장음표시 사용
481쪽
IN P OLIT. ARIs T. LIB. VII. 23 munera ciuitatis. Non eisde,quia no simul. Iuvenibus.n.
existentibus bellandi munus,postea prouectis consultandi,& iudicandi officium est tribuendum. Ergo non eisde, quia differunt a se ipsis secim prius, & posterius, & sunt diuersi secundum aetatem.Eisdem vero sunt haec munera tribuenda, quia licet differant a se ipsis differentia quadam accidentali,ex eo ouod primo fiunt iuuenes, postea senes, tame sunt ijdem nomines secundum substantiam. Sic igitur quaestio soluitur, quod eisdem sunt tribuendalisc officia, sed diuersis temporibus,& statibus:nam ijdehoies esse debent milites in iuuentute,consilliores,& iudices in senectute,in decrepita vero aetate,ut infra ostendit,sacerdotes. Pon simul. i.non in eadem aetate.Secundum dignitatem. i. habita ratione personarum, & temporis tribuere iuuenibus,quod copetit illi aetati,& senibus,quod competit illis,secundum dignitatem virtu,& prudentit. Sunt.n. vires in iuuenibus,c5silium in senibus,ut inqvit Cicero,& Hieronymus,cani hominis sapientia est. Atqui possiones quoque circa hos esse oportet: necesse est enim
facultates adeste ciuibus: hi autem fiunt ciues,na turba quidem v bana vilium ministeriorum,nulla pars est ciuitatis,nec aliud genus quodcunque quod non sit virtutis effector. Patre hoe ex eo quod praemisimus: felicitas erim necesse est,ut per virtutem 't. felicem ero dicere riuitatem debemuι, non ad partem aliquam eius resti-eientes, sed ad omnes ciues: manifestum igitur, quod horum est .l6ssiones oportet: siquidem necesse es agricolas esse seruos, a
Quarta est pars huius capituli, in qua philosophus
ostedit quod horum,quos dixit esse per se partes optime ciuitatis,debent esse possessiones. Na optima ciuitas debet habere sufficientia viis,& per cosequens ipsos ciues, qui ut partes constituunt illud totum:sed talis sitfficientia non erit sine pollessionibus: ergo possessiones adesse oportet ciuitati,& per consequens ciuibus constituentibus ea,quos philosophus declarauit esse ciues in optima rep. Nam operariI,& uilia,seu illiberalia exercentes ministeria, tum etiam agricolae non dicuntur per se partes
482쪽
optimq curitatis, ergo nec ciuex in tali rep. nam si essent proprie ciues, S per se partes ciuitatis, non seret ciuitas omnino,& simpliciter selix. Nos autem loquimur de ciauitate simpliciter, & ex omni parte selici, quantum humana conditio patitur, in qua oportet, omnes ciues per se ipsam constituentes esse studiosos, & per operationes virtutum etiam seliees. Concluditur ergo, quod si ciui tas ad sufficientia vitae debet habere possessiones,P co laquens partes ipsius i. ciues proprie dictos oportet praecipue elle dominos possessionum, supponendo agricolas esse seruos,aut barbaros aduentitios, aut huiusmodi nainisterijs, subiectos fila talis rep. Loquitur n. quod est OG pius repet edum ) de optima ciuitat in qua pugnatores, consultores,& iudice demu, & ipsos facerdotes studio 1bs este oportet, nec huiusmodi pugnatoribus, qui sime
ciues, eri yitur conroditas consequendi virtutem, preser rini sortitudine ius si vera sit fortitudo,comites et nabebit alias virtutes morales Uacare insuper poterut exercitationibus ingenij, cu non semper versentur in bello. I eliquum e LM iri qui ra numerati sunt, genus ese acetam
tum quorum in tutio malifesta est,neq;. n. agricola, neq; artifex , neq; virium Greciliorum quisquam facerdos est deputandus:honori. n. diis est a ciuibus impendodus . sed cum distincti sint ciues in
partes duas, hoc est, in eos , Duι arma tenent, O in eos , qui con
fultant m decens sit D s cultum exhibere, O requim fusi pere eos γλ pro tepore in his labora Rae defessi sunt:his utiq; est δε- croru cura demadanda .quae igitur sunt e quibus esuitas stare no. petis,et quot sint esuitatis partes, dictum agricolas.net Wtifices, es omne mari evia elutatiui existere necessaria est. sed partes rivitatis sint hi qui arma tenet,et hi qui cosultam, et separatu est utarii quodq; ipse runc hoc quidem semper, hoc vero secundum paπton.
Quinta est pars huius Capituli, in qua philosbphus ostendit, s diuini cultus ministeria non est quibusvis,
sed ciuibus tribuendit: qui cum aut Rugnato re a ut coniri liores scam diuersa tempora dicantur, ijdem in extrema aetate sacerdotes esse poterunt. Nam vigente aetate erunt milite, apti ad desendenda, conseruandaq; remp-
483쪽
IN POLIT . ARIs T. L I B.GUI I. at sab omni iniustitia, atq; iniuria: deinde vergentes ad se nile statem erunt apti ad consultandii, & iudicandu ,vigente in eis con sillo,atq; prudentia:demn m in postrema aetate constituti requie spectates, vita omnino collocare poteriit in ministerio diuini cultus, ct diuinartim rerum contemplatione, in qua sitam esse volunt suprema felicitatem humana. Post lisc concludit,& repetit supradicta, quod agricolae,& operari j,& oino ministeria illiberalia
exercentes licet requirantur, ut res necessario ad consistentia ut ita loquar optimae ciuitati hin non sequitur ob tale necessitate,ut sint per se partes illius: sed pugnatores, & consultores, qui deinde suturi sinat sacerdotes, sunt per se partes, &distinguutur ab agricolis & opera-rijs, & alijs stipradictis per totum ths a se ipsis inuicem scam partem ipis, ita ut ijdem primo milites. deinde cosutiores,& iudices sint:demu diuino ministerio dediti vitima etate costituat in diuinaru rerii conleplatione. Quo νώιnstitutio manifesta est. Qirasi dicat distinctione attulimus Ossctorii, da do militia pro tuenda patria ciuibus in iuuenili aetate constitutis, cosilia,& iudicia senibus, at restat ministeriti diuini cultus decrepitis tribuenducensemus.
Videtin autem non nunc, neque paulo ante, hoc notum fulsehis,qui de reptis a philosephantur, quod per genera ciuitas si
distinguendaro pugnatorum genus aliud esse aliud agricolarum. nam in Aeg)pto viq; ad hqe tepus in hime modtim se habet, Sese fri lege: ferente,in Creta vero Minis. Antitia videmτ etiam comesationum institutio,quod in Cretasu tam Minoe res nante: Ied multo prius hoc in Italia,quam in Creta constitutum juit. traduns enim seris; homines ι Portim locorum ,fuisse Italum quendam innorem Regem,. quo inestato nomine pro Oenotris Itali sunt vocitati, oramque iliam maritimam LMrvae quae e ct inter Sosiaticism OLamieti m sinum, cristant diero hae loca, ner semidei ' Ita lim nomen primo recepi e . hunc ergo Italum tradi ut agricultu ram Oenotros docuise, cum prius estent pactores Y i, ac palati res, istisq; leges posuisti ct comes ιhines in ι itui se prinitim qua propter etiam nunc quidam illornm populorum, conre 2trenibur
484쪽
DONATI ACCIAT OLIItaliae partem quae ad Tyreb am versa est, opici, qui nunc est gnomento Ausonii nominantur. alteram vero partem quae ad Iara' nam ct Ionium tertine incolebant Chaones, S tim appetiatam, O ipsi quoque ab Enotris orti: inuentio igitur comessationum hine mirum extitit. Diuisio aute esuitatis per genera, apud Aeg)yrum incoepit. 5 es ins multis temporibus ante fuit, quam Minos increta regnaret. Et alia fere credendum ess eiae modo inueniafuisse frequenter in longo tempore, inmo uera i nities. nam ct quae ne
eesaria sunt ad Qiιm uitae, indigentiam ipsim iacuisse rationaliis est: quae autem ad ornatum O assuetiam, illis repertis, additamenia postmodum facta luisse,ad eapolitiorem uiuendifirmam . quod eodem modo in constitiιtione rerumptiblicarum accidisse crede dum est. Esse vero cuncta uetusta, signum est, quod Aeg It quo mantiquitas maxima putatur leges habuerunt, ct ciuilem instit conem. Quapropter utendum est iis, quaesiusscienter tradita sunt, O quae depciunt, reperire conandum est. Quod igitur agri O possessiones eorum esse debent,qui rema tenent, quicque partes sunt esuia talis, dictum est: O qua de causa cultores istarum,alios esse oro
re se quanta, O qualis regio esse debet. Sexta est pars huius capituli, in qua distinctionem sactam ab eo, ortam fuisse ab antiquis ostendit exemplo Aegyptiorum,& Cretensium,& Italorum. textus est manifestus. ti homines,ut historici. Italum quendam, Oenotriae regem: Unde illud Vergilii, Oenotri j coluere viri, nunc fama minores Italiam dixiste, Ducis de note gente. De distributione uero ipsius regionis, O qui , O quales esse debent cultores,dicendum est primism. uandoquidem neque communes quidem omnium censemus, esse debere pes iones, ut quidam madidere,sed inu amicabili communes fieri, neq; deeste vlli ciuium
alimenta. De comessationibus quoque uidetur omnibus utile se. tit Uint bene institutis esultatibus: quam uero ob causim nobis quoque idem uideatur: postea dicemur. Oportet aurem cirιes uni-Mesos ad earum communionem admitti . at non facile est , ut qui paupora sunt, contribuere tutam pensionem ex propriis p int, cateram domum gubernare. Praeterea in sacrifici,s , culιuque Deorum sumptus communes esse debent totius Auitatis .
Hoc est tertium capitulu huius tertii tractatus, in quo
485쪽
philosephus, posteaqua docuit,quae sunt necessaria optimae ciuitati, ad hoc ut consistat,& oue sunt per se partes ipsius,nunc ostendit, quomodo si distr: buenda regio,tu qui, & quales debet esse cultores. Diuiditur aute in tres partes,quae sitis locis declarabuntur. In prima igitur praemittendo sitam voluntate affert tres suppositiones m naest, quod in republica bene instituta no debent pollessiones omnium csse comunes,ut censuit Plato,sed coes fieri debent usu quodam amicabili, & liberali fructuu comunione,quia ad bene morata ciuitatem,& liberalitate ciuiu spectat exhibere in uice supplementa ad viuendii neces arta,ut sit in omni parte sitfficiens. Secunda suppositio est,q. ad faciendas comessationes, licet uniuersos ciues vocari oporteat tam diuites,il pauperes, tamen non
est facile,ut egeni cotribuant ex proprio & subministret etiam necessitatibus familiae suae. Tertia suppositio est,
celebrari debet diuinus cultus comunibus expensis. Est igitur necessarium in duas partes regionem diuidere, O aliam publicam esse,aliam priuatorum.Vtras illarum partium rursus diuidenda est, illius namo; partis quam publicam esse debere
diximus,una pari Deorum cultui deputanda est, altera uera ad comessationum impe am. Rorsus uero, priuati agri pars una ad Proprias necessitates est deputanda , altera uero ad esuitatem, mduabus sortibus uniciaq; di tributis,an oram locorum omnes pasericipessint, η equum.n. et issu ita se habet,et ad finitima bella cone ortantius.Vbim. his modus non jeruatur ali, facile prosiliunt adfinitimorti inimicitias alidi nimis illas refugiunt, et cotra dignitate.
uaobrem apud quo a lex est, ut qui agras habet uicinos, hi non admittantur ad consiliu belli aduersus istos fusicipiendi, uasi obpriuata sui causam recte consiliam dare non ualetes. agrorum igitur per hunc modum facienda est partitis ob causas antedietas.
Hec est secuda pars huius capituli, in qua philosophus ex suppositionibus allatis infert diuisionem regionis, &dicit,st debet in duas partes distribui in publicam videlicet,& priuata: publica rursus sub diuidenda ita, ut una eius pars ad diuini cultus, altera ad eomessationum impensam deputeturi priuata quoq; iterum est parti eda ita
486쪽
ut una eius pars sit finitima ciuitati altera remota a m nibus ciuitatis,& in confinibus regionis locata. Et notarda est haec priuatae partis subdiuisio: nam posteaqua sit b- diuisit publica partem in illas duas, quarum una cultui diuino,altera o reflationibus tribuitur, statim stibili iii dit priuata dicendo,quod ruinis priuati agri pars, altera ad extremos fines regionis, altera versis ad ciuitatem .i. altera sit propinqua urbi,altera remota,& confinis agris alterius dictionis.& hec sita ostenditur ex dictis sequetibus,quibus talis sub diuisionis causam assignare videtur. Cultores autem ipsi cri idem si Iecundiim uotum optandum est)serui eo debet neq; omnes unius generis,nem animo elati, ta. n.ad
faciendum opus Etlles fuerint, O nihil notii ab eis metuedum erit in seci ritate degentibus. Secundo aut loco barbari minist ri natura sentiles j qisos supra diximus.horum autem in priuatis quidem Ni ct ipsi.pristatorem dominorum sint,in publicis Pero publici. quc admodum aute seruis Hendumsitio quare melius est omniabus seruis Franuum libertatis esse propositum,pontea dis M.' Haec est tertia pars huius capituli, i qua philosophus, postea i diuisi regionem in publica,& priuata,& Vtraq; illaru bifaria sit bdiuisit,ia sic docet,quales debet esse cultores regionis, atq; agroru . no debent.aut esse ciues, ut siti.
pra onsiim cst,veru si ex voto essent eligelli, optandii so-ret,ut essent serui,&publicae partis agroru publici,& priuate partis priuati: secundo loco essent barbari holes exopta di, qui serent natura serui, seia philosophi. Duo aut praecipue cauenda esse dicit,unu ne sint oes eius degeneris, alterii ne sint ni mihi animosi ostedit et inserius, ς, ad hoc, ut sint fideliores, propon edu cst cis pnatu libertatis. Vrbs aLtem quod terrae,marisq; particeps ese debet, ct quo ad totam regionem similiter ese debet cois quatum feri potest, dictames prius. ipsius aute ad seipsam, Optadum est psilonem sortiri,ad
quati Or ressicienter.Primum adjanitatem, quod est necessarium , ad Orientem.n Olem conuerse urbes,et ad eos uentos qui inde persant,salubriores sunt: secundo loco, quae sunt secundum Loream sita: ha nanq sunt ad Hybema potiores. In reliquis uero,nt ad cirules res ad bellica opportune se habeat, ad bellicas quidem, ui facia
487쪽
IN POLIT. ARIs T. L I R. V II. tii facilia si cu ibus in aliena egresidio, hostibus uero difficilis aggre aio lac dissicilis circundatio. quarum autem et stagnoris abundatiam habeat,maxime naturale quod si naturalis deficit,ex aqua pluuiali cistemae ct lacus, qui magnam uim aquarum suscipiunt, comparerarer,ita ut inde aqua si quando obsiderentur, nunqua Obbellum deesse possi. sed cum oporteat de sanitate inhabitatium cuvam habere,hoc autem sit prunum insitu ct qualutate loci, ut bone se habeat, secundum in aquarum salubrium usu,in ea quoq; res diligentia merito adhibenda.quibus.n.plurimum sequentissime uetimur ad corpus,ea plurimum con erunt ad sanitate: aquarum aint,ac uemorum potentia,tale habet naturam . quapropter in
ciuisatibus qua recte sapiunt,distinguidus est aquarum usi s.finooes Junt pares,nec abundantia sit earum aquarumsut alia seorsum aquae ad cibum se potum, aliae ad aliam indigentiam deputentur.
Hoc est quartu capitulit huius tertii tractatus, in quo philosophus,posteaqua docuit, quomodo sit facienda distributio regionis, S quales cultores esse oportet, nunc considerat stum urbis ad se ipsum .i. respeAu sui ipsius, veluti de moenibus, ac aedilici js,& aliis eiusdem generis. Diuiditur aute in quatuor partes,que sitis locis de lara- butur. Dicit igitur in prima philosoplaus,quod antea di-etiim est de situ urbis quoad tota repionem, nunc autem videndii est de positione eius ad se ipsam, & quatuor sui
considerada. Primum vero,& anteola habenda est ratio sanitatis, respectu aeris, atq; ideo oportet urbe ad orientem esse conuersam,& exposita ad ventos orientales. Secundo ad Boreales, qui sunt occidentalibus, & australibus salubriores. Praeterea ita debet esse locata,vi exitus
ipsis ciuibus ad propulsandos hostes facilis sit,aditus verb hostibus ad inuadendum urbem dissicilis. inarto loco considerandum est, ut habeat copiam aquaru,& abundantiam tantam, ut suppeditare habitantium necessita tibus pollit, si obsideretur. Verum cum in locanda urbe maxime, & ante omnia sit ratio salubritatis habenda, ut diximus, ideo philosophus primum aeris boni,qui ex fa- lubribus ventis sit. i. orientalibus, & borealibus, deinde
aquarii salubrium cura suscipiendam potissmum dixit.
488쪽
DONATI ACCIA Io LISecundum Boream. Quia Boreales venti non medioc iter conferunt sanitati,ut in oeconomicis etiam docuit . Notandum, clii Od magnus si a nobis usius aeris, & aquae: in al0s enim intercapedines sunt:sed aere quia assidue spiramus,& respiramus, assidue uescimur: nam spiratio fit per aerem, & accedit aer usiq; ad cor, aliter enim sus
caretur. Unde multum refert ad nostra sanitatem eonteruandam ante omnia bonitas,vel salubritas aeris, deinde aquae,qua etiam frequentissime utimur.Notandum praeter a,quod quatuor sunt partes principales, ex quibus perflant venti, videlicet orientales,occidentales,boreales,& australes. Uerum,ut quida expositores dicunt, . quia materia ventorum orientalium plurimum moratur sub via solis,ideo tales venti sunt calidiores: Et philolophus in meteoras calidiores esse testatur: itaque ob
suam caliditatem resoluunt nubes,&aerem purgant.
Aer vero purus multum confert ad sanitate, nubilosius autem,& palustris, ut plurimum obest. Secundo loco salubres Hint venti boreales,sia vehementes sunt, & quamuis lentius nare incipiant,tamen vires acquirunt eundo,c acrem purissimum reddunt. conferunt etiam ad dige-ionem,impellendo caliditatem ad partes internas cor . Australes vero, & occidentales cum sint oppositosus plerunq; oppositos producunt effectus: nam,&Vapores congregant., & aerem densant, & alia eiusmo-d i generis efficiunt, quae non conserunt ad bonam corporum dispositionem.
Loca.n.munita,non pariter cun ta esultatibus utilia sunt:γthiam ara ad domi tum unius,uel paucorum. in populari autem , Melidi modo,aequalitas loci in optimatum uero gubernatione, ne
trum istorum sed magis crebra fortia loca. Triuatarum autem domorum Drma, gratior es,o commodior ad caeteras res existim tur,secundum recentiorem,et Hippodamium modum, sed ad securitatem hostium,tutelamq; ciuitati utilior erat antiquorum adclicatio habebant.n.il rum Hymia inextricabiles aditus, ex qui δωs consueti euadere vix possent et inscrutabiles latebras, si quia'
grederemur,quare Hrim horum participare debemΨMai. hoo
489쪽
ri, si quis ita dissonat,vr solent agricolae illos, quos votat quidam
rinearum tramites . et non tota urbem facere perviam, sed portas
quasda, et loca c.n. et ad securitate,et ad ornatu se bene habebit. Haec est secunda pars capituli, in qua philosophus considerat ea, quae pertinent ad loca munita urbis,& publica priuata. De publicis dicit,quod non pariter,atque eodem modo cunctis speciebus rerum publicarum sunt accommodata, sed aliter, atque aliter, ut patet in textu. Secundo loco priuatarum domorum habenda ratio est, quarum formam nouam introduxit Hippodamus gratiorem commodiorem antiqua, sed minus munitam: fieri tamen potest, dicit philosophus, ut uterque modusseruetur si instituant illas, ut tramites vinearum, mo- 're rusticorum, & totam urbem non faciant undequaque penetrabilem. Maenia vero qui dicunt no oportere adesse estitiatibus illis quae,irtutem psideant,nimium prisce loquuntur, et hoc uident per ese perientiam reprobatum in iis tauitatibus,quae id sibi ad gloriam iactabant: est. n.ad pares,ac non multo excedentes multitudine, non satis decorum per moenia seruari ,elle: sed cum aliquando id comtingo, fieri postis, ut multo maior hominum multitudo ac maior uirtute superueniat si salvos esse oportet,neque perire, neq; contumeliis affici, firmissimam munitionem murorum putandum ea ορ- portunissimam esse in bello, praesertim hoc tempore, in quo tormenta et machinae ad obsidiones tirbiu,cum ommi Autilitate sunt adinum tae: simile est.n. ciuitatem non circundandam esse moenibus censere , O regionem facilem ad inuadendum quarere,ct deiicere montuosa loca,Opriuatis domibus non circundare pariete quasi uiuis turi sint ciuitatis habitatores. atqui ne id quidem latere oportet,squi moenibus circandantur,licet eis in utranq; partem Yti urbιbus, O tanqMam habentibus muros, ct tanquam non habentibuae, sed eis qui moenia non habent,non licet. Si meto per hune modum se habet non solum moenia cinc Danda sunt urbi, uerumetiam curan dum,nt O ad ornatum riuitatis se habeant decenter,et ad bellicas opportunitates, tum ad alias , tum ad sitas quae nunc sino repertae ἰ ut enim aggressoribus sura est,quibus modis a incant: ita quae
tam iam reperta sunt,etitia dam iniustigare atque philosophara νον
490쪽
. . tua'c est tertia pars capituli, in qua pbilosophus aia seri quorundam priscorum opinionem, qui dicebat, non
oportere optimam diuitatem,& studiosis munitam ciuibus moenibus circundari, atq; eam refellit pluribus rationibus. Primum quia experieti compertum est etiam ijs ciuitatibus,quae virtute suorum ciuium confidebant, quam inutile suerit carere moenibus, & tangere videturiis dictis ciuitatem Lacedaemoniorum, quibus proseis
sent muri,cum cesserunt victoriae Thebanorum. Num timendum est, ne aliquando maior, & praestantior multi
ludo stiperueniat foris, quam sit urbana: itaq; multum valere potest ad huiusmodi vim repellendam,presidium
murorum. Idem etiam probat similitudine regionis,&priuatorum aedificiorum comparatione. Osten)it quoq; quod habentes moenia es uitatis, possunt uti praeter vim tute etia moenibus,& no v i,ut exigentia postulat. Itaq; non obitant in aliquo moenia, quin possint ciues virtute pr*ilante, ita se gerere,ac si ea non haberentur,& tamen parata habere utile est,quando necessitas peteret. Qua i re urbes circundandae simi moenibus non solum ad praesidium ciuitatis, sed etiam ad ornatum. Maxime vero inquit, hac tepestate adhibendus est ciuitatibus murorum onabitus, iusa expugnatores urbium multos habent vincendi modos, & machinarum species omni subtilitate inuentas . Fuit. n. A istoteles tempore Alexandri, quo bellandi studia viguerunt, & multa inuenta fuere genera machinarum , pauloque deinde noua etiam addita a successoribus Alexandri, praesertim a Demςtrio Antiagoni stio, ut nos ex eius vita, quam ex Graeco In Lati
num traduximus, compertum habemuS. Quin etiam ex
machinis instrumentisq; bellicis urbium expugnator est ilictus. suaedam inuestigare,atque philosophari eo qui defendunqui Archimedem praestantissimum geometram fecisse tradunt pro tuenda patria, eo tempore, quo M. Marcellus expugnauit in Sicilia Syracusas.