장음표시 사용
161쪽
publicae, e messationes quidem sodalitiorum, Phidistis . emtum autem O quatisor uirorum potestas , Ephoris 3 praeterquam quod non deterior 3 nam illi ex quibuscunq; sun hanc autem potestatem
suscipiunt optimates . I, res veroΦIenatus, conueniunt Lac daemoniorum regibus ct senibita. melius autem,quod reges non secundum genus, neque id temere, sed si quid praestantius est eorum qui eliguntur,quam quod a itis afferat, aut aetas . nam qui magnam habent potestatem, si is nullius nec sint, multum nocent:
nocueruntque iam Laceda moniorum ciuitati. Plurima igitur eorum quae reprehendi sient, propter transgressionem , communia sunt Omnibus antedictis. Sed quantum ad intentionem optimatum attinet, O reipublicae , quaedam ad popularem Hatum magis declinarit, quaedam ad paucorum porentiam . nam referendi quidem ad populum, aut non referendi aliqua, reges νna cum senatu domini sunt , si omnes concordent: si non concordent, dominus Vs-τHm , populus est: quaecunque autem retulerint m distratus, non probandi modo sententia quae magistratibus υfaesint, potestas per missa est populo , veri etiam pro arbitrio constimendi provide dique , O cuiuis contradicere relatis eorum licet: quod non est. Maliis rebus publicis. quinquennatum vera qrii multarum,ac magnarum rerum potestatem habet, ab illis eligi, O centumuiratum
hos eligere qui est maximus magistram ct hos pluri tepore quam alios imperium retinere conici perfuncti magistratu , impe rant,edi designati ad magistratu ad paucorum potentiam θ ctat. esse autem sine mercede. Osine electione quae sorte fit, optiamatum est ponendis,ctsi quid aliud tale: O iudicia ommia a cumctis magistratibus iuviari,ct non ab aliis ali ut apud Laced
monios. Trani reditur asit maxime ab optimatibus ad paucorum potentiam institutio Carthaginensium ecundum quandam iuresistentiam,ea ratisne quam etiam multi comprobant. non solum .n. Firmos, erumetiam diti os censent in magistratibus esse ρο- nendor, quasi impo ilesii qui egenus ea ista eum bene magistra' ingerere o quietem, Meis .si igitur umere diuitem, paucorum potentiae est er virtutem autem,oltimatum; ista quidem fueris stecisy tertia, per quam constituta est apud Carthaginenses re*ubli ca. erant. n nurgistratus haec duo resticientes,ct praefert A imos, ut reges O duces bestorum.Pstiandum e si ducem bulis fodi
162쪽
excessum ab Optimatibus,ese errorem legis conditoris. m ab initio prouidisse , ualde necessarium fuit ut optimi ualerent quietem agere, nec quicquam ιndecorum facere, non solum in magi iratu, sed nec etiam in uita priuata. s Μοd si in 'icere oportet ad opes gratia quietis,prauum ebi maximos magistratus este uenales,regnae, belli ducasum . haec.n. lex precigis magis facit diuitias quam
uirtutem, ac ciuitatem totam ad Audium pecuniarum conuertit.
nam quicquid apud ciuitatis principes habetur in precio necessarium est aliorum ciuiu opinionem subsequi: ubi autem non maxime honoratur uirtus ibi non est possibile firmum optimorῶ esse in republica flatum. assuescere uero ad lucra rationabile est uendem do,quando per largitionem adipiscuntur dignitates:ab urdum est enim si pauper quidem aliquis, erum bonae meruis, lucrari Hlit, improbior autem non Ῥelit, cum Fumptus fecerit. quocirca oportes eos qui possent optime gemita magistratum,ad magistratimn assumere alius quoqueJule si autor legis opulentiam praestantis bon rum inrorum prouidisse ac eorum qui in magistratu forent,quieti posterisset. Proum etiam videri pote A, plures magistratus ab -ο homineseri:quod in honore est apud Carthagine= ges. unicum
enim ab uno optime perficitur opus: Hoc autem xt serra, praui dendum fuit a legislatore , atque iubendum non eundem tibiciae nem esse , atque Iutorem . quare νbi non parua eLI cuiatas, m gis ciuile αι, ut plures sint participes magistratur m , magisque populare . communius erum t diximus9 ct melius singula conficiuntur, atque celerius. Patet ratem hoc in bellicis rebus Onauticis. in his enim ambabus per omnes cut ira dixerim P transii imperare o parere. Sed cum ad paucorum potentiam νergovesublica, ptime isiud esse iunt,issemper aliqua plebis pars ditetur , ad oppida mittentes. per hoc enim arbitrantur ac Umiunt Liatum ciuitatis permanere .sed hoc e i fortunae opus . oportebat
ero non per fortunam sine seditionibus esse, sed per legislatorem id fieri. nunc autem si adversa fortisua quaepiam incidat, O plebs a gubernatoribus secedat, nullum est remedium legis ad quieteni adhibitum. Lacedaemoniorum igitur,ct Cretensium , ct Casethaginensium respublicae,quae merito insigniores habentur in hunc vis in se habent.
Hoc est tertium capitulu huius secundi tractatus, in
163쪽
quo postea quam redarguit rem p. Cretensum,nunc redarguit rem p. Carthaginensium , & licet antea re pro basiet Phaleam Carthaginensem , tamen ibi reprehendit illius scripta: hic autem redarguit constitutiones vigentis & extantis rei p. quae tamen videbatur habere multa bene, recteque considerata. Diuiditur hoc capitulum in duas partes principales,quae patebunt. In prima igitur comparat istam rem p .cum duabus precedentibus,de quibus locutus est,& ostendit in multis coii uenire cum Lacedaemon ijs,& circa commessationes,& circa reges.teXtus est manifestus,nisi quod quorundam no minum sensiis est explicandus, ut ita dixerim, idest digna memoratu . Imperator uero , id est rex, & etiam inferius, ubi dicit imperatorem, id est regem. Nam Carthaginenses, ut serunt, iam habuerunt reges. commessationes vero appellarunt sodalium conuictus. Melitu autem, id est melius est reges non esse ex vi vi & eodem genere. Plurima igitur reprehensorum . Haec est secunda pars , in
qua refellit quasdam constitutiones diinae rei p. idest Carthaginensium. Dividitur autem in tres particulas, quae si iis locis declarabuntur. In prima igitur partici la dicit philosophus, quod plurima sunt coia his tribus rebus publicis, que quis reprehendere posset, sed quantum spectat ad intentionem, id est ad suppositionem l
sis latoris constituentis rem p. Carthaginensium, cuius Intentio erat constituere gubernationem optimatum,& reipublicae, ipse declinat ad labes, quia suarum constitutionum quaedam magis tendunt ad popularem statum, quaedam ad paucorum potentiam. Nam cum imperatores, id est reges & senatus conueniunt in aliquibus negociis publicis sunt domini talium, SpOL. sunt reserre, vel non referre, ut eis placet, & hoc declinat ad paucorum potentiam. Cum vero non conueniunt, oportet talia referre ad populum, & tunc populus est dominus comprobandi,& etia iudicandi, & contradicendi , & hoc declinat ad popularem statum. Nam quaecutique retulerunt magistratus, id est quaecunque
164쪽
reserant magistratus,eorum non solii audiendi potestas permissa est populo : sed etiam iudicandi,& cuiuis licet relatis illorum pro arbitrio contradicere. Praeterea erant plures magistratus quinq; virorum, qui eligebantur ab illis, scilicet ab rege & senatu, hoc etiam 1pectat ad paucorum potentiam: esse autem sine mercede & sortitione, ad optimates, ut patet in teritu. . Transireditur autem,ostendit philosophus, quod alio etiam modo declinat respublica Carthaginensium ad paucorum potentiam, quia non solum studiosi sumuntur ad magistratus , sed etiam diuites. Quod si sumere diuites ad m, gistratus , est paucorum potentiar, & sumere studioso sest optimatum, Carthaginenses videntur ex iis duobus
facere tertiam speciem reipublice. ergo non erat optimatum. Imperatores O praetores, id est reges & duces exem. cituum . . Excessum, idest egressum, vel discessum . Assignat . n. rationes, quibus mouebatur legis lator ad ponendas huiusnodi constitutiones, atque eas reprehen est , ut patet in textu. Cum sumptus fecerit, scilicet pro adipiscendis honoribus. Probabilius, id est melius. Pra-uΗm etiam Uderi. Secunda est particula, in qua reprehendit rem p. Carthaginensium, quia eorum leges tollerabant plures magistratus ab uno geri, & administrari, textus est inani semis. Vt ita dixerim, id est ut summatim dicam. Sed cum ad paucorum. Tertia est particula, in qua ostendit illud remedium inuentum ad effugiendam seditionem populi, si proderat reipublicae, hoc accidebat , & non erat sussciens,nec firmum remedium. Nam melius erat per prudentiam legis latoris opportunum remedium adhiberi, ut patet in textu . Eorum autem qui de reptib. aliquid tradiderunt,Fidam mm- quam versiti sunt in gubematione esultans,ne ulla quidem,sed in privasta vita ocis vixerunt:de quibus si quid dignum relatu fuit, de omnibus feresupra diximus.Quidam autem legumlatores fuer gubernaverentque hi quidem inpropriis esultatibus,siti vero in alienis tes horum quidam sub modo legum avssiores suere,quidam eriam respub. constituendae,veluti Lycurgus et S lim hi enim leges
165쪽
leges O regub.condidere, currus pridem Lacedaemonii ut d Etam est: Solon autem Athe mensibus. Existimam autem quidam, Solonem legislatorem fuisse praeclarum : nam O paucorum p tentiam sistulisse , quae nimis intemperans erat: O plebem Mese nimie liberasse etcsatum popularem in patria constituisse, optimeque rempub. temperasse. nam esse consilium Ariopagi paucorum gubernationis est: delectus xero magistratuum,optimatium: iudi
cia vero,populare. Sed videtur Solon illa duo cum essent privo nonsustulisti consilium Ariopagi, o magistratuum dele Ius: ac popularem Harum consti tuis ex omnibus iudicia efficiens. V propter quidam isti sisecensent, quod alterum dissoluerit, cum a
rhoritatem omnem ad iudicium traduxerit , quod per sortitionem est. Nam tu hoc im&rusi tanquam tyranno gratiscantes populo, eum qui nune est popηlarem Hatum, rempub. redegerunt con
silium Ariopagi Ephialtes inhibuit , o Pericles: itidicibus ueris salaria Pericles indixit. ac per hunc modum dini quisque eorum qui apud plebem posse uoluerunt, populi uim augere peGeuer runt, donec in ictam quae nunc est topuli licentiam perue/uν.
paret autem hoc non . tam Solonis voluntate, quam casu euenisse :
Malis enim potentia aduersus Medo cum populus caiisa fuisset, maiora des sapere coepit, coepit patronosjeditiosos, contra bonos O honestos ciues,qui rempubgubernabant.cum uideatur quia in Solon eam quae maxime necessaria fuit potestatem,populo tradidisie, ut magistratus creare 9 malefacta corrigeret. nisi enim populus hanc habeat potestatem, seruus erit o inimicus. Atm gistratus omnes constituit ex nobilitas ct locupletibus , ex censis quingentorum modiorum, O iugerum: O tertis me, qui equestris nominatur. quod amem quartum est,seruilebo ex opimitasse didis, quibus nullum Ggistratus assequendi ius erra. Fuerunt a tem legum positores Zaleucus, apud Locros occidentales, O G Nndas Cataniensis ciuibus sui corrasq; esultatibus Chalcidicis, quae sint circa Italiam O Siciliam. Texuant uerὀ quidam inducere, quasi Unomacritu uerit primus letum ferendarum peritus: hunc uero exercitatum in Creta cum esset Locru profectus autem ad Thaletem, per artem diuinationis,eius familiarem fuisse. Thaletis aurem auditorem fuisse Lycurgum o Zaleucum: Zalei
166쪽
DONATI ACCI AI OLIFuit enim Philolatis Cisinthius legumlator Thebanis. erat a stem Philolaus ex familia Bacchiadum , amicus ver o Dioclis, qui in Olympi,s laicissed υbi ille riuitatem deseruit,covinnot, ob amorem matris Alyones,Thebas Drauit, atque ibi ambo dotincti sunt, mons iraturque etiam nunc iliorum sepulchra, quae ab inuicem frieise flectantur: sed hoc quidem ἀ regione Corinthiorum conspici potest , illud vero minime potest conspici: fabulantur enim ita esse con Zituta , Yt ex Dioclis quidem sepulchro non sit pros emis in Corinthium agrum, ob animi infensionem: ex Philolai atitem se prostectus. Habitarunt igitur ob huiusmodi causam apud Thebanos : legesque sitis Philolauου descripsit, O de alijs quibusdam, O de subole procreanda: quas illi leges proletarias appellant. Ethoe ees praecipue ab illo prouisum , ut numerus haereditatum comyemetur. Charanda autem nihil est propriumns madctae falsorum testum. 'rim, enim de his legem posuite diligentia autem,es claritate etia elegantior, quam , qui nunc sunt ieeum conditores. Philolai proprium es,patrimoniorum disparitas. Platonis autems berum,se natorum, et patrimoniorum communitas,o comessati nes feminarum, ct praeterea lex circa ebrietatem ut qui praesides sunt conuiuiora Jobri, sint. Θ in τebus bellicis ea recitatio, per
quam ambidextri fiant per exercitium cum oporteat non alteram manum utilem, alteram inutilem habere. Draconis quoque leges
sunt: sed iam constituta republica leges tulit. Proprium autem Draconis es nihil, quod sit memoria dignum,nisi rigiditas, ob magnitudinem poenarum. Fuit quoque Pittacuae legum conditor, sed non in republica versatus.Lex est propria illius ebrio si quem pulsauerint,maiori poena damnari, quam si sobrii jecisent. quod enim plures delinquunt ebrii qMam sebris,non ad id rest exit,quod magis esse debeat ebriis ,enia: Ied ad utilitatem. Fuit etiam Androdamas I gag:nus legitin coditor c halcidensibus qui Iunt in Thraciae, do h icidio, o de haereditatibus: nihil tamen huius proprium referre quu potest.De ijs ergo rebvspublicis quae principales sunt, ct de iis quae sunt ab aliquibus scriptae in hunc modum consideratum
Hoc est quartum capitulum huius socundi tractatus, in quo philosophus olfendit, quod eorum, qui de re ciuili tradideru quidam in octo & quiete vixere, ut Plato,
167쪽
Ploleas, Hyppodamus: quidam in rei p. gubernatione
versati sunt. Horum rursus fuere quidam legunCsolummodo conditores: quidam & leges posuerunt, & resipublicas constituerunt,ut Lycurgus, S Solon: de quorum legibus,& institutionibus multa narrat,textus est manifestus. Ariopagus. A Marte dictus est,consilium erat continpum. Fabulis traditur Martem eum Neptuno in ce tamen venisse,& cum retulissent controuersiam ad iudiciu in Iouis,ille recusauit,dixit*,ite ad Athenienses.Hi iudicium tulerunt contra Martem': ex quo indignatus Mars in eo loco fixit hastam trementem, innuens illis semper bella: Neptunus vero undas pribuit. Ita enim
fabulae tradunt: & sit finis libri secundi.
168쪽
U I de republica considerat, quae sit γna' q/-que, O Palu ,sere prima illi consid
ratio occurris ridere,quid sit esuitas. nam ea nonnunquam in cὰtrouersiam Ῥenit, cum
al, dicant a riuitate factum,ali, non a cis late,sed a potentibus quibusdam,vel a tyr
liaco παε l ranno. ciuilis autem viri ac legum posit ris, totum negotiam uostri ridemus circa ciuitatem.υ autem rese
public eorum qui in ciuitate degunt: institutis quadam. HIc est tertius liber Politicorum , in quo philosophus posteaquam tractauit de rebus publicis ali rum tam scriptis, quam existentibus, in quibus be- , ea n n se trabent: nunc affert sentetiam suam adducendo plures species rerum publicarum , & etiam Carum labes,ut m sequentibus apparebit. Diuiditur autem hic liber in tres tr atus: in primo declarat, quid1iterius,& ipsa omnino ciuitas: in secundo asseri plures pecies rerum publicarum, & earum labes in genere: in tertio particulariter,& exacte declarat regiam gubernationem,quae est prima species reipublicae, Primus tractatus diuiditur in duo capitula: in primo ostendit,quid est ciuitas per declarationem ipsius ciuis: In secundo quaerit,utrum sit eadem virtus boni ciuis &
Primum capitulum diuiditur in duas parte : in pri
169쪽
ma declarat quid sit ciuis, & ciuitas: in secunda affert quasdam dubitationes ad hanc materia pertinentes. Prima pars rursus diuiditur in sex particulas, quae declarabuntur. In primis igitur ostendit philosophus, quod ad eum, qui de republica considerat, pertinet videre quid
sit ciuitas,& assignat rationes. nam interdum accidit,ut cum aliquid fit in ciuitate,quaeritur utrum a ciuitate factum sit,an a potentibus quibusdam ciuibus,vel a tyranno. Praeterea totum negotium gubernatoris reipublicet vertitur circa ciuitatem: videndum est igitur, quid sieipsa ciuitaS. Cum vero sit ciuitas compositum quiddam,quemadmodum alia rota ex pluribub partibus consistentia, manifestum est primo de ciaue esse perquirendum . nam ciuita est cimum multitudo quadam equare o quem oporteat clam vocari,ct quid sit ciuis, es considerandum: nam de ciue saepe contenditur, nec eundem omnes fatenetur semper esse ciuem, qui in populari fiatu ciuis est, persepe
in paucorum gubernatione non erit civis.
Secunda est particula, in qua Ostedit,quod si volumus percipere, quid sit ciuitas,quaerendum est prius, quid sit
ciuis:probatur,cognitio totius oritur ex cognitione partium t sed ciuitas est quoddam totum ex civibus laquam ex partibus constitutum,crgo oportet ad hoc, ut cognostatur ciuitas,cognoscere quid sit ciuis.Pr terea ob alia rationem oportet considerare de cive, quia de eo sepedi fibritur. Nam interdum,qui in una specie gubernationis ciuis dicitur, in alia non dicitur. iEos litar, qui alio quodammodo hanc appellationem fortiuntur, ceu eos, ut ciuitate donati sunt, omittamus. nec habitatio cissem facit: nam isto modo aduenae, serui emes sent, cum habitatione communicent. nec rursus hoc pacto, qui fori ac iudici, ii habent: nam hoe existit etiam illis, qui simul contrahunt, cu per contra tum forum sortiantur: quaquam multis in locis peregrini
ne id quidem perse Ne habeant, sed necesse est, Ῥt patronum accipiant. Ex diuo si,ut imperfecte quodammodo sint seri, iudici rumque participes, sed H pueri nondum Ob aetatem insicripti, O senes a muneribus publicis racantes,non multum simpliciter ciues
170쪽
dicendi, sed eum adiecis,illos quidem imperfectos, hos autem transrctos, aut quippiam aliud adiungentes. .at nos quae us eum qui simpliciter eruis dicatur, nee hab eat aliquam adum lionem , quae restringat, et corrigat: quoniam etiam de infamibus,ct exui
bus eodem modo rsupra9 dubirari, resionderi potest. Tertia particilla excludit eos, qui non siint proprie,& simpliciter ciues, sed per similitudinem quandam, ut sint aduenae,& peregrini,qui suseipiutur in ciuitatibus,& nomine,non autem re, sunt appellandi ciues. Non. n. habitatio facit ciuem,excludit etiam eos qui eodem foro ututur,& eidem soro subiiciuntur, quia copetit etiam hoc quibuscnnq; contrahetibus. Quare talis communicatio eiusdem sori non facit esse ciuem. Quia etiam inplerisq; locis peregrini non gaudet tali comitiaicatione iuris, & fori, nisi vadem constituant, & patronum accipiant tui vere & simpliciter sit ciuis. Non sunt tales appellandi ciues cum non sint ciuilitatis participes. Nec
etiam pueri, vel senes vacantes a muneribus ciuitatis, nec exul es proprie appellantur ciues,sed quodammodo ciues,& secundum quid. Nos autem quaerimus exacte,&ab lute ciuem omni exceptione remota. Ministri, id est peregrini Patronum accipiat, id est ut vadem dent,& patron si accipiant. Quae restringat. i. que corrcetione indigeat. πciuissimpliciterinusia alia re definitur magis, quam participatione potestatis Dblic iudicandi atq; gerendi magistratus.Mag
fratulem autem alii sunt determinatisruiendis tempus,ita υτ non liceat interdum nisi semel eundem habere: audi per alia teporis spa- . tia iij sunt indeterminati: ceu illitis qui iudieat, qui contion sur, quanquam forta diceret aliquis, tales nun esse in magisiratu consitutos. Atqui ridiculum fuemit,eos qui maxime principantur, magistramna dicere non habere. Sed nihil referat: nam de nomine
est qua simo: est enim absique nomine publica potestas iκdicantis de
cernentisqae in concione, O nondum inditum quo pacto oporteaνγtrunque nominare. sed si desinitionis gratia indete minatus magi Iratus. Nonimus autem eos este ciues, qui huius potestatis νna cum aliis participessum. maxime igitur proprie ciuis supeτ omnes,