장음표시 사용
281쪽
cut alia ergo c. pr. i. nam sicut verbur quod significat actio tum vel passionem significat aliquid ut exiliens in altero, o etiam inhaerens alteri .s subiccto, ob id ei prindicatum ita verba quae signa ticant remotionem actionis, vel passionis erunt prirdicata sicut alia. Rogas quare verbum infinitum non significat actionem, vel Misionem dc terminatam λResi'. ex Aegidio, ira indisserenter , cst dici de eo quod est idcde eo quod non imam cum dicitur homo non currit, est sentiis homo est non currensa quia in hoc diri ortverbum infinitum a verbo negati-uor quod negativum sumitur in viduarum dictionum; crbum autem infinitum sumitur in vi unius dictionis Lled tu non currens t.am posset dici de Clavincra, quam de Asmo&c. nam Chymera si non currcns, Asinus est non currens: ergo indisererenter dici pote litam de eo,quod est; quam de eo quod non est. Secundo removcntur verba obliquari scii casus verbum, ut sunt prae teritum, futurum : Ratio autem eii, qua illud est proprie vcrbum, quod signitica agere, vel pati in actu et quod enim agit, vel patitur in actu clicitur agere, vel pati simpliciter sed verba prasteriti, vel futuri temporis non significant agere, vel pati in actu, ut patet: irgo non sunt proprie verba, sed casus verborum. Rogas in nomen , o Verbivra in aliquo conuenianes Res p. Cum Aristotele, Aegidio, crbum conuenire cum nomine Primo, quia etiam verbum secunduse dictum est nomena quatenu nia me large sumitur i. pro qualibet voce aliquid nominante a significante , verbum enim est vox signi. ficans aliquam rem .s agere, Vclia ti, sicut etiam ipsa nomina signiticant aliquid Ratio aulcm huius est, quia voces signiticatiuae constitu ut
intellectum pro ipsa rea sed vel bum constituit intellectum de ipsa re, quia generat aliquem intellectum,uci conceptum in animo a tuli toris:
ergo verbum significat aliquid si
Secundo conueniunt, quod sicut nomen per se sumptum non signi cant verum, vel fallum cita nec verbum neutriim enim per se significatrem elle, vel non esse per modum compositionis vc diuisionis racideo neutrum significa verum, vesfalsum Ratio uicua est , quia si d-kid quod magis videtur indise, non inest , neque illu .l quod minus: sed magis videtur quod hoc verbu,
est, significci rem ea se, vel non esse, tamen si per se sumatur, non significat remisses, vel non eiic est enim radix aliorum verborum, cideo videtur quod magis debeat si gnificare, quod tamen non hiaretrergo S. c. pr. i. quia licet ly est, videatur signficare quamdam compositioncm hanc tamcn nons gnificat sine extremis i. sine subiecto; ideo dum non apponitur subiciscium, non cit perfectus sensus suae compositionis, ratione cunas possit signiticare verum, vel falsum. Notat autem Aegidius quod si gnificare cum tempore, est significare actionem vel palsionem, quae
Proprie tempore mensurantur cumfundentur in motu, c motus per se mensuretur tempore; quia verbum participium significant
282쪽
actionem , vel pallionem in motu amrmauuc, ratio eit, quia utent mi. fundatam, ideo proprie significant rabili breuitate non tenetur in deficum temporea nomen veto, pro nitionibus replicare particulas defi- nomen licet significent rem que: est nito , o alijs communes sed esse tempta S, non tamen Significant cum vocem signincatiuam ad placitum tempore, quia res significata prout ei commune tam verbo, quam no Sic signiscata , non hahet tempo minici ergo non tenetur definiens re mensuram , sed significatur per verbum immediate pollino mcn eas modum per se tantis ut cursus lio replicare cet Significet acrionem , non tamen Dices eadem ratione debuisset
eam significat per modum actionis. Omittere, ly cuius nulla pars, ct c. ssed per modum per se stantis quia etiam has potucrat in defini-Notat a quod Artitoteles ait, lone nominis, sicutin litas ergo verbum semper elle notam eorum , male fecit omittendo illas quae dicuntur, vel sunt in subiecto, Resp.Cum Aegidio pag. col. p. propter diuersa praedicata s. sub negant quia crhum sis .uficat ali-itantialia, accidentaliaci nam sub quam compos tioncm, in qua perfi- stantialia dicuntur de subiccto, ut citur oratio significans vcrum, vel homo est animal saccidentalia vero fit sum unde cum verbum videatur sunt in subiecto, ut homo est albus habere aliquam conuenietiam cum unde ut utraque compraehcnderet oratione et elicini pars brinalis dixit Quae dicuntur, vel sunt in su eius, ta non materialis, ideo magis biecto videtur quod partes verbi s Mi-Notat 3 quod verbum principa cent separatae, quam partes nomiliae significat quamdam actualita nis, ex hac de causa debuit lepcteretem; underitiando volumus signitio illam partem, citius nulla 'ars c. care aliquam Urmam, vel subit an Dubitatur 2. An verbum ex setialem, vcl accidentalem ineste su trinseca ratione habeat significare hiccto,utimur hoc vcrbo,csi, ideo cum tempore fPrincipaliter significat crualitate; Rippositis his, quis notata sunt
cx consc luctati vero signit calcom. I. x Aegidio nempe iuod aliud positionem, tu ideo notanter Ari cs significare tempus aliud signis Hoteles est est xu consignficat ficare cum tempore, aliud signiti- autem quanadam compositioncm caro habitudinem temporis,os quod non dixit simpliciter, signiticat signi licare cum tempore est significare actionem, vel passionem tun g. r. datam in motricuius cst pcraestem Dubia quedam excurro, ore mensurata Dico . Significare cum tempore
I hoc capite, Dub tatur primo est de intrinseco, Δ clientiali con-An Arinoteles ecte omiseri ceptu verbi. Ratio autem est, quia primas tres partichias dum verbum significare cum tempore est signi
definiuit ' ficare per modum actionis , lasei csp. Cum Aegidio in hoc cap. sionis iundatae in motu, talis nimactio
283쪽
actio .palsio intrinsece et iiit,
mensura temporis , seu tempor mensuratur sed omne verbum intrinsece importat actionem, vel passionem in motu tundatim: ergo intrinsece signitica cum tempore Verum contra hoc Vb. p. Propo sitioncs aeterna veritatis abitrahunt a tempore et ergo verbum in eis non significat cum tempore. Resp.dist ant quantum ad uni nem praedicati cum subicet, concedo imam praedicatum non conuenit subiecito xii temporis, nec cius connc xio desiniti e pereunte tempore et quantum ad significationem verbi nego et licci enim verbum non dicat in eis unionem cxtremorum ut dependentem a tempore is igniti cattamen illam sub ratione actionis,
vel palmionis, ideo a nobis intelligitur cum mensura temporis. Ob χ significatio verbi nunquam mutaturitiam si absoluatur a temporc fled verbum significat ipsam copii lam S unionem et ergo vnio numquam mutatur , sed vel semper deponilc a tempore, vel si non depcndet mutatur significatio Res p. x notatis cum Aegid dist. mi significat ipsam copulam principalita nego et ex conse luenti concedo ἔ principaliter enim significat actualitatem quam da per modum siuentis Micon sic luc ni ucro
nem; quia non potest intclligi coni positio sine extremis, ideo unio quae retuliat ex xtrismis , cliittat iuxta corum exigentiam cis velit dependens a tem Poro , vel ut inderi pendens. Et licci quando propositio, vel extrcma absoluunttir a tempore adhuc verburn niat mediante
aliqua dissurentia temporis ex parte modi significandi et non tamen ex parte rei unitae, ignificatae.
Ob 3 fuit , α eris, significantidem quod verbum est tamen
non absoluuntur a tempore , alias haec, Adam nun esset aeternae verita tis , c socilat vera etiam ante creationcm Adar, ergo etiam verbum est significat dependenter a tempore Resp. neg. ant quia fuit, mea sunt casus verbi cum cadant a verbo restringuntur ad significationem praeteriti, vel futuri est autem est ipsum verbum, lignificat rationem praesentis id autem quod praesens est, potest significari non ut transiens, sed ut semper stans,is sic ex parte rei gnificatae potest a tempore abstrahere Dubitatur 3. An verbum sit semper nota eorum, qua de altero dicuntur P
p. perhicr. Verbum simpc praedicari, sicut declaratum cst inexplicatione textiis, occiduo cmperist nota&c. Notat tamcn quod actio, tripliciter subiccto potiunt conii. derari primo, secundum suam essentiam , prout s. sunt quaedam rcs si-nificatae per nomen et ut haec actio,aec passio secundo per otium actionis , prout s. st grciliens a substantia , inhaerens tamquam subiecto 4 nc significatur perscr
ba finitivi modici tertio potest praehendi ille procellus, Ie illa in-
aerentia, ut quaedam res, uic significari, uic dicta inhaerentia significatur per verba infiniti ui modi, rem sic ignitica tam consequitur quidam modus accidentalis habens rationem per se stantis, ratione
284쪽
illius potest accipi in vim nomin. Sνα ita potest supponere,& sub ilia ratione polcitioni a parte suppo
siti, non tam cierit no mcn, sed verbiim,et ignificabit accidcns in con-
Ob primo veri um potest poni a parte subiccti, ut si dicatur, currere ei bonum: ergo male dicitur,quod sit nota corum c. Rei p. cum Algidio dist. ant. si sumatur formalitcr, i pro significato formali, nego: si sumatii maiorialiter. l. pro ipsa voce disposita modo signi ruandi in quantum est qtie dam rcs, concedo sic cst in casu argumenti; nam ciuia dicitur currere est bonum , vel verbum Icnsus est rhaec vox currere dispo I ita tali modo signiri candi cli verbum.
Ob. 2. nota rei non est rcs Dergo
si verbum cst nota eorum,quae Prae dicantur, non erit praedicatum. Rusi' cum Aegidio pag. ea ver biim quatum ad vocem elle tignum eorum , quίe de altero praedicantur,. s. re ruina nam praedicatio est rei derc. Addit quod verbum semper est nota eorum, quae de altero praedicantur et quia omnia quae praedican tur, praedicantur spe naturam verbi. Dubitatur . An verbum ita cen-stitua intιilectum, vesandiens quiescat 'Rei p. cum Aegidio pag. si quod
nomen per se lumptum constituit intcllcctum quantum ad Primam operationem,&aec uodsi hanc quiescit animus, qui erat suspensus antequam illud nomen proscrretur non latria conitituit intellcctum quan tum ad secundam operationem, quae cil operatio intellectus componet n-tis,in diuidentisci unae intellectilis
qui est appraehendens quiescit, eum
profertur nomen, vel verbum Lintellectus tamcn qui est componens, vel diuidens non quiescit, nisi m diante perfecta oratione . Et nota quod ex hac doctrina definitionem termini, ut speetintis ad primam operationem intellcctus, supra collegi.
Dubitatur s. An verbum snsinio tum sit verbum tResp. cui Aegidio . perhieripa si verba infinita non est e verba in suo et se potissimo, cum cnsignita ccnt actioncm vc passionem dc torminatam: contincntur tamen sub illi parte ora Ponis, quae est verbum , cuius significationcm cohar-
Res p. cum Aegidio lib. I. prior. pag. s. asticinative. Ratio est, quiaticut e habet ens, quod est nomen, quantum ad infinitationcm ita se halici esse, quod eli verbum; sed ens quod est nomin infinitari potest rergo esse quod est verbum, per consequens hoc verbum est, poteri infinitari. Notat tamen quod ii hocvcrbum est, drcatcsse sec cium rem, si infinitetur, clinquit et se se caelum rationcm ex li non ponat ipsinii filauic dicat esse commune ad ite secundum rcm,4 secundum lationem, sic non significat aliquod esse determinatum, neque infinite rideo in hoc casu negatio addita non faciet infinitationem, scd puram n gationcm , cum priuet esse omnino, nullum esse dere Finquat; omnium enim infinitorum est haec propriotas, ut aliquid derelinqliat, Sc aliquid corrumpat,quauis no ponat aliquid. Disilia πιν Orale
285쪽
Rogas. An verbum sinitar pose ex te,lud ea iis extremis;cum cnim sit in omni aiferentia peνIana extrema in oratione ita se hal eant,
Reip. clim Acgidio a prior pag. quod alterum ab altero nec citarios 3 negative,& ratio eit,qui quan remoueatur, quando oratio actua do remouetur praedicatum ab actua liter exprimitur, ide, verbuin ia-li suppotito et oratio ncgatiua sed finitum ex vi eorum camdem con- sic ei in additione nc gatinis ad ditionem contrahit, ac verbiim ne Primas, L indas personas vcrbo gatum, per conseqtiens in orati rum, ut palci intuenti: ergo negati ne est verbum pure negatum modo addita primat, di secunuae perlonae dicto verborum non facit verbum infinitum, scd negatum. CAPUT QUARTUM.
Dubitatur . An verbum infini De Oratione. e m tertia persona positum ex rastrationem distierat in aliqua a verbs f. I.
πι- suo ρ orationis desinitis explicatur . Res p. cum Aegidiori prior pag. F3 col. 4. quod verbum intini tum , ictum est de principiis mate- nihil ponit secundum rem, seu quod malibus enunciationis, modo
sit in rerum natura; onit tamen ali diccndum est de principio formali, quid iocundum rationem, nempG i. dc oratione, filiae est unus enun priuationem actionis, quani acito clationis Uratio ergo ita ab Arisne ni secum etiam compatitur, licet toto A gulio dcfin tur. Ο - eam non ponat potest enim eis ti esti ox signi'atiua ad placitust, quod id, quod non carrit, sedeatis cuius partium aliqua est significari, unde ponit elie quod eli commune a separata, in ι iis, non vi QDadeii in re, di in ratione fuerbum marso, vel negatso. N ita Acgi ius autzm pure negatum quantum de se quod Amtoteles me posuit illas paciei nili: l ponit sucundiim rem, nec ticulas, vox signimatiua ad placitu, sucundum rationem, nec ab liiid de quas positerat in definitione noini rclinquit, aut secum compatitur Ex is, non tamen in definitione verbi, hoc autcm patet, quod verbum insi ex eo quod communes cisent nomi-mtum extra oratonem differt a ver ni, o vcrbo, hic tamen iterum cas iure negatium posuit,quia aliter conueniunt nomi-Dubitatur i. An verebum insini ni, verbo r quam orationi ἔ nam
tum positum in oratrone d erat . nomen, o verbum significant converbo pura negat ' ceptum implicem; ipsa vero oratio Reip.c Augidio . prior.pag.s 3 significat conceptum compotitum, col.4 quod haec est differentia inter ideo debuit illas repetere . Defi-
verbum negatum,et infinitum,quod nitur autem hic orat: in communi,
286쪽
quoad omnes em partes. Quod quinque si ecies principales orati oratio fit vox lignificativa ad placi nis persectae. tum pager ex definitione nominis, ut scientia autem harum specie verbi, quod vero eius partes se rum haec est ex Aegidio lib. i. peraratae significent; pr. quia partes hier.pag. tinam vel intellectus con uius orationis , homo eurrit, sepa cipit veritatem rei absolute, racratae significant. Qiod lignificent, est oratio enunciatiues, quae signifi- ut dictio, pr. quia oratio habet par cat mentis conceptum absolues, in os propinquas. remotas: propin quo est verum, vel falsum vel co quae sunt dietio, ut i homo,remote: ipit veritatem non tantum in serit sunt literae, vel illabar; partes autem , sed etiam in ordine ad alia diri- orationis propinquae separate ligni genita, Mordinanda rabonis enim
ficans, ut patet , non tamen partes est alia dirigere,et ordinare) tunc remotae. Quod cro non signi fi vel oratio dirigitur ad alium, ut ipse cent, ut aflirnaatio, vel negatio, pr. attendat mente, Tic est oratio,
ruta ' , partes,quibus si aliquid ad catinar vel dirigitur ad alium, ut reatur, fit assi alio,vel negatio; non spondeat voce, uic est oratio in- fgniticant sicut amrmatio, vel ne terrogatiua: vel dirigitur,ut fiat exe gatio, sed sicut dicit oci sed partes ullo in opere , .lio dupliciter orationis sunt hunil modi,quia si ad nam vel hoc ei respectu .iuperi datur eis aliquid fit attirmati, vel rum, lic est oratio deprecatius negatio tergo non signi tisant sicut vel respectu inferiorum , Qtic est amrmatio, vel negatio, sed sicut di oratio imperatim ergo tantii eruntctio tannim quinque spectus orationis perfectae Diuiditur oratio in orationem, cum latum veritas his quinque morer feetam, α per tectam. Oratio dis principaliter concipi possit. Aliaeam perfecta est quae non significat species orationis perfect e reducum
veriam,vc falsiim; scu que persectum tu ad istas, nam optativa reducitur senium non generat in a immo audi ad deprecatiuam 4 dubitatiuare-tOriSi ratio perrecta cit, quae per dueitur ad interrogatiuam. Ex hisiccetum tensum generat in animo autem sola oratio enunciativa pura
auditoris OratG perfecta duplex et ad logici ratio est, quin
est, alia quae signiticat verum, vel nunciatio ordiuatur ad scientia falium, quam lolam considerat lo demonstrativam,in qua demonitra.
Siclu,& haec est enunciatio; qua vel tot habet uti ab luta veritate: sed est amrmativa, vel negativa, ut in veritas absoluta solum signifieatur
ira; alia quae non significat verum, per nunciationem et ergo haec tan
vel 4 alsum 4 haec quatuor species tum ad logicum pertinet. Aliae au- principalcs habet: nam alia est de tam pertinet ad Rhetores, vel Poe- precativa, ut libera me Domine,alia las, nam istillarumque nituntur a rinperativa, ut xi cito in plateas ditores mouere prouocando ipsos alia interrogat: ua,ut quid me vis sa ad aliquas passiones, cadeo utuntur ceres alia vocat tua ,sto bone lassi; orationibus persectis , quae spectatet Quibus ii addatur enunciativa erim ad ordinationem audientis
287쪽
Verum contra b. x per hanc de-6 L finitionem non differt oratio a te
Dubia auadam excurro . mino complexor ergo non est bona et pr.ant quia ctiam partes termim
Imbo capite dubitatur primo ni complexi lignificant, ut dictio. An desinitio orationis sit bona' Resp. neg. ant. 5 ad prob. dist. Res p. cum Aegidio in hoc cap. significant secundum se,&abiblu-
affirmatives ex quo etiam lic expli te concedo significant sub habitu-catur. Dicitur oratio, non ora dine dictions dictae de alia, vc detiones, quia oratio pertinet ad se qua alia dicitur, negoti in hoc enim cundam operationcm intellectus,at distinguuntur partos rmini com-que adeo non est impolita ad ligni pleri, irationis; quod illae significandum conceptum simplicem ficant, ut absolute pcrt. nent ad iu- sed conceptum compositum, quia tellectunt implicem sista vero , ut conceptus compositus est per ino important habitudinum ad intelle-dtim unionis facientis aliquod lo ctum, conceptum compositum, tum, ideo in singulari dicitur quod cum pertineant sub hac ratione adest vox, ut L cxplicctur ille concci' secundam opcrationem intellectus, tu unus, totalis resultas exinio mi deo dici potest, quod partes ne partium ad inuicem. Dicitur cu utriusque sinit caedem materialiter, ius partium, non vero cuius partes, non tamen rormaliae Propter di- propter negationes,4 alias parres cstam habitudinem.
lyncathegorematicas , quae non si Ob a. Non est decis entia or gnificant ex Aegidio aliquam rem sonis, quod partes eius significcnt, ablalute, sed tantum habitudinem ut dictio: nam haec est vera oratio. rei. Dicitur ut dictio, non utastis A non est B. Qtamen cius partes. mali sive quia hic definitur ora separatae non lignificant, ut dicti tio implex, quae per prius est ora nes,sed viliterat ergo desimus alio, e non oratio composita unde caehona .
licet partes orationis compositae si a es p. dist. aut non est aestin-gnificent, Lamrmation quia tamen tia orationis, quod omnes cius par- desinitio non datur de oratione co te signissient ut dictio, concedo
potita, sed simplici, ideo bene dici quod aliquae nego; Aristotcles cci mtur, ut dictio. Sive quia hic defini dicit cuius partium , non vero quod
in oratio communiter sumpta ad omnescius partes&c.&quia inibsimplicem, compositam; ad per uoratione ly est significat,ut dictio, lactam, imperfectam & ideo de ideo sussicit ad rationem orationis. buit dc finiri per id quod competit Resp. secundo, quod licet illae
Gulibri orationi, hoc est, quod uiu partes non significent cvlacite, ut partes ignificent, ut dictio utram dictiones et lignificant cainen implisque rationem amplectitur Aegidi iis citc ruatenus vel silpponunt pro di- ergo definitio eris recte tradita . . ctionibus ad quas ignificadas sunt Alia parti uia explicatae manent impositae, ut ii homo vocetur A. ex . a. albus B uti supponunt pro scriptis,
288쪽
ut vocibus, ut dicendo, harae vox Λ. cum dicitur, e conuersa, intelligi non est haec vox B. tu propolitio anteceacnter prola. Oio 3. Haec est oratio tui sol lucet a v. g. homo est animal rationale, super terram, dus est, tamcn eius 4 e conuerso; intelligitur enim ani. Paric si mant, ut atamationcs et a rationaleis homo, ieci ergo non bene dicitur, non ut assir plicite sunt orationes.
Reli'. ex Aegidio datam defini CAPUT QUINTUM.
tionem, vel tantum conuenire ora De Enunciatione tam quoad lub.tioni simplici, non autem compoli stantialia, quam quoad accitae; vel eis e traditam de oratione se dentalia ex Aristot occundum rationum genericam ora Acsidio. tionis, in qua conueniant omncs orationes mundi , quae conuentcntia g. r.est in eo, quod partes ignificcnt, ut Definitur, ct diuiditur
dicioncs unde licet partes illius ensincraelio. orationis lign: ficent immediate, ut a firmatioius non tamcn nudi alc, A tequam definitionem enun. seu' tenus conueniunt m nata . o lationis statuana, noto cumtione cncrica omnibus communi Acgidio lib. I. prior. M. quod licet quia sic significant, ut dictiones secundum rem idem iit propolitio, Dubitat irri. Quare pinothles di enunciatio diffcrunt tamon intcrsicut dixit non e Frmatis, non se conlideratione, quia eadem etiam addidit,.sntgatio ' propositio considerata ut tantum Res p. cum igiis: i. perliter respicit id, quod est in anima l. vel'ag. a. quod negatio addit supra rum, vel fallu.ri; dicitur nunciatio,
amrmationem tantum particulam, di pertinet ad lucundam operatio-ntgatiua; unde ne icquitur, quod ne intellcct is; conliderata vero, ii non signific int,viarrirmat o,mul va est S. alia alterius a gratia conto minus figmficabunt, ut nugaso, lutionis, dicitur propolitic , per- cum haec supponat affirmationem, tincta tertiam operatronem intelincique tantum illam particulam su lectus hic diccndum cst de nun- peraddat clatione sub prima conlideratione Dubitatur . An inar Curri , nunciatio autem lic accepta de curro pluit, s e conuerso sint ora finitur ab Aristotcle, Aesidio sic. tiones Est oratio verum, vel fallum signi-Resp. Non clis orationes expli ficans. Haec definitio ei bona,quia cite, cum explicite non sint plures cream di turte nunciatio es omni. tormini niti, esse tamen implicite, bus at se orationibus tam pertaciis, quia in illis vcrbis inteli guntur m quam imperdictis dissuri ab impcrplicite simposita , quibus conueniat rectis, quia ista non significant vo-
actio iam cum dicitur, currat,in rum, vcl falsum cum nona nercnt telligitur orto v. g. cum dicitur κrscchim cnsu in animo audit
latuit intestis: tur coelum, vel Deus ris, differt a pericet, finia licci gc-
289쪽
nerent per fictum Pnsum in animo enim pertinet adicgasionem x vn auditoris, non tamen significant e. de dicere esse, vel non ei e , sunt ruin, ves falsum, ut ii dicatur,vtinar disseremiae diuidentes inunctatio essem bonus logicus, pii non si nem simplicem, conlii tucntcs hasgnificant rem tali, ves non ense species enuntiationis . s. amrmati-Diuiditur nunciatio ab Aristo uam , legatiuam haec diuitiotcle primo penes unitatem ex Aegi est penes clita litatem.
dio pag. 2 col. . ii c. nunciatio Tertio diuiditur penes quantita- alia est una, et aaec est oratio ligni tem,ti diuiditur sic Enunciatio alia ficans unum de uno alia est cnun est de subiccto,uiuersali , ut de hociatio plures , et sit oratio signi fi mine; alia est de subiecto singulari,cans plura, ut carus currit haec cnim ut de Sortes: si lit de subiccto ungu- orati se opter terminiim DPNuo lari , dicitur singularis, ut Sortes est cum plura significat . nunciatio iustus ii sit de subiecto univcrsali runa subdiuiditur; nam vel est una vel est desco ut uniuersaliter sumpto simpliciter, vel cit una coniunctio & dicitur univcrsalis, ut omnis homne prim i cibo alio, quae impliciter mo est iustus uiuit de subiecto uni- significatinui de uno, siue noinc uersali particialariter sumpto, dicitursu, Tilm, siue plura, dummodo rc particularas, ut aluuiis homo est m- si gallicata lit una sim piciter , ut o Rusci si vero lit de iubiecto uniueretino est animal, et homo est lubstan sali sumpto sine aliquo signo, diciturtia corpore animata sentiti ira a indefinita, ut homo est ullus Om-tionalis; ecunda est oratio signis nexa utcm hae enunciationes possunt cans plura impliciter, num autem esse vcl affirmativae, vel negativae, secundum quid, ut Sortes, et Plato e facile est in omnibus exemplisiis
Ex hoc autem colligitur ad entin Quarta diuiso est penes tempus: ciationem reqairi vcrbum,vel casum nam aha nunciatio est de praesenti, verbi, ciuia etiam ii proferantur ptu alia de praeterito, alia de futuro et tres termini , ut animal grassibile bi Sortes est iustus , Sortas fuit iustus , pest non tamen ob id illi termini ortas erit iustus, hae omnes possunt enunciatio, uia non apponitur sunt esse vc amminatiuae, vel nega nec est, nec erit, vel fuit. tiuae. Dicitur autem nunciatio una , Quinta diuisio est pcnes mate- non quia prostratur linc paula, et iam Materia propositionum non
coniunctione, sed quia res tigniti est aliud vitiam habitudo praedicaticata est una modo dicto ad subiectum. Haec habitudo potes Secunda diuisio Enunciatio sim esse tripic nam vel praedicatumplex alia si athimati iii, alia nega per se inest subiecto , de sic est ma-tiua . is matula cst vox significa teria necessaria, seu naturalisci vitiua id eo quod os aliquid; dicere homo est animal vc praedicatumeni est eis hoc, pertinet ad antis repugnat subiceto, ic cst male mationcm ' negat uia si vox signi ria impossibilis, vel remota, ut ii ficativa dicens non esse alici ud, hoc mo est Alinus vel praedicatum meri
290쪽
dio modo se habet, ita quod nec tum , de est quadruplex s. uniuersam per se inest nec per seic pugnat lis,indefinita, particularis, re lingum sic est materia de possibili, vel de laris; oc haec quaeritur cum dicitur,
conicquenti & ii enunciatio alia quanta est istaenunciati, Wre- est de mattiria necessaria, alia de spondendum est, quod est uniuer- materia rc mota,s u repugnante,alia salis, indet nita,particularis,uel -- de materia contingenti, vel possibi gularis. Pro hac re sunt hi versus I, ut Sortes est albus . Et nota ex Qua ea,vethrp, qualis,ne,vel Q. Aegid pag. a col. 4. quod enun- P. quanta, par,rn sin. elatio Caitu sorica est nunciati senius auic est, quoad interro- simplcx, ypothetica vcro est enim gationem factam per quae respon-ciatio composita, vel coniuncta de dum est poeta, .i cathegoricam,
vel per hyp. i. hypotheticam. Adf. . interrogationem factam per qualis: Dι Stibnantia, qualitate , ct qaan respondendum est per ne, i ncgaestate Enunciationis sim. tiua, vel ad a. ars aliuam. Ad in-pιιcιι terrogationem actam per quanta rrcspondcndum est per V Par In, EX praemittis diuisionibus colli Sin. i. pcr niuersalem, Indefiniis gi potcst quid sit substantia, tam Particularem, S singularem. quid qualitas is quid quantitas Nota tamen quod nunciatio taccnunciationis et subflantia cnim est est uniuersalis quando subiecto ap- quae pertinci ad unitatem , vel tu ponitur signum niuei late,ut omnis ralitat m,nunciationis, ut quod sit nullus, quilibet, quicunque et ista una, vel plures; impi cx ves compo enim sunt signa univcrsaliaci tunc sites: Cathogorica, vel hypothctica est particulam quando subiccto a PQde hac quaeritur cum intcrroga ponitur lignum particulare, ut hic, tur per quae ut ii quaeratur. Quae est ille, aliquis, quidam cyc. tunc est ista enunciatio Respondentium cst indefinita quando subiectum poni-4 ercius stibstantiam,& diccndum tur line signo et tunc cit singularis est simplcx, vel composita leuca quando subicetiim est nomen sinthegorica, vel hypothetica gulare, ut Sortcs vel Plato Signum Qualitas cnunciationis est quod uniuersale aflirmativum lignificat fit artirmatim , vel negativa nam quod pr dicatum attribuitur subie-am rinatiua dicit esse, negatiua dicit to univcrsali pro tota multitudine non esse; sed dicere cile, vel non sub se contenta , lignum unius riale esse, non est euentia nunciationis negat muni significat quod praedica- abfractae et ergo erit qualitas eius tum remouetur a tota illa multitudi-dem unde cum quaeritur tialis ne ἐν lignum particulare lignificat est ista enunciatio Respondendum quod praedicatum attribuitur subie- est per auarmativam, vel negati Ao uniuersali pro alimo particula-uam . ri, ut aliquis homo est iii stir , umo-Quantitas enunciationis est cx cet Aegidius lib. p. pcrhier pag. 3. tentio ibiecti ad suum lignifica col. .