장음표시 사용
381쪽
Utrum omnia sine sub edia disinae Providentiae .
AD Secundum sic proceditur. Videtur, quod non omnia sint subiecta divinae providentiae . Nullum enim provisum est sortuitum . Si eruci omnia sunt provisa a Deo, nihil erit sortuitum. Et sic p xit casus, & mrtuna : quod est contra communem opinionem. 2. Praeterea . omnis sapiens provisor excludit defectum , & malum, quantum potest , ab his, quorum curam gerit . Videmus autem multa mala in rebus esse . Aut igitur Deus non potest ea impedi-xe, & sic non est omnipotens aut non de omniis
bus curam habet . 3. Praeterea. Quae ex necessitate eveniunt, provia dentiam, seu privientiam non requirunt . Unde se.
cundum Philosophum in 6. Eth. c cap. 4. 9. Io. γII. m. s. Prudentia esi recta ratio contin enpium, da quibus es ransilium, oe Hectis . Cum igitur mulista in rebus ex necessitate eveniant, non omnia Pr uidentiae subduntur. N. .
Praeterea . Quicunque dimittitur sibi, non su est providentiae alicuius gubernantis : sed homines sibiipsis dimittuntur a Deo , secundum illud Eceles. IS. Deus ab initio Mnsiluit hominem , ω reliqtiis eum in manu conflii sui : & specialiter mali , s cundum illud Psal. 8o. Dimisi illos secundum de deris cordis eorum . Non igitur omniae divinae providentiae subsunt. I. Praeterea. ApostoIus I. Corint. 9. dicit , quod non es Deo eum de bobus d eadem ratione de aliis creaturis irrationabilibus. Non igitur omnia subsunt divinae providentiae. Sed Contra est, quod dicitur Sapien. R de divina. sapientia , quod attingit a me usque ad finem Dispiter, or disyonis omnia suaυiter. Respondeo dicendum, quod quidam totaliter providentiam negaverunt, sicut Democritus , & Epic rei, ponentes mundum laetium esse casu. Quidam vero posuerunt incorruptibilia tantum movidentiae subiacere , corruptibilia vero non secum
dum individua, sed secundum species; sic enim i
382쪽
corruptibilia sunt . Ex quorum persona dicitur Job Σχ- Nubes latibulum eius , oe circa eardines erit
mmmbulat , neque nos, a considerat . A corruptibilium autem generalitate excepit Ra, hi Moyses homines propter splendorem intellectus , quem participant . In aliis autem individuis corruisisibilibus aliorum opinionem est secutus.
Sed neeesse ess dicere , omnia disinae proυidentia' subjaeere , non in uniυersali tantum , sed etiam impngulari. Quod sic patet . Cum enim omne agens agat propter finem, tantum se extendit ordinatio ensemium in finem , quantum se extendit causalitas primi agentiς - Ex hoc enim contingit in operibus alicuius agentis aliquid proveniroe non ad finem o di natum, quia emelius ille consequitur ex aliq- Iia causa praeter intentionem agentis . Cautilitas autem Dei, qui est primum agens , se extendit us que ad omnia entia non solum quantum ad principia speciei, sed etiam quantum ad individualia primcipia non si, ium incorruptibilium , sed etiam corruptibilium- Unde necesse est omnia, quae habent quo cunque modo esse, ordinata esse a No in finem, secvntum illud Apostoli ad Ro. II. Quae a Deo fune, ordinata fune. Cum ergo nihil alluci sit Dei provia
dentia , quam ratio ordiniς rerum in finem, ut dictum est arra praee. 9 necesse est omnia, inquantum participant esse, intantum subdi divinae providentiae. . Similiter etiam supra ostensum est , qu. I . a. 6. in ar- quod Deus omnia cognoscit , & univere Iia, & particularia. Et cum cognitio eius compar tur ad res, sicut cognitio artis ad artificiata, ut supra dieitam est , Deia pron eis. necesse est, quod
omnia supponantur silo ordini , sicut omnia arti elata subduntur ordini artis.. π Ad Primum ergo dicendum , quod aliter est de causa universali, & de causa particulari : ordinem enim causae .particularis aliquid potest exire , non a tem ordinem causae univertatis. Non enim subducitur aliqui 1 ab ordine causae particularis, nisi per aliquam aliam causam particularem impedientem: sicut lignum impeditur α combustione per actionem
aquae . Unde , cum omnes causae particulares concludantur sub universath causa , impossibile est albmem effectum ordinem causae universalis effugere . In quantum igitur aliquis effectus ordinem alicuiust causidi particularis effugit , dicitur esse casuale , vellaritatum respectu causae particularis : sed respectu causae universalis , a citius ordine subtrahi non potis
est , dicitur esse provisum ... Sicut & concurrus duorum
383쪽
. servorum , licet sit easualis inquantum ad eos , est tamen provisus a domino , qui eos scienter sic via unum locum mittit, ut unus de alio nesciat. Ad secundum dicendum , quod aliter de co est , qui habet curam alicuius particularis, ia de provis re universali; quia provisor particulatis excludit d fectum ab eo, quod eius curae subditur, quantum p test : sed provisor universalis permittit aliquem defectum in aliquo particulari accidere, ne impediatur
bonum totius. Unde corruptiones,& defectus in rebus naturalibus dicuntur e e contra naturam rartiacularem ; sed tamen sunt de intentione naturae unia versalis , inquantum desectus unius cedit in bonum alterius , vel etiam totius universi : nam corruptio unius est generatio alterius , per quam species eo servatur . Cum igitur Deus fit universalis provisor totius entis, ad ipsius providentiam pertinet, ut permittat quosdam defectus esse in aliquibus particularibus rebus, ne impediatur bonum universi perseetiam . Si enim omnia mala impeduentur, multa bona deessent universo. Non enim esset vita leonis, si non esset occisio animalium ; nre esset patientia Mart rum, si non esset persecutio tyrannorum. Unde tacit Augustinus in Enchirid. ceam. II. ad principium tom. 3. b Detis omnipotens nullo modo sinerer m
Ium aliquod esse in .er u fuis , nise que adeo esset omnipotens, oe bonus, ut bene faeeret etiam de
malo. Ex duabus autem rationibus, quas nunc solvimus , videntur moti fuisse , qui divinae provide tiae subtraxerunt corruptibilia , in quibus invεntu tur casualia, 8c mala. Ad tertium dicendum, quod homo non est instutulor naturae; sed utitur in operibus artis, & viri tis ad suum usum rebus naturalibus ιjUnde Provia dentia humana non se extendit ad necessaria , quae ex natura proveniunt , ad quae tamen' se extendit providentia Dei, qui est auctor naturae . Et ex hac ratione videntur moti fuisse, qui cursum rerum nain turalium subtraxerunt divinae providentiae, attribue tes ipsum necessitati materiae, ut Democritus , & iii Naturales antiqui.
Ad quartum dicendum , quod in hoc , quod diacitur, Detim hominem sebi resistiisse , non excluditur homo a divina providentia, sed ostenditur, quod non praefigitur ei virtus operativa determinata ad Mnum, sicut rebus naturalibus, quae aguntur tantum,
quasi ab altero directae in finem , non autem seipsa agunt, quasi se dirigentia in finem, ut creaturae r tionales Per liberum arbitrium, quo consiliruitur,&
384쪽
eligunt: unde signanter dicit: In manu consilii sui'seg, quia ipse amis liberi arbitrii reducitur in Deum,
sicut in causam , necesse est, ut ea , quae ex Iibero arbitrio fiunt, divinae providentiae subdantur . Ρω- videntia enim hominis continetur sub providentia Dei , sicut causa particularis sub causa universali . Hominum autem iustorum quodam excellentiori m do Deus habet providentiam , quam impiorum, inquantum non permittit contra eos evenire aliquid ι quod finaliter impediat salutem eorum . Nam dis gentibus Deum omnia cooperantur in bonum, ut dicitur Rom. 8. Sed ex hoc ipso , quod impios non retrahit a malo culpae , dicitur eos dimittere , non tamen ita , quod totaliter ab eius providentia e cludantur, alioquin in nihilum deciderent, nisi per
ejus providentiam conservaret tur. -
Et ex hac Atione videtur m tus suisse Tullius , qui res humanas, de quibus consulamur, divinae providentiae subtrixit. - Ad quintum dicendum , quod, quia creatura rationalis habet per liberum arbitrium dominium sui a Ius, ut dictum est,cq. I9. a. Io. speciali quodam, modo subditur divinae providentiae, ut scilicet ei imputetur aliquid ad culpam, veI ad meritum, & reddatur ei aliquid, ut poena, vel praemium. Et quan tum ad hoc curam Dei Apostolus a bobus removet, non tamen ita , quod individua irrationalium creaturarum ad Dei providentiam non pertineant , ut
EX artic. habes Mimo'. quomodo per rationem i
quis. a. p. q. dicentis providentiam aliquorum Deus non habet quoad speciem , & singularia , nec contingeutia particularia sunt sub divina providentia. Item P ermis Disectorum ibi dicentis: Providentia Dei non est de individuis , & de hie inferius existentibus 4 Item Atheorum dicentium, providentiam Dei de rebus humanis nullam esse. Secum do habes : quomodo per rationem monstres, has mmnes recte damnari a Christo Matth. Io. & Luc. ret.
Captui capitis vesri omnes numerati sunt. Item Lucia 2I. Capillus de capite vesta non peribit. Item Matth. io. Nonne duo passeres asse veneunt 8 Et unus exiuis nou eadet Iure terram sine patre vesνο ῖ muntis passeribus meliores esse vos. Item Luc. I a. Nonis
ris quinque passeres veneunt dipondior Et unus ex
385쪽
33s APPEND. AD ART. II. Uis mn ess in oblisione coram Deo p multis να μνibus pluris estis vos. Contra illas haereses quid ci rius ad ostendendum, quod Deus minutissima curat, A multo masis nos i Nota etiam validissima arietumenta Christi Matth. 6. Respicite istatuta eoHι ,
quae non serum , neque metunt, neque congregant
In horrea, oe Deus pastat ilia . Nonne υos magis Iuris esse tuis p Hoc est c ut ait Luc. I a. Quam so magis vos qui pluris estis illis P Aliud argumen tum Matth. Si foe-m agri, quod hodie es, asin esibanum mittitur, Deus ste veste ἰ quanto magis Nos modicae fidei R Ecce inanimata quoque etiam
mox transeuntia, tam nobiliter a Deo provideri t statur Christus. Nihil ergo vel minimum , vel vialissimum , vel quantumvis cito transitorium est , quod singularissima a Deo providentia non custodi tur in omnibus semper , S ubi De . Hoc voluit per haec sua dicta teneri pro certiuimo Christus . Hac tamen Veritate visa , non sumas occasionem dicendi in sensu malo, omnia divinae providentiae eme committenda . Haec enim propositio est suspecta eo , ouod videatur tollere indu1triam humanam , de deinducta ab haereticis ex II. Ecclesiastici. Condide , inquit, in Deo, ω mane in Beo tuo . Vel ex alio si inmiti, ut notat censura generalis in Biblia . Nol-Ient enim per hanc propositionem haeretici, nos satagere, ut per bona opera certam nostram vocati
nem, E. elemonem faceremus, quod est contra m nitum Principis Apostolorum α. Petri I. Si tamen in Catholico sensu intelligatur illa propositio, acceptari debet, ac observari , quemadmodum nos lon-po discursu admonet Christus Matth. o. ubi, narrata Dei subtilissima providentia concludit. Nolite e
go soliciti esse dieeures , quid manducabimus p &c. AApostoL Phali p. q. Dominus prope es, scilicet providentia, s ieiti sitis. Audi sensum Catholicum. Labor exereendus c teste ibi B. Hieron. solicisti sestenda. Psal. 36. Spera in Domino , Θ fae bonia
satem . Non tollit serandi curam, ut intendit haereticus , ex hoc, quod rir speciem verum commitis tenda omnia nostra providentiae divinae vult Ρroph ta , sed ex hoc nos magis ad faciendum bonitatem invitatis Sis ergo cautus, ne decipiaris. Tertio in dem vides: quomodo, &A
386쪽
QUAEST. XXII. ART. III. 333ARTICULUS III. I 37
Utrum Deus immediate omnibus provideat .
AD Tertium sic proceditur. Videtur, quod Deus
non immediate omnibus provideat . Quicquid enim est dignitatis, Deo est attribuendum : sed ad dignitatem alicuius regis pertinet, quod habeat menistros, quibus mediantibus subditis provideat . e go multo magis Deus non immediate omnibus providet . 2. Praeterea . Ad providentiam pertinet res in finem ordinare ; finis autem cuiuslibet rei est eius persectio, & bonum . Ad quamlibet autem causam pertinet effectum suum perducere ad bonum . haelibet igitur causa agens est causa effectus providen tiae . Si igitur Deus omnibus immediate providet , subtrahuntur omnes causae secundae. 3. Praeterea. Aug. dicit in Ench. c. ea. II. D. 3. 3 quod melius es quaedam nescire, quam scire, ut is-lia. Et idem dicit Philos in I 2. Met. c tex. II. to. 3. sed omne, quod est melius , Deo est attribuendum . ergo Deus non habet immediate providentiam quorundam vilium, & minimorum.
Sed Contra est , quot dicitur Iob 34. Puem eon- siluit alium super teννam 8 aut quem posuit super
orbem , quem fabricarus es 7 Super quo dicit Grem c lib. 24. Μον. cap. 26. ante med. Μundum per se psum regit, quem per se ipsum eondidit. Respondeo dicendum , quod ad providentiam sis pertinent, scilicet ratio ordinis rerum provisarum in finem, & executio huius ordinis, quae gubernatio di
sttiantum igitur ad primum horum , Deus imm diate omnibus providet , qui in suo intelle u habet
rationem Omnium etiam minimorum , & qtiast
que causas aliquibus effectibus praefecit , dedit eis virtutem ad illos effectus producendos . Unde oportet , quod ordinem illorum effectuum in sua ratione praehabuerit. Quantum autem ad Deundum, sunt aliqua media divinae providentiae , quia inferiora Rubernat per suis Periora, non propter aesectium suae virtutis, sed propter
387쪽
pter abundantiam suae bonitatis, ut dignitatem cau- stlitatis etiam creaturis communicet. Et secundum hoc excluditur opinio Platon. quam narrat Greg. Nyisenus 8. δε moidentis e. 3. triplicem providentiam ponentis. Quarum prima est sui rimi Dei, qui primo, & principaliter providet rebus spiritualibus, & consequenter toti mundo quantum ad genera, species, & causas universales . S eunda vero providentia est, qua providetur singularibus generabilium, & corruptibilium Et hane attribuit Diis, qui circumeunt coelos, idest iu ant
separatis , quae movent corpora coelestia circularia ter. Tertia vero providentia est rerum humanarum;
. quam attribuebat daemonibus , quos Platonici ponebant medios inter nos, I Deos , ut narrat August. de Civit. Dei e. I. cy' 2. to. I. er I. 8. c. I . Ad primum ergo dicendum , quod habere minustros executores suae providentiae pertinet ad dignitatem regis. Sed quod non habeat rationem eorum, quae Per eos agenda sunt, est ex defectu ipsius. ω Innis enim scientia operativa tanto perse9ior est , qtianto magis particularia considerat , in quibus est
Ad secundgm dicendum , quod per hoc , quod
Deus habet immediate providentiam de rebus omnibus , non excluduntur causae secundae , quae sunt executrices hujus ordinis , .ut ex supra dictis patet . q. Imar. S. 8. u li Ad tertium dicendum, quod nobis melius est. non cognoscere mala, & vitia, inquantum per ea impedimur a consideratione aliquoriam meliorum , quia non possumus simul multa intelligere , & inquantum cogitatio malorum pervertit interdum volunt tem in malum. sed hoc non habet locum in Deo , qui simul omnia uno intuitu videt , & cuius volumias ad malum flecti non potest. '
EX artic. habes primo: quomodo per rationem instendas ., recte dictum -Job 34. upem eon ituit alium supre terram 8 aut qtiem posuit super orbem , quem 1abricatus es 7 Hoc est secundum S. Gregor.
I . Moral. cap. 26. Mundum per fetuum resis , quem per seipsum , scilicet, Deus. Item recte dictum ab Ecclesia. Deus, qui miro ordine Amgelorum mini eris, hominumque dispensas eoneede propitius , &G Ecce, quod Ecclesia testariir , Deum mediantibus Angelis providere hominibus o Se m
388쪽
diantibus ministeriis hominum . providere aliquibus aliis hominibus . Secundo habes: quomodo per rationem intelligas utrumq*e dimim in sensu catholico, & ad invicem ooncordare scias.. Tertis videre licet quomodo ex praedictis bene applicatis, & m ture consideratis exis icetur vicissim, & corroboretur Anselica prisentis articuli conclusio. i
Utrum Providentia rebus provises necusitatem imponat.
x Quartum sic proceditur. Videtur, quod divi
i na providentia necessitatem rebus pimisis imponat et tomus enimi effectus , qui habet aliquam causam per se, quae iam est, vel fuit , ad quam de necessitate sequitur, provenit ex necestitate, ut Phialosophus probad in ει Metaphys c. 7. D. 3. se providentia Dei , cum sit aeterna , praeexistit , & acteam sequitur effectus de necessitate : non enim potest divina providentia' frustrari. ergo providentia divina necestitatem: risus movisau imponit.. 2. Praeterexis: Unusquisque provisor stabilit opus suum, quantinis potest ,-ne: deficiat e sed Deus, est si me potensa .ergo mecessitatis firmitatem rebus a se p-isiis tribuitia. I. A3. Praeterea. B t. dicit 4. de cons cprofa 6. misi tim ante med. quod Dium ab immobilibus prosi dentiae proseisiens exoraus aestir ω forturiasque hom . num indu Absit eausarum eonnexione 6 ringit. vi-
detur ergo, quod providentia necessitatem rebus prefii visis imponat. i , . 1υ J . Q. Sad Contra est , quod dicit Dion. 4. cap. de .divunom. c parum ante, Iect. 23. quod corrumpera. namram non es divinae providentiae: hoc autem habet equarundam. rerum.natura, quod sint contingen rix. ι Non igitur divina providentia necessitatem re bus 'imponit contingentiam excludens.
- Ressendeo dicendum , quod providentia divinaetii, tam rebus neeessitatem imponit , non autem
vinitas, ut quidam crediderunt. .
Ad p yidentiam enim pertinet ordinare res in sinem. Post bonitatem autem divinam , quae est finis a rebus separatus, principale. bonum in ipsis r m. bus
389쪽
inis existens est persectio iniiversi, quae quidem non esset , si non omnes gradita essendi invenirentiioiae
rebus . Unde ad idivinam provid entiam pertinet omnes gradus ciuium producere. Et ideo via silam praeparavit eaulas necessarias , ut necessario evenirent se quibusdam vero causas contingentes, ut evenirent coutingento , suciuiliun condition
. Ad primum ergo due i quod minus divinae
providentiae non solum est aliquid evenire quocumque modo , sed aliquid evenire vel contingenter , vel necessario. Et ideo evelut infallibiliter , & necessario , quod divina providentia disponit evenire insuli liter, & necessario, evenit conri mer, quod divinae providentiar ratio habet, ut mari enter eveniat. C y ,
Ad secundum dicendum , quod in hoc. est tam bilis. ω certus divinae providentiae otilla. mos eam ruae in ipsis providentur , ' citructa e bant eo niso, quo ipse.providet , sive ocellam , sive coris
Ad tertium dicendi- , quod indiGIubilitas illa,& inbititas , quam Boeti tangit, pertinet acicertitudinem providentiae, quae nou defitit a fuci es' secta , neque a modo eveniendi , quem providit , Non autem. pertinet ad necessistem eductuum . Et considerandum est, quod necessanum 3e contingenς Proprie coriisquuntur ei ,: inquantuire huiusmodi . Unde, modus contingentiaei, necessitatis eadidi sub provisione Dei , qui est funiversaxis provisor totius entis , non autem sub provisione .alignoram particu
E art. habes primor quomodo periratmnem dis. spes haeresim Iohannis MicIAE . porientis , o
invia2 ex necessitate aesti a PF iure ;ἀl ltem -- Mainhonis dicentis , si ad prati,cstinationem referas Iu anam voluntatem, nec tu. internis , nec in Ex-Mrnis . operibus ulla est libertas, sed . evectunt omnia iuxta divinam praedestinationem . Ubi ψnarus isse propriam vocem non intelligensi accepit ly evenitinea nia iuxta divinam praedestinationem , pro Iy niunt omnia de noeesstare absaluta , ut patet ex ipsiusmet verborum contextu. Per hoc enim di trum vult excrisam esse libertatem humanam , quae tamen in 'era, licet cminia, ut etiam nos. concedimus , e veniant iuxta divinam praedestination*m,nulis m tu o do
390쪽
do excluditur, excluderetur autem, si omnia de ii cessitate absoluta provenirent. Nescivit ergo istem sellus, vel noluit distinguere inter necessitatem conditionalem , & necessitatem absolutam , ut saepius docuit S. Thomas. Ne cui autem mirum sit , si de praedestinatione loquentem haeresim huc retulimus , quoniam haec, cum praedestinatio sit pars providet tiae , in providentiam redundat . Secundo habes quomodo per rationem ostendas , merito has suisse damnatas a Concilio Comstantiense supra ρ. I9. au. RDum enim in octava sest damnavit articulum Johannis teli in ordine damnalse cointelligitur mnem alium similem sub quacumque sorma verbo rum idem dicentem. Hsc est enim regula utilissimae omnium doctrinarum, Canonum, Scripturarunχ. . niam de sensu principaliter fit sermo . Tunc ergo condemnatum intelligimus & Melancthonis dogma pr dictum ab eodem Conc. Item a Papa', & Conc. quolibet damnari errores huiusmodi, iudicandum est, qui , vel quot dari liberum arbitrium sanxerunt Sic enim statuendo intelliguntur simul reprobare mnia illa , que liberum arbitrium re era tollunt ,
qualia sunt Uuiclem , Melancthonis pudi' positiones. Vide I9. arti . 8. appendicem. Tertio viades quomodo , &c.
De Praedesinatione , in octo articulas diυisa. Post considerationem divinae Providentis agendum
est de Praede1tinatione, & de libro vitae. Et ei, ea praedesinationem quaeruntur octo. Primo . Utrum Deo conveniat praedestinatio. Secundo . Quid sit praedestinatio: n utrum ponat aliquid in praedestinato, Tertio . Utrum Deo competat reprobatio aliquo.
Quarto de comparatione praedestinationis ad clectionem, utrum scilicet praedestinati eligantur. Quinto . Utrum merita sint causa, vel ratio prae destinationis , vel reprobationis , aut electi
Sexto de certitudine praedestinationis, utrum seu i-cet praedestinati in fallibiliter salventur. Septimo . Utrum numerus praedestinatorum sit
octavo . Utrum praedestinatio possit iuvari precibus Sanctorum.