장음표시 사용
391쪽
indigna esse,& violenta,ut est etiam ipsa tyrannis. Primum tyrannicum sumunt secundum morem traditum a pluribus tyrannis,qui consueuerunt potentiores deponere &c. Quorum alter est is, scilicet per intensionem tyrannidis. Et neq; comesationes permittere,neq; sodalitatem, neq; disiciplinam,nec aliud quicqua tale, sed omnia cauere,unde cunsiueuerum oriri inter ciues duo,intelligentia Ictbcet,ctfdeLEt neq; Icholas, neq; contientus alio s vaeaιionis alicuius, feri concedere, e omnia facere ex q&ibus ciues inter se quam maxime incogniti sint omnes:
cognitio enim fidem magis inter ipsos aggenerat. Secundum est,quo utuntur tyranni, quod congregationes fieri vetant, ut patet in textu. Intelligentia idest audacia, vel elatio animi,ut quidam exponunt. Et satellites eius apparere semper ac versari circa fores , quominus latere possit,quid quisis agat,o explorare si assuescantsensim animum submittere per seruitutem continuam. O alia quae eunque talia Persica,O barbara,tyrannidis fiunt: cuncta.n.idem pos uni. Et anniti ne lateant, quaecunq; quis subiectorum dixerit, aut fecerit, sed esse exploratores: Demadmodum bracusis , qui delatores nuncupantur, O auricularii, quos submittebas Hie n
bicunq; eoet congregatio aliqua Ῥel conuersatio: νmnus. n.audet,
qui talia forendant,ctsi audent,minus latere possunt. Tertium est quod curant,ut venientes foris representent se domui principis,quo sacile sciant,qui sint extra', S qui intus,&inducant consuetudinem seruiendi. D ne lateam. Quartum est quod nituntur, ne lateant quaecunmque dicantur, aut fiant, constituendo exploratorcs, qui cuncta deserant ad principem, quos aures principis vel auricularios appellant Graeci . nam minus audent, qui tales praesentes formidant. Calumniari quos inuicem. et dφcordiis seminare,amiciscis mi eos constigere, O plebem cum nobilitate, O diuites inter se ipsos, O subditos ad paupertatem redigere, tyrannicae est proiωιis, usneque sumptus fiat in custodia, ct illi quotidianis molestys occupati, care non possint ad consilia contra oramnos ineunda. Exemplum huius sistit Pyramides Aeg In o fiatuae Cristidarum,es
392쪽
Olympi aedificatio a Pi ratidis facta, o Policratis opera circa Samum: haec enis omnia fuerunt insitura , ad Ocium O quietem Iopuloram tollendam,ct ad inducendam paΗσtatem. Quintum est, quod student dissidentes tenere' ciues suos. Et subditos Sextum patet in textu, ut neq; sumptus fiat in custodia, sed subditi alant ipsos custodes. Donaria. id est dedicationes sacras. Et tributorum pensio,vr etiam Syracusis factum est: Disium
enim eam ciuitatem tenente,contigit Syracusanos in quinque annovum tempore cunctas facultates suas in soluendis tributis com
Septimum est, quod nituntur inducere etiam paupertatem per tributorum pensionem quod est valde pernitiosum, ut exemplo Dionysij ostendit, qui ciuitatem forentem opibus exinanivit: de quo quidem Dionysiolo qui videtur Cicero in Tusculanis quaestionibus cum in quit . qua pulchritudine urbem,quibus aute opibus seruitute oppressam tenuit ciuitatem. Studet etiam besium concitare tyrannus, 'ri negociis occupentur ciues, et indigentia ducis continuo detineantur. Et regnum qui' dem per amicos I eruatur: Dranni autem erit maxime amicis eumvsubuertere.
Octauum est manifestum in textu . Et rerum quidem. Nonum est, quod non credit se neque conhdit familiaribus, ut rex,qui volentibus imperat: tyrannus vero invitis dominatur. Et quae funς circa ultimam popularem gubernationem, tyran nica sunt omnia,ut facultas mulierum, ut libet per domos evagandi,quo revelent virorum secreta: ct manumissio semorum eadem de causa: non enim insidiantur sertii O mulieres Tyranno , O si prospere degant necese est introsis beneuolos fore, et erga v nn demo erga populare Aratum: nam et populus dominus esse uult. Ex quo fit,ut adulatores,apud γπομ in honore habeantur: apud
populum quidem populi ductori est enim qui putilum colit O dueis, populi adulator.Tyrannorum γero,qui humiliter conuersatur: quod erit opus adulatoris . nam proptεν hoc prauos amicos habent Uranni,quod adulationibus gaudent . id autem nemo fateret,qui
393쪽
IN POLIT. Ar T. L I E. V. Isto mentem haberet Mero homine dignam, sed amat boni viri,vel non adulantur: ct Miles praus ad praua, clauus enim clam cui diaesar prouerbium θ nullo quidem honesto,nulloq; libero delectari ,
Dran cum est: se enim solum esse talem,putat tyrannus: qui autem subditorum υel honestati Audent, νel Lbertati, minuere e celle tiam atq; praeminentiam tiramiidis videntur: oderent ergo it stiranni,tanquam euersores potestatis sisae. Peregrinos etiam in consciuia O quotidianum Uum magis recipere, quam ciues, tirannorum est,quasi illos quidem habeant hostes, hos vero non aduersa res. haec et hia modi a tirannis fiunt,pro dominatione retinenda, nec quicquam omittunt prauitatis.
Decimum est quod tyranni valde tyrannice,& intense dominantes ficiunt, quae sunt in extrema specie popularis gubernationis. Clauus clatio, scilicet extruditur, sic illi malis in malos utuntur, & prauis ad praua quidem. Undecimiim tyrannicum est, generosis hominibus non delectari. Peregrinos etiam. Duodecimum tyrannicum est,quod peregrinos recipiunt in familiaritatem magis,quam ciues. Sunt autem cωt ita dixerimo haec omina tribus speciebus eoprehen ac tria .n.coniectat tirannus: unum, t animos imminuat
Mium, pauca s sapiant: nemo n. piosi imus contra tirannum in surgit: secundum,quod ciues inter se dissidentes reddas . nun enim prius euertitur tirannis, nisi ciuiuin aliqui intcr se fidem habeant: quapropter e bonos uiros persequitur,quasi pestiferos, ct aduersarios dominationi suae, non solum quia non acquiscunt in serui tute uiuere uerti metiam quia fides eis ct inter se, ct ab aliis plurima adhibetur, neq; accusent alio neq; ipsi se inter se accusent: tertium, impotentia agendi: nemo enim impostibilia sibi aggredi-τur, quare neq; tirannidem tollere si potentia desit. ad quos ergo fines reserantur tirannorum consilia, tres isti Iunt: ad has.n. suppositiones, tiramica redigi postunt uniuersa, partim ne confidant inter se ciues, partim ut potentia eis desiit, partim ut pusillanimi efficiantur: unus ergo modus quo saluantur tirannide talia est.
Hac in parte philosophus redigit omnia illa, quibus uti solent tyranni valde intense dominantes pro conseruatione tyrannidis ad tria capita, ad quet illi respiciunt.
394쪽
nam primum minuunt ciuium animos: secundo dissidentes reddunt ciues: tertio reddunt eos impotetes, & debiles, ne sibi nocere possint. Haec igitur talia tyrann rum solent esse, quibus pro adminiculis utuntur, cum omnimodam gubernationem sibi assumunt, intendendo & augendo tyrannidem.
Alter uero nandus ex contrario fere iis quae dicta sunt, curam adhibet. est autem deprehendere ipsum ex regnorum coτruptione istit enim regni modus corruptionis unus di, qui gubernationem irsam regiam magis reducit ad tyrannicam,ita tyrannidis consere tio est ad regiam gubernationem magis eam referre, unum durit xat obseruando,uidelicet ut potentiam retineat, per quam non modo uolentibus inerumetiam nolentibus dominari psit. nam si hae
abiiciat, simul abiicit ct tyrannum esse .sed hoc tanquam suppositioncm quandam manere oporte catera uero partim facere, partim qu optime simulare, ut regia subernatio uideatur. Hac in parte philosophus affert alterum modum se periori contrarium, quo utuntur ty ranni, qui remisse &non intense,ut superiores, gubernationem exercent. &primum ostendit,quod sicut regnum quato magis trahitur versus tyrannidem,tato magis debilitatur,& ad corruptionem deducitur, ita versa vice tyrannis, quato magis remittitur, & trahitur versus regnum, tanto magis
con seruatur, ut patet in teXtu. Primum enim isderi communium commodorum curam habere , non oludentem largitiones tantas, ut ciues molese ferant, quando ab istis capiunt operantibus,ac laborantibus in sua tenuitate, d
nant autem scortis, O peregrinis,o hytrionibus effuse. Affert igitur multa,quae concernunt rem tilionem tyrannidis,& in primis unum oppositu ei, quod attulit supra,cum de intensione loquebatur. id autem est, ut remisse gubernationem exercens ab immoderatis largitionibus caueat,ut non perturbentur, sed quiestant civium animi, R in publicis pariter priuatisque rebus bonam de eo opinionem concipiant.
Rationem reddant eorum quae acceperint,ct expenderint. quod
395쪽
IN POLIT.)ARI s T. L r E. U. I9rniis uidebitur, sed legitimus gubernator: nee erit ei formidandum,
ne quandos sibi desint pecunia, tam sit dominus tauitatis,ae si di spergerent uranni ex propria domo . O rodest hoc magis, quam
relinquere congregatas: minus.n. custodes res,contra tyrannEm ob
ves ipsas in iurgens. sunt autem formidabiliores tyrannorum custodes,ipsis tyrannis,cum i foras aliquo promisisetur, qu .m ciues. nam isii quidem una profici cunturi hi autem manent.
Affert aliud, id est ut rationem reddat de pecumjs a ceptisin expensis factis,& sic habebitur tanquam bonus paterfamilias,& legitimus gubernator. Nec ei veredum est, ne sibi deficiant pecuniae, dicit philosophus, & melius est,ut eas dimittat penes ciues, quibus uti possit cum necessc silerit pro republica, quam domi cinnulare. Dispergentibus tyrannis, id est relaxantibus, pecuniam ex propria domo magis prodest quam eas congregat-s retin re domi. Deinde redditus 9 impensas apparare oportet, tum gratia diligentis administrationis, tum etiam ut si quando fuerit opus, istis uii psis ad belli necesiitates, omninos seipsium praebere cust dem,o dissensatorem, non ut Darum pecuniarum, sed uo con εnium O publicarum. Affert aliud philosophus, ostendendo quod oportet huiusmodi tyrannum ad euitandu odium,pecunias, quae ex vectigalibus,aut gratis, ad manus suas peruenerint, in promptu habere pro administratione rei p. vel belli
necessitate, cum opus foret, ita ut communes existimentur. Et non proprie impensas. i. sebministrationes. Et videri uelie non asserem, sed cumgrauitate honestum. O talem ut eum non timeans οὐ e sed magis revereantur. Hoc aut non
facile est eum assequi qui facile fuerit contemnendus. quapropto opus est O si non aliarum uirtutum, as saltem ciuita eum curam habere,ae talem de seipso opinionem asserae. Affert aliud, ut tyrannus praeseserat speciem princiapis , non seruili metu, sed paterna reuerentia dignam. Duplex est enim timoris species, ut in oeconomicis inquit philosophus, una cum reuerentia, & pudore, qua
utuntur ad patres filij modesti , S ciues hene moderati ad
396쪽
ad benivolos gubernatores: altera, cum inimicitia, &odio, sicut serui ad dominos, & ciues ad tyrannos iniustos,& iniquos.Verum cum non facile sit principem hoc assequi sine virtute,ut ciues eum revereantur,& non in tuant, ideo laborandum es , habere virtutes, & si non potes: habere omnes, vel alias virtutes exacta salte habeat ciuiles, quibus bonus sit princeps in tali gubern tionein etiam habeatur.
Insuper non solum ipsum videri, nulli protinus ciuium coni meliam facere, neq; iuueni, neq; iutienculae , sed etiam nemini eo rem qui circa eum sunt. Eodemque modo se habere mulieres Ibas circa caeteras mulieτes: nam ct per contumelias mulieris, per multae iam tyrannides perierunt.
Affert aliud videlicet,quod no solum ipse, sed etiam
ei assistentes cauere debent a contumelijs inserendis. Contumeliam facere,videlicet neq; mari,neq; foeminae. Et circa olaptates corporis contrarium facere,quam nunc faciunt quidam tyranni,non solum .nlatim ab aurora id agunt, conuiuamviris continuo por dies plures, verumetiam apparere volans aliis,quod ita faciant, Ῥι eos tanquam fortices beatosq; admiren tur. sed in talibus maxima erit moderatio adhibenda , vel saltem
Heri ab aliis illa fugere , non enim facile inuadi potest, nec facile contemni,qui Iobrius sit, sed qui ebrius, neque qui rigilet, sed
qui dormiat. Asteri aliud ,quod cauendum est a voluptatibus corpori,. unde Plato escam maloru appellat voluptatem, quod ea homines capiantur ut hamo pisces.
Contrariumque agendum eri supradictorum fere omnium. corroboranda enim ct ornanda ciuitas en ab eo, tanquam a curato-
Asteri satis manifestu in textu,quod agere debet contraria eis,quae supra dixit agere tyrannum intese,& Valde aspere tyrannidem exercentem: si enim remisse se gerere debet generaliter, Oportet, ut utatur opposito modo vivendi,quo utuntur tyranni, qui tyrannidem valde intendunt,de quibus locutus csst supra. Corroborata, idest construenda.
397쪽
IN POLIT . ARI s T. LI P. U. I9a Videri etiam oportet ipsum sempeν circa religionem deorum assici Pehementer: minus enim formidabunt populi,ne quad contra
legem ab huiusmodi patiantur, si religioni deditum existimabuna
principem,ac deorum rexerentiam curam habere, minusque cῖt
ipsum audebunt insiurgere,quasi Deus habeat ultores, atq; sauertes. praterea oporter sine improbitate talem videri.
Affert aliiid,quod oportet cum esse deditum religionim bene dispositum ad cultum diuinum. Sine improbitate, idest sine stultitia, atq; amentia, ita ut grauiter &prudenter se habeat. AK, eos viros qui aliqua in re laudabiliter se gesserint, hon
rare, ita ut non existimet unquam se magis honorari a clavibus, suis legibus misentibus, potuisse. Hos autem honores, ipsemet tribueradebet tyrannus. poenas vero ct animaduersiones per alios instige-τ per magistratus γidelice1,ac iudicia . Affert aliud, quod oportet en honorare viros bonos ,& laudabilirer viventes: magnum est enim bonoru praesidium. textus est manifestus. Communis Hro custodia omnis dominationis unius,est neminem unum prae ceteris magnum facere, sed profecto plures,nam sei vicem obseruabunt. quod si que extolJere oporteat,non tamen erimqui sit moribus audax, nam huismodi morum homines, aptissimi
sunt ad inuadendum circa res omnes
Haec est tertia pars huius capituli, in qua philosophus affert quaedam communiter pertinentia ad gubernationem unius. Primum est, neminem facete potenti μsimum caeterorum,sed plures simul honorare,vel extollere. quod si opus fuerit aliquem elevare, caueat ab homine audace. Si vero cui quam potentia minuenda est, modice, ac non νm
simul impetu, vis potestas est auferenda. Affert aliud,quod est manifestum in textu.
Insuper ab omni contumelia ab Iinendum , praecipue tamen a duabus, ne in corpus flagris,ne 've in aetatem lιbidine,instillet. maximeque id catiendum in istis hominibuι,qui honore magni faciunt, nam in pecuniam iliatam iniuriam,auari homines grauiter jerunt: in honιrem vero illatam, qui boni sunt uiri et qui honorem ma'
398쪽
ni faciunt, permoleste patiuntur. quapropter aut non huiusmodi
ominum opera titendum est, aut animaduersiones in istos patrio more,ac sine ulla contumelia fieri videantur. In aetatem Nero ex amore videatur ese conuersatio non ex licentia. omnino aute quicquid pro dedecore habebitur, impensione maiorum honorum eaeZ redimendum. Loram vero qui ad vim inferendam contra covus υνunnilinurgunt illi sunt maaime forimidiacet plurima opus est custodia aduersus eoi qui ita di sti fiunt, ut amplius uiuere non curent,cum occiderint. Quapropter maxime cauendum est ab ,s, qui uel seipse uel eos quos habeant cham fimos contumetia assectos purant: sine ulla enim cura propriae salutis,irruunt,qui per indignationem ct iram aggriniuntur: quemadmodum ct Heraclitus i quis durum eo dicens pugnare aduersus iram: isita enim id emi. Affert aliud, videlicet quod cum cauendum sit ab Omni genere contumeliae, tum Mixime a duabus speciebus, quae parent in textu . cam in pecunias, pro comparatione atque exemplo affert hoc, ut sicut illi in pecuniis, ita & isti in honore: etenim unusquisque grauiter iniuria fert circa ea,quae magni facit. 9duersus iram, id est aduersus hominem iratum,vel furiosium. Cum uero tauitates ex duabus consistans partibus, ex inopibus, scilicet,ct opulentis,maain, e quidem utriusiq; partis salutem propter principatum existimare oportet, atque alteros ab alteris nulta iniuria assci. quieunq; tamen eorum sint potentiores, hi praecipue sunt in gubernatione uendicandi,ac uelut propri, eliciendi . nam si hoc extiterit, neq; e seruis liberos facere compelletur Uronus , neq; arma adimere: altera naris pars tyranni potentiae adiuncta, sussciens erit ad superandos eos qui contra insilere uellent. Affert aliud ,quod cum ciuitas constet ex opulentis &ipauperibus,curandum est, ne alij alios iniuria afficiant, S utriq; sibi persuadeant a tali principe se defendi, atq; servari. Mixime quidem, id est praecipue quidem oportet
virosq; existimare a tali principe conseruari . . Supersuum autem singulatim dicere,de Omnibus istis: intentis . enim mani ina est , quod oportet non tyrannicum , sed ta suam
patremfamilias , ct regem se putari ab illis, qui Fub eo fiunt,
399쪽
IN POLIT. A R I ς T. LIB. V. 193 Cr mediocritatem in uita sequi, non excelsus .
Amri aliud, videlicet quod oportet principem esset veluti pastorem, & patrem populorum, & medium si .
qui,non extrema. Praterea egregios viros per familiaritate sibi coniungere,piabem Ῥero ac multitudinem, perfauorem O gratiam in Oboquio retinere . Ex his enim necesse est non solum principatum eius esse pulchriorem, optabiliorem, ex eo quia melioribus imp es, O non abiectis, neque ex eo quod ipse, neque odio φ, neque formidetur
erum etIam ex eo qχra longiorem, ac durabiliorem eius principaiarum fore contingat.
Aliud est,uide licet ut familiaritate praestantium hominum gaudeat, & multitudini, gratiam consequi sudeat. Nam ut Cicero inquit. Quin magnum est personam in re publica tueri principis, quae non animis solum debet, sed etiam oculis seruire ciuium. Formidetur, id est formidet. Insuper moribus tale esse: it diei recte se habeat ad uirtutem , ,elsemibonus quidem sit, o non malus, sed semimalus. Aliud est, ut se bonis moribus instruat, ut sit bonus,
vel saltem minime malus, id est quoad fieri potest, bonus & bene moratus.
ετ qui omnium gubernationum breuissime durare solent,paucorum potentia , O tyrannis. Quippe illa quae plurimo durauis tempore, Ortagorae Ofiliorum eius , qui apud Sicyonios frann dem habuere , ad centesimum usique annum pervcnit. Durati9nis uero causa uit, quod mediocritate quadam erga subditos utebantur,multaq; legibus seruientes agebant. Et qtita aptus rei militari uit Cl/ythenes, non acile contemnendus habebatur. plurimum uerὸ conuersatione, O Uufamiliari, atque cura , Morem O gratiam populi acquirebat. Fertur quidem Cbsthenes corona se iudicem, quι uictoriae illius contradixerat. Aiunt q&idam huius iud
cissatuam e se illam, ita in Joro sedet. Pisistratus quoque Jertur, at quando apud consilium Ariopagi citatus sevdicium It bysse . Haec est quarta pars huius capituli, in qua philos)pmis ostendit,quod istarum gubernationum eae quae minime durant, fimi paucorum pq tentia atque tyranni R Ab intritis .
400쪽
' . DONATI ACCIA IOLI invitis enim dominant. Et affert quatuor gradus durationis,& exempla tyrannidum praeteriarum. Et primo adducit illam tyrannidem quae suit apud Sicyonios .
Secunda uero apud Corinthum Cypsebiarum tyrannis nam edet durauit annos tres Oseptuaginta, ct mense ex . opselus enim tyrannidem eaercuit annos triginta , Periandrus uero quadragintaquatuor, Namnethicus autem Gordis, annos tres. Causia
uero durationis eadem fuit: cum enim populi ductor esset ops tu hac gratia apud multitudinem praeualuit,vt 4 principio pri cipatas , sine νlla corporis custodia in dominatione posmeraret Periandrus autem eius situs magis tyrannis egessit,sed erat uir bello egregius.
Asteri secundum gradum durationis, & tyrannidis, quae suit Corinthi.
Tertia, Pisistratidarum Athenis: haec ore non fuit continuo, bis enim ex prannide pulsu uit Pisistratus , itaque ex amus rigintatribus, sus annos septem ct decem tyrannidem exercuit: φώ, vero eius annis decem ct octo: atque ita omnes simul fuerunt
quinque ct triginta. Affert tertium gradum durationis,& tyrannidi quae fuit Athenis. Ex reliquis vero illa quae apud Syracusti uis, Hieronis, Gelonis, sed non longa fuit: haec annis enim non amplius quam duo de uiginti durauit: Gelon enim Ieptem annis cum υτ nidem ea recuset , octauo desin Βιs ea: Bieran autem decem: Thrasybulus uera mense decimo excidit. caeterarum uero tyrannidum, pleraque breui tempore durauerunt omnes. suae igitur sint tam circa gubernationes plurium, quam circa gubea nationes tinius
solius , per quae ct corrumpantur, O seruentur, fere de istise sit dimιm est. Affert quartum gradu durationis, & tyrannidis, quae fuit Syracusis. Textus est manifestus, S philosophus
narrative procedit. Et demum concludirmateriam corruptionis di conseruationis rerum publicarum,tam plurium,quam unius, Ut patet. In repub.uero Platoni Socrates de mutationibus loquitur, nec tamen recte: iltius erum relu. quae es optima atque prima, muta tio