Philosophiae institutiones a f. Josepho Archangelo a Fracta Majori ordinis minorum observantium ex probatis auctoribus selectae atque in religiosae praesertim juventutis commodum editae tomus 1. 3. .. Tomus 3. Psychologiam et theologiam naturalem con

발행: 1830년

분량: 239페이지

출처: archive.org

분류: 철학

51쪽

Ethereas rixere . Deum namquc ire Per Οm aes, . . ροσαεque, trasitusque Maris, Coelumque profundiam . . . . uiuo Pecusa: , μrmento, Mi 3 , genus omne feriarum . . Ovemgμο .Hi tenuem ualCentem arceasere vitiam.

In hanc quoque sententium abierunt Calda et , R gaeptii Stoici , Pythagoras, Priscillianistae, et praesertim diluui-chaei , qui. uti scribit Sanctus Augustinus de Gon. ad lit t. lib. VII. , n I7. impie assirmabant, esse animam lysam Dei substantiam , a viae id omnino , quoa us est. Ab his Parum , . aut ferme nisi ii discussit BenedictuS SpinoZa: , qui as ,ercre non erubuit si Eth. Ρ-ILiprop. II. Coroll. ὶ mensem humanam Partem ea. se infiniti tatellectus , ac proinde cum incimus se me'sem Aumanam noc Oel illud percipere, nihil almα dicimias

suam quod Deus, non quatenus insenilias eat, seu quatenus Mer naturam humanite mentis essentiam constitiait; hancillam habet ideant. dec ab eo dissentire videtur Petrus Pol retus . qui animum humanam, emanutionem seu emu-

illa vi hio , suae Platonis , et Orphaei vulgo cruditur , et quam veluti e Clusi ibus excitaruuli e Sulgaruntque Su-airadictus Spinv a , et Tolandus ; unde pesti sera illa Secta enata est , quae Spinoetismus , ex Panthesimus appellatur , maximo Europae damno. Haec namque opinio tenet', Delian idem esSe , atquc hanc rerum universitatem , animasque hominu u , particulps esse antinae huius Mundi , si e activae cujusdam Substantiae per totam Univei si materia in diffusae ,quam Veteres viritum Mun

di, princi sium ista iaciam , et animarum omnium An-

rem vacabant. Verum. quam pessime suus hi omnes confecerint argumentationcs , mox clarissime apparebit. Interi m. g. 3I5. Din. Dei nomine, ex Consensu omnium

52쪽

mutabile , sinitum etc. , nec Deus est , nec Dei Pars , ottributum , aut modificatio esse potest ; alias enim eadem Substantia , attributis constaret, quae si hi invicem Pugnant , quod osse nequit S. Ioa. On . in . g. II 6. Postiat. Antina humana , singulis sere momentis , cst sub diversis variisque perceptionibus, iudiciis , ratiociniis etc. , modo laetatur , modo dolui ; modo ult, modo non vult etc. g. I 6 in. Nihil eat magis Continua experientia evidenter Comprobatum. III. Comia. s. Anima itaque est ens mutabilet 0nt. ) ; Adeoque contingens , et ad alio Siaa39. ibi ) ; quare ejus attributa nequeunt osse attributa eritis necessarii , nempe Dei a47. it,i J. Ens nanique necessarium , et contingens inter se contradictorie oPPo

THEO REMA I.

f. υ3. nemon. Nam dato, at non, concesso se quod hujusmodi Universi anima existat , haee anima est ne spiritualis , an materialis λ Si est spiritualis , eum Partes extra partes non habeat , prosecto , nulla pars potest ab ea divelli , ut anima hominis fiat ; Si vero ose materialis , cum partibus constet , nequit anima humana esse pars ejus; quia haco substantia spiritualis est, et quod spirituale cst, nequit ex cnte materiali produci sed omnino per creationum haberi necesse est . I. 4 4- t. ) ; Ergo utc. Q. E. D.

53쪽

THEO REMA II.

Anima hominia nec Deus esse Pessu, nec Dei subalantia.

S. e/9. Dem . SI anima hominis esset Deus , vel Dei substantia , quae Deus ipse ost , tot forent dii, quot animae ab initio Mundi extiterunt , existunt, et usque ad Mundi finem essent extiturae ; atqui hoc ab surdissimum est , et horribile auditu ; cum Deus nonnisi unicus esse possit II 4.); ergo eis. Deinde si anima human Deus esset, vel ejus substantia, attributa enti necessarii haberet; esset proinde a se , immutabilis , indesectibilis , infinita etc. S. eod. ) ; atqui anima humana est mutabilis , contingens , finita etc. S. 137. ;Ergo etc. Optime, et ad rem S. Augustinus contra Fortunatum Manichaeum scribens Disp. I. n. I 4. ); sin quaeris , inquit , utrum a Deo descenderit anima , n magna quidem quaestio est , sed sive a Deo desecn-n dit , sive non , illud de anima respondeo , non emen Deum et aliud esse Deum , aliud animam. Deum esse . inviolabilem incorruptibilem , et impenetrabilem , et . incoinquinabilem , et qui ex nulla parte corrumpi Pos-n sit , et cui nulla ex parte noceri potest. Animam Vero. Videmus , et peccatricem esse , et inaerumna Versari,n et .veritatem quaerere , et liberatore indigere. Haeco mutatio animae ostendit mihi, quod anima non sit. .Deus. Nam , si anima substantia Dei est, substantia . . Dei. errat, substantia Dei corrumpitur, substantia Dein Violatur, substantia Dui decipitur: quod nefas est diricere; Adeoque etc. Q. E. D.

54쪽

. a . . . . . . ar

Anima hominia mequit esse pars divinae subvantias. S. σΩΟ. Demon. Si anima esset pars Divinae substanuae, divina substantia soret divisibilis, partibus con- Sta rut , essetque corporea; Atqui divina substantia est

simplicishima , et spiritualis ; f. 134. ); Ergo etc. Rursus quidquid mutabile est , finitum det contingens, neqvit esse pars Dei I. II 8. ; Atqui talis est anima humana s S. 117. J ; Ergo etc. Tandem anima humana est substantia g. ΩΙ. ὶ ; si ergo esset particula a

substantia Dei avulsa , Dei substantia , amittendo talem Partem substantialem , essentialiter mutaretur . atqui di- ina substantia immutabilis omnino est S. 16. ); Igitur .ic . . Et recte quidem anima humana non esι Pars nec Confirmat, quae hic adserimus Sanctus Augustinus, Epist. I8. ad Sanetum Hieronymum cap. a. ). Si. enim hocv eSset , omnimode incommutabilis , et incorruptibilis es- γ set. Quod si esset, nec deficeret in deterius, nec Proficeret in melius , nec aliquid in semetipsa Vel inciperet habere , quod non habebat, vel desineret habere , quod habebat , quantum ad ejus ipsius assectiones , pertinet. Quam . vero aliter se' habeat , non opus est extrinsecus testimonio. Quisquis semetipsum ad- Vertit , agnoscit. FrustrA Rutem dicitur ad eos , qu, animam Dei partem esse volunt, hanc eius labem , et turpitudinem , quam videmus in nequissimis homi- η nibus, hanc denique in11rmitatem , et aegritudinem , η quam sentimus in omnibus hominibus , non ex ipsa. illi esse , sed ex corpore. Quid intereSt, unde aegro tet, quae si esset immutabilis , undeliset aegrotare non . Posset y nam quod vere incommutabile , et in- η corruptibile est , nullius rei accessu commutari j ur, η corrumpi potest. Alioquin non Achillea tantum , si

ν. x

55쪽

'is cui sabulae serunt , sed omnis caro esset invulnerabi . Iis , si nullus ei casus accideret. Non est itaque na- , tura incommutabilis , quaE 'aliquo modo , aliqua cau- π sa , aliqua parte mutabilis est. Deum autem nefas est, is nisi Vere summeque incommutabiIum credere. Non est, igitur anima pars Dei'; Adecique ' etc. in E. D.

S σορ. Objic. L. Ex nullo alio puriori fonte eruero

POSSumus. Brgumenta ad cognosco clam animae originem , quam e1 Sacra Historia , in qua omnium hominum origo describitur; Atqui Sacrae Historine manifeste testantur, animam primi parentis esse ejusdem Divinae substantiae; ergo salsa exposita Thesis. Prob. min. In Genesi cap. l. V. 16. ; volens Deus hominem condere , ita dixit de primo parente. , et consequenter de ceteris hominibus : faciamus hominem ad imaginem , et similitudinem 'nostram p quae quidem verba , de anima dicta fuisse, communis est Doctorum seratentia. His ita praemissis , en in forma argumentum. Primi parentis anima ,

Sacris in Historiis saeta dicitur ad imaginem , et similitu- diderii Dei: Atqui , nisi sit ejusdem Dei: substuntiae,

Dei imago, et similitudo' 'dici nequit; ergo et . s. Iuv. B. Conc. mai. in Aensu explicando ; n. min. et consm. Me sane non latet varias esse Sanctorum Patrum', alioriamque Doctorum allati icstus expositiones, at

scio pariter, nullam inveniri , quae adversariis favere possit. Consulantur Patres tum Latini , cum Graeci, et ipsi quoque Hebraci audiantur , Videamusque quid per verba illa , ad ima nem , et similitudinem nostram , intelligant ipsi. En primo Origenes ex Latinis , qui primi parentis animam ad Dei imaginem factam esse ait , propter immoralitatem , quam natura sua obtinet. En Divus Ambrosius , qui Dei similitudinem in anima , in libertate qua praedita est, consistere RSserit. En , ut alto' praetereamus , Divus Augustinus , qui Animam Dei imaginem esse assemat , ratione indivisibit i tatis , et spiritu ali tatis , non vero ratione substantia . Ex Graecis autem , en Gregorius Ayssenus , qui animaru Dei ima

56쪽

ginem moraliter tantum 'me, inquit, qΠatenus scilicet est capax scientiae, sapientiae , virtutis, beati tudinis , visionis Dei, aliarumque virtutum. I anilem , ne taedio imus , en Damascenus , qui non aliam , inquit esse in anima , Dei imaginem , nisi quod designetur per eam , Dei unitas , et Trinitas Personarum ; quatenus nempe , anima una in se est, et tres habet naturales potentias , intellectum scilicet, memoriam , et voluntat m. Iam quaeso quid ex his interpraetationibus possunt adversarii , pro causa quam perdite agunt, eruere tnihil certe. Sed Moque ex Hebraeornm expositionibus, aliquid expectandum ipsis est, quo laudato testimonio, piitionem suam sulciant. En sane quod Hebraei habent super textimonium illud. Anima , inquiunt ipsi , dicitur imago Dei , primo, quia sicuti anima replet totum corpus , ita Deus totum Mundum; a. quia sicuti Deus Unicus est in Universo , sic anima unica est in suo compore : 3. , quia sicuti Deus non inquinatur sordibus Orbis , sic neque anima sordibus corporis ; 4. tandem, quia sicut Deus vidct omnia , et non videtur, sic anima Videt omnia , et non ridctur. Atque istae sunt Hebraeorum expositiones in illud Scripturae testimonium e Faciamus hominem ad imaginem, et similitudM- --διrum , quae certe , ne vel minim rim quidem adversariis favent ; adeoque , quoad aliud omne , ut supra , non Vcro quoad ipsam Boi substantiam , homo ad Dei imaginem' factus dicendus est.

123. Contra. Atqui anima ita dicitur facta ad imaginem , et si insitudinem Dei , ut sit ejusdem Dei

sui,stantiae ; Ergo n. r. Homo , eo Geneseos loci , per animam rationalem , ita dicitur iactus ad imaginem , et similitudinem Dei , ut praesit piscibns maris , et Volatilibus Coeli, et hestiis, universaeque terrae , omnique reptili , quod movetur in terra ; Ergo etc.. Prob. Consa. I era, dominii ratio super Terram solius Dei proprietas est ; atqui per rohensita Scripturae verba , etiam Primo homini tradita fuit vera dominii ratio super uni Ersum Terram quoad volutilia , quoad bestias , et quoad Omne quod movetur in terra ; ergo etC. g. 324. R. dist. maj. Vera dominii ratio suprem

57쪽

tamen, independens , et persectissima super terram et C. , Conc. maj.; ScCus, n. maj. ; atqui et C. , dist. min. , atqu1 etc. , dominii ratio , sed tamen dependens, particiPyta , et valde impersecta etc. , Cone. min. I Secus , n. min. set ConSm. Homo secundum illam rationem debet hahere dominium super universam terram , Secundum quam

factus dicitur ad imaginem Dei; at vero dicitur aclimaginem Dei factus imperfecte tantum, ut ex clictIst S. 122. ὶ patet ; Ergo imperfectum quoque liabet super

terram dominium ; et quidem dependens , et partici Patum ratione Conceptus creaturae ipsius. Quod autem xatio dominii in homine fuerit imperfecta , constat exsequentibus verbis ejusdem Capitis V. x8. in , ubi eadem ac superi V. x6. leguntur verba : et domrnaminι , dixit Deus primis parentibus , piscibus mans, et Nolatilibus et unioersis animantibus , quae moὐentur ε Per terram ; ut Rabearat , scilicet, quemadmodum vertia isthaeo exponit doctissimus Lyranus ex Beda rnium omnium creaturarum in inferiori parte Muni rusest in iis dumtaxat , quae sunt luper terram , non cutem , quae sunt etiam in Coelis. Porro , si anima rationalis, Dei foret substantia, homo utrumque haberet dominium , in terris scilicet, et in Coelis. deque eius dominium imperfectum seret , et dependens , Posita adversariorum sententia ; in hac quippe hypothesi eadem Dei substantia imperfecta foret . et persectissima , ce- Pendens simul, ut iudependens ἐν quod sane in Deo cadere nequit. . -

S. I 25. Contra. Atqui homo ita dicitur iactus acii maginem Dei, ut habeat quoque Supremum dominium ;Ergo n. r. Prob. suhsm. Quia , alibi , in divinis litteris , Verbum divinum imago Patris dicitur, ita imago Patris est , ut habeat quoque supremum dominium p Ergo pari iure, quia laudato Genescos versiculo,bhomo dicitur factus ad imaginem Dei , ita dicitur factus, etc., Atqui subsumo , quia Verbum Divinum dicitur Patris imago, et habet supremum dominium, cst citisclem Patris substantiae ; Ergo pari ratione , quia homo dicitur sactus ad imaginem Dei , ut halici supremum dominium ;ejus anima de Dci substantiu censenda est.

58쪽

S. I 26. R. n. causalem antis ; et quidquid inde infertur. Non pra cise quia Filius est Patris imago, deducitur , ipsum csse supi cmum Dominum , et ejusdem Patris substantiae. Si namque istud verum foret ; ergo inferre quis legitime posset ab opposito, quia Spiritus Sanctus Patris imago non dicitur , jam ipse non est dicendus Patri Filioque consubstantialis, quae quidem Consequutio nec est, nec potest esse recta ; quin imo impia Prorsus est. Filius ergo dicitur imago Patris, quia ab ipso procedit per intellectum , cui ex sui natura competit assimilari. Paraclitus autem , quia procedit per Voluntatem , quae liberum principium est , non naturale , de Sui natura non est assimilativa. Et quamvis Paraclitus non dicatur Patris imago sicuti Filius, uterque tamen una cum Patre eamdem habet individuam naturam. Porro Filium esse de eadem Patris Substantia , ex eo Patet , quod nuinquam dicatur factus, bene vero genitus a Patre. At vero anima rationalis , laudato Geti eos loco dicitur facta ad imaginem Dei. Neque de ratione imaginis est, ut id quod alicujus dicitur imago , sit de

eadem substantia ejus , cujus est imago. Sic imago Caesaris , quae in tabula aurea , vel argentea reperitur , Perridiculum esset , et inauditum, si diceretur , quod Sit de eadcm Caesaris substantia , sed dicitur Caesaris imago, quia quoad exteriores circumstantias, Caesarem ipsum repraeSentat. Sic quoque auima dicitur imago Dei quoad quasdam proprietates valde imperfectas , uti diximus. Quam is igitur Filius dicatur Patris imago , et anima facta sit ad imaginem Dei ; ex hoc tamen noti recte insertur , tum Filium , tum Verbum Divinum , cum Rui

mam humanam csse supremos Dominos , et de eadem Patris,' ac Dei substantia.

Ia7, objic II. Ex eadem Sacra Historia. Ita Genesi Cap. v. v. 7. habetur , Deum inspirasse in

hominis laciem spiraculum vitae, quod spiraculum , ni hil aliud est, quam anima humana, ergo anima humana est Pars divinae substantiae. Prob. min. Spiritus hominis , seu spiraculum vitae, juxta Geneseos testum, est halitus , et amatus Dei ; atqui Dei halitus est ex sub-

59쪽

stantia Dei ; ergo ex substantia Dei anima rationalis pro

S. Iu8. R. dist. maj. Spiritus hominis productus est ex nihilo, do majorem ; Spiritus hominis est

amatus substantiae Dei , D. maj.; et dist. min. ; sed Dei halitus est ex substantia Dei, idest a Deo creatus, n. min. ; spirituS datus a. Deo, idest Spiritus Sanctus est ex Dei substantia , procedens scilicet a Patre, et Filio , qui sunt una eademque substantia Cone. min. . Ergo etC. , D. Consm. Halitus iste a Deo productus , vel ejusdem est naturae cum Deo , vel diversae. Si diversae ; ergo Deus eum ex nihilo produxit; adeoque et an

mam , quae per hunc halitum designatur. Si vero halitus iste sit ejusdem Cum Deo naturae , jam non de Nihilo facit, sed trahit ex seipso, adeoque halitus iste , Deus est , quoniam ejusdem est substantiae , et naturae Cum Patre . . et Filio; ergo et anima humana Deus erit , si de nihilo non est producta, sed ex ipsa Dei , substantia decerpta ; adeoque tot erunt Dii , quot sunt animae , quod est absurdissimum.

S. 129. Contrra; Atqui dnm di distur laudato Oeneseos loco, Deum vitae spiraculum Adae infudisse. , ita intelligi debet spiraculum illud, ut sit particula di-

inae Substantiae ergo n. r. Prob. subgm. Ita seu-tiendum est , quoties ex aliis Scripturae locis , idipsum mirifice comprobetur; atqui comprobatur; ergo est. Prob. min. Ninitans Deus se deleturum hominam a faciei terrae, Propter peccata , quae abundabant , dixit Gen. P. X I. non permanebit a ritus meus in Bomine tquaεi diceret, non permanebit amplius anima, quae SPiritus me- est , hoc est substantia , mea, quia homo πο- Iuptatibus carnis inquinatus, atque deditus, dignus non est , qui amplius copuletur substantiae ni eao ς Ergo etc. S. 23ο. R. Quam pessime Spinoeta , et Tolandus 'Scripturae loquutionibus abuti soleant, ut propria in-Venta stabiliant: nemiui ignotum esso puto. Hoc vel m3xime patet in praesentiorum, asserendo tuStum laudatum Genescos, quasi proharct, mentem humanam parti- .culam essu divinae substantiao , quod Domini Catholico- um venit in montem. Sane verba illa ε non permanebit

60쪽

viritus' meus in homine , indicant , Dei iram in sem-Ρiternum Super homines non mansuram , sed brevi per OPPOCtionem duraturam. Sumitur nempe spiritus Dei Per tropum , pro ira Dei , ut familiare habent Sacrael iterae. Quare ea verba non veteruntur ad spiritum hominis , quasi hominis sit spiritus Dei , vel Dei substantia. At demus , etiam', verba illa referri ad spiritum hominis , quid iudo pro Spinoeta , et Tolando nihil C te. Num Optime spiritus hominis spiritus Dei dici

1 test ipse enim Deus, fecit eum , atque ex nihilo produxit . Lino Dominus eiuS esb. ISi. Contra'; Atqui laudatae Scripturae loquutiones, clare, distincteque demonstrant, mentes humanas esse dixinae substantiae Particulas ; Ergo n. r. Prob. subsin. Luudatae scripturae loquutiones , demonstrant,

Deum inhabitare in aliquas substaiatilis hujus Mundi; si qui taris substantia , in qua inhabitat Duus, est Particula substantiae ipsius Duli; ergo etc. Prob. Din. Deus non potest inhabitare , nisi in se ipso ; atqui in substantias ollatas inhabitat Deus , uti patet ex adducto teStimo-MiO ; ergo talis Substantia , in qua inhabitat Deus etc. S. III. R. dist. maj. Deus etc. , si loquimur de

in abitatione substantiali etc. , Cone. , i SeCus , n.' maj's Riqui ete. , dist. min. , tanquam in propria substantia, 'D. min. , tanquam in termino Suarum Operationum , quas ad extra , sive ad creaturas exercet , CODC. min. ἐEt n. COI Sm. Paucis rem totam concludamus. Cum enim

Deus sit. ubique diffusus , mentibus , sicut et Ceteria Tebus est immediate praesens , prohibet vel , ne in nihilum , ex quo Productae fuerunt , iterum rcgrediantur ; quod Cum Praestat , eas conservare dicitur ; at- quo inhabitat in substantias praedictas , tanquam intermitio Suarum operationum ad extra , quae sola ipsiuS Wm ate fiunt. Atque haec , similisque est inhabitatio divina in humanam mentem , non illa, quam SuP Ponunt adversarii in argumento.

Aliae di cultates soluis Oratione. S. 133. Et prima. Nos in Scripturiη dicimur essa genus Dei; ergo anima nostra est ex Dei substantia.

SEARCH

MENU NAVIGATION