장음표시 사용
71쪽
Et sane si quoties labimur, cum septies in
discatatit iustin, toties ad poenas decurretet Deus, ad quae non vltimae desiperationis littora voluere mure aut quis salutem sperare audeat, si ad omne delictum ruant fulmina3 ut taceam moeroribus,tentaque fere tabe contabescere solere, quotquot duriore tenentur imperio;neque unquam ad magna dexteram extendere, sed in ignavo plurimum otio ingloriam vitam aucere, terroribus plenam. Repletur exinde domus nocituris suspicionibus, nec quidquam satis tutum. metu natant om- nia,& dum perpetuus rigor obuersatur animo,tam alte odia mixta doloribus imbibuntur, ut non nisi cum vita ponantur,
videasque familiam uniuersam tanquam sub securi & fune; non sociis, non parietibus, nec sibi satis fidentem. nulla sub hoc
capite animorum coniunctio. non Coalescunt membra sub seuero vertice: neque enim ab illo amica dissivunt vincula quibus nectantur,dissivunt quibus dene-Aantur. quare nec amica inter domesti-Cos erunt Colloquia, quia non tuta.nullius frons ad hilaritatem composita; omnium ad moerorem. si quid dicendum, Circumspiciunt singula, & medias fere narrationes occidunt. ita, dum penduli semper
72쪽
LlBER. I. CAP. IV. Frhaerent, nunquam animum profundunt, claudunt centum clavibus. Vt iam procandore simulatio irrepat, seclusa religiosa simplicitate. exulat inde veritas, succe
dunt doli, uaque Religionis pestis de
tractio late omnia complet: quae non vivo, non mortuo parcit. Cecinit in hanc rem non ineleganter Homerus:
i quis inhumanis studet intestabilis vii
Mortibus,huic omnes vivo cla dira precantur, Huic omnes credunt fas insultare perempto. Sincerum urta corura culpa carentem Tatus inubrat honos, ut fama nominis ampla uilibet extremaspus ferat ho pes in oras. maiorque etiam lauS manet mortuum. semper enim clementia admiratoreS, laudatores habuit. Hinc illud magni semper Caroli Quinti, apud Algeriam vero clementia in suos maximi, nulla tam ingrata delebit, omnis laudabit posteritas: malle se unum Chrsianum seruare, quam mille Mauros, milli Turcas, totidemi Poenos perdere. Patris fuerunt haec in filios, non domini in seruos supraHerculei freti terminos,
utrumque orbem clementiae ac benignitatis in suos, non moritura fama, complexura. Stabunt haec orbe stante, ac decinerato etiam orbe, cado vivent, omni aeter
nitati commensuranda. Quid facietSupe-D 1 rior
73쪽
32 SV PER IORIS RELIGIOs Irior Religiosus 3 perdet saeuitia quem seruare clementia poteratὶ obiiciet ferocia concreditum sibi pignus hosti' aut propellet rigoribus quem lenitate allicere
poteratὶ aut denique ad omnia vulnera, ad ferrum decurret & ignem, Cum mitioribus mederi possetὶ non sunt haec patris, non medici, non Christiani, non hominis. vult imperare cum laude, in alta pace, suorum beneuolentia, eX ternorum gratulatione, Religionis honor vult in cinere&vrna vivere, etiam apud eos quibus nec de capillo notus 3 ita iustitiam clementiae, lenitatem rigoribus permisceat, ut plus semper imperia Clementiae quam iustitiae, lenitatis quam rigoris referant. certiuS a clementia stant regna, maxime in Religione, quae post saeculorum maria primorum quorumcunque mortibus funestata, benignitatis ac mansuetudinis portus est.
Et vero durissimum est post maris saeuitiam, fluctuumque iactationem ad lenitatis & amoris in Religione littora eiectum, in portu pericli tari. nec quisquam nisi bambarus naufragos ferocius habet ; hospitio magis donat, & si aliud negatum, verbis solatur. imitabitur Superior Religiosus, fortunatissimosque naufragos suos, sola eiectione felices, caelorum portui destina
74쪽
DBER. i. CAP. V. Suetos, quanta potest benignitate excipiet, tuebitur, fouebit, memor conditionis sui , conditionis humanae, memor Dei. DCC pudebit Religiosum, audire monentem Senecam pudebit vinci.
siquis est placide potens imoi parcit ova permensus diu
Felicis avispaιia, velcatum petit. Est hinc illud Ciceronis: Homines nulti re Pro 2. propius accedunt ad deos, quam salutem homi- Leη nibin dando.
- ratusique in omnem horam animuου. LAudauit hanc in Q. fratre Cicero: δε-
cillimos esse aditus ad te, patere aures iuviquerelis omnium, nullius inopiam ac solitudinem non modo ullo populari accessu ac tribunali. sidne domo quidem tua, s cubiculo esse exclugam. Secutus est Traianus, de quo Plinius: Nulla in audiendo difficultaου, nulla in restondendo mora: audiuntursatim, dimittun-rusatim. Sequatur quotquot in Religione Superiores,quotquot extra. commendatum etiam in Gratiano ab AusonioeLaudabile Imperatorem 3nterputatibu faciisspra-
75쪽
bere aditin, nec de occupatione causari. Quo in genere laudatissimi iam olim Miltiades, Artaxerxe, Cyri frater, Agesilaus Lacedaemonius, Caesar Augustus, Titus, Hadrianus, M. Antoninus Pius, Conlutinus. Vespasianum etiam e morbo decumbentem legatos admisisse, audisse, accepimuS. quo magis Superior Religiosus omni prorsus hora paratus erit suorum necessitatibus audiendis: nullum illi tempus importunum, omniaque adeo suis quocunque momento ostia patebunt. patrem se Cogitabit ac matrem, quorum ostia reserata filiis; quorum necessitatibus pectus ac v-bera pateant: nec patrem tantum, sed repastorem, ut super commissis sibi grege inuigileti &vel uno aberrante, nemora lustret, transcendat montes. suorum proin-
inde saluti serio incumbat, primamque curae suae partem suos statuaticogitetque non tantum se char statis, sed & iustitiae legibus teneri. occupationes illum aliae detinentὶ seponat illas in filiorum necessitate. externorum illum salus prouocatὶ filiorum incumbat, si destituenda auxilio pars altera est. etiam noctibus paratus sit, si qua nocturna necessitas ingruat. nullus
enim illi somnus filiorum necessitatibus mollior gratiorque esse debet, nullus ci'
76쪽
LIBER I. CAP. V. FFbus potusque desideratior. Dici non potest quantum promptus paratusque in omnem horam Superioris animus, in inxiorum animos conciliet,& ad ardua qua que prouocet & inhortetur. Bene in hanc rem Bonaventura: Subditi facilem accessum ad eam habeant ducialiter ei loqui de quibua indigent audeant, or patienter eos audiat, benigne eissat aciat, studiose instruat, alacriter exhortetur.sudeat magis amari quam timeri, quia libentius obeditur iei qui Aligitur, quam qui timetur. Ingentia deinde mala leui momento praecaueri hac Superioris in omnem horam promptitudine possunt. quae si moram dederit, nulla postmodum arte medeatur.quid 'quod graui aliqua tentatione pressus inferior,vno non raro Superi ris verbo firmari possit. si negata aut dilata
oportunitas fuerit, corruet fors miser, latamque in omnem aetatem ruinam dabit, viamque ad grauiora sternet, quibus paulatim obdurescat animus:& qui ante primum lapsum, virginali quadam Verecundia flecti facilis, ad delicti nomen pallescebat, post frequentata crimina 1 consuetudine audaciam mutuatus, serrum & ignem deposcit, qui leuissimo curari medicamento poterat. tantum in V-
77쪽
tramque partem valet Superioris ad omnem congressum Comitas & facilitas; aut eiusdem morositas ac dissicultas. nimirum quod in medica arte usu venire videmus, ut a momento tapius pendeat salus , ut tempori monuisse ac venisse, curasse; moram traxisse, peremisse sit: idem in animi morbis reperias. Imitabitur proinde medicos Superior. properabit monitus,pericula veritus. Imitabitur etiam milites,qui ad tubae signum, torporem somnumque
eXcutiunt, cum in una celeritate nobilissimas sepc victorias, ac regnorum excidia positaeue sciant. Cogitabit eadem Superior, &aduolabit ad inferioris preces tanquam ad salutis testeram: incertusque magnitudinis ac periculorum, in perpetua statione versabitur; nulla non hora promptus paratusque, deteriora timenS: pruindens enim etiam tuta metuet, maxime in re falutis. nunquam obfuit metus: nunquam profuit praesumptio. sperabit meliora ubi aegritudinem intellexerit , ante
metuet. & grauitatis ignarus non prius timorem deponet, quam edoctus de magnitudine mali fuerit. edoceri vero ab inferiore &. qui malum patitur,debet. nudis si insistat coniecturis suis, meritae non semel reprehensioni patebit. faciles proinde
78쪽
LIBER I. CAP. V. 3Tinde aures praebebit, & gaudebit etiam bene merendi de filio occasionem dari. Deque enim potius vero patri quidquam filiorum salute esse debet.
Quid λ quod promptitudo paratusque
in suos animus diuinam in Superiorum necessitatibus promptitudinem excitet; ut qua illi in suos,ea in se Dei experiantur facilitatem in auxilio ferendo, mallS aue tendis, pectore roborando, labentes erigendo, oppressos eripiendo, moerentes solando,languentes firmando. verum enim
illud Gregorii est: Tanto facilius a sua eripi
rur, quanto misericordius ex aliena tentatione fatigatur. Denique paratus hic Superioris in omnem partem animus, ingentem inferiorum animis fiduciam amoremque ingenerat. neque quidquam in his abditum, nihil retectum,quod damna afferre possit. deuomuntur a quacunque manu hausta venena,& in parati Superioris tanquam patris matrisque sinum nocitura deponuntur, quo facilius medica admoueri manus possit. nascitur deinde quaedam in Superiore fiucia una enim alteram prouocat: & fidere incipit qui fiduciam in se inferioris promptitudine animi sui illecta experitur.quaeres in omni felici guberna-
79쪽
18 sv PERIOR Is RELIGI Sitione cumprimis utilis & necessaria est. Sciebat hoc Rudolphus imperator, Austriacae domus illustre decus, a cuius congressu cum purpurati tenuiores arcerent, dignam suo genere vocem edidit: Sinite homines ad me venire, neque ideo Imperator sum τι arcula includar. dignissima vox magno imperatore, magis etiam Austriaco ore & pectore. Non erubescat Superior Religiosus Imperatorem imitari: erubescat ab Imperatore humanitaxe,benigni' late,modestia vinci.
CVM imperium iustitia viduatum diu
stare nequeat, illius autem munus sit neminem fallere; perfacile videas, quo o re deceat esse Superiorem. hinc illud S νοπ. pientis Non decet Principem labium mendax. Et, Abominatio Domino labia mendacia, qui, autem fideliter agent, placebunt ei. Plane d deeet Principem, non labium tantur c, mendax,sed & oculus, vul ,manus. sunt enim & his sua mendacia. nec minus m ta manus,elinguis calamus,quam OS memtitur: nec minor in illis fraus& dolus. F
80쪽
giet proinde haec Superior, monente Sapiente: Verbum mendax itistin detinabitur. Prρ eo magis quod abominatio Domino sint labia mendacia: cuius illa sunt: Os quod Sap.i. mensitur, occidit animam. Et, Os bilingue δε- ἔν-. . sector;mendax,nimirum K in cuius labris dolus habitat,fallacia sedem figit. retia expandit mendax,&decipula factus est ami-Co. quo potentius detestatur illum sun1ma Veritas, ut veritatis hostem. quanto ergo primae Veritati colunctior Superior, tanto magis mendacium omne detestari debet: ut non minus a mendacio quam aperiurio abesse illum deceat. Et sane si propius rem Consideremus, licet prima specie simulata consilia ver ba-que laeta, tractu tamen dura, euentu Vero
tristia,& in domini caput casura reperiemus; cum fere suis imposior omnis irretitus teneatur laqueis, ipsasque fraudes suas quibus famulantibus ad destinata peruenit, Vereatur nec iniuria. ex his enim quid
possint,didicit. quid3 quod semel detectis dolis neque semper celari possunt omni in posterum fide excidat, occasionemque alijs prae at paria audendi. ita dolus do lum prouocat. & simplicia ingenia in assueta fraudibus, si illas patiuntur, ad eadem recurrunt, ut venena venenis pellat.