장음표시 사용
171쪽
quonsam ciam avarueris, smiles etesimus, miUebimus eum similes et . Praeterea. August. dicit ' de Trimi. ceam Iti in princi to. 3. -Deum noυimus, fit aliqua Dei similitiatio in nobis. 3. Praeterea. InteIlectus in actu est intelligibile in actu, sicut sensus in aetii est sensibile in actu. Hoc autem non est , nisi inquantum insormatur senius fimilitudine rei sensibilis, ia intellectus similituditis rei intelIectae. Ergo fi Deus. ab intellectu creato via detur in actu , oportet , quod per aliquam similitu
Sed Contra est, quod dicit August. II. de Trinit. s. e. 9. parum a med. ro. 3. quod, cum Apostolus dicit : Videmtis nunc per speculum , in aenismater Cpeculi, aenigmatis nomine otiaeeunque smHitud
--odate sunt ad intelligendum Deum e sed videre Deum per essentiam non est visio aenigmatim , vel
specularis , ' al. Deculativa ' sed contra eam diu,
ditur . ergo divina essentia uon videtur per simili
Respondeo dicendum, quod ad visionem tam selis sibilem , quam intellemialem duo requiruntur , scilicet virtus visiva, & unio rei visaeaeum visu. Non enim fit visio in actu , nisi per h , quod res visa quodammodo est in vidente . Et in rebus quidem corporalibus apparet, quod res visa non potest esse in vidente per suam essentiam, sed Mum per suam similitudinem. Sicut similitudo lapidis est in oculo, per quam fit visio in actu, non autem ipsa subita tia lapidis . Si autem esset. una, & eadem res , quae esset principium visivae virtutis, &quae est et res 'i-sa , oporteret videntem ab iuba re A virtutem visivam habere , & sormam , per quam videret. Manifestum est autem , quod Deus & est auctor intellectivae virtutis , Se ab intellectu videri potest . Et cum ipsa intellectiva virtus creaturae non sit Dei essentia , relinquitur , quod fit aliqua participativa similitudo ipsius , qui est primus intellectus . Unde& virtus inteIlectualis ereaturae lumen quoddam iam telligibile dicitur , quasi a prima ince derivatum , sive hoc intelli gatur de virtute naturali, sive de aliqua persectione superaddita gratiae, vel utoriae. Re quiritur ergo ad videndum Detim aliqua Dei Fimsi ludo ex ρarte visivae potentiae , qua scilicet intellectus sit emeax ad videndum Deum . Sed ex pane Nisae Vei, quam gracesse in aliquo modo D iri inde
ti, per nullam similitudinem creatam Dei essentia via
172쪽
deri potes. Primo quidem, quia, sicut dicit DionysI. eam de div. nomin. .mn multum procuIa princi 'per smilitudines Inferioris ordinis rerum nullo modo , superiora pessunt cognosei. Sicut per speciem corporis non potest cognosci essentia rei incorporeae. Multo igitur minus per speciem creatam quamcumque potest essentia Dei videri . Secundo, quia essentia Dei est ipsum esse eius, ut supra ostensum est, c3. an quod nulli formae creatae competere pol est. Non potest igitur aliqua forma creata elle simi litudo repraesentans videnti Dei essentiam . Tertio, quia divina essentia est aliquod incircumscriptum continens in se supereminenter quicquid potest significari, vel intelligi ab intellectu creato . Et hoc
nullo modo per aliquam speciem creatam repraesen tari potest, quia omnis forma creata est determinata secundum aliquam rationem vel sapientiae , vehvirtutis , vel ipsius esse , vel alicuius huiusmodi . Unde dicere Deum per similitudinem videri, est dicere divinam essentiam non videri , quod est erro.
Dicendum ergo, quod ad videndum Dei essentiam requiritur aliqua similitudo ex parte visivae potentiae , scilicet lumen divinae gloriae conλrtans intellectum ad videndum Deum. De quo dicitur in Psal. 33. In lumine rure videbimus lumen . Non autemper aliquam similitudinem creatam Dei essentia videri potest, quae ipsam divinam essentiam repraese tet, ut in se est.
Ad primum ergo dicendum , quod auctoritas illae loquitur de similitudine , quae est per participAti
Ad secundum dicendum , quod Augustinus ibi loquitur de cognitione Dei, quae habetur in via. Ad tertium dicendum , quod divina essentia est ipsum esse . Unde sicut aliae formae intelligibiles , quae non sunt suum, esse, uniuntur intellectui secundum aliquod esse, quo informant ipsum intellectum ,& faciunt ipsum in aetii : ita divina essentia unitur intellectui creato, ut intellectum tu actu , per se ipsam faciens intellectum in actu.
EX artici habes primor quomodo Ur rationem in terimas haeresim quorumdam c Direre Inquis. a. p. q. 8. Hanes 7. dicentium . Animarum beatarum visio, qua vident divinam essentiam , non est visio intuitiva, & faciatis. Secundo habes : quomodo per
173쪽
rationem ostendas , hanc merito damnari a scripti, ris I. Cor. 33. Videmus nunc peν Decutam in aenigm te ., tune autem facie ad Deum. Speculi autem , & aeni malis nomine similitudines quaecunque ab Ap stolo significatae intelligi possunt , quae nunc accommodatae sunt ad intelligendum Deum, ut inquit Aug. I s. deeri. e. 9. Ergo siccundum Apostolum tune videbimus Deum absque ulla media similitudine . Item a Conciliis , & Scripturis adductis supra an I. Dicere enim Divinam essentiam videri per similit dinem est , ac si diceretur , essentiam divinam non videri ab intellectu creato , ut deducitur in corpore arti c. Item a Papa Benedi undecimo in Extrav xante, quae Incipit, Benedicttis Deus in donis suis &c. de concilio fratrum suorum, diligenti praehabita dis.cussione, dicente sic: Hae in perpetuum visitura constitutione auctoritate apostolica definimus , quod oeci animae sanctoνum omnium etiam ante res ρtionem
corporum suomm , is sudicium generale , pos ascen- sonem Domini noserissessis Christin esum, fuerunt , sunt , oe erunt in coelis coelorum regno oeci ac post Domini mortem viderunt , vident, oe videbunt istisnam esentiam immediate se bene clare, o aperte eisMetrisentem , quodque sic videntes eadem divina essentia perfruuntvr , quodque pinquam inchoata fuerit , vel eνit talis intuitisa , ω faetatis υisio , Θ 1Dti isto in eisdem, ei Zem υissio, Θ fνuisio sne aliqua intercipione , utermissione , seu maeuatione praedictae visionis , is fruitionis continuata erisit , Θ eontiotiabitur usque ad furie judicium, O ex tune usque in sempiterniam. Exc ibi. illa ergo visio est immediata, clara, aperta, intuitiva, facialis . Tertio vides : quomodo &c.
ARTICULUS III. I Ursum essentia Deἰ videri possi Oetilis
corporalitas. a. a. q. I S. M. 4. oe q. dis. Iz. astri qu. I. ad 3. Ο 4. d. 4y. qu. a. an. 2.
AD Tertium sic proceditur . Videtur , quod ensentia Dei videri possit oculo corporali . Dicitur enim Iob. I9. In carne mea videbo Deum, &c. S 42. Audisti auνis audivi te , nune autem oculus meus videt te. a. Praeterea. August. dicit ult. de civ. Dei, e. 22.c circa med. to. s. Vis itaque praepollentior oculorum erit illorum, scilicet Slorificatorum , nou ut acurius
174쪽
GVe sementes, vel aquilae . stuantalibet enim aerim mis cernendi eadem animalia vigeant , nihil alitidpossunt videre, quam eo mora Da tit videant oe ix eorporalia: quicumque autem potest videre incorporalia, potest elevari ad videna m Deum . ergo ocuritus glorificatus potest videre Deum. 3. Praeterea . Deus potest videri ab homine visio-rie imaginaria . Dicitur enim Isa. 6. Vidi Dominum
sedentem super folium , Sc. sed visio imaginaria a sensu originem habet, phantasia enim est motus factus a sensu secundum actum , ut dicitur in terticide anima , c c. 3. tex. I 6o. m. a. ergo Deus sensibili visione videri potest. Sed Contra est , quod dicit Augustinus in libr de videndo Deum ad Paulinam: c vis. I I a. e. 9. in mem rua Deum nemo vidit unquam vel in hae vita seut ipse es , vel in angesortim vita , stetit visibilia
Respondeo dicendum quod imposybsse in Deum videri sensu visus , vel . quotumque alio sensu , augpotentia sensu a partis . Omnis enim Potentia huiusmodi est actus corporallis organi , ut infra dicetur - carisq. γ q. 78. , Actus autem proportionatures , cujus est actus. Unde nulla huiusmodi potentia potest se extendere ultra corporalia . Deus autem Incorporeus est , ut supra ostensum est. c g. 3. are. I. J Unde nec sensu , nec imaginatione viami potest , sed solo intellectu. Ad primum ergo dicendum , quod eum dicitur zin eme mea videbo Deum SMinimem meum, non in telligitur , quod oculo carnis sit Deum visurus , sed quod in carne existens post resurrectionem visurus iit Deum. similiter, quod dicitur: nune oculus meus
iidet te intelligitur de oculo mentis : sicut Ephesii. dicit Apostolus : Det vobis spiritum sapientiae in agnitione ejus iuuminatos octius cordis .ri. Ad secundum dicendum , quod Augustinus Imurutiir inquirendo in verbis illis , & sub conditione is Quod patet ex hoe , quod c ibidem praemittitur et Mnge itast e potentia alterius erunt, scilicet ocul gglorificati si per eos indebitur ineomorea illa nar Va r sed postmodum hoc .eterminat dicens : VH epedibile es , se nos visums maeniana tunc corpora eueli noυi , ω remae novae , ut Deum 9bique praesentem , ω tin ero etiam eo movalia gubernantem elarissima perspicuitate videamus , non sitie nune invisebilis Dei per ea, quae facta sunt, intellecta eo pietantur , sed sicut homines , inter quos viventes, motusque viro G a les
175쪽
Ds exmentes, ' exerentes , t vi imus, aspicimus, non eradimus visere, tyideret seu
videmus. ex quo patet, quod hoc modo intelligit oculos glorificatos Deum visuros, sicut nunc ocul I n stri vident alicuius vitam . Vita autem non videtur oculo corporali, si ex t per se visibile, sed sicut sentibile per accidens. quod quidem a sensu ' a tnon cognoscitur, sed statim cum sensu ab aliqua alia virtute cognoscitiva . Quod autem natim vilis corporibus divina praesentia ex eis cognoscatur per intellectum, ex duobus contingit, scilicet ex perspicuitate intellectus, & ex refulgentia divinae clamatis in corporibus innovatis φ . . Ad tertium dicendum , quod in rivone 1mV1-xia non videtur Dei essentia, sed aliqua forma in Imaginatione formatur , repraesentans Deum secum dum aliquem modum similitudinis , prout in scripturis divinis divina per res sensibiles metaphorice describuntur.
EX arciculo habes primor quomodo per rationem
te unice defendas ab haeresi Vbdianorum potis tium , Deum , ut homines , habere membra , sive habere corpus . Hi suam positionem probare pol Tant, vel etiam probant argumentis iisdem, aut etiam similibus in contrarium conclusionis catholIcae hie adductis , dicendo , Deus oculo corporali. Potest, per auctoritatem Iob. I9. 42. Augusern. Ua.ε. 8cc. ergo Deus est corpus , sin habet , ut nos , membra corporea. Cum igitur hic solvamur illa sua argumenta in fulcimentum erroris praedicti adducibi-Ιia, patet , quod per rationem ab errore tali, & te defendere, & illam positionem esse erronem ostendere potes. Scito quoque, haeresim praedictam loqui de Deo, ut Deus est, alioquin non haeresis, sed c tholica veritas esset dicere , Deus humanitus habet Corpus . Caeterum simpliciter , ut iacet , est haeretis haec : Deus est , vel habet corpus. Secundo habes: quomodo per rationem ostendas, hos merito damna
xi a Papa Benedicto supra articulo seeundo , quando dicit, quod animae ante re pumptionem eomorum D rtim diυinam essentiam sidebunt Ergo non oculo corporali . Adns, quod Deus dieitiar semper inυ63bilis, quia incommutabiIis extra de summa Trinit te, & fide catholica. Item Filiis, inquit Felix P va primus in Epistola ad Benignum episcopum con
tultus de rebus fidei, secundum hominis formam 'se
176쪽
misibilis praedica ν, ωt Paulus mulais tu locis Uendit . me es aposiolorum viis traditis. Haec ille. Deiatas autem filii est una numero trium personarum . Videbitur Deus per Benedictum supra etiam post reas. sumptionem corporum ab allimabus sanctis , S per Felicem tunc etiam invisibilis permanebit. ergo se cundum mentem istorum Pontificum tunc post reas sumptionem corporum numquam videbitur oculo co porali , sed viribus corporeis invisibilis in aeternum manebit . Item a scripturis , vel a &c. notatis ianuaes. 93. art. 6. quaest. 3. artis. I. ubi similis error sub nomine anthropomorphitarum ponitur. Plurimae namque haereses , & errores multos habuere patrO- nos, qui non Omnes neque hic, neque alibi semper nominantur. Damnata enim utravis praedictarum ha resum, damnata intelligitur utraque cum una utrani vis ad se trahat ut consideranti patet. Tertio vides : quomodo ex his vicissim Angelica doctrina praesentis articuli declaretur , & confixin
μνum aliquis Ateliectus ereatus peν sua n tu Ita disinam essentiam via
AD Quartum sie proceditur . Videtur , quod alia
quis intellectus creatus per sua naturalia divinam essentiam videre possit . Dicit enim Dion. q. c. de div. no. c partim ante medium quod angelus es speetitum purum , elari mum , fusolens totam , P fas es disme , puleritudinem Dei . Ied unumquodque videtur , dum videtur eius speculum . Cum igitur angelus per sua naturalia intelligat seipsum , videtur , quod etiam per sua naturalia intelligat divisnam essentiam.
2. Praeterea . Illud , quod est maxime visibile fit minus visibile nobis propter desectum nostri visus vel corporalis , vel intellectualis . Sed intellectus angeli non patitur aliquem defectum . cum ei Deus secundum se sit maxime intelligibilis , via detur, quod ab angelo sit maxime intelligibilis r si igitur alia intelligibilia per sua naturalia intelligere potest, multo magis Deum. 3. Praeterea . ianius corporeus non potest elev
177쪽
ri ad intelligemam substantiam incorpoream quia est supra ejus naturam . si igitur videre Deum peressentiani sit supra naturam cuiuslibet intellectu; creati , videtur , quod nullus intellectus creatus actuidendum Dei essentiam pertingere possit: quod est erroneum , ut ex supradictis patet . I. ibu usi est. videtur ergo, quod intelleihil creato sit naturale divinam essentiam videre. Sed contra est, quod dicitur Rom. 6. Graeia Deis Uta aeterear sed vita aeterna consistit in visione divinae essentiae, secundum illud Joan. 17. Haec es vita
aeterna , ut cognoscant te suum Nemm Deum, Miaemgo videre Dei essentiam convenit intellectui cre ito per gratiam , & non peT naturam.
Respondeo dicendum , quod impossibila es, quos
aliquis intellectus creatus persua naturalia essentiam Dei et adeate. Cognitio enim contingit secundum quod
cognitum est in cognoscente . Cognitum. autem est in cognoscente secundum modum cognoscentis. V de cuiuslibet cognoscentis cognitio est secundum, modum suae naturae . Si igitur modus essendi ali cujus rei cognitae excedat modum naturae cogn
scentis , omitet quod cognitio illi in tei sit supra
naturam illius cognoscentis . Est autem multiplex modus e mendi rerum . Quaedam enim sunt , quorum natura non habet es , nisi in hac materia ii dividuali: & huiusmodi sunt omnia corporalia. Quaedam vero sunt , quorum naturae sunt per se substistentes , non . in materia aliqua , quae tamen' non
sint suum esse , sed sunt esse habentes . Et hujusmodi sunt substantiae incoiForeae , quas ange, dos dicimus . Solius autem Dei proprius modus esisendi est , ut sit suum. esse subsistens . Ea igiturvae non habent esse , nisi in materia individuali
cognoscere est nobis connaturale , eo quod animai nostra , per quam cognoscimus , est forma alicuius materiae . Quae tamen habet duas virtutes cognoscitiVas . Unam , quae est actus alicuius corporei or-gaui . Et huic connaturale est cognoscere res , s Cundum quod. sunt in materia individuali . Unde sensus non cognoscin , nisi simularia . Auis vero, Virtus cognoscitiva ejus est intellectus , qui non est actus alicuius organi corporalis . Unde. per intellectum connaturale est nobis cognoscere naturas, quae
quidem non habent esse , nisi in materia: indivia duali , non tamen secundum quod sunt in materia, individuali , sed. seeundum quod abstrahuntur abna per considerationem intellectus . Unde secun-.dum. huelle hun possimus. cognoscere. hujusmoou
178쪽
feet in univereali , quod est supra facultatem sensus . Iutellectui autem angelico connaturale est coagnoscere naturas non in materia existentes , quod est supra naturalem facultatem intellectus animae humanae secundum statum praesentis Vitae , quo compori unitur . Relinquitur ergo , quod cognoscere
ipsum esse subsistens sit connaturale soli intellectui divino , & quod sit supra facultatem naturalem cuiniuslibet intellectus creati , quia nulla creatura est suum esse , sed habet esse participatum . Non igitur potest intellereis creatus Deum per essentiam videre , nisi inquantum Deus per suam gratiam se intellectui creato conjungit , ut intelligibile ab ipsos Ad primum ei go dicendum , quod iste modus cognoscendi Deum est angelo connaturalis, ut scilicet eognoscat eum per similitudinem ejus in ipso ange lo refulgentem . Sed cognoscere Deum per aliquam similitudinem creatam non est cognoscere essentiam
Dei, ut supra ostensum est. c a. hujus quo.
Unde non sequitur , quod angelus per sua natur Ita possit cognoscere essentiam Dei. Ad secundum dicendum , mod intellectus angeli non habet desectum , si desecius accipiatur privative , ut scilicet careat eo, quod habere debet. Si ve ro accipiatur negative ; sic quaelibet ereatura invenitur deficiens , Deo comparata , dum non habet illam excellentiam, quae invenitur in Deo. Ad tertium dicendum , quod sensus visus , quia omnino materialis est , nullo modo elevari potest ad aliquid immateriale . Sed intellectus noster, vel
angelicus , quia secundum naturam a materia ali qualiter elevatus est , potest ultra suam naturam per gratiam ad aliquid auius eleuari . Et hujus signum eii , quia visus nullo modo potest in abstractione cognoscere id , quod in concretione eoMii 3- seit : nullo enim modo potest percipere naturam is nisi ut hanc . Sed intellectus noster potest in abstractione considerare, quod in concretione cognoscit. Etsi enim cognoscat res habentes sermam in materia , tamen resolvit compositum in utrumque , &eonsiderat ipsam krmam per se. Et similiter intellectus angeli, licet eonnaturale sit ei cognoscere es se concretum in aliqua natura , tamen potest ipsum esse secernere per intellectum , dum cognoscit ,
quod aliud est ipse , & aliud est suum esse . Et
Meo , cum intellectus ereatus per suam naturam natus sit apprehendere formam concretam , R eo se concretum in abstractione per modum resolutio
179쪽
uis cuiusdam , potest/ per gratiam elevari , ut eo-gnoscat substantiam separatam subsistentem & esisse separatum subsistens.
EX aniculo habes mimor quomodo per rationem evellas haereses Eeminarum & Begordorum, Cae- Iesii , & Pelvii dicentium , omnem intellectualem naturam in seipsa naturaliter esse beatam. Item absque griatia Christi homnem posse omnia praecepta Dei implere , & suis meritis vitam avernam consequi. Num vides , istos ponere , quod per sua nat talia intellectus creatus possit videre divinam esse tiami Secundo habas: quomodo Ur rationem oste
das , has iuste damnari a Conciliis Visnnensi, G mxnt. de haeret. Ad nσνum , ubi recensita haeresi illa Begardorum , R Beguinarum cum quibusdam MI iis a Papa subditur. tam ex debito commissi nobis offeti huiusmodi sectam dete bilem , ω praemissos Apsius execrandos errores, ne tropagentur ulterius , ω per eos corda fidelium damnabiliter corrumpantur , ex
rivare ab Eeeseia CathoIica neressario habeamus: Nos Iaero approbante Concilio fectam ipsam cum praemi serroribus damnamus , ω reprobamias omnino inhia res dista litis, ne quis ipsos de caetero teneat , appro-het , vel defendat. Eos autem , qui festus egerint , nimadversione eanonisa decernimus puniendos. Porro diare Mni , ω tuarum partiam inqui tores haeretica praυuatis oec. in tuos , quos eti*abius repererinr ω nise abjuralis sponte praedictis er Ubus poenituerint , in satisfactionem exhi mini eo etentem , debitam exerceant ultionem. Haec ibi . Item a Trident. θε. o. Canon. I. contra Pelagianam illam . se inis dixerit , hominem suis operibus , q- veι per humanae narturae vires , vel peν egis doctrinam fians , abisue di .
vina per Iesum Cissum gratia posse iusificari eo ram
Deo : Anathema sex . Concilium ergo per canonem hunc reprobat ragicaliter , quod possit quis propriis viribus naturalibus vitam aeternam consequi, idest , divinam essentiam videre. Radix enim salutis huiu est iustificatio, & eonsequenter , si damnatur , quod quis viribus naturauibus dissit iustificari, multo magis damnatur , quod ponit quis naturalibus viribus videre divinam ejentiam . Item a Milevitans eap.. q. suorum decretorum. Gisquis dixerit gratiam Dei propteν Me tantum nos adjuvare ad gwn peccandum , quia peν ipsam nobis revelatur intelligentia mand νοrum , ut Mamus, quid appetere , quid vitare debea
180쪽
mus, non autem per Elam nobis praesari, tit, quia faciendum etanoυerimus , etiam facere diligamus , a que valeamωs: anathema sit . Et cap. I. inquit. 2υι-
cumque dixerit , ideo nobis gratiam rufiscationis 2 ri , ut , quod facere per Iiberum arbitrium 'ubemur , f eilius possimus implo e per gratiam , tamquam , si gratia non daretων , non quidem facile , βου tamen possemus inulere disina mandata: Anathema set . Hoc, &Conc. Trid. fe 6. non. a. replicavit sic: si quis diaxerit ad hoe Iolum disinam gratiam dari, iat faciliust homo isse vivere, ae vitam aeternam promere, a possi, quasi per liberum arbitrium sne gratia utrumque, Ba re ramen , oe d culter posse: Anathema Iit. De ,
visiones ergo istae Conciliorum reprobant saltem ra dicaliter , quod possit quis propriis viribus , &c. ut supra. Tertio vides: quomodo, &c.
Utrum inpellectus ereatus ad videndum Dei essentiam ialiquo ereato lumine indigeat .
AD Quintum sic proceditur . Videtur , quod ii
tellectus creatus ad videndum essentiam Dei, aliquo lumine creato non indigeat . Illud enim , quia est per se lucidum in rebus sensibilibus , alio lumine non indiget , ut videatur . ergo nec in ii telligibilibus : sed Deus est lux intelligibilis .' emgo non videtur per aliquod lumen creatum. a. Praeterea . Cum Deus videtur per medium , non videtur per suam essen iam : sed cum videtur per aliquod lumen creatum , videtur per me.ium. ergo non videtur per suam essentiam.
3. Praeterea. Illud , quod est creatum, nihil prohibet alicui creaturae esse naturale . Si ergo per aliquod lumen creatum Dei essentia videtur , poterit illud lumen esse naturale alicui creaturae : & ita illa creatura non indigebit aliquo alio lumine adtυidendum Deum e quia est impossibile . non est ergo necessarium , quod omnis creatura ad vide dum Dei essentiam lumen superadditum requirat.
Sed Contra est , quod dicitur in Psalm. 3s. In lumine tuo videbimus lumen. Respondeo dicendum , quod omne , quod elo tur ad aliquid , qWod exsecit suam naturam , DPQω