장음표시 사용
81쪽
Itochlearum, quod ad tratiorium genus attinet plura lunt gen a. Est enim Trochlea machina quaedam in torcula
ri uiuario,ad exprimenda uina, collocata in quo quidem torculari pisa,cochleae ct buciuia reperiuutur, quo umomnium auxilio. Pua calcata premitur, a uinum exprimitur Alis etiam sunt Trochleae,alia constructi ne ad oleum conficiendum excogitatae. Verum quod
ad hanc quaestionem φ fiat, Trochlea est instrumentsi
quo utuntur Archit dii ad trabenda, uel eleuanda poderi Primo erum tres erigunt trabes talis crastiri. ut onerum elevandorum magnitudinis ratio habeatur qua trabes in summo coniunguntur, ac fibulam quandam in earum capitius colligatam si pendunt, atque in imo abinuicem sieiunctae firmantur, ac ad tria gulam collocantur alligatur fibula, quam diximus Trochlea quaedam, quam rechamum siue Vestam vulgo dicunt in qua induntur orbiculi duo ieraxiaculos uersaliunem habentes, qui vulgo rodeta mincupantur in quorum altero, insuperioriscilicet irai ci-ru pr obunis iste,quem ductarium nominant dein-- ceps demittitur junis, circa orbiculum minorem, uel inferiorem alterius trochlea in oris inducitur, referturq; ad rotidam inferiorem si perioris troclleae, est rursus demissus ad inferiorem trochleam . in eius superiori orbicido reli ratur reliqua uero iunis extremitas,deorsum demissa ad imas trabiu partes,seuccula dam annectitraria uxta aut imas trabiumpartessi--
82쪽
guntur celonia,quorum meminimus in XIII quaestione intra quae quidem celonia succularum capita collacantum . dum uersatio fiat non exeantsuccula succula uero propyearum extremit ater, foramina habent, per quae collopibus,sive ut ita dicamUangulis, trai ciuntur in capite autem trochleae inferioris , suntferre forcipes,quibus ipsa trochlea, ad onus et uandum,coaptatur atq; accommodatur. Cum autem uelimus pondus aliquod eleuare, annex, alligato, ut diximus,alte funis capite ad ipsamsuccula,tunc illam auxilio collopum uersantes, moles eleuandassu Itollimus.
83쪽
atollimus. Huius totius machinae quam descripsitnus, si haec figura in qua trabes sint A, B, C uero
crit fibula,cmsuspenditur superior trochis quae sit Rinferior uero eriti forcipes sunt, I pondus eleuanis dum G, caput autem res iis, quod debet succula altigari, erit H. Succulam non ponimus in hac figura: tum qiua eiu non metam Aristoteles, tum etiam
quia iam in X ILL quaestione,eam desicripsimus collocanda autem estistra binas ipsias trabes quo
te ni iuxta trabe coaptentur. Animaduerten metiam est, quod quandoque m*periori trochlea , tres sunt orbiculi. tu inferiori uero duo, per quos omnes duis ritur iunis, ct tunc ea ratio machinationis, qua per
quinque orbiculos conficitur, pentaspastos graece dicitur. Dautem per tres tantummodo orbiculos funis circunuoluitur, ut in hac figura, tri Jastos nuncupa-xur . Notare etiam debemus, quod in hac quaestione abutitur quandoque inistoteles uocabulo trochleae,ilium accipiens loco orbiculi in ipsam inditi . Nec mi-m elim vimaduertendum,quod nonsuspendit Arisbteles trochleas auxilio trium trabium, ut descripsimus fed di ositione ac construitione duorum tigno rum, machinam conficit quod non ualde a nonra descriptione disimile est loquitur enim Aristoteles detractione ponderum, non de eleuatione ipsorum sed eadem est in omnibus,eademq; quaestionis solutio nos autem hodiermoni tmsecuti sumus,ut nostra descriptios stureset familiarior . En itaque qu sis. Cur si qui iam componens binas trocbleas in tignis duobus,accυntrario ad trochleas modo, cirsutosun iis
84쪽
eunduxerit: cuius alterim quidem caput, trochlearsi alteri innitatur,reliquum vero ita coaptatum sit,ut a funis initio trahere incipia imagna trabit pondera,licet infirmarum sit uirium. An quoniam quMe rotula in troch is uectis uicem obtinet, cuiusfustimentum en axis in centro rotatae uectis vero extrema, lineaseunt qua a centro exeunt mouens autem es uir
tu trahentis,quae in qualibet rotula dijunditur.id autem quod in ueni mouetur,en inclinatio mutus eleuandi oneris, qui quidem nutus in qualibet rotula, eter ipse diffuseus es. Quoniam ergo iacilius,ut iam saepe diximus, commouenturpondera auxilio uectium, quam sola manu rotula uero in trochleis uectessunt: sequitur quod,ssi,na tantum erit rotula in qua funis cireunducatur, facilius tamen eleuabuntur ponde-ra,quam manu. Quod eo magis contingit fieri , quo plures erunt rotula fecunda enim rotula fibi tanquaalter uectis adiuncta esset, atque huic quidem tertia, sit deinceps ita quodsemper ponerior rotula, minus laborabit, quam praecedens continuo enim fit minor labor cuius diminutio, minori semperproportιο--
ne conficitur exempli gratia si manus ipsa absque
aliqua rotula, uel uecte, centum librarum trabet pondus, auxilio prima rotvia trabe centum uerbi gratia sexaginta sed huius summae prima rotula,nsudιmidium trahit hoc est non dimidium laboris est inrotula, Ad dimidio quidem plas . trahet itaque pondus librarim plas quam octuaginta ct eodem pacto dicendum est deinceps de alijs rotis, ita quod potir nia rotulta, minimum quidem trabit, modicusque eti
85쪽
em labor quesibet reine posterior rotula praecedentis uectis est, ac ideo adiumentum ipse praebet: minorem tamen ipsi aboris relinquit partem, maiorem uero sibisomit. Quapropter in aedificiis etiam construendis,magna barum trochleari auxilio, Archetenti leuant pondera,ab una trochlea ad aliam, funem inducentes,ac ab illa rursus ad succulam,qua er ipsa auxilι uectium, munere fungitvrsuo Pacide,idem est, ac si alteram trochleam esscerent.
Quaestio Decimanona Cap. XXIIII.
CV siqμi Jper lignum magnam imponat siecu
rim , desuperi ingens isti adi ciat pondus, aliquam tamen ligni partem modicam de qua curandu=n sit, non diuidi s si uero quispiam minorem admodum securim extollens percutia iusto super imposito onere, illud idem discindit lignum: cum tamen multo minus habeat ponderis id quod percutit, quam quod superiacet incumbi, An quia probata admodum apud sapientes est propositis,quod omnis cum motu est operatio es quod graue ipsum maiorem ex ponderositate a sumit motum, dum mouetur, quam dum ex quiete moueri incipit sicut haberi potest ab Aristotele ex primo Coeli. Incumbens igitur pondus ali od, uel non mouebitur ex naturali sua gra-Dedine, uel minus certo mouebitur, minusque proprio tetur nutu motum uero, expeculiarigrauedine, o etiam ex uirtute percutientis,moueri ipsum contingerit mi uia ergo res mota dum sunt in motu, si recens addatur impetus .aehemotius mouebuntur.
86쪽
quam si a principio, quiete impetu num susscipiant;
nihil mirandum B,si euenit e videmus, quod nunc stione proponitur Ad quid accedit, quod securis prisa cum lignum diuidit,cuneus quidam licitur angustior enim ex incisioni latere, quam a tergo est . Cum ergo paruus cuneus, ut superius assumpsimus, quia ex duobus fit uectibus,contrario ad istinuicem modo confectis,magnas disndit moles securis etiam ipsa,quia cuneus quidam fiet, uehemeti percussa plaga, magnas c ipsa discindet trabes.
Ulla Mechanicarum quantonsi ristot lis uid exemplaria, in quibus nopauca menda pasm consticiantur praesertim insecunda ursione, uigesimaquinta, ct trigesima et prater unum solummodo satis antiquum quod Florentia inuent,in Bibliotheca Diui Laurentis. in quo pauciora,quam in ceteris, mehercle sunt men da. Non mirum ergo erit, si in elucidanda bacauta' stione uigesima, interpres quidam, totam quaestionis sententiam destruit a Iasio igitur alii en cursatera,qua carnes, siue alia merces ponderamus,paruo
appendiculo, quod grace σφα ρωμα,,ulgo Romanu
appellatur magna trutinat onera cum tamen tota
natera dimidiata existat libra sola enim altera pendet lanx,cui onus imponitur,ex altera uero parte absque lance tantum est statera. stateram autem uoco,in nrumetum quoddam,librae simile, praeterquam,quod ex altera tantum parte Iustenditur an umquam imi ponuntur
87쪽
ponuntur quae ponderaudisiunt in altera vero parte, quoddam discurrit appendiculumferreum,parus mo iis , quod alterius lancis inquam me urarum imponunturpondera,qua agraecis misy m appellantur, sicem gerit In medio autem horum ancisscilicetis appendices una uel plures existunt trutinae,quamuiso nitantum,qua magis libeat,ponderautes ut4mur.ὰ trutina autem uersus alteram partem,tregione scilicet lancis,quampluressignantur nota, quisrum numeΥo,molis quam pendimus, declaratur pondus huius modi autem notae in statera,uicem obtinet iecomatum
in libra. Huiu odi itaque instrumenti, haeccine sit figura νbisatera sit c B, cuius alteri extremo sci-
dicet Α, appendatur lanx, uidelicet g ex altera us o parte disturrat appendiculum F, trutinae aut mi D, i, quamuis plures etiam esse possint secat inferius manis stius apparebit. Ad propositum ergo re deuntes , hancpropositae quaestionis dicimus esse cau-lsam, quoniam contingit stateram essesimulis libram est uinem Libra quidem fit,quoniamquscunque trutinarum in Ratera,sit centrum. quamuis in altera -tanc parte an sitis tamen in reliquaparte,appendi
88쪽
culum eius lancis uicem tenet,in qua siecomata ponuntur in libra hoc itaq; appendiculum in Hatera incumbit, ceu si quis alteram apponeret lancem istiq; podu imponeret manifessum enim est,quod appendiculum hoc pondus trahit quod in lance est ut autem Hatera,
noniolum una , sed plures possit esse librae,plures iusmi trutinae. ita quod quicqiud inter earu naquaq;
ex appendiculum est, dimidium t libra simpertamen quandocunq; aliquid ponderamus, una tantum li brasit,alteram quidem habens lancem, in quam onus ponderandum postitura alteram uero ubi appendicu
dires inpropter hoc, quodio altera exinit lanx,sed inliqνi gerens eius uicem,sta riction libra appellatur . Huiusmodi ergo existens natera, multa,ut dixi, uni librae, totq; numero quot trutinafuerint quandoq; nimbac trutina utimur quadoq; illa propterea quod idem appendiculum,non eadem depressionem facit, quassis accepta trutina uerum quo magis cum
pendimus, proximior es lanci trutina illa, qua utimur, eo magis trahitursusum pondus quod in lance ere: propterea quod longior sit linea,quae a trutina ad appendiculum est si enim exempli gratia , lateram in trutina , suspendimus, maior sit linea D F, quae scilicetu trutina , hoc es a centro ad appendi eulum te quam si trutina E, uteremur. Cum ergo longioria centro linea ce serius, facilius moueatur celerior necessario erit motus deorsum psius D, F, quam esset E, F quare ex parte A, maior etiam esset
eleuatio siquidem ex hoc eleuatur A, quod depri itur F. atq; hac pacto uidere possumus, qu0m do
89쪽
do Ratera fiat uectis,quodpaulo superius disebamus. t enim uectis inuentis, quia Diciment Arsitim habet,ubi trutina est trutina etenim es fulcimentum quoniam itaq; mouens ' deorsum deprimit, ac uim facit,necesse eri quod ex altera parte,pondus in m ct commouendum, quod est in , atq; ob id in Ε, adsuperiorem partem extoliatur. Vectis igitur fit satera ac tot quidem vectes,quotis librae, quot sc licet numero erunt trutina . uod autem in sine quaestionis dicit Aristoteles illud eri quod sicilicet illud dem quod facit in libra pro meniendo aequilibris, ipsa secomatum impositio, idfacit in natera appe diculi di cursus, per notas, quas signandas essedi almus in statera, eo enim usq; appendiculo discurri
mus in Iditer quoussia librium reperiatur: sicut etiam in libra ecomata in altera lancem imponimus, donec simili modo libramentum haberi possit. Quod autem dictum es de multis trutinis in statera,commuinis usus non obserua sita tantum ad summum imponit duas, ac cum quidem utimur trutina'ista, quae lanci
propinquior est , exempligratia ipso D, dicimur uti
trutina crassori latiores enim notae fiunt, siue conside rantur, initiissmodi pensione.cum uero trutina remo tiore, ipso uidelicetis, tisi fuerimus, drcitur nos usos esse trptina minutiarum, ad quam Minutiores, si gnatur notae. Sed qui*iam dubitabit quia cum innatera non posint commode inueniri, nisi duo latera,
qua notis signaripossint quomodo dictam es, multarum trutinarum posse flateras fieri otii re ondendum est, quod nihil refert, an in diuerso Jeu potius q
90쪽
in eodem latere, habeantur notae multarum trutindiarum eadem enim nota,quam,hac se trutina, unciam
exempli gratia,significare, seu declarare dicimus eaudem si qua alia utamur istina uas uncias,sive quot libebit lignificare dicemus. sic de alci s. Sed de hac quaestione hactenus. Σῖ Quaestio igesim aprinia Cap. XXVI Ur chirurgiam exercentes, facilius dentes extrahunt, instrumenti cui damferret,quod forcipem appetant, uulgo enaliam, adiecto onere,quam sisola utantur manu An huius rei, plures possunt esse causa.tiam detem ipsum,cum lubricus si magis ymanibus quae lenes et mollessiunt, quam ex forcipe elabi contingit cu mini manu ipsa tenaciter ac constanter , comprahendi non possit dens,forcipes autem tenacissimisint,non injuria difficulter manu ipsa extrahitur,facile uero cumfor- eipe.PVterea quoniam digitorum caro mollis si,deui tem totum complectitur et propterea illum ex auuerso tenaciter compraebendere non potent quodferrum ob suam duritiem,ac constantiam, com di Hef-cit.atq;facillima ob id dentis euulsio ferro,non digi iis contingit fieri dinetiam aliam asserere possumus -esse causam.quoniam scilicet in huiusmodi forcipe,duo intelliguntur uestes sibi inuicem colatrari quorum
unum solummodo erifulcimentu:cui ambo uoties in- . nituntur.atq; illud est,coaptatio, siue conexio ipsoruuentium. Hoc igitur instrumento utuntur medici , ad πommouendos dentes. qui cum primumatis commoti