장음표시 사용
131쪽
Acrus III. SCENA III. rosa S Mihi. complectere.' . secto lubens. PR. utinam sic essi ramur l
LE. O Libane, UT MISER est homo qui amat l
Qui pendet, multo est miserior. LE. scio, qui periculum feci. Circumsistamus: alter hinc, hinc alter appellemus. LI. Here, silve. sed num sumus est haec mulier, quam amplexare Z3O M. Quidum 3 Li. quia oculi sunt tibi lacrimantes, eo rogavi. AR. Patronus qui vobis suit futurus, perdidistis. LI. Equidem hercle nullum perdidi: ideo, quia nunquam ullum habui. LE. Philenium, silve. PH. dabunt di, quae velitis, vobis. LI. Noctem tuam & vini citdum velim, si optata fiant. 3 3 AR. Verbum cave sexis, verbero. LI. tibi equidem, non mihi opto. . Tum tu igitur loquere quod lubet. LI. hunc hercle ver
LE. Quisnam istuc accredat tibi, cinaede calamistrate Tuia' verberes, qui pro cibo habeas te verberari ZAR. Ut vestrae sortunae meis praecedunt, Libane, longe, A. Qui hodie nunquam ad vesperum vivam l LI. quapropter quaeso 3AR. Quia ego hanc amo, & haec me amat: huic quod ego dem, nusquam quicquam est. Hinc med amantem ex aedibus delegit hujus mater. Argenti viginti minae me ad mortem appulerunt, Quas hodie adolescens Diabolus ipsi daturus dixit: AI Ut hanc ne quoquam mitteret, nisi ad se hunc annum totum.
Videtin' viginti minae quid pollent, quidve possunt ZIlle, qui illas perdit, salvus est: ego, qui non perdo, pereo.
LI. Iain dedit argentum Z M. non dedit. LI. bono animo ea
2 p. est Plauto,post 3 s. vis areJse. lubet,velim .Lambo salutationem statim per particulam, sed, 42. Delerit. J Deligere se diligere si- aliud aliquid subjungere. Pistor. Fumus. lignificant distractionem dc divisionem.
132쪽
secro vos,so Eadem istac opera suavius est complexos fabulati. LI. Non omnia eadem aeque omnibus, here, suavia esse scitor Vobis est sitave amantibus complexos fabulari: Ego complexum hujus nihil moror. LE. meum autem haec
Proinde istud facias ipse, quod faciamus, nobis suades. I AR. Ego vero, & quidem edepol lubens. interea, si videtur, Concedite istuc. LE. vin' herum deludi Z L1. dignu' st sane. LE. Vin' faciam ut me Philenium praesente hoc amplexetur Li. Cupio hercle. LE. sequere hac. AR. ecquid est salutis r sa
tis locuti. LE. Auscultate, atque operam date, & mea dicta devorate.
Primum omnium servos tuos nos esse non negamus:
Sed si tibi viginti minae argenti proserentur, Quo nos vocabis nomine Z AR. libertos. LE. non patronos AR. Id potius. LE. viginti minae hic insunt in crumina. Has ego, si vis, tibi dabo. AR. di te servassint semper,
61 Custos herilis, decus populi, thesaurus copiarum, i. ex
Salus interioris hominis, amorisque imperator. Hic pone, hic istam colloca cruminam in collo plane. LE. Nolo ego te, qui herus sis mihi, onus istuc sustinere. AR. Quin tu labore liberas te, atque istam imponis in me. LE. Ego
o. complexos. J Scit . vos. Hoc eo dixit, quod collatis capitibus colloque
s 3. Hubui. J scit. Leonidae. Hae aspernatur. J Serviliter penitus & irrisive,culpam & eausam separationis suae in philonium retorquet. Et non video, quo modo non argute dicat servus: hunc Leonidam non libet amplexati, illam tuam Philenium non licet. Camer.
9. Musultate, sec. devorate. J P nulo: orationem aures devorant. Oc. Neursius emendat: a cultato atqueop.
to o m. d. devorato Quia ad unum Aisyrippum ei sermo sit. Taubm. 63. Crumina. J Bulga. foriculusemnis, quam O cruminam veteres aneta runt i se es sareulus . brachio pendens. Nonius. 6s. Custos hollis. J Id est, heri. Ita varro Attacinus: Humano major Cato, id est, homine. Ritteribus 66. Salus interioris. J Subesse aliud puto quam vulgus Commentatorum tractat. Videtur enim mihi Poeta significas. se vim amoris, qui interiora corporu usique ad ossa depascere dicitur. I. M)gol. Box hor-nius legendum putat ; Salus imperatoris, domini amorisque imperator. Salve tu , cui salutem suam imperator tuus, id est, dominus , debet: tu salve, qui in dominum ac domini amores omne imperium jam potes exercere. Herus alibi rex, hie -- perator, i Plauto appellatur. 7o. Fas
133쪽
Acetus III. SCENA III. Io IIo LE. Ego b ulabo: tu, ut decet dominum, ante me ito inanis. . Quid nunc 3 quid est i quin tradis huc cruminam preo
latum herum LE. Hanc, cui datarus hanc, jube petere atque orare mecum.
Nam istuc proclius est, quod jubes, me plane collocare.
PH. Da meus ocellus, mea rota , mi anime , da mea voluptas x73 Leonida, argentum mihi; ne nos dejunge amantis. LΕ. Dic igitur me tuum pallerculum, gallinam, coturnicem,
Agnellum: hcodillum me tuum dic esse, vel vitellum: Prehende auriculis, compara labella cum labellis. AR. Ten' osculetur, verbero ξ LE. quam vero indignum visum est l8o Atqui pol hodie non seres, ni genua consticantur, AR. QUIDVIS egestas imperat: fricentur, da nunc quod oro. PH. Age mi Leonida, obsecro ser amanti hero salutem. Redime istoc beneficio te ab hoc, & tibi eme hunc isto argento.
LE. Nimis bella es atque amabilis: &si hoc esset meum, hodie 81 Nunquam me orares quin darem: illum te orare ' meliu' st.
Illic hanc mihi servandam dedit, i sane, bella, belle. Cape hoc sis, Libane. AR. surcifer, etiam me delusisti 3
LE. Nunquam hercle facerem,genua ni tam nequiter fricares.
o. Ego bauulabo. J Bajulare dicuntur, qui corpore proprio ierunt. Cabus lib. 3. ad leg. xli. tab. Ferri dicimus, quaequuμο ισrpore 3abulat i Portari ea qua quis jumento secum ducito os, ea, qua animalia sunt. Steaech. TI. Cruminam pressatum herum. J Haerent hic interpretes. Et mihi quoque haerenti legendum videtur, vel . preou-νam herum 3 vel , i prae, ante herum ι id est ; personam mutemus, tu ante me ito inanis, ut dominus, ego sequar te, ut servus, cum crumena. I pra, disertim habet noster Mil: Boxhorn. sed Μ γsius leg. are pressatam, id est, essetiam numinis &distentam.
Scil. crumenam. Mecum. J pro me. D. 73. Troclive. 4 vult dicere : Quin tapotius Philenium mecum agere jubes, cui daturus sum, quae a me impetrabit. Nam eo jamdudum propendet ac fertur. quod tu in te tanquam in locum planum collocari volebas. Pastor. 78. Prehenda aurisulis. J Solebant sieveteres osculari, ut prehensis ejus, quamearissimam habebant, auribus, oscula libarent. Scalig.
go. Ni gentia. JId est, nisi mihi genua attrectans supplicaveris. Douet. St. Buidυμ ego, imp. J Excusat se dominus, &dicit: Fricabo igitur servi mei genua, cum egestas fas juxta atque nefas imperare soleat. Diam.
134쪽
Agesis tu in partem nunc jam hunc delude, atque amplexa
re hanc. soLI. Taceas, me spectes. M. quin ad hunc Philenium aggredimur,
Virum quidem pol optumum, & non similem furis hujus. Li. Inambulandum est: nunc mihi vicissim supplicabunt. AR. Quaeso hercle, Libane, sis herum tuis sectis sospitari,
Da mihi istas viginti minas. vides me amantem egere. I Li. Videbitur, sectum volo, redito huc conticinio. Nunc istanc tantisper jube sis petere atque orare mecum. PH. Amat idone exorarier vis te, an osculando ΘLI. Enimvero utrumque. PH. ego Obsecro te, & tu utrumque nostrum serva. . O Libane, mi patrone, mihi trade istuc. LI. magis do. corum' st,r oo Libertum potius, quam patronum, onus in via portare. PH. Mi Libane, ocellus aureus, donum decusque amotis , Amabo, faciam quod voles, da istuc argentum nobis. LI. Dic igitur me anaticulam, columbam, vel catellum, Hirundinem, monedulam, passerculum, putillum. ros Fac proserpentem bestiam me,duplicem ut habeam linguam, Circumdatoque me brachiis: meum collum circumplecte. . Ten complectatur, carnufex o. quam vero indignus
92. Supplicabunt. J Argyrippus & Phise
Ieniums93. Sis herum Frustra versat se Lambinus: eum omnia sint plana, si si pros vis accipiamns, hoc sensu: Si vis comitati tuae salutem aeceptum feram , trade huc mihi quas habes xx. minas.
hiecommemorantur,tanquam delicatae, quia istae de aliae id genus pueris patriciis in delitiis erant. Lamb. Io . Tatistum. J Tot- , seu pulm in au ρισυμ nutricum est Lascivia inest. ut de in ulu vocis, ita & in etymo. Ereto lascivia in Graecis nutricibus. - τυαῖαί is pueros πόβωνας vocare. eadem& in Romanis a puta puter seu potor. unde & hodie pars in muliere, quae honeste nominari non potest, vulgo in Italia eo nomine nota est. Sealigo Ios. Fae proserpentem. l Compone linguam tuam cum mea inter osculandum , ut similis fiam serpenti: cui Plinius bisulcam linguam tribuit. Pa-
135쪽
A c τυ s III. SCENA III. IovNe istuc nequicquam dixeris tam indignum dictum in me rVehes pol hodie me, siquidem hoc argentum serre speres. IIO M. Ten' ego veham LL tun hoc feras argentum hinc alia
AR. Perii herclei si verum quidem est decorum, herum v
Instende. Li. sic isti solent superbi subdomari. Asta igitur, ut confisetus es puer olim. scita' ut dicam Hem sic. abi: laudo. nec te equo magis est equus ullus sapiens. I II AR. Inscende actutum. LL ego secero. hemi quid istuc est 3 ut tu incedis lDemam hercle jam de ordeo, tolutim ni badizaslΑR. Amabo, Libane, jam sat est. LL nunquam hercle ii die exorabis. Nam jam calcari quadrupedem a rabo advorsum clivum , Postea ad pistores dabo, ut ibi cruciere currens. Iao Asta, ut descendam nunc jam in proclivi, quanquam nequam es.
AR. Quid nunc 3 quoniam ambo, ut est libitum, nos ambo delusistis, Datisne argentum riLL siquidem mihi statuam & aram
Atque ut Deo mihi hic immolas bovem: nam ego tibi S lus sum.
colloco talem versum: Perii. illic habebit sausam homo lumbos meos. I. Gul.
Si verum quidem. ' Nihil mutandum. Sensus est ; si verum est , decorum esse , ut herus servum vehat. Eox-ham. Non vidit verum hoc loco significare aeuum seu justum , quod terquater apud Terentium, & cui ignotum illud Horatii est Metiri se quemque suo modulo ae pede verum es. Verum ibi pro aquum s justum positum fuit. Neque pauca apud Graecos sunt exempla hujus significationis in voce ετυμ , quae oc verum ec actuum notat. Tan.
ii 3. Consuetin. J Palmerius genus libidinis notat,quod Equin nominabatur. Colero tamen hic nihil obscoeni. vult, ut quadrupes fiat: quo modo pueri tenelli solent grassari. Boxbem. ri . Hemse, abi. J Exclamatio Ia dantis est, abi. non discedere iubentis inclamatio. Vide Duc. act. 2. I.
136쪽
aro As IN AR1ALE. Etiam tu, here , istunc amoves abs te, atque ipse me aggredire λras Atque illa sibi quae hic jusserat, mihi statuis, supplicasque 3
. Quem te autem Deum nominem ὶ LE. Fortunam a que Obsequentem. AR. Jam istoc es melior. LI. an quid est olim homini Elute melius ZAR. Licet laudem Fortunam , tamen , ut ne Salutem
PH. Ecastor ambae sunt bonae. M. sciam ubi boni quid dederint.13o LE. Opta id, quod, ut contingat, tibi vis. M. quid si opta-
AR. Opto annum hunc perpetuum mihi hujus operas. LE. impetrasti. . Ain' vero Z LΕ. certe, inquam. LI. ad me adi Vicissim, atque experire. Exopta id quod vis maxume tibi evenire, fiet.
. Quid ego aliud exoptem amplius, nisi illud cujus in
13s Viginti argenti commodas minas, hujus quas dem matri. LI. Dabuntur: animo sis bon0 face: exoptata obtingenti
Ast. UT CONSUEVERE , homines Salus frustra
tur & fortuna. LE. Ego caput huic argento sui hodie reperiundo. D. Ego pes fui. AR. quin nec caput, nec pes termonum i apparet.
I 2 . Etiam. J Pro quin, D. Aggredire pro aggrederis. I 26. Fortianam, atque Obsequentem.J Servus vocati se Fortunam vult, & quidem,quia obsequebatur amori & voluntati heri sui, cognomento Obsequentem. Colebat ut autem Fortuna Obs quos Romae, eoque allusum est. Lips. Irκ. Tamen. ωt Salutem culpem.' Ita mihi laudate Fortunam licet, ut tamen Salutem non vituperem. Lamo. m. Operas. l Id est, Plulenti noctes. Lamb. E
I S. commodas mina . t Iussi ponderis, non adulterinas. Doti . Vide Mesecat. 2. 3.136. Face J pignus in omnes fortunas meas dati paratus sum, Plautum utipsisse, Facie- exmt. veteres faciem, dicem ,
pro faciam, dicam, scripsisse , auctor ei t& Quintil. Lipsi 33. Caput. J Caput, origo se summa unius esusque rei est. Donat. Duxi, signifer. 39. Per. J Iocus. Pes, quodvis funda
137쪽
Ac τυs IV. Sc ENA LI o Nec quid dicatis, nec me cur ludatis scire possum. Li. Satis jam delusium censeo: nunc rem, ut est, eloquamur. Animum, Argyrippe, advorte sist pater nos ferre hoc iussit
Argentum ad te. M. ut tempore oportuneque attulistis lLi. Hic inerunt viginti minae bonae, imala opera partae:
I 3 Has tibi nos pactis legibus dare jussit. AR. quid id est quaeso 3
Li. Noctem hujus & coenam tibi ut dares. M. jube advenire quaeso. Meritissumo ejus quae volet faciemus , qui hosce amores Nostros dispulsos compulit. LE. patieris, rippe, Patrem hanc amplexati tuum AR. liaec facile hiciet ut patiar. IIo Leonida, curre obsecro; patrem huc orato ut veniat. Li. Jamdudum est intus. M. hac quidem non venit. LI. angiporto Illac per hortum circuit clam, ne quis se videret Huc ire familiarium. ne uxor re ciscat, metuit. 2De argento, si mater tua sciat ut sit factum. M. hejali 33 Benedicite. ite intro cito. valete. LE. & v amate.
I 6. Noctem hujus, cte. J llic verum est, quod ait Lucilius lib. 28. In medium chremes, in summum ire Demaenetus. q. d. Chremes ille in filio indulgendo medium tenuit: Demaenetus Plauti m dium excessit. Lipsa Φs. Dispulsos compulit. Bella antlitte- sis. Cic. ad Atile. .Quid ergo, inquM, actu rus est irim quod pecudes, qua divulsasuii generis sequuntur greges. Taubm. I s. Hac facide. Scit crumina, δεικα-l κως. nam manu eam identidem tracta-j bat ac vibrabat. Doti . Is s . Hua s benedicite.' Cum Libanus aliquid mali ominis esset additurus , interpellans Argyrippus, Da , inquit, ευφημ. rara. Sic enim solebant veteres mala nomina vitare & aversari. Lamb.
AGedum, istum ostende quem conscripsisti syngraphum . Inter me & amicam & lenam: leges perlege.
1 C ragraphum. chirographum est prio vata scriptura, manu cuiusque subscripta. S graphum quod simul plures subscripseruiit. in illo, tantum quae gelia sunt. continentur, in boc etiam pactiones veniunt, ut in hoc nostri. O us
3 mimi. ' unisum veteribus video idem sonare ac valere, quod egregium praeclarum, ac singulare. Gi n.
138쪽
PA. Horrescet faxo lena, leges quum audiet. 3 Di. Age quaeib, mi, hercle, translege. PA. audin' i DI. audio. PA. Diabolus Glauci filius Clea retae Lenae dedit dono argenti viginti minas, Philenium ut secum estet noctes & dies
Hunc annum totum. DI. neque cum quiquam alio quidem. IOPA. Addone. Di. adde: & scribas, vide, plane & probe. PA. Alienum hominem intromittat neminem. Quod illa aut amicum aut patronum. DI. neminem. PA. Aut quod illa amicae suae amatorem praedicet. Fores occluta omnibus sient, nisi tibi.
a 3 In foribus scribat, OCCUPATAM ESSE SE.
Aut quod illa dicat peregre allatam epistolam, Ne epistola quidem ulla sit in aedibus, . t Nec cerata adeo tabula. & si qua inutilis Pictura sit, cam vendat. ni quatriduoao Abalienant, quo abs te argentum acceperit Tuus arbitratus sit, comburas, si velis. Ne illi sit cera, ubi facere possit literas. Vocet convivam neminem illa ; tu voces. Ad eorum ne quem oculos adliciat suos. a s Si quem alium aspexit, caeca continuo siet. Tecum una postea aeque pocula potiter.
s. M; hercle. J Grutero non satisfacit illud hercle. mutatum ibat in hasce, aut cur , aut aliad quid. Tatib-
tione, vide not. Milit. 2. 2.1s. Occupatam esse se. J Veteres Codices hunc versum interserunt: Patrem hane amplexara tuum. DI. haec facile faciet ut patιar. Pa. 18. Nec cerata, Oe. J Iconicum haud dubie ex cera picturae senus intelligit, imaginesque, ac nescio quae Deorum simulacra, aut eorum etiam, quos caros habebant sibi, vultus repraesentantia.
ls. Inuti lupictura. J Ea est, quae esset mali exempli; quae ήλ- ων M con tineret ad libidines excitandas, vel ut peccaret accusatius. Qualis illa Terentii
22. Ne illa cera.' Ne illa pictura inutilis materiam scortillo suppeditet, unde tantum cerae abradat subdola, in qua litteras clanculum ad amatorem Perscri
2 dearum. J In omnib. ΜT extat frum. idque puto deinde degenerasse insorum, cum potius debuisset in eorum. veteri enim scriptura E patum ditiat ab HGi uter. 26. Tecum una posea. J Malim , Tecum una poscar et aque pocula patitet, O .
Multa sunt, in quibus delitias tibi faciunt amantes in potu. Simul poscere: simul bibete : invicem sibi porrigere: propina te: dc haec talia. Pisor. 37. Si
139쪽
Α C τ υ s IV. SCENAL O 3Abs ted accipiat , tibi propinet, tu bibas.
Ne illa minus, aut plus quam tu , sapiat. DI. satis placer. PA. Sulpiciones omnes abs se segreget, 3 Q Neque illaec ulli pede pedem homini premat. Cum surgat, neque in lectum inscendat proximum,
Neque cum descendat, inde det cuiquam manum. Spectandum ne cui annulum det, neque roget.
I alos ne cuiquam homini admoveat, nisi tibi. J Cum jaciat, Te, ne dicat: nomen nominet. Deam invocet tibi, quam lubebit, propitiam, Deum nullum. si magis religiosa suerit, Tibi dicat, tu pro illa ores, ut si e propitius. Neque illa ulli homini nutet, nictet, annuat; OPost, si lucerna extincta est, nequid sui
Membri commoveat quicquam in tenebris. DI. optumum est: Ita scilicet facturam: verum in cubiculo Deme illuc: equidem illam moveri gestio. Nolo habere illam causam, & votitam dicere. 6J PA. Scio, captiones metuis. DL verum. PA. ergo, ut jubes, Tollam. Di. quid ni λ PA. audi reliqua. DI. loquere, audi PA. Neque ullum verbum faciat perplexabile.
Neque ulla lingua sciat loqui nisi Attica. Forte si tussire occoepsit, ne sic tussiat,3o Ut cuiquam linguam in iustiendo proferat. Quod illa autem simulet, quasi gravedo prosiuat, Hoc ne sic faciat: tu labellum abstergeas
37. Si maris religiosa. J Si plus nimio religiosa luerit, ut putet non tantum deas foeminas : sed di deos mares sibi invocandos de propitiandos, ne ipsa faciat, sed te vicarium supponat. Lam
39. Nutet, nictet, aram uar. J Nurare capitis ue Nictare oculorum i nnn ra narium, labiorum, superciliorum significantiam esse, decreverunt veteres. Per signa autem locutos olim amantes, notum est Ovid. r. de Arte: Nil opui est digitu, per quos arcana loquaris:
q. Nolo habere iram causam. J Nolo habete illam hune praetextum , cur non moveatur σαυουστα γιῶ : ut dicat, se volitam, id est, religione aliqua prolib
7. Faciat perplexabile. ' Id est, fisu
ratum , quod aliud audiatur, aliud sen: iatur. Nonius.
so. ndo proferat. J Ne lingua promlata videatur aliquem ad basiandum in
140쪽
Potius, quam cuiquam serium sectat palam. Nec mater lena ad vinum accedat interim,
1 1 Nec ulli verbo male dicat.'si dixerit, o Haec multa ei esto, vino viginti dies Ut careat. DI. pulchre scripsti: scitum syngraphum lPA. Tum si coronas, serta, unguenta justerit Ancillam serre Veneri aut Cupidini,
co Tuus servus servet, Venerine eas det, an viro.
Si sorte pure velle habere dixerit, Tot noctes reddat spurcas, quot puras habuerit:
Haec sunt non nugae: non enim mortualia.
Di. Placent prosecto leges. sequere intro. PA. sequor.
33. Savium. J Savium, hie longe diversum a eommuni usu significare autumo; & salivam expono, quam suspiciosus amator aliorum oculis prodi aut palam fieri non vult. De za. Φ. Ad vinum. Id est, ad mensam :ad pocula. Lamb.ss. Veneri aut. J Ut milites exauctorati arma sua ad Martu, gladiatores rude donati ad Herculis ponebant: i ta arbitror de Comessatores, & Puellas etiam illas quae Veneti militarent, languidas corollas demptas suo rapiti, deo cuipiam in munus dedissse. Hoe quoque iervasse corollas ludicro cuipiam & minorum sentium deo donarent, puta Trephalla, Marsa, Hermae, talibus. LRI,3. 6o. Semei. J Id est, observet. Viro. JAlicui amatori. Lambin. 6 i. Si forte pure. In casa aut re vigilis Isiau votivas decem noctes matronis de meretricibus secubandum erat: neque aliter rem divinam facere sne piaculo poterant. id Latini Piara habere, Graeci αγHυειν, άβως ἔUν dice
62. Tot noctes reddat sttirea . J Tot noctes tecum cubet, quot abs te seOil uirimeretriculas puto, ut quoties pensum i cubuerit. Taubm. absolvissent, aut ut Properi loquitur, 63. Non nuga. a Nura, ec mortualia . quot itinera nocte una consecissent, tot i vocantur carmina praeficarum. Scalig.
SEquere hac: egon' haec patiar λ aut taceam .emori Me malim, quam haec non ejus uxori indicem. Ain' tu ξ apud amicam munus adolescentuli in. Fungare ξ uxori excuses te, & dicas senem Za- C Tquere,cte. ' Non convenit ut sta- O tim atque leges legerunt, exieruntque e scena, nullo spatio interiecto, prodeant rursus in scenam cognita pactione Argyrippi. Ergo hinc fit exodidium actus quinii. quippe dum canunt tibicines, satis tempolis fuit ado- mulari 3 Stephan
Iescenti ae parasto , ut resciscerent eam pactionem. de qua questi in i cena. cedunt; & tum aperitur siparium', ut decumbentes aspici possint a populo.