장음표시 사용
251쪽
EX arti . habes primo: quoi avido per rationem ostendas, merito die ium a regulis fidei traditis ab Augustino in lib. de fide ad Petrum, c. 3I. Fir mi me tene , oe nullatenin dubites , Trinitatam
Meum incommutabilem rerum omnium , atque πέ-rtim tam suorum, quam humanorum eertu um es-gnitoν- . Haec ibi . Item a scripturis stactis fere ubique: specialiter Ps. 93. Dominus stis cogitationes hominum t Gen. I. Vidit Deus eun os, qMae fecerat , in erant c etiam , & hoc esse cognovit orida sona. Eier. 28. Si oecultabitur mi , oe ego non υμ debo eum I Seeunda habes : quomodo per ratio. Item omnia pradicta in sensu catholico intelligas , intellectaque ab insolentibus argumentis defendas . Et hoc sit universaliter disium minc pro semper in omnibus similibus ubi utilitas afferri d signatur S. Ecclesiae a D. Thom. ad intelligendas scripturas, vel Concilia , vel spectantia alia ad c tholicam fidem. Semper enim subintelligendum reinli aquitur : quod doctrina S. Tho. dat etiam Ecclesiae Apostolicae modum defendendi , quae pro tunc adducuntur, & similia a quibuscunque adversariis et etiam quod hoc specialiter ibi non explicaretur is Xertio vides : Sc.
Ureum Deus eagnoscat alia a se proprii
AD Sextum sic proceditur . Videtur , quod DeuΩ
non cognoscat alia a se propria cognitione .
Sic enim c noscit alia a se, ut dictum est , c art- praee. 3 secundum quod alia ab ipso in eo sunt sta
alia ab eo sunt in ipso , sicut in prima causa communi, & universali. ergo alia cognoscuntur a Deo, sicut in causa prima, & universali ia Iloe autem est cognoscere in universali , & non secundum Pr Priam cognitionem . ergo Deus cognoscit alia a se in universali , & non secundum propriam cogniti
a. Praeterea . Quantum distat essentia creaturae ab
252쪽
QU EST. XIV. ART. UI. 22semetitia divina, tantum distat essentia divina ab ensentia creaturae . Sed per.essentiam creaturae notet potest cognosci essemia divina, ut supra dictum est. I 2. ar. I ergo nec per essentiam divinam po est cognosci essentia creaturae . Et sic cum Deus ni hil co iiolcat , nisi per et sentiam,suam , sequitur , quod, non cognoscat creaturam secundum ejus es sentiam , ut cognoscat de ea quid est . Quod est propriam counitionem de re habere. 3. Praeterea . Propria cognitio non habetur de re, nisi per propriam eius rationem : sed , cum Deuς cognoscat omnia per essentiam suam non videtur, quod unumquodque per propriam rationem cognoscat. Idem enim non potest esse propria ratio multorum , & diversorum .: Non ergo habet propriam cognitionem Deus de rebus, sed communem. Nam cognoicere res non secundum propriam rationem , est cognoscere res solum in communi. Sed Contra . Habere propriam cognitionem de rebus , est cognoscere res non solum in communi,
sed secundum quod sunt abinvicem distinctae . Siciautem Deus cognoscit res . Unde dicitur Hebr.
quod pertingit inue ad diυisionem spiritus, oe ani
mae, compagum quoque, oe medulla, um: disere-xor cogitationum, . intentionum cordis: γ non ei ulla ereatura inυisibilis in conoessu eius. Respondeo dicendum , quot circa hoc quidam e raverunt , dicentes , quod Deus alia a se non coingnoscit , nisi in communi , scilicet inquantum lautentia . Sicut enim ignis , si cognosceret seipsunt , ut est principium caloris , cognosceret naturam caloris, & omnia alia , inquantum sunt calida : ita Deus , inquantum cognoscit se , ut principium essendi, cognoscit naturam entis, & omnia alia , in
Sed hoc non potest esse. Nam intelligere aliqui I in communi, & non in speciali , est imperfecte aliquid cognoscere . Unde intellectus noster , dum
de potentia in actum reducitur , pertingit prius ancognitionem universalem , & coniustam de rebus , quam ad propriam rerum co*nitionem, sicut de imperfecto kl persectum procedens , ut patet in I. Physic. c in princ. com. to. a. Si tuitur cognitio Dei de rebus aliis a se esset in universali tantum , &non in speciali , sequeretur , quod ejus intelligere
non esset omnibus modis perfectum , & per consequens nec cius esse , quod est contra ea, quae superius ostensa sunt. c. . a. I. Gr ar. 3. . oe S. huj. g.
. Oportet litur discre, quod alia a se cognoscat
253쪽
μιιτ cognitione , non solum feeundum quod eommun gant in ratione antis , sed secundum quod Oniam a. His db inguitur. Et ad huius evidentituri considera dum est , quod quidam volentes Ostendere , quo tDeus per unum cognoscit multa utuntur quibusdam exemplis ut Puta , quod si centrum, cognosceret seipsum , cognosceret omnes lineas pronrediei tes a centro vel lux , si minosi erct seipsam , c
Sed haec exempla, licet quantum ad aliquiae similia sint , scilicet quantum a1 uiiiversalem causali. . Iatem, tamen deficiunt quantum ad hoc, Quod murutitudo, & diversitaς non cauiantur ab illo uno prin-
ipio universeti , quantum ad id , quod princ pium distinctionis est , sed solum quantum ad id
in quo communicant . Non enim diversitas colorix
causatuc ex luce solum , sed ex diversa dispositi ne diaphani recipientis. Et similiter diversitas Itanearum ex diverso situ. Et inde est ,. quod huius modi diversitas , & multitudo non potest cognosci in suo principio secundum propriam cognitionem sed solum in communi : sed in Deo non se est .. supra enim ostensum est c. . a. I- quod quicquid
perseetionis est in quacunque creatura , totum prae
existit.& continetur in Deo secundum modum ex cellentem. Non solum autem id , in quo creaturae communicant, scilicet ipsum esse , ad persectionein pertinet , sed etiam ea , Ur quae creaturae abinvicem distinguuntur: sicut vivere, & intelii re , Mhuiusmodi , quibus viventia a non viventibus , &intelligentia a non intelligentibus distinguuntur . Et omnis forma , per quam quaelibet res in propria specie constituitur , perfectio quaedam est . Et sie omnia in Go praeexistunt, non selum quantum ad id, quod commune est omnibus , sed etiam qua tum ad ea , secundum quae res distinguunturis Et sic , cum Deus in se omnes perfectiones eo tineat , comparatur Dei essentia ad omnes rerum essentias , non sicut commune ad propria , ut unitas ad numeros , vel centrum ad lineas : sed sicut persectus actus ad imperfectos e ut si dicerem h mo ad animat: vel senarius , qui est numerus perfectus , ad impersectos sub ipso contentos. Manifestum est autem , quod per actum persectum com sci possunt actus impersecti , non solum in communi, sed etiam propria cognitione. Sicut qui cogno-stit hominem , c noscit animal propria cogniti ne; & qui .eognoscit senarium, cosnoscit tranarim
Fropria cognitione . Sic igitvr , essentia Dei .
254쪽
habeat in se quicquid perfectioiiis habet essetitia cuisitiscunque rei alterius , & adhuc ampliusci Deus ins eipso potest omnia propria cognitione cognoscere. Propria enim natura uniuscuiusque consistit , secui dum quod per aliquem modum divinam persectionem pateticipat . Non autem Deus Persecte seipsum cognosceret, nisi cognosceret , quomodocunque Pa ticipabilis est ab aliis sua perfectio . Nec etiam ipsam naturam essendi perfecte sciret , nisi cognoisiceret omnes modos essendi . Unde manifestum est, quod Deus cognoscit omnes res propria cognitione,
secundum quod ab aliis distinguuntur. Ad primum ergo dicendum , quod sic cognoscere aliquid , sicut in cognoscente est , potest dupliciter intelligi. Uno modo, secundum quod hoc adve ium
te importat modum cognitionis ex parte rei cognitae : & sic falsum est . Non enim semper cogno scens cognoscit cognitum secundum illud esse, quin habet in cognoscente . Oculus enim non ci guoscit
lapidem secundum esse , quod habet in oculo , sed per speciem lapidis , quam habet in se , cognoscit
Iapidem secundum eme, quod habet extra oculum. Et si aliquis cognoscens cognoscat cognitum secundum esse , quod habet in cognoscente , nihilominus cognoscit ipsum secundum esse, quod habet e tra cognoscentem . Sicut intellectus cognoscit lapidem secundum esse intelliMibile , quod habet in intellectu , inquantum c noscit se intelligere ; sed
nihilominus cognoscit ella lapidem in propria natura . Si vero intelligatur , secundum quod hoc adverbium sie importat modum ex parte cognoscentis, verum est , quod sic solum cognoscens co n scit cognitum , secundum quod est in cognoscente . Qitia quanto persectius est cognitum in cognoscente, tanto persectior est modus cognitionis
Sic t itur dicendum est , quod Deus non solumeognoscit res esse in seipso ; sed per id , quod in
seipso continet res, cognoscit eas in propria natura,
R tanto persectius , quanto perfectius est unumquo que in ipso. Ad seeundum dicendum , quod essentia creaturae comparatur ad ementiam Dei , ut actus imperfectus ad persectum . Et ideo essentia creaturae non sum-c iuer ducit in cognitionem essentiae divinae: sed e
Ad tertium dicendum, quod idem non potest a
cipi, ut ratio diversorum per modum adaequationis. Sed divina essent ui est aliquid excedens omnes cre
255쪽
cuiusque, secundum quod diversimode est partis*bilis, vel imitabilis a diversis creaturis.
EX arti habes pririmor quomodo per rationem inoterimas haeresim Averrois, Se Amaenis, Dire inquisito. a. pan dicentium ; miod Deus poncognoscit res singulares in propria forma , Secundo haues : quomodo per rationem ostendas , haeresim
hane, licet ipsi sorsan non fuerint Christiasti , fuis. se merito damnatam Heb. q. ubi loquens Apost. de Deo filio inquit: sermo Dei e ax es , or penerem bilioν Omni gladio ancipiti, is pertingens usue ad disi nem Ipisitus, in animae , compagum quoque , in medullamm , εν dincreων eostrationum , ω sinsentio m eoesis e oe non es tilia creatura invisebilis in cons s eius. Videsne hic , minutissima qusque minuti uime, diit intissime, propriissime a Deo cognosti
alioquin, si vel res aliqua, quantumcunque nil nima, vel modus rei, quantumlibet parvulus , vel rei disserentia , aut caeterorum quippiam etiam abstrusis. simum , ac nullius ferme entitatis Dei lucidissimam cognitionem subterfugeret : iam falsificaretur illust Apostoli , 'uod non est ulla creatura invisibilis in conspeAu eius. Nec ad insaniam haereticalem Pelei Abaseardi recurras dicentem, quod extra Deum est aliquid, quod neque creator , neque creatura est et quoniam, si R. P. Bannes credimus, a Concilio Se nonens olim damnata est. Item a regulis fidei e tholicae per D. Aug. expressis in lib. de fide ad Petrum, c. 2I. firmus e rene, oe nullatenus dubites, Trinisatem Deum ineommtitabilem rerum omηium ,
ιυ um cogntrorem Item a symbolo fidei sic is
credo in Deum omnipotentem . Sub omnipotentia enim includitur apud fideles omnium scientia : ut est in sta. q. I. art. 8. ad 2. Tertio vides 2 quom do aci
Uirum Seientia Dei se discussa.
AD Septimum sic proceditur . Videtur , quod scientia Dei sit discursiva.. Scientia enim Dei
256쪽
non est secundum scire in habitu , sed secundum intelligere in actu : sed secundum Philosophum in a. Topic. c cap. q. in deelmatione loci 33. eo. I. 3 seire in habitu contingit multa simul: sed intelligere actiatinum tantum . Cum ergo Deus multa cognoscat ,
quia & se, & alia, ut ostensum est, ri P. C, s. hujus qu. videtur, quod non simul omnia intelligat, sed de uno in aliua discurrat.
2. Praeterea . Cognoscere effectum per causam est scientiae discurrentis r sed Deus cognoscit alia per seipsum, sicut effectum per causam . ergo eognitio sua est discursiva. 3. Praeterea'. Perfectius Deus scit unamquamque creaturam , quam nos sciamus : sed nos in causis creatis co noscimus earum eflectus: & sic de eausis ad causata disturrimus. ergo videtur sit militer esse in Deo
Sed Contra est, quod August. dicit in II. de Trinit. c e. I*. a med. tom. 3. J quod Deu' non particu- Iatim, vel sigillatim omnia videt ς istut esternante
eoneeptu i al. conspectu i hine illue , inde huer sed
omnia videt smul . Respondeo dicendum , quod in scientia divina
nullus est discursus , quod sic patet . In silentia enim nostra emplex est discursus. Unus secundum sucincessionem tantum: Sicut, cnm , postquam intelligimus aliquid in actu, convertimus nos ad intelligendum aliud . Alius discursus est secundum causalitatem : Sicut cum per principia pervenimus in cognitionem concIusionum. Primus autem discursus Deseonυenire non potes . Multa enim , quae.successive intelligimus, si unumquodque eorum in seipso consideretur, omnia simul intelligimus , si in aliquo u no ea intelligamus : puta si partes intelIigamus in toto , vel diversas res videamus in speculo ia Deus autem omnia videt in uno , quod est ipse, ut habi
non succe nive omnia videt . Similiter etiam & δε- eundus discursis Deo tam tere non potes . Primo quidem , quia secundus discursus praesupponit pes mum : procedentes enim a principiis ad conclusiones non simul utrumque considerant. Deinde, quia discursus talis est procedentis de noto ad ignotum.. Unde manifestum est , quod , quando coqnoscitur primum, adhuc ignoratur secundum . Et sic lacu R- dum non cognoscitur in primo, sed ex primo a
Terminus ' tertius t vero distursus est, quando
secundum videtur in primo , resolutis effectibus incautas. Et tunc cessat discursus . Unde cum Deug
effectus silos in seipso videat , sicut in cauta ,
257쪽
eius cognitio non est discursiva . Ad primum ergo dicendum , quod licet sit unum tantum intelligere in seipso, tamen contingit multa intelligere in aliquo uno , ut dictum est. c in
m. art. γ μπ. maec. bΑd iecundum dicendum , quod Deus non cognoscit per causam, quasi prius cognitam , effectus in cognitos: sed eos cognoscit in causa. Unde eius coognitio est sine disturtu, ut dictum est. cymeom. M.
Ad. tertium dicendum , quod eflectus causarum creatarum videt quidem Deus in ipsis causis multo melius , quam nos : non tamen ita , quod cognitio enectuum causetur in ipso ex cognitione causarum creatarum, sicut in nobis. Unde ejus scientia non est discursiva.
EX art. habes pνimo: quomodo mer rationem in
terimas haeresim renoermum dicentium: Deus, quod non extat praesciens , quod extat fiens , quod extisit memoria tenens , non eodem modo fempers habet , ut qui eognitionem transferat ad praesen tia, praeterita , oe guttim. Vides hic ab istis sciniis poni in Deo discursum . Secundo habes : quomodo per rationem ostendas, quod hanc iure damnavit olim Apostolus Iacob. cap. I. Aoud quem non stransmutatio, nee viri studinis o umbratio . Loquiatur ibi de Deo & quoad scientiam. in cuius signum praemittit, quod est ροter luminum, & subdit, quoagenuit nos verbo veritatis, quorum utrumque scien
tiam denotat, sive connotat. sine discursu igitur, qui est quaedam conceptuum hinc illuc , inde hue alteris natio, secundum Augiasinum II. de Trinit, c. I
est cognitio Dei secundum Iacobum ; qui illam alternationem vocat tranimulationem , aut vicissit
dinem, aut vicissitudinis obumbrationem . Item damnatur Heb. 4. Omnia nuda, oe aperta fune omlis erus. Sunt , inquit , aperta , si nuda : non dicit Viuerunt, aut erunt , quasi quod eius connitio tran feratur ia praesentia, praeterita, & futura: quod sine aliquo discursu et se non posset. Non ergo Deus par tidulatim , aut sigillatim conia , quasi unum post aliud , vel unum ex alio novit secundum Apostol. Paulum, sed omnia simul unico intuitu videt. Teditio cognostere potes: quomodo M.-
258쪽
AD octavum sic proceditur . Videtur , quod sciisentia Dei non sit causa, rerum . Dicit enim
Orig. super epist. ad Rom. c. lib. I. sum illud , Quos voc it , sex oe 'usi vis, to. 3. Non prooterea cuiquid reis, quia is seis Deus futurum : sed quia
fultimis es, ideo statur σ Deo ri antequam Mat. Σ. Praeterea. Posita. causa , ponitur ess s : sed scientia. Dei est aeterna . Si eruo scientia Dei est
Causae rerum creatarum, videtur, quoa creaturae sint ab aerem .
3. Praeterea. Gibsie in prius scientia, oe mensu - eius, ut dicitur in Io. Meti crem s. m. 3- sed id quod est posterius , & mensuratum , non potest esse causa.. ergo scientia Dei non est causa rerum Sin Contra est , quod dicit Aug.. is. de Trinitac σμ I3- in meae. m. 3. Umυrefas ereaturas . D ri uales, eorporales , non quia sunt , ideo novienetis , seae ideo Dnt, etita novit Respondeo, dicendum , quod sesentia Dei es eam' Vertim. Sic enim scientia Dei se habet ad omnis res creatas, s ut scientix artificis se habet ad artifigiata - Scientia autem artificis est causa artifieiat rum , eo quod artifex operatur per suum intellectum - Unde ope et , quod sernia intellectus sit Principium operationis 2 sicut calor est principium calefactionis et sed confiderandum est , quod χrma naturalis inquantum est in a manens in eo, cui dat esse, nominat principium actionis , sed secundum quod habet inclinatio em ad effecinm : tisimiliter forma intelligibilis non nominat principium actionis , sintndum quod est tantum in intelligente a nisi adiungatur et inelinatio ad efieinim quae est per voluntatem. Cum enim forma intelligi - 'hilla ad opposita is habeat , cum sit eadem scientia
oppositorum , non produceret determinatum esse. etum , nisi determinaretur ad unum per appetitum , ut dicitux in m Metaph-c rex. Ioiam. 3-J Manifestum est autem , quod Deus Der intellestium suum causatres , cum suum esse sit luum intelligere. unde ne-eesse est , quod sua scientia sit causa rerum , secun ἐ--habra voluntatem conjunctam .
259쪽
scientia Dei, secundum quod est causa rerum , consuevit nominari scientia approbationu . Ad primum ergo dicendum , quod Origen. Iocuintus est attendens rationem scientiae , cui non competit ratio causalitatis , nisi adjuncta voluntate , ut
dictum est c in eor. ar. Sed quod dicit, ideo praescire Deum aliqua , quia
sunt futura , intelligendum est secundum causam consequentiae , non secundum causam essendi . quitur enim , si aliqua sunt futura , quod Deus ea praescierit: non tamen res futurae sunt causa , quod Deus sciat. Ad secundum dicendum , quod scientia Dei est causa rerum, secundum quod res sunt in scientia . a. Non fuit autem in scientia Dei, quod res essent an aeterno. unde quamvis scientia Dei sit aeterna , non sequitur tamen , quod creaturae sint ab aetemo. Ad tertium dicendum , quod res naturales sunt mediae inter scientiam Dei , & scientiam nostram . Nos enim scientiam accipimus a rebus naturalibus , quarum Deus per suam ieientiam causa est . unde, sicut scibilia naturalia sunt priora , quam scientia nostra, & mensura eius, ita scientia Dei est prior, quam res naturales , & mensura ipsarum : sicut ais
liqua domus est media inter scientiam artificis, qui eam fecit , & scientiam iIlius , qui eius cognitio nem ex ipsa iam facta capit.
EX articul. habes primo r quomodo per rati nem destruas haeresim Arnridi artim dicentem : Deum Mere ex necessitate naturae. Hoc enim idem sonat, quod Deum non causare res per scientiam adiuncta libera ad utrumlibet voluntate : ut vult articulus. Secundo habes: quomodo per rati nem ostendas; hanc ei se damnatam merito ab Apoc. q. omnia creast, oe per tuam voluntatem erant, creata sunt . Ecce , quod per voluntatem Dei & e-
ant producibilia in actu , S de facto producta
sunt . Si per voluntatem Dei ; ergo rationabilem , non irrationabilem ; ergo per scientiam intellectus , quam voluntas sibi comitem iungit . Item a Pial m. Io3. omnia in sapientia fecisi &ab A stolo Eph. I. qtai vexatuν omnia secundum consilium voluntatis suae. Secundum consilium, ininquit : ecce scientia , voluntatis suae et ecce scientiae iuncta voluntas. ergo secundum Apostolum scientia cum voluntate est causa omnim creatorum , α a
260쪽
non eveniunt de necessitate , quasi Deus illa operetur ex necessitate naturae. Item a Concit. Toletans
minis ereaturam dicimus Dei voluntate. ereatam ω Haec ibi. ergo a fimili omi res creaturae Dei voluntate ereatae sunt secundum: Concilium . Item a Synodo Latera. amno Domini. II οὐ D, Innoe. III. celebrata in suo capite Arnrido Arnaldistae damnantur ; quia & Arna distae ipsi singulis annis Romae iii coena Domini excommunicantur: & extra de Mnc. Exeo unicamus . Auctorum autem damnatorum dicta omnia, nisi fiat exceptio, damnata intelliguntur secundum Aug. in lib. de fide catholica dicentem . Cum Caelestas , atque Pelagius in Ephesina Ssnodo fne damnati ; quomoia poterunt illa eapiatula reeipi, quoriam damnantur ainores ' Tertio virides : quomodo ex his vicissim Angelica firmetu conclusio.
rum Deus habeat scientiam non entium. I. d. 38. m. 'veri q. I. as. 8. ω I. con. c. 66. AD Nonum sic proceditur . Videtur , quod Deus non habeat scientiam , nisi entium . Scientia enim Dei non est , nisi verorum : sed verum , Mens convertuntur . ergo scientia Dei non est non
ter scientem , & scitum: sed ea, quae nou sunt, non possunt habere aliquam similitudinem ad . Deum, qui est ipsum esse . emo ea , quae non sunt , non possunt sciri a Deo.
ipso: sed non est causa non entium, quia non ensnon habet causam. ergo Deus non habet scientiam de non entibus. Sed Contra est , quod dieit Apost. ad Rom- sitii vocas ea , quae non om , tanquam ea, quae sunt. Respondeo dicendum , quod Deus scit omnia , quaecumque sunt quocunque modo . Nihil autem Irohibet ea, quae non sunt simpliciter , aliquo mo o eme. Simpliciter enim sunt, quae inu sunt . Ea uero , quae non sunt acta , sunt in potentia vel Npsius Dei, vel creaturae: sive in potentia activa, mve in passiva : sive in potentia opinandi , uel im ginandi , vel quocunque modo significandi. Quaec-que igitur Polliuit Per creaturam fieri , vel cogita