes alienum uxoris . Quod etsi manente matrimonio exigi ab ea non pollit . tamen deduci potest a viro in ineunda ratione honorum legatorum , lepe Falcidia interveniente. Alioquin . videre- Itur uxorem indotatam habere . At si hic filius ex parte tantum tuerit a patre hetes institutus, similiter, sed pro sua Drte tantum , dotem in aere alieno deducet, niti jam e tem totam praeceperit iudicio similiae etciscundae r quo ca- fit. A dotem totam in aere alieno deducet i alioquin pros a parte heredum quisque , in singulis heredibus interveniente , & polita ratione legis Falcidiae . vox ( extraneum)ira hac lege non abundat, ut pletique putante sed extraneus coheres opponitur filio, quem solum fuisse ponitur,e Aodigita . ut Homerus loquitur Ad d. L. XXXI. Soluto mitti m. s. Si iundum dotalcm recepisset mulier, non habita rasisne fremum pro portione anni . Ps nupta non suisti . nihilominus de d se agere potest e quia minorem dotem rece set . Hoc cenim ad do is a timensam perii vel . leuenia omini ppartum ancillarum non recepisset, ava tegata . Tei h reditates , quae poti divortiam per servos dosales ac s-
suae marito fuisseni. . titi. hujus teg. agitur de huctibus dotis. qui pro
oneribus matrimonii peltinent ad maritum ex die comtracti, & in diem dirempti matrimonii & consequenter fructus ejus anni , s luctus anni ultimi . quo diremptum
est matrimonium, pto rata ejus temporis, quo in eo anno matrimonium stetit, diuiduntur inter virum . & uxorem et Pro portione anni . quo matrimonium stetit, pertincnt ad maritum: pro portione anni . quo non stetit, ad ux rem , L q. fractas. 3. Papinianua. l. si alienam. hκ iis. l. 3.ctim in fundo , g. divortia , de jur. H. Exempli gratia et Si si ovissimo anno matrimonium steterit tribus mentibus dian taxat . fructuum quadrans marito . dodrans uxori de hctur. Novem enim mensum, quibus nupta non fuit. fructus augent dotem. Sed si mulier per imprudentiami undum dotalem repetierit, non habita ratione eorum fructuum, denuo agere de dote potes . ut eos recipiat quia Dro parte dotis sint i actione de dote saepius agi pytest . Idemque erit, ut hie proponitur, si mulier repetierat solo to matrimonio ancillam , vel servum dotalem per Imprudentiam, non habita ratione partuum, vel acquisiti rum, qui, quaeve obvenerunt post divortium. I rulita vi detUr addere post Lmortium . quia & iis rebus dos augetur, si obvenerint constante matrimonio e si modo aequiliti res Don provenerint ex re mariti, vel ex operis servorum dotalium inaestimatorum , s. etimus ex Spvlarvis c. de rei Mxoris act. Itaque ne supervacue ea verba adiecta vidcaniscor , Ponere licet speciem in aequisitionibus partis ex operis scrvi poli divortium, vel in servum collatis contempla tione mulieris . non mariti.
Ad C IU. De Divori. Iulianus lib. I g. Digessori quaeris. an Hii Ua re estim mittere , vel repudiari possi . Ei seri-hit . furiosam re diari posse i quia ignorantis ioco habetur. Reytidiare atilem non Mile . neque ipsam propter demen
tiam . neque curatorem ejus. Tatrem tamen eius Onertim
mittere so se, Dod non iractaret de restidio . nas tonsarei retineri matrimonium . qaaesententia mihi videsur vera.NO N omittat quod in I. q. de Zmri. resertur in hoc
libro Juliani . furore superveniente alterutri matrumcinium non dissilui. i. oratione 16. s. iat. de ritu nup. l. Dire . in si de tis . qui furis sis. vel alieni itin Idque comis probari satis auctoritate Iulianir qui cum hoc libro tractaret , an iuriosa repudiare, aut rerudiari posset , satis indicavit contractum matrimonium iurare non dissolvi r alio-uin frustra de eo tractasset. Soluto enim matrimonici . de ivortio . vel repudio quaellio omnis finita , di dissoluta est. At vero repudiari quidem eam posse , quia & ignorantem mulierem, sed non etiam repudiare, quia sensu caret . Curatorem quoque esus repudium mittere non posse. patrem posse, in cujus potestate eli. l. r. in h. eod. tit. l. ra. s. tum dogem , s. item pater . sol. matris.
Ad Isb. XIX. Digestorum SALVII JULIANI
RECITATIONES SOLEMNES. Ad L. XXII. Rerum amotat. Si propter ret amotas egeractim muliere . di sis animata fiet: an actio ei danda b. stami breu possessionem P movet mei quia dolo acquisit petessonem . Respondi, qui lilii Uimai em fuseri, emptoris ioco habeκdui est. Ideo hi mulier, cum qua rerum amotarum actum eis aestimatrium litis praestiterit , adversis vindicantem maritum , vel heredem ni triti exceptionem habet. Et sau serit possessonem, in rem actio ei danda es . Ad s. Si mulier mortis causa res amoverit, deinde mortuus est maritus: hereditatis petitione, vel actione ad exiuibendum constetit poterii heres id, quod amotum est . LIBRO XIX. Digest. Julianus tractavit de retentionibus , quae in sudicio rei uxoriae ex dote fiebant variis ex caulis r veluti ob res amotas , ob liberos, ob mores . ob impensas, ob donationes: quibus ex causis late omnibus etiam certae sunt proditae , 3c comparatae actiones. Et ad eam retentionem, quae fiebat. vel actio. nem, quae instituebatur ob res amotas, pertinet lex et r. rer. amotar. quae est ex hoc lib. quae docet, si poli divortium cum muliere vir egerit actione rerum amotarum , divortii causa, puta, cum a viro divortero in animo haberet mulier si, inquam , divortio laeto eum muliere egerit rerum am tarum constante matrimonio, huic actioni directe locus non est et quia quodammodo turpis est aerio , l. r. C. eod. tit. Si igitur post divortium, cum muliere egerit rerum amotarum , & earum rerum tulerit aestimatio iem ex sententia i dicis, vel quia dolo malo mulier eas consumpsit, vcl qaica retinet contumaciter, nec restituere vult, si tulerit,inquam,aellimationem earum rerum , quanti stilia iuravit maritus eas res se facere . se judicarc , quamvis dolo malo mulier carum rerum , nempe ex sua contumacia possessionem acquissuerit civilem, tamen justum ejus pol sessionis titulum esse propter res judicatas , & amillam possessionem persequi eam posse adversus quemlibet . vel directa D, rem actione, vel utili, ut puta actione Public. l. . de Pinita in rem act. qui eas res emita videtur . Litis aestimatio , ideli . aestimatio rei, vel rerum , quae in litem venerunt, ethsimilis emptioni venditioni, L plerunDe, F. pem de jundor. I. i. o 3. pro emp. Et hoc est , quod ait in hae t. qui litit aestimationem fulseri, emptoris loco halmiatis est. Mulier scit quae litis aestim,tionem sustulit . in judicio rerum amot rum emptoris loco habenda cli. Et retro igitur maritus venditoris loco est tantum , quod de evictione mulieri non promittit et quia contumacia mulieris hanc viro venditio. nem extorsit, L Io. hoc iit. Et ideo ci non cavetur de cvictione. Quod eadem ratione , & in aliis plerisque caulas obtinet, L 3 s. g. pem de rei vindicat. l. v. fam. eresse. l. ppignore, L. t. de FV. am Quod si, ut diximus. actionem mulier, quae litis aestimationem praestitit actori, hahet iniissae postessionis persequendae gratia , & multo magis
97쪽
aceptionem si possideat & maritus, vel heres mariti eas Ares ahea vindicet, .is d. invitus, s I. de retiar Non omiseram hin verba at lilii Uinarionem fugeri, emptoris loco
halen diu es o Haec . inquam, verba . emptori, laeo , Graecos interpretes ita expendere, ac si is, qui litis aestimationem sustulit, emptoris loco habeatur, non domini, emptoris , non domini: potest quis esse emptor, qui non est dominus:
solus consensus iacit emptorem e traditio dominum . non solus consensus. Atatue ita igitur ne expendunt haec verba,
quasi qui prae tittit litis aestimationem , dominium non aemquirat rei animatae iureiurando in litem, sed possessionem tantum. Dcnique quasi emptoris . non domini loco h heatur . Et hoc quidem ego saudo, ut subtile, di fugio, ut nimis subtiler vel eo maxime . quod Iulianus ei, qui litis aestimationem praestitit aetori, hoe loco deferat actionem in rem . cusus quidem actionis causam conflat esse domi- sinium' hane igitur cum desert Julianus, satis indicat,eum etiam domini loeo esse . nimirum, quia res praesens erat , eum in xstimationem rei damnatus est reus . vcs quia famin eius rei pollesimc erat reusamque obtinuit voluntate actoris, ut l. d. eitis rei, er I eq.de rei vi d. lasci vetissabmum est hoc in specie hujus s. eum, qui litis aestimationem subiit. X emptoris, de domini loco esse : alioquin ei non competeret in rem actio . Sequitur in extremo hujus si mulier res amoverit . non divortii causa (ut ante posuimus, quo solo casu actioni rerum amotatum lotus est o sed res
amoverit mortis causa, puta marito animam agente. qUam
di mox amitast , non competere heredi mariti actionem rerum amotatum et quia haec actio jure civili prodita est de rebus tantum amotis, aut verius subreptis divortii cogiatatione, atque consilio . hvli. g. pen. de dimori. sed tamen ccompetere heredi ejus actionem ad exhibendum , ut exhi-heat res amotas, vel petitionem hereditatis , si mulier eas
pio possessure possideat et qui titulus est praedonis , non iusti possessoris . vel etiam condictionem ex injusta causa,
ut L6. s. li. Ap. hoc ti . Quod si maritus sorte convalu rit, atque ita dissolutum matrimonium non suerit , marito competit utilis actio rerum amotarum in uxorem , ut ait Lar an princ. hoc tit.non directa actio rerum amotarum, sedulis is, id est, in factum concepta . Unde se statuor rebus
amotis mortis causa, morte insequuta. cessat actio rerum
amotatum e convalescentia sequuta quasi rebus amotis divortii potius,quam mortis causa, utilis actio rerum amo earum coniuei, qui convaluit. datur . id est , in factum damni nomine, quod fecit, qui amovit, I. r. c. eod. non directa actio rerum amotatum , quam intendi manente Dmatrimonio honor matrimonii non patitur. quod species quaedam infamiae inst in ea. Ad LII. De Agnose. liberis. In omnibus erastequare o sta- tritas uis consanguinem erit. retentionem ex dote , quae fit propter liberos . respicit L a. de agrum c. idem quae est ex eod. lib. quo niam agnosci primum liberos oportet qua de re agitur praejudiciali actione ) deinde retentiones ex dote fieti libearorum nomine. Liberi autem agniti non in hac causa tantum cum agitur de retentionibus ex dote saciendis . sed etiam in aliis omnihus causi ut Iulianus ait hoe I vi ut is de hereditate parentum agatur, vel de alimentis parem tum, qui agnoverunteii liberi. , statrum quoque suorum
consanguinei, & breviter totius cognationis cognati . vel Magnati esse censentui licet revera eorum liberi,aut consanguinei . vel cognati non sint: quia sententia judicis , qui
pronuntiavit in ea eausa eos esse , ut agnosci debeant i jusfacit' pro veritate habetur print.boe iv. Ad LIII. eod.tit. F.pen, yersAdeo hae veram illine Ius
ntis iii. is. Digessorem scribaeti s vivo patre reddistim si praesutatum, antequam sentem a seratur, parer decesserariae meandum ad Carsenianum edictum.
IN hoe vide illud reser ur ex hoe libiti Iuliani. in vers
eulo adeo hoc verum . Si cum patre actum suetit pat- muli filii nomine praeiudiciali actione de partu agnoscendo . de antequam sententia seratur pendente Iudicio pater vita decessent: confestius facturum eum, qui se filium dia cit , si a s ossessore honorum deluncti non petierit heredi ratem: quoniam si hoc iudicio egetit, id omnino statim indisquisitionem, de disceptationem veniet, uisum ex desuri
cio natus sit, cusus hcreditat cm Petili an non statim Quiniendum erit de uatu an sit ex liberis defuncti . nec nec I. s. s. mistim . de carbon. ed. Et ideo melius crit omisia petistione hereditatis, atque ita datata quaestione status in tem-yus pubertatis, id oti . dum erit in cilis, fisium petere M. Lot lam possessionem cathonianam , cujus vis haec est . ut interim possideat luona eius, cuius se filium este dicit . de
allatur ex bonis esus, 3e exerceat actiones tempore perit ras, de ei quoquc conferatur, ut i. s. s. i. de collaLbon. qualiscit.dum pubescit,dum adolescit, interim praesumatur esse ex liberis: unde nomen praesumptioni Cathonianae . d. s.
misum, in ueh. in s. ne vis fias et . qtii in posses. misitis erit:
de ira petita, electave possessione Carboniana, quaeilio status disteretur in tempus pubertatis. Ad LI. hoe tit. s.Lleganter autem apud Iuliano lib. I s. Dessuarii r . si ingra triginta dies mirer marito non dentimitaverit. o ingra triginta diei parium ediderii. an Senautison vita lactis hie Et ait. Tlantianum Semarctonfvlitim tegare et Pia de eo partu non videtur senilae . qui imira diem trigili tim napartiri quippe dies triginta ad dentinitandum prasiti viiij naitis. Sed hane rem non 'cere Ira Iudicitim partui arbitror.I N hoc eod. tit. I. i. s. io. temeter , hoc quoque rescr-tur ex hoe Juliani tibio, poli divortium mulierem, quae se existimat esse proegnantem , si partum postea editum amarito agnosci velit, denuntiate matho debere . se ex eo conceptue . 5 abaciam utero pleno e denuntiare, inquam. hoc debet intra dies triginta a divortio. Quod est quidem ex Senatusc. Planciano , sic vocatur his tit. Hoc vero ita procedit. si partum mulier non ediderit intra i gesimum diem. Nam si ediderit parium intra trigesimum diem. I
tra spatium denuntiationis faciendae, Senatusc. Plancianum cellare evidentissimum est. Quamvis autem hoc e si maturato partu non denuntiaverit mulier intra trigelimum diem , ut Senatusconsulto cautum est, tamen ca res
Partui praeiudicium sacere non potest, si conlitterit eum fistum esse. Ad Clulianus lib. is. Diges. scripsi: qviod Senatusci comprem hetium est,si mulier viro dentini laverit, se ex eo concepisse. in is , mi denuntiatum erit , instodes ad verurem e isdiendum. in piciendumque non miseria, ne ue eontectata dixerit, eam ex se praernantem non esse, a et id quod edatum fit, et feresa necessemnon eo pertinet iis, s quas agnoscere se situm dicerei, sitim heredem halerae, quamvis ex alio concepto si . suandoque enim cinquito e id causa agi, grande fraerjudicium ad seri pro suo estissim patris.
ITem in ead. LL s.Itiliantiae. Me iii. hoe proponitur ex eod. libro , ita quidem cautum esse Senatusconsulto Planciano de agnostendis liberis, ut si mulier intra triges
mum diem marito denuntiaverit. st ex eo esse praegna tem , de maritus custodes non miserit ad ventrem cult diendum, de inspiciendum . nec contra denuntiaverit testato ( hae denuntiationes fiunt testato . vel, ut alii dicunt . contestato 3 nec, inquam, denuntiaverit testato , non euecam cx se praegnantem . ematur parium aenoscere . Cur non misit eus es e cur non contra contestatus est currem neglexit 3 verum hoe ita intelligemus, ut Non tamen eum, quem coactus agnouit, habeat pro suo herede, quam ii revcra ex se eonceptum eum esse constiterit . In caui
salus, in iudieio praejudiciali . cogitur quidem eum agno
stere: quia ne alexit, quae Senatust. Planeiano continentur:
sed integra est quaestio praeiudicialis . intentum est adhuc
agere de statu . st verus filius . necne , Ddem Iulianas . h. . r. In ea tamen cauo status, ut ait, consessio patris gran-
98쪽
In Lib. XIX. Digestorum Salvij Juliani.
de piaejudietum facit pro filio e de consilii utique videtur Apater, eum esse filium sui mi qui mulieri denuntianti. Ie ex eo concepisse, non contradicit, nec catera peragit, quae Senatu tonsulto contiitentur . IV ait et anter , quandoque
nim ( ubi illud , enim . pendet omnino ex posterioribus. non ex prioribus o sitiandoque enim coeperit ean a agi , id est . cauti status, grande prae udicium ad eri pro piis confesso patris: non leve. sed glande praesudicium, qui locus tin-rusatis est. Confessio patris non perimit causam status . sed in ea causa grande praesudicium lacit pro filio. Itaque mon temere marito denuntiato praetermittenda sint , quae
Senatuse. Planciano continentur.
Ad L. 1e.Si mulier ventris nomine in posscssealumn.causa esse dicetur. Idem Iulianus libro I p. Digestorem se ait:
f sil iiivitis manente revisere in seis e decesserit, heres Bristi eadem actione pretium hereditarit a mitere exiget. IIs addam e modus me etiam , quod resertur in hun. . Idem Itilianis . Si miis r rem is nomine in possessone e lamniae causa esse diras r. Si mulier, eum seiret, se non esse praegnantem, vel ex alio esse praegnantem, quasi ex desun- in praegnans, petierit ventrem mitti in honorum pollectionem deiuncti . videlicet contra tab. vel secundum tab. vel unde liberi honorum Duessionem,ut intelim alatur ex hovis eius e propter ealumniam mulieris , datur in eam ex hae causa iis, quorum interest, actio in iacium, quae samosa est, Li s. nod vim , de his, qui not. infam. Datur ergo haecoctio heredi heredis instituti, vel substituti in his , ut mulier praestet ei hereditatis pretium . quam heres institutus,
vel subsimitus. dum expectat partum , , cunctatur adire Chereditatem , subito moriens, non transmisit in heredem tuum e nee enim hereditas non adita trant mittitur in heredem ex regula juriae sed hoc eam tamen heredi, in quem non est transnasia . competit in mulierem actio in lactum
in id, quod interest, quod per mulieris ealumniam factum
Lit,ut ad se non perveniret hereditas.
Ad LV. De jure dot. Juliantis libro is. Dilectorum, adoptivam quoque panem, si ipse dotem dedit, habere eius reperisionem ait.
II timum ex hoe libro hoe erit, quod refertur in I. s.
g.pem de suesoL Mortua in matrimonio filia . dotem prosectitiam ad patrem reverti , ut i. d. de jure dot. l. . c. Diog. miarim. di non tantum ad patrem naturalem, sed etiamnes patrem adoptivum, si ipse dotem dederit plo silia
adoptiva. bendix ad LIL De agnoscasterae LI. s.Julianus et e dem tit.
PRiusquam veniam ad lib. 1 o. duo c quae maxime ex
lib. I s. quem exposui nudiuMertius . memoriae haberi operae pretium esse puto ) iterum inculcabo. Quorum tDaum est ex I. E. de a amet uberi Lum , de quo sudex pr nuntiavit, in ea causa esse videri, ut agnosci debeat pro filio, quia res judicata sus facit,& pro veritate habetur,ut ait
. . in princi eod. th. t. ingentiam 13. de fias. hom. etiamsi r
vera lilius non si tamen pro silio suo haberi ci,cusus filius neue pronuntiatus est,in omnibus causis, de caeteris ejusdem
hominis filiivde quibus non duhitatur quin filii ejus sint
Pro fratre consuiguineo . de universae cognationis pro cingnato et quomodo etiam legimus filium naturalem, qui h
Deneio principis factus est legitimus non qui quocunque modo factus est legitimus, sed qui, vel beneficio ptaneipis,
vel beneficio insecutarum nuptiarum cum concubina . ex
qua filius naturalis procreatus est) non tantum jus sui heredis adquirere, sed etiam consanguinitatis. & cognationis niversae, NoveL s. cap. s. in ii. Quod quidem sene in eo longe magis procedere debet, quia natura filius est . quam in eo, de quo cum quaereretur filius citet, necne. pronuntiatus est. filium situm esse, si revera filius non lueritalth
rum est ex Li. I Iallantis . eo sit. consessionem quidem factam in iure,vel in sudieio ad sellam iudieis competentis, ad trihunal , jus sacere , perinde atque rem judicatam , cui etiam comparatur in o.tab. illo loco, aeris consessio epti vae iure iuditatis triginta dies itisit Ianto . At conflanionem ita et ana extra sus expresse, vel taciter nain saepenumero , qui tacet confiteri videtur, jus non facere, sed praesudicium tantum ad terre pio adversario. Et praesudicium quidem grande. Iudicium non sacere . praesudietum sacere. Quod adeo verum est, ut nec consessio, quae sit in iudieio,sus f ciat , si judicium fuerit incompetens , incongruum, cap. .
Ad I .vlti. De testa tutela. F. In tutoris datione . uirum levissima conditio. an navi lima iis in lirago, Decianda eslout puta, Titius cum poterit, thisr esto. Tisius, si natas ex Asia venerit,ttitor es D. V Iulianus Illam eo. Devinorum rect
scripsit novissimam re thram esse petianda AB hoc libro ecepit Iulianus tractare de tutelis . se
quutus ordinem edicti perpetui, quo jus omne continetur . quoque post nuptias, de dotem , dantur tutelae. Et inter caetera quidem non est dubium, Julianum exposuisse digetentiam dativi tutelae & leuamentariae,quae in eo vergatur,quod tutor cari a sudice non potest sub conditione e quia tutorem nunquam dat iudex , quin adhibeat inquistionem multam , de solemnia multa. Quamobrem tutelae dativae datio dicitur esse actiis legitia reus, id est actus solemnis, & actus solemncs, neque ex die, neque ex conditione dilationem recipiunt e sed peraruntur.& vires suas exerunt statim arus letitimi, de reg. svr. I. muro, Ti. de itit. A parente autem vitilis sexus per virilem sexum cognatione sutacto . susto testamento , stare persccto testamento tutor dari sub conditionc potest, L8. de tectam. itit. At quaestionis est, tutoris dationem testamento dive
fis conditionibus adscriptis,ut si ita dixeriti Titius si poterit.
vel . quod idem est, ctim po erit, tutor esto . Etiam articulusitim . conditionem facit. Lqvodri inque , fgen. de vers. ML deinde subjecerit. Tisitis, s navis ex . M Mnerilitetur eso: quaestionis, inquam, est, uirum novissima conditio spectanda sit, etiamsi pravissima videature an vero . quae levissimaelit tametsi novissima non fuerit. Vt in liberiatum quidem dit tarum datione . constat levistimam conditionem sp
ctati, id est, quae servo commodior est, quamve servus ese petit, eui data est dilecta libertas. In legatis veto novissimam conditionem , I.quod traditum est . Gub diversi , decendit. O demonBr. I. gr. I. vlt. de Ier. I. I. s estis . F. t. ad SC. Trebe . quod ut in legatis , ita etiam omnino servatur in fideicommissariis lihertatibus e spectatur stil. ultima voluntas, ultima scriptura . I. rsdeicommissum , de eondit. Odemanis. l. . de matrum,s test. Atque ita plus favetur dit elis, quam fideicommiliariis libertatibus. Idem etiam se
vatur in tutelis,ut ex hoe Iuliani libro Ulpianus etiam re seit in D.8. F. III. derectam tui. ubi ponitur exemplum , quod ante retuli . duarum conditionum collatarum in c. sum, eventumque fortunae, nempe harum, si navis ex o plarinexaris cura poserii: Neque enim semper est in potetia te nostra, ut possimus, quod volumus, quodve iniunctum vibis est. Notandum autem hoc est, ut intelligamus, non esse hac in ie separandas conditiones casuales, ut Impera
totes loquuntur, a potestativis, conditioncs, quae pendent ex casu i conditionibus. quae sunt in arbitrio, & Potestate nostra, uae sunt sit' Nam sive hujus, sive illius gene iis conditiones suerint . novissimae spectindae sunt in fidei commisas,in legatis.& in tutelis. Levissimae autem in libertatibus directis, quas videlicet servus exspectare maluerit.
99쪽
Ad I. XX. De Excusat. tutorum . si pupillam patrum comtendis ediheredarum esse, o se heredem script m et aequum es, itidorem pupillo dari, recepta patrvii ex Detione . ni. si nolit ex Cationem petere, remoso eo a Iureia, tua litem de hereditare expedire.
F x hoe lib. etiam est LEO. de eritis tui. Patruus ( haecis est ejus legis sententia) est legitimus tutor pupilli ab intestato . puta , si patet silio suo impuberi testamento tu-rcitem non dederit, si omnino non secerit testamentum .
vel in fecerit, de non prospexerit filio impulieri, tutore dato. quoniam quod ad causam tutelae . intemtus intestigitur. At si patruum pater pupilli heredem instituerit, pupillum exheredaverit, qui exheredatus, patruo adserente si
heredem scriptum . ab eo patruo hereditatem petat. instituta querela inoffcios testamentie meessse est, ut vel ultro tutela se excuset patruus,cui de hereditate lis est cum filiotiatris , vel etiam invitus removeatur ab administratione tutelae . ab ossicio tutelae . Huie lesi convenienter statim additur lex, quae sequitur ex Marciano. Tropter litem am
his cum pusillo habet, excusare se a tutela non potes . nissorse de omnibus honis. atii sitirima parte eortim conrroversia
sit , nisi sit controversia de hereditate , ut in specie paulo supra proposita . itaque alius tutor pupillo dandus est . si
de hereditate paterna lis inter eum , & tutorem esse coeperit. Alia lis inter eos agi potest manente tutelae sed non lis de hereditate paterna . ii tanque Iulianus hoc statuebat, ut relati ut in linem. I. t. de test. Iul. else dicendum , patruo legitimo tutore faciente contioversiam status. & dicente . . pupillum esse suppostitium, non vetum defuncti filium
cui controversae sane cohaeret controversa hereditatis. Idque confirmat etiam l. s. s. r. am orem, h. t. Omissa autem eli haec lex in Baslicis . atque etiam principium Lai. quae sequitur e quia hodie ex Novel. Ius . etiamsi non de hereditate controversa sit inter tutorem, & pupillum, sed de quacunque alia te, praetor reficere eum tutorem debet, nisi sit mater, aut avia, Novel. a. ct y . in princip.
Ad Lib. XXI: Digestorum s ALVIJ IULIANI
Ad L. II. De Confirmando tutore . Oui a parre lusor Aristus es. avi non jucto testamento . atii non tit lege praeripimhaim i confirmandus est ad ititelam gerex sam perinde, ac flea tectameneto imor esset, id es , tit Iasiuatio ei remiιratvir.
RANSEAMUS ad Librum XXI. qui liber etiam
suit de tutelis: ac priinum ex eo dabitur I.3. de eonia semando tutorer quae hoe docet, tutorem a patre non iuno . id est, minus solemni testamento , datum, vel datum testamento aliis verbis, quam directis putaverbis precariis, tutorem non fore e quia non datus es h utiorCrtet, non verbis directis & civilibus, itiior estor aut quia datus non est testamento sure perfector tutorem . inquam. non lare, nisi confirmatus a praetore. vel praesdc provinciae fuerit secundum patria voluntatem e confirmationem, L praetoris, vel praesidis uom, absis, ut ait Mode
itinus in I. r. h. t. quae est Graeca. Confirmatum vero tot rem dativum, vel honoratium potius, quam teli amentaritim tutorem esser quia qui confirmat, dat . i. itire. g. vli. I m. Ap. iii. prox. I m. s. sed tam veter s. c. de neces. her . attamen pro testamentario tutore haberi, ut legitimum tutorem exc ludat, cui semper pr&hitur te amentarius, La 6. s. u. ti . Ap. de ut, si a patre, vel etiam matre. ut in I. a. Me iit. datus primum fuerit. satisdatio ei remittatur rem
pupilli salvam inre t quia a parente idoneus Hectus vid tur . Parentis electio pro sit isdatione est , I.r d. s. i. in D. quando dies lag. ced. Ad L.XUst l. De Admin.tui. atii Ititor negotia pupilli gessi.quamvis in nulla re auctor ptipula fuerit . quin itisera iudiario teneaturi dubitari non oportet. sitiid rem prohibet . ita parrimonium papilli eompositiam esse . tit nihil gerese necessem . in quo iuroris avictoritas i terponi debeat e Ex duobuiratoribus, si eum auero actum suerit. acter non s beralitur. S rquitur l. 8. de admin. ttit. cuius sententia haec est re lata ex hoc lib. tutelae iudicio teneri eum. qui negotia
I upilli gessit, ut rationem reddat, etiamsi nulla in re pupiliso auctor fuerit. nullo in negotio, inquam, auctoritatem suam interposuerit. Fieri enim potest durante tutela . ut nulla in re . nullove in negotio neces e suerit interponitu. toris auctoritatem. Euid enim prohibet, inquit, ita patrimonium pupillii compositum esse, vi nihil gerere neces si , in quo rvioris auctoritat interponi debeat e Proinde non sola auctoritas tutorem obligat, sed etiam administratio, quae sentenistia satis aperta eii . At subiicitur alia in hae ipsa lege. Lx duobus tutoribus, si cum uno actum fit iudicio tutelae. fini
ta tutela alterum non liberari. Ex quo sequitur . non esse eos duos reos eiusdem debiti, esse contutores, sed non conis reos: alioquin petitione unius tota solveretur obligatior petitione alterius liberaretur alter, La. de du . reis L8. s. i.detit i. Sed unusquisque tenelut pro virili portione , l. i. g. ntine tracteretis, de ivt.s ration. distrah. Et quidem si pro
sua tantum parte conventus fuerit. de solverit unus, pi
culdubio alter non liberabitur. At si solidum solverit. io te ex communi dolo. vel culpa, alter liberabitur, ita ex dii . de tui. O rat. Histri de sicit valde etiam in hane rem id su-pilius. O l. si plures. h. i. Et his casu sane dicam. duos tu
tores, quasi duos reos riu clam pecuniae esse videri. Ad L.XII. De Auctor.tui. si feram torem is tuus, ct Tuti, a pupilla itia te atictore aliquam rem per traditionem arces vis et ima ad Titi m pertinebit. Marcellus notat et nam quod
cunque ad omnes dominat non potest pertinere , id pro sido
i eam, cui adquiri potest pertinere veterea comprohaverant. V Enio ad Lir. de rati. ivt. ex eod. lib. Si servo , qui communis erat inter tutorem,& Titium, pupillus tu tore auctore rem aliquam vendiderit, & tradiderit . ea res tutori acquiri non potest e quia in rem suam tutor auctor fieri non potest . ut I. i. hoe iit. sed adquiritur ea res L. Titio in solidum, iuxta veterem regulam . ut haec lex aperte ait, vetetum hane esse regulam. regulam hanc esse suris antiqui a quae tamen deest in ita. de diver.ret. sum antiq. saeui& aliae pleraeque , hane . inquam . esse regulam . ut quod ervus communis uni ex dominis acquirere non potest . id acquirat in selidum alteti, Li. s. communis, in In. LIq. desti d. sermAd L. XIII. Lod. tit. I aberis truore aurare obligantur.
etiamsi lateant . Nam eum pecuniam mutuam acceperint , quamvis nihil dieant, avictoritate tui oris inter rua, tenentur. svare re si non debita perarita his personis soluta ' rig . quamvis tacuerint . interpossa laetori, avictoriias Iu
Qin hanc sequitur Lis. est etiam ex eod. lib. de hoe
docet e Impuberes tutore auctore obligari. etiamsi taceant, ut puta si mutuam pecuniam acceperint tum tore auctore. nec quicquam cum creditore locuti suetintevox tutoris videtur esse vox pupilli. Idemque est de idi promutuo ut hie ostenditur, puta si tutore auctore indebita pecunia impuberibus tacentibus, soluta fuerit. Ex utraque causa, ex mutuo, & promtituo, id est, ex indebito solisto per errorem. eadem actio id est condictio nascitur l. s. gas quoque de obl. M. eaque actione tenentur impuberes, etiamsi dum haec, vel illa causa vetetur tutoris auctoritate . ipsi siluerint . Hae vero Iuliani ipsa sententia refertur etiam in I.ε. in prisc. de ture . ubi ait, muto, tacenti igitur.
100쪽
In Lib. XXI. Digestorum Salvij Juliani.
g anquit , quod mulieres pollini addiscere Grammatbeam, de
fendatur hac lege. quasi sciliret non possit defendere . ut illi sumptus non resaetantur. Sie est legendum. Et Cassuris mam intelligit, cuius fit mentio in I. i. F. feaeum, deperiae. ut vulgo legitur e quamvis tamen non sit ita legendum . sed cursanta, ut in Horent. & apud Iuvenalem Carfania ratem Non sumet damnara togam . Et ita etiam legendum eii apud Valerium. Carfania . nono ravia, aut carionia. Haec mulier in vetet unde pnsbila hat in foro . de magistratus in tetpellabat, valde prompta ad lites eontrahendas e de prima causam dedit edicto ne
mulieres postulare possent. At quoniam id . quod proponitur in h. l. . etiam confirmatur in I. i. g. ea nonnullos.
i p iit. seq. addam statim commodissime quod & in eadem s. t. proponitur ex hoe Iuliani libro . tutotem datum pupillo teneti sudieso tutelae, si auctor fuerit pupillo faciendae dinationis causa mortis, vel inter vivos e maxime si rem
suam servare pupillus , sive adoleseens non possit a d
natatior Nam electionem habet, ut vel in donatarium agat, quia donatio non valet, vel in tutorem .
Ad L. Iv. Ubi pupillus educ. deb. stii siclum heredem tesseruerat. Diae doris nomine tam in familia nupsisset Eoo. I raverat , nec P vam Irmerear Itisorem eis Semn, lam dedi . Is a cognatis, propinquis pupilla perdMittis os Mechraium , jubus est alimenta stipitiae , O mercedes , it liberalitas artihtis in tittieret pillae nomine praec
proritas dare. Tubes factiis pupillas p heri jam facta fororis ae dici, legati cassa solvit. studium es. an tutelae avd eio consequi possi, quod in alimenta pupillae , O mercedesd guetore ex tusela praesitum D 3 Respondi: exi fimo . etsi eitra magistratuum decrettim tutor sororem papilli Di aluerit, edi liberalibus artibus instituerit, cum his aliger ei consim re non fossent. lil eo nomine tutelae sudicis Iustus , H estis hiuris stipicti praestare debere. S Equitur ex lib. ri. ut exponamus i. q. uti pupulus edueari debeat. Species hade in ea proponitur. Quidam filium impuberem heredem instituit ex asse e filiae impuberi cum in familia nupsisset . dotis nomine legavit Eoo. nihil amplius et ea moue exheredavit, ut in is cie legis qui volebat , de hered. intiis. O l. qui negotiationem, s. pupilio . dea imitis. Ae praeterea in eodem testamento Sempronium gutorem utrique dedit. Porro is tutor a cognatis, S amni-hus pupillae vocatus in jus, jussis est alimenta pupillae prinstate . de myrcedes praeceptorum, a quibus, ut ait, artibui o docet. mn traria actione tutelae tutorem e s ,D
rarum frequentarent. Quod exemplum viminii filiae, apud C tu sed X s ob eo, sibi; iui 2 di , d 2 inet,
forum ( tibi in tulernis. inquit , literarum lassi erant) d cemviri minimum litiginis manum injecise rescrt. Idemque probat illud Martialis libro p. ad ludimagistrum, quo loeo
Ad L. II. De Contraria tui. de utili actione. Longe magis dandum es, em p rationibus distrabendis actio inuendalum. Equitur ex hoe lib. . r. de contraria futela actione . quae Invistim pueris, virginii De e M. di instituebantur usque ad annum eo. ut indicat aperte I s. F. pen. h. t. At vero lilius , qui heres institutus erat. pubes factus sorori puberi quosve sam factae, & nubenti in semilia Eoo. legati cauti solvit. Quaeritur. an idem adolescens quod Sempronius expendit in alimenta pupillae sororis suae . & mercedes, sive ilia et a praeceptorum, sussu nugi stratuum, id a tutore consequi possit tutelae judicio, quasi non debuerit eos sumptus facere in educationem . de institutionem pupillae, cui Eoo. pater duntaxat legaverat 3 Et Dquia jussu, decretoque magistratuum eos sumptus fecerat, facile statuit Iulianus , nihil eo nomine pupillum a tutore
Iiclcre, di consequi poster eum eis ultro, absque sumi ma--istratuum, eos sumptus secerit, sorore , sive pupilla non hahcnte unde te tueri posset. non possit heres eos sumptus a tutore repetere: non posset eos sumptus repetere, vel ipse filius . vel heres ejus . Quod confirmat l. i. s. I. versae. sed nonnticos, tir.seo. Illud non est scitu indignum, Accursum,
sui per sum lubebat non posse . aut non decere pucllam
liberalibus altibus institui . atque adeo repetere heredem a tutore posse impensas factas in institutionem pupillae, qu si temere . & inconsulto factas di quod hie tamen negatur aperte, scit. seorum sumptuum repetitionem esse adversus xii torcm, qui eos secit)Accursum, inquam, excusare varie, re in conlianter e Aut, inquit. hoc iussus magistratuum fa- ncit. Ut tutor eos sumptus possit imputate heredi, quos seeit Miunia magistratuum: quae tamen ratio nihil valet, cum etsi jussus magistratuum abfuerit, ut Iulianus ait. probabilis ,re jtista ea tutoris erogatio fuerit. Aut . inquit, expensae parvitas hoc facit et cum tamen hie non proponatur. expensam fuisse parvam, nee possit etiam esse parva expensa alia mentorim , vel causa. Aut . inquit, antiquitas hoc facit, puta, quod jamdam eas impensas tu tot secerit jam a prima aetate puellae r quae ratio certe non est idonea reum . n repeti potiunt, non ideo minus possint repeti quod iam diu factae sint. Post renio Accinnus, quasi desperans de ineunda ratione huius legis . Aut, inquit glossa est corruptissima in libris formis exple . sed ita restis TomoL Tei.
subreptas dolo malo agat actione rationibus distrahendis ex ir. tabul. Et quidem si hac experiatur , longe magis , ut ait, in h. l. r. danda est tutori contraria actio tutelae et quia plavior est haee actio legitima rationibus distrahendis eum sit mixta in duplum. I. a. in h.Ap. tit. prox. Et quo praviore quis iudicio vexatur . co magis ex adverso detinuo ei permittenda est actio
Ad L. IV. Eodem titulo . in tutela remitis eo loco haberi
delet, quo esset finita tutela et O sevi actiones patitur . perinde ae s tutum rabes factus esset: ita contrario iudicio is quid ei aserit, persequii debebit et nihil enim prohibet sti pectum Immem esse e quamvis complura in rem pupilli impen
derit , quae eum amigere non oportet .ET hic convenientet, in L h. t. ex eod. lib. additur, contrariam tutelae Aionem tutori permitti, etiam ei. qui ut suspectiis a tutela remotus elli decreto praetoris, nimirum, ut recipiat, quod impendit. Nihil enim prohibet, quin de impenderit aliquid pro pupillo, di seorsum etiam intere erit aliquid ex rebus pupilli, interverteritve r tiones puri illi quae est species l. r. vel etiam, ut in h. i. . ut impenderit aliquid pro pupillo,ct nihilominus iusta ea uia suerit removendi ejus tanquam suspecti. xt non est aequum, ut estis,ciuod impendit,damnum faciatiliciit non est aequum, ut quod intervertit , quodve in e gessit, id serat impune . Itaque neut pubertate finita tutela competit directa actio
tutelae pupillo de tutori contraria rita remoto tutore ante pubertatem, ultro citroque eaedem actiones competunt.
Ad L. III. De Magistratibus conveniendis. suod si liuor
ab hae parre etapa vacet e non erit iniquum adversus magistrarum actionem ei dari
Ad L. EM. tit. Dus tratores tartiti sunt inter se adminis citionem iuretae auer Me herede decesse quaesitum est in mei
stratum , qui non rarasset. vi caveretur . an in alterum tu
rorem actio pupilla dari deberet Respondi, aequitis esse . in
alterum tutorem dari, qtiam in magistratum . Debuisse enim evm . eum sciriret pupillo cautum non esse . mviversa negotia curare: di in ea parte . quam esuri raetori rem Oret. milem esse ei, qui ad adeuntinasionem quorundam negotio