Caroli Scribani E Societate Iesu Superior Religiosus De Prudenti Ac Religiosa Gubernatione

351쪽

336 s VPERIORII REL lGIos Inere humilitatem animae suae Deo sacrabant; seueritatem ponebant, hospitalitati indulgebant, ut exemplo suo verecundiam sospes ponere , dc auderet libare quod non erubuerat amor dare. Est nimirum etiam in paupertate quaedam quasi prodiga liberalitas, non tam rebuS quam animo metienda. hanc Superior omnis' religiosa imunificentia induat, inhospites suos etandat, ut mutuae caritati, qua una Religio omnis inuicta stetit, liberalitatem Omnium gentium exemplo, studiosius immolet, hilarius profundat, promptius eroget, certus munificentiam omnem in

Christi potissimum discipulos erogatam,

centupla a Deo remuneratione donandam, centupla remetiendam.

Et sane probatam hanc in hospites largitatem non unaScriptUra monemur. Cum

non erubuerint Angeli edendo, bibendo, pedesque lauac ro porrigendo, breuem carnis commeatum sumere,& humanam induere superficiem, ut exinde crescerent Abrahae benedictiones, & magnum illius nomen in t aaco, ac in stellarum exinde aemulam inuidiam propagaretur. Quid de quod Zachaeus, Mattheus, Martha ac Maria Dominicae hospitalitatis praerogatiua

signentur.&tot post Christum sbia prope

352쪽

I L 1 AER II. CAP. VI. 337 liberalitate armati, caeso inferenda diuites triumpho spolia, ab humani generis hoste

reportarunt. & Christus ipse negatae hospitalitatis& retractae dexterae in magno

illo iudicij die delictum obiicit, quasi satisi sit in damnationem hospitium negasse,

hospitalitatem neglexisse, satis in praemiationem hospitio excepisse, hospitalitatem coluisse.

. Munificus in domesticos animus. BZne domesticos habeat in victu, vestitu , cubiculis; aliquidque superiit potius quam desit: sic enim fiet ut obsequentes ac morigeros habeat suos, utque omnis murmurandi ac obloquendi absit occasio, promptosque ad quaecunque imperata suos reperiat. nec quidquam tam arduum erit quod liberalis in suos Superioris animus non extorqueat. quid aquod fere de tali benMubditi loquantur ac sentianti' nolunt enim beneuolentia vinci . quare cDm munificum in se Superiorem inferiores senserint, nec aliud habeant quo liberalitatem rependant, prolixe de illo apud omnes beneque loquuntur; pa'. Y ratosque

353쪽

tosque promptosque se ad quaecunque

imperata etiam ultro offerunt, ut hisce modis munificentiam compensent. Cum contra in Superiore tenaci etiam virtutes

displiceant, N. vitia habeantur, & dura in leuissimis imperia. ita cum in liberali manu dissicillima, facillima fiant; in auara facillima, dissicillima enascuntur. frustra talis suos ad meliora ducet, aut ad instituti amorem , regularumque obseruationem exhortabitur. suspecta monita sunt ab avaro ore dc manu propinata. . placeat

qui persuadere volet; & alienioris animi occasiones tollat, si in suam sententiam impellere alios desideret. nihil faciliusquam amanti quae voles suadere; nihil difficilius quam inimico aut a quacunque causa auerso. Compone hunc animum, &religiosis etiam beneficijs concilia tibi,& impera, senties obsequentem. bene qui

suos habet, imperare tuto potest. regUlarum ille etiam minimarum obseruationem urgeat, &. inueniet obtemperantes; etiam punire potest qui benigne suos habet. Et sane gratiora amantiS Vulnera, quam inimici sunt oscula; illa in salutem, haec in mortem imprimuntur. benignet habere,monore, ac si qua necessitas puni- re etiam, patriS dc amantis est: male habe-

354쪽

LIBER II. C A P. VI. 33'

re, monere, punire, plus habet hostilis animi & seueri iudicis, quam amici & patris. Prudenter in hanc sententiam: Prouideant mu-Praelati. 6cile enim ad omnem regularum ob k' 'N' seruantiam suos compestent, dum ea qua necessaria sunt prouiderint. O quot dissendia animarum propter auaritiam Praelatorum, qui possent monasteria bene reformare o vellent nece seda-

tibin Fratrum occurrere, sede communi omnia

misistrare sine quo num peris abit Religiol nam ex illim defectu proueniunt mala multa: inde

murmur,detractio, Conuenim euacuario, totIus

disciplina regularis subuerso.

Quod si vulgata opinione ducti, Parendum Superioribus, obsecuti fuerint; a timore verius quam ab amore obedientia nascitur. ac licet manus pedesque imperata CXequantur, alienior tamen in parendo

animus est; frigide proinde languideque

imperata exequitumi ac si credat non prodenda, negligit. miscentur deinde perpetuae prope oblocutiones, nauseantisque super imperatis animi fastidia. neque 'diu stare imperia haec possiunt; erumpent ab Occultis in apertas detractiones,in animorum alienationes ac dissensiones, in totius denique familiae simultates, dum alium sibi singuli Superiorem concedi optabunt, aut aliam domum circumspicient,praesen-Y 1 tem quo

355쪽

3 o SUPERIORIS RELIGI s Itemque damnabunt ι ac si quos ablegari

Contigerit, nusquam parcent. hospites et, iam si aliunde aduenerint, de singulis docebuntur, & obambulabit sordidior par, Cimonia haec prouinciam, non sine insigni diminutione nominis Superioris; quin ad externos ibit haec fama: neque enim intra domesticos diu latere haec possunt; prodent se aliquando, siue improuida Superioris circumspectione, siue inferiorum indignatione: e qua querimoniae effunduntur nullis priuatis parietibus claude dae. & fere ad mulieres sagacissimum in hac re genus, eunt haec mala. Quod ubi

contigerit, nulla iam arte contineri res potest. unde fit ut externis iuxta ac dome-isticis ingratus Superior vivat: nec ante conquiescant animi, quam munere ille suo defungatur. neque hic finis.in omnem iaetatem aliquid semper adhaeret maculae etiam in priuata vita, cum praeteritorum narrationes non raro in exemplum addu- Cantur. tantum potest semel impressa opinio. nunquam moritur: aeternumque etiam post funera vivit, magnisque non infrequenter virtutibus obstruit, victuraeisque gloriae non postremam partem adimit, meritasque minuit laudes. Est enim sordida haec parcimonia aeruginis instar,

aera

356쪽

aera ferrum lue exedit. Providebit proinde Superior:& dum se patrem cogitat, in feriores filios; filiorum illos loco habebit.

imo cum ad domestica tantum cuique iuris quantum sibi esse cogitauerit, nec turialiter prodiget, nec sordido parcet; sed re-igiosae moderationis memor, nec deesse corporI necessaria patietur, nec commissa

profundet, nusquam prodigus, nusquam sordidus; semper munificus, nunquam auarus; paupertatis in liberalitate, liberalitatis in paupertate memor. Bene proinde ut imperet, bene suos habeat Superior: benigne ut pareant, benigne habeat:nullis ut illi parcant laboribus,sidoribus,sanguini, nullis prior ipse rebus parcat. vult suos in praestanda opera munificos 3 ipse rebus praeeat. vult nusquam sibi eos parcere prouocet seorum liberalitatem, munifica in paupertate largitione, animo saltem magno & in religiosa paupertate generoso: memor illius, Fortiter qui praemiat, imp rareser iter poteu.quid λ quod necim perici in liberalitate sit opus. vltro decurrent

sebditi, & gaudebunt etiam pro munifico Superiore sudorem fanguinemque spa

gere. tantum in humanis munificentia potest, ut dum alia negata via est, sanguine remunerare dona, lubentes ultro volen-

Υ 3 tesque

357쪽

3 2 SUPERIORIS RELIGIOSI

tesque velint. ita cum dissicillima sint imperata nolentibus, facillima volentibus sunt; cum leuissima quaeque durissima videantur imperia, si parce sordideque tuos habeas; tum durissima quaeque leuissima videntur, si benigne liberaliterque habeas. tantis inter se i patijs liberalitas, tenacitasque discriminantur. Benigniorem partem prudens amplectetur Superior, suo,suorum, Religionis, proximoru bono. Neque tamen hic quidquam detractum volo religios, paupertati, aut conuelli hunc Religionis murum, ne reliquum aedificium corruat fundamentio laxato; sed est etiam in ipsa paupertate liberalitas, ingentiaque elucere in hac munificentissimi animi signa possimi. ut domesticis Superior prospiciat, nihilque necessariarum rerum deesse patiatur, prouidentiae ac prudentiae est: ut aliquid superesse malit quam deesse, paterni ac liberalis animi est ne in ornatum, commoda, delicias, Religionis fortunas prodigat, modestiae ac voti est. Et ut nimias in Religione opes non probo, ita extremam egC- statem ac mendicitatem, in qua ad vitam modeste pieque fouendam necessarijs omnino destituuntur, probare vix ausim: nam &. Corporis vires oc valetudo,obeun- .dis

358쪽

LIBER II. CAP. VI. 343

dis in proximorum salute functionibus,

necessariae sunt, quas inter nimiae parcimoniae sordes aegre impetrabis. Sane ut in summis opibus summam tenacitatem cita magna etiam in paupertate ingentes animos munifica quadam generositate nobiles reperies: vi non tam munera, resque

ipse quam donantis animus largiendi

modus intuendus siti. neque enim d norum magnitudine aut parcimonia, sed animo munificentia metienda est. vi animus claritatem aut Obscuritatem donis adferat; nec a donis animus, sed ab animo dona amplitudine sertiantur. etia in paupere minima largiri animo magno, magnum,in diuite magna largiri animo pusillo, pusillum est. & in paupere domo tenuis mensa liberalis esse potest; in diuite domo

liberalis tenuis erit, si utriusque animum, illius magnum, huius tenuem consideres. Et sane veri Religiosi in Superiore suo,non cibum, potum, vestitum, sed mentem, qua haec tuendae valetudini, muneribusque obeundis praebentur, intueri consue- Uerunt; rerumque harum splendorem tenuitatemque non ab earum tenuitate ac magnitudine, sed a largientis animo metiuntur. benigne, comiter, hilari laetoque vultu dedisse, magnum est. etiam minima

359쪽

3 SUPER I Q is R. EI. IGIOSI e tenui recula liberaliter tribuisse ti373M

gnum est. quidi' quod vel liborali em

prae se tulisse magnum sit, ma ime .si nudis verbis vestiri dou , sed animo nigno facilique videant. Neque celari res potest. nam ut diuitis tenacςm sorrifidamque mentem in non contemnend etiam dono , ita pauperis munificani in eximo munere Videas. mocius largiendi

animum testatur. Hunc pauperis animum

liberalem ostendat Superior, & muni in Omen , quaeque hoc nomen commoda sequuntur, sortitus fuerit. imperabit sine fastidio, quia volentibus, sine acrimonia, quia ultro properantibus; sine murmur tioni bys, quia laetitiam in parendo testantibus, s ne molestis repetitionibus, quia nuda imperij signa praecurrentibus: vς vel nutu mentem indicasse satis sit. neqtie enim quidquam prim gratiusque inferiori, quam munifici benigni quie buperioriS ID- .luntati obsequi. unde ingens domi pax tranquillitasque sequitur, cum singuli aemulo quodam parendi studio, mutuis ac- Cenduntur obsequijs, mutuisque incalescunt obsequendi affectibus. fere quo

nexu cum Superiore,eo inter se inferiores Colligantur. bene capiti, bene etiam mU xuo vinci yntur. male capiti, male etiam

mutuo

360쪽

LIB E R . II. CAP. VI. 3 ymutuo .innectuntur; ut a singuloru mem-hrorum cum capite neXu, mutua eorum

clam vinculatio desumenda sit. Benignum ergo se munificumque in suos ostendatSuperior,& pacatam familiam consequetur, nec ad externa, vota sua transferentem. nam ubi parcum tenacemque nacti inferiores Superiorem fuerint, externorum mens S, pocula, dona circumspiciunt, rationesque potiundi illis cogitant, &inueniunt. non facerent si liberalem Superi rem consecuti fuissent;& amarent etiam in benigno Superiore paupertatem,exul tarentque in rerum tenuitate a munifici Superioris animo profecta. longeque pauet peris Superioris sui in comitate liberalitatem, quam diuitis morosiam in tenacitate Copiam praedicarent. Tantum liberalitas potest,animusque in quacunque etiam tenuitate munificus, ut benigne qui dedit, omnia dedisse videatur.

Prudens dominicorum munerum inm-

PEndet ab hac uniueris familia: felicia

tas, domestica pax, nominis apud eX- ternos integritas, mutua animorum Con-

'. . Y 3 iunctio,