장음표시 사용
71쪽
- sECTIO III. DE SYsTEMATE INFLUXVI. f. R. Sequitur ex ictis, nisi falsum suerit illud metaphysicuin, quod effectus caussae aequipol-Iens sit, nudam impressionem fieri posse a corpore in animam , neque perceptionem mentis oriri ex motu, nisi, ultra id & Evctangs fallat, & recepta iudicandi ratio , quae proportionem & comparationem negat fieri vel posse , vel debere inter res vel proprietates heterogeneas. Restat, ut vide mus , quid anima valeat in motibus corpori impria
mendis. Sunt enim philosophi, qui vel sponte
Iargiuntur, non posse corpus agere in animam, sed alterum pen ius tenent, posse animam in corispus agere. Est eX eorum numero R. P. TOvRME-M1Kius, Iesulta Gallus, vir omnino doctissimus, quidistinctam unionis animae & corporis explicationem se pandere arbitratus est in commentariis criticis Triuultinis s8 . Abit ille nonnihil a consueto tramite et sed quando tamen & ipse influxum tuetur, animae saltim in corpus suum , etsi non vice versa ; vulgati systematis modificationem esse concedo , sed iisdem argumentis tentandam , quibus alteram systematis huius partem a huc sollicitare constituimus.
g. 43. In illo autem cardo vertitur stematis
ς ) A. IIo 3. menS. malo, artic. XCI. p. 864. seqq.M. iunio, arti CUI. p. IO63. quibus adde M. sept. artie. CLIX. p. I 66 I. seqq. M. Oct. art. CLXXVI. p. l84o. seqq. & art. CLXXVII. p. I 8s7. seqq. Ita autem ille P. 8 68. Sans que te corps agitia suri' ame . ce qui est impossibie. δε
72쪽
a Cartesianis, LEIENi1io, ceterisque factum sit, progrediendum es se, ut principium inuenias , quod ιώ- sincte explicet unionem animae & corporis. M Oportere inueniri eiusmodi aliquod, quod demonstret
sy Prolixior locus est, sed dabo verba auctoris , tam
honoris caussa, quam Ut tutius lectorum de illa re
iudicium esse 11ssita Sic ille l. c. p. 87o. Il fauedonc alter plus loin, po ur tro uver un principe , qui
explique ne thement ly union de l' a me a vecte corys. Il en faut trou ver un, qui demontre, qu 'it y a errereces detix substances non seu lement de lyharmonie,& de la correspondance; mais encore uiae liaison Mune dependa iace essentielle : une union non seu leviment morale, & en i dee, dependande d' une loyambitraire, mais reelle & effecti ve: une union non pasexteri euro, mais intime: une union de possession &de propriete, & non pas seu lement d habitation Oud' us age. Ilaut un principe, qui fasse voir, quel'
a me & te corps soni au trement unis , que les cito-yens it ' une mente ville, que t ' o ivrier & l' instru-nient, doni ii se fert, uue l'espace & te corpς, quileremptit. Enunmot, Ii faut un principe, qui fas se voir, qu'il y a entre tel corps, & telle a me , un προνι si naturet, si esIenti ei oc si necessat re, que nutrile aut re a me, hors la niten ne ne Puisse animer moncorps; & que uul aut re corps, si non te mien vepuisse stre animε par mon a me. C' ei sire e principe, que je vais Vous proposer ines conjecturas. Si je me trompe, j' aurai d illustres compagno iis danscematheur. Il est to uio urs beau de tenter une de
73쪽
ις SECTIO III. DE SYSΤΕMATE INFLUXUS. stret inter has duas substantias non harmoniam modo & conspirationem obtinere, sed nexum &
dependentiam essentialem : unionem non tantum
moralem & intentionalem , arbitraria lege nixam, sed realem & effectivam : unionem non eX ter
crsi, devotr encore quitterious les prejuges, dontia philosophie de Des CARTEs a rempli pluneum esprit s. Souffres, que j 'explique mes conjectures par diverses suppositioni, doni te tirerat des consequences . Si
quelqu' une demes suppositions vo us fati dela pei-ne, je satisferat a vos objections, quand uous nae les aures fati connoitre. I' aurai meme se in de prevenircelles, que je cro is qu'On petit opposer amon syste- me. I. Jesuppose, que les corps ne Ioni disserens, qua par la disserente structare, qui te, rend propres a differens usages, c' est a dire, a re evoir divers mou- vemens & diverses impressions, ou des obteis, qui tesenViroianent, ou des e riis, qui peuvent agi r sureux. a. Je suppose, qu 'entre les differens etais, ou pe ut se tro uver te corps humain, Ast a une β.tuation de to utes ces parties, des humeurs, deses.
maine est creee de Dieu, aure une forte naturesie iacontenis les parties du corps, auquel elle est destineridans cette siluation convenable auxianctions hii maiis nes, que cette force dans cliaque a me est relative aucorps, qu' elle doli animer : que cette force etant identisiee, c' est a dire , etant une menae chose avecta nature de l' a me, nil la differen ce propre de lyame, & qu ainsi les ames destinees a differens corps soni differentes aulant, que les corpS, aux queis ellessent destinees, soni differens. 4. Ie suppose, queP ame agit fur te corps par erate force natu relle, qu' eule a d 'en contenis les parties dans une siluation favo-
74쪽
SECTIO III. DE sYsΤEMATE INFLUXUS. 47 nam, sed intimam : unionem possessionis & proprietatis , non inhabitationis tantum & usus. Acturum se id per suppositiones quasdam, &, si quae
occurrant dissicultates, satisfacturum obiectionibus. Itaque supponere se I. corpora inter se non dif
ferres rabie aux sonctions humaines ; & qu' elle est deter.
mine e naturei lement a cette action sur te corps. s. Gest dansee rvpori de force mouvante, ou pisitot, si je puis ainii m' exprimer, conten ante ἔ dans cette determination & dans certe action sur te corps, que iefati consister I union de P ame avre is eo s. Cette union eth une union de propriete, de possession, lyame s' appropriant te corps par cet te action. Disons la chose plus ciai rement. Tel corps est uni a telle a me ; ou pour parier plus juste encore,il est te corps de telle a me, parce qu'il a un be inessentiet de telle a me, potar etre contenu dans une si is tuation avantage ule aux fonctions humaines. Cen est donc pas seu lement, parceque r a me agit fur lecorps , qu 'elle est unie avectuy: c' est, parceque nactionsur te corps est d 'un cote si essentielle aia cor ps, que fans cela it ne semit pas uti corps humain, &d un au tre cote elle est si propre a I' ame, que nulle autre creature ne pe ut Ia pro duire parses Arces na. tu relles. Vollato uice, qu 'on pe ut desirer po ur uiae union de propriete & de possession ; & pour qu'onpuisse dire veritablement, quel' a me a te corps, &que te corps appartient a ly ame. Ain si la celebre definition de l' homnae, qu 'adonnee S. AvGusTiN. Phomme est une ame,qui a uia corpq,s 'enien d ai sement.& paroit fori juste dans mon opinion. Dans to uteautre opinion elle ne Paroit pas exacte. Le se ulavantage, querontire de ces suppositions, sussit olepour en montrer la verite. Il est certain, que Pi union de I' ame & du corps, est une union de proin
75쪽
g SECTIO III. DE SYSTEMATE INFLUXVs.
ferre, nisi partium structura : 2. alium corporis statum alio magis minusue accommodum esse sunctionibus animae. 3. Animas a DEO creatas cum vi continendi machinam corporis in statu functionibus humanis apposito; easdemque diuersas esse pro diuersitate suorum corporum, quibus destinantur. q. Animam exercere vim illam naturaliter, necessario & essentialiter: F. in huius virtutis mois tricis vel continentis determinatione atque actione consistere unionem animae s corporis sc. f. 44. Audiuimus, quae sit mens viri erudia
tissimi, quae sententia ' Nunc salvis, quos ipsius
virtuti & doctrinae debemus, honoribus, placet examinare, non omnia sane, quae dici possent, tum
circapriete & de possession. Ce n est, que dans mon syste me, que cette verite subsiste. C 'est done te sevi syste me veritable &c. &c. Ista quidem a pagina 87o 87s. Unicum adodam, quia semel ccepi exscribere verba viri celeber rimi, ut ne deinceps illa demum intersu rere necessum sit; sic ille pag. io 66 Io 67. Le corps hia maiuest enutronne ii' une infinite d'autres corps, qui agis. sent continuellement Dr tu , & doni quel ques lanss'insinuent dans ses parties les Plus intimes. Quelis
ques unes de leurs impressions contribuent a clatrete me la siluation la pluS Pars ite des partias dia corps,& facilitent ainsi Paction det' a me: d aut res rro ubis lent certe fit uation, & resistent a l' action de l' a me. I ' a me ne pe ut pas s empe cher de sentir se pro preaction . ni j' en sentir les variations , C es adire. les facilites&les empe Ii emens. Le sentiment dela Diaei lite de son action Lit te platiir: le sentiment deladisse ulte de son acti ou nil la douleur. &c. Sc.
76쪽
circa prima eius schediasmata, tum circa obiectiones doctissimorum anonymi, LANGUETI, 8c P. Av-CiEMi: tum & circa responsiones his oppositas, in quibus singulis non pauca negotium facessere possent lectoribus aliquantum dissicilioribus. Excutiamus praecipua, & quae ad negotium nostrum illustrandum propius attinent. 'gnouerit vero multi , quicunque putat, virum magnum, quod initio commentationis sibi proposuit, pluribusque verbis p. 864. promisit, prinitisse plenius, ut scilicet diasinctam unionis explicationem hic protulerit. Determinauit profecto ea omnia, quae phaenomenis explicandis necessaria visa sunt; atque in eo gloria am habet : . sed non explicuit ista. Determinauit autem pro arbitrio, ut commodum videbatur phaenomenis inde deducendis. Atque etiam hie non
male egisset, si illa, quae sumit , simul euoluere
aut demonstrare connisus esset. Verum ipse videtur, noluisse id agere: indesuppositiones vocat. Mihi autem , saluis melioribus, sic videtur e siqui. explicari debeat, euoluendas esse ideas rerum
eo pertinentium, earumque realitatem esse ostendendam, vel a priori demonstrando possibilitatem rei, id est, exhibendo modum , quo sieri possit; vel a posteriori euincendo , aliter solui non posse phaenomena, id autem, quod asserimus, in phaenomeno contineri omnino.
6. 4ς. Ita nescio ego quidem, quibus ille legibus obtinere possit, aut quibus id argumentis conficere liceat, ut unionem, quam vocat, posses uam & proprietatis, teneamur admittere. Ut D enim
77쪽
so SECTIO III. DE SYSTEMATE INFLUX . enim hoc non dicam, nescire me, quid id rei sit 3 neque me crediturum esse, quod id alii intelligant, donec terminis nullam ambiguitatem, sed determinatos planosque sensus fundentibus, id explicuerint ; neque id ipsum a viro magno factum , me existimare, etsi de unione illa, tanquam magnifico , ' sed nihil significante termino monitus esse ab abbate LANGETO 6o MONTIMAEO rcerte experientiam, quam alibi 6 i) subambigue, alibi confidenter allegat, id non perficere constat ex superioribus.
. 46. De suppositionibus ipsis ita censeo.
Primam probo, quatenus corpora hic sensu Carate sano dicuntur, non Leibnitiano v qi Nolsano, de quo antea diximus 3. 34. not. s. Vltima tamen ipsius nolim intelligi de aptitudine recipiendis ab anima motibus plus minusue proportio
empire de votre ame sur votre corps. La sentέsvo us molns - Ita est vero i Imperium propriesie dichim & exquisite, locum non habet inter animam de eorpus ; neque igitur sentiri potest. Actio nem animae in corpus veram realem physcam , me iudice, non docet exPerientia; docet id, quod imperio alias in te'ditur& producitur, consecutionem sei-
licet actionis volitae , sed alienis viribus praestitae. Verum id nihil iuuet TovRNEMINIνM l
78쪽
apparet, quomodo id sine petitione eius, quod in principio est, asseri possit; hoc enim est, quod
quaerimus. an & quomodo corporis ad motum recipiendum capacitas, atque animae actiones aliquam inter se proportionem habere queant. Subscribo hic anonymo, qui Tourneminianas mediatationes ventilauit , in iisdem commentariis Tri-
uultinis , p. t 663. Et sentio idem detem ad Deinum concreare posse animae virtutem agendi in compus, tum licet supponere, eum constiterit, id esse in se possibile ; voluntas enim diuina & creatio supponunt rerum essentias, non faciunt: sed quomodo demonstrabis possibilitatem, si nescias i quid sit ea actio' qui fiat 3 quomodo proportionari ad corpus possit Z In quo ipso & quarta deficit, nisi ego fallor, suppositio. Animam in spiritus
animales agere , & hisce mediantibus in cetera corporis, lego quidem : sed, ut verum fatear, quomodo id fieri possit, non intelligo ; neque adeo illius actonis atque inde pendentis unionis distinctam per hasce si positiones ideam nactus fui. Circa quintam alii disputent, an unio consistat in illa actione' an eius caussa sit ' an effectus' an in statu consideranda sit' an in actu 3 an, ut mutuum quid esse possit, animae actio suiniat. vel sola 3 vel coniuncta cum indigentia illa corporis respectu huius actionisi & quae sunt alia: de
quibus ego facile transegero cum auctore ingenio sissimo. 47. Fortassis id in TovRNEMIMsvM verte
rent , qui vocibys inhiare solent, quod pag. 874.
79쪽
verbis antea relatis dicat : - tel corps est uni atelle ame, Pu pour parier plus juste encore , ii est te corps de telle ame. . Ita enim videtur innuere , non dici accurati me, quod corpus sit mutum animae: atqui omnis Tourneminiana explicatio tanquam fulcro nititur potestate & proprietate unionis. Sed suspicor, alium forte his vocibus sensum esse ex auctoris mente 62).f. 48. Ceterum illa quidem tanto viro diagna esst humanitas, quando di cultatum circa suas suppositiones obuiarum solutionem spondet & Occupationem quoque, si quas moueri posse praeuideat . existimem tamen, id non omnino susscere ipsius instituto. Quemadmodum enim, exsuperioribus, non sussicit ad unionem distinctius, quam in alio systemate factum est, explicandam, ut ea omnia determinate edisseras , quae illuc requiri possint ' sed ut ista satis explicate tradas, requiritur: ita neque hane nouam pollicitationem, quantumuis rei conuenientem, arbitror absoluere rem
omnem. Si d inctam Iectoribus explicationem promisero, credo illis ius esse, ut paratam postu-Ient & praesentem : non extorquendam demum hinc & inde per obiectiones, ex variis & diuersis inter se stilematis oriundas; quibus saepe omnibus satis
ntinam corpori unitam esse, ut loquitur, possessiue ac appropriatiue: sed corpus animae, si loquaris a curatissime, ex hoc loco, non dici unitum. Verum generaliter unionem enunciauit inter duas illas suta stantias. Vid. notam s. q3. ab initio.
80쪽
SECTIO III. DE susTEMATE INFLUXVs. Fῖ satisfieri potest, etsi, quod ad rem ipsam, eiusdem-ique modum attinet, nihil nouae explicationis ae- cesserit. g. 49. Faciamus huic dicto fidem exemplo ipsius TovRNEMi Ni I. Obiectum est, animam non magis agere posse in corpus, quam corpus in animam: esse enim haec duo diuersa toto genere. Impossibilitatem , quod corpus in animam agere non possit. admissam viro magno, oriri ex illa disserentia & disproportione naturarum. Sed non plus proportionis eise a spiritu ad corpus, quam a corpore ad spiritum 63 . Non dubito, lectorum plerosque extili maturos, quod omnino eam dissicultatem sustulerint responsiones Tourneminia anae: de quibus ego fateor, me haerere in quibusdam, sed arbitrari tamen, quod soluta sit obiectio, quatenus in hisce generalibus consistit, atque intra istos saltem terminos continetur; non item, sino. ui accedant medii termini vel scheses. S. so. Sic non capso neruum eius responsionis,
s,n vide obiectiones M. sept. p. I 662. & M. Octobr.
p. Is r. atque responsiones TovRNEMINII, p. I 86O. II 6 r. quibus tria Vrget. I. Argumentum , quoniam natura inferior in superiorem agere non possiti ideoque nec superiorem N perfectiorem posse in inferiorem i) comparat illi, si dixeris : corpus non cognoscit animam, ergo nec anima corpus. 2. Negat, differentiam substantiarum impedire facultatem agendi ; agere enim in corpora DEUM. 3. Corpori facultatem negat in animam, quod corpus i-co saltim modo impulsum dicimus) agere possit;