De idololatria magica, dissertatio, Ioannis Filesaci theologi Parisiensis

81쪽

DE IDOLOLATRIA stultoru appellabatur, quoniam nonnisi a stultis iacuriosi, hominibus consuleretur. Haec Suidas.Vnicum exemptu d

bo.Extat Antonij Torquati Ferrariesis, Astrologi sua aetate clarissimi, prognosticon quod Matthiae Regi Hungariae, in cuius paterna historia lusimus alia quando,oblatum est, anno Christi milia lesimo quadringentesimo octuagesimo , quod cum aliquanto prolixius videatur, praecipuas illius sententias tantum adnotabo.Turci magna strage suorum in Christianos arma movebunt. Venetis prinyam multa inferent damana , post eorum amici facti, Bel gradum in ditionem recipient, Rhodum superabunt, Pannoniam& Hungariam multis cladibus assicient.Tandem vim comminanteS , regnum Hungarorum lacerantes, simulque imperium Romanum Germanumque diutissimis bellis tentantes , in eorum manus cadent: Annus erit Christi IJ9 . vel 1191.Sed prius Apuliam intrabunt, Siciliam, Galliae Hispaniaeque littora classe sua, necnon Italiam molestabunt & affigent. Paulo post, Imperatorem Turcarum in praeolio occidendum praedicit, additque:

82쪽

MAGICA. 3 o sinana namque domus in tredecimo vel quartodecimo capitibus corruet,

nec illum excedet numerum, nec annos salutis IJ96. transibit. Tunc enim horrendo concidet casu, tandem concludit hac clade euersum iri Imperium Turcicum & a Christianis occupandum. Sic refert Leunclauius in Historiae Musulmanae appendice, postEpistolas. Non est vel huius loci, vel meiotb historias retexere , quibus multa quae hac exprimuntur, euenisse intelligamus, satis sit expendisse corollarium huius praedictionis quam varium sit,

quam falsum , quan ridiculum , de

Imperio Turcico funditus euerso , ad annum Christi 1196. cum hoc anno 16o8. tam florens & potens, magno quidem Christiani nominis malo, cernamus , quam unquam antea extiterit, nec ulla parte, aut hiare, aut nutare,

aut inclinare; tanti Imperij moles per spiciatur: nec in quartodecimo Impe ratore osmanida seriem Sullanorum&Principum suorum defecisse videamus, cum Sullanus Muhamet Cham, tertius

huius nominis, sit decimus quintus Osmanidarum Principum , a primo illo

83쪽

DE IDOLOLATRIA smano Sullano. Magno certe consti tit Hungaris haec praedictio,cui cum si

lide inniterentur motumque maXimum

sub Sullano Soleimanno i in Hungaria excitassent, ab eo magna clade aflecti,

suae credulitatis vesanae, poenas non munimas dederunt, quemadmodum Da

rat Leunclauius histor Musulmanae lib. 18. Optandum esset profecto ut omnis illa augurandi ratio , insis externis r bus & quidem remotioribus occupata esset, sed in domesticis versari nullo modo ferendum. Et sanEmerito Constantius 'Augustus Constantini M. filius, seuerissime in istos curiosos inquiri voluit , etiam si in comitatu Augusti vel Caesaris agerent, quos vult praesidio

dignitatis exutos, cruciatus & tormenta non fugere , atque eculeo deditos, ungulisque sulcantibus latera, perferre poenas proprio dignas facinore , nec iniuria, nam ars ista di uinatoria & similes, quae hac legἡ commemorantur , Ipsam pulsant maiestatem. Cod. de males &mathemat. l. 7. Ammian. libro I9, ad finem , postrema haec legis verba referens apposite scripsit. Nec enim abnuimus silurem legitimi Priscis, propugnatoris bonc

84쪽

MAGICA. 33 um G, defens ι, slus quaeritur aliis,onsociare studio muniri debere cundilorum: cum redimendae causa, Palidius,)bi Maisso putiata defenditur, a quaesionibus4el cruentsi nulam Corneliae limes exemere fortunam. Sed exubine moesse casibus effrenate non decet ne ,-

eantur licentia regi subieriti, non potest me. Pertullianus quam verE Apologeticio. 3J. um est perscrutarisuper Caesaris ρ-ute, nisi a quo aliquid aduero isiam cogitatur, vel optatur, aut pia illam speratur su ine-ur.Non ea mente de charis consulituν qua de o-nisse. Et qui dem Paulus Sentent. libri

C. 2I. Vaticinatores qui se Deo plenos assi 'uulant idcirco ciuitate expellipticuit, ne huma- credulitate, publici mores ad Imem alicuius ei corrumperentur, dei certe ex eo populares a

limi turbarentur. Scite Iuuenalis Satyra Nemo Mathematicus Eenium indemnatus habebita tuerb turbones isti, ac rerum noua

um auidi, quibus nunquam Regna &mperia caruerunt, ijs delirijs maxime electantur, & ex ijs rei gerendae con-lia coepta, inita, nec homines istos pla- e vecordes , infelix aliorum exitus ab accepto deterruit, & malum istud re-

85쪽

DE IDOLOLATRIA

scindi quidem potest, extirpari sena

ditus non potest. Post vindemiam pararicidarum racematio superstes, ait Tertullianus Apologetic. c. 3J. Habui aliquando Tabellas genes eos duplicis, de ortu & statu duorum maximorum Principum , ex situ & positione astrorum, quarum Vna delineata & incho,ta tantum, altera pollicebatur benignum Planetarum omnium' aspectum, dempto uno Sole, quem auersum indi. cabat , has furtificae manus clepserunt.

Dolendum equidem illud est homi nes vel summo loco natos vel ingenio non obtuso ijs nugis fidem adhibere, sed quos diabolus ita mente exoculauit,Vt - Qui quid Dixerit Afro grvi credant a fonte relatum Hammons quoniam Delphis oracula cessano Et menin humanum damnat caligo futuri

Ait suuenalis Satyra

86쪽

YMEON Monasterii S.

Mamantis Constantinopoli praefectus , cuius scripta incredibilem redolent pietatem, ante annos septingentos , & quod excurrit Oripsit oratione 3. diabolum quinquetisciplinis& scientijs homines a seiugare & abducere , Ethnicis, Iudaismo, Haeresi, Vitar Orthodoxae , ac denique monasticae professionis, Viths contrarijs & corruptelis; sed quo genere istorum noxiae illae & superstitiosis artes Magicae comprehan'atur , non uno verbo dici potest, gna parte illas Ethnicismum refer c ab haeresi alienas esse certo as firmare ausim, sunt enim aliqua quae

manifestam sapiant haeresim, sed multo plura in illa parte disciplinae, quae illisTheurgia, recta sapientibus Goetianuncupatur, quae cum Idolomania,&hellenismo veteri consentiant. Iam prin

87쪽

DE IDOLOLATRIA pius ad rem ex uniuersalioribus principi j s hactenus explicatis accedam uS , a

que Idololatriae & Magiae istam perpetuam consensionem & 1ocietatem inquiramuS, ac non modo ante Saluatoris aduentum, verumetiam nostris atque adeo postremis saeculis. Theophilus Alexand. Epistola 1. Paschali ad totius AEgypti Episcopos, grauiter, Ut solet, inuehitur in Origenem, qui inter

cetera opinionum portenta quae confingebat, magicis quoque artibus patro .cinium tribueret, quandoquidem assirmaret sibi non videri artem Magicam esse alicuius rei subsistentis vocabulum, sed & si sit,non esse operis mali,nec propterea contemni posse : At dum id facit Origenes fautorem se esse demonstrat Elymae Magi, qui Apostolis repugnauit,& Iannae atque Mambrae , qui Moisi Magicis artibus restiterunt. Sed

nullas Origenis patrocinium habebit vires, quia Christus ingorum praestigias suo deleuit aduentu , & quidem inter Christianos vere fideles: Te tullianus libro de Idololatria. Post E

uomelium nussu im inuenias , aut Sophisas aut alia os, aut incantatores, aut conteritores rue

88쪽

rua os nisi plane punitos. Ressondeat nouae impiet tu adsertor , inquit Theophilus,

imo aperte audiat: Si non es malum ars M. AO , non erit malum Idololatria , quae an silua ricae diribuου innititur: Quod si malum e tIdo lotria, malum erit edi ars Mainica , ex

suo Iob it Idololatria. Cum autem Idololatria Chrisi maiesare deletu sit, indicat p rentem Fam artem Masam 'um pariteraesolutam. Et Tertullianus eodem pacto libro de Anima , Magiam appellat secundam Idololatriam . Sed ut res clarius appareat, Idololatriς & superastitionis veteris originem ab ipso fonte arcessamus: Apud Graecos praesertim N Rom. Varro Roman. doctissimus lib. 1.reru diuinarum,ait se de rebus humanis prius scripsisse postea de diuinis , quia diuinae istae ab hominibus institutae sunt. Athenagoras, Apologia pro Christianis, tradit Orpheum primum omnium nomina Deorum Gentilium inuenisse, natiuitates Sc secta exposuisse, & Theologiam istam, Ethnicorum iudicio sincerius attigiae : quod &. confirmat B.

Iustinus martyr oratione eXhortatoria

ad Gentes. Quanquam Herodotus, scribat libro a. Homerum & Hesio-

89쪽

DE IDOLOLATRIA

dum, primos omnium nomina Diis de disse, eisque dignitates &artes adsignas se formasque illorum demonstrasse verum Athenagoras, Homeruini atque Hesiodum, illud mutuatos esse ab Orpheo defendit. Orpheum Vero Magum fuisse plurimi authores memorant, Uni stabimus Plinio libro 3 o. c. I. & Cuius locum adduximus superiori capite. Numam Regem illius priscae Roma norum sup estitionis artificem praecipuum fuisse quamplurimi testantur. Lactantius libro I. Diuinar. Institur.

C. 22. Numa nitatum apud Romanos au-

Gr , consitutor Sabinus ille Rex fuit. Paulo post: Institutor ineptarum religionum

catur. Ex Tertulliano id desumpsisse videtur Lactantius, apud quem Apologetici c. 13. legitur istud. Numa concepta es curiosi s siversitiosa , & c. 22. haec extant, homo fuit Pompilius Numa qui

Romanos verosissimu superntitionib us onerauit. Rationem adiungit, rupices adhuc feros homines multimine tot Numinum demerendorum attonitos ef iendo, ad humani tatem temperaret. Quam sententiam i js dem pene verbis imitatus est Lactantius supra. Sed quid sibi velint hae ope-

90쪽

MAGICA' 38ccisisi1 mar superstitiones &vnde petitae, declarat idem Tertullianus libro de

Praescript. Si Aramae Pompiliis ei sitiones reuoluamus , siι Sacerdotalia secia, in illita priuileia , si sacrificantia mini teria , in in 'serumenta , omm sicin iorum ac

pia lorum 4otorum curiositates conside remus , nonne manifese Diabolus morositatem

illam Iudaicae testis imitatus est. Clemens Alexandrinus libro I. Stromat. Numam ijs quae a Mose tradita sunt adiutum scribit. Vnde autem id resciverit aut didicerit, non ab alio quam a daemone, si Tertulliano credimus. Qualis

enim illa AEgeria Nympha extitisse putatur, nisi famosa quaedam Maga , Vel potius daemon succubus: nam cum illa consuescere dicebatur Numa, Vt a Romanae historiae scriptoribus proditum. Ammian. libro 2I. genium Numae istum adsignat. Et certe vir nostro aeuo linguarum peregrinarum scientissimus, libro de originibus Hetruriae daemonem fuisse fatetur , qui feminea quidem specie appareret, sed bonum Genium fuisse contendit, quaequidem alias Vestae uxori Iani seu Noachi adhaesisset, sed illi magno alioqui viro,