De idololatria magica, dissertatio, Ioannis Filesaci theologi Parisiensis

101쪽

nibus decepti , deverantur, Mi ota Ῥouent fer*nt,funditus effodiantur, atque in tali loco projciantur, dbi nunquam a culi ori

bus sius 4enetrari, alias inura)iri )ρ sint. A perta equidem haec erat Idololatria, scd quid ad artes maleficas 3 obseruo,Ethnicae superstitionis reliquias eiusmodi,magnam partem Vel ad morborum remedia, daemonis quidem opera, vel ad caelanda auspicia , aut ad diuinationes spectasse. De medicina aegrotis facienda hoc Canone agitur, sed quae a diabolo expectetur. Sic enim in sequentibus: ἈOmnibusque inter scatur di nullus dotum D sit, aut cantadam dei aliquod, munus pro silure sua ro inrus alibi deferat, nisi ad Ecclesiam Domino Deo suo. Eo spectat & cap. 6. Concilij Agathensis, ut citat Iuo , ea dem parte c. 17. nam inter Canones it lius Concilij non censetur. Permutan dum es si aliquc dota ad arbores, dei ad Iontes , )el ad lapides quoslam, quasi ad alturioaciat , aut )bi cantilam , seu quo Hibet munus deferat, delut ibi quoddam Numen sit, quod bo

num aut malum p sit inferre. Ad morborum curationem , obscura& vere mar

lefica arte , illud quoque pertinet apud

102쪽

M A G I C, A. 4 Martinum Braccarensem in Collectione Synod. Graecar. c. 7 . Non liceat in herbarum colleritionibus, quae medicinalesyunt,

aliquis obseruationes aut incantationes attende re , nisi tantum cum Symbolo diuino oratione Dominica, tantum Deus Creator omnium Dominus honoretur. Eiusdem generis& illud in Poenitentiali Bedae c. ij. Mulier si filium siuum ponit sper teritum , aut in

fornacem, pro sinitate febrium , annum νnum poeniteat. Citant Burchard. libro Io. c.

14. & libro I9. & Iuo parte ij. c. I. Est id illud eiusdem generis ex Concit.

Arelatensii C. F. Vescumque diuinos, praecan latores, p lacteria etiam diabolica, vel hemias, dei Dccitos , aliassuccos, sus det ibi impendere tentaverint. Ita citant Burchard.

libro Io. c. 33. Iuo parte h. c. J8. Locus hic mutilus citatur apud Bedam in Poenitentiali c. 8 ac Curiatos S diuinos prae cantatores omisit, Antonius Augustinus, vir singulari eruditione clarissimus, ex veteri libro lacunam suppleuit, Cariarios , in c. I . Concit. Narbonensis non editi, etiam ille morari docet, quibus iunguntur Sorticularij. Ab Hispanico idiomate Cariam, vocem deducit, & quidem apud nos Gallos Curio te vox est

103쪽

quasi ludibrij & contemptus, forte a

pestilenti illo hominum genere, quod satis despicatui haberi non potest. Non tantum fideles nonnulli a diabolo decepti, ijs ad sanitatem remedijs non legitimis utebantur, verumetiam herbis similibus rebus non sine tacito ipsius daemonis auxilio& cultu in alicuius perniciem ab utebant .Ex Concilio Rhotomagensi c. 4. Persi, utaudum es si aliquis subiacus, det bubulcus, silue denator, delceteri huiu modi, dicat diabolica cur nasuper pavem, auster herbis, aut super quaedam ne- furta ligamenta ,-hiec aut in arbore ab con dat, aulin bivio, aut in triuio projciat, d/t sera animalia liberet a peste clade,stalterius per dat, quae omnia Idololatriam esse nulli fidelium dubium es, in ummopere sunt extermi nanda. Non aliter maleficium maleficio

soluere Ethnicam superstitionem sape' re dixit Concit. Ancyran. c. 2 . Graecis , 23. Latinis, ita concepta lectio ex versione Dionysii exigui. Qui diuinationes

expetunt morem Gentilium susequuntur, aut in domos δει ι huiuscemos homines introducunt, exquirendi aliquido arte malefica, aut emptandi causa, sub regula quinquenni, iaceant, se mutam gradus paenitentiae definitos. EXpiatio

104쪽

MAGICA. Iilla quam memorat, Gentiani versione, i dicitur medicamentorum inuentio seu lustratio : Et Balsamo ad hunc Canonem , significari ait morborum, arte magica, propulsionem ab ijs qui se ob maleficium vexari praedicabant. Proferatur & idem Canon a B. Basilio, Epistola ad Amphiloch. 3. & est c. 83. Varie citatur Canon hic a Burchardo libro

IO. C. F. Ιuone pari. ij. c. 2. Rabano, c. 23. Poenitent. Martino Braccarensi, collectionis. c. 17. Additione 2. Capi-

tui. C. Iga, Subiungo & Christianos ac perditos homines , dijs Gentium seu daemonibus sacrificasse , fortean sue Magica institutione, seu ex ritu Ethniaco. Ita capitul. lib. 7. c. 3IS. memora' tur Presbyter Dijs machans seu sacrificans, '& Idolothytis, seu immolatilijs carnibus vescens. Eodem pacto Iuris Graeco 'Rom. libro quinto , damnantur Sacerdotes, qui ritu Gentili columbas immolabant ad sepulchra mortuorum. Beda in Poenitentiali, C. T. per

simile aliquid prodit , & quod ad Ma

giam referri videtur. De bu qui Lemonibιμ immolant, Theodori Epycopi consitutiones ba'bemus, in quibus scriptum t. Qui immolant

105쪽

DE IDOLOLAYRIA .moni , in minimu anno o poeniteant, qui κἀ in magnu , decem annos poeniteant. Referunt id Burchardus libro io. c. 23. Iuo pari.h. c. 39.Non est quod immorer in alijs duobus exponendis,quae ad captan da auspicia vel diuinationes pertinebant, nam haec ab alijs abunde trachata sunt. Attamen illud de diuinatione tantum subhciam quod scribitur in Ca- non. 6o. Concit. in Trullo & Baliamo ne in hunc locum, quosdam in Oriente extitisse, qui se a daemone obsessos simularent, & nihilominus hac simulatione daemones illis familiares fieri, illosque uti hac arte, ut vaticinari videan tur more Gentilium, & ex eo quaestum facere, vel famam quaerere. Vniuersim itaque illud urgeo, has omnes vanas superstitiones, cum Magicis rebus semper copulatas , & Idololatriae nomine damnatas. Ita enim Capitul. lib. c. 6 . eos qui arboribus, lapicii bus, fontibus, luminaria vel alias obseruationes faciunt , Magis & maleficis coniungit Capitul. libr. 6. c. 2Io. Placuit. t fideles cα

ueant ditia quae ex ritu Gentilium remanserunt,

id est Magi', Arioli, Sortilem, Venefici , Diu, ni, Incantatores, Somniatores, Coyiectores,

106쪽

MAGICA. 46quos diu;na lexa irrere: Eubiliter puniri iubet. In iure Graeco- Romano, lib. F. in I e- sponsis Nicetae Archiepiscopi Thessalonicensis, ubi agitur de Incantatori bus , Veneficis, Circulatoribus, Varijs poenis, pro cuiusque statu , Ecclesiasticis coercendis , respondetur, has ego Paganicas consuetudines, nec in Re publica Christiana,& minus in Ecclesia Catholica ferendas. Impuratissimus ille Cornelius, Magicae scholae princeps libr. 1. de vanitate scientiarum C. 48. haec omnia Idololatriae fraudes vocat. Sed ut breuiter de dilucide tota haec disputatio de Idololatria quae deprehenditur in Magia concludatur, eXplicandum nobis est quot & quibus modis magi & malefici, ac uno nomine qui ijs artibus utuntur, latriam & summum diabolo, non secus ac Deo , cultum

exhibeant. Illos varios modos recenset Elmericus, qui ante annos centum

vixit, in Directorio Inquisitorum 3.part. q. 3. Sic autem scribit : simiam

Lemones inuocantes maniferate exhibent honorem latrue Lemonibus inuocatis, dipote ei sito cando, adortando, ox nones execrabiles es

fundendo , se ciuemonibus deuouendo, obediri

107쪽

DE IDOLOLATRIAtiam promittendo, aliquid se acturospro daemo , nibus a serendo , per talem daemonem iurando, per nomen alicuius superlom daemons , istum quem inuocant, adiuvando , laudes daemonum

vel cantus in eorum reuerentiam promendo,

aflectendo , prostrationesfaciendo, cantit tem pro demonu reuerentia dei monito obseruando: ieiunando, det carnem Fuam alias macerando , destibus nersi, vel a s , pro daemonis reuerentia , artis monito induendo per characteres o signast ignota nomina obsecrando, luminaria accendendo , Aurificando , de umbra, ligno aloes .in simibbus aromaticis subfumigari, aues velanimalia alia immolando : sano uinem proprium ex se emittere procuranaeo malin ignem mittendo, holoca lum de quouis faciendo. - nia enim praediciti , in quamplurima alia nefaria inpr.ediris inueniuntura timonibm consultata concupita in quibus omnibus in quolibetρ 'dirilarum honor latriae , si praedi Ea bene considerentur, clemonibus exhibetur. Si enim bene an - quae nouae legis sacrificia Deo exhibita contemplentur , ilsco inuenietur , quod si rudi Ea non Hemonibus , hed Deo sunt solummodo tanquam dena sacrificia exhibenda. Obseruandum interim haec non collectim sed

seorsim & per partes exhibita cultum latriae indicare , quibuscum mens ipsa

108쪽

MAGICA T coiissentiat. Locum hunc de Magiae &Idololatriae societate, & , ut verius dicam , germanitate, absoluam lepida &venusta historia , quam refert Paulus Venetus Peregrinationum suarum libr.

I. c. vltimo , dc libr. a. c. a. editionis

venetae , nam Basileensis aliter distributa. Magni illius Tartarorum Imperatoris Sacerdotes , & Idololatrae, dccum Princeps mensae accumbir, , arte sua magica, ut eX altera mensa crateres & scyphi aurei mero pie'ni, nemine ministrorum iuuante , ne uidem contingente, per acrem tranati ad ipsum perueniant Imperatorem, ac postquam biberit, mox scyphi illi re. deant suapte vi, vel potius daemonum, ad pri orem mensam, quae in medio aulae posita eae Cum autem in Christianam religionem aliquantum propensus esset Princeps ille, qui tum appellabatur Cham Cublai , aut Cobila, vi Haitonus Armenus in historia vocat, & rogaretur a Nicolao & Matthaeo Paulis Venetis, quos ad summum Pontificem postea legationis ergo misit, cur Christi fidem non amplecteretur, re spondit, Sacerdotes suos mira&st Magi,

curant

109쪽

DE IDOLOLAΤRIA penda essicere,vicostabat in illa scutio. rum transuectione, deinde idola illorum loquidcresponsa Perse dare, ac relisuturas praedicere, quod si ab Apostolico viri pietate & doctrina insignes ad eum mitterentur , qui suos docerent; haec nonnisi daemonum .& spirituum malignorum arte fieri, atque maleficia& prodigia ista coercerent, virtutemque illam maleficam cohiberent, tum curaturum se pollicebatur, ut& ipse de Summates Imperij sui, ac denique reliqui fidem Christi dc Baptismum susti

sacris cium Magicum, quale, quotvlex.

isI Vnquam ego illorum pro- it baui sententiam,nόque pro bare possum , qui diaboli

impietatem valde minuunt, cum negant vel daemonem sibi arrogare inter tuos diuinitatis titulum, neque velle homines tam magnifice de se sentire. ac si diuinum aliquod Numen sit , quemque ita cum Deo

110쪽

M A G i C A. Asormponunt, ut si litteratus aliquis seruus, dum dominum prospicit, magis

de neruo, robore, aut de loco, ubi vi- uos homines mortui incursant boves,

quam de ambiendo herili Imperio cogitet. Verissime Regius Propheta Psal.

73. Superbia eorum qui te oderunt assecendit semper. Eusebius Praeparat. Eouangel. lib. 4. c. ij. apertissime testatur

daemones artes maleficas & multa obscena excogitasse eo sine, ut ijs illecti homines, horum spirituum Principemti Archidaemonem , tanquam supre- premum Deum , putarent. Quod vectarius eXplicem, in summo illo totius diuini cultus capite, quod sacrificionititur , idipsum disquiramus. Beatus Augustinus libro Io. Ciuitat. C. T. hoc discriminis adsignat inter bolos Angelos malos, quod Eudaemones illi, de probi Angeli. Quoniam,nos mor

tales miseros, di immortales beatiquesimus,

enico iter diligunt, nolunt nos sibi σφω- re sed ei cuius 'si nobiscum acrisciumst esse nouerunt. Praeclara eiusdem B. Augulti ni interrogatio c. I 6. eiusdem libri. rum eri credensim qui religionis ritibus coli

Hori, sebi sacra scrficia fagitantes o