장음표시 사용
261쪽
habet dependentiam ab istis, concedo; in quantum continens, nego; CAPUT XXV. sic non potest esse sine eis. De Positione, seu situ.
Dubitatur iei Elino Antiba fusci.
nariumst Explicinio Textus. Respondet Aegid negatuae, pro batur, quia non babere contrarium ' Extus Positis est quidam se aula non suscipiendi magis, partium. generatronas minus, sed ubi non habet contra grainatis. rium,ergo dic probatur minor,quia Intentum Auctoris in hoc capite hi causatur ex applicatione loci ad est agu re de situ, vel positione, quae focatum; sed nec corpus, nec locus est aliud praedicamentum. Di uidi habe conti arturn,ergo nec ubi,ergo tur hoc caput in duas partes; in prisnec suscipit magis, di minus. m4 agit de siti quantum ad substan. Notat Aegidius, quod locus con tialia; in secunda agit de eodem , siderari potest,uel ut habet naturam quantum ad accidentalia. quantitatiuam, sic non habet con Qxiantumad primam Positio est trarium, cita de eo est sermo: vel situs partium,in ordinatio earum- ut habet qualificativam virtutem re dem in loco ut sedere,vel stare,quet ceptam ab influentia coeli,4 secun dicunt habere membra sic disposita. dum hanc virtutem potest habere di ordinata in loco. contrarium,& sulcipere magis, Quantum ad secundum rarima
minus . . Proprietas situs est, no habere con-
Ubiicies primori Vbi composi uarium t nam sedere non est co tum est magis ubi, quam simplex, rarium ad nare in probatur, quia
ergo Sc. contraria sunt,que habent fieri circa
Ruspondet Aegidius est magis idem, sed isdere dc accumbere ne
extensiue concedo, intensiue nego. qucunt fieri circa idem ergo orta,
Ubiicies secundo e Leuitas est sunt contraria:probatur minor,quia eaus cssendi sursum in grauitas sedere est rationalium accumbere deorsum;sed leuitas, grauitas sunt irrationalium contraria, ergorie. Secunda proprietas est, quodio. Respondet Aegidius verum esse ratio non suscipit magis, S minus; quantum ad naturam qualificati milia sessio non dicitur magis posi-uam, non tamen quantum ad quam 'io, quam accubitus, vel statio. titatiuam. Tertia proprietas est, quod proxime assiuat substantiae. Notandum tamen ex Aegidio, quod duplex est politio, alia naturalis, quae dicit ordinem partium in
toto, nam a natura est, quod homo habeat caput, bracchia, mamis, Mpedes di caetera membra sic dispo-
262쪽
sita,&ordinata, ut caput v.g.sit stir tamen non variatur ordinatio parium cc. talis positio tangitur ab M in toto,aut in ratione sedentis, Auctore cum dicit,4 generationis aut stantis et ergo oportet quod non ordinatio. Alia e possitio a con solum ratione, sed etiam realiter di- ucto motu naturatain haec est ordi si inguatur. Ad Argumentum re natio paruum in loco, ut est sessio, spondeo distinguendo, esse et elso accubitus, statio, utraque perti tali modo non variant predicamennet ad hoe prirdicamenium. tum, quando sunt intri candcm Iix : ' Meam, conccdoci quando esse tali S. . modo est intra diuersam lineam me.
Dabra Expedis so sic automist litus, dicit n. esse tali modo in loco; sed haec talitas est I hoc capite dii bitatur primo citra lineam essendi in loco, quia An posita se pradicament ama dicit ordinationcm partium mine. Respoadet Aegidius in hoc capi ctiam potest esse in vacuo, traiex Pog 43.quod posιtio duobus mo sine loco. dis sumi potest primo ut dici or Dubitatur secim do. ὰμ mres Ursdinationem .partium, e sic est prae ramum contrarietur , ut scιt
dicamentum secundo ut dicit assi Γον gnationem partium quatenus pos Respondet Aegidius assirmatiue , cunt assignari partes,ubi posite sint, cum ex Aristotcle in lib. pericr. tum et sic est differentia quantitatis . ex ratione, quia contraria sunt qua Diees ordinatio est relatio,ergo maxime a se distant, maxime autem positio erit relatio dicitur per superabundantiam 3 sed Respondet Aegidius est relatio quod dicitur per iupcrabundantiam secundum sui essentiam, nego .sed conuenit uni soli ergo latum numstetit positio, est relatio secundum ni contrariabitur, et opponctur. aliquem respectum superadditum, Dicesci Prodigalitas,in Auaritia atque adco ei relatio secundum di contrariatur liberalitati ergo duoci, concedo erunt uni contraria.
Dices situs non dicit aliud,quam Respondet Aegidius, quod non
esse in loco tali modo, v. g. stando, contrariantur ut duo, sed ut unum, VH sedendor ergo non distinguitur nam Prodigalitas, lauaritia, stin τοῦ praedicamento ubi, quia esse tria de genere mali,li hcralitas est de ge- loco , ct tali modo esse non variant nere boni, di sic non contrariantur, Praedicamentum. vissimi duo, sed ut unam malum, vel Rel pondeo sitiim distingui etiam quatenus sunt malum,in vitium, a praesicamento ubi, non tantum , liberalitas est bonum, vel virtus. ratione, ut vult SuareZ, sed etiam ex Respondet etiam liod illa propo natura rei et probatur, quia inua sitio uni tantum unum cst contrariata ordinatione partium, possunt rium est vera in contrarijs naturali- variari plura ubi ut si quis eduns, bus, non in contra ijs moris,ut sunt vel stans moueatur, tunc variat ne Prodigalitas, de Ava tutia respectu licessario ubi per motumlocalem, et beraluatis.
263쪽
Dubitatur tertior An inio fia de eo quantum ad substantiali, in
Respondet Aegidms,ogitiueo orantum ad primum Habitus ieratio est,quia colatrarietas est a for definiuirci est adiacetitia corporis,ma, rideo solum conuunit, tu .ilita id est , est comparatio rei tabitae adti, e illis quae a qualitate caulantur rem habentem &jentum ure circa sed politio nec est qualitas, nec cau corpus sunt adiacentia,ut vestimendi satur a qualitare , ergo non habet torum vi armatum et se, calceatum
contrarium. esse in sic de alijs vestimentis in obiicies primo sedere e st cum ordine ad partes vestitas. depraestione partium,starescum ele Quantum ad secundum Prima uatione , sed depressio, di eleuatio proprietas habitus est suscipereis sim contratia, ergo c. gis de miniis et quia armatior dicitur Respocidet Aegidius quod licet equestcr,quam pedester; plura enim
actus isti,scilicot,eleuatio & depres arma habet haec tamen nroprietasii clim contrari', tamen tramim illo non est conuertibilis i quia non mis non sunt contrari, scilicet, sedens omnibus est vera , non enim omnis
distansia Respondet secundo, quod abinis suscipit magis minus alicet illa sint contraria , hoc tamen nam muri corpus non dicitur mae non est fecundum Politionem , sed is vestitum quam aliud cundum alimiam formam. Secunda propricta est, quod ha Ohij cies secundoci omnis motus bimi nihil est contrarium; nam si est a contrario in contrarium , sed calceatio in armat in illant contra motus fit a sessione in stationem , ia, tunc duo contraria essent simul ergo sessio,&matici sunt contraria in eodem,eum idem possit esse simul
Respondet Aegidius quod motus calceatui armatus. Uc accipitur large pro quacumque ertia proprietas est, in pluribus oppositione di diuersitate, sic L consistere, seu plurium adiacentiam dens &ritans sunt diuersa illo mo knportarea imponat enim esse in do,ideo inter eos potest esse motus corpore ,- in his quae circa corpus sunt. Et haec desumpta sint satis ex CAPUT XXVI. Cassieris Porretam
hoe capite Dubitatur primo t. TExtus. Habitas autom est ιν si habitas M pradicamenium 'porum oνam qua σι re Respondet Aegidius pag. 43. Deorpus sunt aasaeemia st firmauu , nam habitus non est Intentum Auctoris in hoc capite aliud , nisi quidam respectus, me- est agere dc Habitu, quod est vitio diante quo continens dicitur
mipraedicamentum Diuiditur hoc te contentum, quatenus natura actis
put induas partes, in prima agit a dicitur trabere contentum secundum Disiligo by Orale
264쪽
dum naturam passivam: sed hic modus essendi, iredicandi est priniscipalis , . non reductus in alium ergo facit speciale taedicamen
Notat tamen quod aliquid dicitur haberi tripliciter; primo ratione Pr recatonis in sic alimiis dicitur a abere arma , quibus se defendat; vel ratione consuetudinis, uic animal dicitur habere ea , quae sunt necelsa ria ad suam conseruationem quo pacto Bos liabet cornua, pilos stillas, vel ratione ornatus proinreccionis; sic homo habet barbam, qua primo spectat ad elus ornatum sex consequenti vero ad prolictionem ut ipsum detendat a frigore. Obij ies primo Praedicamentum est forma naturalis , sed habitus non est huiusmodi, quia vestimentum non est a natura, sed ab artes ergo Sc.
Respondet egidius quod aliouid potest dici forma naturalis dilobus modis, vel quia sit naturalis, vel quia iit ad similitudinem formae naturalis habitus dic nur naturalis secundo modo , quod susticiu ad
praedicamcntum extrinsecus adueniens.
Obiicies secundo Habitus anima non facit praedicamenuim orso nec habitus corporis.
disparnas, quia habitus anima est in ipsa anima habente habitus vero corporis non est in corpore ha-hcnte, sed in re habita, ideo facit
speciale praedicamentiim. Obijcies tertior Habitus est venis, sed vestis est substantia, ergo non ei praedicamentum distinctum a substantia.
Resp. egidius negando maiorem , quia vestis non est habitus proprie , nam habitus proprie est quidam respectus inter rem habitam, di habentem, ideo Sc. Dubitatur sectindo definitio habitus sit bona Res p. Regi d loco cit a turmative. Si obijcies: Si habitus lata diaconistia, tunc aliqua res csset media inter habitum , labentem, sed haec res media non datur;ergo c. Respon- dc Aegidius, pio datur aliquod
medium, non tamquam cs , sed tamquam respectus. :
Si obiicias: Vngues pili sunt quidam habitus, Suam is non adia cent corpori, ergo de rin: tio non cst
pilos adiacere corpori ratione or natus, ctiam ratione protectionis,
ideoque sic dicantur haberi. Dii bitatur tertiou An habita ιμ- sirpia magis omina tRes non let Algidius loco cit.pag. - . : Ermative, ut dictum est in lita Notat tamen, quod quidam habitus sunt qui causantur ex adiacentia rei habitae ad corpus, quae res diuersae sunt per formam, quo pacto alliacentia causata ex Diploide dissertabadiacentia causata caligis, lotica αδε haec differentia est per formam, ut patet; Ali vero sunt qui causantur a rebus adiacentibus, in quibus non est differentia secun- .clum formam, sed tantum secundum aliquod accidens quo pacto se ha-
boni vestimentum ut tunica, super tunicaci vestimentum enim ut tunica non differta supertunica nili quodam accidente,quia scilicet amplior est illa. Ea ergo quae disset runt
265쪽
ire formam suscipiunt magis cis, Haec est tertia pars huius libri, iamie, alia vero non qua Aristoteles agit de post praedi- obiicies primo : secundum plii camentis . Est autem post praedica-ralitatem non dicitur aliquis magis mentum id, luod supponitur in om vel minua ergo qui est pluribus ar ni praedicam cto, seu quod est commis armatus, non dicitur magis aris mune omni praedicamento in quia matus quae sunt communia omni praedica.
Respondet Aegidius secundum , mento sunt quinque, scilicet,oppo pluralitatem uniuersalem non dici titio, quia in quolibet praedicamentur magis minus concedo secun to specic lunt inter se oppositae: dum pliiralitatem dicentem diuerii Prius, quia in quolibet praedicamentatem in futuro nego. to genus est prius suis speciebus: Obijcies secundo imagis .i Simul,quia in quolibet predicamennus causantur ex contrarietate, sed O Pecies stin limul sub genere :habitus non habent contrarium cr- Motus, quia in omni pra dicamento
go cst mot is vc per se , vel per acci- Respondet Aegidius quod magis dens de Halute, quia in quolibet
Wminus possunt dupliciter consi praedicamento ginus habet spccies, derari, uno modo per accessum , vel disserentias in potentia . Et ali- recessum a contrario, ut albior dici quando subilatia halici omnia praetur, quia cius materia est impermix d: camenta accidentalia, ipsa acci tior nigredini, Alio modo surae dentia habentur; ideo quinque crunt cessum, recessum ad habitum, post praedicamenta, scilicet, Oppo sic dicitur habitus suscipere magi titio, Prius,Simul, otiis, et Habere. minus primo modo oritur ex Diuiditur autem hac crtia pars contrarijs, non vero fecundo modo in quinque capita in primo agit de Ubijcies tertio Armatus contra Oppolitione; in locundo de prior ἔriatur inermi,& vcstitus nudo ergo in tertio desiimul; in quarto deinois in habitu est contrarietas tu ininum to destialwrc. Respondet Aegidius quod arma Quantum ad primum caput, agit tus cinermis, non sunt habitus,sed in colae oppostione eam diuiden- adiaccntia armorum ad corpus est do, lac fini cndo Uppositio ergo habitus, & haec non habet contra quadruplc est , scilicct,rclatiuae ,rium contraria, priuatiua, contradicto. ria Oppositio relati uacu interea,
CAPUT XXVII. quae non habent aliud esse, quam ad
I e oppositis . suum oppositum ordinari, quo pa- et opponitur duplum,et dimidium: . I. Pater,is filius Explicata Textus. Oppolitio contraria est inter illa, quaecum ad inuicem non ordinen-TExius, De oppositis autem quot tur, libi tamen mutuo contrariantur. modι Iolent opponi ditandam Dicitur quod non ordinantur ad inuicem, quia malum non dicitur boni
266쪽
malum. Dicitur quod ibi mutuo contrariantur , quia sunt formae circa idem subiccium repugnates. Haec oppositio duplex est , alia namque est cui iis nullum est medium,sedi sto iubiccto idoneo , nece nescit alterum illorum ei inesse, quo pacto te habent languor, sanitas respcetu animalis parvi impar respectu numeri haec dicuntur contraria immediata Alia est,cuius circa proprium subicctum est medium, huiusmodi sunt illa, quorum alterum non ei necesse incile subiccto, ut album, nigrum; nam non cii necesse alterum illorum inesse corpori, talia lunt contraria mediat quia inter extrema sunt media, ut citias cum respcctu albi, ex nigri. Uppotitio priuati uacli interca, quae habent fieri circa idem subiectum , quo pacto opponuntur visus, ex caecitas circa oculum,in habitus, priuatio circa idem subiecturn idoneum. Conlid cratur . vir timque extremum in subiecto apto nato ad recipiendum , ut se habc visus, de caecitas respectu hominis; lapis . n. non potest vocari caecus, quia non est aptus natus ad videndum id . est caecum, quod est capax vationis,e aliquando vidct. Oppositio contradictoria est inter ea, quae se habent, ut Armatio, negatio. Horum auic ira scin per alterum est verum, alterum ci falsum iam si attimati ci vera,
negatio est falsi; li negatio est, cra, aftirmatio falsa. In fine capitis posuit Aristotclcs
quasdam cotrariorum pro prictaici, quarum prima est , quod bono sem-l er est contrarium ni alum, ut sanita-udanguor, ultitiae inlullitia Secti
descit,non e it necesse,quod si unum contrariorum sit in rerum natura , sit etiam, reliquum. crtia eli, quod contraria habent esse circa idem genero, ut sanitas, aegritudo circa animal, albedo, nigredo circa corpus, o etiam circa idem specie, ut ultitia, Mini ultitia. Quartacst, quod contraria habent esse sub eodem genere vc sub diuersis generibus, vel pollunt esse oner Gaaliorum. Sub eodem gener , ut albedo, nigredo sub colores; sub diuertis, ut uistitia, quae est sub genere virtutum, d intultitia, quae citsub genere vitiorum,uci suntlcnera aliorum, ut sunt bonum in malum. Dubia Expedio
IN hoc capite dubitatur primo et
An si ast num contrariam in la
rrem nil tura aebeat esse etiam relis quum a
Ruspondet Aegidius in hoc capite pag. o. quod ut loquimur deprimis contrariis, ut sunt calidum, trigidum, vel de contrari j ca latis ab illic si primo modo loquamur, tun ii unum contrariorum est
in rerum natura, oportet quod sit,&reliquum , ut ii est calidum oportete ne trigidum ex i. de coelo . Si loquamur secundo modo, non est ncccsse, ut hic docet Aristotcles ut si est albedo non est necelse, quod sit nigredo. si est sanitas non est ne cesse, quod fit languor. Di ibi tuue secundo et An bonum, malam sim sub genere tithu: spondet Augidius in fine capitis, quod si bonum,et malum conliderentur in quantum sunt quid ino.
267쪽
ris,sic non sunt sub alio genereis ris, et ita loquitn hic Aristotelcs 3 si vero On idcrentur, ut significant tales res naturae, sic sunt hibicnere qualitatis, et sub prima specie, et te dixit Aristoteles, quod contrari sunt illa, quae habent poni sub eodem genere.
Explicatio Textus. Extus Prius aute alterum alte ro dicitur quadruplusιe σα
1ntentum Aristotelis in hoc capite 't assignare modos simultatis,qui Primus modus est simultatis temiam rancae; ea autem dicuntur ellemmul tempore, quae eodem tempore generantur,vel nunt; visi in eodem momento temporis duo genere
subiis ii ,1 --; ' 'φ' soni generis; ea autem dicuntur si
De Motu, et Habere. Qiari aliquod est prius altero Explicatio extus. Prior plebeio secundum dignitatem. Ex . mus autem --
talentum Amitotclis in hoc capi-Ii te
268쪽
te est agere de ultimis postpraedica Qianium ad secundam partem
mentis, scilicet, de motu, et habere docui, quod habere dicitur multis Diuiditur in duas partes, in prima modis; nam uno modo dicitur quis agit de motus in secunda de habere habere affectum , vel quasi talem, . Qitantum ad primam partem , Sectindo dicitur habere qualitatem, specic motus sunt sex, scilicet, Ge ut habere magnitudinem . Tertioneratio, Corruptio Aumcntatio, dicitur habere membrum, ut habere Diminutio, Alteratio, et secundum pedem. Quaesto habere contentum, Iocum mutatio. Generatio est mo ut habere lagenam vini. Qiuintotus,per quem producitur substantia habere uxorem, hic tamen modus Corruptio est monis, per quem cor est alienissimus, et tantum dicit murumpitur substantia Augmentatio tuam cohabitationem; si qui altimo. est motus ad rLaiorem quantitatem modi habendi sunt,de eis dicendum Diminutio est motus ad minorem est alibi, scilicet, in metaphylicata, . quantitatem . Alteratio est motus Interim haec dicta lint satis de post- ad qualitatem Mutatio secundum praedicamentis. Et omnia desumpta
locum est motus ad aliquod ubi ac sunt ex Aegidio ex libro praedic
quirendum. Motus habet pro con mentorum,trario quietem, Ut patet.
269쪽
De his, quae pertinent ad secundam operationem Intellectus.
N praesenti non sumi tio, qtia diuiditur nomen aequiti tur diuisio, ut est ope cum in aequivoca talui uocantia a tratio intellectus, sed cum dicitur, canis alius stricrr ut est initrumentum tris alius celet is,c ali lara nuS. logicale rem confide Diuilio rei alia cli per sic, alia perrandam o stribuens , ut possis in . accidens, seu accidentalis. Diuisio Dicntia recie disponi, ordinari per se triplicet ilicui, totum is secundum exigentiam nostrae faci quod diuidi potest: nam vel ellucilioris cognitionis Licet autem non tum integrale voLeit totum aciua sit modus sciendi secundam opera te vcl totuin potcntialc sic tiari tioncm regulans quia tamen au triplex est diuisio Diuisio totius thores de ea in secunda operatione integralis est oratio distribuens to-Pertractant, idcirco nonnulla hic de tum in partus integrantes ccclubus aurugere libuit. Verum quia pauca componitura vicum diuiditur nomo de diuitione scriptit Aegidius, ideo in caput pccius, bracchia, o . Di quae dicam excommuniori lcnten in uisio totius actualis, cit oratio ditia seligam stribuens totum in partes actuali aDulisio est oratio totum in suas ex quibus actualiter constituitura ut pulcs distribucns ut cum dicitur, cum diuiditur hono inanirnam, Manimal aliud est ratiociales, aliud ir corpus & haec duit in alicrarationale Totum quod diuiditur, phylica, ut cum druiditur totum in dicitur diuisum partes autem in partes ex quibus phylice componi quas diuiditur, dicuntur membrata tur Altcra metaphylla , ut uindi- diuidentia uiditur totum inici us, di diffiren Diuitio duplex est; alia nominis, tiam, v. g. cum homo uitii ditur in alia rei. Diuisio nominis est ora animal, & rationale Diurii totius I po Diqiliae by Orale
270쪽
potcntiarnest oratio Fatotum po valet sonsequentia re e conuerso, tentiale diuiditur in partes,quas tu iam affirmative, quam negati he: ut sua potestate continet, ut cum diui leo est animal et ergo rationale, vel ditur animal in rationale,cia irratic irrationale et idem negati ue, non est nato Diuisio totius integralis du nec rationalis,nec irrationalis ergo piciest; alia ei diuisio totius in te non est animal gralis continui , ut cum diuiditur li Secundus est,a membro diuiden-gnum in palmas ratia totius in te ti ad diuisum valet consequentia an gratis discre , cum diuti situ nu- firmatiuὰ non tamen pegative. merus dinarius in suas unitates diuiso vero ad quodlibet membrum Diuitio accidentalis triplex est diuidens valet negati , non tamen alia est qua subicctum diui intur in amrmative Lut ei homo et ergo est acci lcntia, ut cum diuiditur homo animat: non est homo: ergo non in album, o nigrum Latia est qua est animal prima valet, non tamen diuiditur accidens in subiccta vesci secunda. Item non est animal ergo dicitur, alborum ali iid litauri, aliud non est homes valet. nix: alia est accidentis in 'acciden sertius 1 , quando cmbrae tia, ut cum dicitur, alborum aliud sunt reali id opposita bene valet adulae, alit id amarum. positione unius membri ad Ecgati M tiliae sunt lcgesbons diuisionis ne alterius et quia opposita nor Primis est, ut membra ulidentiata pollunt esse limul saltim naturali- sint in teriora diuis, cum enim di ter ut equus cit animal irrationale et uisum habeat rationem totius, to ergo non est animal rationale. tum iit maius sua parte, membra di Rogas. n. idem cognoscamus uidentia scortim sumpta debent esse per definitionem hominis,qua dici- instriora diuiso Secunda est quod tur, homo est animal rationale 34 membra diuidentia simul, colle per diuisitonem stentialc homicti uc accepta euacuent totum diui nis, per quam diuiditur in partes sum cum totum non iit aliud, quam metaphysicas Zomnes suae partes collectule accep Resp.Diuisionem per se nihil notae Tertia est, quod membra diui tificare, quia cum accipiat utramque dentia habcant aliquam oppositio partem diuitiue, non potest intellenem, Quia si nullam haberent, nec us ex vi citis cognoscerc, an unum etiam haberent distinctionem , sed alteri in sit, nec ne ει ideo per eam identitatem. Quarta , quod omnis non posse notificari intellectui id, dilusio sit bimembris, vel saltim re quod notificatur per definitionem et ducibilis ad bimembrem haec enim accipit utramque partem collectui eo ideo potest manis stare intellcctui unam alteri conuem
De modis arguendi per diuisionem. nire. MVltiplex modus arguendi se