장음표시 사용
191쪽
Ignorant diei iudicii tempus : per caeteras duas inotroducuntur tamquam dubitantes de aliquibus ni steriis ad Christum , & ad salutem humanam pertinentibus interrugare ; quomodo videlicet circa haec res se habeat . Sic illas auctoritates interpretantur DD. Diovs. 7. ωρ. ei. hierari s Hieronymus βρeν
Ictiae Deum praemissum . Adde & illud Eph. Gaesit dispensatio sacramenti absonditi in Deo , ut innotescat priueipibus , oe potesatibus in eoetesibus peν Eemsam multiformis sapientia Dei. Vide BE. Hi
vonymum 9 Chusoseo. exponentes hunc locum. S cundo Vides: quomodo S
Utrum ea, quae. videntur in Deo a videntibus dis nam eisentiam, pre aliquas similitudines
videantur .a.2. q. I I. art. '3. d. Iq. art. I. qu. 3. e. or . d. 49. q. a. art. I. ω ad 3. . veri qu. 8. arr. 7. or
AD Nonum sic proceditur . Videtur , quod ea ,
quae videntur in Deo a videntibus divinam eia sentiam , per aliquas similitudines videantur . Omnis enim cognitio est per assimilationem cognoscentis ad cognitum: sic enim intellestiis in .actu fit antellestium in actu , 8c visus in ami visibile in actu, inquantum eius similitudinη insormatur , ut pupilla similitudine coloris . si igitur intellectus videntis Deum per essentiam intelligat in Deo aliquas creaturas, oportet , quod earum similitudinibus informetur. a. Praeterea . Ea , quae prius vidimus , memoriter tenemus: sed Paulus videns in raptu essentiam Dei , ut dicit Aug. I a. super Gen. ad lita c-3.er 28. to. 3. postquam desiit essentiam Dei videre , Tecordatus est multoriun , quae in illo raptu vide-xat : unde ipse dicit , quod audivit areana verba , cluae non liset homini Ioqui. 2. Cor. 12. ergo oportet dicere , quod aliquae similitudines eorum , quae recordatus est, in eius intellecta remanserint : S eadem ratione, quando praesentialiter videbat Dei es.sentiam , eorum , quae in ipsa videbat , aliquas similitudines, vel species habebat. Sed Contra est, quod per unam speciem videtur speculum, & ea , quae in speculo apparent : sed omnia sic videntur in Deo, sicut in quodam speculo
intelligibili, eigo, si isse Deus non videtur Per liquam
192쪽
liquam similitudinem , sed per suam essentiam, nec ea, quae in ipso videntur, per aliquas similitudines, sive laccies videntur. Respondeo dicendum , quod videntes Deum per
suam essentiam ea, quae in ipsa efentia Dei vident, non vident per aliquas species, sed per tuam essentiam
disdiam intellestui eorum unitam. Sic enim coga stitur unumquodque , secundum quod similitudo eius est in cognoscente: sed hoc contingit dupliciter . Cum enim quaecunque uni , & eidem sunt similia , sibi invicem sint similia , virtus cognoscitiva dupi eiter assimilari potest alicui cognoscibili. Uno modo fecundum se , quando directe eius similitudine ii formatur. Et tunc cognoscitur illud secundum se . Alio modo , secundum quod informatur specie alicuius, quod est ei simile . Et tunc non dicitur res cognosci in seipsa , sed in suo sintili . Alia enim est cognitio , qua cognoscitur aliquis homo in seipso , & alia , qua cognoscitur in sua imagine . Sic
ergo cognoscere res per earum similitudines in co-μ noscente existentes est cognoscere eas in seipsis , seu in propriis naturis : sed cognoscere eas , prout earum similitudines praeexistunt in Deo , est videre eas in Deo . Et hae duae cognitiones differunt . Unde secundum illam cognitionem, qua res co*n scuntur a videntibus Deum per essentiam , in ipso Deo non videntur per aliquas similitudines alias , sed per solam essentiam divinam intellectui praesentem , per quam & Deus videtur. Ad primum ergo dicendum, quod intellectus creatus videntis Deum assimilatur rebus , quae videntur in Deo , inquantum unitur ementiae divinae, in qua rerum omnium similitudines praeexistunt. Ad secundum dicendum , quod aliquae potentiae cognoscitivae sunt , Diae ex speciebus primo conceptis alias sormare Pollunt. Sicut imaginatio ex pretinconceptis speciebus montis , & auri format speciem montis aurei : R intellectus ex praeconceptis speciebus generis , & disserentiae format rationem speciei : ti similiter ex similitudine imaginis formare possumus in nobis similitudinem eius , cuius est imago . Et sic Paulus , Vel quicunque alius videns Deum ex ipsa visione essentiae divinae potest formare in se similitudines rerum , quae in essentia divina videntur . Quae remanserunt in Paulo etiam ,
postquam desiit Dei essentiam videre . Ista tamen visio , qua Videntur res per huiusmodi species sic conceptas, est alia a visione , qua videntur res in
193쪽
EX art. Irabes primis et quomodo per rationem mstendas , merito dictiina ab Apostolo I. Corinth. 13. ridemus nunc per Deculum in aenigmate , tunc
rem facie ad faciem . Loquebatur D. Paulus de mysteriis fidei omnibus , ut patet in textu per lyomnem Mem et & dicit , nos cognituros illa omnia non amplius per speculum in aenigmare , id est , per
species adaequata a inevideliter, licet certitudinaliter, raepresentantes , sed faeie ad faciem . Vult e go D. Paulus hic dicere . quod multa creata, de quibus sunt multi articuli fides , ut sunt mysteria imcarnationis Domini , & redemptionis humanae , videbuntur in patria facialiter , idest , per essentiam divinam lacialiter visam . Non ergo Per proprias species creatas videbuntur . A simili dicas de aliis in Deo visis- Adde, quod videretur ignorantia propriae vocis dicere, quod huiusmodi videntur in Deo,& quod videntur ibi per proprias adaequatas sinuuia lorum similitudities. Nam cognoscere aliquid in seipso est disserens a cognostere ipsum in alio in hoc, quod tunc in seipso cognoscitur , quando per 'opriam speciem cognoscitur , in alio vero cognoscitur, quando per speciem alterius ipsum repraesentantis cognostitur . De hoc Vide responsionem ad pH--um. Seeundo habes: quomodo per rationem illum sensum rectum Apostoli declares, declaratumque catholice defendas. 'Tretio vides et quomodo, &c.
Utrum indentes Deum per essentiam fmuI videsne omnia , qua in ipso vident . De his etiam eontra Gen. IV. 3. cap. I AD Decimum fic proceditur. Videtur , quod videntis Deum per ementiam non simul videant omnia , uuae in ipso vident . Quia secundum Philos c a. τορ. e. 4. in prino. to. I. eontingit multa scire, intelligere vero unum: sed ea , quae videntur in Deo, intelliguntur; intellectu enim videtur Deus. Ro non contingit a videntibus Deum simul multa videri in Deo. a. Praeterea . August. dicit s. super Gen. ad liti
1 ritualem per tempus, hoc est per intelligentiam,
194쪽
R affectionem: sed creatura latinualis est Angelus νqui Deum videt. ergo videntes Deum successive intelligunt & assiciuntur : tempus enim successionem
Md Contra est, quod August. dicit II. de Trin. c e . I s.cir. Fn. to. eod. Non erunt vestibiles nos e cogitationes ab aIiis in His euntes, atque redeuutes rsed omnem seientiam nosram uno simul eo pectu videbimus . . Respondeo dicendum , quod ea os videntur in
Herba, non fueres e sed simul videntur. Ad cujus
evidentiam conliderandum est , quod ideo nos si mul non possumus multa intelligere , quia multa per diversas species intelligimus. diversis autem spe ciebus non potest intellectus unius simul actu insor lmari ad intelligendum per eas : sicut nec unum corpus potest simul diversis figuris figurari ' alias formari l . Unde contingit , quod quando aliqua multa una specie intelligi possunt, simul intelligui tur. Sicut diversae paries alicuius totius , si singulae propriis speciebus intelligantur , successive intelliguntur , & non simul . Si autem omnes intelliis Mantur una specie totius , simul intelligentur . Ostensum est autem c-J quod ea , quae videntur in Deo, non videntur singula per suas similitudines , sed omnia per unam essentiam Dei. Unde simul , & non successive videntur. Ad primum ergo dicendum , quod sic unum tam tum intelligimus , inquantum una specie intelligimus . Sed multa una specie intellecta simul intelliguntur . Sicut in specie hominis intelligimus Mnimal, & rationale: & in specie domus parietem , di tectum. Ad secundum dicendum , quod Angeli , quantum
ad cognitionem naturalem , qua cognoscunt res per
species diversas eis inditas , non simul omnia cognoscunt . Et sic moventur secundum intelligentiam per tempus, sed secundum quoa vident res in Deo, simul eas vident .
EX artic. habes primor quomodo per rationem ostendas , quod visionem beatorum , qua scilicet beati vident divinam essentiam in eaque alia ,
Daniel recte vocavit aeternitates dicens . c. I 2. st
ad iusitiam erudiunt plurimos , erunt , seue fellae
in perpetuas aeremitates . Voluit enim rer hoe d
monstrare, quod beati vident ea, quae vident in divitia
195쪽
vina essentia, non successive , sed simul . Mioquii illae beatorum visiones non bene viderentur vocari aeternitates. Nam aeternitas est tota simul , non successiva habitae rei possessio , ρ. Io. art. I. Item , 'quod Ps. 8r. Beatos vocat Deos dicens : dixi: Dii esse. Vult ergo, quod beati sint Dei formes, seu, quod intellectata eorum tunc sit Deiformis . Cum DRitur Deus non intelligat successive, sed simul quae .cumque intelligit , tunc intellectus. noster dicitur Deiformis , quando a se intellecta non successive , sed simul intelliguntur . Propheta itaque dum vult, quod beatorum intellectus fit Deisormis ; velle videtur, quod quaecumque beati in ementia divina intelligunt, simul intelligant. Secundo vides a quomodo, Sco
Utrum aliquis in hae vita posse vide re Deum per essentiam
AD Undecimum sic proceditur . Videtur , quod aliquis in hae vita possit Deum per essentiam videre. Dicit enim Iacob Genes. 32. Vidi Detim faeie ad faeiem : sed videre facie ad faciem est videve per essentiam , ut patet per illici , quod dicitur
mare et tune autem facie ad faciem . ergo Deus in hac vita per essentiam videri potest. -
se: Ore ad os loquor ei: sed qui ore ad os loquitur Deo palam , & non per aenigmata , & figuras, vi det Deum : sed hoc videre est Deum per essentiam videre. ergo .aliquis in statu huius vitae potest Deum per ementiam videre.
mus , & per quod de aliis judicamus, est nobis secundum se notum : sed omnia etiam nunc in Deo cognoscimus. Dicit enim August. II. confess. c. east.23. eirea med. tom. I. Si ambo videmus υerum esse, quod dieis; s ambo videmtis verum esse quod dicor ibi , quaeso, illud υidemus Z Nee ego in te, ' H. egotietque in te ' nee tu in me , seae ambo in ipsa , auae supra mentes nos s es, incommutabili veritate . Idem etiam in lib. de vera religione c cap. 3I. per totum , m. I. dicit, quod secundum veritatem diυinam de omnotis judicamus. Et I a. de Trinit. c cap.
196쪽
I. Uerss. M. to. 3. 3 dicit, quod rationis est iudieare
de istis eorporalibus secundum rationes incorporales,& sempiternas . Quae , nisi supra mentem essent , incommutabiles profecto non essent. ergo a in hinvita ipsum Deum videmus. 4. Praeterea. Secundum Auges . I a. super Genes. ad literam c e. 23. ω praec. to. 3. Visione inteIlectuali videntur ea, quae sunt in anima per suameia sentiam: sed visio intellectualis est de rebus intelligibilibus, non per aliquas similitudines , sed per
suas essentias, ut ipse ibidem dicitis ergo, cum Deus sit per essentiam suam in anima nostra , per esse tiam suam videtur a nobis.
Sed Contra est , quod dicitur Exod. 33. Non o .debit me homo , γ υλα. Gloss. ota. sitiandiu hie mortaliter vivitiar, videri peν quasdam imagines Deus potes, sed per ipsam naturae D. Deciem non potes . Respondeo dicendum, quod ab homine piam Deus videri per essentiam non potes, nise ab hac vita res rati separetis. Cujus ratio est, quia, sicut supra disetum est , c are. q. huius quin. modus civinitionis
sequitur me dum naturae rei cognoscentis . Anima autem nostra , quamdiu in hac visa vivimus , habet esse in materia corporali ; unde naturabiter non
cognoscit aliqua, nisi quae inabent sormam hi materia, vel quae per hujusinoai cognosci possunt . Manifestum est autem, quod per naturas rerum materialium divina essentia cognosti non potest. Ostensum est enim Tupra, c arr. a. oe 9. huius ρυ. quo cognitio Dei per quamcunque similitudinem crea..tam non est visio essentiae . ipsius . Unde impossi brale est animae hominis secundum) hanc vitam vive tis essentiam Dei videre: . Et hujus signum est , quod anima nostra , i quanto magis a corporalibus abstrahitur, tanto intelligibilium abstractorum fie pactar. Unde in somniis, & alienationibus a sensibus corporis magis divini revelationes percipiuntur , & previsiones futurorum . mod ergo anima elevetur usque ad supremum intelligibilium , quod
est essentia divina , esis non potest , quamdiu haemortali vita utitur.
Ad primum ergo dicendum, quod secundiim Dio Nys. q. cap. coelest. hierar. c ei, ea med. sic in scripturis dicitur aliquis Deum vidisse , inquantum forismais sunt aliqus figurs , vel ensibiles , vel imaginaris secundum aliquam similitudinem aliquia divinum reprssentantes . Quod ergo dicit Iacob , Pridi Detim satae ad faciem , referendum est non ad ipsam divinam essentiam , sed ad figuram , in qua
197쪽
mepresen ahatur Deus. Et i hoc ipsum ad quandam .mpnetit eminentiam pertinet , ut videatur persona Dei loquentis , vel isquens Deus , licet im sinaria visione, ut insea patebit a. a. aef. I cum de gradibus prophetis loquemur . Vel hoc dixit Jacos ad clasgnandam quandam eminentiam in- . 4eli Philem contemplationis supra communem sta
. Ad secundum dicendum , quod , sicut Deus miraculose aliquid supernaturaliter in rebus corporeis aseratur 6 ira. etiam & supernaturaliter , & praeter κommunem ordinem mentes aliquorum in hac camne viventium , sed non sensibus carnis utentium
usque ad visionem suae essentiae aelevavit , ut dicit August. 12. super Genes ad liseram, c-26. 27. 18.eo. 3. & in libro de videndo Deum . . e. 13. praecipua, to. a. b de Moyse , qui fuit magister I naeoriun, & de Paulo . qui fuit magister Centium. Et de hoc plenius arambitur , cum de mptu ejus a-Memus c 2. a. q. 173. 3. praecip-- Ad tertium ditendum , quod omnia dicimur in Deo videre , A. secundum ipsum de omnibus iudicare o inquantum per participationem sit luminis omnia cognoscimus di ludimmus Nam & ipsi lumen naturale rationis participatio quaedam est dis xini luminis r sicut etiam omnia sensibilia dicimur
xidere, S iudicare in sole , idest per lumen solis . Unde dicit Augustinus primo seliinuiorum c cap. 8. in princi eo. r. Disciplinamis spectamina inderi non pomum , οὐ aliquo mesut stio sola EI
RVentur , videlicet Deo . sicut ergo as videndum aliquid sensibiluer non est necessie , quod videatur subnautia solis ad videndum aliquis intelligibiliter , non est necessarium , quod videatur esse
Ad quartum dicendum , quod visio intellectualis est eorum , quae sunt in anima per suam essentiam, sicut intelligibilia in intellectu . Sic autem Deus est in anima Matinum , non autem in anima nostra sed per praesentiam, essentiam , de potentiam.
EX artie. habes ρνειο t quomodo per rationem elidas haeresim Eas,do ri, & Eeminmum centium e hominem in praesenti vita posse consequi finalem beatitudinem secundum omnem persectionis gradum , quem habebit in patria, atque in vita beata. Unde secundum istorum diabolicam illusionem
198쪽
Poterat homo in praesenti videre divinam essentiam clare ; eum ista sit hominis finalis beatitudo . eiando habes: quomodo Per rationem ostendas, hanc iure fuisse damnatam a Papa Clemente in Conesiis Viennensi. Clementina de hqret. Ad noserum. Ibi Gnim recensito hoc inter alios praedictorum errore , subiunxit damnationem in forma : quam habes s pra quaes. isa artici . Item ab Evaristo Papa epistola prima ad Episcopos Africanos sic. Nam lucem Anaeressibilam , quam Pateν ω FHius inhabitane , mulius an hoc instrarii corpora con tutus potes ri quatenus contueri . Te tis vides ς quomodo ex
Utrum per rationem naturaum Deum in Movita cognoscere possimus.
AD Duodecimum sic proceditur . Videtur , quod
per naturalem rationem Deum in hac vita eo. gnoscere non possimus . Dicit enim Boeto in lib. de conssilat. c inire med. ω M. ρω quod ratis non eapit se licem foνmam. Deus autem maximΘ est simplex forma, ut sup. ostensum est q. 3. a. 7. Ergo ad eius cognitionem ratio naturalis pervenire non potest . a. Praeterea . Ratione naturali sine phantas alis mihil intelligit anima, ut dicitur in tertio de anima
ctex. 3 . Habetuν etiam de mem. oe remin. c. I. ro
bis esse non potest. 'ergo cognosci non potest a n his cognitione maturali , e
turalem , communis est bonis , & malis , sicut natura eis communis est : sed cognitio Dei competit tantum bonis. Dicit enim Augustin. t. de Triinitio . a. parum a princ. rom. 3. quod mentis tam nae aetes in tam exrerunti iure non 'isur, nisi peν, istam Mei emundatur ' al. πυtrata vegeter ' . ergo Deus per rationem naturalem cognosci non potest.
Sed Contra est, qu8 dicitur Ro. I. Quod notu es Dei, manifestim in in tuis , idest, quod cretio.
scibile est de deci per rationem naturalem, iaci Respondeo dicendum , quod naturalis nostra cognitio a sensu principium sumit. Unde tantum se - H a nostra
199쪽
nostra naturalis cognitio extendere potest , Inquam tum mantauci potest per sensibilia. Ex sensibilibus autem non potest usque ad hoc intellemis noster pertingere , quod divinam essentiam videat : quia creaturae sensibiles sunt essectus Dei virtutem ca non adaequantes. Unde ex sensibilium cogniti ne non potest tota Dei virtus cognosci, & per con- equens nec eius essentia videri . Sed quia sunt ius effectus a causa dependentes , ex eis in hoc pe duri possemus, ut cognoscamus de Deo , an es: γvit cogis scamus de ipso ea, qua necesse est ei convenire , seeundum quod es prima omn1um causa exeedens omnia sus causata. Unde cogit oscimus de ipsis habitudinem ipsius ad creaturas, quod scilicet omnium est causa : I differentiam creaturarum ab ipso , quod scilicet ipse non ' est aliquid eorum , quae ab eo causantur : &quod haec non removentur ab eo propter eius desectunt, sed quia superexcedit. Ad primum ergo dicendum , quod ratio ad se mam siniplicem pertingere non potest , . ut sciat de ea , quid est ; potest tamen de ea cognostere , ut sciat, an est. Ad secundum dicendum , quod Deus naturali cognitione cognoscitur per phantasmata effectus sui . , , At tertium dicendum , quod cognitio Dei ver es.sentiam, cum sit per gratiam , non competit nisi bonis; sed cognitio eius , quae est per rationem naturalem , potest competere bonis, & malis. unμ dicit August. in lib. I. Retractation m c e. tom. I. quod dixerat I. lib. GHloq. e. IA tom. I. Non probo , quod in oratione dixi : ' αν , qtis non nisimiandos vertim scire vomisi . responderi enim potes, muItos etiam non mundos multa scis vera , scilicet
EX artic. habes primo: quomodo per rationem m. stendas, merito scripturam sacram in lanis inviatis , & philosophiam testari , nos posse oognoscere intellectu naturali Deum in hac vita . De quibus , quia μ a. artis. a. pro aperiendo tibi viam tactum est, nihil in praesenti est dicendum . Vide tu illic. Secundo hal es : quomodo huiusmodi scripturarum testimonia catholice interpretari valeas , atque Rsontrariis Osendere. Tenio vides: quomodo M. A m
200쪽
Utrum per gratiam habeatur altior eoenitis Dei , quam ea , quae habetur per rationem
AD Deeimumtertium sic proceditur . Videtur , quod per gratiam non habeatur altior cognitio Dei, quam ea, quae habetur per- naturalem ra tionem. Dicit enim Dionys. I. lib. de mystica theologia cis I. infin. illius quod ille, qui melius unitur Deo in hac vita, unitur ei, sicut omnino igno to . Quod etiam de Μoyse dicit: qui tamen excel-Ientiam . quandam obtinuit in gratiae cognitione .
Sed conjungi Deo, ignorando de eo, quid est , hoc
contingit etiam per rationem naturalem. ergo per gratiam non plenius cognoscitur a nobis Deus, quam Per rationem naturalem. 2. Praeterea . Per rationem naturalem tu cogi rationem divinorum pervenire non possismus , nisi Per phantasmata, similiter etiam ' H. sic etiam ' nec secundum cognitionem gratiae. Dieit enim Dionys. I. cap. ccel. hier. c eis. med. quod i usibiluest nobis aliter lueere disinum radium, vise varietato
T al. veritate ' Derorum velaminωm eircu elatum . ergo per gratiam non plenius cognoscimus Deum , quam per rationem naturalem . 3. Praeterea. Intellectus noster per gratiam fidei Deo adhaeret. Fides autem non videtnr esse cognitio. Dicit enim Grego in hom. c 26. in Ευ. a medissilitis, rom. 3. quod ea, quae non videmur, Memhabent, oe non agnitionem . ergo per gratiam non additur nobis aliqua excellentior cognitio de Deo . Sed Contra est, quod dicit Apost. I. r. a. Nobis
νeυelasit Deus per stiritum Itium illa , scilicet quas nemo principum hujus femii novit , idest philos Phorum , ut exponit Gios Hieri in illum IM.to. q. Respondeo dicendum , quod per gratiam perfecti, cognitio de Deo habetur a nobis, quam per ra pionem -turalem . Quod sic patet. Cognitio enim j quam per naturalem rationem habemus, duo requirit, scilicet phantasmata ex sensibilibus accepta , & lumen naturale intelligibile , cuius virtute intelligibi- .les conceptiones ab eis abstrahimus. Et quantum ad utrumque juvatur humana c-