장음표시 사용
131쪽
IM QUAEST. VIII. ART. IV. tia . Item aliquorum PhKosophorum c Direc. ita
dicentium , a primo Angelo processisse secundum , M sie deincem usque in finem , secundo animam n suam procenisse a Datore formarum , qui est ulti-ma intelligentia, tertio corpora coelestia esse produm ab animabus corporum coelestium , & quarto unam illorum animam esse productam ab alia, idest inferiorem a superiori, a primo coelo processisse secundum coelum, & sic deinceps usque ad ultimum. Contra Manichaeos enim stat articulus per lν Deus es tibique per potentiam: contra Atheos cum simiID ias per ly per pνaesentiam : contra ultimos philosi phastros per ly per essentiam . Secundo habes: qu modo per rationem ostendas, merito Manichaeos damnari ab Hest. 13. Domine Dein in ditione tua etincta sunt poseas, ibi de temporalibus etiam ad liteis Tam loquitur, & Atheos cum similibus ad Hebr. 4.aeon es tilia creatum inυisbilis in eonspectu eius , ultimos a Concilio Nicaeno primo, Crediseus in Detim factorem omnium visebilium , oe invisebitium. Haec abi. Tertia vides: M.
Utrum esse ubique sit proprium μι-
ΑD Quartum sis mceditur . Videtur , quod esse
ubique non sit proprium Dei. Universue enim secundum Philosophum c I. Possis rex. 43. ram. I. est ubique, & semper ; materia etiam prima, cumst in omnibus corporibus, est ubique. Neutrum ain. tem horum est Deus, ut ex praemissis Patet . c. qu. 3. art. I. usque ad s. inelu Ergo esse ubique non est proprium Dei.
a. Praeterea. Numerus est in numeratis di Sed to. tum universum est constitutum in numero, ut patet Sap. II. Ergo aliquis numerus est, qui est in t to universis, & ita ubique.
tum corpus persectum, ut dicitur in primo de coel. S mundo. c. sex. 4. tom. a. Sed totum universum est ubique, quia extra ipsum nulIus locus est. Non ergo solus Deus est ubique.
Ius Iocus esset extra ipsum . Ergo esset ubique. Et sic esse ubique man videtur proprium Dei.
132쪽
3. Praeterea . Anima , ut dicit August. iii 6. de Trin. c non proesi σφ. rom. 3. J es tota in toto remore, o tota in qualibet ejus parte. Si ergo none Tet in mundo , nisi unum solum animal , anima ejus esset ubique . Et sic eme ubique non est ri prium Dei. 6. Praeterea. Ut August. dicit in epist. 3. ad V lusianum , c pos prine. to n. a.' Anims tibi videt,
ibi sentit, o tibi sentit, ibi visit, γ ubi misit, ibi
es. Sed anima videt , quasi ubique , quia successive
videt etiam totum coelum . Ergo anima est ubique.
Sed Contra est, quod Ambros. dicit de Spiritu sancto: c Iib. I. e. 7. Area mim ram. a. Quis audeo creaturam dieere Oiritum fasctum, qui is omnibus,
in tibique, o sempe es P quod utiqua diuinitatis
es propriiam. Respondeo die endum , quod esse ubique primo , S per se est proprium Dei . Dico autem esse ubi- ue primo , quod secundum se totum est ubique .iquid enim esset ubique secundum diversas paries in diversis locis existens, non esset primo ubique; quia quod convenit alicui ratione partis suae, non convenit ei primo: sicut, si homo est albus dente, albedo non convenit primo homini , sed denti . Esse autem ubique per Ie dico id , cui non convenit esse ubique per accidens, Propter aliquam supivisitionem taetrum, quia sic granum milii esset ubique , suppu-sito, quod nullum aliud corpus esset . Per se igitur convenit esse ubique alicui, quando tale est, quod,
qualibet positione facta , sequitur illud esse ubique.
Et hoc proprie convenit Deo , quia , quotcunque loca ponantur , etiamsi ponerentur infinita praeter ista, quae sunt , oporteret in omnibus esse Deum .
quia nihil potest esse, nisi per ipsum. Sic igitur esso tibique mimo , or per se convenit Deo , in es proprium ejus, quia, quotcumque loca ponantur, oportet, quod in quolibet sit Deus, non secundum partem, sed secundum seipsum. Ad primum ergo dicendum , quod universale , ramateria prima sunt quidem ubique , sed non secum dum idem esse. Ad secundum dicendum, quod numerus, cum sit accidens, non est per se, sed per accidens in loco . Nec est totus in quolibet numeratorum , sed secundum partem; 3e sic non sequitur , quod sit primo ,& per se ubique. Ad tertium dicendum , quod totum corpus universi est ubique , sed non primo , quia non totum
est in quoIibet ioco , sed secundum suas partes . L a Nec
133쪽
Nec iterum I er se, quia , si ponerentur aliqua anat loca , non esset in eis. , Ad quartum dicendum, quod, si esset corpus infinitum, esset ubique, sed secundum suas partes. Ad quintum dicendum , quod , si esset unum s luna animal, anima ejus esset ubique fac non f primo quidem, sed per a ciens . Ad sextuni dicendum, quod, cum dicitur anima alicubi videre, potest intelligi duplisure. Uno modo secundum quod hoc adverbium, alicubi, determinat actum videndi ex parte obiecti. Et ite verum est ,
quod dum coelum videt , in coelo videt , & eadem ratione in coelo sentit ; non tamen sequitur , quod in coelo vivat, vel sit, quia vivere, Messe non important actum transeuntem in exterius Obieetiam .inio modo potest intel ligi, secundum quod adverbium determinat achim videntis , secundum quod exit avidente. Et sic verum est, quod anima ubi sentit,& videt , ibi est , & vivit secundum istum modum loquendi; & ita non sequitur, quod sit ubique
EX arti habes primo : quomodo per rationem inisterimas haeresim Zsinglis, S Ubiquetiorum dicentium, Christi humanitatem ubique esse, sicut divinitatem, Christum secundum corpus etiam in i terno eme praesentem. Semndo habes: quomodo per rationem c stetidas , illam esse merito damnatam a Sap. 7. Sapientia attingit tibique propter suam inum ditiam , expende ili iam causam , sic. propter stiam
munditiam , & dic , si sapientiae increatae aliquid est aequale in puritatis munditia , aliquid praeter illam poterit esse ubique; si autem non quatur ei aliquid in tali munditia , nihiΙ omnino ab ea poterit esse ubique. Cum ergo summa illa, munditia soli Deo sit propria, et se ubique erit soli Deo proprium. Hune sensum catholicum habuit illa auctoritas, habereque
se denotavit , quando non tantum Deum esse ubique dixit , sed etiam propter suam munditiam dictoiso apposuit . Ad rem nostram , humanitas Chri sti , licet supra estera omnia creata sit sanctitatis Puritate mundissima , multum tamen a munditia divinitatis Christi elongatur . Quocirca ubique humanitatem eius existere , & a Britori quaecumque ereata , iure optimo negatur praemissa scriptura . Tenio vules: &ω
134쪽
QUAE . IX. ART. I. Ita QUAESTIO NON AI, e Dei I utabilitate , in duos articulos dAUa .
Consequenter considerandum est de Immutabilitate, ist aeternitate divina , qiue immutabilitin. tem consequitur. circa immutabilitatem vero ρMeruntur duo. Patmo . Utrum Deus sit omnino immutabilis. secundo. Utriun esse immutabile sit proprium Dei.
ARTICULUS I. 43Utrum Deus si omnino immutabilis .
AD Primum sie proceditur. Videtur , quod Deustion sit omnino immutabilis., Quicquid enim movet seipsum , est aliquo modo mutabile . Sed , sicut dieit Audust. R super Gen. ad litter. c c. ao. ναjin. to. 3. Spiritus creator moυet se , nee.per tempus, nec per laeum. erm Deus est aliquo modo mutabilis .
es mobilior omnibus.mobilibus. Sed Deus est ipsa S Pientia. ergo Deus est mobilis.
significant : huiui modi autem dicuntur de Deo in Scriptura, Jac. propinquate Deo: & appropin sua re υobis. ergo Deus est mutabilis. Sed Contra est, quod dicitur Malach. 3. Ego Deus,
Respondeo dicendum , quod ex praemissis c m. a. art. 3. ostenditur, Detam eqse omnino immutabi m. - Primo quidem: quia si1pra ostensum est c ibid, elis aliquod primum ens , quod Deum dicimus : &quod huiusmodi primum ens oportet esse purum sectam abique permixti me alicuius potentiae, eo quod potentia limpoiciter est posterior actu. Omne autem, quod quocumque modo mutMur , est aliquo modo in potentia. Ex quo patet , quod impossibile est , Deum aliquo modo mutari. Secundo, qui Z omne , quod movetur , Miantum ad aliquid manet, & quantum ad aliquita transit et sicut quod movetur de albedine in nigredinem, in Ε ο net
135쪽
net secundum substantiam ; & sic in omni eo , quos movetur, attenditur aliqua compositio . Ostensum est autem supra, c quae . 3. ar. 7. quod in Deo nulla est compositio , sed est omnino simplex . Unde manifestum est , quod Deus moveri non potest. Tertio, quia omne , quod movetur 4 motu fuQaliquid acquirit, & pertingit ad illud, aqquod prius non pertingebat ; Deus autem , cum sit infinitus, , mprehendens in se omnem plenitudinem persecti nis totius esse , non potest aliquid acquirere , nec extendere se in aliquid. ad quod prius non perti nebat. Unde nullo mocio sibi competit motus. Et inde est, quod quidam antiquorum , quasi ab ipsa veritate coacti , posuerunt Primum Principium esse immobile. Ad primum ergo dicendum, quod Augustinus cloe.ein in ang. ibi loquitur secundum modum , quo
Plato dicebat primum movens movere seipsum : mnem operationem nominans motum , secundum
quod etiam ipsum intelligere , & velle , & amare motus quidam dicuntur. Quia ergo Deus intellign,& amat seipsum , secundum hoc dixerunt , quod Deus movet seipsum , non autem secundum quod motus , & mutatio est .existentis in potentia : ut nunc loquimur de mutatione, & motu . Ad secundum dicendum , quod sapientia dicitur mobilis esse similitudinarie : secundum quod suam similitudinem diffundit usque ad ultima rerum: nihil enim esse potest, quod nou procedat a divina sapientia per quandam imitationem , sicut a primo principio effectivo , & sormali , prout etiam artificiata procedunt a sapientia artificis. Sic igitur , inquantum similitudo divinae sapientiae gradatim proincedit a supremis, quae magis participant de eius similitudine. usque ad infima rerum, quae minus participant , aicitur esse quidam procelsus , & motus divinae sapientiae in res, sicut, si dicamus Solem procedere usque ad terram , inquantum radius luminis eius usque ad terram pertingit . Et hoc modo exponit Dion ys. cap. I. coelestis hierarch. c in mine. dicens , quod omnis moeessus disinae manifesationis venit ad nos a patre Iiaminum moto . Ad tertium dicendum , quod huiusmodi dicuntur de Deo in scripturis metaphorice. Sicut enim dicitur Sol intrare domum , vel exire , inquantum radius eius pertingit ad domum : sic dicitur Deus ap. propinquare ad nos , vel recedere a nobis , inquaΗ-
tum percipimus influent m bonitatis ipsius , vel ab eo deficimus. A ri
136쪽
QUAEST. IX. ART. II. APPENDIX.
EX articulo habes primo: quomodo per rationem
interimas hereses seeundini, oe MNoetarum dicentium , Deus est mutabilis. Item. Deus quod non extae praesciens, quod extat sciens , quod extitit me. moria tenens: non eodem modo semper se habet e titqtii regnitionem transferat ad praesentia , praeterisa , sutura . Secundo habes : quomodo per rationem ostendas, merito has damnari a Papa Innoeent. III.
in Concsito generali , extra de summa Trinitate Afide Cathol. firmiter credimus , ω fmplieiter con remiar qtiod Deus , dic. 6 incommutabilis. Haec ibi. Vide clicet sufficiat ista Ecclesiae definiti ob etiam alias damnationes harum ρ. I . art. 7. m q. I 6. ortis. 8. Item ab Ecclesia in Ossicio S. Trinitatis a Te semper idem esse , Nisere , ω intelligere prost miar. Item a requiis fidei traditis ab Augustino hi lib. de fide ad Petrum , cap. 4. -mis e tene , crnullatenus dubites ἰ sanctam Trinitarem solum verum Deum, sicut aeternum, ita incommutabilem solum n ruraliter esse. Noe enim segni at, eum dicis famu
lo suo Mora, Do sum, qui sum . Hine in urimo
dicitur. In principio Domine terram fundast, oe op ra manuum tuarum sunt raeli; ipse peribunt, tu autem permanes , ω omnes scut issimentum veter sent, oe sieut opertorium mutabis eos, ετ mutabun tur; tu atitem idem ipse es , or anni tui non deficient. Haec ibi. Tertio vides: quomodo, 3cc.
ARTICULUS II. Utrum esse immutabiae set Dei proprium.
AD Seeundum sic proceditur. Videtur, quod esse immutabile non sit proprium Dei. Dicit enim Philos . in a. Metaph. c 3. quod mat ria σέ, in omni eo , quod ms tur ; sed substantiae
quaedam creatae, sicut angeli, & animae, non habent materiam, ut quibusdam videtur . ergo esse immutabile non est proprium Dei. 2. Praeterea. omne, quod movetur, movetur Pr pter aliquem finem: quod ergo iam pervenit ad ultimum sinem , non movetur: sed quaedam creatur
137쪽
iam pervenerunt ad ultimum finem , sicut oinnes' beati. er o aliquae creaturae sunt immobiles. 3. Praeterea. Omne , quod est mutabile, est v riabile: sed formae sunt inviariabiles : dicitur enim in lib. Sex principiorum, cωρ. de sorma in I rinc. ima. J quod forma eo se Iisi , s invariabili essemiaeonsi iens r er m non est 1iaius Dei proprium esse immutabile. Sed Contra est, quod dicit August. in lib. de natura boni: ce. I. in priue. to. 6. Iur Deus immut
bilis V r quae autem feeit , quia ex nihilo sunt , mutabilia sunt. Respondeo dicendum, quod solus Deus es omnino'
immutabilis r omnis autem creatura aliquo modo inmutabiIis. Sciendum est enim, quod mutabile Pota est aliquid diei duplicitor . Uno modo per potentiam, quae in ipso est . Alio modo per potentiam , quae in altero est: omnes enim creaturae , antequam e sent , non erant possibiles esse per cuiquam potemtiam creatam, cum nul Ium creatum sit aeternum et sed per ibiam potentiam divinam, inquantum Deus Poterat eas in esse producere . Sicut autem ex V Iuntate Dei dependet , quod res in esse producit ;ita ex voluntate eius dependet, quod res in esse co servat: non enim aliter eas in esse conservat , quam semper eis esse dando unde , si suam actionem eis subtraheret, omnia in nihlium redigerentur, ut patet per August. 4. super Gen. ad liter. cev. 12. eia' ea Hine. ro. 3. J Sicut igitur in potentia creatoris fuit, ut res essent , antequam essent in seipsis , ita in potentia creatoris est, postquam sunt in seipsis , ut non sint . Sic igitur per potentiam , quae est in altero, scilicet in Deo , sunt mutabiles , inquantum ab ipM ex nihilo potuerunt produci in osse, & deesse possunt produci in non esse., Si autem ruatur aliquid mutabile per potentiam in ipso existentem , sic etiam aliquo modo omnis creatura est mutabilis. Est enim in creatura duplex potentia, scilicet acti , & passis: dico autem p tentiam passivam , secundum quam aliquia assequi potest suam persectionem vel in essendo, vel inco sequendo finem . Si igitur attendatur mutabilitas vel secundum potentiam ad esse , sic non in omnia hus creaturis est mutini litas , sed in iliis solum , in quibus illud , quod est possibile in eis , potest stare cum non esse. Unde in corporibus inferioribus est mutabilitas, Se secundum esse substantiale: quia materia eorum potest esse eum privatione formae substantialis i rum : & qu antum ad esse accide
138쪽
tasse , si subiectum compatiatur secum privationem accidentis : sicut hoc subiectum homo compatitur secum non album , & ideo potest mutari de albo in non album. Si vero sit tale accidens, quod comisquxtur principia essentialia sub cli, privatio illius accidentis non potest stare cum lubiino. Unde sui tectum non potest mutari secundum illud accidens ,
sicut uidi non potest fieri nigra . In corporibus v ro coelestibus materia non compatitur secum privationem tormae: quia forma perficit totam potenti litatem materiae: & ideo non sui it mutabilia secum
dum esse substantiale , sed secundum esse locale :quia subiectum compatitur secum privationem hujus Ioci, vel illius . Substantiae vero incorporeae , quia sunt ipsae formae subsistentes, quae tamen se- habernac esse ipsarum, sicut potentia ad actum, non compatiuntur secum privationem hujus ach- : quia eL A eonsequitur formam : & nihil corrumpitur , nisi Per hoc, quod amittit λrmam . Unde in ipsa λ, ma non est potentia ad non esse: & ideo huiusmodi substantiae sunt immutabiles , & invariabiles s cundum esse: & hoc est, quod dicit Dionys. q. cap. de divin. nomin. c. partim a mino Iem I. quia su sanitae intellectuales ereatas miandae starie a generati ab omni variatione , sicut incorporales, em im- materirier: sed tamen remanet in eis duplex mut bilitas . Una seeundum quod sunt in potentia ad finem , Et sic est in eis mutabilitas secundum electionem de bono in malum, ut Damascen. clib. 2. c. 3. γ dicit. Alia secundum locum : inquantum virtute sua finita possunt attingere quaedam loca, quae prius non attingnant: quod de Deo dici non potest , qui sua infinitate omnia loca replet , ut supra dictum est . q. 8. ar. 2. Sic igitur in omni ereatura est potentia ad mutationem e vel secundum esse substantiale , sicut co -ra corruptibilia: vel secundum esse locale tantum, sicut corpora eoelestia: vel secundum ordinem ad finem , & applicationem virtutis ad diversa , sicut in
angelis : 8e universaliter omnes creaturae communi
ter sunt mutabiles secundum potentiam creantis, ineuius potestate est esse, di non esse earumis Unde , cum Deus nullo istorum modorum sit mutabilis , proprium eius est, omnino immutabilem esse. Ad primum ergo dicendum , quod obiectio illa procedit de eo , quod est mutabile secundum esse siubstantiale , vel accidentale . De tali enim: motu philosophi tractaverunt.
Ad lec meum dicendum , quoa angeli boni furin
139쪽
Immutabilitatem es endi, quae competit eis secundit naturam, habent immutabilitatem electionis ex diis vitia virtute, tamen remanet in eis mutabilitas secundum locum. Ad tertium dicendum , quod formae dicuntur invariabiles , quae non possunt esse subiectum variarionis ; subiiciuntur tamen variationi , inquantum subiectum secundum eas variatur; unde patet, quod secundum quod sunt , sic variantur . non enim dicuntur entia, quasi sint subjectum essendi: sed quia eis inquid est.
Ex art. habes ρrimo : quomodo per rationem o stendas, merito esse dictum a Psal. Io I. Ini estiperibunt, tu autem permanes , sevi vertoνium intitabis eor , is mutabuntur , tu autem idem ipse es . Si coeli mutabiles . ergo multo magis ea , qui sub coelo sunt. Item ab Isa. 4o. omnes gentes quali non sent, sie sunt eoram eo. Hoc est . Potest Deus facere, quod non sint : consequenter mutabiles sunt Per potentiam in alio. Item a Job a6. eolumnae eaeli contremiscunt , γ pavini ad nutum eius. Hoc est Angeli . Si loqueris de beatis , intellige hanc senistentiam iuxta doctrinam inpra in ad secundum , ne erres; Et nota illum timorem , ac pavorem non esse de posse amittere beatitudinem c cum sint de aeterna illa permanentia securissimi : 3 sed esse de maxima reverentia ad Deum supra in infinitum e cellentem , clare visum : R designare beatos cognoscere certo se posse annihilari ab ipso, quamvis c ςnoscant simul se numquam anni hilandos, vel qu quo modo a tanta beatitudine removendos . Item a Timoth. 6. sestis habet smmortalitatem. Hoc est omnimodam invariabilitatem . Eo enim modo I quitur ibi Apostolus : quo omnis mutatio est qua dam mors sectindum Aug. lib. 3. eontes Maximinum , e. 22. oe in epistola ad Dioscorum. Item a Regulis fidei catholicae c liber est Augustini de fide ad Petrum cap. 2o. semissime tene , ω nullatentis du-hites omnem creaturam naturaliter mutabilem a Deo
incommutabili factam. Haec ibi.
140쪽
QUAESTIO DECIMA. De Dei aeternitate , in sex articulas divisa -DEinde quaeritur de aeternitate.
Et eirea hoe quaeriantur sex-Primo , Quid sit aetermitas , Secundo , Utrum Deus sit aetemus. Tcrtio, Utrum esse aeternum sit proprium Dei. Quarto, Utrum aeternitas disserat a tempore. t in ab aevo, rempore. t uinto, De differentia aevi, 3t temporis. Sexto, Utrum sit unum aevum tantum , sicut est unum tempus, & una aeternitas.
Umeum eonvenienter definiatur Hrenitas , quos es numinabius visae tota simul, ω pos
AD Primum si e proceditur . Videtur , quod non sit conveniens definitio aeternitatist quam Boethius ponit 3. de consol. c. prosa. eis. Mane. dicens, quod aeternitas in interminabitis vitae tota 1imi, mperfecta possesso. Interminabile enim negative dici itur. Sed negatio non est de ratione , nisi eorum , quae sunt deficientia, quod aetemitati non competit Iemo in definitione aetervitatis non debet poni ine 'minabile. v
gnificat : duratio autem masis respicit esse , quam vitam e emo non debuit poni in desinitione aeterni talis vita, sed magis esse. 3. Praeterea. Totum dicitur, quod habet partes . autem aternitati non convcnit , cum sit simplex: ergo inconvenienter dicitur tota. .
nec plura tempora. Sed in aeternitate pluraliter discuntur dies , & tempora: dicitur enim Mich. s. Egressus eius ab initio a diebus aeternisatis: & ad Ro
manos 16. cap. Secundωm reislationam mUerii rem poribus aeternis rariti . ergo aeternitas non est tota simul.