Ethica duobus libris comprehensa (Johann Rudolph Rodolphi)

101쪽

prorumpat , sorde hue suas egerat, vel opposivi

quas repagulis coerceatur.3 Spectatis ea ala incommodorum, quae ex affectibus existunt Qest. Nil namque non animadvertimus , quod res externa boni vel malaeas sectuna moveant non ratione, mimi qualitatuna, quas nabere polli in t varias, sed olum ratioti rela-ricuris, quam habetit aditoς,, modorum ciuibus Prodesse veritote te postulit. Dic adeo fit, utile re qualibet ex assic tu, non qualis in te est, sed qua cie sic commendat sensui judieantes, veritatem curalitatem, quasi uihu dcmque lorent, confund

mus. Ergo veritatem indaganti male affectus iueotin 1um adhibetur. Qumimo tantum abest, at lecti , md simpliciter Mabsolute bonum malum intit, nos doceri, ut contra bonorum atque malorum externorum peciem siensui oblatam amolis cet. Uu de quo quid jue iusius apparet, hoc melius etiam udicatur, tantoque avidi iis expetitur, affectu mluntatem nullsi rariotiis praesidio munitam in obsequiunt rapiente. 4 Verissime igitur Affectuum incolninoda etiam DIJUul rut indefectunte ara cognitionis, imique propolui, id unum semper agendi , . prosequendi, quod ratio ct conseientia optimum iudicaverint. Ipsa enim cognitio rei, firmumque ammi propositum haud dubie affectui modum porterent, eius rue Impetulae inhiberent . Si rem quanaque sua natura iam explorata bis aestimatemus, cito deserveste re insanus asseclias atque studium, quo vel vanas ima eclari tolemus, verorum bonoruni securi. Mensura ejtis quod res quaeque valeat maximὸ naturaliseitandiget stra, quam quia vulgo non Ratio, sed a DDc his deficiit, etiam pretia rebus statuuntur iniqua, erisInti Cicero de signis, sui modus est , inquit,

102쪽

De Affectibus in specie eorumque

I. cI missa Minctione vulgata asse tuum reo setita coli ' cibili, irascibili, quae ipsa vocum mist,idiati2d caligine horrifera est, omnium elatiissime di mplieissime asse stus at illibuit maximus hujus leculi Ph 'sorbus , in tractatu auro coluta caro , de Actia basiatilinae. Hae Philosophiae pars , usum habens praecipuum in Ethicis, etiam in te praecognita disciplinae moralis culm

tum est, Ectuum geneta brevite perlustrare , Ο-iumque usum ostendere, pr a Doti illorum ex Pitcatiori ex Author mox laudato repetenda a Aste Stuum primitivorum ordo, dii tinctio hae ratione deprehenditur. Quam primum ovi 'Maac insolentis occurrit, antinam percelli:&jX- 00rdinariam in attentionem apit, quae a lmirasla passi umit ima , quippe mentem occu HS py; ii quam illi compertum est, grat Limne laturum objectum, an iuxtatum, bonum, ara maluin. Idem

103쪽

idem et posthae ubi subratione boni vel mali oh. fideraverit , amorem aut odium excitat. Boii uin porro vel malum , si Obvertar tu animo ut Liuia accendati cupiditatem, bonum quidem habendi malum vero amoliendi. Si demque ut praesentia cogitentur , Bonum laetitiam Malum tristitiam

Ad inati est subitaneat animae et otio , qua feriai in orientum considerastinem objectori quae rata 2 is sista videut ἰν. in U S. i. fi miratio nova discendi minuestigandi de I . teritatem atque ardorem acuit, scientiarum inale Muter dicta ut vel hitico rem adolescentis hu-dia proseetum sperare jubeant, haud obscur conjiciatisi quando ad ad intrationem nati deprehendunt ut ouotquot Virido it evasere. L. Altiu memoria impetitii observata Perti

nax illa insplaiendi diligentia , spiritibus ad locum implessioni in rebro facta cons sitibus , mentisque attentionem in rem novam defigentibus, po- seerebri onsertim adaperit hine hi titibus impressionis vestigia secti relegentibus, reeor dandi promptitudo existit , ut quod pueri didici mors, etiam adultim senes haud dissicultet in memoriam

revocemus.

1 Prare aut immo uteunaue valent, nec ma gnifice de se, setati mit, omnium maxime in adminitionern eruntur. Qui rem sive seientia, sive usit ni pertaminabent, admirati desinunt' quando etiam ouae considetatione dignissima sunt , sami liaritate vilescunt. Qui nova sne admirati ire in

tuetur, et hebes est sua re totura ι stupidus,

104쪽

. Admiratione eo destinara , ut rebus Investi-oaudis serviat, qui cupiduae testetur contemplatidinora, eo susum sine, ut admiretur, a sine hujuscea sectus aberrat, orditiem Oue ita tura pelve Pin , , admirandi studio in morem vertente , tandem in abit, Da vis vel iniuim momenti tus P miscue caeca curios rare demiraturas

uisu extitia iura irtio amans se ipsa in considera ceu jamjam ut ictum rei atainat, concepto quo dati veluti, to , cujus se uariem, est 'ma- Ril vel aeteram esse partem, arbitratu . Odium e ad sterso Mimam incitat, ut se parari esse ab objectu, it -- feruntur, Maa. Ita qui quid odio prosequitur, se solum spectat ut totam psuit usare, Maii aversatur leparatum. mor et si cui di exit in arto in re amatae aplud a

105쪽

generis minet.

cn iditatis e studiorum Vulgi at ramis It numeras propem umboreret spretes tar

ad repraesentiuidum mortem repentina Tu

umbi nostra horrorem nobis incutiat ii Tmnus primo obtutu perinde commovemur, M

Tum utilitate majorem minoremve eoni π

106쪽

Cupiditatis porro ex hominum He nro, latκra rosep is, atrase, sexu, cotiditio ae metae te mira est varietas, alternantibus indictem etiam sere de eo, quod colimrcit, seutetitiis. . G. Jae en voluptas Seni victus praeeipue in votis et Illa futurorum secuto, rei faei undae vellet talidae studium est nullum Hie metuens ne desit, quo victitet, ad rem praeter aequum attentior est. Unde ex

se iis, od ut suci ut reprae tar. In hae binii cuiusque si sta oeonsistit, ani nati nullum alium bono , quod possidet, fructum percipienter adeo quidem , ut absque laetitia sit, non magis bono Duatur sub quam sit eo prorsus cateret. Unde qui te sua tenui laetatur , reapse diti olet illo

stui dummos dux imgo reto lis , scio tisi Compositis, metiress is elat o Irrigere ac M. Laetamur bono is stro, e que praesenti. Quod si quem laetari continnat malo alterius, eum necessiees missum alienum reputate bonum siem. Si tui rei δ auerim, id ex amore v.4n arbitratur. Si

hetetur utilita, id velit is certitudine prae- aequiparat. Laetitia, quae passio est distet ab illa silest suscq Mim anima ius eripsa extitat, boti ab interuaucognito. Haec quam illa propius animam tangit, Peniri is assicit, leniusque occupat quippe eclysemet etiam volente euascens, non aliunde su privetii et is qua si fruatur, etiam in tristitia felixusse noti desiuit. ΕYemplo sit, quem maiesa - vi reeordatio eontrittat hic secum cogitatis,

e m p ain tristitiam resipiscelitis esse offieis mac xllusnenturn, laetitiam e tristitia cos acipit. Duue simi

107쪽

eissimi demitis,ibli dissim ique gaudii intellactra

lis mater Mnulticula est Conicientia , quae ini. pi pertum neu iacie. Tristitia est infaciunda con otio , orta ex ma, pr senii, quod anima si, ut tum repraesentat. Hae

aegritudo estis auguo animae, in quo nihil

eoiisisti tineommodatas, quae ex malo quovis no stio provenire potest imo mala deluti in tras disiesum, quod esse dicuntur, ubi auimo aegre'

t. fectuum istorum qui uoue primitivorunius is non est obscurus. Quicquid grati a eidit, laetitia sive voluptii te uermulcet animum haec amorem conciliat bis ii, quod voluptatem an fert Amor deuio uere petenda , Ontitiualidae, ἐ- augendae e luptatis cuuiditatem accendit. Coniti si ingrati quid accidit, tristitiam tristitia odium toditum denique mali armovendi cupiditiem parit. Atque in his sere salusin incolumitas amaria is ver

status.

Id vero , quod roratu don indigniam, pasti ne maxime onynltui an rara non minus praestant, quam tuae gratissima sitit, odium itate ligo Lirisiit iam i quia non miniis ex malorum piau se ulla, quan ex bon tu in desecti , vitae periculum eae Imo majori bili eitudine malis amolietidis quaim voluptati fruet Idae Natura prosi, exisse videtur animalibus plerisque eloquentia qua dam estieaeissima iiistructis, ad movendam eo miserationeni, im pereandamque opem , quoties t1 illatia&dolore opis primuntur. Hinc querulus ille flebilisque vocis totius, vultus maritus atque dejectus, ejulatus, ge- mirus, laetiri mar suspiria, cid genus alia 'ux certe vim liabent maximam ad permovendum miseratione a uisnum qu proin plius opina fetamus,

108쪽

tiae effect um ad rixorum urbanitatem, matuumque

placendi studium, quo4dam quasi antra illitium est. Ergo in rem in pauca conseiam, si in e Na

turae vocem exaudire Sesitirereretari velimus, Samo

rei odio . Laetitia de T istitia subnionemur, ut quod vibismetipsis aliis que bonum est , quantum iapore , procurem his de conciliemus malum ex adverso uitiati obismetipss, tum ab aliis, quam diligentissa me osticiosissime amoliamur. . Diligentia porro animatura cupiditate, passio- pulti omnium excitatissima. etiam si feliciter, pro voto serti velimus, ἐορειαν τοῦ πυγμάτω etaeribv .rae dicatam amantes , potestate vo untatis

ita definienda eli, ut e vilis, ubi nihil valem ne qMytius cupiditati indulgeas , quam quod prax editatum animo destinaveris eaequi aggrediaris: ς' 'Vς iam, quae inprudentium id ueta est, istiu- ibi spondera. Meus , si quid literveniat 'si di estiuata prohibeat, male sana cupidi M talao p v cietatis, atque doloris, ustra ioni, casi squzi uallueto dabit, qua Vesaemcu tu aut con

109쪽

cellum tuque non promiseris s. Devotiotiis atmo , Quasi viva Naturae vox, no edocet L esse aliqvid, quod nobismetipsit eatinostaut1quius habere de amus,4 pro suo ves capita, vovere non dubaremus Huius ero passio iis uta n Religione Politica insigimes 1 quando ejus o seia Religioni Principia Patrii, vetue coinpendio dicam , Dec almi virtuti, modi, quaeque ita

6 Cupiditas ex omplacentiat horrore , cilis

decollato turpis diserimm suggerit, ninuicqua Rreclaniante Atheoriam impietate , quinmma habenti romiscita mim vero providam Murae curam,

ungulorum salute, generis ue humaui conservari ne excubisiem , arguit. Id quod maminio appa r in hora quove uri dato sigii pericula cave Iubemur, eui amore, Notus at aeratis homollire neras sta propagationem propender, ex se stet,ires amplectitur. Ille amor , etiam speciatim si di 'mmmisiqua rasu θ is, o tetulit Naturae osticu Mem de is latus humavi picis ε i. 'e aut ais, indu ξνia, si mas si s. prae pigmtrix vi tri homines ad ili r i ta η cel ro or rapere. Sed, misi s ardoris tam eon primi sit , monemus ad Mi me Mram se moderandus. Hunc porro amore vulstan dum non eue Natura ipsa docet. Qualis uam bo mIries sexu discreverit, staeterea tales esse fecerit, qui certon tradam aeta esse coiisderent singuli velut mediani partem unius Tbtuis, cuius perlona a tetius, . . crus debeat eis pars altera noti tamen facit u ο; si pius una media tarte opus esse imagineatur. Erunt

110쪽

Huic opponitur 'efit , Dio . ilia humilitas, Maquis se usque adeo imbecillem, parumque conditantemirutit, texi lim et I plurimis rebM, quammasqui

adiis periisset, carere nequa ream nocte V oratio est incituatio animae ad emittentiim hexivi re

pura i tam viresque, quibus prodesse vel nec re clys, metiueni vi , Am ob equio a id, et ηe, rubri immpetrandi gratia. Veneratio vel distis sa est vel Civilis. I elisiosi , tibi anima uernuisui seu objectam seque adeo stupra se sit Etali vi admiratur , ut nullaienisscum eo comparari e posts I rist. Civisis , At iiivia venerasism obhctum hae ιη e

G se