장음표시 사용
81쪽
, cis esse potest,quod mihi unquam per sensus il-
lapsae sint,& tame varias de iis,non minus,quam de triangulo , proprietates dei nonstrare; quae sane omnes sunt verM, quandoquidem a me cIare cognoscuntur,ideoque at quid sunt, non m
tum nihil: patet enim illud omne , quM verum est . esse aliquid: &iam nise demonstravἱ illa
omnia,quae clare cognosco esse vera;atque quam
vis id non demonstrassem , ea certe est naturamentis meae,ut nihilominus non possem iis non assent;ri,saltem quamdiu ea clare percipio;meminique me semper, etiam ante hoc tempus ue climsensuum objectis,quam maXime inhaererem, usi modi veritates, quae nempe de figuris , aut numeris,aliisve ad Arthmetic , vel Geometrsam , vel ungenere ad puram atque abstractarn inthesim pertinentibus evidenter agnoscebato, pro
omnIum certissimis, habuisse. Jam verb' ex eo
seto,quddalicuius rei ideam possim ex cogitati ne mea depromere , sequitur ea omnia , quae ad illam rem pertinere clare,& distincte percipio revera ad illam pertinere . trunquίd inde haberi etiam potest argumentum , quo Dei existentia probetur Certe ejus ideam, nempe entis sum me perse sueton minus apud me silvenio, quam ideam cuilisvis figurae, aut numeri ; nec minus clare,&distincte intelligo ad eius naturam pe tinere, ut semper existat , quam id qiidd de alis qua figura aut numero demonstro ad ejus figura
82쪽
ahit numeri naturam etiam pertinere;ac proinde. quamviS non Omnia, quae superioribus hisce dishus meditatus fiam vera essent , in eodem ad minimum certitudinis gradu esse deberet apud me Dei existentia, in quo fuerunt hactenus Math maticae veritates. Quanquam sane hoc prima fronte non est omnino per icuum , sed quamdam sophismatis speciem referti. Clim enim assuetus sim in omnibus alils rebus existentiam abessentia distinguere, fac te mihi persuadeo illam etiam ab essentiami seiungi posse,atque ita Deu, ut non existentem cogitari: sed tamen diligentilis attendenti fit manifestum, non magis posse existent;am ab essenisa Dei separari , quam ab es
sentia trianguli magnitudinem trsum esus angulorum aequalium duobus rectis,si' eis idea mon' iis ideam vallis: adeo ut non magis repugnet codigitare Deum shoc est ens summe persectum in cui desit existentia hoc est cui desit aliqua persectio
quam cogitare montem cui desit vallis a Vertim tamen ne possim quidem cogitare Deum,nisistentem,ut neque montem sin8 vallerat certe, ut neque ex eo quod cogitem montem cum valle , adeo sequitur at quem montem hi mundo esse taneque est eo quM cogitem Deum ut existentem,
ideo sequi videtur Deum existere: nullam enim necessitatem cogitatio mea rebus imponit ς ες quemadmodum imaginari licet equum alatum , etsi nullus equus habeat alas, ita sorte Deo existentiam possum assingere ι quamvis nullus Deus
83쪽
ω MEDITATI . Deus exIstat. Imo sophisma hla latet,neque enim ex eo, quM non possim cogitare montem nisi eum valle,sequitur alicubi montem, Sc valle extistere,sed tantiim montem,& vallem,sive existant, sive non existant,a se mutuo seiungi non posse; atqui ex eo quM non possim cogitare Deum nili existentem, sequitur existentiam a Deo esse inseparabilem, ac proinde illum revera existere . non quod mea cogitatio hoc essiciat, sive aliis quam necessitatem ulli rei imponat, sed contra. quia ipsius rei, nempe existetiae Dei necessitas me determinat ad hoc cogitandum : neque enim
mihi liberum est Deum absque existentia thoe est ens summe perfectum absque summa pers
ctionein cogitare, ut liberum est , equum,vel cum alis, vel sine alis imaginari. Neque etiam hic disci debet,necesse quidem esse,ut ponam Desi exustentem,postquam posui illsi habere omnes per semone 3 quandoquidem existentia una est ex illis: sed priorem positionem necessariam non fuisse: ut neque necesse est me putare figuras omnes quadrilateras circulo inscribi; sed posito, quod hoc putem, cesse erit me fateri rhombum circulo inscribi, qubdaperte tamen est falsum . Nam quamvis non necesse sit , ut incidam unquam in ullam de Deo cogitationem, quoties t men de ente primo, & fiammo libet cogitare, a
que eius ideam tanquam ex mentas meae thesauro depromere, cesse est,ut illi omnes perfectio. nes attribuam,etsi nec omnes tunc enumerem ,
84쪽
nee ad singulas attendam: quae necessitas plan8 sufficit,ut postea, clim animadverto existentIam esse persectionem, recte concludam ens primum, S summum existerer quemadmodum non est necesse me ullum triangulum unquam imagina ri,sed quoties volo figuram rectilineam tres tan-ttim angulos habentem considerare, necesse est, ut illi ea tribuam, ex quibus recte insertur ei tres angulos non maiores esse duobus rectis , etiamsi hoc Ipsum tunc non adverta. Cum verbe Xamino , quaenam figurae cIrculo inscribantur, Nullo modo necesse est, ut putem omnes quadrilateras ex eo numero esse;imh etiam idipsum n
quidem fingere possum , quandiu nihil volo admittere,nisi qu&l clare, & distincte intelligo: ae Proinde magna differentia est inter eiusmodi falsas positiones,& Ideas veras mihi ingenitas, qUavum prima, ct praecipua est idea Dei: nam tinemultis modis intelligo illam non esse quid setiatium a cogItatione mea dependens, sed imaginem verae,& immutabilis naturae,ut primb, quia sulla alia res potest a me excogitari,ad cuius esse sentiam existentia pertineat,praeter solii Deumἔdeinde quia non pinum duos,aut plures ejusmo
di Deos intelligere ς & quia posito, qudd iam
tinus existat,planc videam esse necessarium , ut, & ante ab aeterno extiterit,& in aeternum sit mansurus: ac denIque , quω multa alia in Deo
percipiam, quorum nihil a me detrahi potest,nec
85쪽
M M E D et Y A T I tyr Sed ver γ quacumque tandem utar probandi ratione,semper eb res redit, ut ea me sola plane Persuadeant,quae esare, &distincte percipio. Et quidem ex iis, quae ita percipio, etsi nonnulla unicuique obvia sint,alia verb nonnisi ab iis, qui propitis inspiciuntn diligenter investigant, de.
teguntur;postquam tamen detecta sunt,haec non minus certa,quam illa existimantur.Ut quamvis non tam facilς appareat in triangulo rectangui quadratum basis aequale esse quadratis talprum , quam istam hasini maximo ejus angulo subtendi, non tamen minus creditur, postquam semel est perspectum,. Oubd autem ad Deum attinet, eri te,nisi praejudiciis obruererin rerum sensibilium imagines cogitationem meam omni eX parte obsiderent,nihil illo prius,aut facilius agnoscerem; nam quid ex se est apertius, quam summum ens esse, sive Deum, ad cuius lius essentiam exi stentia pertinet existere P Atque quamvis mihi attenta consideratione opus fuerit ad hoc ipsim Percipiendum, , nunc tamen non modo de eo aeque certus sum, ac de omni alio , qudd certissimum videtur; sed praeterea etiam animadverto Caelirarum rerum certitudinem ab hoc ipso ita pendere , ut absque eo nihil unquam persectu
sciri possit. Etsi enim eius sim naturae,ut qu/mdiu aliquid valde clare, S distincte percipio, non possim
non credere verum esse, quia tamen eiuS etiam sum naturae , ut non possim obtutum menti S ita
86쪽
eandem rem semper defigere ad illam clare perc, Piendam,recurratque tape memoria audicii ante lacti,ctim non amplius attendo ad rationes,pr Pter quas tale quid iudicavi rationes alix afferri Possunt, quae me,si Deum ignorarem , secile ab opinione dejicerent, atque ita de nulla unquam re veram,& certam scientiam,sed Vagas tantum,' mutabiles opiniones haberem . Sic, exempli
aura,clim naturam trianguli considero,evidς
tissime quidem mihi,utpote Geometriae principiis imbuto, aptaret ejus tres angulos aequales eme duobus re iis; nec possum non credere id Verum psie, quamdiu ad eius demonstrationem
attendo,sed statim atque mentis acipm ab illa defleXi,quantumvis adhuc recorder me illa claris sime perspexisse,facile tamen potest accidere, ut dubitem ait sit vera, si quidem Deum ignorem ἔpossum enim mihi persuadore mζ tylem a. natura factum esse,ut interdum in iis fallar, quae me puto, quam evidentissime hercipere , ctim praesertim meminerim me tape multa pro Veris . &certis habuisse, quae postmodum aliis rationibus adductus falsa esse judicavi, Postquam vero percepi Deum esse,qilla simul etiam intellexi caetera omnia ab eo penderς , illum ust non esse fallacem;atque inde collegi illa Omnia,quae clare,& distincte percipio ne Taribesse vera,etiamsi non attenda amplius ad rati nes propter quas istud verum esse iudicavi; m
db tantiim recorder, me clare, S distincte perspexisse,
87쪽
M. M E n I T A et I ospexisse,nulla ratio contraria afferri potest, qum me ad dubitandum impellat,sed veram,& certam de hoc habeo scientiam; neque de hoc tantum, sed & de reliquis omnibus, quae memini me ali, quando demonstrasse,ut de Geometricis.& sim, Iibus; quid enim nunc mihi . opponetur ρ Meneralem factum esse,ut saepe fallar P At iam scio me in iis, quae perspicue intelligo falli non posse rmene multa alias pro veris, & certis habuisse , suae postea falsa esse deprehendi atqui nulla ex iis clare,& distincte perceperam, sed huius regulae veritatis ignarus ob alias causas sorte credideram, quas postea minus firmas esse detexi . Quid ergo dicetur λ anne sui nuper mihi objici ham) me sorte Emniare,sive illa omnia,quae iamCogito non magis vera esse, quam ea, quae dor mienti occurrunt ρ imo etiam hoc nihil mutat, Nam certe, quamvis somniarem, si quid intelle,ctui meo sit evidens,illud omnino est verum. Atque ita plane video omnis scientiae certi. studinem,& veritatem ab una veri Dei cognt ii ne pendere, adeo ut priusquam illii nossem, nihil de ulla alia re perse te sci re potuerim . Jam Verbannumera tum de ipso Deo,alii'ite rebus intel- reinualibus,tum etiam de omnἰ illa natura Cormmrea,quae est purae Matheseos objectum, mihi Plane nota,& certa esse possunt.
88쪽
De Rerum materialium ex sentia, ct reali Hemis ii corpore distinctiome. Eliquum est, ut examinem an res maheriales L . existant: &quidem 1am ad minimum scio. illas, quatenus sunt purae Mathostos obtemim , posse existere, quandoquidem ipsas elare , ct di-. tincte percipio. Non enim dubium est, quin Deus sit capax ea omnia essiciendi, quaς ego sic percipiendi sum ςapax; nihilque unquam ab il-.lo fieri non posse iudicavi,nisi propter hoc,qubd. illud a me distincte percipi repugnaret Praetct- rea ex imaginandi faculi te,qua me uti eXperior, dum circa res istas materiales versor, sequi vidc-tur illas existere: nam attentilis consideranti , quidnam sit imaginatio nihil aliud esse apparet, quam quaedam applicatio facultatis cogi3oscitivae ad corpus ipsi intime praesens, ac proinde
. Qum ut planum fiat, primbexamino differetiam, lulae est tmer imaginationem , & piirana intellectionem. Nempe, exempli causa,ctim trian Rulum imaginor,non tantum intelligo illud csso figuram tribus lineis coinprehensam , sed simul etiam istas tres lineas, tanquam praesenteS, Rcie mentiS intueor; atque hoc est, quω imaginari appello. Si vero de chiliogono velim cogitare, E equi-
89쪽
66 MEDITAYr eq iidem aeque bene intelligo illud esse figuraret constantem mille lateribus, ac intelligo triangulum esse sguram constantem tribus: sed non eodem modo illa mille latera imaginor, siv) tanquapraesentia intueor: Sc quamvis tunc, propter consuetudinem aliquid semper imaginandi,quoties de re corporea cogito, figuram sorto aliquain confuse mihi reprςsentem,patet tamen illam nor esse chiliogomim , quia nulla in re est divesa ab ea,quam mihi etiam repraesentarem, si de myrio-gono, aliave quavis figura plurimorum laterum cogitarem; nec quicquam iuvat ad eas proprietates , quibus chiliogonum ab aliis polygonis ditari , agnoscendas. Si verb de pentagono quaestio sit; possum quidem eius figuram intelligere,sicut figuram chiliogoni, absque ope imaginationis;sed possum etiam eandem imaginari,ap-l,licando scilicet aciem mcntis ad eius quinque atera,simulque ad aream iis contentam; & m niseste hic animadverto mihi peculiari quadam animi contentione opus esse ad imaginandum , qua non utor ad intelligendum:quae nova animi contentio,di fierentiam inter imaginationem , Scintellectionem puram , claru otandit. Ad haec considero istam vim imaginandi, quae in me est, prout disserta vi intelligendi, ad mei ipsinis, hocos , ad mentis meae essentiam non requiri; nam quamvis illa a me abesset,procul dubio manerem nihilominus ille idem, qui nunc sum; unde sequi videtur ab aliqua re a me diversa pendere ;atque
90쪽
niqi e laesie intelligo, si corpiis at quod existat; cui mens sit ita coniuncta, ut ad illud veluti inspicie idum,pro arbitrio,se applicet,sseri postst,ut per hoc ipsurn res corporeas imagines ; adcb tithic modus cogitandi in eo tanthm a pura intel dilectione disserat,quhil mens,dum intelligit, se ad seipsim quodammodo convertat , respiciatque aliquam ex ideis, quas illi ipsi Insunt ; dii in
autem imaginatur ', se convertat ad corpus,& aliquid in eo ideae yel a se intellector, vel renim perceptae conformae intueatur. Facith, inquam,intelligo imaginationem ita perfici posse, siquidem
Corpus existat;& quia mulus allus modus aeque Conveniens occurrit ad illam explicandam, prorribiliter inde conjIcio, corpus existere I sed prinhabiliter tantum:& qυamvis aecurare omnia in vestigem, nondum tamen video ex ea naturae corporeae idea distincta , quam in imaginatione mea invenio, ullum fumi posse argumentum ι quod necessarib concludat aliquod corpus exb
Soleo verb alia multa imaginari, praeter illamnat iram corpoream , quae est puros Matheseos obiectum,ut colores,sonos, sapores, dolorem, &similia,sed nulla tam disti note ; quia haec percipio melitis sensu , a quo videntur, ope memoriae, ad imaginationem pervenisse ; ut commodius duipsis agam, eadem opera etiam de sensu est agendum, videndumque an ex iis quae isto cogitandi modo, quem seiuum appello, percipiuntur ,