장음표시 사용
171쪽
Ac τυs II. SCENA V. Intro illuc, & vos illum sequimini:
Vos caeteri illuc ad nos. AN. hercle injurias Dispertivisti: pinguiorem agnum isti habent. ST. At nunc tibi dabitur pinguior tibicina. I sane cum illo, Phrygia. tu autem. Eleusium, - Huc intro abi ad nos. Co. o Strobile subdole, Huccine detrusisti me ad senem parcillumum Zio Ubi, ii quid poscam, usque ad ravim poscam prius Quam quicquam detur. ST. stultum & sine gratia est I bi recte facere, quando quod facias perit. CO. Qui vero Θ ST. rogitasὶ jam principio in aedibus Turba istic nulla tibi erit: si quod uti voles,
IJ Domo abs te afferto, ne operam perdas poscere. Hic apud nos magna turba, ac magna friuilia est, Suppellex, aurum, vestes, vasa argentea:
Ibi ii perierit quippiam, squod te scio Facile abstinere posse, si nihil obviam est,
2 o Dicant, coci abltulerunt; comprehendite, Vincite, verberate, in puteum condite.
Horum tibi istic nihil eveniet: quippe qui Ubi quid surripias, nihil est. sequere hac me. Co. sequor. I 3
quus ii toga- initium est, interpellat eum coqnondum oratione absoluta, quasi I Saret, dicturus : Licet id quidem Didere vel ιaco. Sed vicissim priusquam haec expediar, quod instituerat dicete, interfatur , nulla eius ratione habita, di continuat, quae ipse exorsus erat strobilus. Non igitur , Liquet: non Hie es. Grono-
6. Piunior tibisina. J Tibicines enim, quia sacrificiis frequenter adhibiti, pingues fiebant. Taubm. g. O unos. J AEdes Megadori. Lamb. I i. Sine alia. J Ingratus es. Tibi recte facere; scit . aliquis debeat ὶ Camerar. Is . Poscere. J Ia est, in ny endo. Lambinus. a I. In puteum.JId est, hypogaeum seu
harathrum, locum poenae equorum destinatum ; quod genus λακκους voca. bant. Turneb. lib. 6. 26.
23. ubi quid surri a . J Ita Lambi
nus: nam Camerarius ex unico Codice surripiat: veteres autem editiones de Pall. sex ea voce deficiuntur. Nos in tri
bus invenimus. Vos L tert. & Iuniari uxsurripiat: voir primus subripiat: Neque id mutandum , sed explicandum. sensus enim : Luippe , ubi , qui quia subripiat, hoe esi, qui sur sit , qui s lens aliquid sui nanare velit, ei nihiles promti atque parati. Nam dc veis vocem requirit. Etsi intelligo, quam eleganter id verbum subliceatur , quamque facile ex disciplina sua id supplendum sciat Congrio . Ut suspicali possis scripsisse plautum: ubi quia, nihil es.
Sequered hae me. CON. consequor. Nam
illud on depasci potuit praecedens nomencoqui. Cerie&apud me v. μολyiat Acad. Voss. secundus α Gudianus
172쪽
HEus Staplayla prodi, atque ostium aperi. ST. qui voSTR. Surobilus. ST. quidvis STR. hos ut accipi
Tibicinamque. obseniumque in nuptias. Megadorus iussit Euclioni l Lec mittere. 1 ST. Cercrine, Strobile, has saecturi nuptias 3 STR. Qui SΥ. quia temeti ni tui allatum intellego. STR. At jam ineretur, si a foro ipsus redierit. 'ST. Ligna bic apud nos nulla senti Co. sunt asseres ST. Sunt pol. eo. sunt igitur ligna ; ne quaeras soris. io ST. Quid Z impurate, quamquam Vulcano studes,
Coenae ne causis, aut luce mercedis gratia, Nos nostras aedes postulas comburere Z
Co. Haud postulo. STR. duc illos intro. ST. se lumini
a. Visiumque. J Quamvis Olον bibam inducere amat. Datina. significet enonium , hoc est , io. αuamquam Vulcano. J Significat, omne id, quod una cum pane comedi- tantam eius impuritatem esit ut ne ignismus, imo quidq'id in macello vanit; l quidem, cujus vi solidissimorum quo- quod ἀγρον sive ς' σφαγιον l que inporum metalla cci cariora red- dicitur 1, nihilominus tamen obtinuit tanquam victor solus pisu, quod eximius sit cibus , ut ita solus vocaretur. Nanf6. Temeti. J Rara decori observatio , quam nusquam Invidia gemente hoe dicam) temere Plautus neglexit ; nedum in persona anili : quod
duntur illi, purgandis unquam susticiat, tametsi eum ignem J in praesectura sua focariae provinciae semper colat ae it
pretii , hoc est, nummi illius binoscit- citer aureos nolitates pendentis, qua C ci antea , Megadoro conducti fuerant. genus ille multibibum sere ae mero- Douia
A CT Us SECUNDI SCENA SEPTIMA.
CVrate; ego intervissem quid faciant coqui: Quos pol ut ego hodie servem, cura maxuma est. Nisi unum hoc faciana, ut in puteo coenam coquant. Inde coctam sursum subducemus corbulis.1 Si autem deorsum comedent, si quid coxerint,
173쪽
g. Rapacidarum. J Rapaci extulit Pro rapacibus , Patronyinici more Iudens , ut pro Scipionib- dicuntur Scipiada. & j ando fecit , ut suracissimum genus eoquorum putemus squali familia sit 'Rapacidarum , ut
acidarum , aut Pelopidarum. T-neb.
Iolui animum tandem confirmare hodie
Ut bene haberem filiae nuptiis. Venio ad macellum, rogito pisces. indicant Caros; agninam caram , caram bubulam,3 vitulinam, cetum, porcinam; cara omnia:
Atque eo fuerunt tariora, deS non erat.
Abeo iratus illinc, quoniam nihil esst qui emam. Ita illis impuris omnibus adii manum.
Deinde egomet mecum cogitare inter viasio occepi: FESTO die si quid prodegeris ,
Profesto egere liceat, nisi peperceris. Postquam hanc rationem cordi venitique edidi, Accessit animus ad meam sententiam, Quam minimo sumptu filiam ut nuptum darem. r 3 Nunc tusculum emi, &halce coronas floreas: Haec imponentur in foco nostro Lari ;
L A manum. J Vide paenul. a F. i vem deorum, num Geniorum) Paren-α, a. ys ii. I tesque eo nomine Iiberos in matrimo-I3. ec it animus ad meam, Oe. J nium elocaturos . ut bene nuptiae ce
Assensus sum huic meae sententiae Lam a s. Nune tusculum, Oc. J Ad hune ritum quod attinet, constat, pilumnum i ut rem paulo altius repetam cum Romulo Quirino, Picumnum vero cum Marte Silvano domestico, eundem emeeosque deos conjugales habitost lect iis stratos, & vota facti. Picumnum, praestitem Lartim, & Larem κατ' ppellatum ut Plutonem Manium, Joderenr,sacra essedisse: ut hic Euclionem. Pilumnum vero eundem eum Genio maritorum esse. & custodem puerpera-ium. inburs . Is . Nostolari. ' penatum & Latium sedes in privatis aedibus non una. Cole bantur maxime in foco : item in cubiaculo: saepe in parte aliqua atrii; puta in compluvio , vel in Pollieu compluvio adjuncta. c. atib.
174쪽
i s 'A U L U I. A R I A. Ut fortunatas faciat gnatae nuptias. Sed quid ego apertas aedes nostras conspicor 3 Et strepitus est intus. numnam ego compilor miser 3
ao Co. Ahiam majorem si potes, vicinia VPete: haec est parva, capere non quit. Ev. hei mihi, Perii herclet aurum rapitur, aula quaeritur. 2Nimirum occidor, nisi ego intro huc propere propero currere. Apollo', quaeso, subveni mihi, atque adjuvara 3 Conlige sagittis fures illesaurarios: Cui in re tali jam subvenisti antidhac. Sed cellb prius quam pro rius perii, currere Z
2 o. Mutam. J Muiau antiqui dicebant,
quaa nos dιtamus o P.M e quia .nullam lute ram geminabant. Festus.
23. Propere propero cumrere. 4 Plautus senariis iambicis admiscuit septeriarium trochaicum , ut properationem lenis, carmine ipso concitatiore, exprimeret. I. Gulielm. Pall. non tamen Camerarianus) hune versu in se legunt: Ni mrum occidor, nis ego intro propero. quia Turneb- videtur sane germanius Grutera. a . Opollo. J Apollinem invocat, ut α λε dc malorum depulsorem. Et constat, Apollinem dictum antiquitus . verinem, quasi mala appestentem.
DRomo, desquama plices: tu Iachaerio
Congrum, murmaam exdorsua, quantum potes: Atque omnia, dum absum hinc, exossata fac sient. Ego hinc artoptam ex proxumo utendam peto A COINI. Ir Achario. 4 Macharionem , co-61 qui nomen esse , omnes putant: ego aliter censeo, machaerio jubeti exdoisuali nauraenam , de id cultelli coquin alii genus esse. Cultellos quidem de Wαχαιρίδια Graeci vocant, es: Plaut. Rud. iiculas macharia dixit. I. Gul. 2. Eaeristia. J Id est , dorsum confinge. Festus. dorso nuda. Nonius. alii, exime. ctuantum potes. J Non hic modo, sed ubicunque apud Plaut. qua 'rum potes legitur. in quantum potae si
commutandum est: id Gl, quam pii mum , & quidem celerrime, fierepotest: locutione priscis oppido familiari. Deu . 3. Otque omnia, cre. J Hic versus sua parte debetur Nonia, nam non habetur in Ma: praeterquam exusat ac sient. verum aut omnia me fallunt, aut extisu
saepent, est a glossa scribarum, aut illud
175쪽
Ac τυs III. SCENA IL, A Congrione. tu istum gallum, si sapis,
Glabriorem reddes mihi, quam volsus ludiu' st. Sed quid hoc clamotis oritur hinc ex proxumo Coqui hercle, credo, faciunt officium tuum. Fugiam intro, ne quid hic turbae fiat itidem.
ongrione. J Qui eoquebat apud sum incedebant, ipsis velut pompae du- Oees Saliis similes. Ludii ex eo vocati, quod a Lydis hoc genus ludicri inventum videretur. Si qui eorum igitur ese sent grandiusculi dc jam vesticipes, Vellebantur, glabrique reddebantur. Tura.eb. Isus. J Id est, evulsis pilis laevis di gl bet facius. Taubm. Euclionem. Male ergo Lambinus de Megadori domo interpretatur. Don-
6. Volsin ludivi. J Ludii, adolescentes erant tuniculas induti insignes , galeatidi ensiferi, pcitatique ; qui omnibus Circensibus & theatralibus pompis in ver
OPtati cives, populares, incohe, accolae, advenae omnes, Date viam qua fugere liceat, facite totae plateae pa
Neque ego unquam, nisi hodie, ad Bacchas veni in Baccha
Ita me miserium & meos discipulos sustibus male contud
3 Totus doleo, atque oppido perii, ita me iste habuit senex gy
Neque ligna ego usquam gentium praeberi vidi pulchrius:
Itaque omnis e egit foras, me atque hos, onustos sustibus. Attat, perii hercle ego miseri aperit Bacchanal. adest: Sequitur. scio quam rem geram: hoc iplus Magister me do
2. te inani. J Hac voce monebant gymnasio sui, in quo se exerceret. Douet. 1 ILictores populum Magistratibus 6. 2 eique ligna ego. J Iocus ex ambivia decedere, Date viam Consuli. guo. Antea ligna ad ravim usque posce-3. Bacchanal coquinarum. 4 veni in lo- bam : sed advenit tandem senex, qui pultum, in quo ad coquendum destinato, chre, id cli, largiter praebuit ligna, non non jam sunt nisi furentes di bacchaii- quidem ad oblonium coquendum ; sed Ies. Boxhom. suites, quibuscapita milii meisque coms. Q Uium. J Ita ego isti seni pro tunderet. Lamb.
176쪽
REdi, quo sugis nunc Z tene, tene. O. quid, stolide,
clamast Ev. Quia ad Tresviros jam ego deseram tuum nomen. Co. quamobrem ZEv. Quia cultrum habes. Co. cocum decet. Ev. qisid com-- minatus
Almi Z Co. istuc malefactum arbitror, quia non latus fodi. 3 Ev. Homo nullus est te scelestior qui vivat hodie, Neque cui ego de industria amplius male plus lubens faxim. Co. Pol etsi taceas, palam id quidem est. res ipsa testis est. Ita sustibus sum mollior miser magis, quam ullus cinaedus. Sed quid tibi nos, mendice homo, tactio est Z quae res ZI o Ev. Etiam rogitas ξ an quia minus quam aequom erat seci ZCO. Sine. at hercle cum malo magno tuo, si hoc caput sentit. Ev. Pol ego haud scio quid post fiat, tuum nunc caput sentit. Sed in aedibus quid tibi meis nam erat negotii,
Me absente, nisi ego jusseram 3 volo scire. CΟ. tace ergo. IJ Quia venimus coctum ad nuptias. Ev. quid tu, malum,curo Utrum crudum an coctum edim , nisi tu mihi es tutor 3 Co. Volo scire, sinas an non sinas nos coquere hic coenam Ev. Volo scire item ego, meae domi meane salva sutura CO. Utinam mea mihi modo auseram, quae attuli, salva lao Me haud poenitet, tua ne expetam. Ev. scio: ne
CO. Quid est, qua prohibeas nunc gratia nos coquere hic
. via cultrum habes. J Nota cul-
quod eo minatus mihi. trum gestati vetitum: dc insigne atque notam coqui habitam. Meurs Comminatuι. 4 Non id accuso quod cum cultro es, sed
s. Tatilia est. J Vid. Epid. 2. 2. II. Caput sentit. J si quid ego sapio:
quae verba Euclio in aliam sententiam detorquet. Lambinus.16. Laim. J Pso edam. Horatius tapod. 3.ao. Me haud paenitet. J Id est , me, aut meis bonis contentus vivo. Tauia 2 . Por
177쪽
A e τυ s III. s Qv NA III. I ' Quid fecimus Z quid diximus, tibi sequius, quam velles ξ
Ev. Etiam rogitas, siceleste homo , qui angulos omnis Mearum aedium & conclavium mihi perviam facitis 3 α21 Id ubi tibi erat negotium, ad focum si adesses, Non fitille haberes caput. merito id tibi factum est. Adeo ut tu meam lententiam jam jam noscere postis, Si ad januam huc accesseris, nisi jussero, propius, Ego te faciam miserrimus mortalis uti sis. 3 Q Scis jam meam sententiam Z quo abis 3 redi rursiamCo. ita me bene amet Laverna, re jam, nisi reddi Mihi vasa jubes, pipulo hic differam ante aedis. Quid ego nunc agam ξ nar ego edepol veni huc auspicio malo Nummo sium conductus: plus jam medico mercede opus est
et . Per vise δε ritu. 4 Sic dictum, ut,
obviam situ. Turneb. I. Laverna. JHanc Deam Romani su- res precabantur, ut instituta sita & consi-1ia surandi ae mentiendi sortunaret. Ho
Da mihi farare,' Iustum sanctumque
Sic Graeci eodem modo orabant et uu -MLκυώ, ut consita surandi ad effectum duceret. Erat autem ea Dea tamum caput sine reliquo corpore. Scale. 32. Pipulo, o e. J Id est, convitio. Pipare Oici dicebant, pro eo quod est Hulabunde conqueri. Ab eo Cocus iste Pipulo disserre dixit 1 pro quo erat in XII. Tabb. Obυutilari. Olim cui testimonium deerat. hoc est, qui suam intentionem nullo poterat testimonio consumare, is die tertio ad AEder adυὶrsarii obυagularum ibas, id est, adversario iustum, testibus adhibitis, convicium faciebat. Raυar
3 - Nummν, J Non sestertio, sed aureo,qui valebat paulo plus duobus aureis nostris : ut ego de Cl. Tenevinus, qui mi-bi aliquot ostendit,ex pondere existima vimus. Lamb. Nummo sum estnductim, JId est, didractimo. vel drachmis duabus. Pleudolo 3. 2.2o. vide de modo ulu- Iarum cap. 2. Sarmas
HOC quidem hercle, quoquo ibo, mecum eis, in
Neque istuc in tantis periclis unquam committam ut siet: Ite sane nunc jam intro omnes, & coqui, & tibicinae. Etiam introduce, si vis, vel gregem venalium.1 Coquite, lacite, festinate nunc jam quantum lubet.
I Enalium. J Servorum, qui pleri icem hic nihili. Ego gestio legere, Dr- γ V que surra. Lambin. cite, quod verbum est coquinarum , cis. Facite. J V. C. habet fac ite, ve- baic loco aptissime quaciat. Gl. . ve-: Κ a rus
178쪽
Ev. Intio abi; opera huc conducta est vestra, non oratio. Co. Heu senex, pro vapulando, hercle, ego abs te mercedent
Coctum ego, non vapulatum dudum conductus sui. Io Ev. Lege agito mecum, molestus ne sis: i, &coenam coque,Autabrin malum cruciatum ab aedibus. Co. abi tu modo.
'tus farcit , νάω . Ti aldam. s. Imp. evisis fusibiti istorum. J Sic dedit Camerarius, quum in scripto inveniret: si si liorum, Melletus. Palmerius: impluisti fustibin istorum in caput. Pareus conjicit : fumum ipsorum. Exspectant alii fore, ut iiii fusti si rei nonnulli sorsan haud displiceant. Frustra illi quidem: sed egregia est vetus lectio, modo
separentur voces: posquam i pubistiG-pi Asrum eaput. Ut alibi fores ιmplere elogiarum earbonibtu. Fissa sunt vulnera. Si epraecedente icena: Non Dile haberes ea put.Bacchi d. a. 3 . Meum cor O crebrum fuditur. Ut virgilius lib. s. Media adverstiquefacto tempora plumba di dit. Appinleius lib. s. Iamque inversa Dite de vastiore nedula cerebrum suum diondere. Hoc Juv. est. S. s. Fuge aperire caput. Ovidio Iuveniliguttura pugno rumpere lib. 3. met. Petroniosiore pontem.Plauto in Bacchidibus dirumpere caput. Sila si sum in extis. Implevisti Afrum, est plenum reddidisti fissorum vel vulnerum. Grono
I o. Lege agito. Dicebatur ei, efm intentio contemptibilu ad saris videbatur. Donatus. Vide Mil. 2. s.
II lic hinc abiit. Di immortata, FACINUS audax
incipit, Qui cum opulento pauper homine coepit rem habere aut ne
Veluti Megadorus tentat me omnibus miserum modis: Qui simulavit, mei honoris mittere huc causa coquos,
1 Is ea causa misit, hoc qui surri petent misero mihi. Condigne etiam meus me intus gallus gallinaccus , In Qui erat anui peculiaris, perdiditpaenit lunae. Ubi erat haec de Ila, occoepit ibi scalpurire
ungulis bus. Circum-z. Dotium. J Dubitatum olim fuit: paene nihil absuit, quin me perderet.
1 inter prudentes, utrum rem an a paena sormatum. Lips. Epist. Quaest. litem dici oporteret, &c. Negotium aut res apud Plaut. legitur. Cfacius. 7. Peculiar M. J In peculio ancillae Staphylae. A - a. I. Panu me. 4 Ideii,
179쪽
A C τ υ s III. -SM E N,ΑΛV. III Circumcirca. quid opus est verbis 3 ita mihi pectus peracuit: io Capio sustem, obtrunco gallum, furem manifestarium. Credo ego edepol illi mercedem gallo pollicitos coquos,
Si id palam secillet. exemi e manu manubrium.
Quid opus est verbis a G2a est pugna in gallo gallinaceo.
Sed Megadorus meus ast is eccum incedit a foro. Is Jam hunc non ausim pCeterire, quin consistam & colloquar.
s. Ita mihi pectus. J scribendum esse, ira mibi pectin peracuit, ostenditiὶus observat. 3. 2I. Gro υim. Peracuit. γPeracte seu peracidum factum est, id est, ita acerrima incensum. Lambinus. ar. Exemi. J Furibus occalionem in veniendi thesaurum praeripui. Taubmare
NArravi amicis multis consilium meum De conditione hac. Euclionis filiam Laudant: sapienter factum& consilio bono. Nam, meo quidem animo, si idem faciant caeteri t
ue OPULENTIORES pauperiorum filias
Ut indotatas ducant uxores domum: Et multo fiat civitas concordior, Et invidia nos minore utamur, quam utimur: Pt illae malam rem metuant, quam metuunt, magis: Sa o Et nos minore sumptu simus, quam sumus. In maxumam illuc populi partem est optumum. In pauciores avidos altercatio est: Quorum animis avidis, atque insatietatibus, Nequetes, ad quas se mulieres applicant, inet, Onditione. ' Conditionem pro com junctione sponsaliorum lc nu-rtiarum dici, multi notarunt. Festus :
Conventa conditio dicebatur, cum primi sermo de nuptiu earum conditisne haόe
batur. Id etiam simpliciter conditis dicebatur. Unde sormula Repudii; conditisne tua non titor. Et quod dicebatur; tarentes liberis suis conditiones quarere. Brissonius. s. opulentiores. J Hanc sententiam e Plat. lib. v I. de Repub. exprellam, notat P. Rctor.
s. Malam ram. J Quasvis malas aitelligo. Et pronomen ista non ad pauperes tantum . sed generaliter ad omnes mulieres resero : quae si indotatae nuberent , semper magis obsequentes ecthnt viris, minusque arrogantes, de minori etiam sumptui. Pissor. Ia. In pauciores. I Sententia est Non est dubium, quin si fiat, quod dico, major pars populi probatura fit. Restant nune pauci locupletes & avari , quibu cum controversia mihi fatura est, qui hoc non probabunt. G
180쪽
Neque lex, neque tutor capere est qui possit modum. r1 Namque hoc qui dicat: Quo illae nubent divites Dotatae, si istud jus pauperibus ponitur Z
Quo lubeat nubant, dum dos ne fiat comes. Hoc si ita fiat, mores meliores sibi Parent, pro dote quos ferant, quam nunc serunt. ro Ego saxim muli, pretio qui superant equos, Sient viliores Gallicis cantheriis. Ev. Ita me di amabunt, ut ego hunc ausculto lubens. Nimis lepide secit verba ad parcimoniam. ME. Nulla igitur dicat: equidem dotem ad te attuliis Majorem multo, quam tibi erat pecunia. Enim mihi quidem aequom est purpuram atque aurum dari, . Ancillas, mulos, muliones, pedissequos: Salutigerulos pueros, vehicula qui vehar. bota Ev. Ut matronarum hic facta pernovit probet 3 o Moribu4 praesectum mulierum hunc factum velim. ME. Nunc quoquo venias, plus plaustrorum in aedibus Videas, quam ruri, quando ad villam veneris. Sed hoc etiam pulchrum est, praequam ubi sumptus petunt. Stat sullo, phrygio, aurifex, lanarius:
3 1 C pones, payagiariti indusiarii,
I . capere. Id est, concipere, seu
constituere. Dotita. Palmer. IV. cavere:
quod & Meuilio placet. Is . Namque hoc qui dicat, 2 voi. J Ma- Ie Hevilius . Luri. Nam qua cu in quam domum. Nec vero a a 2ur accipiendum pro Luu, ut voluit Gruterus. Nam quae sequuntur, mo lubeat, nubant, dicuntur pet intellectum τῶν eir stondea r etsi in istis quoque leve vitium esse censeo. Habeo legatum Pares, curiosissima eius e pall. codd. excerpta, sic 'ut ne ullum quidem librarii mendum omisisse videatur. In iis video alios quidem aliter, unum vero habuisse: βιη-que jubent. Itaque lego : 2uoquo lubet, nubant. Ut supra: Hoe quidem herae, qua-
2 o. Muli. J Mulis mulabusque pluri- m si sunt vetere . ed car Iacas trahendas , quibus plerumque insidebanthonei liores matronae 3 ut de hodie m ris est. vide Martiat. lib. 3. 62. Aura quia fundi pretia carruca paratur rtauod pluru mula est, quam domuo em pia tibi. Taubm. 2I. Cantheris. J Cantherius , hoe distae ab equo, quod ma alis a verre, evin a garo,
28. Salutigerulus. J Glossar. Salutis
3 o. Moribus praefectum. J sequitur
Plautus Graecam consuetudinem. ab iis enim creari soliti sunt Magistratus, qui mulierum ornatui praeessent Vide p. victorium lib. ai. G. Tatiuem. 3 i. Praquam. J Id est, praeeo, quod fit, eum creditores aut artificea pecuniam sibi petunt. Lam . 3 s. Cavaaer, patagiarii.JCaup nes non