Imperiorum mundi catalogus et descriptio

141쪽

n MAGNV CHAM. Barbarorum, aliunde factum est quam xt talis ei-uitas nunc in nihilum redacta sit. Amplitudo imperiiMagni Cham Cathaiensis,temporibus iapram talis,extendit se ab extrema Asiae parte , in Armeniam, a Bengat ad Volgam usque,ut nihil dicam

de Tartarorum excursionibus, ad Nilum& Danubium usque. Inde percipitii Alexandri Magni, Romanorum Imperium , cum illorum dominio conferri non posse.Sed cum per Regiones supradictas Tartara vagati essent,armaque modo hue, modo illuc cireum titti sient, seque omnibus formida-dos tremendosque ostendisient , videntur vltra montem Caucasum sedes fixisse. Quamuis autem eorum dominium in multos Principatus diuisio sit, nominis tamen implitudino Imperi maiestas mansit penes agnum hamum, quia Magno Chingi originem ducere existimatur Eius Imperium extendit ea deserto Lo , ab uno latere,&a lacu Sitata ab altero, ad murum usque qui ductus est, inter 3. s. gradu ciuitatis Ochiol quae inter duos montes sita est ad alium montem usque,qui ad Oceanum finem habet, diuiditque Tartaros achinensbus:Et ab Oceano Scythico ad conis sinia Tipurae regionesque vicininas usque.

O ij E s. Conscripto pacto comprehenduntur multa

magnaque regna, inultae amplaeque Prouinciae Tangunt nempe, in qua sunt ciuitates Succui Ompion ex lapidibus more Italico δε- Ergimul Casaran cbct Cain tu, ciuitates,reg

142쪽

norum Metropolitanae. In medio Imperij est Ten- duch ciuitas, quae Pauli Veneti tempore, erat Prea

buteri Ioannis, sed magno Cham subdita potissima quoque populi pars credebat in Christum, sed

Zietaniae,&Idololatriae multu admixtum erat, multi quotie erant Mahumetani. Illic est ciuitas Cani

balii Imperi caput, continet in ambitu 28 miliariure vicina Taiduc,ad lacum sta;habet in circuitu, milliaria: Xaidi ubi Palatium Magni Cham est. fgura quadratum .Eius unaquaeque facies,octo miliaria longa est, continetque quatuor portas: In eo circuitu,aliud est Palatiam, quod in uno quadrato sex miliarium est, in cuius medio sunt tres Portae ad Meridiem, totidemque ad Septentrionem spectantes in noquoque angulorum, Min medio V- musculusq; faciei, spectatur magnum Palatium. In hoc est praeterea alter circuitus unius Miliaris, in Quadro,sex Portas, instar earum, de quibus supra dictum est habens,lotidemque Palatiaanter utrum minurum visuntur pratast luxqii In hoc circuitu est. Palatium magni Chami, de cuius conroditatibur, ornatu,magnificentia meum no est dicere, sicut nee de venationibus,aiicupio, piscationibus Tota haec

regio ut plurimum, plena est ciuitatibus populis'; diuitibus,ciuilibusque Cum quod Tartari, quisbi

eam inhabitationem patriamq; elegerunt totius Asia Chinae, S partis Europae qliam peruagati derra datique erant spolia eo detulerint quae nunquainde exportata fuere Titin quod regio consuetudini commercio unius ciuitatis,cum altera, maximine commodast: Procedit id,paream ex natura planici ei locorum,&litudine lacutum, interqΠos

qui Cuiam. anmi an dia Catacora dicuntur: a

143쪽

has regiones praeterlabuntur nempe Curato, Poli- sangm Zaiton, Mecon, quem Paulus Quio nuncupat)Multum quoque facit varietas fructuum, qui nascuntur: Abundat enim ut plurimum Dugibus. oryra,lana,serico, canabe,lthabarbaro,Musco,Ca- melotis excellentibus,exii 1scamelorum confectisIdem Paulus scrisiit,Caindu producere Zinri-ber,Cinamomum Caryophila, qtio tamen mihi creditu difficile videtur flumina trahunt secum multum auri Moneta quae ibi pensilis,unius nummi aut valoris non est. In Cathaio expenditur nummus,ex quadam charta nigra,quae ex IIa arborum pellicula conficitur,quae inter arboris truncum, eius corticem reperitur Ea pellicuIa cum trita. eontusa, temperataque ghitine fuerit, signatur deinde impressione Magni Chami In regnis Calacan Cararan,expendunt Conchylia marina, quae aliqui Porcellette vocant.Id nummi genus , in usu est in multis Indiae&Aethiopiae locis.Hac ratione trahunt Principes ad se omne Aurum Argentumque Prouinciarum, curantque id fundi conseruantque in locis securis,nec inde unquam aliquid sumunt. Opinantur itaque multi MagnumChamum thesauros immensos habere. Simili arte resbyrer Ioannes,dum grana salis piperisque expendi uibet tanquam nummoS; magnos quoque thesauros accumulat.Potum nobilem conficiunt Tartari ex Orij xa,&aromatibus, inebriatque plus quam vinum et

lacte acido sicut & Arabes Melectantur, Lacte quoque sublimato,quod multum ad

inebriandum,a-

144쪽

MAONi Cham potentia consistit primum

in situ, quem munitis sinuim esse demonstrauimus: In amplitudine regionum In magnitudine ciuitatiim: In abudantia commeatus: In copia redituum. Percipit inter alias res,decimas ex Lana, serico,canabe, frugibus,peciidibus testque absolute Dominus rerum omnium sed potentiae eius nerui consistunt in militia , quam semperar malam habet. Milites degut semper in campis,quatuor aut amplius miliaribus procul ab urbibus VI-tra stipendium,quod a Principe recipiunt, faciune etiam compendium ex sitis pecudibus,lacte, clana. Cum magnus Cham militibus opus habet v cat ad se partem illius militiae, quae ad formam Legionum Romanarum, per Prouincias disposita est. rtari ut plurimum non peditibus utuntur praeterquam archeni,qui Magno Cham non subij ciu-tur. Praecipua eorum arma sunt Arcus , sagittar, quibus no minus fugiendo,quam aggrediendon cent.In bello valde expediti sunt eorum tentoria sunt ex lana coacta,quibus se tempore pluuio co periunt.Viuunt ut pliarimum lacte, quod ad solem exsiccant,postquam butirum ex eo segregarunt de sanguinesequorum , dum urget necessitas. Inici I ijs non congrediuntur cominus cum hoste, sed nuca fronte,nunc a latere;Verum perpetua sagittarum grandine, ad modum Parthorum obruunt hostes. Qui se strenue gesserunt, remunerantur largiter,

honoranturque altioribus gradibus priuilegiisque Donaxij quoque Exclibant Magno Cham duodecim equitum millia , aestimathirque

145쪽

ipsum Olligere posse mulio maiorem evityn

meru luam ulluSalius Princeps.Eius vires duas singulares considerationes habent. Una est multitudo copiarum,quae ex amplitudine ditionis ipsius colligi potest:Altera est promptitudo earum; perpetuo enim eos in aere habet, quae res magni compenditest.Sicut enim in militespectanda est agilitas potius quam robur , ita in exercitibus pluris faciendi sunt prompti expeditique, quam praegra des numerosi. Illi autem Principes fortes,pote tissimique habendi sunt,qui vires magnas expeditasque habent.Sunt enim hi tanquam ciuilae,Tigrides, Leones, aut Pardi, quae quidem animalia inter alia Principatum obtinent, non ob aliud,quam propter asilitatem, robori corporis adiunctam, suntq; ijs duabus partibus Equi Tauris,Bubalis,etiamque Elephantis quamuis multo maioribus superio

VLτα ea quae scribit Marcus Paulus aliqui Ansli, qui per mare Mbscouiticum, regio

nesque vicinas in Cathaiam penetrarunt, re ferunt res memorabiles de potentia maiestateque illius principis, quem Mosci Caesarem C thaia , Turcae Vlucham, id est magnum Principem vocat: Palatiorum siquidem arnificentia , amplitudinaditionis opulentia thesaurorum,numeroque nil litum superat omnes Asiae Principes regnatque tanta cum maiestate,ut subditi eum Spiritum, umbram, etiam filium Dei immo talis, inepti dicat.Eius ver- in eis pro lege,inlio stat illorum vita S mors,

146쪽

MAGNum CHAM. 1 aeq. etur iustitiam rigore notabili:criminis enim rei,excepta prima vice, qua virgis acriter caedutur, ob omne genus delicti,dissecantur per mediii ii Uidetur quod in eo sequantur opinionem Stoicoriunde aequalitate cri minui. Fur quoqtae priuatur vita,

nisi nonuplum persoluat,tam pro obolo quam pro aureo.In Imperium succedit primogenitus, hac cuceremonia, Praecipui psbriim septem generationii aut Tribuum,induti albo quo colore in luctis v-tuntur qui&Giaponensibus mos est Principem

sedere faciunt super pannum nigrum , ex lana coacta in terra strati: m,dicuntque ei ut Solem intueatur reuereaturq let Deum i inmisi talem, quod si fataciat id ei in coelo copiosius quam in terra remune-xatum iri,alias ei Vix panni ia nigrum ex lana coacta, relictum iri, super quem in campis recubet, elimque mille calamitatibus afflictam iri. Imponulei deinde coronam, Magnatesque deosculantur ei

pedem, iurant ei fidem,honorantque uia muneri-hinditissimis.Scribitur deinde eius nomen literas aureis,reponiturque in templis maioribus urbis Metropolitanae. Duos Senatus habet, unum bellicum duodecim prudentum, alterum Statuum totidemConsiliariorum. Hi tractant omnia,quae adgubernationem spectant, curam gerunt eorum omnium,quae ad poenas 'rarini pertinent Non tuis turminori diligeratia curaq;, in remuneranda fortitudine officijsque praestitis Imperatoi , tam iupace quam in bell0,quam in castigandis putilandis. Me ijs,qui se male, aut negligenter gesserunt Iis

duabus in rebus,nempe in remunerando junie-do,consistit tanta vis regiminis, ut dici possit,maximam Pricipiam barbarorum partem , ij solis suam amplitudinem retinere. aliam enim aliam regendi

formam

147쪽

x a MAGNT CHAM. sormam habent Turca,Sertisus, Mogor, Persa alij-que Non utuntur eo quam in rebus bellicis pau- eos enim alios remunerantur quam milites ' pitaneos imo nec ponunt fundamentum suorum dominiorum in alia re,nec collimant in pacem de quietem,sed invictoriam S potentiam aut amplitudinem; in puniendo ignavos abiectosque, omnem excedunt modum in remunerando fortes audacesque. Nunquam fuit Respublica, aut Principatus,vbi robora militari, maiora emolumenta, praemiaqi proposita fuerint quam inter hos Barbaros. Sed magis interTurcas,quam alibi Iartari quidem, Arabes, Persaeque habent nobilitatem in aliqua testimatione precioque Turcae excindunt extirpan que nobiles familias, nec aliud magni faciunt qua audaciam fortitudinem ponuntque in manus

mancipiorum, gentis vilissima si sanguis spectetur tantum curent Vt idonei inueniantur capaces. que praecla fortunae)Omne suum Imperium. Sed redeundo ad Tartaros, ipsorum ritum regendi

gubernandique populos, strologi il lis regionibus magno in pretio esse videntur, scribitque Paulus,

eorum in ciuitateCambalu reperiri quinquies mille, 'e cum cibi ai Cham ex illis cognouimet, illam ciuitatem rebellem futuram, curatri aedificariam,cui nomen estTaindu illi vicinam,quae in ambitu et .miliaria continet,praeter suburbia, νψdque in Palatio,quod in Xaindu habet, nulli Altrologidi Gromantici sint. Astrologia iudiciaria in china quoqUenia agno in pretio habetur. Persae Rex Ismael,paucas res magnas aggrediebatur , nisi con- filio Astrologorum,nec mirum est cum ea ars, in illis remonibus inter Assvriosi Chaldeos inuo tast :psam ibi adhuc florere.Turcae eam parui aciut.

148쪽

MΑomvs CRAU. et IImperatoresRomani eam sunt execrati plus qua semel,ei cuiuis professoribus indixerunt exitium. Vt1nam ex Deiecclesia exularet nihil enitia aliud est quam Stolo gentilitatis.Sed ut aliquid de qualitate populorim magno Cham subditorii dicamus: Tartari sunt uniuersaliter latura mediocri,humeris&pectoribus longi, facietati,nas simo colore squalidi,compositione robust, adue forum4ncommodorumque patientes,equis exercitati, usu arcuit dexterrimi.Sicut autem Arabum pata citritates incolit,dicunturque Mauri,pars autem in campis degit,vocanturque Baduina ita 'artarorum pars habitat ciuitates, tales sunt Cathaienses,Bocareses,

Samarchandenses:pars in can pis vagando oberrat, dicunturque campesti ec dividuntur in Hortas, quarumsutar quinque:Zauolentisses, Cossanenses, Praecopit Nagai, Cosachi, quamuis una horum

Par oppida incolit.

magnis Monarchis subdita fuisse videtura ut

enirn vetera taceamus , Circiter annum d

mini 13oo.fuit in Regno Delij Princeps Arabs,se

Mahumetantis,cui nomen erat Sanosa radin ut scribit Ioannes Barros. Tantum ei erat potentiae S roboris ut sibi dominium Asia parare tentarit. Reli- itaque illis regionibus, in quibis Indus Ganges oriuntur,cima prs grandi exercitu paulotimillos Principes populosque deuicit , qui se sibi opponebant,donec attigit regniun Canarae, quod super

149쪽

super Caul,ad fluuium Bate incipit, extenditurque

inter Gate Sinum Bengalicum, ad Caput Com rinum usque.Cum itaque tam praeclarum dominiufibi parasset,cogitauit coia clusitq re in regnum D li reuerti, relinquens in Canara,qui suas vices tueretur,Abdessam: hic victorijs sui Regis fretus, suaque industria confisus,eripuit Getilibus maximam Canare partem,collegitque numerosissimum exer- eitum,in quo erant Mahumetani,Gentiles, Christiani; mortuusque est, cum ei omnia prospere cederet, durauitque ea prosperitas ad annoazo reliquitque post se filium Mana udram , quem Rex obire munus paternuin passiis est,ea lege, ut ei quotannis tributupenderet: Hic nec de pendendo Tributo sollicitus fuit, nec Regi iij in rebus obedire curauit Accidit ut Sanos a radinus in bello, quod in Persia gerebat, moreretur, filium adeo imbecillem relinquens, ve Mamudasse Rege Canarq inscribere, ausus fuerit, vocavitque eam Decan, populus,Decainos;quod

nothos significat. Instituit deinde r8. Capitaneos,diuisitque inter eos suum dominium, dans unictesque

eius'artem,cum conditione, Ut certum equitum,

peditumque numerum Gemper praesto tenerent. Vt his autem occasio rebellandi auferetur non elegie

in Capitaneos,qui natalium splendore clari erant, sed ex mancipiorum suorum niimero: Quod plus est,uoluit ut eorum nusquisque , in sua ciuitate Regia Bider,pro sua habitatione Palatium aedificaret, in quo sui liberi manerent, ipsi parentes, ut

singulis annis,ssiepius ad suam Aulam cornmearent. Cum aute omnis aut horitas, quae proprijs viribus,&suorum immediate subiectorum obseruantia noinnititur,parum diuturna, est Ita huic etiam accidit, duna mancipia authoritatem sui domini, sibi

150쪽

MAGNvs MOGOR. 24e vendicantia, ipsum neglexerunt, non secus, aes tuam ipsum obseruantes, ut omni respectu Mau-

thoritate caderet ipse, nullamque iurisdictionen reliquam retineret, quam ciuitatem Bider,cum suo districtu. Unusquisque enim sibi armis arripuit iuri L dictionem eius regionis, cui vicario nomine pra erat.Facti sunt itaque ex Capitaneis, Principes, qui potentia plus valebant oppressiores eorum,qui

minus poterant. Redij titaque res ad paucos,quoruduo fama celebres sunt: nus eorum pertingit ad Cambaia fines: Alter Narsinga conterminus est:Ille Lusitanis Nissamalucco, Hic Idalcane vocaturi Vterque eorum adeo potens est, ut anno Is a Idalcane,Goam cunas equorum , o elephantorum millibus, S rso. tormentis bellicis, obsidione cinxerit: Nictam alucco autem, obsedit Caul, cum mi

noribus viribus, sed Deliciore exitur Quauis enim

hunc locum non expugnarit, eum tamen ad extremam necessitatem redegit, amisitque in ea obsidi ne Ir. Maurorum millia. In ijsdem Regionibus, in quibus Sanos aradinus Imperilsui fines protulit, abhinc quinquaginta annis, dilatauit suum Imperium Princeps potentissimus, quem Orientales populi vocant agmi Mogorum,eo modo,quo nOSMadinum Turcam Vocamus.Sicut autem Rex Barm; de quo alias diximus temporibus nostris, valde mutauit res regni Pegum alam, regionumqtie vicinarum:Ita Mogor confudit,pessiim deditque Statiis ab hoc Gangis latere.Communis opinio est, Mogo- rosTartaria oriundos esse,prodi)sseque ex ea regione, quam antiqui Massagetae inhabitarunt,qui inui- Et roboris in armis fuere: Nam cum nunquam sub

alieno imperio fuerint ipsi amplissimorum egnorum dominium sibi parauerunt Cotermini sunt Persis