장음표시 사용
141쪽
Posito igitur, quod sit tota, superque additur, quod
6. Praeterea. Possesso ad durationem non pertinet . aetemitas autem quaedam duratio est : ergo iternitas
non est possessio. Respondeo dicendum , quod , sicut in e niti
Rem simplicium oportet nos venire per composita Nita in cognitionem inemitatis oportet nos venire
per tempus; quod nihil aliud est 1 quam numerus motus secundum prius , & posterius . Cum enim an quolibet motu ni successio , n una pars post alteram, ex hoc, quod numeramus prius , & posterius in motu , apprehendimus tempus , quod nihil aliud est, quam numerus prioris , & posterioris ire motu in eo autem , quod caret motu , & semper eodem modo se habet , non est accipere prius , MPosterius. sicut igitur ratio temporis consistit innuis Rieratione prioris , & posterioris in motu ; ita in apprehensione uniformitatis eius , quod est omnino extra motum, consistit ratio aetemitatis Item ea dicuntur tempore menlarari , quae primeipium , & finem habent in tempore , ut dicitur in Physico c-. hoe ideo, quia in inteo, quod movetur, est accipere aliquod principiumψ R aliquem finem mod vero est omnino immut tale , sicut nee suecentonem , ita nec principium , nec finem habere potest . . sic ergo ex Mobius noti σειν aerenitis. Primo in hoc, quod id, quod es in eremitate, es intermin tbiis , idest priseipio, & fine carens, ut feminus ad utrumue referatur. Seeundo per hoc , quod ipsarisnitar fueressione emo tota I mυι exseην. Ad primum ergo dicendum , quod simplicia con verunt per negationem definiri, sicut puninam est,-duius pars non in , quod non ideo est , quod n satio sit dae esstatia eorum , sed quia intellectus -- ster ροῖ primo apprehendit eomposita , intionem simplicium pervenire non potest , nisi per
remotionem compositionis.' Ad secundum dicendum , 'quod iIlud , quod effvere aetemum, non solum est ens , sed vivens : &ipsum vivere se extendit quodamnodo ad operationem , non autem esse ζ protensio autem durati nis videtur attendi sectindum operationem magis quam secundum esse : unde S tempus est numerus
142쪽
'Ad quartum aicelidum, quod, sicut Deus cum sit incorporeus , nominibus rerum corporalium metaphorice in scripturis nonrinatur , sic aeternitas tota stinui existens nominibus tempores ibus successivis .
Ad quintum dicendum , quod in tempore est duo eousiderare, scilicet ipsum tempus, quod est succes sivum: est nunc temporis , quod est imperfectum . Dicit eri o tota simul ad removendum tempus , &perfectar ad excludendum nunc temporis. Ad textum dicendum , quod illud . quod posside, tur, firmiter , Est quiete habetur : ad designandam eruo immutabilitatem, & indeficientiam aeternitatis, usus est nomino possessionis.
EX art. habes 'mor quomodo per rationem omstendas: psal.89. iure Deum sic locutum. Milis'
anni ante ocios moν, tam η- dres ιν ema , quae praeteriis . est: In aeternitate tua continentur Plura tempora tamquam in uno arum totaliter simul existenti. Adeo enim nihil de suturo emeta vel habet aeternitas , ut mille anni futuri---lpsa tanquam dies hesterna: & non solum tanquam dies hesterna , sed etiam tanquam sic hesterna, ut totaliter praeteriit. .Nam quanaoque de die hesteri irelinquitur aliqua minima particula , vel aliquod mirinimum vestigium: adeo quod illa aIiqualiter rema net in illo vestigio : puta dies hesterna hodie et iam est, inquantum facit me antiquiorem, seviorem magis expertum &c. quam antea fuerim . Nondum. ergo hodie dies hesterna totaliter praeteriit. Sed cum de sua preteritione aliquid reiiquerit in me, aliquis etiam hodie praeteriti ego participo o Ut igitur demonstret ues. quod aeternitas ita est tiaa simul ut nihil omnino praeteriti , nihil quod prorsusi futuri, habeat, asserit, quod mine anni iunt ante ocu et ias Dei tanquam .ies besema quae pnaeteriit: quasi dixerit:. Praeterita, & sutura sunt sitae ulIa successi e ne, vel variabilitate in aeternitate, tanquam in uno nunc praesentialiter Posito ante malos. Item a. Peto 3. Unum hoc vos non lateat ebagri i , quia tinus dies apud Dominum , sicut inius anni, ω milis anni fletie dies unus. Hoc est : aeternitas sine extensione extenditur ad quodeumque & quantumcumque ex quomodocumque distans tempus , hic per mille annos significatum ; adeo .quod totae diversitas tem Frum vel quantarumcunque durationum est quid -iplex actualiter simul presens in illa se Unde estus
143쪽
dem facilitatis est Deo cognoscere mille annos, Ides quodcunque; quantuncumque sive in pretieritum, sive in futurum distans tempus, sicut cognoscere prs- sentialiter & oeulariter diem unum. A limili igitur variabilia sunt in aeternitate invariabiliter plura simpliciter, remotissima pretsentialiter successiva e menter, priora, & posteriora simul numerabilia sine numero , difχrmia uniformiter . Semndo habes : quomodo per rationem & praemissas scripturas , d mnari merito demonstres haeresim Theophronii Α-ynoetarum dueis ignorantissime dicentis: Deus, quod non extat praesciens, quod extat siens, quod extitit mem oria tenens , non eodem mori semper se habet , ut mi regnitionem fuam transferat ad prissentia, praeterita, furum . Alias huius damnationes , videant. 7. er quaes. 9. artic. I. oe emes. I6. arm
Utrum Deus sit aetrenus. a. dis. 2. I. M. I. I. estu. c. I s. me. q. 3. a. II. 23. . opus. a. cap. S. 6. I. Ο RAD Meundum sie proceditur. Videtur , quod 'Deus non sit aeternus. Nihil enim factum potis est diei de Deo: sed aeternitis est aliquid factum e Dicit enim Boethius Io. s. de consol. ex mos iat. quod nune meor facit tempus e nune flans Deis aeternitatem: & Augustinus diei mn I ita Η3. Σ3. in mine. eo. quod Deus es auctor aeternitatis.
aeternitatem, non mensuratur aetemitate. Sed Deus es ante aeternitatem , ut dicitur in libro de causis , c prop. a. to.3. o pos aeternitatemr dicitur enim Ex.
Ergo esse aeternum non convenit Deo. 3. Praeterea. AEternitas mensura quaedam est. Sed Deo non convenit eme mensuratum. ergo non competit ei esse aetemum.
ritum, vel futurum, cum sit tota simul , ut dictum est c arri mee. Sed de Deo dicuntur in scriptnris
verba praesentis temporis, Pretieriti , vel futuri. e go Deus non est aeternus.
Sed Contra est , quod dicit Athanasius c-δεσαν confess. Fidei AEternus Pater , aere
144쪽
ritis pilius , aeternus Spiritus Sanctus . Respondeo dicendum, quod ratio aeternitatis conis sequitur immutabilitatem , sicut ratio temporis con sequitur motum, ut ex dictis patet: c praeeαι Unde, cum Deus sit maxime immutabilis, sibi maxime competit esse sternum. nise solum in aeternus, sed in sua aeternitas et cum tamen nulla alia res sit sua duratio: quia non est suum esse. Dous autem est talim este uniforme . Unde sicut est sua essentia , ita sua sternitas. Ad primum ergo dicendum, quod nunc stans dieitur facere aeternitatem secundum nostram apprehensionem . Sicut enim causatur in nobis apprehensio temporis, eo quod apprehendimus fluxum ipsiu; nunc; ita causatur in nobis apprehensio aeternitatis, inquantum apprehendimus nunc stans. Quot autem dicit Aiuiustinus c um eis. in arg. b quod Deus ese auctior aeternitatis , intelligitur de sternitate participata. Eo enim modo communicat Deus suam sterilitatem aliquibus, quo & suam immutabilitatem. Et per hoc patet solutio ad secundum. Nam Deus dicitur esse ante steriaitatem , prout participatur a
substantiis immaterialibus . Unde & ibiciem c rita.
propos a. tari to. 3. dicitur , quod intelligentia parificatων Hernitati . Quod autem dicitur in Exod. Dominus regnabit in aeternum, oe ultra , sciendum, quod aeternum accipitur ibi pro Aculo : sicut habet alia translatio. Sic igitur dicitur, quod regna bit ultra aeternum: quia durat ultra quodcumque s culum , idest ultra quamcumque durationem datam. Nihil est enim aliud saeculum, quam periodus cujuslibet rei, ut dicitur in lib. I. de coelo c te. I Oo. eo. a. J Vel dicitur etiam ultra aeternum regnare: quia, si etiam aliquid aliud semi er esset ; ut motus coeli secundum quosdam Philosophos ; tamen Deus ultra regnat, inquantum eius regnum est totum simul. d tertium diccndum, quod aeternitas non est 2 liud, quam ipse Deus. Unde non dicitur Deus aeter nus, quasi sit aliquo modo mensuratus: sed accipitur ibi ratio mensurae secundum apprehensionem nostram
Ad quartum dicendum , quod verba divorsorum temporum attribuuntur Deo , inquantum eius aeternitas omnia tempora includit: non quod ipse vari tur per praesens, Praeteritum , & futurum.
145쪽
EX art. habes primo : quomodo per rationem mstendas , recte ab Inn. III. in Cone. generali extra de sum. Trin. & Fid. Cath. fulsis di m fiet firmiter eredimus , ω simpliciter eonfremων , quod Detis &c. es aeternus. Dicitur autem hic a Papa ἀ- rernus, quia, ut ibi Dis Thom. noster exponit , c rei principio, A fine οῦ & quia eius esse non variatur Per praeteritum, & futurum. Nihil enim ei subtrahiatur : nec aliquid ei de novo venire potest, unde diaeit ad Moysen Exod. 3. Ego sum , qui sum, qui scilic. eius esse non novit praeteritum , & futurum, . sed semper praesentialiter est. Item a symbolo Ath nasii quod compendiosa fidei requia vocatur a Conisellio Flor. J AEtrenus Pater , aeternM Filius , Hesentis Spiristis sandius; γ tamen non tres aeterni, sed vivus aeternus. Item a regulis catholicae fidei traditis ab Auqustino in lib. de fide ad Petrum, cap. 3. sic; semis e tene, oe nullatenus dubites Patrem , orbilium, in Spirisum sanctum, ides sanctam Trin
ratem , unum serum Deum sine initio sempiternum eme. Promeν quod scriptum est : In mineipio erae με bum, oe Aerbruem erat apuὰ Deum, o Deus erat Verbum: hoe erat in principio apud Deum. Haec de nuo sempiternitas intimatur in psalmo, ubi dicitur. Deus autem Rex noster ante saecular & in alio loco. Sempiterna quoque ejus virtus, oe ἀλinitas . Excibi. Secundo habes: quomodo per rationem osten- .las, recte dictum a simili in scripturis , quod Deus est ipsa aeternitas. Qirando enim dicitur Ioan. I Ego sum via , veritas , oe vita e item quando dicitur u Cor. I. Chrissiam Dei virtutem , in Dei s
sientism , tunc a simili dicitur c ut patet quod
teus est ipsa aeternitas . Tertio vides et quom
Utrum esse aeternum sit propiniam Dei.
I. d. 8. q. a. ari 2. γ d. I9. q. I. a. I. q. d. Φ9. q. I. a. a. q. 3. . I. conm c. s. ω causis l. 2.
AD Tertium sic proceditur - Videtur , quod euis aeternum non sit soli Deo proprium . Dicitur enim Daniel. I a. quod , qui ad ius itiam erudiunx
146쪽
dium plaΗmos , ertim quasi stellae in perpetuas aetern
eates: non autem essent plures aeternitates, si solus Deus esset aeternus: uore igitur solus Deus est aeternus a
2. Praeterea . Matthaei et s. dicitur : De malediat o ignen aeternum. Non igitur solus Deus est aeter
3. Prinerea. Omne necessarium est aeternum: sed multa sunt. necellaria, sicut omnia principia demolistrarionis , & omnes propositiones demonstrativae . ergo non solus Deus est aeternus.
Sed Contra est, quod dicit August. lib. de fide alPetrum cap. 6. cto. 3. oe ex Hier. ad Damas ep. 37. Deus solus es , qui exordium non babet e quicquid
autem exordium habet, non est aeternum. Mius er go Deus est aetemus.
Respondeo dicendum, quod aeternitas vere ει ρroprie in sola Deo est quia aeternitas immutabilitatem conicquitur , ut ex dictis patet c arri praee. 3 Solus autem Deus est omnino immutabilis , ut est superius ostensum c qu. p. art. I. ar 2. Secundum tamen quod aliqua ab ipso immutabilitatem percipiunt, secundum hoc aliqua ejus aeternitatem participant . Quaedam ergo quantum ad hoc immutabilitatem so tiuntur a Deo, quod nunquam esse desinunt. & secundum hoc dicitur Ecclesiast. I. de terra , quod in aeternum ueat: & sic aeternitas Angelis attribui potest , secundum illud Psal. 7s. Illuminans tu mirabiliter a montibus aeternis. Quaedam etiam aeterna in scripturis dicuntur propter diuturnitatem durationis , licet eorruptibilia sint; sicut in Psal. dicuntur montes fremi, R Deuteron. 33. etiam dicitur, De pomis eo itum aeternorum . Quaedam autem amplius participant de ratione aeternitatis , inquantum habent intransmutabilitatem, vel secundum esse, vel ulterius
secundum operationem : sicut Angeli, & Beati , qui Verbo fruuntur: mala, qνantum αδ iliam siponem Membi non sunt in Sanctis volubiles cogitationes ut dicit Aliqustinus II. de Trinitate c eap. I 6. in sn. to. 3. J Unde & videntes Deum dicuntur habere vitam aetemam: secundum illud Ioan. II. Haec es vita α-νerna, ut cognoscant, oeci
Ad primum ergo dicendum, quod dicuntur multae aeternitates, secundum quod sunt multi participantes aeternitatem ex ipsa Dei contemplatione.
Ad secundum dicendum , quod ignis inferni dicitur aeternus propter interminabilitatem tantum. Est tamen in poenis aeorum transmutatio , secundum illud Iob. 24. Ad nimium eriorem tyan ibunt ab aeuis nimium . Unde an inserito non est vera aeter
147쪽
litas, sed magis tempus , secundunt illud P I. sci. Eris temptis eorum in secula . Ad tertium dicendum , quod necessiarium signita cat quendam modum veritatis. Verum autem secum dum Phil. 6. Metaph. c rex. 8. rom. 3. est in intellectu . Secundum hoc igitur vera, & necessaria sunt aeterna, quia sunt in intellectu aeterno , qui est i tellectus divinus solus : unde non sequitur , quod liqtiid extra Deum sit aeternum
EX artic. habes primo et quomodo per rationem inisterimas haereses Amalai rarum , Albanensum , Felicis , Manis i , Origenis , Arisoresis , dice
tium praeter Deum esse aliquid aeternum e mundum fuisse ab aeterno, & materiam elementorum, ex qua famis est mundus, non esse factam , sed Deo coaetemnam : Terram esse Deo coaeternam : Creaturas coaeternas esse Deo. Mundus , motus , coelum , temPus, veneratio, & corruptio non incaeperunt, fuerunt ab aeterno, & erunt in aeternum. Secundo habes e quois modo per rationem ostendas omnes has merito fui s.
se damnatas a Papa Innocent. II L in Concilio generali, extra de lamma Trin. & sid. Cathol. 'mi-eer eredimus , or simpliciter confitemur , quod tinus solus es veri r Deus inci ςtei ab initio temporis ti-rramque condidit creatπram , spiritualem, oe eomoralem oee. ω , ut praen: Uerat , es erector omnium visibilium, oe invisibilium , eorporalium, or Dirim lium . Ecce , quod omnia , secundum definitionem Ecclesiae, habent initium temporis ς & consequenter sunt temporalia , non aeterna. Item a regulis fidei traditis ab Augustino in lib. de fide ad Petrum s missime tene , εν nullatenus dubites , sanctam Trianitatem botam vertim Deum sicut aeternum , ita solum naimralieεν incommutabilem esse . Haec ibi. Uidesne , quod lus Deus dicitur hic aeternus y Reliquum hujus capituli potes vid e supra ρ. q. m I. Diem a Concilio Nicieno primo, in confessione fidei, 'c . Credimus in tinum Deum omnium visibilium im CVbiliumqtie sactorem. Haec ibi. Hi namque S. Gncilii Patres cicationem rerum omnium, quam vid hant in symbolo Apostolorum, cuius expositioni conistra errores intendebant , voluerunt per hoc declarave esse temporalem, non aeternam. Quasi dixissent: Deus est omnium rerum ita creator , quod est illarum factor. Creator , inquantum de nihilo condidit, octor , pro quanto eas in tempore produxit . P terat
148쪽
terat ensai tr eriam, em ab 'Apostolis dithum in te pretari ex vi vocabuli pro conditore ellam ab aeterano: sed per ly factorem , cum additur ad ly Ge-- rem pro expontione , non per creationis quidditatis destructione , dicamus necesse est , quod non possiti amplius interpretari , nisi pro conditore temporali , - idest in tempore res producente. Tertio vides: δta. ARTICU LUS IV., o
AD Quartum sie proceditur. Videtur, quod aeteranitas non sit aliud a tempore . Impossibile est enim duas esse mensuras durationis simul , ni fi una sit pars alterius . Non enim iit simul duo dies , vel duae horae ; sed dies, & hora sunt simul , quia tora est pars diei: sed: aeternitas, & tempus sunt simul e quorum utrumque mensuram quandam durationis importat . Cum igitur- aetornitas non sit pam temporis, quia aeternitas excedit tempus , & includit ipsum, videtur, quod tempus sit pars aeternit eis, & non aliud ab aeternitate. tu a. Praeterea . Secundum Phil . in Phys. c. rem III. edi I . m. a. b nunc temporis manet i8em iutoto tempore e sed hoc videtur constituero rationem ueternitatis, quod sit idem indivisi hi liter se habens in toto deeiusu temporis. Ergo aeternitas est nunc temporis . Sed nunc temporis non est aliud secundum tubstatutam a temdire. ergo aeternitas non est aliud secundum substantiam a tempore. 3. Praeterea. Sicut mensura primi motus est meu- cura omnium motuum , ut dicitur in Phys. te. 33. m. a. ita videtur, quod mensura primi essest mensura omnis esse : sed intemitas est mensura primi esse, quod est esse divinum . Ergo aeternitas est mensura omnis esse : sed esse verum corruptibilium mensuratur tempore. ergo tempus vel est aethrnitas , vel aliquid aeternitatis . :Sed Contra est, quod i aeternitas est tota simul. In tempore autem est prius, & posterilis. ergo tempus,&.aeternitas non sunt idem.
ResiMndeo dicendum, quod manifestim es , rem--s. Paeternitatem non esse idem. Sed huius diver- m. I. F sita.
149쪽
statis rationem quidam assignaverunt ex hoe , quod aeternitas caret principio , & fine, tempus autem habet principium, & finem. haec est differentia per aecidens , & non per se : uuia dato , quod tempus semper fuerit , & semper futurum sit secundum positionem eorum , qui motum coeli ponunt sempiternum , adhuc reman bit differentia inter aeternitatem, & tempus, ut di--cit Boet. in lib. de consolati e Mosa 6. lib. s. ex
hoc , quod aeternitas est tota simul , quod tempori non convenit : quia aeternitas est mensura esse permanentis , tempus vero est mensura motus . Si tamen praedicta differentia attendatur quantum ad mensurata, & non quantum ad mensuras, sic habet aliam rationem a quia solum illud mensuratur tempore , quod habet principium, & finem in tempore , ut dicitur in Physic. c rex. Iam lom. 2. Unde, si motus coeli semper duraret, tempus non mensuraret ipsum secundum suam totam durationem, eiuri infinitum non sit mensurabile, sed mensuraret quam
libet circulationem , quae habet principium , & finem
Potest tamen & aliam rationem habere ex parte istarum mensurarum, si accipiatur finis , & princiarium in potentia : quia etiam dato , quod tempus semper duret, tamen possibile est signare in tempore & principium, S finem accipiendo aliquas parem ipsius, sicut dicimus principium, di finem dici, vesanni; quod non contingit in aeternitate. Sed tameis istae dinerentiae eonsequuntur eam , quae est Rer se,& primo , disserentiam, per hoc, quod aeternitas est tota simul, non autem tempus. Ad primum ergo dicendum , quod ratio illa procederet, si tempus , S aeternitas essent mensurae ni generis, 'ita patet esse falsum ex his, quorum est tempus, & aeternitas mensura . Ad secundum dicendum , quod nunc temporis est idem subiecto in toto tempore , sed differens ratiorine , eo quod , sicut tempus respondet motui , ita nunc temporis resim et mobili : mobile autem est idem subiecto in toto decursu temeoris, sed differens ratione, inquantum est hic, & ibi: & ista altern tio est motus ; similiter fluxus ipsius nunc , secum
dum quod alternatur ratione , est tempus . AEternistas autem manet eadem ti subiecto, & ratione. U de aeternitas non est idem, quod nunc temporis. Ad tertium dicendum , quod , sicut aeternitas est In opria mensura ipsius esse permanentis, ita tempus est propria Mensura motas . unde, secundum quod ' αὐ
150쪽
:aliquod esse recedit a permanentia essendi , & su
.ditur transmutationi , secundum hoc recedit ab aeteris initate , & ubditur tempori. Esse et o rerum corru- .ptibilium , quia est transmumbile , mon mensuratur aeternitate , 'sed tempcnet, tem senim mensurat non ablum qin transmutantur in acia 'sed quae sunt transe mutabilia. ninde non'silum mensurat motum , sed
etiam quietem I quae est eius, quod matum est move
EX art. habes primo r quomodo per rationem x stendas , scripturam merito distinxisse tempus ab aetemitate psal. Io I. Ipse Persitime, m autem pedimanes , ω omnes , scur vomen rum , veterascent , fetit opertorium mutabis eos, oe mutabuntur, Tuistitem idem ipse es, oe annietii non defietem . Cum enim distinguat temporalia a Deo aeterno in dur tione : patet , quod etiam distinguit tempus. ab I ternitate . Item in a. Per. 3. Ini moris , ω nunc, in diem aeternitatis . Hoc est : in . empore sit ei gloria ς & cum rempus non erit amplius re I perseveret eius Rioria in oeternitate, Ubi aperistissime distinguit B. Petrus Apostolus tempus ab a ternitate; &ostendit, quod tempus ipsum , tamquam habiturum finem , non in ita diuturnum , sicut internitas . & quod ipsa aetemitas , utpote non vari ea per dies , est Rabilis, non successiva , cuius oppositum de tempore inteIligendum ex hoc relinquit Seeundo vides: quomodo iaci
AD Quintum se proceditur . Videtur , quod aerimuri non sit aliud a tempore. Dieit enim Au pust. 8. super Gen. ad lit. c. e. 2 . 22.23. to. 3. quoa Deus movet ereaturam Dirissalem per remms r sed aevum dicitur esse mensura spiritualium substantiarum, Crgo tempus non dissert ab aevo. 2. Praeterea . De Tatione temporis est , quod habeat prius , & poserius, de ratione vero aetemitatic est , quod sit tota smul , ut dictum est c. M. I. --x tias. sed aevum rum est aeternitas dicitur enim Eccl. I quod sapientia aeterna es ante in m. Ergo F a non