장음표시 사용
201쪽
gnitio per revelationem gratiae. Nam & Iumenturale intellectus consartatur per infusionem luminis gratuiti: & interdum etiam phantasmata in im ginatione hominis formantur divinitus magis evrmentis, divinas, quam ea , quae naturpiter abilibus accipimus , sicut Nparet in visionibus prophetalibus. Et interdum etiam: aliquae res sensibiles formantur divinitus , aut etiatu voces ad albquid divinum exprimendum a sicut in baptismo via ius est Spiritus Sanctus in specie columbae , & vox Patris audita est : Ric es Filias meus dcedrus, . Matth. 3.
Ad primum ergo dicendum , quod , licet per revelationem gratiae in hac vita. non cognoscamus de
Deo, quid est, & sic ei quasi ignoto coniungamur z.
tamen plenius ipsum cognoscimus , inquantum H xes , & excellentiores effectus. eius nobis. demonis fixantur , S inquantum ei aliqua attribuimus ex revelatione divina, ad quae ratio naturalis non per linqit: ut Deum esse trinum, & unum. , Ad secundum dicendum , quod ex phantasmatis bus vel a sensu acceptis. secundum naturalem ordinem , vel divinitus in imaginatione formatis tanto excellentior cognitio intellectualis habetur, quantis Iumen intelligibile in homine sortius fuerit . Et sic: Per revelationem ex phantasmatibus plenior cognitatio accipitur ex infusione divini luminis. Ad tertium dicendum , quod fides cognitio quindam est , inquantum intellectus determinatur petfidem ad aliquod cognoscibile . Sed haec determinatio ad unum non procedit ex visione credentis, seda visione eius, cui creditur . Et sic inquantum deest visio , deficit a ratione cognitionis ,. quae est inscientia. Nam scientia determinat intellectum ad unum per visionem , & intelleinuri primorum principiorum .
EX art. habes primo r quomodo per rationem in , i terimas haereses. Romundi LuII. & enefeldiic Direet. Inquisi. a. p.. q. 9.. a. 98.. quorum primus ait: Stetit wrius cognostamus - , quae videm- , quam ea, quae eripamus: isa sumux aispositi ad e gnoscensim υσι atem per rationem , quam per fidem . Secundus autem inquit . . Homo, quiIibet praediis euera m yitia , sapientia , ebaritate; atque sertutibus mnibus pari dignitare', oe modo , quibus Deus essen- . tialiter es praesituria Non m. iecit udum ist .supem, bis
202쪽
bissimos homunciones V maximeque igilaros maior cognitio de Deo poterar haberi per gratiam , quam perbiraturalem rationem, Sectinis habes : qnonvidia per rationem ostendas, has justissime damnari a scil-pturis sanctis. I. Cor. a. uuam sas ientiam nemo prin-eipuam seculi vivit'; nobis autem revelavis Deus per spiritum suum . Item Rom. 8. id or mus , sicut oportet , nescimus V 0se autem spiritus adjuvat infrmitatem nostram , oe possulae pro nobis gemitibus inenarrabilibus . Item a mille locis scripturarum specialiter Heb. II. Fides os argumentum non apparentium. Ecce: non apparent multa rati ni humanae naturali , quae tamen per fidem certo cognoscuntu . Item V pro confusione illorum a Phil. 2. Met. , intelle ius nuter se habet ad manifes s anatura , sicut oculus nouus M tamenDID. Appina tu. Item a Papa Greg. II. post diligentem exam inatiotie in perviginti, & ultra magistros in Theologia super i-giliti volumina Romundi Luli. tandem ut vere haeretiis calia de fratrum suorum consilio condemnata sunt , α eius doctrina geueraliter interdicta', quae plusquam quingentos artic. erroneos continebat: de quibus ille unus est, qui sup. fuit positus. Vide Diret. ibi . Suenefeldianam vero arrogantiam , Luci seri- namque superbiam , quae scripturae , quae Concilia , quae iura Pontificia, Caesareaque & philo phica non horreant, non stomachentur , non condemnent tIdeo specialia contra tam manifestam insaniam consulto hic omittuntur. Tertio vides : quomodo , &Gi
Coesideratis his, quae: ast 'divinam c nitione t al. perfectionem ' pertinent, procedendum est:
ad considerationem divinorum nominum . Unumquodque enim nominatu α nobis , secundum lina ipsum cognoscimus ..Cires hoc ergν que, muti l -oduim is Primo . Utrum Deus fit noeni talis a nobis. Secundo. Utrium aliqua nomina dicta de Deo προ dicentur de ipis substantialiter. Tertio. Utrum aliqua. nominai dicta de mω pr prie dicantur da ipis , an. omnia attribuantur ei
marto . Utrum multa nomiua dicta de Deo sinu
203쪽
Quinto . Utrum nomina aliqua dicantur de Deo ,& creaturis uuivoce, vel mui Voce ... Sexto . Supposito , quod dicantur analogice , utrum dicancur de Deo: Per prius, Vel de creatu
risis. Septimo Utrum aliqua nomina didantur doe Deci ex tempore. Octavo . Utrum hoc nomen , Deus, sit nomen , naturae, vel operationis. Nono . Utrivri hoc nomen , Deus , sit nomen . . communicabile.. Decimo. Utrum accipiatur univoce , vel aequivoce , secundum quod significat Deum per naturam , & per participationem, &secundum o
Undecimo. Utrum hoc nomen , qui es , maxime proprium nomen Dei .. . Duodecimo. Utrum propositiones aflirmativae γλs ut formari de Deo α . . I
Utrum aliquod nomen Deo conveniat .
AD Primum sic proceditur . Videtur , . quod nullum nomen Deo conveniat. Dicit enim Dio- .nys I. e. de Div. noma med. ΠΙ-lin. 3. quod nequa. nomen ejus es, neque viuis. Et Proverb. 3o. dicitur:
2. Praeterea . Omne nomen aut dicitur in abstracto , aut in concreto : sed nomina significantia in concreto non competunt Deo, cum simplex sit: neque nomina significantia in abstracto , quia non gnificant aliquid persemim subsistens . ergo nullum momen potest dici de Deo. 3.. Praetereat. Nomina signifieant substantiam eum, qualitate; verba autem, & participia significant cum . tempore pronomina autem cum demonstratione , vel relatione . Q muri nihil competit Deo quia sine qualitate est , & sine omni, accidente , & sine tempore, & sentiri non potest, ut demonstxari pose sit , nec relative significari : cum relativa sint all- quorum antedictorum recordativa , vel nominum , vel participiorum , vel pronominum demonstrativo-Tum. ergo Deus nullo. modo. a inest. nominari a ninbis
204쪽
sed Contra est, quod dicitur Exod. II. siuasi υ epugnator, omnieotens nomen eius.
Respondeo dicendum , quCd secundum Philoso phum c I. Pmiheri cap. I. iu princ. rom. I. J voces sunt signa intelle Iuum , est intellectus fιne rerum Iimiliti fines. Et sic patet , quod voces res untur, ad res sit nificandas mediante conceptione intenc ctiis . Secundum igitur quod aliquid a nobis intelis Iectu cognosci potest , sic a nobis potest nomin ri: ostensum est autem supra, c M. II. quaes. ρ ced. quod Deus in hac vita non potest a nobis videri per suam essentiam , sed cognoscitur a nobis excreaturis secundum habitudinem principii , & per modum excellentiae , & remotionis : Sic igitur potes nominari a nobis ex creaturis r nou tamen ita , ouod nomen signiscans ipsum exprimat disi m efIentiam, secundiam quod O. Sicut. hoc nomen, homo, exprimit sua significatione essentiam hominis , secundum quod est : significat enim eius definitionem declarantem eius essentiam. Ratio enim, quam significat nomen, est definitio. Ad primum ergo dicendum , quod ea ratione diiscitur Deus non habere nomen , vel esse supra n minationem , quia essentia ejus est supra id , quoade Deo intelligimus, ct voce significam iis is Ad secundum dicendum , quod , quia ex creaturis in Dei cognitionem venimus , R ex ipsis eum nominamus ; nomina , quae Deo attribuimus , hoci modo significant , secundum quod competit creaturis materialibus , quarum cognitio est nobis ccmna turalis, ut supra dictum est. c qu praec. ari. 4. Et quia in huiusmodi creaturis ea , quae sunt perfecta ,& subsistentia, funt compossita : forma a atem in eis non est aliquid completum subsistens , sed magis , quo aliquid est 2 inde est, quod orrvnia nomina a nobis imposita ad significandum aliquid completum subsistens significant tu concretione , prout competit compositis . Quae autem impcinuntur ad sigili ficandastiormas simplices, siqnificant aliquid non nx
subsistens , sed ut quo aliquid est: sicut albedo siqnificat ut quo aliquid est album. Quia igitur L Deus simpleu est, & subsistens est , attribuimus ei nomina abstracta ' al. nomina simplicia , Θ nomina a syrita ' ad significandam simplicitatem eiust, δι--mina concreta ad significandam subsistentiam , M
perfectionem ipsitis r quamvis utraque nomina deficiant a modo ipsius , sicut intellectus noster nomcognoscit eum, ut est; secundum hanc vitam.
Ad tertium dicendum , quod significare Libsta H s etiam
205쪽
etiam cum qualitate est significare suppositum eum n tura, vel forma determinata , in qua subsistit L Uude, sicut de Deo dicuntur aliqua in concretione ad
significaudum subsistentiam , i subsantiam ' &perfectionem ipsius sicut iam dictam est; c δε-
Iur. praeer ita dicuntur de Deo nomiua significa tia substantiam cum qualitate. Verba Vero , & participia consignificantia tempus dicuntur de ipso exeo , quod aeternitas includit omne tempus. Sicut mnim simplicia subsistentia non possumus apprehendere, & significare, nin per modum compositorum,ua simplicem aeternitatem non possiimus intelligere, vel voce exprimere , nisi per modum tempor ,ium rerum 2 R hoc propter connaturalitatem intelis lectus nostri ad res compositas, & temporales. Pr nomina vero demonstrativa dicuntur de Di, secum dum quod faciunt demonstrationem ad id, quod intelIigitur , non ad id , quod sentuur . Secundum enim quod a nobis intelligitur , secundum hoc sub demonstratione cadit . Et sic secundum illum m dum, quo nomina, & participia, & prouonuna d monstrativa de Dm dicuntur , secundum hoc &pronominibus de nominibus relativis a pro--mnibus, vel noeminibus relativus significari potest
' APPENDIX.. EX arti c. habes primo : quomodo per rationem ostendas, recte dictum ab Isa 4a. Ego Do nux , hoc es nomen meaem & nihilominus bene dictum a Concilio Lateram lab Innoc. III. de Trinit. R Fid. Cath. sere medimus oe implicim con 'remur, quod Se. Deus es inessabilis . Per Isa. enim sicut per Moysen Exod. 3. Dominus vis pugnatω , Omnipotens ἀοmen eius, ostenditur , quod Deus minatur ex creaturis . per Concilium vero , quoahuiusmodi noni Ina divinam essentiam secundum quod est in seipsa , nec exprimunt , nec e runere Possunt . Secundo habes : quomodo per hanc etiam rationem articuli derideas haeresim Ssenissetara 13. quae P. I a. narratam. Si enim Dotiri non possumus pere te nominare ς utique pari sapientia. eum Deo seipsimi per seipsum persectissime nomisim te Praediti non sumus . Meunia ergo pars conclusiotus est contra Suenemdianam insaniam cuius quidem .ppositum ipse ibi supra virtualiter dicit. Tertio O iam habes: quomodo per eandem rationem demon-
atres , lianc haere sim rite damnari a Conesi
206쪽
modo exi his victam tabiliatur conclusio .
AD Secundum sic proceditur. Videtur , quod nullum nomen dicatur de Deo substantialiter. Di Ot sitim Damasc- c I. I- de M. ωtb. e. - Oportet sngula eorum, quae de Deo di cuneuν , nou quid in
Vendere , aut babit inem quandam , aut ali id
earum, quae assequuntur naturam, vel operationam via. Praeterea. Dicit Diothys. I. cap. de div. Hom.c ante med- Ied . 3. Omniam sanctorum ' al- sanctum t theologorum h=mnum invenies ad beatos ' M. bonos i themebiae processus manifesative laud
eiυe Dei nominationes disidantem . Et est sensus , quod uomina , quae in divinam laudem sancti d Gores assumunt , secundum processiis ipsius Dei dis stinguinitur: sed quod significat processum alicuius xei , nillil significat ad eius essentiam pertinens is ergo nomina dicta de Deo non. dicuntur de ibi,sul stantialiter 3. Praeterea . Secundum hoc nominatur aliquid a nobis , secividum quod intelligitur : sed non intelligitur Deus a nobis in hac vitae secundum suam iubstantiam .. ergo nec aliquod nomen impositum a uobis dicitur de Deo secundum suam substruitiam . Sed contra est , quod dicit Augustia p. de Trini c ev. μγ7. per tor. . l. 6. e. q. 3. 3 Deo Me es
se, quod fortem esse, υia sapiamem esse γ' siae δε illa simplicitate dixeris , qua eius subsantia δε-guifeatur .. emo . omnia nomina. huiusinodi signis eant divinam Libstacitiam ..
Respondeo dicendum , quod de nominibus , quae de Deo, dicuntur negative , vel quae relationem ipsi ad creaturam significant, mani festum est, Quod si stantiam eius nullo modo significant , sed remoti nem allauius ab . , ve, relationem eius iacium, uel potius: aliauius ad ipsum . Sed de nominibus quae ab late & affirmativo de Lino dicuntur , sicut bonus sapiens ,. & huius u i , miae Ni te aliqui saut opinati . R id rami dixerunt, Suod luxu omnia tiomui , Ii a Ni 6 si
207쪽
firmative de Deo dicantur , tamen magis iuventa sunt ad . ut quid removendum a Deo , quam adi alis
ruid ponendum in ipso. Unde dicunt , quod , cum,icimus Deum esse viventem , significamus , quod: Deus non hoc modo est, sicut res inanimatae; & similiter aeeipiendum est in aliis: & hoc pontii Ral
Noyum dubiorum . Alii vero dicuntur , quod haec nomina imposita sunt ad significandum habitudinem
eius ad creata, ut, cum dicimus , Deus est bonus, it sensus, Deus est causa bonitatis in rebus e & ea..dem ratio est in aliis . Sed utriimque istorum videtur esse inconveniens' nropter tres. Primo quidem , quia secundum neutram harum positionum posset assignari ratio , quare quaedam nomina m is de Deo dicerentur, quam alia sic enim est causa corporum , sicut est causa
bondrum . Unde , si nihil aliud significatur , cum inci r , Deus est bonus, nisi Deus est causa bono. rum , poterit similiter dici, quod Deus est corpus , quia est causa eorporum. Item per hoc, quod dieitur , quod est corpus , removetur, quod non sit ensin potentia tantum, sicut materia prima. Secundo , quia sequeretur quod omnia nomina dicta de Deoeter posterius dicerentur de ipso . Sicut sanum per Posterius dicitur de medicina , eo quod significat hoc tantum , quod sit causa sanitatis rn animali , quod per prius dicitur sanum. Tertio, quia hoc est
contra intentionem loquentium de Deo . Aliud enim intendunτ dicere, cum dicunt Deum viventem, quam quod sit causa vitae nostrae, vel quod differata corporibus inanimatis.
Et ideo aliter dicendum est, quod huiusmodi quidem nomina significant substantiam divinam , &praedicantur de Deo substantialiter , sed deficiunt αrepraesentatione ipsius . Qtiod sic patet . Significant enim sc nomina Deum , secundum quod intellectus
noster cognoscit ipsum . Intellectus autem noster , Cum cognoscat Deum ex ereaturis , sic cognoscit i- um , fecundum quod creaturae ipsum repraesen-rant. ostensum est autem supra , cq. Deus in se praehabet omnes persectiones creatura-xum, quasi simpliciter , S universaliter perfectus Unde quaelibet ereatura intantum eum repraesentat,
R est ei similis , inquantum persectionem aliquam habet, non tamen ita quod repraesentet eum , sicud aliquid eiusdem speciei , vel generis , sed sicut e ccliens principium, a cuius forma effemis deficiunt,
Cujus tamen Aiqualem inuitudinem effectus e nim
208쪽
muntur : sieut formae corporum inferiorum rM3rm 1entant virtutem solarem . Et hoc supra expossitum;
est , c q. q. 3. cum de perfectione divina agebatur. Sic igitur praedicta nomina divinam substa tiam si1gnificant, impersecte tamen , sicut L cream turae imperfecte eani repraesentaut . Cum igitur dicitur , Deus est bonus , non est sensus , Deus est causa bonitatis , vel Deus non est malus': sed est sensus, Id , quod bonitatem dicimus in creaturis , praeexistit in Deo : Κ hoc quidem secundum modum altiorem . Unde ex hoc non sequitur , quod Deo competat esse bonum, inquantum causat honitatem : sia potius e converse , quia est bonus , b nitatem rebus distundit': secundum illud August. de doctrina Christiana, c l. I. c. 32. to, 3. Inquorum bonus es, sumus. Ad primum ergo dicendum , quod Damase. ideo dicit, quod haec nomina non significant , quid est Deus, quia a nullo istorum nominum exprimitur quid est Deus per&cte , sed unumquodque impersecte eum significat, sicut & creaturae impersecte cum
Ad secundum dicendum , quod in significatione nominum aliud est quandoque , a quo imponitudnomen ad significandum , & aliud , ad quod significandum nomen imponitur. Sicut hoc nomen , lapis , imponitur ab eo, quod laedit pedem, non tamen imponitur ad hoc significandum , quod significet laedens pedem, sed ad significandam quamdam speciem corporum , alioquin omne laedens pedem esset lapis . Sic igitur dicendum est , quod huius modi divina nomina imponuntur quidem a Processibus deitatis . Sicut enim secundum diversos proces.sus persectionimi creaturae Deum re sentant , licet impersecte : ita intellectias noster , secundum unumquemque processum Deum cogitoscit , & nominat : sed tamen haec nomina non imponit ad si gnificandum Usos processus, ut, cum dicitur : Deus est vivens, sit sensus , ab eo procedit vita : sed alsignificandum ipsum rerum principium, prout in eo praeexistit vita , licri eminentiori modo , quam ' in telligatur, vel significetur. Ad tertium dicendum , quod essentiam Dei in hac vita cognoscere non post ulnus . secundum quod in se est , sed cognoscimus eam , secundum quod Mpraesentatur in perfectionibus creaturariun . Et sic nomina a nobis imposita eaud significant. Am
209쪽
confundas haeresim Auaetetis c Director. I Misit. a. par. q. q. somniantis , quod persectionem mo attributae, puta , sanctitas , bonitas , &c. nihili dicunt positive in Deo . Secundo habes : quomodo Per rationem demonstres , hanc iustissime damnaria scripturis , quae passim Deum vocant sanctum , --num , suavem , & huiushiodi , si catholice intelliallantur. Item particulariter a Levit. Sancti eso re , quia lego sanctus stam , Domi r Deus vo re Si euim , ut Alii et vuIt , sinctitas dicit tantum remotionem in Deo , sufi ecisset sopulo, cui sic loquebatur, i Ion esse malum tamen uura hoc ixequirebatur ad eius fatalitatem aliquid positavum scilicet, timere patrem , ω maerem: sabbata eusod re. Sic enim mox ibi subiungitur: Unusquisque ρ
crem suum, oe matrem timeat , sabbata mea esse dita: ego Dominus Deus vesis. Nolite eonserti ad idola , nec Deos constiles facietis vobis . Duo igiat lux exigit sanctitas, quam Deus a populo requirit , scilicet seruare pxaecepta negativa . Nesiste eo=merti ad Sc. & servare praecepta affirmativa. Un quisque patrem timeat , &c. Ergo & dechinare a malo, Liacere tantum sanctitatem Deo similem in notis co
istituit. God , si iin Deo sanctitas non nisi rem tionem mali importat : dixisset Deus: Sancti essore, quia ego sanctus sum: Nolite conυerti ad idola,& tuullam penitus. iaciendo mentionem de praeceptri affirmativisia Alioquin videretur Deus velle, nos es' se sanctiores se , cum ipse secundum istum tantum, xeniolive sit sanctus , ae tamen a nobis non rem Hvivam tantum,. quae dictv non esse malum , se4 e ,
iam positivam , quae dicit facere bonum , sanhi tam tem requirit . Item ab ipis Directoris Inquimor . sic in principio illius quaestionis dicente : Milytii philosiophi, tit Platonici, Stoici , Pνthagoriei, Eh eurei in generati : Aribsoteles ,. Per aterici , Avermes, Misenna, Alga L, Aluntas, Rabbi Μον- ser in Deetali multos erroro , . baereses contra fi dem sanctam nosqam posuerunt a quod patet pix seque inuo,. ut. sequitur. Et post inter multos enumerat
illum Alga lis praedictumi: qui etiam cum Rabbi Moyse ut hic dicitur, coincidit . . Item a Iocis suprag
210쪽
AD Tertium sic proceditur. Videtur , quod nul .lum nomen dicatur de Deo pruprie. Omnia eisium nomina , quae do Deo dicimus , funt a creatu ris accepta, ut dictum est : c arr. r. binus q. sed nomina creaturarum metaphorice dicuntur de Deo, Miit cum dicitur , Deus est lapis , vel leo, vel aliis quid huiusmodi . ergo nomina dieri de Dm dicuntur metaphorice.
2. Ρraeterea . Nullum. nomen pmprie dicitur de aliquo , a quo Verius rentovetur , qvizm de eo praeis dicetur: sed omnia huiusmodi nomina , bonus. , s piens , & similia, verius removeritur a Deo , quam de eo praedicentur : ut patet per Dionysium secundo capitulo eoelestis Hierarchiae e parum ante med. ω ψ. similheν emo nullum istoriuri nominum pruinprie dicitur de Deo . 3. Praeterea . Nomina corporum non dicuntur de Deo , nisi metaphorice , cum sit incorporeus : sed omnia huiusmodi nomina implicant midam eorporaleg conditiones: Mnificant enim cum tempore ,& eum compositione & eum aliis huiusmodi , quae sunt conditiones corporum . ergo omnia hujusmodi nomina dicuntur de Deo metaphorice
Sed Contra est , quod dicit Ambrosius in lib. a. de fide : c-mine. pro gi, to. 2. ne quaedam nomina , quae evidenter proprietatem diυinitatis Rendunt, in quaedam, qua pera etiam divinae majecflatis exprimunt υeriratem : al. unitatem et atia ro fram, quae tramlative per similitudinem de Deo dicuntur . non igitur omnia nomina dieuntur de Deo metaphorice, sed aliqua dicuntur proprie. Respondeo dicendum , quod , fimi dictum est , c art. Inuec. I Deum cognoscimus ex periectionibus p ocedentibus in creaturaς ab ipsis : quae quidem per sectiones in Deo sunt secundum eminentiorem mindum , quam tu erenturis . Imaelectus autem nost ereo o apprehendit eas secundum quod sunt in deaturis, & secundum quia apprehendit, ita simi- at per nomina . In nominibus igitur , quae Deo attribuimus , est duo eonfiderare , scilicet persecti