Summa totius theologiæ s. Thomæ Aquinatis, doctoris angelici, cum appendicibus p. Seraphini Capponi ... Primæ supplementum tertiæ partis volumen primum tertium

발행: 1760년

분량: 446페이지

출처: archive.org

분류: 철학

81쪽

M QUAEST. III. ART. VII.

Ad primum ergo dicendum , quod virtus Miaplantia non vini voce dicuntur de Deo , & de nobis, ut infra patebit cis I 3. a. SQ Unde non sequitur, quo accidentia sint in Deo sicut in nobis. Ad secundum dicendum , quod , cum substantia

sit prior accidentibus , principia accidentium reducuntur in principia substantiae,. sicut in priora, quamvis Deus non sit primum contentum in genere su Bantiae, sed primum exim omne genus respectu tintius esse

EX art. habes primo 2 quomodo per rationem O stendas c quantum pertinet ad esse, vel non es.se accidens in Deo b Papam Innocentium, merito dbixisse Extra de sum. Trinit. & fide Cathol. firmiter Medimus, s semineiter confitemur quos σα Deuest plex omnino. Si enim quodcumque minimum accidens esset in Deo , . tolleretur fides haec : quoascilicet sit simplex omnino .. Seeundo, habes 2 quom eo per rationem hoc nobis fidei dogma ab Innocentio traditum a contraritae defendas ia Tertio vides

quomodo iacia

Utrum Deus sit omnino semplex.

M AD Septimum se prooeditur . Videtur, quod Deus non sit omnino simplex . Ea enim, quae sint a Deo , imitantur ipsum unde a Primo ente sunt Omnia entia, & a primo bono sunt omnia b na : sed in rebus, quae sunt a Deo, nihil est omnino simplex . eris Deuς non est omnino simplex . a Praeterea .. Omne quod est melius , Deo attribuendum est : sed apud nos composita sunt m Iiora simplicibus , sicut eorporae mista elementis . N animalia plantis . ergo non est dicendum , quod Deus sit omnino simplex. Sed Contrae est, quod August. dicit ε. de Trinitia' e. 6. . 7- per totum n .. 3. quod Deus vere, γfumme simplex es. Respondeo dicendum , quod Deum omnino esse simplicem multipliciter potest esse manifestum ..

mo quidem per supradicta c articulis maered. ',

82쪽

QUAEST. III. ARD VII. II.

Cum enim in Deo non sit compositio neque quan titativarum partium , quia corpus non est : nequo compositio formae , & materiae , neque in eo sit

liud natura , & suppositum , neque aliud essentia ,& esse , neque in eo sit compositio generis , & disserentiae, neque subiecti , & accidentis, manifestum est , quod Deus nullo modo compositus est, sed est

omnino simplex. Secundo, quia omne compositum est posterius suis componentibus, & dependens ex eis. Deus autem est Primum ens, ut supra ostensum est c q. 3. 3Tertio , quia omne compositum causam habet . quae enim secundum se diversa sunt , non conveniunt in aliquod unum , nisi p*r aliquam causam adunantem ipsa : Deus autem non habet causam , ut supra ostensum est c eodem au. nune proxMe eis. qu.jeum sit prima causa effici eus - arto, quia in omni composito oportet esse potentiam , & actum, quod in Deo non est, quia vel una partium est Mius respectu alterius , vel saltem omnes partes sunt sicut in potentia respectu totius is Quinto, quia omne compositum est aliquid, quod non convenit alicui suarum partium, & quidem in totis dissimilium partium manifestum est : nulla' nim partium hominis est- homo , neque aliqua partium pedis est pes. In totis vero similium partium, licet aliquid, quod dicitur de toto , dicatur de pamte , sicut pars aeris est aer , ct aquae aqua ; aliquid tamen dicitur de toto , quod non convenit alicui Partium ; nori enim si tota aqua est bicubita , MPars eius. Sic igitur in omni composito est aliquid, quod non est ipsum . hoc autem etsi possit dici de habente formam, quod scilicet habeat aliquid, quod non est ipsum: puta in albo est aliquid, quod non

pertinet δε rationem albi: tamen in ipsa forma nishil est xlienum . unde , eum Deus sit ipsa forma , vel potius ipsum.esse , nullo modo compositus esse potest . Et hanc rationem tangit Hil. 7. de Trinit. dicens: Deus , qtii virtus es, ex infirmis non coni netur , neque sitit Iux es , ex obscuris eoaptatur . Ad primum ergo dicendum , quod ea , quae sunt a Deo, imitantur Deum , sicut causata primam cau. iam . Est autem hoc de ratione causati , quod sit aliquo modo compositum , quia ad minus esse eius

est aliud , quam quod quid est , ut infra patebiec ρ. . 3. arg. 3. o Ad secundum dicendum , quod apud nos compo sita sunt meliora simplicibus, quia persectio bonita tu creaturae non invenitur in uno simplici , lad in

83쪽

multis ς sed perfectio divinae bonitatis invenitur 1. aeno simplici, ut infra ostendetur c

APPENDIX.

EX art. habes primo: quomodo per rationem interimas haeresim Amridi tartim dicentium , in Deo esse quippiam eompositum . Pro qua re univerinsaliter nota, quod cum haeresis hete , & aliae in t xa summa ista recensitae per rationem convi xantur, apertissime ostendituri: &:illas esse i rationabiles, & illarum auctores absque ratione m xos ad sic dicendum. Cum vero per responsiones aris umenta in contrarium facientia diluuntur , clarinime demonstratur , quod illarum auctores , vel fisuas rationum apparentias pro suis dictis habebant , non bene librarunt, vel quicquid in buccam venie-Bat , indiscriminatim evomuerunt. Si enim a menta ipsa iam a patronis errorum facta sunt , ut uandoque accidit , tunc demonstratur primum. Si vero ab eis non facta , sed tantum factibilia erant rit plerumque contingit, tunc patet secundum . inamvis autem modo evenerit , ipsos fuisse lanaros ex argumentorum sblutione constat is Semnis habes et uomodo per rationem ostendas, praedictam haeresim merito damnari ab Imoe. III. in Cone. generath Exti de sum. Tri. & fi. Cath. firmiter eredimus , ω ρIDiter eonfitemαν: quod Deus σε. es simpIeae omninoia Te,nio vides e quomodo So

ARTICULUS VIII. M

AD octavum sie proceditur. Videtur, quod Deus

in compositionem aliorum veniat . Dicit enim Dion. q. c. Coelest. Hieraci c non remora a prino

vise omniam es , quae stipis esse es deitas : sed esse

omnium intrat eompositionem uniustulusque is ergo Deus in compositionem aliorum venit via. Praeterea. Deus est sorma : dicit enim August.

ripis erat Herbum e. a. tare. med. t. IO. quod ver

bum Dei , quod es Deus , es forma quaedam non

84쪽

QUAEN. III. ART. VIII. π

formata e sed sorma est pars compositi . ergo Deus est pars alicuius compositi. 3. Prael. Quaecunque sunt , fi nullo modo di fierunt, sunt idem : sed Deus , & materia prima sunt ν& nullo modo disserunt . exmo penitus sunt idem is Ma materia prima intrat compositionem rerum is ergo & Deus . Probatio mediae . Quaecumque disserunt , aliquibus ditarentiis disserunt , & ita ορο tet ea esse composita . sed Deus , & materia prima- sunt omnino sininlicia : ergo nullo modo differunt. Sed Contra est , quod dicit Dion. a. c. de Di

nom. c parum a prine. Iect. I. quod neque tactuso estis , scilicet Dei , nsque Hra quaedam ad partes

commiscendas communio.

Secundo. Praeterea dicitur in Iibro de causis rer v. AH . m. 3. in mom. 6. quod ea a prima

regit omnes res, praeterquam commiseeatur eis.

Respondeo dicendum , quod circa hoc fuerunt tres errores . Quidam enim posuerunt , quod Deunesset anima mundi , ut patet per August. in lib. 7. de civ. Dei c. c. s. m. I. & ad hoc etiam reducitur, quod quidam dixerunt , Deum esse animam primi coeli . Alii autem dixerunt , Deum esse principium sermale omnium rerum , & haec dicitur fuiste pinio Almarianorum . Sed tertius error suit Davia de Dinando , qui millissime posuit Deum esse materiam primam. Omnia enim haec manifestam continent Husitatem : neque es possibile , Deum est in modo in eompositionem alicuius venire a nee sic principium fo; male , nee fleui mancipiam materiais o Primo quidem , quia supra ὀiximus quaest. I. artis

3. Deum esse primam causam emcientem . Causa autem emciens cum sorma rei factae non incidit iα idem. numero, sed solum in idem specie . Homo enim generat hominem. Materia vero cum causa efficiente non incidit in idem numero , nec in idem specie, quia hoc est in potentia, illud vero in aetii. Secundo , quia , cum Deus sit prima causa emetisens , eius est primo , & per se agere ; quod autem venit in compositionem alicuius , non est primo ,& per se agens, sed magis compositum : non enim manus agit , sed homo per manum , & ignis eat facit per calorem : unde Deus non potest esse parsalicuius compositi. . Tertio, quia nulla pars compositi potest esse simis plici r prima in entibus , neque etiam materia, Miorma, quae sunt primae partes compositorum; nam materia est in potentia : potentia autem est posterior

stu simpliciter, ut ex dictis patet c . a. m. I. I

85쪽

QU T. III. ART. VIII.

Forma autem , quae est pars compositi , est sorma. participata: sicut autem Iinrticipans est posterius eo quod est per essentiam , ita & ipsum participatum : sicut ignig in ignitis est posterior eo , quod est peressentiam. Ostensum est autem c qm a. at . 3. quod

Deo est primum ens simpliciter .. Ad primum ergo dicendum , quod deitas dicitur esse oninium essestive, & exemplariter non autem Per essentiam. - Ad secundum dicendum , quod verbum est so ma exemplaris , non autem forma , quae est parseom siti.

Ad tertium dicendum , quod simpliciae non differunt aliquibuς aliis disserentiis,hoc enim compositorum est. homo enim , & equus differunt rationali , & irrationali differentiis , quae quidem differentiae non differunt amplius ab invicem aliis differentiis: unde si fiat vis in verbo, non proprie dicuntur differre , sed diversa esse . Unde secundum Philocam Metaph. rex. 24. γ 25. m. diversum absolute

dieitur , sed omne differens aliquo dissere . unde si fiat vis in verbo, materia prima, & Deus non dis ferunt, sed sunt diversa seipsis; inde non sequitur , quod sint idem.

APPENDIX.

EX artici habes p, imo: quomodo per rationem interimas haeresim Almarici tit refert cardinalis TmHeremata de Eces. lib. 4. c. 33- dicentis: Deum

esse essentiam Onmium creaturarum , & esse omnium. Secundo habes : quomodo per rationem ostendas ,

hanc iuste fuisse damnatam ab Innocentio Tertio in cincilio generali Extra de summa Trinit. & fide Cath. Damnamus: Ubi in fine dicitur sic: Reprab mus etiam oe damnamus perversis tim dogma -- pii inmarici: erius mentem se patre mendaeii exta emit ; tit eius doctrina non ram haereties censenda se , quam insana. Haec ibi . Licet autem Papa in singulari dicat : tamen per illud singulare , scilicetvemersissimum dogma; intelligit totam doctrinam :ut tu ipso mox contextu subiungit - Alii autem duo errores narrati in textu , ultra quod ibidem per m. tionem improbantur , intelliguntur damnari a psal Io I. Initio tu Domine teream fundasti, ω opera manuum tuarum sunt eaeli, imi peribunt, tu' autem

permanes, εν omnes, scue vesimentum veterrerent ps' sicut operto iam mutabis eos, oe mutabMntur, iis

autem idem ipse es , oe anni ruinos defcientra a Deo

86쪽

QUAEST. IV. ART. I. s's Deus esset anima mundi, vel primi coeli, aut prima materia: & ista sint, ut in uaim. ait , mutabilia, quomodo Deus erit omnino incommutabilis , ut ille idem psalmus testaturi Esset enim tunc mutabilis saltem per accidens: quoniam mutatis nobis, mutantur ea, quae sunt in nobis. Sed in re tam manifeste falsa, ut sunt hi errores, non est, quod am plius insudemus . Contra stultissimum illud Davidiu Dinandi , vide quaes. 25. an. I. Tertio Vides : quomodo , &c.

QUAESTIO QUARTA.

De Dei Perfectione, in tres articulas divisa . Post considerationem divinae Simplicitatis, de Per

sectione ipsius Dei dicendum est. Et quia unumquodque , secundum quod persectum est , sic dicitur bonum: Primo agendum est de Perfectione divina Secundo de eius sonitate. Grea primum quaeruntue tria. Primo , Utrum Deus sit persectus. Secundo, Utrum Deus sit universaliter persemas, omnium iu se persectiones habens.

Tertio, Utrum creaturae similes Deo dici possint. A R Τ I C U L U S I. az Utrum Deus si perfectus.

AD Primum sic proceditur . Videtur , quod esse

persectum non conveniat Deo. Persectum enim dicitur quasi totaliter factum : sed Deo non convcnit esse factum: ergo nec esse persectum. 2. Praeterea. Deus est primum rerum principium et sed principia rerum videntur esse imperfecta: semen enim est principium animalium , & plantarum: emgo Deus est imperfectus. 3. Praeterea . Ostensum est supra q. praec. G. q. quod essentia Dei est ipsum esse: sed ipsum esse vis detur esse imperfectissimum , cum sit communissimum , & recipiens omnium additiones : ergo Deus est imperfectus.

Sed Contra est , quod dicitur Matth. s. vota perecti , secur oe Patre veser caelesis perfectως in μRes ndeo dicendum , quod sicut Philos narrat 12. Metaph. antiqui Philos

87쪽

QUAEST. IV. ART. I. phi, scilicet Pythagorici, & Leucippus fm3 t non attribuerunt optimum, & persectissimum primo principio . Cuius ratio est, quia Philosophi a

liqui consideraverunt principium materiale tanem et Primum autem principium materiale impersectis muni est . Cum enim materia , inquantum hujusemodi, sit in potentia, oΥrtet, quod primum Pri cipium materiale sit maxime in potentia, & ita maxime impersectum. Deus autem ponitur primum principium, non m teriale , sed in genere cauis emcientis: Est hoc oportet esse persectissimum : sicut enim materia , inqua tum huiusmodi, est in potentia ; ita agens, inqua tum huiusmodi , est in actu : unde primum principium activum oportet maxime eme in actu , & per consequens maxime esse perfectum . seeundum hoc

enim dicitur aliquid esse persectum, secundum qus est actu: nam persectum dicitur, cui nihil deest secundum modum suae persectionis. Ad primum ergo dicendum , quod sicut dicit Gre Sor. c. I. Μω. c. 26. ω' 29. t. I. Balbutiendou vepossumus, exeris Dei resonamus. Quod enim factum non est , persectum proprie dici non test. Sed quia in his , quae fiunt , tune dicitur esse aliquid perfectum , cum de potentia educitur in actum , transumitur hoc nomen perfectum ad significandum omne

illud , cui non deest esse in actu , sive hoc habeat

per modum persectionis, sive non . . Ad secundum dicendum , quod priueipium mat aetate , quod apud nos imperfectum invenitur , non potest esse simpliciter primum , sed praeceditur ab alio perfecto . Nam semen , licet sit principium animalis generati ex semine , tamen habet ante se animal , vel plantam , unde deciditur . Omrtet eis nim ante id , quod est in potentia , esse aliquid actu, cum ens in potentia non reducatur in actum , nisi per aliquod ens in actu. Ad tertium dicendum , quod ipium esse est perse

elissimum omnium: comparatur enim ad omma , ut actus: nihil enim habet actualitatem , nisi inqua tum est: unde ipsum esse est actualitas omnium rerum, & etiam ipsarum formarum e unde non com

Paratur ad alia , sicut recipiens ad receptum , sed magis sicut receptum ad recipiens : eum enim dimaesse hominis, vel equi, vel cuiuscunque alterius, MPsum esse consideratur ut sormale , & receptum P

88쪽

EX aniculo habes mimo: quomodo per rationem interimas haeresim Algae is c Directos. Inqυμ se. a. p. q. dicentis; quod in Deo bonitas , sanctitas, &aliae persectiones non dicunt aliquid positive,

sed tantum dicuntur per remotionem. Licet enim iste vocaliter dicat, Deum esse perfectum, tamen revera, essentialiter loquendo, hoc negat. Contra hanc suam negationem , designatam pro ly tantum , Pugnat articulus. Sed fusius in I 3. t. a. de hoc. S eundo habes: quomodo per rationem ostendas, hanc merito esse damnatam a Papa Innocentio III. in Comesiis Lateranens, extra de silmma Trinit.& fide Catholica. Damnamus . Ibi enim circa finem dicit sic.

'ritas ale. 'iore perfecti, scut oe Pater veser coe- Iesis perfectin es . Ae se diceres manifestin , 'tota perfecti , perfectione gratiae , secvt pater vester cael sis perfectus es perfectione naturae . Haec ibi . Diactum hoc Innocentii faciet pro quaessione articulo a. ubi replicatur hic error . Tenio vides : quomodo.

ARTICULUS II. as

sum in Deo sene perfectiones omnium rerum . .

AD Seeundum sic proceditur . Videtur , quod in

Deo non sint persectiones omnium rerum : Deus enim simplex est, ut ostensum inc .praee. mi. . sed perfecitones rerum sunt multae, & diverta : erisgo in Deo non sunt omnes persectiones rerum. a. Praeterea. Opposita non possunt esse in eodem et sed persemones rerum sunt oppositae : unaquaeque enim species perficitur per suam differentiam speciaticam : differentiae autem , quibus dividitur genus k constituuntur Pectes , sunt clypositae 2 cum ergo opposita non possint simul esse in eodem , videtur,. quod non omnes rerum perfectiones sint in Deo. 3. Praeterea. Vivens est persectius, quam ens, Rispiens, quam vivens . ergo & vivere est perfectiusquam esse& sapere quam vivere : sed essentia Dei

est ipsum esse : ergo non habet in se persectionem vitae, & tapientiae , & alias huiusmodi persectiones Sed contra est , quod dicit Dionys. s. cap. de diΡ nouum s parum anu nud. Dct. a. quod Deus ira ,

89쪽

tina exi entia omnia praebabet . Respondeo dicendum, quod in Deo sunt prefecti nes omnium rerum . Unde & dicitur universaliter perfectus : quia non deest ei aliqua nobilitas , quae inveniatur in aliquo genere, ut dicit Com. in I. Metaph. c tex. 2I. to. 3. Et hoc quidem ex duobus

considerari retest . Primo quidem per hoc , quod quicquid persecti

nis est in effectu, oportet inveniri in causa effectiva , vel secundum eandem rationem, si sit agens univ eum , ut homo generat hominem: vel eminentiori modo, si sit agens aequivocum: sicut in Sole est similitudo eorum , quae generantur per virtutem S lis . Manifestum est enim , quod eflectus praeexistit virtute in causa agente : Praeexistere autem in virtute causae agentis , non est praeexistere immisectiori

modo , sed persectiori ; licet praeexistere in pote tia causae materialis sit praeexistere imperfectiori m do : eo quod materia , inquantum huji modi , est imperfecta; agens vero , inquantum huiusmodi, est

persectum . Cum ergo Deus sit prima causa eriectiva rerum, oportet omnium rerum perfectiones prae- existere in Deo, secundum eminentiorem modum ἰEt hanc rationem tangit Dionys. cap. I. de div. n

min. c 1. dicens de Deo , quod non quidem hoc es , hoe autem non es ; sed omnia

es , tit omnium ea a . Secundo vero ex hoc , quod supra ostensum este qu. quod Deus est ipsum esse per se su sistens . Ex quo oportet , quod totam perfectionem essendi in se contineat. Manifestum est enim , quod , si aliquod calidum non habeat totam persectionem calidi, hoc ideo est, quia calor non participatur secundum perfectam rationem; sed . si calor emet per se subsistens, non posset ei aliquid deesse de virtute caloris e unde , cum Deus sit ipsum esse subsistens, nihil de persectione essendi potest ei deesse . omnitim autem persectiones pertinent ad persecti item essendi : secundum hoc enim aliqua persecta sunt, quod aliquo modo esse habent. unde sequitur, quod nullius rei perfectio Deo desit. Et hanc etiam rationem tangit Dionys s. cap. de divin. nomin. smed. Iect. I. dicens , quod Deus non quodamm

do es erisens , sed sempliciteν , . incircumseripte rotum insipso tiniformiter esse Maeaecipit: & postea subdit, quod ipse in esse subsisentibus . Ad primum ergo dicendum , quod, sicut Sol , ut

dicit Dionys. I. cap. de div. nomin. ca med. Ie t. a. a

90쪽

rendo , in seruo uni Drmiter praemeeipis r ita multo magis in cau6 omnium necesse est praeexistere omnia secundum naturalem unionem.& sic quae sunt diversa , & opposita in seipsis , in Deo praeexistunt ut uvium, absquoe detrimento simplicitatis ipsius. Et per hoc patet solutio ad secundum. Ad tertium dicendum , quod , sicut in eod. cap.

idem Dionysis dicit , licet verum esse sit persectiusquam vita ; & ipsa vita , quam ipsa sapientia , si

considerentur , secundum quod distinguuntur ratio ne οῦ tamen vivens est perfectius, quam ens tantum: quia vivens etiam est ens, &sapiens est ens, & vivens . Licet igitur ens non includat in se vivens ,& sapiens, quia non orertet, quod illud, quod participat esse, participet ipsum secundum omnem mindum estendi ; tamen ipsum esse Dei includit in scivitam , & sapientiam , quia nulla de perfectionibus.

essendi potest deesse et , quod est ipsum esse subsistens.

APPENDIMEX artic. habes primo: quomodo per rationem stendas, merito ps. 93. de Deo dixisse: Qui plantavit aurem, mora audiet, aut qui furit oculum, non eo iderat Z Qaasi dicat. Hoc est clarum, quod & audit, 3t considerat, si plantavit aurem, si finxit oc

lum . nee de hoc omnino est dubitandum . Ecce ,

quod in causa effectiva vult primo reperiri persecti nes effectuum ia Adde Apostolum pro minori , quod scili et est causa effectiva omnium persectionum in

effectibus omnibus . Rom. II. Ex quo omnia , prerem omnia , in quo omnia. Ergo concludes , quod ripturae illae amrmant, licet aliis verbis, quod persectiones omnium rerum sunt in Deo . Si vero perinspexeris, quod IF per quem, dicit causam exempla. rem, ex alio capite concludes idipsum . In causa mnim exemplari patet esse , quicquid cxemplatur ex illa. Secundν habes : quomodo per rationem sensum praedictum scripturarum defendas . Tertio vides 2

SEARCH

MENU NAVIGATION