Caroli Scribani E Societate Iesu Superior Religiosus De Prudenti Ac Religiosa Gubernatione

411쪽

396 sv PERIOR Is RELIGIOSIbunt: docti in omnem fortunae Ventum Vela flectere; parique vultu quamcunqu incursantem, secundam n aduersam ex- Cipient. insurgant Caelo terrisque minitantes tempestates,hostes, exilia verbera; ferent: & cum dissicultatibus animos indu ent, ut illis quasi per gradus crescentibus increscant animi, ac ijsdem passibus exurgant. his omnia imperari possunt, omnia credi. delectantur nimirum arduis,& magnam gloriae suae partem putant, si dissicillimis committantur. Idem euenire videmus militi, qui quo generosior, eo ardentius dissicilia appetit, infima negligit ut

virtute sua indigna ; & contemni se arbitratur,si minimis componaturuegaudet arduis, in quibus robur ostentet;& exultat voluptate plenus, si ducis sui sententia dignus habitus fuerit qui per armatos hostes, per densata agmina, per circumstret entes globos, per stridentia undique te-a, mittatur in mortem, gloriosius inter hostiles acies, quam in lecto animam posi

412쪽

LIBER II. CAP. XIII. 3'I

C A P U T XIII. . I gularum omnium Ieria obseruatio.

REgularum constitutionumve obseruationi sedulo Superior inuigilet: cum ab hac prudens in unoquoque tardine gubernatio dependeat. sapientibus Maiorum placitis inhaereat, nec ad sinistram ab ijs aut dextram deflectat. non gaudeat nouis a se inuentis, aut ab aliis mutuatis ; sed fortiter primis quibusque institutis inhaereat. nec patiatur se quo cunque etiam pietatis praetextu ab iis ab duci. quantum enim ab iis deflexerit, tantum se sciet a proposito sibi fine aberrasse. singulis enim vivendi normam Spiritus sanctus peritissimus ordinum ductor& instructor tradidit; praefixitque in auctoribus limites,quos transgredi, fatui,temera- xij arrogantisque animi, plusque de prudentia sua quam de Deo fidentis signu est. Nec infimis minus quam maximis incumbat Superior, Certus regulas utrasque a Deo prouenisse. pari proinde eas cura ac sollicitudine tuebitur , eo magis quo Aminimis quibusque non a maximis Ordinum discrimina sumantur. in his omnes prope

413쪽

398 SUPERIORIS RELIGIOSI prope pariantur. a minoribus disparitas nascitur. tanquam si quis eiusdem generis vestes vario intertexat ornatu, a quo elegantiam & venustatem singulς accipiunt. Et quamuis in his non tanta vis salutis existat, qua ine eis non sit saluη, tamen tra gressio

eorum deformat Religionis decorem. addit Bo-Desax nauentura: Cavenda est negligentia exterioris

disiplime, cuius desertio fignum es neglecta

consilentiae or interioris leurtaris. Cogitet deinde Superior a minorum neglectu ad maiora sensim delabi: ita a scintilla contempta flamma exoritur, Scurbes ab illa iam nullis. a leuissimo morbo aut vulnere secuta morS, Contemptorem suum in exemplum infelici exitu posteritati dedit. & tenui stimae res qUantam non raro stragem familiis regnisque dederunt ut plus persaepe a minimiS, quam a maXimis periculi sit. limen imprudentior qui s. que refugit, neque facile se in apertam improbitatem coniicit. minima dum non timentur,incautos perimunt. sane plus metuendus qui ex insidijs exurgit hostis, quam qui armatus aperto decurrit Campo. Quare prudens Superior,licet omnem hostem metuat, maiori tamen sollicitudine minimo inuigilabit; certus plus tape ab hoc periculi prouenire quo natura sua mi-

414쪽

LIBER II. GA P. XIII. 39'nor. maiora metuS remitatur. ad ardua enim armamur ; inermes ad minora de-

Currimus: quare inexspectata ab his damna accipimus. ita-rarior ab ingenti praecipitio lapsus est, cum periculi magnitudo

Cautiores nos reddat.

Omnibus proinde prudens Superior intentum animum habebit, si1 sibi si familiae, si Religioni consultum volet; memor eo magis minimo naeuo corpus de uenustari, quo nobilius fuerit. nobilissima vero Religionum ordinumque corpora esse, ne mo dubitare potest, qui singulari illa prae reliquis praerogatiua, Dei manibus in gloriae suae propagationem proximorumque salutem delecta ac figulata cogitauerit.quo maiore in omnem partem sollicitudine ad uigilabit Superior, dabitque operam,ne vitio, conniventia, neglectu suo, non reparanda damna Contrahat. nolo morosum omnium exactorem, nolo tetricum ac fastidio plenum; prouidum volo, Verboque vultuque hilaritatem prae se ferentem. nolo perpetuum in acerbioribus monitis, ut in singulis exurgat tanquam si de iugulo agatur. neque enim in omni morbo, sectionibus acadustionibus opuS. imo nunquam aut perraro his opus, si principiis manum medicus admoueat. leni

415쪽

leni remedio initiis' occurritur. non statim proinde exurgat Superior in iras; imo nunquam in illas exurgat. semper se medicum cogitet, qui licet aegroti culpa malum contractum fuerit; non indignatur,

aut acrioribus verbis increpat. medetur malo, amicamque manum morbo aut

vulneri adhibet. Idem faciat Superior in e C semper,nec statim decurrat ad poenas; dic.

simulet aliquando, ne ad frequentata callum obducat inferior, ne ruborem eXuata emendationis dux verecundia est. Quaedam nonnunquam intacta transeat; quaedam solo nutu corrigat s alia tanquam ignorata praetergrediatur; in aliis sola maturioris, & ad severitatem tendentis vultus compositione displicentiam ostendat. aliquando uniuersim aut priuatim per se aut alios moneat; per Confessarium maxime, aut si quem familiariorem e domesti- Cis virum cordatum & fidum habeat qui deliquit. mirum quantum saepe ad emendationem valeat, si inferiora Superiore ignorari errorem suum arbitretur. In paruis etiam delictis,si a pluribus frequententur, optima corrigendi ratio a publicis reprehensionibus sumitur,in iis quae in aliorum oculis commissa sunt. docentur enim

in paucis omnes. sed dexteritate quadam

416쪽

hic opus ac suauitate. De durioribus exasperetur,& pro emendatione exacerbatiosequatur, & in crudescat in Alum . quare rarius etiam hoc remedium adli: bendum, ne eat in consuetudinem , dc frequentia sua paula tim vilescat: minus enim heque tata mouent, dc venena etiam, si frequentata eris, in alimenta Vertuntur; semelque depositus rubor magnam meliorum spem tollit. ut non exigua Circumspectio necessaria sit in eo qui mederi malo cogitati temporis nimirum, personarum, sociorum, loci, aliarumque circumstim tiarum

ratio habenda est. Et sano imperitissimus medicus sit, qui in omnibus & semper ad ignem & ferrum decurret. perimit talis, non sanat. Idem in Superiore cogita: non est Superior, non pater, sed dominus Miudex, qui ad severiora remedia in minimis quibusque descendit; qui nusquam parcit; qui semper flammas& se cures intentat. Pater si Superior fuerit, paternam in

filiorum delictis manum admouebit. in dulgebit non raro, ita tamen ne indulgentia licentiae causam praebeat, &. iterare non pudeat quod indulgeri viderint. quare monebit Superior, ac puniet etiam ut

pater: quod si quando grauioribus medi-

Camentis utendum ; filium tamen suum C c aegrum

417쪽

4O2 SUPERIOR 1S RELIGlosi aegrum cogitabit, M se patrem. iuuare ve- lit, non perdererimederi,non perimere. Et

iam dum urit & secat, uri ac secari filium cogitet; ut nonnisi in salutem ferro utatur. quod si quando iudicis persona assii menda fit erit,exuenda patris Clementia tamen sectionibus misceatur, ut hominem semper se meminerit,&, ni potentem manum iniiciat Deus, ad deteriora pronum. Ac tapenumero in his omnibus satis erit, si inferiores intelligant, vehementer Superiori regularum etiam minimarum transgressionem displicere; maxime si illum habeant amentque ut patrem : induunt enim tunc illi affectum filiorum, qui vel tenuem vitant ostensionem patris. quem si in minimarum quarumcunque regularum seriam obseruationem ferri vi derint. pari in illas affectu trahentur, vel hoc solo nomine,quod in illas amantissimi patris sui propensionem senserint. ut satis non raro sit ad omnium regularum fidam custodiam, si cum in suis verum filialem amorem prouocaueritSuperior,tum se regularum omnium studiosissimum ostenderit: maxime si exemplo ipse praeeat. sequentur enim filij patrem; quoque amabunt magis, minus volent offendere, plus , imitari. amor imitationem inducit, Oisen. sionem

418쪽

sonem cauet. hinc eorum qu OS amamuS. virtutem, adeoque & vitia imitamur. amantis hoc est, imbibit amati mores: nec fere videt probi illi anim probi sint. ita Caecus omnis amor est, Vt ne C cogitantibus quidem virtutes vitiaque influant..Credas amicos animos in mutua tranS n-dere viscera, quidquid virtutum ac vitiorum habent; ut etiam externam corporis Compositionem imitentur. propiuS

tiusque etiam filij, amantissimi patris sui

mores eXprimunt. Eadem in inferioribus ividebis: vi qualem Superiorem nacti fuerint, tales plurimum illos reperias. Vt omnium felicior successus, Omnis bene constitu tae familiae prudens moderati Ο,omnis accurata regularum obseruatio, ab uno Superiore pendeat. neque quidquam fa

cilius promptiusque quam sequi filium

praeeunte patre, maxim E si ametur. Amor enim & patri veneratio debita, & ostensionis metus, in seriam omnium Obseruationem inferiores impellet. dum enim nolunt offendere quem amant, parebunt imperanti; magis etiam sequentur praeeuntem, nec voce lam tantum, sed factis magistrum, ducem, patrem. Quales proinde suos regularum omnium amatores Superior deilderat, talem se illis pr eat. sequen- Cc a ' tur,

419쪽

o SUPERIORIM RELIGI os Itur,si illum ament, si patris loco habeanti destituent, si desit amor. quin imo licet rem probauerint, non sequentur ductorem. Nemo quem odit, imitatur, De hostem magistrum ad virtutem habuisse videatur. ament,&sequentur.

Hunc suorum amorem prouocet in se Superior. faciet si se in omnibus ostende rit patrem.quod qui fecerit,quo volet impellet sitos, etiam per medios ignes. Pulchrum nimirum per ardua parentem sequi . faciet hoc quisquis amabit. nihil enim

durum amanti est: imo suave omne durum amanti est. Hunc in se suorum amorem pari amore Conciliet Superior. nec magnum est filios amare patrem , portentum est non amare. patrem ergo se statuat,& amabit: verique patris induat viscera. vetae matris Vbera,& non poterit non amare. Deum cogitet, illius in se supra patris matrisque affectiim; & imitari non pudeat Deum. tales habiturus suos filios, qualem se illis praebuerit patrem: tales imitatores, qualem se dederit ducem. sequentur quo duxerit ut fit ij patrem matre que . in regularum omnium seriam obseruationem ducet' valide sequentur. N generoso Calcatu parentum vestigijs insistent. pulchrum nimirum flus paren-

. tum

420쪽

LIBER II. CAP. XIII. 4 OF

tum vestigia premere,& ijsdem passibus sequi praeeuntes. sane nihil faciliusquam imperare filiis, nihil promptius quam obsequi patri. parentis gaudebit imperiis filius, si verum patrem nactus fuerit, qui nimirum in omni imperio parentis affectum prodat ; ut quasi manu tangat filius patrem esse qui imperat, non dominum aut iudicem. hoc si evicerit pater, si sibi persuaserit filius, in beneficium imperata re-POnet, etiam poenas, quas tanquam in acrioribus morbis, acriora in salutem medicamenta hauriet. Certus in ualetudinem his depelli; nec indignabitur patri, ut nec medico, amarulentiora porrigi pocula, quae scit in salutem porrigi. magiS Vero Exosculabitur illas manus, a quibus morbos pelli vulneraque curari senserit, laetus de medicamento, quia felix de valetudine, tali medicamento parata.

Spiritualium conferentiarum inter vim ficos inHitutio.

ΗΑbeantur decimo quinto die spiri

tuales conferentiae inter domesticos, de iis potissimum quae aut obesic aut pro-

Cc 3 desie