장음표시 사용
341쪽
stati ix. Tretio secundum Damascen. ci 2. onMd. s. ev. 29. non miatam a M. intelligitur de umlunime antecedente , non de voluntate consequente.
Quae quidem distinctio non accipitur ex parte ipsius voluntatis divinae, in qua nihil est prius, veI post xius, sta ex parte volitorem. Ad cuius inte lectum considerandum est, quod numquodque, secundum quod bonum est, sic est v litum a Deo. Aliquid autem potest esse in prima sui consideratione , secundum quod a Mute consider me, bonum . vel malam, quod tamen prout cum a Iiquo assiuncto eonsideratur, quae est consequens e sideratio ejus, e eontrario is nabet. Sthur hominem invere est bon- , R hominem occidi est malum , secundum abisutam eonsulerationem: sed si ad latue circa aliquem hominem , quod sit homicida , vel vivens in periculum multitudinis, sie bonum est eum Occidi, & malum est eum vivere: unde potest dici, quod iudex iustus antecedenter vult omnem hominem vivere, sed eonsequenter vult homicidam suspendi . Similiter Deus antecedenter vuIt omnem hominem
1alvarε , sed consequenter vult quosdam damnari seis cunctim exhaentiam suae iustitia . Neve tamen id , quod antecedenter utilumus , simpliciter volumus , M secundum quid ; quia visuntas comparatur ad res, secundum quod in seipsis sunt, in seipsis autem sunt in particulari . Unde simpliciter volumus aliquid, secundum quod volumus illud consideraris Oi,mnibus eirinstantiis particulasibus, quod est consequenter velle . Unde potest dici , quod iudex iustuas tenet vula homicidam iuspendi, sed secundum quid vellet eum vivere stilicet inquantum est homo. Unde magis potest dici velleitas, quam absia ta voluntas. Et sic patet, quod quicquid Deus simpliciter vult , fit, licet illud , quod antecedenter
Ad mundum dicendunt, quod amis cognoscitivae
virtutis est , secumsum quod cognitum est in no. scente; achis autem virtutis appetitivae est ordinatus ad res, secundum quod in seipsis sunt. Quicquid autem potest habere ratiotiem entis , & veri , totum est virtualiter in Deo , sed non totum existit in re-hus ereatis . Et ideo Deus cognoscit omne verum , non tamen vult omne bonum, nisi hiquantum vultis, in quo vinualiter ouine bonum existit. Ad tertium dicendum, quod causa prima tunc pintest impediri a suo effectu per defectum causae secum dae , quando non est univershliter prima sub se mnes causas comprehendens ; quia sic eflectus nullo modo
342쪽
QUAEST. XIX. ART. VII. 3 smodo in fiet suum ordinem evadere: & sic est de vo-4-tate Dei, ut dictum est. c in rem. an. APPENDIX.
Ex articulo habes primor quomodo per rationem ostendas, recte dictum iner. I 3. non , quῖ possu resessere voluntati tua , . β derraveris salvare nos, eontinuo liberabimur. Item eoumium meum flabis, oe omnis voluntas mea fiet. Item psa. II 3. omnia , ea unque voluit Dominus , fetae . Hie enim & ubique in huiusmodi monstrare vult criptura fiam . quod voluntas Dei semper adiminpletur . Sereni s habes a quomodo per rationem aedistim sensum catholice defendas & cum taliis , quae in scriptura videntur in eontrarium, concilies, puta dicto Mat. 23. quoties votui eongregare suos ψων, . niauissi' Proverb. I. meavi, renumisa &e. U. . Vos semper Spiritui Sancto rese eis. Ex responsione enim ad yν-- trahere potes omnium storum eoncordem sensim absque praeiudicio conci sae veritatis. Solent & eo ortari per distincti nem voluntatis heneplaciti , & siqni , de qua infra me. II. or Ia. Ex Mem responsione ad primumbes I quomodo per rationem, patresque reiicias ha resim CHOMi impiissime dicentis, Deum ereasses nus humanum ad Mrpetuam damnationem, & inimritum potissime. Cuius haeresis damnationem habealbi elarissimam ab Apostolo I. Tim. 2. bis omnes. . S latius q. 24. me. r. in appendice. Taceo, quod insensa praesertim est hare impietas mysterio incarn tionis, passionis, mortis Christi, propter nos homines, & nostram salutem facto , imo & omnibus aliis divinae erga nos benevolentiae veracibus sic , puta eum spiritualibus, tum corporalibus benenciis,&e. Absit ergo haee a ndelium cordibus ingratitudo tanta, atque blasphemia. Terris vides e quomodo ,
innum Volantas Dei se mutabilis.
AD septimam se proceditur . Videtur , quod voluntas Dei sit mutabilis . Dicit enim Domio a null
343쪽
tius Genes. 6. Poenitet me fecisse hominem e sed
quemcunque menitet de eo, quod fecit , habet m tabilem voluntatem. ergo Deus habet mutabilem v
2. Praeterea . Ierem. 18. ex persona Domini diciatur : LNtiar adversus gentem, oe adversur νwnum,
De eradiem ε. defruam, oe disperdam illud: Dd, si poenitentiam egerit gens illa a malo suo , agam oeego poenitentiam supra mala, quod cogitavi 1 ut fac
rem ei. ergo Deus habet mutabilem voluntatem. - 3. Praeterea . Quicquid Deus facit , voluntarie faxit: sed Deus non semper eadem facit . nam qua doque praecepit legalia observari , quandoque Prohi-huit . ergo habet mutabilem voluntatem. q. Praeterea . Deus, non ex necessitate vult, quod
vult, ut si mra dictum est. ar. 3. bums quaes. 3 e popotest velle, &non velle idem: sed omne; quod jiabet potentiam ad . opiri sita , est mutabile ; sicut quod potest es Ie,.& non esse, est mutabile secundum substantiam; &quod potest ei se hic, & non esse hic,
an mutabile secundum locum. eNO Deus est mut bilis secundum voluntatem.
Sed Contra est , quod dicitur Num. 23. Non es Deus quasi homo, tit mentiatur, neque De Alius h
Respondeo dicendum, quod Goluntas Dei es omni,no immutabilis . Sed circa hoc considerandum est quod aliud est mutare voluntatem, & aliud est velle aliquarum rerum mutationem . Potest enim aliis quis eadem voluntate immobiliter permanente velinae, quod nunc fiat hoc , & postea fiat contrarium: sed tunc voluntas mutaretur, si aliquis inciperet velae, quod prius non voluit, vel desilieret velle, quod voluit. Quod quidem accidere non potest, nisi pra supposita mutatione vel ex parte cognitionis, vel ci in dispositionem substantiae ipsius volentis . t al. i iummis ' Cum . enim voluntas sit boni , aliquis de novo duplieiteν potest incipere aliquid velle . Ummodo sic , quod de novo incipiat sibi illud esse bonum , quod non est a que mutatione ejus . Sicut adveniente trigore , incipit esse bonum sedere ad i-μnem, quod .Pri . yn pratis Alio modo sic , quod de novo cognoscat illud esse sibi bonum, cum prius hoc ignorasset . Ad hoc enim consiliamur , ut sciamus , quid nobis sit bomm . Ostensum est autem supra , c q. s. ara I. . q. I 'a. II. quod tam substantia Dei , quam eius scientia eri omnino imm tabilis . Unde oportet, voluntatem ejus omnino es.st immutabilem. .
344쪽
Ad primum er3o dicendum , quod illud verbum
Domini metaphorace intelligendum est secundum similitudinem nostram. Cum enim nos Poenitet , destruimus, quod fecimus, quamvis hoc esse possit abs que mutatione voluntatis, cum etiam aliquis homo absque mutatione voluntatis interdum velit aliquid facere, simul intendens postea illud destruere. Sic rugitur Deus poenituime dicitur secundum similitudinein operationis ; inquantum hominem , quem fecerat , per diluvium a facie terrae delevit. 1 Ad secundum dicendum, quod voluntas Dei, cum sit causa prima, & universalis, non excludit' causas medias , in quarum virtute est , ut aliqui effectus
producantur. sed quia Omnes causae mediae non adsinquant virtutem causae primae , multa sunt in virtute, & scientia , & voluntate divina, quae non continentur sub ordine causariam inferiorum , sicut resuscitatio Laetari . Unde aliquis respiciens ad causas inferiores dicere poterat, LaEarus non resurget: r spiciens vero ad causam primam divinam poterat di- re , LMarus resurget . Et utrumque horum Deus
vult, scilicet quod aliquid quandoque sit futurum secundum causam inferiorem , quod tamen futurum non sit secundum causam superiorem, vel e conve se . Sic ergo dicendum est , quod Deus aliquando praenuntiat aliquid futurum , secundum quod continetur in ordine causarum inferiorum, ut puta secun dum dispositionem naturae , vel meritorum , quod tamen non fit, quia. aliter est in causa superiori di vina. Sicut cum praedixit Ezechiae : Dispone domu Ptuae quia morieris, is non vises, ut habetur Esa. 38- neque tamen ita evenit , quia ab aeterno aliter fuit
in scientia , & voluntate divina , quae immutabilis est. Propter. quod dicit Gregor. c mores. I 6. e. s. in ρνine. quod Deus immutat sententiam, ' al. Deu Immutat rem ' non tamen mutat consiliam, scilicet voluntatis suae. Quod ergo dicit, Poenitentiam agamoe ego , intelligitur metaphorice dictum ; nam h mines quando non 'implent, quod comminati sunt,
Ad tertium dicendum , quod ex ratione illa non potest concludi, quod. Deus habeat mutabilem volui talem, sed quod mutationem velit., Ad quartum dicendum, quod licet Deum velle liquid non sit necessarium absolute , tamen necessarium est ex, suppositione , propter immutabilitatem divinae voluntatis, ut supra dicium est . ca. a. hu
345쪽
Ex artic. habes primor quomodo per rationem convincas haeresim Calvi, inulantis sic : Dei lax , & Dei voluntas saepe sunt inter se contrariae is Viderat forsan iste vanus Theologus stripturm Gom6. Huri 18. vel huiusmodi , & ex impotentia pen trandi tantum Iumen striptiararum , tanquam n sua ad lumen sta is , merito oppressus a gloria inteream inam senebrosam , is vertam mortis in Q me, ubi mintis ordo, sed sempisemus , νον inbis stat; haeresim dico, miserrime cecidit . Haec autem Calvinistica impietas compineti intra seipiam vid tur, quod divina voluntas sit mutabilis ; ut quae a Iege Dei voluntarie data discordet . Si enim dando I em , voluntatem habuit sis , & sic illam dandi , ut apud omnis iapientes vere prisupponitur, & qua doque voluntas eius pugilat cum lise iam data. tique post legis dationem mutata erit eius uviuntasia Idcirco articulus iste contra illam in tali sensu m,utat . Dixi, in tali sensit et quia in quodam alio se su supra ρ. . I . artio. ad tertiam adducitur , oppugnatur , & expugnatur. Vide tu ibi, ut di i de , si opus est , huic loco suffrageris . Semn habra : quomodo per rationem demonstres , illammaerito esse olim damnatam num. 23. Non esa etis , himo , aer mentiae. et neq- - , sitis hominis , up mutetur . Vide , si vis , Hura ad huius damnationem , supra ρ. y. Wri Ιἀτertio vides : quomodo ex his vidissim firmetur com
oe 7 9. . . r. periher. is h. I AD octavum se proeeditur . Videtur quoa -- luntas Dei rebus volitis necessitatem impon- Disit enim August. in Enchirid. c eo. Io3. rom. 3.
a. Praeterea . omnis causa , quae non potest i
346쪽
e natura semper idem operatur , ausi aliquid imp dlat , ut dicitur in a. Physicon. - . ais a sed voluntas Dei non potest imp ri ; dicit .enim Apostolus ad Rom. s. Voltimari fiam Hy- .quis νω- μαρ ergo voluntas Des imponit resuis voluis neces.sitatem
3. Praeterea . Illud , quod habet necessitatem ex priori , est necessiarium abistate ; sicut animal m ri est necessarium , quia est ex contrariis compossitum : sed res creatae a Deo comparantur ad Volumtatem divinam , sicut ad aliquid prius a quo h hent necessitatem : cum haec conditionalis sit vera a Si aliquid Deus vult, iliud est : omnis aiatem eo ditionabis ruma est necessaria . Sequitar ergo , quod omne, quod Deus muri sit necessiarium absolute. Sed Contra. Omnia ticina, quae iiiunt , Deus vult fieri . Si igitur ejus voluntas imponat rebus volitis necessitatem, sequitur , quod omnia bona ex necessitate eveniunt . Et sic perit liberum arbutium , di consilium, ia omnia huiusmodi. Respondeo dicendum, q- divina voluntas quia, dia violitis nee statem .mponit, non autem
Cujus quidem rationem aliqui assignare voluerunt ex causis mediis: quia ea quae Producit per causas necessarias, sunt necessaria οῦ ea vero , quae proditust per causas contingentes, sunt contingentia: sed hoc non videtur sufficienter dictum propter duo . Primo quidem, quia effectus alicuius primae causae est co tingens propter causam secundam me eo , quod tim, tur effectus cauta primae per defectum. usae δε- eundae; sicut virtus Solis per desectum plantae imp ditur . NuIlus autem desinus causae sintndae imp
dire potest quia Molinitas Dei eriectum suum pr ducat. μα- , quia, si distinctio contingentium lanecessariis reseratur solumia causas secundas , siquis xur, hoc esse praeter intentionem , .& voluntatem diavinam ; quod est luconveniens. Et ideo melius dicendum est, quod hoc contuimpropter emcaciam divinae voluntatis. Cum xenim aliis qua causa efficax auerit ad agendum., effectus inoissequitur causam, non tantum secuisum id, quod fit,
ed etiam secundum modum fiendidi vel essendi . itat debilitate enim virtutis activagaini mine contingit , quod filius nascitur dissimilis patri in aecidentibus , quae pertinent ad modum essetai- Cum igitur u Iunias divina sit emcacissima , noli selum sequitur , quod fiant ea, quae Deus vult fieri , sed &quod eo. modo fiant, quo Deus. ea fieri vult Vult autem O 4 quae-
347쪽
quaedam fieri Deus necessario , quaedam contii meter, ut sit ordo in rebus ad complementum univer si . Et ideo quibusdam effectibus aptavit causas necessarias, quae deficere non possunt, ex quibus esse .ctus de necessitate proveniunt : quibusdam autem aptavit causas contingentes defectibiles, ex quibus esilectus contingenter proveniunt . Non igitur propterea effectus voliti a Deo eveniunt contingenter , quia causae proximae sunt contingentes: sed, propterea quia Deus voluit eos contingenter euenire, con tingentes causas ad eos praeparavit.
Ad primum ergo dicendum , quod per illud verbum Augustini intelligenda est necessitas in rebus volitis a Deo non absoluta , sed conditionalis ; necesse est enim hane conditionalem veram esse : Si Deus hoc vult, necesse est hoc esse.
Ad secundum dicendum, quod ex hoc ipssi, quod nihil voluntati divinae resistit, sequitur , quia non solum fiant ea, quae Deus vult fieri, sed quod fiant contingenter, vel necessario, quae sic fieri vult. Ad tertium dicendum, quod posteriora ha ni necessitatem a prioribus secundum modum priorum . Unde & ea , quae fiunt a voluntate divina , , talem necessitatem habent , qualem Deus vult ea habere , scilicet vel absolutam , vel conditionalem tantum .
Et sic non omnia sunt necessaria absolute APPENDIX. EX articulo habes pyimo: quomodo per rati neminterimas haeresim Ioannis Oυicles iommantis,
necessitate absoluta omnia evenire. Hoc enim in , dem redit tandem cum hoc, quod voluntas Domini Tebus volitis necessitatem imponat. Secundo habes quomodo per rationem , hanc recte damnatam esse
ostendas a Concilio Conflantiense sus. 8. ubi etiam doctrina ejus tu *s. artieulis expΙicata damnatur in hsc verba. Ηaee jancta Smodus. praefato M'. s. minari fecit, o saepius recenseri, quibus examina tis , fuit reperium , aliquos , est plures ex ipsis fuisse, esse notoris haereticos , ω a sanctis Patribus repro
halos , alios non eatholicos, sed erraneos, agios scamariosos , ω blasphemos , quosdam piarum aurium os se vos , nonnullas eorum temerarios, seditiosos. Propterea Concisium pronunciat hine ie- Ioannem Uυiciest, ae memoriam Musiam eondemnat, oe' mam dat obtimari ossa ipseus, oremari . Haec ibi . Item a Conciliis omnibus, Romanis Pontificibus ,
scripturis sanctis damnata pro haeres, intelligunt
348쪽
tunc quando de libero arbitrio tractatii ; ac ipsuiri esse liberum statuunt , quando de consiliis captandis hortantur, quando vitia Vituperanda , Poenarumque. meritoria, coiitraque virtutes laudabiles, coelestibus que praemiis iure donandas praedicant. Haec enim omnia supradicta perirent , si Volitis divina voluntast necessitatem ab lutam imponeret, seu, si omnia exitecessitate absoluta contingerent , atque ideo hujusmodi sanctiones cum his venenosis dogmatibus it re non possunt , M. consequenter per has ipso facto. anathematizata subaudiuntur. Tertio vides : quomodo ex his vicissi in firmetur conclusio.
Utrum Voluntas Dei sit malorum.
AD Nonum sic proceditur. Videtur, quod volun-.tas Dei sit malorum . Omne enim bonum , quod fit, Deus vult: sed mala fieri bonum est . diiscit enim August. in Enchir. c circa princip.ram. 3. uuamvis ea, quae mala junt , inquantum mala sunt, non sui bona ', tamen ut non flum Iins bona , sed etiam ut 1int mala, bonum es feri . ergo
a. Ρraeterea Dicit Dionys. q. cap. de dIv. nomisc DE . 23. Erit malum an omnis , idest universi pessectionem eouferens. Et August. dicit in Enchirid-ce. Ic. insn. ω II. in prine. tom. 3. Ex omnibus co se is uniυerstatis. adrvirabilis pulchνitudo, in qua etiam illud, quod malum dicitur , bene ordinatum , Θ loco suo politum emi aeutius commendat bona , ut magis placeant, oe laudabiIiora sent, dum comparum, tur malis: sed Deus vult omne illud, quod pertinevad perfectionem, & decorem universi ; quia hoc est ,
quod Deus maxime vult in creaturis. ergo Deus vult
3. Praeterea . Mala fieri, & non fieri sunt conix dictorie opposita: sed Deus non vult mala non fieri; quia, cum mala quaedam fiant , non semper volui tas Dei impleretur . ergo Dcus uult mala fieri.
Sed Contra est, quod dicit August. in l. 83. m. q. a. rom. Φ. Nullo sapiente homine auctore fi homo detritor : es autem Deus omni sapiente homina praesamior; multa istω minur Deo auctore fi H
349쪽
sis ius volente. non ergo volente Deo ni homo a terior, constat autem, quod quolibet malo sit aliquis.
deterioris ergo Deus non vult mala.
Respondeo dicendum , quod cum ratio boni sic ratio appetibilis, ut supra; dictum est, c. s. M. I. malum autem oppo ur bono, impossibile est, quos aliquod malum , inquantum huiusmodi , appetatur
neque a litu naturali , neque animali, neque i vellectuali, qui est voluntas . tamen aliquod malum appetitur per accidens , inquantum consequitur in aliquod bonum . & hoe apparet in quolibet appetiata . Non enim agens naturale intendit privationem , vel corruptionem, sed formam, cui coniungitur pria vatio alterius formae, & generationem unius , quae est corruptio alterius . Leo enim occidens cervum intendit cibum , cui conjungitur occisio animalis et tiliter fornicator intenait delectationem, cui con-knvitur deformitas culpae . malum autem , quod eoniungitur alicui bono, est prwatio alterius boni . Nunquam igitur appeteretur malum , nec Per accidens , nisi honum , cur coniungitur malum , m nas appeteret , quam bonum , quod privatur pex
Nullum autem bonum Deus magis vult , quam suam bonitatem. vult tamen aliquod bonum magis, quam aIiud quoddam bonum. Unde malum eis ris , - quod privat ordinem ad bonum divinum, Deus nu D modo vult, sed maliam naturalis defectus, vel mmium poena' vult, volendo aliquod bonum eui eonitio-gi in tria malam. Siem uolendo iustitiam vult poenam, S uolendo ordinem naturai streari, vult qu
Ad primum ergo dicendum , quod quidam dixerunt , quod licet Deus non velit mala , vult tamera mala esse, vel fieri; quia licet mala non sint bona, honum tamen est mala esse , vel fieri et quod ideo dicebant, quia ea, quae in se mala sunt, ordinantire ad aliquod bonum . quem quidem ordinem impori
xi credebant in hoc, quod dicitur mala esse , ' H. bonum mala esse s vel fieri. sed hoc non recte
dicitur , quia malum non ordinatur ad bonum per, sed per aecidens. Praeter intentionem enim peccantis est , quod ex hoc sequatur aliquod bonum et ficut praeter intentionem tyrannorum flait , pud ea eorum perseeutionibus claresceret patientia Maridirum. & ideo non potest disi, quod talis ordo M b aum importetur per hoc , quod dicitur , qam mi
sum esse uos i sti bonaem , quia nihli iudicatur Q.
350쪽
eundum illud , quod eompetit ei per accidens , sed secundum illud, quod eompetit ei per se.
Ad secundum .escendum, quod malum non emer
tur ad persectionem , & decorem universi , nisi per accidens, ut dictum est . c insolui. ad ingum. praee. Uude & hoc , quod dicit Dionys quod malum es Munises perfectionem eonferens, concludit inducendo
Ad tertium dicendum , quod licet mala fieri , &
mala non fieri contradictorie opponantur e tamen uelle ninta fieri, S velle mala non fieri non opponuntur contradi vie , cum utrumque sit assirmativum. Deus igitur neque vult mala fieri, neque vult
mala non fieri , sed vult permittere mala fieri . &hoc est bonum.
EX artici habes primo: quomodo per prImae pamtis conclusionis rationem interimas haereses di bolicas Calvisi sic furentis: Deus non modu perest tit fie1i peccata , quae hominea faciunt , sed etiam fiunt volente Deo, & impellente. Item M; Dei pera omnino sunt simplacuer omnia peccata, quae fiunt ab hominibus. Item sic: Nullum furtum, uulla scortatio, nullum adulterium fit ab homine, quod Deus non emeiat in homine . Item Ic . Deus non tantum permittit malum , sed eti vi m id operatur ficaciter . Item sic : Deum esse non tantum mal rum , sed etiam v ccati auctorem : Item sie : Deo volente, & iubente diabolus mentitur in cordibus h urinum . Item se . Deus non solum est causa omnis mali, sed etiam hominibus, ut mala operentur, m has cogitationes in cordibus illorum spirat: adeoque , ut non immines Peccent, sed Deus sit efiiciens, divolens peccatum. Item heresim Melanmdinis Melchior Cano de locis theol ieis Hb. 2. ea. o. in res
Ase me seni arginensi sic blasphemanti pus ita est adulterium Davidis , laevitia Manlii ,
proditio Iusae aeque , ac conversio Pauli . Seeundo habes: quomodo per rationem monstres universax hassistissime damnari u Iacob at. Nemo, eum rorat- , dico, quoniam a Deo rematur , Deus evim inrem Moe mrimum es , ipse astem seminem tentor iatem - ab uria α os faeisbatis morum an oraclis meis, caest nolui, semis, &c. 66. Fereruntque malum
in o Iis meis , in quae nolui , e 'unt. Item a Concilio Gidentino sess. 6. Canon. 6. β quis dixe