Alexandri Piccolominei In mechanicas quaestiones Aristotelis, paraphrasis paulo quidem plenior. Eiusdem Commentarium de certitudine mathematicarum disciplinarum in quo, de resolutione, diffinitione, & demonstratione necnon de materia, et in fine logi

151쪽

: νολο.resbustio enim,compositor IeritiοImpossit ero resolutorum compomo,ut mit i par vi in literis exercitato patere poten.

clia tandem en logica resolum,qua quia μα-- hematicis magno Gui est, Mathematica etiam dici

ὸMutione loquitus Aristo in primo Post. . vies in Matbematitis,quam in Dia cis U Irrminiis, cap. id hanc rectolutionem, ibiquet absit eoinpossitiovem declarat, unon Pheto supe eos loco mustis itaris uerbis: Ges

entiaris aeno, hoc conflanter concludi poten prι

pG uni resoluitione inscriptum iri,

nurationis iudicii maximi pre theae laxantaper Elanch.necnon Boetio intace- - 4stulam eompleatur , an inueniendi , alteram n silua Gisunt quamplures reliquam' a

152쪽

ybi postulat nustus enim de re quapiam poterat uel

disseretido,uel demonstrando, iudicium erre,nisi inventis prius argumentorum mediu , quibus iudicariosusitatur rursus, nisi resolutione auxiliante, iudicare argumenta iam inuenta, non ignorauerit , in deceptionis laqueo facillime paratus erit. Hunc Logicae distinctionem in inuentivam, iudicatiuam, optimideclarat, cum ea eplo de regula Archιtectorum , Rodulfus Agricola primo Lib. de inuentio cap. a. mrilibet igitur artifex , non solum demonsratu assed etiam Dialecticus,et Soplasta,utrisqueram dictis Logica partibus , indigebit , velut apud Aristo. patere potest,qui in Prior. anal nonsolum ad iudicii, ex multiplici resolutione habendo,per fractat,dum figuras,tnodos, conuersioues, Ἀγβο- agi morum reduntiones declarat sed etiam deis dio in inueniendo . In Pori. uero de his,quis adiudicium pertinent , inprimo Libro disserit longo fer mone, dum praemissarum conditiones exponit,prinicipia in passones distinguit, caeteraque id genus. In prima uero secundi parte,cιrca diffvitionem,huces circa mediam demonstrationis inueniendum , inuestigandum laborat,ut manifestim est. In Topicis autem,quae in prino Libro tractantur , pro mariori parte ad iudiciam attinent. De probabilibus

enim propositionibus, hoc eu de praemissarum dialeaicarum conditionibus , disputat diligenter reliqui tem Libri usqme ad octauum in locis ipsis,hoc est

in sedibus urgumentorum,pro eorum inventione:eri omnes consumuntur obauus aetiam pertinet ad

153쪽

iudicium, ut patet, mul etiam Alexari. in octari pr atione expotui Moesidiis inulenchisiadere poteris Verum enimuero,quamuis res itas habeat, non tamen omnes isti Libri uel inuentaui, hel resola riui inscribunttir,sed ea maior o difficilior parie titulossortiuntur. In Libro enim densiogis im Medali, ct in Lib. Tost. minor pars, Cy illa facilis, edi continet inuentionem nam in Trior.ex ηθ' ctione consequentium, antecedentium, repugnau rium,medium possidetui , pro iudicio autem eonf dii iam filogismi, multiplici indigemus resolutione. vii declarauimus. In Ponauerisimiliter nam cuilures non possint essesedes mediorum demonstrati uorum,sed una tantum, ipsascilicet prisonis causa immediata,nua eius diffinitio Ii, breuibus, de hoe

se expedi I rixi.causamque dicit esse medium,hoc i en diffinitionem ipsam in iudicanda autem ipsa demonstratione ei que praemissis,quantus aborsuscipiendus sit,declarat ipse Arist. in toto primo Lib.

id postrema secundi parte non immerrto Igitur, resolutori se Libri omnes nuncupantur . In Topr- cis uero, opposto modos res hahet. facile enim etiiudicium,quydunmodo praemissae probabiles uideatur,nihil amplius ponulatur inrnuentione autem infinitus pene labor est , dum omnia loca,in quibus latere medium possit, percurrendasunt. ideo iulorum Librorum inscriptio, inuentionemsapit , non resolutionem ut manifestum est. Et idem fere de Elench. Libris dici posset,quamuis eius inscriptionis alia afflignetur ca a. sed

154쪽

sed dubitabit fortasso quispiam,qua nam natic ne a nobis superini didium seu , quod1 acillimuMnsiit, locum illum unicum, pro medio demonstrationis af signare nam cum diffinitio istud sit,profecto in ba tradenda , maxime laborabitur , cum diffinire pry-pter latentiam disserentiarum , arduum s atque difficile. . Sedfacillimesoluitur haec dubitatio nam aliud aeri res ipsa dis nire, aliud diffinitionis methodum

tradere . hoc enun logicum munus est, neque id prsum nimas arduum , illud uero ualde quidem laboriosum, ad peculiares artifice pertinet.exempli

gratia Philosophus naturalis ιaturam,motum,te-pus,animam, is alia huiusmodi diffinire debet Moralis uirtutem , felicitat m, ct caeter arisee, eodem padio. TU di simili autem ratione, aliud est methodu tradere ad media dialectica inuenien di, aliud uero ipsa media inuenire . illud enim lasgici munus est,c non plan facile i infinitate 'nὸ loca praeparari debeant, Midfacit Arsaongo fermone reliquum uero, hoc es media ipsa in iam praeparatis locis, ad disserendum inuenire,non ad logicum dialecticii,sed ad realem dialecticu,ad numscilicet disputantem attinet. Duplex enim enita odiica, una quae Logica pars est, Topica etiam dicitur,cuius officium eri methodum tradere, qua de imi propost problemate ex probabilibus ratiocinari polymus methodus autem haec,ri locoru prae paratio non usus. Altera uero,facultas quaeda rea

155쪽

elaus,methodoque illa utens disseredo,atque iccirco

interrogans, ad utranque partem cotradimonis argumentari potest. Ulapropter ex quatuor quaesitis illis,quorum mentionem fecimus duo dialectica sibi tantum ascribit, an res sit, scilicet quia sitantiqua enim duo,ita quaerunt, ut neque syrmandi neque negandi nota responderi possit, ut declarat Alexan.primo Top. Quamobrcia non iniuria Dialecticu stissροσος ipsi libetoricae ab Arist. hun- eispatur, hoc en, ut exponit Aleae in Topicis

ἱσόςροσος, circa eademscicet uersans. ut uero Cic. interpretatur,ex altera parte restondens. quam tamen Rhetoricam n a. d. Finibus,ex Zenonis fienteutia latiorem ipsa Dialectica exis fimauit,e quod latius, ctfusius loquantur Rhetores . traque tamen harum facultatum communis est, nullis aliarundfacilitatum limitibus coarctati H praeter ua tmd Thetorica, quamuis de omni proposito dicere possit,ekncta tamen ad ciuileis materiam dirigit,atque Gert quare non iniuria Arist.facilitatem illam ex dialectica, ciuili , modo qiladum compossitam; iuprimo lib. ad Theodectem,esse dicit. Ad propositu igitur redeuntes, stimus Topicorum libros,non im merito ab inuentione magis quam a resolutione,inscriptos esse, laboriosius enim est, methoduis disse

Vendi tradere 3oc est loca ipsa praeparare,quod Logicae munus est, quam locis illis iam dispositis, repraeparatis uti,''od ad Dialecticum realem, hoc est ad ipsi ,de quolibet proposito disserentem,attinere

diximus quemadmodum etia=naecidito Rhetori-

156쪽

sq,quodsicilis praecepta tradere,ad ipse Rheto rem, artificem quidem rationalem perimet,praece, piis uero uti, iam alterius Rhetoriε, realis scilicet, hoc en ipsius Oratoris, munus esse existimanaus. ye Demonstratione, o eius partibus,

Reaquam tria luscientifica, rum disciplinarum instrumenta,diuisionem,diffinitione, resolutionem, ad quartum,hοις est ad demonstrationem refe-tevda esse declarguimus, restat

modi, anteaquam adrema

thematicam ueniamus, quaedam de ipsa Demonfratione,ut arbitror, mn inutilia,pertrabare. Triplises emi igitur demonstrationem reperiet apud Aristo. iiii diligenter primum lib. Post ponderauerit, nam quam uocalit, quia, uel esse tantum,aliam,quam dicμntprop e quidJeu causae ignium,reliquam uero , quasi ex bis compositam quae simulis quia frpropse quid largiatur,quam potissimam nuncupamus Illa uero,qua ipsius quia dicitur,dehinc etiam in alias subdiuiditur,in demonstrationem; cilicet ex ediu.ex signo,ex causa remota, ct forte alias in- e quas d*centem ad absurdumi numerat Auer. primo Coeli sis. Sed his omississub diuisionibus,ad triplicem iliam demoristrationem redeuhites , dic

157쪽

locis innuit, praecipue in Cap. a. Sec uer tamε apertius id explanans clara voce asserit primo posico .mag. 93ares esse,iam dictas 'ecies demonstratio nis,idemq; repetit. a. Coeli. 3 3. Dicit.n.ibi Aueriqu*d demonstratio omnis,a notioribus ad latentiora procedit. se igitur Otiusfuerit ponerius emonstratio erit quia, ct si prius, erit avoluta demonBratio, qua causa, esse diciturs tandem obscurior fuerit causaret,quam suum esse,erit de montiratio propter

quid tantum Them etiam. a. Pon cap. a. dicit demonstrationis potisma ingenium esse,ut communi examine, tramq; cognitionem absoluat. Vnde aliqui dubitarunt, an huiusmodi tres δε- monstrationes Fele ipsa distinguerentur nec deis fuerunt,qui demonBrationem propter quid tantum,

asseruerunt non dis erre s ecie a demonstratione absoluta sed solum peraccidens, res'ectu scilicet Mei vel tui. exempli gratiasquis cognosces unam deficere, causam tamen defestus fiat, tunc qui ad hunc ex

causa demonstrauerit , deinonil ratione usus erit propter quid tantums Nero ead demonstruitio reausa,ad altu factafuerit, qui nesciat nunc Lunam docere;ad hunc demon iratio potissima, o siciliceto causae existimabituraeu littι eadem numero de montiratio, restem diuersorum , potissima. propterquid tantum. dicerida sit,ergo per aeridens dicunt illi non ecie,sa duae demonNrationes

distinguuntur.

158쪽

lam ratiorsem adducit,nis quod contradiciis, π

or. Memini tamen,Vincentium Madium praecepto

iremmen,philosiophum illustrem, causas ipsa distis Iguendo,rationem illorum disoluisse.dixit enim qu)d

causarum,alia cam es in conuertuntur,altae uero Miequag. demon' ratio vero ex causa conuertibili cue ste tu , illum ostendens, poterit modo ivpter quid tantum,modo potist ima nuncupati, ct in huiusmodi causis,non disserunt pecie hae duae demonstratioine sed tantum per accidens Inaltys ero causis , quae non necessario ducunt essectum,habet locum sen Ventia verroist, hoc eri satis dicebat ille adeo. rum argumentum dissoluendum. De duabus vero demonstrationibus,quia,o propter quid quamuis finido appareat earum specifica distinctio, dicit tamen μerroeS 8.T .9 o. quod quando triae duae de Montiratimes simul coniunctae fuerint, erit scientia firmior, uisi ex quavis illa tantum haberetur. Oideo asserit,bi uer. qimd rist.propter firmiorem doctrinam de primo motore terno, coniunxi m. 8.TU,νtrosiq; processus:postea n.quam ex motu ipso' tanquam ex esse diu demonstrauerat,ptorem mervium ib moliendo, nou motum idebincquasi regre

milens, Molore aeterno,mbrum sternum conclusit.: Haecdicit, uerroexoccasisne vorum dictorum,

Eubitaruili aliqui, an dadus esset hi semodi regresejus, lemonstriincio ita quod habita ex ecbpse, im iterpositi e,ex hac deinde etiypsis necessario ad fremorem doctrinanti habendast. Iridam hoc negarut,hac quid ratione ductu inmisprocessusscien

159쪽

' ficus,a noto ad ignotu progreditur,teste Arist. pri Ps.Cap. I. ,. zaeum igitur per demonstrati nem quia, ad causam deuenerim, istamqi esse illius Uectus causam cognouerim,inin dehinc demonstra iune,propter quid scilicet, quid tandem sequari quid amplius notum erit cognoscam. n. illum esse dum, esso, lectum illius cause.quod etiam expriamo processu cognoueram, cum simul natura sitio Cnoscere causamsub ratione ςa aeder essectum subratione effectus, propterea quod causa Messectu sub relatione sunt. vanus erit igit/ι processuu illorum alter. Adducunt etia alias rationes,qua quia codem fer tendunt,omittendae modo sunt Aliqui, qui verroi jdicti suης , ut eis sentevtia et defendant,ita praedictam rationem conatur soluere,ut

coacti ponan quandam ' ipsi dichnt inuociati nem post primum processum , quam ego ponderam η' intellexi, quid stii, stet.aνt enim ista eri Piuam a priori processμs,auta posteriori, quicquid uetur, obscuras ambages inciderimus, ut cuilibet rum in logica versato, nifestum esse potest. Ego vero in hac dissicultate, non quidem parua. sic re ressum defensare soleo, ut aris. Hrisper- endam in primo Elrecberum ubi dicit , quod eadem res tra 'osita equeηter lateresolet quod videtur etiam innuere. 2. Triorum, quando loquitur

4eyubsumenda minorisub maiori. DicerEigitur ad

Argumentum, quod quemadmodum eadem ore,disnitionis, discliti notitia, praeterq quod hinc amagis es inuoluta , illi pansor sic notitia tu regressu

160쪽

gressu exsec do processu, quamuis sit eadem,qua ex primossit exparsior tamen, ita clarior.Potest etiam. hoc confirmari,ex dictis Simplicii in praefatione lib. TU.ubi de triplici disniti notitia agit. Tosumus igitur concludere, triplicinitiam demonstrationem, esse eripateticam, demotarationemqresse potismum, qua simii dat effectumis eius

causam Vtrum autem talis causa, in demonstratione potissima, possit sub quolibet caGarumgenere. reper iri, ex congequenti, trum diβnitis,quam-ιibet admittat causam, inferiu aliquantilbrian-ἷendum erit. De quibusdam assumptis, ad deelarandum medium demonstrationis potissima cap. Quintum. Esat mo circa demonstratio

nem, num aliud tantum brio viter perstringendAm,etstatim ad mathematicas demonstrationes accedemus illud aute en, cum medium, νe causa in demonstratione potissima, diffini tis esse debeat, quae nam conuenielitior, ansubiecti diFnitis,an passionis, pro medio admitti debeat . Equidem dicam enim quod sentio η quam potui satis mirari, aliquos ex Latinis Arist. Interpretibus. Graeci enim hoc dicere nonsvntausi in hanc sententiam essendisse, ut assererent diuinitionem

subiecti esse lotimum medium in demonstratiονε