장음표시 사용
221쪽
rio , restituit actori, At vero heredi . debitor hereditatius Aipso jure libetatur. Et haee est sententia Mjus s. praedo et ruta pecunia debita pervenit ad verum heredem , quae ententia & ex Iuliani lib. . refertur in I.sed eis lege, saereo te si minori . , ex lib. o. in id quid fossessor, I.uti. de petit.beressit. vhi forte in libri numero delictum inest. Nihil est.
quod facilius corrumpatur, quam notae numerorum , &forte utrobique legendum est libro sq. ex hoe s. si rado. Sunt autem illae leges de petitione hereditatis, quae hujus
s. sententiam reserunt insertae perperam scholio Accuti ad s. proximum superiorem . cum ad hunc I. si prias mannifesto pertineant. Et ad confirmationem hujus s. etiam addi velim, quod generaliter desnitur in I. gi. hae tit. in perpetuum liberationem competere debitori, quotiens id, quod creditoti debet, ad ereditorem pervenit ex causa luis crativa . ita ut ab eo repeti non possit. BAd s. ult. Qui perpetua exceptione se tueri potest , DIugum repetii. ct ideo non liberatur . svare si ex Golvi reis pro miliendi aeger pepigerii, ne ab eo pererratiae, quamvis foraverit . nihilominus alier oui Ius man.lit. Estat g. ult. Nam prauit. iam exposui in s t.Si unus
I ex reis promittendi pactiunt cum stipulatore , ne a se peteretur, & nihilominus per imprudentiam solverit sti-Insatori. cum esset tutus perpetua exceptione pacti conis ruenti de non petendo, certum est, ei competere condictonem indebiti . l.qui extrarionem , Id non fortem , g.ades autem . de eond. indet. Ex quo sequitur . solutione hujusmodi liberatum eum non esse: quoniam solvis' non videtur, qui
solvit, quod repetere, aut recuperare potes , l.qui se solvit. Cloe iit. Et ubi repetitio est, sive condictio quasi indebiti soluti . sane liberatio ei, qui solvit, nulla contingit. c. snon Iuriem , decem. Quod sa ipse non liberatur , consequens est, ct correum non liberari. Neutrum igitur liberari r quia nec pactum parit liberationem . nec solutio, quam rescindit , aut rescindete potest condictio indebiti.
Ad Lib. LU. Digestorum SALVII IULIANIREcITATIONES DIEM NES. Ad L. XX. De Legibus. Non omnitim, quae a majoris a conia D silvia sunt, ratio reddi potest.
Ex Libro Le ad quem vento , qui suit de praetoriis
stipulationibus, prima est l.ro de legis. quae lex ait,
non omnium , qua a majoritas constuma sum . non omnium constitutionum civilium. ut loquitur i. r. de prim del. non omnium legum, ut Basilica simpliciter interpretantur hoc ita maxime saeit ad tit. de legitu Uno igitur verbo, non omnium legum rationem reddi posse ait, eui & ideo subjicitur ex Neratio, eorum . quae constituumtur. rationes reddi non oportere e alioquin late, ut multa ex iis . quae certa sunt, subvertantur . Quam rem etiam Iutisconsulti nosti non admodum sunt diligentes in pera erutandis constitutionum juris rationibus, quas a majorib. per manus acceperunt. quae habent quasi xa aetata lora , Liat loquitur D. Petrus epist. i. Cp. r. I 8. qui solus en usus his verbo, quod est . quod accepimus a majoribus. Aperta nonnunquam ratio est eorum, in qua perquirenda , aut perlustianda non est admodum laborandum e sed & sin
penumero latet in obscuro . Soleo apponere exemplum
ex L libertim , de relig. O sumptdan in qua Caius ait, acti nem in saetiam , quae ei competit, qui prohibetur mor tuum inferre in eum locum . quo ei inferendi jus est, quamvis persequatur pecuniam , id est , quanti ea res est ,
quanti Interest , non vindictam, aut poenam: non dari tamen heredi eius. qui prohibitus est , vel in heredem ejus , qui prohibuit. Actio, quae rem sequitur, non datur heredi, di in heredem, hoe est inauditum,& novum valde, & thmen eonstat inter omnes juHs peritos quantum attinet ad hane actionem in sactum quod constare etiam inter eos Gaius se mirati scribit, quod scilicet esus sententiae ratio nulla appareat. Soleo & aliud adferre eae l. q. s. vli. detur. O rat. dith ah. quae ad differentiam jure receptam c ut
tutelae in tutorem agi non possit, nisi finita tutelae neg tiorum autem gestorum in curatore agi possit, etiam nondum finita curationer ut quaque res ei, qui in potestate curatoris est , salva esse desinito nullam rationem. adsert, quam quod non idem in negotiorum gestorum , quod in tutelae actione constitutum sit. Suffcit auctoritas sola jura constituentium . Possit etiam poni exemelum
in prtitoriis stipulationibus, de quibus suit hic libet . Nam si quod certi iuris est ) quaeseris . cur in conventionalibus , vel in iudicialibus procuratori hus nostris non cavea tur, nobisve ex stipulatione procuratorem non acquiratur obligati Li is re liberam de pign.QII. I. pes quas persomno, aequir. In praetoriis autem, veluti judicio sisti. aut iudieatum solvi, etiam procuratoribus nostris recto cavea
tur , & sit nobis ex cautione eis praestita actio etiam directa . secundum jus vetus, quod etiam Tribonianus immutavit . utili data pio directar Idque significant satis in tan eati'. in s.de diratur. haec verba. virecta sentitis tollenda, quae subolent sylum Triboniani. Et ad hoc pertinet etiam t. g. O s. de pratoristi dat. I. ad. non solam . tir letal. nom. caveai. . pen. si quis eatis. iudit hi. si inquam , quaesietis r tionem differentiae, non aliud possit quis respondere, quam
quod supra dictis legibus hoc jure nos uti, & hoe stiva
um esse . Idem a me responsum seres, si quaeras, cur Praetoriae stipulationes fidesussores desiderent dari . nee sun ciat ullum aliud , quantumvis idoneum ni satisdationissenus , i. ese praetor. his l. di in aliis tamen satisdationibus in vicem fide nubnim . sussciat pecuniae certae, sive poenae
saecuniariae, vel auri, di amenti, id est, vasorum, vel orn mentorum aureorum , vel argenteorum depositime fun-r, ut nominatim de appellationum stipulatione poenaliaulus scriptum reliquit s. Sentiti. 33. de cavision. O praemappel. g. ne quis . Dicam non omnium . quae a majoribus constituta sunt, rationem in comperto esse, etiamsi ratio non appareat , jus, quod certum est . esse sequendum.
Ad L. XIII. Si quis cautionib. &et a stiens serras judicis Mendi ratio, vi ipse litigaturus. mei ab alio stipularer . vel irae promisitie nee committiivir Ripulatio, nes ranebres I
nentur , Dia seruetis conveniri, vel eonvenire non potest .
S Muitur de stipulatione praetoria . quae judicio sistendi
causa interponitur, Ligdi quis cavi. . quae hoc vult,
stipulationi iudieio siti linum non esse inter fetuum, & li- herum hominem e quia servum hominem in judicio causas orare, id est. agere leges non sinunt, Li.Cp per vim,vel alio modo abs pes L d. ct et. c. de itidie. de ut eli in regulis juris, cum servo nulla actio est, nullum judicium, domino
scilicet, vel extraneo, ut retro quoque, eum domino. vel extraneo servo nulli actio est . Hoc autem loco. quod idem est, servas , inquit, conveniri, vel eonvenire non potest. Et Valentinianus in Novella de eompetitoribus. servos nec ab
initio quas nee personam habentes,in sudicium admigii volvos Ll ideo si servus quasi litigaturus stipuletur, vel promittat iudicio Glli stipulatio nulla est, stipulatio non committitur:& qui a mere fideiussores. non tenentur, ut L s servus P. in princ.h.ι. ubi reus principalis non tenetur, sane nee fide-juuor tenetur. Ergo stipulationi iudicio listi locus est tantum inter liberos homines. Et ait, ut ipse litigasurus, quoniam cautionem iudicio sisti praestant litigaturi , id est quia haec ea utio iudicio sisti praestatur semper ante litem co*testatam, sicut & cautio judicatum solvi. Et ad hanc quidem cautionem judicatum solvi nune transeamus .
Ad L. LII. De Rei vindie cum autem findi to 'sor ante litem eontestatam dolo malo fundum possidere destite heredes ejus in rem fidem actionem fuseipere regendi non sunt e sed
in factum actio adversus eos reddi debebit: per quam re- si vere ratantur . quinio locupletes ex ea re facti stierint. Ad L. Lu. Lod. Si fundi possessor anιe sadicium acceptum s
222쪽
3 81 In Li b. LV. Digestarum Salvij Juliani. 38 et
Gilus hereditus relictis decesseris, in ab adura ex his, qvii A A D stipulationes praetorias. dc ad alias quoque omnes, totum fundum possidebaAsolis pestius fuerit, quiti in fossi vim ut opinor . pertinet ex hoc libro s s. l. et de ranae ineondemnari debeat. Abitari non oportet. demone In qua haec vetus regula juris proponitur . Quotiens per eum cusus in te test . conditionem non impleri,sit.
DIco ad eam pertinerequod ex h. lib. sequitur in Ls r. quo minus impleatur . perinde haberi. ac si impleta fuisset., s s. de rei vindici idoue satis liquere ex i. r.ssa iis Quae regula ex Ulpiano etiam exstat in Lisi .de r .ium ni praei. stipula . in qua quod retcrtur ex Iuliano , id omnino mitum rei ita iisdem verbis et uldubio ex hoe Iuliani li- est, quod habetur in illa L s s .videlicet, si unus ex duobus, hi, Et inde etiam liquet in D LE . non esse legendum . de- vel pluribus heredibus possestoris . eiusdemque promisso- tracta negatione , ut in Florentinis. rajus interea conditioris judicatum solvi, qui vita decesserit ante litem contesta- h m impleri, sed neoate. culus in erest . eondidionem non im- tam judicio in rem , totam rem possideat, qua de agitur ph i. Quod etiam liquet satis ex fine h. L de ex L J lianus, judicio in rem , in solidum damnandum etsi e quia totius 3 viti. h. i. ubi Paulus eandem regulam paucioribus verbis rei restituendae lacultatem habet. Quod servatur in omni- extulit. nimirum his r Conditionem pro impleta haberi, bus aliis iudieiis , l. 3. s. heres. commod. l. si plures, de vi eum per eum stat. qui. si impleta ellet, debiturus erat. Ita- in vi aris Damnandum heredem igitur vili in solidum: que & apud Harmenopuluin . de in Epitoine Basilicon
guia scit solidum possidet, non etiam quia heres est promis B perperam detracta est negatio . eum in Basaieis ipsis , quae
oris judieatum solvi . Hoe enim respectu neque adversus haberi, prespirae seriptum legerim, r---M πληρω- ipsum , neque adversus iidejussores iudicatum solvi stipu- ita M., . . rasti, interest non impleri conditionem . Et latio committitur: quia non ut heres damnatur, sed ut eos .ddas illud apud Harmenopulum. Hanc vero regu- seMr. non hereditario nomine , sed proprio . Lir. F.ult.ad sim Iulianus secundum plurium sententias ait hoc loco exhibestis. Alioquin si ut heres damnandus latet . pro partu pestinere ad legata . ut te ilicet in specie i. Julian. ins h. i. tantum hereditaria damnandus esset. Qua ratione , & post l. s. s. item si quae, quando dies leg.ced. Si quid mihi legalitein contestitam judicio in rem defuncto possestore, eum tum sit sub conditione, si heredi decem darem, certe herc- quo lis contestata est . Pluribus relictis heredibus, singuli di, iniete si conditionem non impleri, ne legatum praestet, tenentur pro hereditariis portionibus,de damnanturetium- quod mite luculentius est.Si tamen heres legatario accepto si forte unus totam rem possideat. d. l. a. s. t. Quia iam seiat decem . quia per eum stat,quo minus legatarius con non ut cum possitare, sed ut cum herede passessoris judi- ditionem impleat, conditio pro impleta habetur . de praecium peragitur , quod a defuncto coepit, quali in hecedes stati legatario omnimodo legatum debet. Pertinere etia in translatum lutc hereditario ex contractu gu us vicem obti. .andem regulam ait ad heredum institutiones et ut si quisnet litis contestatio. l. s. s. idem stribit de pet Lex contractu, testimento neres inllitutus fuerit sub cond rione, si here- ex lite contracta. ut M.Tussius loqui solet, lis contrahitur C di suo ieritimo, id est, qui ab intestato heres solet, decem per litis contestationem. Et ideo nee in hae specie stipula- dederit, heredis legitimi interest conditionem non impletio iudicatum solvi in eum committitur ultra partionem ii, ne hereditatem amittat. Si tamen oblata sibi decem no- hereditat iam . Ad haee quaeri poteti, an si ante litem com lit accipere, conditio pro impleta habetur . l. .de eona. inst. testatam iudicio in rem. possessor rei alienae . idemque pi In d idt.de ret juriadditur,eam quoque regulam pertin missor iudicitum solvi rem qua de agitur,doso malo dese- te ad libertates e ut si servo testamento relicia sit libertas rit possidere , dolo malo alienaverit. an ex dolo eius heie- sub eonditione. si heredi decem diaerit c quae iii e dare des teneantur in rem actione . quasi pollessores , quamvis potest . ut est passim traditum in jure . ex pecu:io suo di de eam rem non possideant,liae colore,quod dolus pro posito heres prohibeat eum date ex peculio, conditio pro implenone sit, sed in s reges erinde, de pelli.hered Zisi .de re'. ta halietur l. s. tili.& cond.cati a data .non omne . de par jur. Et Iulianus respondit in I. s 1 de rei vinii. iacui teneri qui lib. V I legatis c legatorum nomine etiam institutiones dem heredes ex dolo defunAt in rem actione . & dolum heredum complectimur, ut in ir. tabulis, de libertates te Lilicet esse pro possessione ei, qui dolum admisit non he- namento relictas o a legatis, inquam , exemplum perveredi eius,qui nihil admisit dolo malo, causam doli admissi nilla Julianus ait ad stipulationes et ut si quis promiserita defuncto non sequi heredem . non comitati heredem . Titio centum, si Titius calendis proximis Alex indriam noli descendere in heredem e sed tamen si ex dolo desua. D tetit: N per promissorem . cujus interest non impleri con-eii heredes locupletiores ficti sint ut si pecunia ad eos ditionem, factum sit, quo minus stipulator Alexandriam a Pervenerit, quam desumus redegit re aliena , quam pos- ierit, ut si eum detinuerit. conditio pto impleta habetur,sidebat . dolo malo abalienata et Sane lioe eata eos teneri & stipulatio committitur in centum , perinde atque si actione in factum subsidiaria . quae solet Decedere actoni Titius Alexandriam isset, Lin executione, stiti. de verbis, . in rem , ubi actio in rem deficit ipso juter teneri, inquam. Item, quae est species legis so. de eo trah. empl. Si empta actisne in factum subsidiatia . quatenus ex dolo defuncti bibliotheca promisim venditori stipulanti certam meu- locupletiores tacti sunt mi stilicet id actori restituant quod hiam pietii nomine, I sub eonditione . si Respublica mihipto nitur in L s r. Recte autem ponit possessoteni obiisse locum daret, in quo eam bibliothecam ponerem . & Derante litem contestatam:de ideo heredes esus non teneti, nisi me stet , quo minus id a Republ. impetrem , conditio ha-
quatenus ex dolo deiuncti ad eos pervenerit. Ante litem, helut pro impleta & pretii nomine mecum est actio ex contestatam, inquam. Nam post litem contemtam cum is vendito offerenti bibliothecam.
defuncto, certum est , etiam ex dolo defuncti heredes esus - - . .i-.---i-i- - - -
teneti. etiamsi ex eo locupletiores secti non sint . Et non Ad L. Iv. ludicatum solvis. Is autem , cum quo actum fuit. mirum csse quod ait L qa. Me ih. de rei vindie. si in rem . asses vi debet. actum sit, puta lite contellata eum defuncto . quamsit se Ad LXIV.Fod. Si ex duolus rari fribui, qui iudicatum fon res possessoris . si non possideat absolvatis juditio iis rem, ta vi Ipoponderant. alter rem non defensam . partem Itiam mens quid ea prasona defuncti remissis si,quod ad h. eLm solveruenihilominus res defendi poterita nec tamen is .Pi fora pervenerit,id omnino in damnationem venire Quod confirmat verit, repetii et stipulasio enim pro Parie ejus perempta est. etiam generalis constitutio i. vinitae , c. ex delici. desu I. in perinde ac si arce rem ei factum fit iei .
quant. heredis conrum. Ad s. otiens ex stipulatione iudicatum solvi ob rem non ------ defensam agitur tam raejusoritas, non es iniquum caveri.
Ad LXXI De Condit.& demonsi. Jure eivili receptum est. dominum priore itiditio abso vi: quia omissa eatitione M iti quotiens per eum. erius interest conditionem impleri, hi qm fores mandali iussirio non eonsequentura aut certe cogantur, rivi impleatur, vi peritae habeatis, at si impleta condito dominum priore sudicio defendere fuisset. stisd plerique .ct ad legara .ct ad heredum infriartitiones perduxerant. Quibus exemplis fibulastiones quoque TT AC stipitiati quae praetoria est. satisdatione id est. eomansiti quidam recte putaver s. cum per promissorem sis II dationem fideiussorum exigit, nee nuda promissi, triam esset, quo misi a stipviator conditiani parere . ne rei contenta est, Li.siti latiMm,de praetor isugat. Et
223쪽
383 Comment. Jacobi Cujucij 38
tie, clausulas in unum collatas habet,de re sudieata,id en, de iudieatri solvendo, de re defendenda, qua de agitur, via qua de acturus est stipulator & de dolo malo . dolum malum abesse, Ac. I.d. o i . ha. Et liquidem ob iere, sive litem non defensam Priore iudicio, id est. si ex secunda Hau sula cum uno ex faeclussoribus , qui iudicatum solvi si, ponderunt actum sit , de post litem contestatam cum uno
ex fideiussotibus . teus principalis suscipiat defensionem litis a te lem judicatam , absolvendus est fidejussor sudi-eio , ut lulianus ait in h. t. . Reus igitur purgat moram, quam in non descindenda re principali fecit, ei iam post
litem cum fidei utarc contectatam ex ea causae cum fide-iu sole, inquam . non secum et quia post litem contectatam nobiseum, non est nobis integrum purgare moram , ut d eui l. 8 . de vers. obi . Post litem contestatam , inquam .
eum alioenam si ex eadem causa, non nobiscum, cui nodi
robis sit intcgium nos defensoni offerte 3 Recti autem adieci, ante rem sudicatam . Nam post rem judicatam . post eondemnationem fideiussoris conventi ex stipulatimne judicatum solvi. Oh rem non de sensam, si ullta reus su
Lipit de sensionem , id cn , defensio, quam reus principa- i, sustipit poli damnationem fidetjussoris . nihil proficit
fideiussuri. Et judicatum igitur omnimodo adversus sid Iussorem exequendum. l. s. in princip. hoc iii. Idem Julia- rus I. i . de eadem ui putatione docet, si unus ex fideiu solibus ob rem non defensam in sus vocatus . partem suam solvetit ultio sine iudice, id eu partem ejus , quod interest actoris rem recte delendi ut in I. id. Melit. nihil minus tem defendi ah altero fidejussore posth . Quid ni iSed altero suscipiente defensionem causari quaeritur , an qui jam solvit pro sua parte . seluti contactionem habeat3 CEt respolidet, non habere, quia liberavit se pro parte sua. Ti ubi ex solutione litteratio sequitur. sane, soluti conia
dictio tequi non potest . l. s non Iortem , s. si decem . de
condire indeb. Idemque confirmat d. l. s. in print . s . ut oportet. ibi accipias caterum . pro as virn , id est , pro Isti do e ut saepissime in libris nostris caeterum signa ficat
absurdum , de contra alioquin significat caeterum. Idem
confirmat etiam L qtii ob rem , de eonaei Ab. Et hoc est . quia habetur in priori parte h. l. i . In i steriori docete Fideius Idres conventos ex stipulatione judicatum solvi iob rem non defensam , non alii et actori satisfacete de-here, quam si caverit eis, se nihil priore, id est, principali judicio ex stipulatu a domino. id est . a reo principali amplius petiturum . Quoniam s hanc cautionem fideiusso res non excgerint, re actione mandati a reo prinis pati . pro quo mandatu esus intervenerunt . ripetant quod solverint . repellentur exceptione doli mali, argum. i. si fide- sussor eonvem s. manae Et ratio haec est, quia nimia , diis luiave en negligentia fidnussorum , solvere , nee cauti, rem exigere . qua domino consulatur. At sane L eonsequi velint d reo principali quod solverint . dehent eum . laconveniatur ex priore iudicio ex stipulatu . defendere, iudicioque indemnem servare . Aut igitur non apere manis dati dehent, aut dominum defendere , indeinnemque iervare priore judicio ex stipulatu.
Ad Lib. LVI. Digestorum SALMI IULIANI RECITATIONES SOLEMrus.
Ad LXXII. Ratam rem haberi . Si me iudice non debitam pecuniam exegeris prochrasor. O disinis ratam so titionem non habuerit. Ad eandem pectiniam petere innituerier m jesores tenenativ. cir condictio . qua procurator tenerer uri ssipulario interposva non fuisse . pera I r. Quotiens enim frocuratori perania sol fetur. O gominus eam salutionem ra iam non habes: existimo id agio et randitiis perimaturio sola actio ei. qvii indebitum solvit adversis pristidiatorem ex fit stilatu competat. Hoc ampliti . aestavi fideitis res impengas,
q- in ;vdici m factae bassem. suod F dominus raram ha- . luisset me vi ores quildem liberantur et sed ab ipso domino
eadem pratinia ser contationem peti pinest Ad s.QDod si procurator debitam domano premiam sine itiduee eae, ei, idem suris est, Me secus. qtitas domi s rasam
rem Misis egentilia estis pecuniae repranio sustira est Ad s. Quod L piocurator per itidaeem non debitam secuniam
exegissei,dici potest, sive rartim domintis hasti set desti ore,
re possu: vel qaia nihil sti lationis intereii, ratum haberi,
Degm ergo instiria is,qtii prorarmori solvit, magis tamen est, tii F dominus rartim non habuerit, fides fores teneam .
UT L I B. LV. totus suit de pretoriis stipulationi
bus: ita hic libet s..ad quem accedo, sicut de duo. qui sequuntur set. de 38. Pertinent omnes ad praetorias si putationes. Et ex hoc quidcm litas d.
hahemus tantum Laa. Raiam rem haberi, quae tamen multa
complectitur. forte majorem panem huius libit . & est
maximi momenti. Magna ejus pars eu dc procuratore ,
qui debitam , vel indebitam domino pecuniam exegit et1t de indebita piimus est sermo . Si procurator indebia tam domino pecuniam exegit, forte ab eo. qui ipso quidem iure erat debitor , sed tutus exceptione perpetua, veluti pacti conventi. Ita distinguendum est: Aut eam DE-niam exegit procurator fine judice , sudictove . id est . extra sudietum eae l. s stipitii d. s. hem quavitur . de net.
refi. Sine judice, & suae iudicio,extra judicium, idem eti)Aut per iudicem . sive iudicio legitimo . Si sine judice indebitam domino pecuniam exegerit: quia nihil de hoc
nomine exigendo dominus mandaue videtur , ut ait l. d. s.celsas, tilitem verbis. A cond. in Zeb. non aliter ei, quilaei errorem Procuratori indebitum solvit, adversus e minum indebiti condictio competit : nee item aliter sdejuistres a procuratore dati, qui si)oponderunt dominum rem ratam habiturum , non inquam , aliter libe Iantur . quam si dominus ratam iptutionem habuerit . Hoe enim easu condictio est adversus dominum . Leto si solutionem dominus ratam non habuerit, puta si eandem
pecuniam . quamvis indebitam , sed sotie debitam ipso iurire petere instituetit, id est, petierit, ut initio leg.r. de orio jur. Tostilis sine eerta itire primm agere inflatili, id est. sine certo iure egit , quomodo de alii auctoici loquuntur: hoc eam condictio indebiti, vel condictio ob rem dati . vel condictio sine causa s Concurrunt hae fere semper condictiones e & liberum ess actori hae . vel illa uti: vis condia, ctione furtiva, sciundum distinctionem Acculsi. quae verissima est o Condictio . inquam, competit non adversus dominum, qui ratam solutionem non fecit. sed adversus procuratorem , LIε. sv. hoc tit. L F procvrasori l .fv. de condis . causa data, I. g. de conae inde l. falsis Poetiragor . raestiri. Sed addenda est haec exceptio . ninis , qui pecuniam indebitam procuratori solverit . procurato iem ipsum . vel se nusseres ab eo datos, qui de rato caveIUnt, convenite maluerit ex seipulatione de rato in id, quod interest: de hae via consecutus fuerit quod solvit, de impensas a se in litem factas , quam contraxit cum domino. Impensae litis veniunt in aestimationem ejus, quod inteleta id solidum, syliam. de lata. Hoc vero casu, quem edicepi, in proculatorem cessat condictio indebiti, ne his idem actor consequatur, ne bis idem procurator pia stetir ut in I.J liautis in h. t. quod aquilas non patitur , ut quis bis idem c sequatur, vel ab eodcm , vel ah alio, atque alio idque etiam agi tacito intellcctu inter procuratorem, qui de rato cavit, eum, qui indebitam pecuniam solvit procuratori per errorem . Iulianus existimat Me agi inter eos . ne scilicet condictione inter eos agatur, sed actione duntaxat ex stipulatu, domino ratum non habente . quia in stipulationem de rato deducitur, quanti ea res est, id est, quanti stipitiatoris interent quod actorbis probe exigere pon potest ) non autem in eam stipulationem deducitur poena , quae tareen deduci in eam si ip lationem potuisset. I.d. D praetor. iii lat. Et deducta, ac
Dromissa poena . proculdubio committeretur. ratam non
habestis domi, i etiamsi jam actor condictione inde lati
224쪽
In Lib. LVI. Digestorum Salvii Juliani.
ne uniam indebite tolutam consecutus luisset, Osipulario A vel condictio suttiva, ut proturatori, ii. viris conditatisa
M. - af desar vel eidem debitori est actio ex stipulatu derato meundem ipsum procuratorem , vel fides ussores Mus in selidum , ut ait, nisi velit dominus , ol3posita exceptione doli mali suseipete defensionem procuratoris conventi ex ili putatione de rato e eo quod , tametsi dominus litem amis
rit, debitor, qui dominum superavit, quia vetus fuerit deis bitor, debitor , inquam, ille quamvis ahsolutus sit domino
tetente eandem pecuniam , natura tamen debitor mansite Res enim sudicata non tollit naturalem obligationem , l. Juliani fides tondIndes. Et haec est sententia L8.3. i .h m. Quod autem natura debetur, satis constat , solutum repeti non posse . Domino autem ratam habente solutionem veri deinhitoris faciam procuratori , proculdubio cessat condictio indebitie perinde ae si verus dubitor ipsi domino solvisset. imi eri, de veriori uetat. At stipulatio de ratos qua de agimus . non fuit concepta in poenam certe pecuniae , sed in id , quod interest. Haec ita , si procurator sine judice pecuniam domino indebitam exegit. At si per su- dicem . si lite contracta , vel contes lata, dici poteri, inquit, quod tamen im ea non probat. tentari potest, indii inete fideiussores , qui caverunt, dominum rem ratam
habiturum, non tenera , sive dominus ratam eam habuerit, sive non e vel quia , inquit, nulla res est, quam domunus ratam habere possit e vel quia stipula totis nihil interest ratum haberi. Utitui avriam de avrixa, rasiti , ut Rhetores vocant et quarum utraque auctores nostri saepissime utuntur. quod nulli observant, ut l. yen. desera export.L q. de moer. tis. L ita tamen . s. a parte . ad Treb I. &Theophil. noster in Saeqvie, de are Et concipiuntur hae duae B & ideo nec a procuratore, nec a domino quod procurat figurae, ut res evidentius intelligatur . & apertius explie tur, hoe m d ut in Miloniana Cicero i Non recidi i ct si occidi, vi iv aes, jure occidi. vel hoe modo et Non licet marito adalterum horis occiderer D se licet, non tamen licet
alibi, quam dum fra deprehens m , quod & verum est , Lmarito, ad ter. Ititde adali. Verum doceamus , qua ratione, dum Iulianus duplieem adsert rationem. unam vocem
aera D, eodem exemplo alteram a prisci obseramve ebri me,
haec est, Dia nulla rea creti inquit & respicit ad sormulam, Rem rasam haleri: nulla inquit res ei quam domentis ratam hahere pesse quandoquidem si qua res est . quam dominus
ratam habere possit, ea est solutio procuratori factae atquia solutio illa . eum facta sit auctoritate iudicis . per se satis rata est, certe non desiderat domini ratitabitionem .ri voluntate domini debitum solutum est, ullo modo coaediei potest. Quae est sententia I. quod s de tam, in hae i. in
quo s. quod ait, domino ratum non habente fideiussores teneri in solidum, hoe est, teneri in id omne, quod stipulatoris interest, non ut in fit m amem, qui sequitur in impensas litis tantum . Denique ait, in solidum . ad differen tiam sequentis casus , in quo tenentur tantum in impentis
litis, ut puta haee est species d. s.cum aulem si procurator ex mandatu domini pecuniam dehi tam per iudicem exegerit e s. quod in eo s.est,recte petierit, puta, ex man datu domini. ac deinde dominus ratam solutionem non
habuerit, & quod sute non potuit, eandem pecuniam Pe tierit, de insuria iudieis exegerit eondemnato debitore a procurator, vel fideiussores ab eo dati . qui de rato earum Quod enim ex causa iudicati solvitur, recte solvitur,& conis C nint, in hoc tantum tenentur , ut impensas litis resarciant dici non potest Leum stitarem. Famii. recisi. I.s nesagor . s. stipulatori , non etiam , ut ei restituant quod per iniuriam in omniatis, manae . r. c. de eotidia inde LE. Cese eompensan iudicis doniino iterum solvere coactus est. Insutiam enim Et hoe initio hujus s. ponitur , fine sudice procuratorem pecuniam indebitam exegisse. Idemque similiter proe mitur in i . Me tit.er L serra manumiso, de eoniinde Arema diser me hujus l.haee est , quia ella solutio ista des deraret ratiliabitionem domini. nihil interest stimilatotis, solutionem ratam haberi r quia nee ab eo stipulatore eam pecuniam dominus petere potest . quae recte auctore iudice soluta est, nee revorari potest . Et sane ubi stipulatoris nihil intelest tem ratam haberi. stipulatio de rato non committitur,ut etiam ostendit laman praxi. Ex hae Am ratire ae ara Dp ra v. etscias, fideiussorem non teneri . Quid ergo an is, qui perperam Vlvit procuratori, damnum suae pecuniae faciet, quod eam a fidei utaribus petere non II tionem de Ato venire possit ponit e an in damno motabitur 3 an iniuria afficietur 3 ut ait. Moe vero durum, & iniquum esset. Et ideo quod dix
rat . dici posse . tentari posse fideiusseres non teneri praedictis rationibus, id tandem improbat. de concludit e mumino ratum non habente. fideiussores teneti stipulatori in id quod interest. 3.quod F procuraror, in h. i. Haee vero omnia fiunt de pecunia indebita , quam procurator exesit,
cui mandatum non erat, aut cui mandatum esse non in telligit cir , ut eam exigeret. procuratori factam penes eum manere , quam in alium
transferre aequius en , Oxceptione d g. D fideiussor. L s perivradentiam , de evia. Et ad hane Juliani sententiam Mariscellus annotavit, idem dicendum esse. si dominus, qui perperam eandem pecuniam petierat . quae mandatu suo jam procuratori suo Ioluta erat, ctiamsi ut oportuit, dominus
superatus, & debitor absolutus fuerit e n dominus nihilssit. petendo eandem pecuniam, quam nee petere potest etem, inquam . dicendum esse, nimirum, ut nihil in clipulationem de rato deducatur praeter impendia litis, quae debitor secit, cum se adversus dominum defendereir quoniam ultra ea impendia nihil debitoris interest . quod in stipula- Ad s. lulianus: Si procuratori estis . qiu moritias eras , fine judice flarua Derini letara es tilatio eommittetur, vis here irarum hilaeriti utique se delita suerint. DAt enim non dialethterest stipviatoria. rasam Iolati bis eadem praestit . Miriem at herede haberi, ne Ad s. Quod si debitam pecuniam procurat, per itidicem .etii nihil mandartim fuerit . petierit: magit en tii in solidam
fidei sores teneantur. si dominus radtim non hiluerit. Ad ILCum autem procurator recte pe/it. Stantis perperam, d D non debet procurator praeflare,ne injuria itidieii dotantii ali n conventus actione ex testamento r Et procurator stipu-
quia consequatvr . Nunquam enim propere injuriam judici, tanti heredi testatoris, ex edicto praetoris, uti oportet . Ω-QUx continet major . & dissicilior pars l. rL rem ratha ea satis, ut arbitror luculenta.& perspicua feci .l-liqua nunc dabo.quae sunt in ea lege. Ae primum RIulianus: s praeuratori, cuius sententia haee est: Si procuratori legatarii post mortem eius. atque ita finita procuratione , finitove mandato, heres, a quo legatum relictum est, ignorans mortem legatarii, id legatum solvit sine iudice . non nisi sores ob et Iuraeerius tamen est dioe easti rarivssores,uon nis in impensas iiiii teneri. Ad I. Marcellus. Si domisti, raram rem non habuerit. sed lite mota rem amiserit: hibit praerer impetasia iis stiphliuioneratam rem dedati M.
NUnc tractemus de perania debita . quam piocurator
exegit, cum mandatum non haberet. Et hoc certe eam . Guc Procurator per sudicem, sive sine iudice pre niam debitam exegit, domino ratum non habente, puta Perperam petente eandem pecuniam . debitori est renduetio indebiti in procuratorem, vel condictio ob rem dati,
Tom.IUT Ltisdederite dominum . id est . legatarium rem ratam habere . herede legatarii ratum non habente . stipulationem derato committi: quia heredis testatotis, qui stipulatus est rem ratam haberi , maxime interest . ratam Plutionem ab herede legatarii haberit ne his idem legatum praestet. semel Procuratori, di iterum heredi legatarii: Haec eli semientia hujus s. satis aperta . Recte ponit solutum legatum sine judice, ut L iso. I De iv.quoniam , si interveniente judice solvatur, quod debitum erat legatum, nihil attinetraveri de rator quia debitor , qui ignotat mortem domini,& procuratori solvit, ipso iure liberatur, L inter causas, maia. I. sen. de rab. cred. Lar. de sol L --- ub Ad
225쪽
38 et Comment. Jacobi Cujacii 388
Ad Lia in stipulationem raiam rem haberi hactentis comprmians in fueris, rarium Titium ratum habiturum, tum id aper
te aeteretur, tit heredis, caeter ortimque personae ad quos ea res
sertineret, mitterenture dijicile eri existimari, dos clavsviam committi.Sane cum per imprudentiam hae persona omisiramur, actio ex doli et sulci comperis.
S Equitur D in stiparationem . Stipulatio dominum ra
tam rem habiturum . quam procurator interponiti vel in personam concipitur , vel in rem de generaliter . quadidem est.Et utrum sit in pellanamum in rem, id aestimatur,
non tam ex verbis, quam mente convenientium . vel co
et rahentium, ut Iduris gentitimi spatiorum, d pact. Et siquiisdem in personam concipiatur, exempli gratia e Procurat die satis sante L.Titium ratam rem habiturum , non etiam Bheredes vel successeres L.Titii. etiamsi hoe non fit exple
sum specialiter, ne scilitat Letitii successores stipulatione
comprehendantur, dummodo,ut ait, aperte id agatur, notomprehendantur e Heredibus L Titii ratum non habentihus, certo stipulatio de rato non committitur ex clausula
doli, quae inseri solet stipulationi de rato . LisIDe iii. Quia
an eo , quod aperte agitur inter contrahentes mutuo conis
sensu , nullus dolus subesse potes e & quod agitur in cometrahendo pro cauto, sive expresso habendum est. l. s. dcrehaeres. quod scilicet agitur aperte, ut ait hoc loco , quod etiam addi oportet ad dict. L 3. Etiamsi propalam verbis non exprimat ut . At si in stipulatione de rato cum id ageretur, ut ea comprehenderentur successores promissoris, ut stipulatio conciperetur in rem e si per imprudentiam stipulatoris heredes vel honorum possessores, vel alii suceessores Cpromissoris omini snt et per imprudentiam . non consulto consilio . non . ut Basil. habent , hoe casu heredi hus L.Titii ratum non habentibus, siti alatio de rato committitur ex doli clausula , quali dolo procuratoris, omissis heredibus promissoris . Et hoc optimum erit. Ut laee magis, atque magis intelligant ut , proponere formu- Iam stipulationis de rato. Formula haec est . quam edimus,
quae habetur in Las. infrem ris. 1 lib. s. ex Minut.' araci . Quod nomine L. Titii a me fundus salinas petitur.
amplius eo nomine neminem perituram . ctilus ea de re actio,
petitio, persecutio sui ct ratum L Tisiam haesitirum, heredemiave estis, avi euntiad quem ea res,qua de agitur pertinebileqvodcvmque nucum ager tiri avi qmnia ea res est. tandum pecuniam
dari, dolamve malam abesse . O albi rara esse , Mespondes mei Haec in sot mula stipulationis de rato, in qua quod est, Da litis non petiturum satis patet ex his . . tu. evitis ea deri actio elisio,persectigio su ex Let s. Et ex Cicerone in Bruto Non solvam, inquit nisi prius a te ravero amplius eo nomine neminem c ius petitio su petiturum . Et quod praeterea additur, L. Titium ratum habiturum. & succelsores eius. aut venientes ab eo personas est ex hoe s de quanti ea rei est Quae est conclusio stipulationis ex L; O g Id qtiis a procuratore, hoe iit .in extrema clausula doli mali dolum malum abesseta . hie loeus est evidentissimus.. Venio ad supenuit. Ad Di procurator iudicium de herede me ediserit, deinde do minus fundum ex ea herediture petierit e Ripularia raram rem haberi eommittetur et quia si vertis procuraror fuisset, exceprio rei iudieas ae dominum Ammoveret. Deramque autem R. talia raram rem haberi. his eastas ramitiesvire quibus, s se- Erat pro rator egisset, domino avis ipso iure, alii prodire exisceptionis, actio invisitis essen
SI procurator, cui hec mandatum non erat. nomine veri heredis c gerit petitione hereditatis adversus eum, qui hereditatem possidebat pro herede . vel pro possessore et &satisdederit, dominum ratam rem habere: Deinde domi
rus tandum ex ea hereditate. tanquam heres vindicaverit, is obtinuerit, stipulatio de lato committitur adversus pr euratorem,' sideiussores eius quia si verus hac in re procurator suiuet, si habuisset mandatum domini, dominum vindicantem fundum exesus sui exceptio rei iudicatae ,
vita ea res in ivdicitidi chaec est sol mula exceptionis i amea
venerit, cente noctimatore, is materi s. Me itire de eaece rei iudic. Haec . inquam, exceptio dom num exclusisset re iure
iudicata. Quod si non jure, puta, per injutiam. id esti injustitiam judicis . huius exceptionis ratione non habita, e minus fundum evicisset, hoc profecto casu . ut dicitur in Num aurem,stipulatio non committeretur,nisi ad impensas litis . meroque autem, ut alti sipudatio de raro commissum quae definitio notanda est: omnes definitiones fiunt ex
iis, quae pletunque eveniunt) pter que, inquit, stipulatio derato committitur his eastus . quibus p verus procurator egisset. agens postea dominus excluderetur ipso jure, ves iter exce ptionem: ipso jure, veluti solutione facta vero procurat se. Lir. de Ditit. per exceptionem, veluti re sudicata, secundum verum procuratorem , ut in hac specie , vel adversus
Ad I.ult.Qui patris nomine insuriarum agri ob eam rem, quod filius eius verberatas uIDIUM ,: in stipularione euendus est vii quoque personam comprehendere: praesertim eum feri stati tit pater ante decedas. quam sciret prorariorem stimuisse, di ita injuriarum actio redeae ad filium. Ad s.Sed etsi nepoti insuria facta fuerit , o procvrator avi propIer hanc causam iniuriarum clei et non solum sui . sed
etiam nepotis persona comprehendenda erili in stipulatione .
Ouid enim prohilet O patrem, , slium. antequam strent pracro aiorem egisse. decedere= qvo casti iniqtivim est de ebres non teneri, nepore insuriarum agente.
ULtimus 3 est de actione injuriarum . quae patri competit suo quidem nomine ex praetoris edisci et nomiane autem filiis am. ex r Cornet de insur. quod filius verti ratus, pulsatusve sit: quae eadem actio ex l.crenetis insundi liliosam. ipsi competit absente patre , etiamsi mn c veri rem ratam patrem habitu tum . L s. s.illud quaeritur,edisses de injur. Haec verba, quae hoe loco usurpat Julianus. quod filius verberastis, sti sat me se, sunt ex formula legis Corneliae . sive actione injuriarum edi lege Cornelia , ut . s. Docet autem hoe loco Iulianus, procuratorem patris nomine agentem , injuriatum ex leg. Cornelia ob insuriam filio ejus illatam, puta, quod filius eius verberatus, pilisatusve sit, cavere debere reo, non tantum patremata de filium ratum habiturum: quia feti potes , ut pater ante decedat . quam ratum habuerit , de stierit procuratorem egisse suo nomine injuriarum e de ita , ut actio insuriarum
redeat ad filium mortuo patre , sive morte patris filio fixis uris effecto: quo casu , si filius ratum non habeat quod hesium est in judicio cum procuratore patris , aequum est, uipulationem, de satisdationem de rato committi. Idemque dicendum est, ut ait, si nepoti ex filio , qui est in potestate avi, tacta sit injuria r & avi nomine procurator ejus agat iniuriarum . Nam de hoe casu in stipulatione de rato. cocurator & avi, di filii, & nepotis personas compre-endere debet.
Ad Lib. LVII. Digestorum SALVIJ IULIANI
Ad L.XXUxlae Evici ion. Mitior dis . annis sandum vendidit Titio, eum Thim Seio minor se in ea vendatione circumscri vim dieii. O impetrat eae illo em non anetum adversus Titium,sed O e resti, sesum. Seius di datat apud Praetorem milem sibi de evictione opulationem in Titium dari. Ego dandam stigabam i respondi. su iam rem Seius to iam . Dum s ei fundas praetoria cognitione allaetus fuerit, aqMnmerii per eundem statorem O evictimem restitui. Ure una lex est eae Lib.Lvn.ea est L s de evision
Ouae tota lex es . aut pertinet ad stipulationem clopiae evictionis nomine ab emptore interpositaria. quam constat esse praetoriam, cum veniat ex edicio aedi-
226쪽
38y In Lib. LVII. Digestarum Salvij Juliani. 3po
aedilium Curulium . ex edicto aedilitio, quod pars est iuris . praetorii . Li .epen. de prat. stipvL l. 2 o. rem rat. hah. LI.s,praetoriae . in s.ltem divis . de verbia v. Et initio quidem huius legis proponitur. quod & in .is. s.interdum de minor. Es. annis et adolescenti . sve minori vigintiquioque annis circumscripto in negatio aliquo subveniri per retturationem in integrum Aliquando, non in personam taneum, sed etiam in rem, hoc est, non tantum adversus eum, cum quo negotium gessit. contraxitve: sed etiam adversus quemlibet possessorem rei ad adolestentem pertinentis, cum quo nihil contraxit. Exempli gratia: Si minor vigintiis quinque annis interpolito decreto Praetoris cuti oportet, &Accursus supplet rectissime . supplendumque nobis est in omnibus simili hus ) si , inouam . minor vigintiquinque annis permissis Praetoris, undum Titio vendiderit, de in ea
venditione circumstriptus tactile ae deinde Titius eun- ndem fundum vendiderit Sejo. minor rellituitur in integrum non tantum adversus Titium , cum quo contraxit,
sed etiam adversus Sejum posset lotem fundi . & heneficio restitutionis fundum suum recipiti & auseri Sem. Restitutionem illam in integrum Iulianus hie cognitionem praetoriam vocat, ut d. i l. simerdum, O i. Eq. s. uti.de minam quia ad eam restitutionem . non jure ordinatio . per acti
nem scilicet. per judicem specialem a Praetore datum, ut fit in aliis causis, perveniture sed extra ordinem, praetore ipso cognoscente . de judicanter atque ideo extraordinarium auxilium etiam dicitur, I. Id. eod.tit. Quae cognitionis sunt,
praetoriae scilicet, vel praesulatis, vel principalis . separantur ab iis. quae iuris ordinarii sunt. Suetonius in Claudivi Remi inquit, cognitionis non esse ( legantur quae praecedunt o sed ordinarii iurit, id est. rem esse talem, ut non a Principe iu- C dieari debeat, sed a judicibus ordinariis solemni modo. Inde vero quaeritur e an minore restituto in integrum cognitione praetoria adversus Stium , an sure Seius ah codem
Praetore desideret. eodem tempore sibi etiam restitui utilem actionem ex stipulatione duplae in Titium auctorem suum , quod landus sibi cognitione praetoria evictus . de ablatus lare Et respondet Iulianus: Iustam rem Sejum postularer nimirum , quia restitutionem omnem in integrum reciproram esse oportet. LE . spemde minor. Dixi, ex Epulatione dupla, ducto argumento ex illis vethis Iuliani,vtilem stipularionem: quandoquidem,ut initio dixi, tota lex est de stipulatione duplae. Et in hoc tractatu, qui dicit stipulationem simpliciter, dicit stipulationem duplae qua venditor emptori promittit duplum pretii ab emptore sibi soluti, si
res vendita emptoti evincatur . Et hoc quoque Raphael DFulgogus animadvertit hoc loco, quamvis, ut mos erat illius temporis, conetur utrumque defendere communem
opinionem Aeeursii, & caeterorum. qui existimahant, evictionem Stio restitui in simplum dumtaxat. Ita fisi servus tuus emetit hominem, , eundem Mndiderit Titio, eluctue nomine Apiam promiserit. er tua venditore servi stipulvius fueriti si Titius fer bum petieritis ideo viditis m,quod servas tutis in tradenda piae volaniale tua proprietasem minis transferre non potuisset e supererit TQ
ciana actio . Ei propter Me dupla stipulatio ei non eommi I- tegur. svare venditor oti, e tutis arentem te ex pipti ai poteris doli mali exreptione summovere . Alias augem si sev-vvs hominem emeriet in Aulam lutitiivir, deinde eum ven-dsiderit,ct at minore evictas fuerit e domino quidem adver- Irsus venditorem in solidum compedii actis r emptori vero adversus dominum tavravat de pectiso . Denuntiare vero de eviisione emptor feras, nsu domina debet. Ita enim . evicto homine, Midagra de peralia atere poterit. Sin autem se rutis decesserit, tune domino dehuntiandum est
NUnc venio ad s. i. huius legis. Duo proponuntur ea
suae Prior hie esse Servus tuus hominem, id est, se vum alium emit voluntate tua. te a venditore hominis stipulante duplam evictionis nominer idemque servus tuus,
eundem hominem Titio bona fide ementi vendidit. &tradidit fine voluntate tuae atque ideo Titium hominis
praeter tuam voluntatem , aut contra voluntatem tuam Tom.LI. Toti.
. dominum fecit: & Titio idem servus duplam promisit evietionis nomine. Pon deinde Titius . casu quodam amissa possessione hominis . eum hominem petiit a possessore directa in rem actione a & victus est quati non dominus e
quia nec servus tuus eum dominum iecerat. Directa in
rem actio . actio dominii est . in qua scilicet disceptatur. utet sit dominus,actor, an reus Merito igitur Titius victus est dilecto iudicio in rem quasi non dominus . qui si egisset Publiciana actione in rem . de qua est titulus in jure , qudi datur bonae fidei possentiri,amissa possessione, etiamsi ejus rei, qua de agitur , dominium nactus non fuerit per traditionem, aut usucapionem: Si, inquam , egis et Publiciana . sine victus non suisset e quia in actione Publiciana jus melius habuit. Unde quaeritur. an posteaquam victus est dilecto judicio in rem . an adhuc integrum ei sit agere Publiciana adversus possessorem hominis , a quo judicio
directo in rem superatus est, Et ait . quod est valde notandum. et superesse Publicianam i atque ob eam rem , quod Publiciana ei sui etsit ad hominem vindicandum . non eommitti stipulationem duplae et neque Titio adversus te actionem esse, de peculio scilicet, neque tibi quoque cum effictu duplae nomine petitionem esse adversus crimi Iuo servus tuus eum hominem emerat, de a quo tu etiami latus fueras duplam e quoniam agente te ex stipula tione duplae . venditor submovere te potest exceptione doli malit quasi dolo malo facias, qui agas evictionis nomine, homine eo , quem servus tuus emat, nondum evicto prorsus e cum adhuc possit eum hominem reciperate is, cui idem servus tuus eundem hominem vendidit, actione
Publiciana instituta adversus possessorem . tametsi is pocsessor vicerit directo iudicio in rem . Unde si e statuamus: Qui vincitur directo, de civili iudieio in rem . non ideo &continuo vincitur utili, & praetorio . Publiciana utilis , de praetoria in rem actio est . Denique victo directo iudicio. ae postea agenti utili in rem, non obstat exceptio rei sudicat aer quoniam alia res est. qua agit iterum . Quod etiam . qui summarium, ut vocant, fecit i. 66. ins Me iit. ( qui succubuit in vindicatione rei dilecta . non agit de evictioine, si superest sibi Publieiana, vel utilis rei vina icatio ex ea lege eolligit sane rectus si quam alii, qui ex ea lege contrarium eliciunt absque ulla ratione e Sit igitur hoe firmum, di ratum, eum, qui superatus est dilecta actione in temnon prohiberi postea agere Publiciana . Si utraque egerit simul , ct directa, & utili publiciana . & superatus suerit, litemque amiserit . sane fateor, nullam ei superesse actionem . , committi stipulationem duplae . Quin autem po sit ultaque actio coniungi subdisiunctim, non est dubium, sicut conliat.& petitorio , & possessorio simul agi posse . Diaturaliter . de acquir. possess e .pastoralis , extra de eausa possestsct pro r. ib. rini. ir. Et generaliter, ut Baldus desinit
in s. i. Cile fuFL duas contrarias actiones , duove contraria
remedia cumulari posse subdin unctim. Et his quoque interpretes de Publiliana actione in rem . ut cumulari possit directae. confirmant ex e. Ashate Iane, de seniens. di re jud. lib. d.Nihil opus erat tali confirmatione . Nam res omnino
ita se habet . ut dixi, de confirmatio illa infirmi nima est. Nam ibi Ponti sex agit de eo , qui generalitet proponit
actionem suam vel in rem, vel in personam . non expressaeausa actionis specialiter , utputa, qui petit certam pecunia sibi debeti dicit nee adficit, ex qua causa. an mutui,
an stipulationis , an legati: vel etiam , qui rem suam esse dicit aure dominii, vel jure quasi dominii , nee exprimit dominii causam , ex illis vestis, vel ivire dominii . vel jure quas dominii. Iure dominii, de quo scilicet agitur directa actione in rem, vel jure quasi dominii , de quo statuitur in actione publiciana. Ergo inde. ut eolligunt illi. potest coniungi utraque actio . di tecta dominii. & Publiciana sure quasi dominii, quae nunquam fuit mens Pontificis. Hoeenim non distinxit separatim , ut sive agat tute quasi dominii , sive non coniunctim , sed separatim jure quasi do. minii, non expressa causa , ius illud obtineat, quod in eo capitulo statuitur, non indigebat illa sententia tam infirmaeon firmatione . Infirmae confirmationes suspectas sententias seciunt. Ad haec notandum est , male quosdam colli
227쪽
gere ex Id materi . fi eandere , de exerat. rei itidie. eum, qui A ut ex eo besse remanserit tantum sextans apud emptorem . agit directa in rem actione. etiam Publicianam in iudicium I hoc casu , tu non teneris de evictione . quia nihil ex tuo deducere videri, ae proinde victum in directa, di in Publi- triente evictum este an vero triens tuus fuerit evictus. de eiana victum viderie quod stiliret ille Leandem. dicat qua- sextans ex besse meo e triens, & sextans efficiunt semissemictunque dominium. id est, omnis generis dominium in fundi. Et hoe casu tu pro trient go pro sextante emptori .ei vindieationem directam deduci: Ergo inquiunt' utile evictionem praestate debemus . Male posui in prima parie dominium . de quo proprie est actio Publiciam . Primum hujus disinctionis ex besse meo se sum esse evictum , enim, nullum tale utile dominium aio . quod S laudorum non adiiciens semissem bessis evictus non esse , sed semita Seholiastes adfirmat in iit. de alienai. se di pareret. Deinde sim assise qua de causa etiatu adfeci ex besse remansilie actionem Publicianam erae quidem utilem in rem actim tantum apud emptorem sextantem, id est, duas uncias evinem dico, non tamen de dominio utili in ea agi, quo nub ctis scilicet sex. Cuius autem nositum ex parte landi semia Ium est e sed de quocunque, & qualicunque dominio eum evictus sit. vel si utriusque ex parte evictus site quantum ex
dominio puta Bonitario . de de dominio Quiritario , ut cuiusque parte demptum . di ablatum iit, id ex petitione Theophili noster loquitur in tit. de libertinis . vel . ut Joanis actoris intelligi potest, quae ita concipi debet. ut designetnes ait, de dominio quaesto sute civili, veluti usucapione, quam cuius partem , & quotam cujusque vindicet is , qui de quo fingitur & ita est esse actio Publiciana e quam- B agit rei vindieatione , ι.ε. de rei vindue.
vis is, qui ea agit, nondum usuceperit. Actio Publiciana est---- ------.- - ---
mitia actio de dominio quaesito sute naturali. velut tra- Ad s. Pater seiens fiam Is ori . qtiem in potestae halelas .
ditione veri dominii. Sequitur in hoc s. alienus casus illo ignoranti em ori vendidit. sives utim eri an evictionis nam loco e Alias avrem , si servus, is et Si setvus tuus hominem ne tenemur 3 Respondit et qui liberum hominem Iciens, vel emetit a Grio . , duplum stipulatus sit pro evictione , di ignorans. Ia viam servum vendas et evictionis nomine tene- mox eundem hominem vendiderit Titio , caveritque de iuri inare etiam pater, sistitim suum Ianquam semum ventdupla, & Titio fuerit evictus, tibi adversus venditorem, diderit, evictimila nomina obtigatur. 3id eli, Gaium competit actio in solidum , ex stipulatione duplae tibi quaesita ivrt servum tuum: Titio autem in te est T. L patre hoc loco agitur qui sciens filium suum. lai actio ex stipulatione duplae interposita a servo tuo, de pe- quam servum suum ignoranti emptori vendidit eculio duntaxat . non in solidum . Convento autem Titio . quod olim quidem potuit, sure patriae potetiatis a quo furetit ei committatur stipulatio duplae peculio tenus , ut dixi, filii erant, ut Cedrinus ait, ei vi avias vice ervori madversus dominum . si homo evincatur, satis est servo, qui Simplicius in Epictetum ot oras 3-sa,a imvendidit. Titio denuntiarer satis servum laudari auctorem. -- M-aeam DP at Me diDad 3-Hieres, de certiorati de controverita mora emptori, si modo C inquit. Romanortim leges . vendere volemitas pamensitas sidios
servus vivat. Nec necesse est laudari dominum aliter,quam 'os eis ( quo stilicet in potestate habebant o permiisebam. servus desierit esse in rctus humanis . Laudare aucto- Idem vero hodie pater non potest, ne ignoranti quidem Tem, id est . vocare , vulgo ommer te rarem. Normanis hu- emptorii Li. C de patrih. Di filios distrax. Itaque filio cherlegarinae Dixi, hunc casum alium esse I priore . nimi- vendito a patre liberum eli . se asserere, di vindicare in lixum c nam & hoc demonstrandum ) quia priore casu Tis hertatem . ut potest & alius quilibet. Imo di pater ipse . eius, qui hominem a servo tuo emit, de accepit, amissa pose quod novum est, qui vendidit e filium libarali causa manu sessione egit adversus possesiorem directa in rem actione. asserete in libertatem potes . atque ita. quod ipsemet set nec obtinuite de non ideo tamen Titio committitur stipu- cit. infringere . l. i. c. de liber eatis Libertatis publica tu latio duplae. quia superest ei actio Publiciana, qua evictum tela est. vindieatio autem filio in libertatem sine aequum tibi hominem dilecto judicio recipere . de victori auferre est . bonae fidei emptori a patre evictionem praestari; non potest . Posteriore vero casu non Titius egit, sed dominus tantum si stiens. ut nie ponit, sed etiam si ignotans vendimadversus Titium' hominem evicit Titior quo casu,ut Ti- derit filium, quem servum esse arbitrabatur et exemplo ex-gio committatur stipulatio duplae . necesse est, initio con- itanei, qui sive sciens, sive ignorans liberum hominem troversae Titio mctae de propitetate hominis, laudati .& vendiderit ignoranti, tanquam servum, libero homine vin- denuntiari servum, si vimat, vel dominum . ii servus non)dicato in libertatem . evictionis nomine tenetur emptori vivat. Illaudatus, id est, non denuntiatus auctor primus, id ex stipulatione duplae . vel actione ex empto, quanti emen . venditore auctor secundus est fides ussor venditoris . ptoris interes , lue tibi sideram CD Oict. quem etiam laudari non oportet e Is laudatus, inquam . id . est. non denuntiatus auctor primus , auctoritatis, sive 'via Ad s. Qui statvliberum tradit . vid dixerit ram fias dilectionis nomine . neque ex empto tenetur emptori in id ram vie , evictionis nomine perpestio obliga Ar .iuod interest, neque duplo tenetur ex stipulatione . I. . c. de mire II fatis sommer ex gareia da d aiure redouri N s. superiori, quod dixit de libero homine vendito , congre m. I. idem obtinere dicit in statulibero. id es .in servo cui sub
-- -.- - -- conditione . vel in diem testamento domini data libellas
Ad s. Si a me hessem svndi merit . a Titio trietitem , Dinde est, quem si quis sciens natuliberum ignoranti vendiderit. partem dimadiam fundi a te quis petieriti s Didem ex bese. existente conditione libertatis, vel adveniente die, in quem quem a me acceperati semis petitus fuerit, Titius nox tenebi- testator erantulit libertatem . evictionis nomine . perpetuorum Si vera triens quem Titius tibi tradideratio, sextans ex obligari ait. Actio de evictione perpetua est, vel ex empto, hese, quem a me a ceperat, petiitis fuerit: Thitis Didem pro vel ex stipulatu . Idi dicttim. Me tis . . a I. eod. iit. Iriense, ego pro sextante evictionem tibi praestabimtis .
IN s. si a me lessem, haee proponitur specteti Ego, & tu ,
cum haberemus fundum communem pro hesse. &eriente ( arbitror . vohis notas esse partes assis , nemo imgredi debet L holam Iuris, quin illas calleato Tro igitur, dein cum haberemus fundum communem pro besse, g triem
te, me puta in eo fundo hahente besem. te trientem . eum fundum communiter vendidimus . praestita cautione duplae euictionis nomine. Coidam evicit ereptori semissem t eius fundae etiam pio parte comittitur stipulatio duplae , M.& 6.hoe tit. At quaerituri emptori adversus quem ea
ilipulatio committatur, an adversus me an adversus tra Tetvidendum este ait,utrum ex hesse meo semia evinus sit: itactionem Ad s.est Qui servum venditum tradit .dhii, Amrati min ea Seli esse, m ad Semproxum perimeat Sempronio u -- sm Itim petense, perinde tene tir, ae fi in tradenda dixistes , vis Urtiti s nomine adversus Settim non ierari. Ei se re vera Seis Cubratim fuerit: legat s a tem ita vi ctim ad Sestim pertinere defit i. Sempronii esset . Sempronio cumractum petense tenebutire Seio agente, recte defugiet .
D Estat s. ult. cujus sententia lixe est in priori parter
venditorem servi, qui palam edixit usumliticium Quaserui esse Seli. qui non erat Sei sed Sempronii. Sempronio vindicante usumir. evictionis mimine obligari r quia pro eo est, ac si inter ementem, vendentemque convenisses evi-
228쪽
In Lib. LVIII. Digestorum Salvij Juliani
ctionem praestari . quocunque alio, quam Seio evincentia Avisumst. iervi. Ergo Sempronio evincente usum cium, stipulat di duplae committitur, tanquam evicta parte homunis, euius initar usinfructus etiam obtinet. Et hoe quoque ostenditur in .is. I. Des Lad. O A'.-iu. tabullanis imis si qui, forte . de verb. ML Lin vendendo, de eontra, empl. verum huic sententiae . quae proponitur , de a me iam explieata est in priori parte si usus s. vehementer Ohnare via detur L AD ae . empl. quae fundo vendito. detracto, id es, excepto usust.id eis, vendita nuda proprietate fundi, n uem ditor usumti. quem excepit, dixerit cist Seii, qui erat Sem pronii. quandiu remansurus erat ususD.apud Seium, si usu fructuarius fuisset. id est . quandiu vivit Smus integer sui
status . ait Sempronio evincente usums r. non esse emptori evictionis nomine repressum, sive Maeo A, ut vocant, ad versus venditorem . Dici potest cum Accurs in D. r. ven- Bditorem primum excepisse. & deduxisse usumhuct. gener
liter . deinde dixisse eum usumse. Seli esse, qui erat ali rius. non Seii. Itaque tentae hoc , & voluisse eum videri, quandiu viveret Seius,& in suo statu maneret: Si quis alius
interim vindicaret . de evinceret usumliis. nihil quicquam emptori evictionis nomine praestari. In hoe vero vivit. venditorem generaliter non deduxisse usumli. Et ideo evin-eente Sempronio usumliuctum , satim , non exspectata morte . aut capitis deminutione Seli, ex stipulatione de
evictione agi posse fateor: hoe dici potest non improbabuliter . At certe verius est . usum r. exceptum suisse in ita. . Seii eausa, cujus usimh. esse mox decla lavit, ut etiam in
Isub eo ditione, de aesti'. hgr. 3.tili. Me iv. fuisse . inquam . exceptum Seii causa, Seii intuitu, non generaliter. Et hoc quoque eam magis esse ut dicamus, quandiu vixerit Sejus Ceapitis integer c quamvis id si omissum in h. s. non enim omnia exprimi possunt o Sempronio usumin vindicante . adversus venditorem, ex stipulatione de evictione agi non
posse i Denique quod deest in h. s. hac in parte, supplenodum eue ex L l. . Bona est interpretatio . quae fit mixtis duabus legibus, commixtis duobus legum capitulis. l. GaDias. s. ti t. de lib. di post Bona interpretatio, quae ducitur
ex eo munctione duarum legum , a k He Au L- umesi . ae s parao aems, ut Graeci aiunt in LE. de nox. act. In posteriore parte subiungitur alius ea sus, hic nimirum e si venis
ditor servi dixerit, usumfruct. Seli in eo esse, S revera Mitulasse. fuerit, cuius venditor dixit esse Priori palle. Seis non suit Diusfruct. sed Sempronii: In hie posteriore Selitisiisse. suit Sed di s hoc retieuerit venditor usumfluctum servi ita Sempronici legatum suisse , ut eum Seii desisset Desse usushuctus morte Seii, aut capitis deminutione, ut, inquam. finitus ususta. in persona Seii, mox inciperet in persona Sempronii r si hoc reticuerit, Seso, cuius usu rectus erat . substitutum esse Sempronium . Certe hoc casu Sempronio vindicante usumliure finitum in persona Seii, vemditor emptori tenetur evictionis nomine, quod Sempronii sit hctitutione. sve de leuato celaverit emptorem . Seso autem vindicante, venditor. quia praedixit emptori usum inesse Seir. recte defugiet. id est. non tenebitur de evictione ut l. s. in exeratione . s. in folidtim . I. rss. cum ex causa. deverb. obligat. Similiter . uno ex heredibus venditoris defingiente . ait d. l. eum ex ratio . omnes heredes defugisse via deri . Dicunt desupere simplieiter. Caeterum intemra est oratio , defugere auctraritatem apud Ciceronem . Terentium . de Plaut. R Hear . id est. reeusare actionem pro mi-nctione. aut defensonem rei . sve litis, ut L lchoe iit
Ad Lib. LVIII. Digestorum SALUII IULIANI
RECITATIONES SOLEMNES. Ad L XL. de Evictionibus . Si hi se satis a me de evictimem it, fundum a me herede teravmi r eonfessis rarius res uberabuntur: quia ei iam si evictus fuerit ab eo, tui fueras; niala adversus ratius res actio est.
Ho Disi expii abimus ea . quae nobis relicta sunt
ex lib. g. de maiorem etiam partem lib. s. Icolu . sh. tractavit etiam Iulianus de stipulatione duplae . quam de venditore emptor evictionis nomine stipulari solet: de de stipulatione damni insecti, quae
de iosa praetoria est. I. i. s. cavilonades, de prael. Nipulaa. de de stipulatione duplae ex hoc libro est L .di i l. de evict. In l. o. ostenditur, venditore fundi. qui sit tinti emptoti duplim pi omisit datis fides ussoribus e venditote , inquam . fundi eonfusione liberato. puta adita hereditate emptotis, etiam fideiussares a vcnditore datos pro evictione, qui au.ctores seeundi appellantor , liberari. Quia nemo potest eudem pro eodem ipso obligatus esse . Nemo se iliret potest heredi uenditor s pro eodem ipso obligatus csse , L heres. s. qtiod si ivulatori L s d. s vis pro re, i. i. I.Granivit et t. desdisjWT. Livia hominem, s. quidam, desolat. Livior. ad Sc. ni. Hais. Confusone igitur sublata obligatione princitiali quia tota tollitur. & perimitur confusione, de naturalis stilivet, ct civilis: eonsiouenter perimitur etiam fides ullatia e quod utique vetum est in hac specie, etiam ii fundus ille apud
venditorem . eundemque heredem emptoris non perma
neat . sed alii praestetur. cui ab eo herece, eodemque veniaditore, testamento emptoris fundus legatus est i quia aditione hereditatis , semel atque confestim principalis, & fideiussotia obligatio tota perempta, ct confusa eur quoniam tu, debitoris . & creditoris devenit in unam, eandemque personam. Quamobrem etiamsi postea legatario landus evineatur . fideiussores non teirentur e quia tota obligatio peremna est . Et haec est sententia l. o.
Ad LXIIII l. de Tvicti . Vureae empim, si vitulus. Di postem ionem nasus est, evineaturi agere ex tapta stipviatione non potest, quia nec ipsa , nee usti fructus evinci;vr . Nam quod dieimus. vii lam fractum esse Dirae. Un ius, sed eorsus deman hamus . Saevii praediorum framema. di vivum. fructum recte dirimus e cum eae et , eadem hae noa recte
infructum appellari. IN l. a. ostenditur, vaccae emptorem, vaecae foetae, id est. gravidae: si vitulus post emptionem natus, ct evictus sit. non posse agere ex stipulatione duplae adversus venditorem: quia neque vacca evicta est, de qua interposita est stipulatio, neque pars, aut quasi pars esus, veluti usus hv. vaccae. qui semper quasi pars rei cujusque esse censetur , quoniam
omne emolumentum rei continet e victo vitulo,fructus quidem evictus est, quoniam vitulus vaecae fructus est, L in pe-etitam, dit. q. proae. At usi ructus vaccae evictus non est.
Aliud eli fracius longe aliud usus fructus. Usu sit. in iure consistit, nimirum . quia nihil aliud est. quam ius aliena reniendi fruendi, jus incorporale. quod intellectu cloa ra-hitut sensibus percipi non potest . Fructus autem est res
corporalis, veluti, hoedi. agni, vituli, poma, frumenta, vina, quae, ineptus suetis, si usumfructum dixeris. Quamvis autem evicto foetu empti animalis . emptori non competat actio ex stipulatione duplae . ut habetur in h. l. competit tamen actio ex empto , quanti interest laetum habere , argumento partus ancillae venditae , qui si evincatur, quamvis non suppetat emptori actio ex stipulatione dup ae . I. proxβp. quae omnino accipienda est de stipulatione cluptae. competit tamen actio ex empto in id, quod intre est is quid interest, lag. I. Id. in rarint hoc tit. I. I i. s. si Di, rem, da af .emp. l.8r. f. Iulian. de leti I. It is militer quamvis nave, aut
domo vendita, de tabulis quibusdam navis evictis, aut cae mentis domus, vel columnis , non competit emptori actio ex stipulatione duplae , quia nee singulae illae res venditae sunt, neque navis . aut domus venditae partes esse intelli
funtur, L 3 d. Ap. Me iit . quae etiam aceipienda est de sipu itione duplae . eum & ibi Basilica addant e. r. a d ... in duplam: ccmpetit tamen actio ex empto, si quid intersit. m. Id autem ratamna, de aerar er seque . Et ne aliis pie risque eas bus locum non habente ui latione duplae . exempto agi evictionis nomine posse constat ex LE . O qt. s. i. h. i. De stinulatione damni insecti. ex hoe lib.tantum
habemus de damans eanque pusillam, quae hoc vult.
229쪽
Ad l . XLII. De damno iniceio . Si servis commvinis domi
instra sisti artis suisset: perinde habeιur . at si ira domini
Aa rite pro partibus si laremum
S I duo snt di, irini fidium , qui stipulatione damni insecti tibi pitispicere velint adversus vicinum, cujus et des suis ea minosae imminent, vel ex cuius aedibus vitiosis reticulum timent, nihil imo est, vel ipsi sua voce, pio partihus, quibus dominium in aedilius communibus trabeant. iii Lex damni. s.clhonens ex durant. hoe ii l. Nihil inquam , interest, ipsi stipulentur damni inlecti, an servus communis corum quia vciae servi, vox domini videtur, sicut vox
filii. vox patris sLei vero, In Isitis. de intis. Distia. Et servo igitur communi stipulanii , verum est . sipulationem diminis committi . si aedes vicini corruant, in ruina aedium o B vicini damnum inserant aedibus communibus et stipulatio rem, inquam, dominis committi , non pro partibus, quas
in aedibus communibus habent , sed pro parte dominica, quod rcete notat Accui sex l. de stipui. I r,. tibi ex stipuislatione servi communis , ali , actionem acquiri dominis pro parie , qua dominium in servo habent. Idem Accursi etiam recte respondit, verum id esse , si res , quam in stipulationem deduxit servus communis , ponit dominis a quiri pro partibus , quas in servo habent. At in liae specieron potest dominis acquiri pro partibus, quas in servo hahent , quin tapenismero alterutri dominorum sat iniuria. Quid enim si unus ex dominis habeat in servo communi
deuncem . alter unciam tantum et an habenti deuncem .
committetur sipulatio damni insere pro deunce 3 Asini me di quia non potest committi cuiquam ultra partem C amni, quod passus est, aeg. oriens ex damni . oe .plares, hoe est quia nec pluris eius interest
Ad L. I. De inis, de legit.heria. Titim exheredato suo, ex iraneum heredem Ab conditione tantiit: quaestitim m. strui moriem parris pendem e conditione filivi titiorem Evixisset, oestitim procreasset, in decessisi, deinde eonditio in imrtiti heredis desedisset: an ad hune potitimum nerviem lethima Dhereditas avi praNAemi respondit: sub rose mortem adii Di
onc Iastir is neque legitimam hereditatem estis Imqtiam Aut herenni que honoram fossessotim tanquam cornvitis accipere pol si e Pia lex duodetam Ialtilarum ram vocat ad heredit iem. si moriente eo, de cujus honis quaerit ri in rerum na- thra suerit.
Ad L.vNI. Lod. Item praetor edicto stio proxim Iasis nota ne bonorum Ues nem totum ur his, qui defuncto mortisiem re conrati summ . Nam quod in suetuditie nepotes
emetati avellam Detiam e oram, tui quorum moriem conco
sunt non proprie, sed per aliusionem, vel potias kraeteram
EX I. I n Lix ea plicabo . vel majorem partem . &paucis. P si tractatum de stipulatione qui late distis-Esus. S dissipatus erat. ita ut eo Iulian. impleverit Alibros, quia stipulationes perambulant omnes com ractus, omnia ncgotia .Ab hoc lib. s. coepisse Iulianun tractare de legitimis heredibus, sex ε O LRdestiis in leget. heredit. praebet aruumentum . A caetera quoque omnia .
quae supcrsunt ex hoe libro . Et apertissime quidem l. 6.er 8. in quibus id quaeritur si quis exheredato filio suo emtraneum heredem scripserit sub conditione aliqua:& post
mortem patris filius uxorem duxerit. S ex ea filium susceperit,mox vita decesserit filius, qui uxorem duxerat,&filium procreaverat , mox . inquam . vita decesserit relicto filior deinde conditio heredis testamento scripti defecerit
atque ita coeperit esse locus successioni ab intestato: quinritur. inquam . an ad hune possumum nepotem pertineat legitima henditas avi, deficente herede testamentario 3 Et Julian. tcspondit, cusus responsi etiam mentio fit in LM. s. iatis respondi i nepotem , de hon. liberi. respondit. inquam . ad eum legitimam hereditatem non pertinerer quia neque testator avus illi fuit, neque hic reisos testatoris . cum moriente tellatore conceptus nondum fuerit rct neque iure civili ad cum pertinere hereditatem tamquam suum heredem . neque jure praetorio tanquam cognatum . quia nullo sure cognationis patrem sui patris attigit. Lex ra. tah. quis defuncto mortis tempore iuerit suus heres, vel proximus agnatus, spectandum esse censet, ut verba illa indicant, quae sunt de legitima hereditate es inuito moritur . hs. s. pen. de lib. ct post quae retulit etiam Ulpianus lib. g. ret. de M.Tullius in Rhetoricis .rt mortuus utique videtur intestato etiam is , qui testamentum secit, si conditio testimenti desererit. Ad exemplum autem Lim tab. etiam Praetor eos tantum cognatos
ad honorum possessionem intestati vocat, qui defuncto mortis tempore cognati proximi suerunt. Ergo nec iure civili,nec jure praetorio is de quo agitur, ad hona intestati venire potest: quia, ut ait i. r. Di quis proaimior, Unde cogimvivo eo, cujus de bonis agitur, animal nondum fuit , id est. nondum conceptus fuit. Florentiae seriptum est animae illo loco. M aiktier quoniam veteres promis e dicebantavi max, & animas. sive animai. ut nugax, & nugas miro . Idemque praernax . de praegnas, pro pragrans . Huic vero sententiae Iuliani, & responso reiici potest, quod in consuetudine nepos cognatus dicatur, etiam is . qui conceptus est post mortem patris sui. verum hoc non proprie fieri Julianus ait in I.8. sed per abutionem . sive κατ- -- , vel potius,ut ait adiae ora vi rhabita scilicet relatione ad id, quod futurus erat, si pater sui patris diutius vixisset. De nique hune usum loquendi ait potius esse arato, quam Ora Z s. Et in conluetudine esse ut l.s privs .i.de aqua Muv.are. i. . qtith. ex cati . in posscs Columes l. s. In Graecis
Ad F.ult. Si quis praegnantem uxorem reliqti setioe matrem. , sororem: se viva More meter moritia fuisset. denique Mormori titim peperisset. ad sororem solam legi ima heressitat per tinete Dua teritim esset, matrem eo tempore deces se, qua legitima heredietas ad eam non pertinebat.
P Raeter responsum Iuliani de ter L hereditas. quod exposuimus heri, quod extat in M. ct priore parte Lyaees i. oe legit. hereae additur in ponetiori parte t. S. s que praegnamem vixorem retia ses. Morient quidem intestatus
uxorem praegnantem reliqui. ct matrem, de sororem. Utva uxore mater diem suum obiit, deinde uxor abortum feeit de mortuum reperit e hereditas mea legitima ad solam sororem redit, hae ratione , quia qui mortuus natus est ex uxore mea, id est, abortivus, nec natus proprie dicitur,nec procreatus, nee filius meus appellari potest. I. ras.de veri.
D. l. a. rae sothheredan Z Quamobrem L T. hoc tit. dum
ait, conceptum filium, aut nepotem, quodammodo in rerum natura esse existimari e recte Graeci notant, ideo dixisse Celsum Dodammodo e quia si forte mortuus nascitur, nunquam luisse intelligitur in rerum natura . Matri quoque meae . quae vita decessit. antequam uxor mea pepetisset . non potuit deletri hereditas mea legitima ex SC. Teristi. quandiu sperabatur postumus filius, Luli. D. I. iit. seq. EX consequenter non potuit mater interim filii hereditatem
adite cum effectu et quia nurus revera erat praegnans, I cum
quidam, D vid ergo si praegnant, de a vincer ora hereae quae
tamen . si non suiset nurus praegnans, recte interim hereditatem adiisset l. s. s.cli Diem, hac iit. L s. s pars hered. pri. cluso igitur postumo . de exes a matre. sola sus rest soror, qudi mihi ab intestato heres esse nossit. Tt haec est ratio. S summa huius 3LAd haec puto Iulianum stipsisse, quod habetur in I. 3. O . si pars heres. pri. relatum ex aliis auctori b.quae l. 3. O praecedunt dae6. O S. eju ait. quae Iuliani sunt. Si patrifam. uxorem praegnantem reliquerit.& filium supersitem, interim dum mater est utero pra Atilio
230쪽
silio superstiti esse assignandam quartam honorum , co in is Aspecto , quod plerumne sit , qu vive non raro admodum
heri potest, nimirum ut tergemini nascantur. Eo autem non
inspecto . quod aliquando quaedam sceminae inveniantur . I s. de I. liberos peperisse e quia Quod raro fit, & po
etentosum videtur . ut ait L virum . ae res. dub. Et multo
rarius. & portentosus est, quod resert Picus Mirandula in Eslvis . & est pene incredibile . Dorotheam Germanam
quandam mulierem uno partu edidisse novem , altero partu undecim . At iuris auctores non spectant Quod raro a cidit, sed quod plerunq; fit,sive at. v arinae, in ectit ex The phrasto Paulus, & Pomponius scribunt in D.3- si pars heres i. ct L s. O d. de laeti, in hac ipsa specie , ut metito eredam etiam . quod ex hoc libro Iuliani proponitur in Lio. de legi Ad L.X. De Legib. Neque Ieter , neque senatusconstidia ita scrili possint. M omes ea ius , quil quandoqtie inciderint. oonprehendamur: sed si 'ii cr ea , qua plerumve accidunt , eontineri .
Haec lex . neque leges, neque Set ita scribi posse , ut
omnes casus , qui quandoque inciderint, comprehendant, sed sufficere ea , quae plerunque accidunt, contineri r ut inquam, credam eam l. Io. ad hane quoque speciem pertinere. Eadem vero est sententia apud Attitotelems Ethie. ad Nicomachum cap. pen. Ac ex ea quoque cogno- sies, in usu suris cur sit frequens articulus plerumque , ut
.io. prosoc.di ui fine iudice. s. procurasor, Rem raram ha- heri aliis locis innumeris . Itemque articulus , ae arx aeras in I. i. quae in Graeca Modestini, de eoAmm. itis. Ad LII. Ad Senatust solium Tert li. Sive ingentia seminer. sive libertina e halebit Trebilianian commodam.
Ad I. Filium autem, vel si iam vicipere debemus . sive jusse sitit procreati, vel viusto quae sui: idque in vulgo qua sui, e Iulianus tigro Panqtiue o nono Directorum Aripsis.PRaeterea observandum est, ad legitimas hereditates pertinere,quod ex hoe Iulians libro sq.resertur in I. r. in princi iii.seq. ad SC. Tert ae etiam vulgo 'uaesitorum filiorum legitimam hereditatem matti delatri as, intellato ex SQTertylliano, sicut ex diverse . di vulgo quaesitis hereditas legitima matris ab intestato destitui nedum jusse
procreatis . Utrumque est eertissimum .
Ad Lib. Lx. Digestorum SALVII IULIANI
RuITATIONES SOLEMNES. Ad L.LU. De Petit . hered. Evicta hereditata. Maia fidei pqfessor, quod lege. Milia exegisset, non simplum . Ad dia
plum restituere lucram enim ex ea , quod propter hered ea tem acceperit, facere nou debet.
U N C venio ad librum sta etiam initium h. lib. suilla de legitimis hereditati s indicat l. s. de petii. heredis. quae docet, in petitione hereditatis. Pquae legitimo heredi competit adversus possessu Meem hereditatis,etiamsi is bonae fidei posset lar fuerit, veni te quod is possessori ob causam damni dati rei hereditariae duplum ab inficiatore exegit actione legis Aquiliae e quia omne lucrum . quod propter eam hereditatem fecit, ei auferti debet, de ad se tibi vero heredi, eidemque sullo petati tori hereditatis. L pos Senastiterestitium, hoc iit. Nee
obstat l. r . Me ih. quae in Petitionem hereditatis negat venire poenam, quam bonae fidei possessor per vim posse csione deiectus . consecutus est simul cum nossessione reci perata interdicto unde vi. Dam multum distat prena inmciationis . quam per L Aquiliae actionem possessor exegit re damnum illatum rei hereditariae, a poena via illatae poc
setati: quia illam poenam inficiationis habere petitoris i terest , quod res hereditaria deterior facta sit. Hane vera petitam , quam vi desinus possessor exegit suae insutiae ulciscendae gratia , petitoris hereditatis habete nihil int rest, posiestione reccptae atque adeo, ut ait dI. ra. etiam eam poenam habere non potest. nec ei a possessore igitur restituenda est . Eademque est ratio denae desertionis. quam exegit possessor, aut exigere potest, ob id, quod ad vel satius, veluti debitor laertaitarius , quem in ius v averat, ad diem condictum iudieio non adluit e quia di hane poenam habere petitoris nihil intereii, pecunia recepta, quae debebatur . st consequenter, nee eam petitor hahere potest , cum ei promissio sudicio sistendi causa facta non ut, sed possessoti. cumque non ipse laesus, aut contemptus sit, sed possessor solus ab ait venario deserto vada monio.
E Quod autem ait in hae t. s s. de poena dupli ex l. Aquilia.
quam possessor exegit ab inficiatore, petitori scilicit eam restituendam esse . idem obtinet eadem ratione in poena compromissi l. pragor,itis reae avresta. possiesit in poena
tardius soluti pretii rei hereditariae a post uote dis laetaei.rs. DAEAM tu. Et in noena commissi. ta s. in pr.ha. Quia hae poenae omnes possessori obveniunt per hereditatem, vel propter hereditarem ipsam . Et ideo habere eas saetitor debet, di potest. Caetera . quae sunt ex hoc lib.6i sunt de donat. ex quibus dabitur primum l. r. de dotiat. Ad L.II. De Donation. Si eum Divisamitias pertiniam dona . re vellei. putria sussu eam promisi et vaget donasio, perinde
e Ractatum de legitimis hereditatibus, quem coepit Iu . I lian ut a lib. s, produxit etiam ex reiidua quadam
parte in lib.do. ut indicat i. ss e peii . hered quam exposui ultima praelectione . Caetera, quae sunt ex lib.6 o. pertinent ad tractatum de donat. vel inter vivos,vel mortis causa factis. Ac primum t. r. de donat. Regulariter filiussam. sine iussu, aut voluntate patris donare non potest, ex peculiopagano seille. Nam in castrenti pro patrulam habetur. non pro filiosam L . hi me hoc sit. Neque vero ex peculio pagano insussu patris donare notes . etiamsi liberam habeat peculii administrationem, a. L . h. i. Nam libera adminii ratio non hoc continet, ut peculium deminuere , aut dic
sipare possiti sed si iussu patris donandi causa, si permissupatris donandi animo pecuniam stipulanti promiserit , valet donatio, quasi recte facta filiolam. suo nomine. valetin insuam . ac si pater ipse donasset, ad quem peculium pro Prie pertinet, I .s.sipen. M. Idem est, si promiserit certam pecuniam ex peculio suo pagano , donandi causa . de fide-)usiorem patrem dederit. Sie est accipiendum principi uir ih.f. quia plus quam iussit pater , qui fideiussit, eum sidejubendo se ex stipulatione iure civili obligaverit, qui ex lasci
jussu tenetur tantum praetoria actione quod jussu , I. i. g.
quid ero, quod jussa . Di . si patrem fides ussorem dederit.
non si extraneum fideiussorem dedit, non ideo magis con
firmatur donatio facta a filiolam fine iussu patris et cum nee situs, qui injussu patris ex causa donationis . quae es inutilis, promist, obligetur e de consequenter nec fides uo sol, qui accessit obligationi inutili . Ad s. Si veto pater donaturus Titio petuniam, juserit filium suum eam promitterer poterit diri interesse debitor Ditis Diristis Aerit necne. Nam si iam dem filius patri debuis, quan ivm promisvrvalet e donario inrelligittin perinde ac si quem. Mi alium de urem patre iussisset pecundam promittere. SCvitur in s. i. de patre, qui filium sam. pecuniam certam alii promittere sussit ex peculio suo, alii, inquam.
cui pater eam donate volebat et quo eam ita distinguite aut filiussam. debitor suit patris, aut non debitor scilicet naturaliter. Civiliter enim conliat filium familias patri alit coimetra. filiosam. patrem debitorem esse non posie . si debitor fuit Patris naturaliter, ut diximus,lantae pecuniae, quantam alii donare pater voluit . quantamque alii promittere filium iussit, valet donatio, perinde ac si extraneum debito