장음표시 사용
91쪽
de doloque circumuenisse suos, semper est. semel beneuolentiam amoremque simul alle, patremque vexbis, alium factis Ostendisse, qternum e si Tam alte enim fere haec imprimuntur animis, ut nec ab arte, nec ab annis remedium sperari possit. comitatur enim perpetua inferiorem diffidentia, nec se, vulneraque Superior I exinplicabit ; morbum simulabit, & ante cadet quam malum retegat. dum enim semper hostem cogitat aut iudicem, non patrem, sperare ab illis manibus remedia non potest . aliunde ergo illa mutuatur, etiam ab ignotis; ac non raro in externorum sinum, malum refundit, cum domi non habeat cui se suaque tuto credat. Qtiae res quantis pateat dissicultatibus nemo non videt. reteguntur si quae sunt domestica mala: dc pro alienationis magnitudine in immensum extolluntur. dispergitur fama, & siquid nominis fuit boni, multorum anno rum industria comparatum, una non raro hora prodigitur. abit deinde haec res ad
plures, & in ore singulorum se ipsa fit '
Perit etiam omnis prope sperata proximorum fatus . nam uni opinio politici spiritus peruagata, populi menteS Occ Upauit, tota periclitatur fides, qua fere una,
92쪽
LIBER i. CAP. VII. 7s maxima sperari poterant. magnum enim
concepta semel fiducia calcar ad sequela mei . illa, mala sua retegit, sita denti credit, acquiescit monitis, remedia admittit, sequitur praeeuntem, ac tanquam patris matrisque manu duci se sinit, certa de tutela, secura de lapsu. At ubi subiit animum politicismus, in patris nimirum vultu hostilis animus, in matris oculis inimi-
Cum pectus; in externo verborum candΟ-
re occultae insidiae, in validis sponsionibus mentita verba, in sua ui oris, vultu S, Orationis compositione dola & fraudes; nequidquam speres. omnem enim spem una simulatio, tanquam falce aut nouacula isecuit: ut licet Superior ille ad non postremam deueniat sanctitatem, reliquasque virtutes sanctimoniae duces dc comites Consequatur, ac opere etiam expleat; ab
hypocrisi illa& solerti simulatione profecta arbitrentur, venenaque fellaque sub hoc faustatore suspicentur: viaibi iam ille, Deoque viuere, aliis non possit; imperio sane idoneus non sit, maxime in Religione, quae desipotica imperia aut ignorare debet, aut admittere non debet, aut certe a Cervicibus religiosae gubernationis excutere, si saluam Religionem, ger manumque illius spiritum volet. quae fru-
93쪽
72 SUPERIO IOS RELIGI os Istra sub politico capite sperabit, cum politica sub tali ceruice membra nascantit r. - monstrum sit alia nasci. quod ubi fit, qui cl- quid ubique religiosim piumque est, cor ruit; omniaque virtutum loco vitia fuc- Crescunt; donec his tandem administris . tota Religio collabascat. Nec sperari prudenter meliora possunt: cum enim nihil tam proprium sit bene conlii tutae Religioni, quam morum animorumque Can
dor, ac columbina quaedam in verbis factisque simplicitas; tum nihil illi aeque aduersatur, atque simulatio candori inimi. ca. Sane aliud pectore clausum, aliud ore circumferre, alienissimum ab omni Religione esse debet. non sapit simulatio illa Chri itum, non illius discipulum. a saeculi moribus mutuatur illam Religiosus,cuius Omnis sermo factaque in aperto dc ad lumen statui debet. scelera frandesque teguntur: virtus diem amat, noctem vitia. secretum .crimina poscunt, virtu, tenebrarum inimica, rostra dc forum. erubescunt scelera prodi;dum publicatur virtus ruboris ignara est, nisi modestiae ille rubor sit, ec submissae mentis conteshatio. Et vero generosior quisque simulatio-Nem odit, amat candorem; timidissimus quisque hunc odit, illum amat. fortis vir-' tuti
94쪽
tuti dc veritati fidit; fallacijs de insidiis timidus. ille stipe e conscientia bona nudae virtuti innititur; hic virtutum dissidentia solis fraudibus felicem sibi euentum spondet. accedit extra metum este candorem; .
simulatio timoribus natat. ille cum nihil asperet,nihil ambiat, nihil etiam timet; hic
Cum plurima venetur, metuit plurima quare in omnem se partem vertit ut auertat metuenda. ille gaudet cum sibi &Deo vivit,dignioribus exclusus; hic dignissima quaeque prosequitur, moeretque si nons uatur optatis, si adeptis spolietur. atque hinc continua pulsatur sollicitudine, ne
aut excidat potitis,aut excludatur desideratis. candoris amator in altissima vivit pace, sorte sua contentus perpetuis simulator tempestatibus iactatur; nusquam illi quies, cum iactationum caussam, dignitatum quendam aestum circumferat. ad quas recto tramite cum pertingere non possit, mille quaeruntur viae, mille fraudi-hus retegendae: ita in aeterna quadam iactatione vivit, nescit portum, littoraque ignorat, cum Perpetui illum fluctus concutiant, illi dantque in omnem partem, misera aeternaque fluctuatione. .
Fugit haec prudens Superior, Deoque soli innixus virtutem sectatur, illi dies no-
95쪽
ctesque sacrati illi sudorem sanguinemque laetus prodigit: stringit illam ample Xaturque non solue udo aetern sim nexu. humana ridet humanis maior,hominumque de se opinionem excutit ut vento raptatam
paleam, ut in L ntiae bullas, soliusque de se
Dei sententiam timet & amat in interiritum aut salutem. hinc illi placuisse felicitatis, displicuisse infelicitatis summae est contemnit reliqua & genetolo calcat pede, Ut indigna viro caelorum gaudiis nato, indigna Christi discipulo & imitatore, Cuius omnis vita plana, & ad solem lacemque posita est. Neque ullam sane simulandi, ne esica in mentiendi, caussam habet, qui extra Deum, cui abditissima quaeque reclusa sunt,nihil ambit humana qui quaerit, mentiri potest, imo debet; cum fere solis illa fraudibus parentur, solis pateant. rarissime enim nudae virtuti via ad illa est: doli admouendi, sternendaque fraudibus semita, simulationibusque
muniendae in omnem partem cogitati Ο-nes sunt. Longe sunt haec a religioso pectore, quod caelum Deumque cogitat, ne Caliud. hic illi laborum, studiorum, Cona tuum, vitaeque finis est in quo solo Religiosus ut in unica fida intaque statione ae-
leaenum conquiescit, deceptioni m. simulationum,
96쪽
lationum, mendaciorum ignarus. Neque his eget qui Christum suum intuetur, qui
breuem mortalium vitam, incertum exitum; qui Iudicis sententiam fors hodie. fors hoc momento ferendam; qui denique utramque aeternitatem gaudiorum ac flammarum serio meditatur.
C A P V T VIII. gratus in benefactores animus. ETiam in inferiores: a quibus benefi
ciis victum buperiorem osse, grau eii. Cauebit ergo Superior ne in eum se locum duci patiatur ut vinci possit. Sin ingenerosos inferiores inciderit, qui merita aequare benefactis & audeant, & possint; non permittat tamen Superior se vinci,&magna semper facta maioribus animi, etcbeneficiis remunerabitur. Si vero in eum Superior casum inciderit, ut suorum industriae & dignitatem & vitam debeat; grata non tantum memoria beneficium colet, sed quidquid habet & animorum lc virium, in compensationem effundet. ita tamen ne muneris sui obliviscatur, ne quidquam de dignitate remittat, D concredita sibi alieno potius ductu quam suo
97쪽
suo peragat, ne solo nomine contentUS, imperi Hm alijs concedat. ne denique hac
indulgentia reliquorum sibi offensionem
Quod si Superior beneficiorum immemor, ingrata illa in tegat obliuione, quod arbitretur omnia sibi deberi, nullaque promerita inferioris in Superiorem esse,
praeter alienum suorum animum;sui Contemptum, rerumque omnium neglectum parabit. quis enim fi praemia tollas, ad ardua manum extendat' quis contra non cxtendat ad maxima manum, si magnis. Conatibus magna praemia proponas i quis
ingratum Superioris sui pectus grato sit-dore perpluati quis grati dissectis undique
venis tanquam imbribus non perpluat, grato nimirum sanguinum fluminc grata pascua rigando λ quis illiberales manus beneficiis oneretὶ quin magis,mgrati Superioris imperata maligne inferior exequetur; ac nequa laus ad illum veniat,deteriora deliget & sequetur, partemque ipse ultro dedecoris feret, ut altera Superiorem induat. pulcrum nimirum ipsi videbitur, ingrati Superioris pectus per suulatus petere . quin & famam lubens prodiget uniuersiam, si per hanc calcandum Superiorem sperauerit. Est enim quedam
98쪽
LIBER I. CAP. VIII. πin vindicta laetitia, quae rationem obnubilat, densaque caligine ingeniorum diem integit, melioremque solem pectoribus
adimit. In fclix conditio. verum ita comparatum est, ut ingrati do Odia prouocet ; ita dum ingratum experim Hr, non tantum a beneficijs manum retrahimus, sed ad euersionem extendimus. Scio Dorie sic hoc Christianuni, cuius est, beneficia pro male tactis rependere: minus etiam Religiosi elle, cuius est, in magna sua felicitatis parte ponere bene velle, bene precari, bene hosti facere, inimicasque machinationes conatusque ingentibus benefici js laquam rupibus insepelire. Sed ea fere est humanae naturae constitutio visi ingratum nacti fuerimus, si1perior ille,
par aut inferior fuerit, omnem non tantum beneficam manum retrahamus, sed
pro beneficijs odia reponamus. ut nonnisi ingentis animi perpaucorUm sit ingratam mentem beneficijs onerare.qum adeo ante hostem quam ingratum reperitis beneficijs cumulamus. quod hostiles seleanimi beneficijs mollescant, cum ingrati pectus nulla fere promerita emolliant quae etiam caussa, ut nullius commise ationem in aduersis sentiant, sed effusum potius multorum gaudium, &. maiores in
99쪽
78 sv PE MORIS RELIGIO si calamitatibus imprecationes, infaustaq; omniari cum omnem lacrymam ingratitudo exsiccet, odia prouocet. lapidescit enim quodammodo animus, si post benefaciam ingratum inciderit; & fontium quorundam more ubi prosilierit, attactu saxescit. . Vis magnosὶ magnis beneficijs promeritos imple. vere enim dictum,magnos animos magnis beneficiis eri. nec minus verum
illud huii pidis, plurimaου perire resublicaου, cum qui bonus o strenuus es vir, nihilo plus quam ignauud, fert praemi'. nam quotus quisque gratuito est bonus λ ut non inconcinne quidam: Non tamen inuenies multis de mistibus unu, Virtutem pretium qui putet esse bi.
se decor remfacti flpraemia desint,
Non mouet,s gratis paeniteresse probum. Mentior, si non ipse Deus beneficiis prouocet, invitet praemiis. tolle haec, quanti inuitantem sequentur
Quod si non a domestica, sed ab externa manu beneficia veniant, maiore etiam illa grati tudine signabit Superior, mune-rtimque magnitudinem a largientis voluntate metietur. 6cas escet etiam in paruis diuites gratias agere. meretur enim magna quisquis minimoru magnus aestimator
100쪽
uiator est. & ingens illecebra magnorum est, gratissimus in minimis animu5; augustaque illa verborum veste, in gratae mentis testationem, induiste, & rebus etiam propius quam Verbis gratum Dectus exia plicasse. Et sane mutuis beneuolentiae officiis certasse, omnium semper ore laudatum fuit, Deoque dignum spectatore grati animi cum benefactore suo certamen, dignumque illo duce & praemiatore nunquam in munificentiae arena succubuisse. quae res proprie Superiores decet, qui fere cum velint, possint. nam & benefacere
mille modis possunt, & Dei imitatione ad beneficia potius quam ad terrores imualidum imperantibus auxilium , decumrent. & iam olim dictum: Melius beneficiis
imperium custoditur quam armis, certiusquam poena. Si domesticarum retum angustiae aliorum erogationibus adiuuentur, omni gra-- titudinis genere liberalitas rependenda erit, verbis amplissimis, religiolis ossiciis Orationibus ad Deum; grata non tantum memoria, sed gratis etiam accςptorum beneficioru narrationibus beneficas la gitorum, aliorumque aures implendo. In credibile enim dictu est quam accepta