장음표시 사용
131쪽
rinthius in suis legibus adaequauit familias &ciuium multitudine & in facultatibus & dignitatibus,ut quanuis essent inaequales ab initio ,reducerentur ad aequalitatem: At in legibus Platonis est oppositum: Sed quo pacto de tali equalitate statuendum sit,postea dicemus, inquit philosophus . iniquas, id est non aequalev. Omissa sunt etiam in his legibus, ea quae ad magistratus perti
nent, quemadmodum disserant praesides a subiectis. Inquit enim, oportere, quemadmodum ex alio lanae flum ducitur,quam lini,sie, O eos qui praesunt, se habere debere ad eos qui subsunt. Quintam redarguit sententiam Platonis,quia dixit, quod statuendi sint magistratus praesidentes, qui differant a sit bdiris,sicut stamen differt a supplemento.Et. n. ut ista fila differunt, quantiis ex lana sint utraque, sic &ciues differre oportet,cum debeamus texere riuitatem. Et Plato quidem ita dixit, quod oportet distinctionem esse inter eos, non tamen addidit modu,quo talis distinctio facienda esset. suemadmodum ex alio lamae flum duc mr quam lini, idest quemadmodum ex alia lana fit stamen, ex alia supplementum . Cum vero totam substantiam arieri dixerit, usique ad qui ι-plum,quare hoc Hique non erit in regione usique ad aliquid φSextam redarguit sententia Platonis, quia dixit substantiam cuiusq; posse augeri in quincuplum,& non vltra quincuplu eius,quod minimum possideret.Nam ho- . mines incumbunt patrimonio augendo, & hoc non debet esse in infinitum: posuit ergo modsi Plato. Sed dicit philosophus, cur & fundis augendis no posuit aliquem nazdum. Quidam exponunt hoc pacto. Quod Plato cum permiserit bona mobilia augeri usique in quincuplum & non stipra mobilia alterius possidentis,quod minimum foret, pari modo poterat idem permittere in
posscssione terrae, ut non saceret omnes agros communes , in regione, idest in terra Graece -ρα. Videndum est etiam ne aedificiorum diuisio non prosit ad rem fimiliarem: duas enim cuique ὰomos attribuit separatim diuidens :ar dissicile est duas habitare domos.
132쪽
Septimam sententiam redarguit Platonis,quia dixit solum ciuitatis diuidendum, & cuiq; dandum, ut possiit
facere duas domos. At hoc est dissicile, quia vix unam quisque commode gubernare potest,multo minus duas,
ut experientia patet. Tota vero constitutio apparat esse neque popularis Aatus, neq; paucorum potentia, sed horum media quam vocant rempublicam des enim ex ijs qui arma ferunt. Si igitur νς communistimam o nium aluarum esuitatum,hanc constitnit rempublicam, recte formean dixit: sin ut optimam post primam rempublicam, non recte. Forsan enim Lacedaemoniorum rempublicam quis magis probabit, ei aliam quandam, magis optimatium. Sunt qui dicant optimam rempublicam ex omni genere gubernationum admixtam esse de bere 2 atque ob id Lacedaemoniorum laudant rempublicam constare quidem illam ex paucorum potentia, item ex νno principe , p pularique Liatu. si an dicentes regnum unius e se gubernari nem: senatum ero, paucoram potentiam: Ephoros autem statum
popularem, quoniam Ephori ipsi de populo jumuntur. Alὸ Ephο-riam quidem tyrannidem putant, sed populariter regi per commessationes,o alium quotidianum merum. Sed in his legibus d Etam est, optimam rempublicam expopulari Elam constare debere
ac t annide,quas aut non reponat quis omnino inter Pecies reru-
subbcaru, aut deterrimas omnis. ese fateatur.Melius ergo dicta niqui plures commisient: nam quae ex pluribus conifat republica, melior est. Deinde nihil laidetur habere ex aeniin glibernatione, sed ex paucorum potentia ac popularistatu , verum ad paucorum potentiam inclinare magis: quod patet ex magistraturem creatione.
nam quod ex delectis Iortitio fiat, commane est utrique. Sed qPod necesse sit ditiores concionem habere, O magi Iratres creare , vel aliud quippiam huismodi publicorum negociorum facere, aliis ero prateriri, id paucorum potentiae est. Insuper conari,ut pla res ex diuitibus ad dignitates stimantur, O ad maximas qxidem ex maximo censu, paucorum potentiae est, ct confitiariorum dele ctis: deliguntur enim cunm ex neces itate, sed ex primo cerisi , psea totidem ex secundo,postea G tertio:verti nυ omnibus nece eras iis qui renio xel quarto ex quarto autem O quartis, fuis necesse en primis ct secundis: postea ex his aequalem a singulis cen-
133쪽
Abus numerum esse monstrandum inquit. erunt itaque plures potentiores,qui ex maimo censi sumuntur: quare necese non est. uod igitur ex populari Liam ac unius principatu non constabis
bumsimodi restublic ex his patet,atque ex dis suae psea dicturi
sumus,cum de ea siecie reipublicae tractabimus .
Octauam sententiam Platonis asseri philosephus, &primum declarat, quod Plato vult essicere rem p. quae sit media inter popularem statum & paucorum potentiam . Deinde os endit, quod licet, hoc velit facere et tamen non iacit. Nunc vi tur velle, quod dictum est. nunc aliud, & demum sic eam constituit ut vergere videatur ad paucorum potentiam. Dicit igitur in primis, quod tota constitutio PIatonicae distiplinae vult rem p. inediam inter statum popularem & paucorum potentiam. Dicit ergo philomphus quod si hanc rem p. ipsi:
at ri ut communissimam,forsan recte facit. Sin autem
ut optimam post illam primam, stilicet regiam,non bene quia aliae sunt praestantiores post illam prima, quantista sua , ut est Lacedaemoniorum reipublica, vel alia, quae magis vergat ad optimatum gubernationem. Post haec philosephus arguit Platonem inconstantiae, qui cu voluerit rem p. suam mixtam esse ex populari statu, &paucorum potentia, pollea dicit ipsam constare ex tyrannide & statu populari, & tamen nihil habere videtur ex gubernatione unius , sed imagis inclinare ad paucorum potentiam. Nam distinxit ciuitatem in quatuor gradus secundum censum , quasi in maximos, maiores, minores, & minimos,& volui quod ex ij quattuor ordinibus si merentur apti ad magistratus & ex numeroclectorum sortirentur,qui gererent magistratus.Verum ex primo, & secundo censu voluit necessario silmi magiitratus,ex tertio vero & quarto sumi posse,sed non necestario else sumendos . Dicit igitur philosephus,tu dicis 5 Plato, in tuis legibus optimam rem p. constare eX populari s atu & tyrannide: tamen nihil habet haec tua res publica de pubernatione unitis,sed potius de gubem natione potentiae paucorum Sstatus popularis,& hane
134쪽
velle videris introducere quasi optimam,sed hoc etiam non facis, sed potius laberis in paucorum potentiam, ut
patet ex modo tuo in nragistratibus creandis. Sin m optimam rempublicam, scilicet post primam, id est post regiam In his legibus, scilicet Platonis. Commune utrique, stilicet populari statui & paucorum potentiar.
Habet etiam circa magiseratuum creationem quod ex delectis
deligi possim,quippiam pericidosium: nam si aliqui conspirare ν
sint etiam mediocri numero , semper secundum horum Ῥoluntarem
set electis. In legibus igituν resa publica ita se habet. Nonam sententiam Platonis asseri philosophus, atq; eam refellit, quia in suis legibus non bene constituit
modum creandorum magistratuum, cum facile conspirationes fieri possint, ex quo semper pauci potentiores habebunt magistratus, quod est valde periculosum in ciuitatibus. Sic igitur in his tribus capitulis reprehendit philosophus opinionem Platonis. Nam in duobus primis reprehendit suam rem publica , quam deseripsit
in libro ciuili, ut optimam. In hoc vero reprehendit leges constituentes rempublicam quandam, accommodatam alijs rebus publicis, ut ipse putabat, quae extabant, quam redarguit philosophus ostendendo postremo Io co inclinare ad paucorum potentiam, ut superius dictu est. Verum ut haec melius intelligantur,afferenda est in medium ea, quae a Platonicis dicitur esse Platonis opimnio, ac ea, quae responderi possent rationibus Philosophi nuper allatis. Plato sic rem publicam constituit,ut estet, quoad fieri posset una & in unitate quiesteret ex qua concordia oritur & conseruatur. Hanc in duas partes diuisicin custodes scilicet,& agricolas, ipsosque artifices. hos voluit esse ciues.Primos autem appellauit custodes, qui ab hostibus tuerentur ciuitatem, quasi pa stores ab infestis animalibus gregem seruates, & potuit eos extra ciuitatem, ut client medij inter hostes & ciues. Quosdam vero custodum voluit gerere magistratus , alios custodire. Eodem pacto ex civibus quosdam agricolas esse tantum, quosdam etiam gerere magistra
135쪽
tus, ita ut qui idonei essent ad rempublicam gubernandam, magistratus gererent, caeteros vero tam custodes, quam ciues voluit illis parere,& agricolas colere agros, artifices suas artes exercere, ut fieri permutatio posset rerum atque nummorum,& sufficientissime viui in ciuitate . Hinc maxime apparet differentia ciuisi,quod specie disserunt,quam rem per modum fabulae . Plato suos docuit ciues,ut quisque sua arte contentus esset. Dixit enim illis,o ciues vos ipsa peperit terra,& ab ipsa egres si estis,tanquam de matre,non eiusdem naturae, sed diuerse,& haec diuersias non a terra: sed ab ipse Deo orta est. nam Deus quibusdam aurum,quibusdam argentu, quibusdam ars,quibusdam serrum infudit. Unde ita debetis aget c,sicut voluit Deus. Illi igitur debent rempublicam gubernare quibus aurum, illi vero parere, qui bus argentum, aut inferiora metalla sunt infusa . Quinetiam illi, quibus est insusum ars, vel ferrum facere debent eas arte quae aere vel serro exercentur,ut est agricultura, & alia huiusnodi. Igitur Plato hoc modo disposuit ciuitatem . nam agricolis tribuit cultum agrorii, siue agri sint eorum proprij, siue communes ciuitati, quod melius esse putauit. Usus certe fundo ru, & fructus voluit esse communes. quare apud eum artifices exercebant artes suas, custodes intendebat custodis, magistratus rem p. gerebant: agricolae dabant custodibus quantum sium ceret ad victum unius cuiusq;, ut nec deficeret,
nec se peresset. Quod si etiam agri sint proprij agricolarum, usus tamen & fructus voluit esse communes. De communitate autem uxorum multa asserunt Platonici.
Sed illud magis valere videtur ad excusationem Platonis,quod metaphorice loquutus est, rem p. quandam se- Paratam,atq; abstractam cosiderans, & aliud fortasie in telligens,quam id quod verba prae se serre videntur.Volebat .n. cocordem & unanimem efficere ciuitatem. Hoc eueuire posse arbitrabatur si ciues amore, & caritate deuincti omnia existiinaret esse coia.Uxores igitur & libem ros forsitan Plato hoc modo volebat esse coes, non ut se
136쪽
inuicem eommiscerent, sed ut se inuicem diligerent ex
vero caritatis a Tectu,non secus quam si etient comunes,
ct a suis non differrent : quin etiam in libro de legibus, ubi non abstractas, sed aetii existentes res pub. ia leges
eis accommodatas considerat, suum cuiq; matrimonium constituit. Non.n credendum est, tantum virum voJui . se in suam rem p. turpitudinem inducere, cnim escam malorum turpem voluptatem appellet, nec etiam amorem turpem permittere,cum ubique eum vituperet Hoc latissime patet in Phedro, ubi turpem amore maxime de testatur,bonum vero extollit, atq; eum appellat bonii,
unde oriri in nobis perfectio possit. Quin etiam amore, de quo loquebatur diffiniens,dicit quod amor est suror diuinus ad reminiscendum eius formae, quae per se pulchritudo est. Non enim furor turpis est amor, sed furor diu mus, nec simpliciter diuinus,sed furor diuinus compellens nos ad reminiscendum pulchritudinis, non quidem corporis, quae per se pulchritudo non est . sed Dei, ct rationem omnium, quae sunt in illo.Ista enim pulchritudo,quae est hic, cum marcescat, non est proprie pulchritudo: sed illa Dei, tuae suprema est, ct cause om niupulchritudinum, quae reperiuntur. Praeterea cum dicit philosophus,qudd Plato volens suam ciuitatem felicem
ςssicere,aufert felicitatem a parte eius non contemnenda , idest ab ipsis custodibus, dicunt Platonici, quod ad
hoc propositum duplex felicitas considerari potest . una vulgaris & apparens,quae potius est prosi eritas quaeda et
alia accommodata: priae a hominibus,qui laute & abundanter vivunt tribui solet. Hanc remouet Plato acu-1todibus,qui non habent proprios laudos,& victu in habent durum atque asperum: itaq; talem felicitatem non vult esse in re p. sita, sed tribuit custodibus felicitatem accommodatam eis.Uult enim,quod optime se gerendo in re militari,& tuendo patriam,consequantur felicitatem suam,quae consistit in operatione perfecta cuiusque artis, ex qua oritur veluti quaedam harmonia selicitas
totius ciuitatis,quae est lassicietia vitae. Dicta igitur Pla
137쪽
tonis, qui obscure Sc metaphorice plerunq; loquebatur, in bonam partem, si licet aut libet, ρccipiamus, S mentem summi philosophi, cuius doctrina & integritas vitae multis mortalibus profuit, grato animo interpretemur. Illud tamen & semper addentes, non esse Platonis, aut cuiusquam alterius opinionem tuendam,quae a Christiana lege distentiat. Quod si communitatem uxorum & liberorum actualiter in re p. sua constituendam putauit , & ita re ipsa intellexit, talem procul dubio commixtionem,ut rem abiurdam posthabendam censemus. Sunt vero O aliae reo blicae, tum idiotarum, tum philοβριο-rum, insuper in adminisiratione Usariem,nersatorum. Omnes Θriam propinquiores sunt istis, quin con iturae sunt , ct illis secundum quas nunc regrin quam istae dua : nullus enim aliis neque de communitate filiorum, neque de mulieribus talem aliquam introduxit nouitatem,Neque etiam de se inarum commessationibus eda necesari s magis inchoant . Videtur aritem quibus D moimum, ut de facultatibus recte cosituatur: nam hinc seditiones oriri cunctas QPrunt.sua obrem Thaleas Cartha, mensi ante omnia de hac parιe constituit: inquit enim faculta es ciuict aequales est e debere : hoc autem perfacile factu esse, si Liatim ab ipsa conditione esuitatis provideretur. Postquam vero condita es et, di sicilius qui dem, attamen satis mature adaequari posse ,si diuites, dotes dent,
Neque accipiant: pauperes autem contra , accipiant dotes, as non
tradant. Plato autem leges scribens, que ad aliquid censuit eoo permittendum, Iupra autem quincuplum earum facultatum, quae minimae essent, nemini licere ciuium possidere, ut prius diximus. Sed oportet ne id quidem latere legislatores quod certe nunc la reto quod qui facultatibus modum imponunt , debent etiam filio
rum numero motim imponere: nam si excedat filiorum numerus facultatum multiιudinem,necesserit m erit legem abrogare, O sine si a abrogatisne, proba lex erit,uι quae ex diuitibus paraperes fari . : labor enim est ne talesset nouitatum autores propter quam sane causim tialet aliquid in republica, facultatum ex a quatio, Detrem aliqui videntur cognouisse,ut Solon lege constituit, ct a IAd alios lege caseetur, ut non quantrem quisque uelit, sed qIaltim
lex fermistis, agripo deant: eadem quoque ratione proprias ra
138쪽
DONATI ACCIA IOLI cultates alienare leges uetant: ut est apud Locros lege cautum, nequis patrimonium alienare possi nisi euidentem calamitatem ostenderit superuens e,praeterea ut antiqMae haereditates consementur. Quod si blatum apud I eucada , ualde popularem eorum esuit sem essecit. non enim amplius euenit,ex taxatione census ad magi-sratum assumi. Sed possibile est aequalitatem quidem facultatum
con Zitui,veru illi .aut ita amplas esse, si deliciari liceat, aut ita exiguas,ut tenuiter uimum agant. Patet igitur quod non suffciae
facultates aquatis fui se a legislatore, sed medium coniectaridum esse. Praeterea si quis mediocres statua; omnibus facultate nulta utilitas est: magis enim cupiditates adaequandae suur quam sub santiae: hoc autem feri non potest, nisi sufficientem disciplina e Nitatibus adhibita sit per leges. Sed forsitan responderet Phaleas hoc ipsium se dicere . Censet enim horum duorum aequalitatem ciuitatibus ines debere,rerum possessarum scilicet,ct disciplinae. Sed quae tandem haec disciplina sit, exprimendum fuit: O unam ea
dem esse,nihil prodest: nam feri potest,ut sit una,eademque disciplina, u erum elusicemodi ρα quam cupidi fant pecuniarum,aut hono Uis,aut utro qs. Insesper seditiones oriunturi non solum propter facultatum,uerismetiam ob honorum inaequalitate ct id diuersium in utroque: nam multitudo quidem grauiter Jert postessionum in aequalitatem,praestantes autem viri inaequalitarem honorum : vnde illud ortuni est: honori incumbit tam ignautis,quam bonus. P osolum ueτὸ homines propter necessaria iniuriantur, Purum remedium putant adaquationem facultatum, ne spolient alios propter fixus, aut propter famem, Merumetiam vi Iaud nς, neve concupisca rit: nam si maiorem habent necessariorum cupiditatem, ob huiusmodi cupiditatis medela iniurias. inferunt. Plon ergo ob hanc filum uerumetia si concupiscarit ut sine mollia uoluptate Dantur. Muod ibtur horum trium remedium est s his quidem exiguum patrimonium ci viscium stis autem temperantia: tertium uero,
si qui velint per se delectari,non aliunde quam a philosophia quaerant remediumnam catera quide hominibus sunt nece aria. Cum
iniurias inferant plurimum propter superflua, non propter necessiri puta tyrannidem inuadunt, non ut situs repelian; quapropter honor maximus habetur non et,qui furem Occiderit, Ied ei qui tyrannum.9 Phaleas itaque parilis dumtaxat iniuri, hac sua re
139쪽
IN POLIT. ARIS T. 63 pubisseae constitutione occurrit. Praeterea multa LMmere periis, per quae ad seipsi recte instituti erunt , sed oportebat quoque ad mitimo ac peregrinos omnes,ut puta, necesse ea constitutam esse rempublicam ad bellicum robur,de quo ille ni hil dixit.Eodem modo de facultatibus: totas enim esse oportet, is non solum ad ci- Mium usus, uerumetiam ad pericula externa sussciant: quare nec ita magnas esse decet, ut finitimi potentiores concupificant, qui ντ si non possit: nec rursu ita pamuis,ut cum paribus, os mili--ι bellum nequeant sustinere e ille ,ero nihil determinauit. ΟΥ-ret autem neque id latere,quamas facultates habere conducat: forte recta determinatio fueri tantas esse debere, Ut lucrum superantibus bello,ob excessum a Ferre non possint,sed ita sint quasi nihil superacquirant: quale Eubolus considerare iussit Autophradate,
cum Aramea obsidere velle ut cogitaret quanto tepore circa e
pugnationem eius loci detineretur, ae existimaret illius temporis iacturam: Hlle enim pro minori precis iam tunc Atamea relinqueris,quae cum Laisse Autophradatem in suam sententiam traxit, es obsidionem praetermittere scis . Habeι igitκr utilitate exquatio facultatum inter cive ne iride seditiones oriantur, erum susita dixerim) non admodum magnam e nam ct praestanriores con
queri pos in quasi ipsis plus habere debeant,ex quo fit ur ipsis
pe insurgant ac seditiones eo item. Praeterea improbitas hom
num insatiabilis est O primo quidem sufficere dicar pauca, ur duaara minuta solum, mox uero,ubi ilia Iuni consecuti, plura apperunt semperiquo que in infinitum procedant: infinita est enim cupiditatis hiatura d cuius expletionem plurimi uiuuns. horum igntur principia est magis,quam tales facultates aequare,ut boni quidem,ct a qui suapte natura vim plusiquam sibi competat, haerenon quaeran improbi autem, etsi quaerant, habere non possint: hoc autem sit, si pauciores sint, nee iniuriam patian ur. Hec uero in hac tua exaequatisne facultatum, recte est ab eo dispositum : nam fundos, agros exaequ it solum: sed sunt seruorum quos arme
torum; es pecuniarum diuitiae,ct apparatus ingens earum remi quam supellectilem vocitamin. an igitur omnium horum μαν rio quaerenda est,uel moderatio quaedam mediocris,an cuncta om ipienda φ Videtur etiam ex ipsarum legum positione, civitatem ex g tam cons linere, si quidem artifices omnes, pullici erunt,nec nire
140쪽
DONATI ACCIA I LIritudinem augebunt estistatis, sed erete publicos es se eos qui puli
ca faciunt opera oportet, quemadmodum Epidamni, O quem motam Diophantas quandoque Athenis constituit. De Phaleae lisur τί 'γblica,fere ex iis deprehendi potest , si quid ab eo bene sis
Hoc est quartum capitulum huius primi tractatus, in quo postea si confutauit sententias Platonis de republica,& lcgibus constituendis,nunc affert sententiam Pli leae Carthaginensis, qui & ipse de repub. scripsit, atque
eam refellit. Diuiditur autem inquatuor partes, quae
suis locis patebunt. Primo dicit philosophus,quod sunt aliae respublicae praeter illas a Platone descriptas, quarum quaedam sunt ab idiotis, & ignaris philosophiae inuentae,quaedam repert a sapientibiis,& expertis in ciuili conuersatione uiris. Et tamen omnes hae sunt vicinio. res ijs, quae nunc ciuiliter gubernantur,quam istae duae: quarum una in politia sua,alteram in libro legum attulit Plato,ut superius diximus: leo ra, idest primus omni lim . Sed oporter ne id quidem. Secunda est pars, in qua arguit legislatorem, quia non solum patrimonium est aequandum: sed multitudo etiam ciuium,& numerus fi-
Iiorum,ut patet in textu . Opus est ergo ne tales seditiosi es . riantur, id est difficile est enim, ut tales seditiosi non e sciantur . uod igitur valet. Tertia est pars,in qua ostendit, quod aliquid valet adaequatio patrimoniorum, sed non est totum fundamentum reipublicae. Quod autem valeat aliquid, probat auctoritate veterum sapientum , & quarundam ciuitatum,quq tali squalitate utebantur, ut Solon constituit,& Locri exemplo sunt. Et ostendit, quod ubi indifferenter ciues possessiones habebant, ciuitas valde popularis facta est: & confusio quaedam in magistratsbus costituendis. Quare adaequatio patrimoniorum non est vituperanda, sed addenda est determinatio ciuium,ut sit pra dixit,& etiam aliquid aliud ,ut inferius ostendet, quia non sufficit eo modo constituisse rem p. sed est aequabtatem. Quarta est pars, in qua refellit constitutionem Phaleae,& aliorum similiu,quia circa equalita