In M. Tullii Ciceronis De officiis libros tres Aldi Mannuccij, Paulli F. Aldi N. commentarius. Item in dialogos de senectute. de amicitia. in Paradoxa. Somnium Scipionis, ex 6. de Republica ..

발행: 1581년

분량: 374페이지

출처: archive.org

분류: 연설

121쪽

96 Aldi Mannuccii Comm.

ADt v Nero uera Me, ' In libro Tertii, atque in duodecim meis D Hoe desderatiar. NON n sex sequi ι ideo se libenter ijs,Grtunasci. suas commisserunt.

CICERO

OM N i igitur ratione colenda O retinenda iustitia est, tum ipsa propter sese, nam aliter institia non esset tum propter amplificationem honoris, O gloriae. Sed, ut pecuniae quacrendae non solis rario G , sed etiam conlacaudae, quae perpetuos sumptus i pedi tet, nec solum nec sarios, sed etiam to berales, silcgloria O quaerenda. collocada ratione est.quamquam prae clare Socratet hanc uiam ad gloriam proximam, O quasi compendiariam dicebat esse, si quis id ageret, ut, qua lis haberi uellet,latis eget. Quod si qui si hiatione, O inani ostentation , Io non modo hermone, ed etiam uultu stabilem se gloriam consequi posse rentur, vehementer

errant, vera gloria radices agit, atque et tam Fropagaturima omnia celeriter, tamquam flosculi, decidunt nec simulatum potest quidquam esse diuturnom. testes sunt

pe arti in utramque partem: Ied, brenitans caussa, milia erimus contenti uva. o. enim Gracchus,P. filius, tam diu laudabitur, tam memoria rerum Romana ummo bit: at eius filis nec uiui probabantur bonis,s xxortuι numerum obtinent iure caesiorum. Qui igitur adipi- si ueram iustitiae gloriam uolet, iussurae surgatur os -c'. ea quae essent, dictum est insuperiore libro . Sed, ut facillime, quales simus, tales esse uideamur.esi in eo

x ο uis maxima est a simul eo qui baberi uelimns: t. men quaedam praeci tradanda sint. Nam, si quis ab

ineunte aetate ba et causam i elebritatis, cy nc inis, aut a patre acceptam, d tibi, mi Cicero, arbitror cn rigisse, aut al. γο cal , atque fortuna: in tanc oculi omnium c 'tuntur, atque in eo, quidaret,qu madmo multuat, inquiriti ri, O. tamquam in claris ina luce uersi tur, ita milum obstinum pot/st nec dictum eius esse, nec factum. quo rvm avt prima aetas, propter humilitatem, sicuritatem, in hominum ignoratione nos tur, hi, simul ac iuuenes e se coeperunt, magna sipectare, o ad ea rectis studi s debent contendere. quod eo firmiore animo sacient, quia non modo non inridetur ilia ara uertem etiam fauetur. Prima igitur est adolesi nil c mendatio ad gloriam, si qua ex bellicis rebus comparari potest: in qua multι apud maiores no res exstiterunt. semper enim fere bella Iesebantur. tua autem aetas dicidit in id bellis, cuius altera pars sceleris nimium h huit, altera felicitatis partim. quo tamen in bella, cum te Pompeius alae alteri praefecisset, magnam laudem et

a se ummo uno, ab exercitu consequebare, equitando, iaculando omnia militari labore tolero . atque ea Pidem tua laus pariter cum re cecidit. mihi iste haec oratio se repra vcnde te est,sed de genere toto ruamobrem, ad ea, quae rasiant spergamus.

EXPLANATIOTVM φ a propter sese , t liber Teriit, ex tre, mei, Per sese. sex alii, Per D. NAM aliter iustitian

e et i ii pccuniam, si honores,si opes quaereret. supra dictum est: Spernit,& negligit eas res,ad quas plerique inflammati auiditate rapiuntur. Quid igitur potissimum spcctat scipiam, ut iuste agat: in quo praemium ponit maximum :& ex eo tamcn ipsi, sequitur amplificatio honoris, de gloriae. SED, ut pecuniae oec. t nam Non minor stuirtus,quam quaerere. parta tueri. N si C solum nec sarios , t ad tumdam ii itam, & frugaliter alendam iamiliam. Lin RALEs: l ut se ipsi uiu mus lautius, de benignitate in alios uti possimus. RAODNEt non malis artibus. in quo lapsi sunt pracitanti homines ingenio duo Gracchi storcs. SED, Det pecuniae quaerendae non solum ratio est: Qu.utuor ex meis libris, Pecuniae non solum quaerendae. Septem alii,& Tert ij, Pecuniae non quaerendae solum. SIC gloria in quaerenda , collocanda Oc. t scp cm mei non habent primam coniunctionem, El. PRAECLAR*Socrates I Xenophon A tu τυνα prppe finem: quo loco probat eum discipulos a simulationis studio dehortari solitum: Atia γ' Γλεγεν ιυε ει η καλλύων ἰδἐ ikδα uim, ἡ δἰ οῦς δε πις ἀγαθός τούτο γέ ne. Et, ut hoc veruin esse olici at, similitudinem a tibicine addit: Eo -mis γψ ἰ η,ει τις - ών αγα :

A τ eius flj cur ut probabunt a b i, J libcr Turriti,& unus incus, Probabamur bonis: Septem alii Gnian quorum uno, non Et, scd si scriptum cst. diuulso S uerbo Boni, S sequenti niunctipiti frusta

- . . ia A addito.

122쪽

In Lib. II. de OT

addito. NuMηηvM obtinent lare eae forum. I quia i Rees ferrς conati sint perniciosas reip. uel testia nonio minori s Africani: qui, de Ti.Gradclii nsi quid senti eca C Narbone tribuno pl seditiose interros a us,rcspondit, iureca sum uidcri. Langius, Nomen. ET moram numerum obtinent ture caesi Imrv nus meus,obtinent locum. Terii j,Et mortui ni ime obtinent &c. Alius,N umerum retinent. sex habent item Numε inri: teliqui um, , Nomen dici Qv I igitur auιρι crueram liuiaegloria uini, inimae sinantur H Lisi, i tredecim thei, Vissent, Fungantur. DIC TvM est in seuperiore libro . t his uobis: Iustitiae prini uni munus est; ur ne cui uis noedat, nisi lacessitus iniuria r deinde, ut communibus

uiam ad gloriam pGximam: de quali tib initiariam dicebat esse . Plato δε- -- H. Tων γή ὀ i--.

επ.τis B. Huc facit illic Sallusiij, Catilina Elo, quam uideri, bonus malebat: ex Aeschylo sumptum:

NAM, siquis ab ineuti ea late s 3:xiise quaedam praecepta d.iturum, quae ad iustitiae gloriam adipiscendam ualeant. ned, antequam pi,inpiat, filio gratulatur, quod celebritatis, nominis . caussam a patre

Crimen habet, quanto, qui psceat, inmor habetu M.' in irvR; l tibia modo enim exspeetatur sed quali exigitur ab eo uictus . Quo RuM autem mima ueras, proris bio licitem, obturat artem, in hominum ignoratione Wrsu , t ' nam, ut ait ille, Haud facile emeretunt, quorum uirtutatas obstat Res aninisti domi Siliὐx at iuuenEI es e coeperant, I 'eongrin to iudicio,&'inimi, corporisb. uiribus auctis. Mcta re, i gloriam. Virgilius. tcntalidi uia ori qua inh 'quoque postitu ' di Tolletellumluicto Uu mi litare perora. ' '

Breue, Irreparabile tempus Omnibus cst uitae: Dd, laniani eatendere factis,

Hoc vitantis Opil .

NON inuidetinti coeatra Arinotescisti et lis. 11.cap. dς Inuidia. Qui A non modo non inuidetivir illi aetati, I Vnus cx meis librἱs, Ruia tio in q i quidetur.De quo dicendi genereptura Pater in Commenta Ep. Rain. Vs Ru M e lini fruetur. I propterea P .sς pioni, filii primus Africanus appellatus est, ad-Diodum iuueni, Ilum Hispaniense, ait cri uero Uricano consulatus ante aetatem cum administratione Purii a bclli mandatus est. At lienienses quoque, cum graui Lacedaemoniorum Milo promerentur, Iphicr tem , xx I v. annos natum, ducem tale run Ex ST I TER HN 6 l clari euaserunt. ALTER Λnis i Caesariana: Plena sceleris, iiii latenis oppressit. At T UR A l Pompeiana, ncc ea s. Lvcsrauita scelerisq.pyra . ... FOD ITA vis parum. I quae niaxime in imperatore requiritur. ALAE alterit turmarum c qilestrium auxiliarium . nam de auxiliaribus equitib is Ala dicitur. Alteri, dicit, quia duae legiones ex dicitiis erat consiliaris: quas equites, tamquam sae, a lateribus muniebant. Ageli lib. xv I. c. q. de Sem Ren. lib. 1 v. ad illud, Dum trepidant alae.Ciceronem filium & Brutus apud PIutarchum a re bellica lai dat. Suri Mo uiro i ad Appium,omnium&saeculorum,&gentium principum dicit. EDITAN-m o, iaculando, i Sall. Iugurtha: Nbii se luxu, neque inertia, mimpcnduinde sit, sed, ut mos gentis illi es Leqilitari, iaculari, cirrsu cum ae italibus certare. OMNIA militari Labore tolerando. l licn Mem libri mei. quattuor alij, omniem mili veni laborem tolerando. cretii uero,& alius meus,omni milit ari dic. quae ictito Ciosano non improbatur. CuM rep. cecidit. l ergo tibi semiada fortuna communis acquo animo. NON de te est, i cui nullum fructum propter interitum reip. bcllica uirtus attulit.

AP e , 7Mae restant, pergamur. t Tatio liber,& tredecim mei, Pergamus ad ea,quae restant.

N CICERO

123쪽

CICERO

anum, quam co myu . sic eae rea, quas ingemo , α ratio e pe0equimur,x Murra sunt, quam illae, quas turibus. Prima igitur commιndatio proficiscitW m desti inm pietatem parent hi in suos benevolaemia. Fac illune awἴ ct in optiinam partem cognoscumur adolescentes, qui se ad cDros, sapiores mus, bene e seu Ierues rei p. cimiuler I .q insecum si frequentes Iunt, opinionem anser populo, eorum sore se similes, quos situ ipsi delegerunt ad mutandum. '. Brutis adoles n.

quidem dubiam , quin contentio orationis maiorem im habeat ad gloriam t ea est enim , quam eloquentiam dicimus t sed tamen discite dictu est , quanto tum emam i sti m a ma ommittere, M si suo nominetur. μω coni it M. SV N ,sin S c

cor Antipatri ad cassandruset , O iant. ad Philidi sum,trium prudenti si rum: ' o m accepimus qui

tuis praccipium, ut π tione ben a multitudinis ansemos ad beneuolentiam alliciant, mitiresque, blande adipellandoaemone delimant. Quae autem in misit vi-xe cum c omi ntione habeIur oratio, ea saepe uniuersam excitat gloriam . magna est enim admiratio copiose, δε- piemι ν q. dicentιset quem qui audIunt, intelligere Niam , o sapere plus, quam ceteros, arbitrantur. si vero messin oratione mixta modestae grauitas, nil admirasitius

EXPLANATIO

Sic uita rati cilc omnes perlarre, ac pati:

sine invidia inuenias laudem, & amicos pares. Tu M in uos beneholmtia. ι Tum, non est in septem, di Tertii. IN optimam partem cognoscuntis adolescentes, I Sic ad Att. lib. x. Caccarmihi ignoscit pcr litteras, quod non vcnerim, seseq. in optimatu partem accipere dicit. Qv I se adclaros, sapuntes uiros, bene consulentes reip. contulerunt. l quod ipse i or Moissc s. nam initio libri de Amicitia, A patre, inquit, ita eram deductus ad Scaevolam, sumpta uirili

124쪽

uirili toga, ut, quoad possem,& liceret, a senis latere numquam disiciaerem . itaque multa, ab eo prude

ter disputata, multa breuiter,& commode dicta, memoriae mandabam, fieri . liudebam eius prudentia doctior. quo mortuo me ad pontificem Scaevolam contulit quem unum nostrae ciuitatis & ingenio, di i sitia praestantissimum audeo dicere. Id autem apud ueteres usitatum suis ex Tacito, & Valerio intelligitur. Qui avse I M si sequentes sint, i si eorum consuetudine crebro utuntur. P.RvTII i Il ui eum Cn. Mallio consul fuit, S iuris ciuilis laude praestitit. de hoc in Bruto. Hunc alibi exemplum,&siecimen innocentiae appellat. P. M v Col iurisconsulti, optimi uiri: qui,cum esset consul, Ti. Gra cho remp. perturbante, armis abstinuit, ne ciuilis caedis auctor cisci. Huius filius fuit Mucius pontamari collega L. Crassi inconsulatu, iurisconsultus, & idem orator egregius. CuΜ esset admodum ad Istens, I annos natus x in auctore Tacito in dialogo de Oratoribus. Ex iEaaccusatione nobili, gl rosa. l cum accusauit,& dainnauit uirum consularem, eloquentia clarum, C . Carbonem: qui cantharidas simpsit . Fam. lib. I x. ep.2 i. nam ex ea summam ingenii non laude inodo, sed etiam admirationem in consecutus. Cic. in Bruto, de Tacitus de oratoribus. Qv I exerceutur, i domi. D suos THENElsui puer pupillares actiones habuit. Quin stilianus lib. xi l. p.6. Hic, industria, naturam emendauit.Nain subterraneo conclaui semiraso capite meditatus est,& gestum ad speculum ingens formauit, de stricitam stadium de lacunari supra humerum suspendit; Satyro histrioni se erudiendum tradidit; lapillis linguae subieetis besbutiem emendare studuit; imbecillitatem spiritus arduo adscensu ingrediendo,& rccitando aliquid,eorrexit;ad fluctuum murmur,uerorumq. turbines declamitan concionis procellas, hoc est tumultuarem N obstrepentem populum, atque exsibilantem contemnere didicit. DE Demosthene: l sic unde-ci ni mei,& Tertii. I D se tu foro op ime tam praemeditatum sacere, quod etiam tum poterat domi cum laude Meditari. t septem,& Tertij, nec Praemeditatum, nee Impraemeditatum habent. sex, Iam impraemedi latum. unus habri in or Placetaut respondeat uerso Meditari. quod interpretor, meditando cxerceri aluod erat adolescentium, antequam caussas agere inciperent. Qua aetate, inquit, alij domi cum laude medita tur ea, quae ad agendas caussas pertinent; ea aetate L. Crassus, impraemeditatus, caullas ipsas agebat. 3CvM duplex seu ratio orati s , t deboc supra lib. I .ubi dedecoro orationis . NON est id dubium, quin contentio oratianta maiorem uim habeat ad gloriam: l cum duo sint orationis genera, Sermo,& Contentio et quid utrumque pariat, Ciecro demonstrat. Parit autem contentio gloriam; est enim in ea persectae uis elognentiae: Sermo autem gratiam sine gloria. Haec est germana sententia Ciceronis. Et, cum loquitur de Contriuione, Maioren nquit, uim habet ad gloriam; cum de Sermone, Dissicile dictu est,inqui quantopere conciliet animos comitas, affabilitas sermonis. Est igitur, Contentionis, gloria; gratia, Sermonis . Quae scatentia elicitur ex ucterum librorum consensu quos secuti sumus. Antea, Quin contentio orationis plurimum possim inai.contra uotcres undccam meas, N Teriij. EA est exum, quam eloquen-riam docimus: nam, qui excellit in sermone, disertus potius, quam eloquens, dicitur . non scquitur autem, ut, qui ditirtus cst, idem sit eloquens: qui uero eloquens, facile di semis esse potest. itaque praestat et uens diserto. Antonius apud Ci roncm l. de Oratore, eum statuit disertum,qui potest satis acute, atquei lucide apud mediocres homineso communi quadam opinione dicere: eloquentem uero , qui mirabi- Iius, S magnificentius augere posset, atque ornate, quae vclis. Vide Quinctilianum in prooemio librii ix. ANI Mos homuum I abest,Hominum,1 tredecim meis,& Terti j.neque requiritura sententia. CONI T As, at a latitasse sermonis. l apud Euripidem Capanei laudatur α ευδἰς ἶθος, ἐυπρο γορον ς - 1 .i .animi candor.& affabilitas. ANTIPATRl ad cassandrum, i eius lilium . de quo uide Iustinum. Antipater,Iesai filius, Philim mile inter Alexandri duces, ta regni successor: Castandri illius pater, qui Nexandri matrem Olympiadem interiecit. Resiquit aurem duos libros epistolarum, qui a Suda citantur. Aes Taco Ni ad Philippum filium, P se duod am mei δε Te ij Antigoniis Maccdoniae rex suit. Pluta buc. MI TESQvε, blande appellando, seremone delentimi. ἰ blando, est in tredecim meis. in ono, Militesque, blando sermone appellando, delen. Sunt, qui I Sermone deleant: contra ueteres omnes

Iibros. V NivERSAM excitat gloriam . t sic tredecim mei,& Terti j: unus tantum, Vmucrsorum.quod ripmbo. glos lacnim cst Vmavrsam autem, explano,omnium,uniuerserum, non paucorum hominurui sermo qui hiscetur inter paucos, scd cotum omnium, qui audiunt, qui plurimi sunt. V niuersam, igitur, summam, tersectam,ad quam nihil possita edere. CDPιo SE, Dp ente'. dicratis: t Cicero inor voce: Res fiese hahet. Copioseo ornare dilacro, sine sententia , insania est; sententiose autem sine uerbo riim ci modo,& ordine, infantia esima est Oratoris descriptio: quem copia a dialectico, sapientia ab in ni garrulitate separat. IN oratione i quac cum contentione habetur. Mi STA modestiae gravitas, ldi ritiam,Magna est admiratio copiose, capienter dicentis: nunc, si ad copiam,& sapientiam accedat m destia, nihil admirabilius dicit cisse, pracsertim in adolesccnte: quia pudor aetatem ornat, orationi autem non modo non obest, uerum etiam prodest plurimum. quod exemplo L . Crassi lib.i. de Orat.perspicuum cst. PLvR I M A caussarum genera, I Plura, septem mei,& Tertii. D cs i D E R A N T ; l Deside- norit, sex inci,& Tertii. AS SECUTI sint: l sic omnes; uno tantum excepto, in quo, Consecuti quod non probo. MAxi MA est admiratio Inon uiodo laus. LAvDAai Lio R est des G, O, I Vide Mitinctil.lib.xti .cap.7. DE Cra or i qui accusauit de maiestate C. Carbonem reip. caussa. AD LLsCENS M. Antonius: l robustior tamen annis aliquot, quam Crassus. accusauit autem Cn. Papiurium Carbonem, qui cum Metesto Caprario consularii gesserat, patrem eius Carbonis,qui ter consul suit, de a Pompeio Lilybaei est interemptus: ut in ep.ad Paetum. Hic M. Antonius, M'. Aquillium d sendeus,

diloricata rei tunica, cicatrices iudicibus ostendit. P.SvLpiciit qui loquitur in libris de Orat.D

125쪽

dit autem C. Norbanum idem Antonius: & sc ditiones exornauit, dicens multas interdum seditiones eret, sui sic: ut, cum reges exacti, cum tribunicia potinas constituta. NISI aut re p. Gaas, ut duo lucus h. sic omnes libri ueteres.&rine. Intelligit autem Lucium, qui Mithridat , Iigranemq. deuicit, α Marcum: qui quamquam Seruilium augurem, Lucaj patris accusator , iniuriae referendae grati Macci sinerint, tamen, quia de peculatu, quod in furtum pecuniae publicae, accusarunt, rei p. caussa id tacere in- si sunt hoc di Plutarchus ostendit, & Cicero in Lucullo his uerbis: V t enim admodum adolescens cum fra ire pari pietate,& industria praedito, paternas inimicitias magna cum gloria est persecutus, in Alia qua stor proiectus, ibi per multos annos admirabili quadam lauda provinciae pracfuit. PAet Ro C in M, t Patrocinio, octo mei. sex, & Terris, cum inar ita faciunt. PRO Sa dis contra Ars eum Iulius caeso φ Pater ante multos annos emendauit, di impressit,Contra Albucium: cum in omnibus, di recenti

ribus δc antiquis libris, Pro Albucio, scriptum sit. Coniecturam autem eius hastoria primum, deinde ratio peperit. nam Sardos a Iulio Caesare Strabone, eo, qui faccriis, & dicendi lepore exediluit,esse defensos, docet Suetonius in C csare dictatore. Genus, inquit, cloquentiae dumtaxat adolestens adhuc Strabonis Caesaris secutus uidctur: cuius etiam ex oratione, quae inscribitur, Pro Sardis, ad uerbum nonnulla trai stulit in Diuinationem suam. Cum igitur singulorum singulas pcrsequitur accusatione Lucullorum conistra Seruilium rei p. caussa, suam pro Siculis, Iulij pro Sardis, Fufii pro ea, quam Aquillius administrauit, Drouincia: cur, ceteris unicam tribuens accusationcm, duas Fufio tribuat λ nam, ii legatur, Pro Sardis, Pω Albucio, quae duae desensiones sint: duas simul accusationes esse, quis non uidet Omnino, quem ad modum C Verris nomen omisit Cicoro, quem pro Siculis accusancrat,Siciliae defensae mentione conte ius . ite omittere potuit Albucii, Sardiniae iam mentione facta. sed, quando ueteres omnes libri, Pro M. Albucio, habent: modestius se facere Pater est arbitratus, si, Contra Albiicium, reponeret, quam si tot uni illud Pro M. Albucio, tolleret. Forta sic autem, Contra Albucium, addidit Cicero. nam accusatio L eullorum, di ipsus Ciceronis recentior erat, ipsaq. satis nota res hominibus eius actatis . at Caesaris accusatio remotior, idem. minus nota. quia si mentio fieret de Albucio, tam tollebatur obscuritas,& pateli bat historia. Ideo non probo eorum opinionem,qui hoc totum, Contra Albucium, delendum centent. henue correctores illos audio, qui sibi nimium quantum in coni 'ctura placent, inseruntq. maculas inter dum quas eluere se putant. Hanc eius emcndationem, ut alias non paucas, a uiris doctis, qui post editi nem suam in Ciceronem scripserunt, esse dissimulatam, non moleste ipsum tulisse, sum ipse testis. no inuri industriae sitae fructum ex aliena laudatione pet bat: uerum id tantum spectabat, ut opem studiolis krret: tantumq. aberat, ut incideret, si quos in hoc genere vidcrct excellae, ut ijs etiam & gratularetur, & sum hiam laudem tribueret. Albucius aut cin is cst, qui cum in Sardinia, victis latrunculis, sine senatus d cer io quasi triumphasset, Romae postea ac laus in v xsulium missiis est. vide in Bruto, de Fin. lib. i. Tusc. v. costam Caesar, non est in decem meis, de r nil. ec certe glossema est. INbaci odo etiam M'. .A. iv

liis L.Fufii invita industira est. l Pro, Manlio, quod crat in uulgaris,&in uno meo uetere siue, Manilio, s ouo modo est in undecim meis, ta Tertii si uri Manilium, quo modo in duobus item meis primus rem,suit Pater, M'. Aquillio, ante multos annos. id quod criti libri tinamur. Sed, quia, gloriolam non a cupant ipsa correctione contentus, nc lud Scholia scripsit, neque locum se restitutum ullo modo indie inti te hic eius fructum industriae interuertere, ad seq. transferre alij postea conati sunt. Historiam M'. rivillii a L. Fufio accusati breuiter attingit Cicero in libro de claris orat. Prouinciae tamen, pro qua Fusi Aquillium accusauit, mentionem ibi quoque praeteritust. Aquilliorum autem praenomen fuisse M', idest Manius, ut Curiorum, antiquitatum Romanarum peri Ii non ignorant. sed, ob inscitiam notae ueteris,pmM factum crat M . in omnibus uulgatis libris. SIN eri cui la Vndum sit saepius; l Sin erit ur funus . Sin caussa erit, cur s. unus. Sin cui s. unus. alii omnes cum impressa lectione sunt. Rai p. in is

iij. DUR I enim hominis, uel potius uix B tetria uidetur,

In enim tum periculosum ipse est, I Cum, quinque, & Tertis. NOMIN ETvR: l Nominere,octo,&Tertii. M. BRvTo, i qui se ad accusanduin pomi β,quam ad Glandendum, dedit: ut in libro deci re, orat Hunc sacete in primis in quodam iudicio L. Crassus exagitauit . ut in oratione pro Cluentio. SuMMo emere nato, i nam lunia familia Ilio oriunda, cum Aenea in Italiam uenit, asinitate . ni Romanis regibus contraxi x. IL Li v s filio, G l quod tanto Inaic tam infamiam ei asserebat. Qui

civilis in mimis peritus fuit. l de ueteribus iurisconsultis diligenter scripsit probatae uir industriae , Bernardinus Rutilius Vicetinus, Eum lege. IVDICIO capitia i Sic omnes libri ueteren non, In iudicium capitis. Ir A est habendum religioni, I sic duodecim mei, di Tertii: non, Religioni contrarium quomodo antea legebaturalem,non Ita,est in Torij libro: pro, Similiter: quomodo Sallustius, Iugurthar I p. armatus, intentusq.item militcs cosebat. Et alij. Haberercligioni, est, cauere. Terentius .iFs Raetii avi humavitas. t ut homo honainum scrvatum ueliti P ANAETIO. l a quo& hoc ipsum, S alia multa in hos libros Cicero transtulit. A DO L E CEN T s i annos natu x II.Cicero pro Sex. Roscio Amrino dixit. Vide Agelli uni lib. xv.cap .et s.

CICERO

126쪽

IO IIn Lib. II. de Off.

CICERO

S So, expositis asolestentium H iis, quaeua ni

ad Moriam aspis dam, deinceps de beneficentis,ac tiberautare dicendum est. cuius est ratio duplex. Nam aut vera benigne fit indigentibus, aut pecunia. facibures haec posterior, lacus leti praeseritis: sed sila tantior, ac splenaedior, est uiro fortit, cli . dignior . quamquam

enim in utreor inest gratificori lieralis uoluntas:t men altera ex arca, altera ex urνtute depromtur: log

rioque, quae fit ex re familiari, fontem ipsum Mn utraris exhauritura benignitate benignitas tollitur: qua quom plures urus si eo uanus in multos uti possis. At, qui vera,rdesi virtute, industri'benefici, o liberales runt, primum, quo pluribus profuerint, eo plures ad benigne faciendam adiutores habebunt; deinde. ccmsuetudi

riores ad bene de multis promerendum praeclarem episora quadam Alexandram filium .Philippus accusat, quod laetitione bene lentiam Macedomm consectetur.

Quid te, malum inquit, rari u in istam lem indu- αι ut eos tibi fideles putarer ire, quos pecuma corru'ssest an tu id agis, ut Macedones non te regem suMm, sed ministrum, O praebitorem putem ρ quo quadsordidius regi λ Melius etiam, quod largitionem corruptellam diaxit esse. fit enim deterior, qui accipit, arque ad idcm femper ex pectandum paratior. Hoc ille filio sed praecept tam

pDtemus omnibus ..Quamobrem id qu: dem non est dubium,quin illa bentemtas, quae constat ex opera, ct indusna, honestior st, o latius pateat, o possit prodesse

plaribus . NAnnumquam tamen es largiendum: nec hoebent guttatu genus omnino repudiandum est O saepe idoneis hominibus indigentibus de re familiari impertie dum, sed diligenter, atque moderate . multi enim pare monia effuderunt inconsulte largiendo. quid autem esssaltius, quam, Quod libenter facias, curare, ut id di lius sacer rem p sis Atque etiam sequuntur largiti

nem rapinae. cum enim dando egere coeperunt, alienis honis manus aferre coguntur. ita, cum, beneuolentiae comparandae caussa, bene ιι esse uelint, non tantastudia assequuntur eorum,quabus dederunt,quanta odia eorum, quibus ademerunt quamolem nec ita claudenda est ressamiliaris,ut eam benignitas aperire mm possu inec ita raseranda, ut pateat omnibus: dus adhibeatur, t fis reseriratur ad facultatel.

EXPLANATIO

OV A M ou AM in utroque in si gratificandi liberilis uoluntas: l Vlpianus lib. Lx x. ad edictum, lib.

xxxi x. Digestorum, tit. .de Donationibus, i. x I x.Hoc iure utimur, ut in rebus publicis, cum de donatione quaeritur, illud solum spe fi ur, utrum ob causim aliquam iustam rei p. promittat quis, uel pollicertur,an non. ut si ob honorem aliquem promittat, toneatur; si minus, non. Labeo scribit, extraeaussam donationum esse talium Osriciorum mercedes, ut puta si tibi adlucro: si satis pro te dedero: si qualistbet in re opera, uel gratia incaustas lacris. Non potest liberalitas nollanti adquiri. Haec Vlpianus. T M s&Wallera ex occultera et inrtutes omiιψῆ l lapida sentcntia. non enim, quod ex arca,cum eo, quodo uirtute deproniitti conii. ndum uid tur lacrum enim altero longe nobilius:& largitio pecuniae,cumimitiuat rem dorncsticam, si mal minuit bcnigne faciendi facultatem. quod non accidit, cum non pecunia,sid opera, benigne fit indigeimbus. Vincrem igitur lectionem retineo, quam antiqua quoque confirmant exemplaria. LAR atrio, quae fit ex re familiari, sontem iptum benignitatu eahaurit: l Placet hoe I eo adscribere, quod seriptum est a Lactantio Firmiano. Is autem sicli iuvi. cap. x II. Ovid M . Tullius msit, Osse alibus libris non nehoc idem suatit, non esse omnino largiendumλ sic cnim dixit : Largitio, quae. st in re familiari, fontem ipsum benignitatis exhaurit: ita beni nitate tamagnito tollitur. qua quo in plu- C. . si mi iri mulicis usi possis. Et idci paullo post: Quid autem est stultius , quam, quod li- .

idonei hominibus largiendum est , sed quantum potest non idoneis. id enim iuste, id pie, id humane fit, ouod line spe recipienδi feceris. Haec in uera illa, germana iustitia,cuius solutinu&exercssam emplemim Iam tenere uos dicitis. Ipse pluribus locis clamas , me mariam non esse uirtutcni, iaterisq. in fibris Leoum tuarum, I .iberalitatem gratii m csse, bin uerbis: Nec est dubium, quin is, qui liberalis benignu'. citur, of Acium, non fructum lcquatur. Cur ergo idoneis potius largiris, nisi ut postea mercedem reci i ix Te ieitur auctore, ac praeceptore iustitiae, quisquis idoneus non erit, nuditate, siti, same confici Penee homino copiosi, di usi liue ad delicias abunda Hes, subuenient ultimae necessitati. Si uirtus mercem.

a m non exigit; si propter se, iit dicitis, expetenda est: προ iustitia matrem, principemq uirtutum

elisisy quid.

127쪽

net milita, qui spiritu donat, qui luce gignatur. Foue, quantum in te est,& animas hominum,ne exsti guantur,humanitate sustenta. Qui succurrere permiro potest, si non succurrerit, occidit. Verum isti, quia neque naturam retinent; neque, praemium in eo quod sit, sciunt; dum pcrdcre timent, perdunt; S in id, quod maxime cauent, incidunt; ut, quidquid largiuntur, aut pereat omnino, aut adtempus breuisi muni prolit. Nam, qui exiguam stipem miseris negant; qui conseruare humanitatem sine damno suo uolunt; p

trimonia sua effundunt; ut aut peritura, & fragilia tibi comparent; aut certe maximis suis damnis nihil consequantur. Haec Lactantius. qui uera non sonti ruuidetur. nam, quantum aberrauerit, facile et udiueare ijs, qui rationis non prorsus expertes sunt. Idonci enim qui intelligi debcrciat, non assecutus est. non enim eo ς, qui restituere, ac referre gratiam pollutat, sed dignos auxilio Idoneos interpretari debemus. Fontem ipsum : rem familiarem: c is rivuli sunt Largitiones. DEINDE, conburru ine beneflentiae paratiores erunt, tamquam exercitatiores ad bene de multis promerentam. I hacc igitur beneficentiae r tio, quae ex uirtute sui nitur, non minuitur augzndo,scdmigctuta illa altera, quac sumitur cx arca,quo magis exercetur, eo minor iit. ita, si uirtus est, perpetua esse non potcst. P R AECLARE in epistola quadam Alexantrum filium Philippus accusat, quod largitione benexolini iam Macedon consectetur. I hace epistola non exstat.Verum legimus apud Plutarchum in Politicis, Philippum Alexandrum admonere solitum, ut se superstito, ac regnante amicos sibi consuetudine, coinitate, gratificatione, quoad liceat, comparare studeat. Et in Apophthegmatibus, ut blando, dc mansuete cuin Macedonibus conuersetur. Quid re malum

inquit, i Malum, adverbium indignantis. Ad Att. Qui malum) isti Pindentissae SED: mimarum; o praebitorem putente i Praebitorem, est in omnibus libris; Recte. Demosthenes enim Ταμ αν, hoe est praebitorem, fuisse scribit. Alii legunt, Diribitorem, idest. eum, qui diuidit. Diri re cnim, ueteri lin-gna Latina, Diuidere erat. Sed ueteres omnes libri aduersantur. Qv o quid βrrid usura Z l Quo,

non legitur in undecim meis. V nus, Quam sordidum regi Tertij, Sordidum regi. M vSAetia sciquam quod accusat du larsitione . tuo Nui S bowinibus i probis. ut infra: In deligendis idoneis iudicium,& diligentiam adhibere dc mus. Divica NTER , t cum delectu . Sie in Pandectis. Vide Arist. Et h. lib. iv. MODERATE , t nam linmoderatam largitiori in duo uicia sequiintur, inopia, tarapinae. quae Catilinae coniurationis origo fuit. PATRIMONIA effuderunti ut Milo, is, qui Ct dium interfecit. Piaianus . . ΔΕ rv R largitionem rapinae. , hinc Sallusit. Catilina: Catilinae

ab adolescentia bella intcstina, caedes, rapina discordia ciuilis stata fuere. CLAvDENDA es res ιClaudenda rei est, quattuor inci, vi Tertia.

CICERO

OM N I N o m minisse debemus id, quod a n in quo tamen ipso, una tum satietate, memoria quoque

iris hominibus Depissime Gurpatum, tamq. in ν Natur uoluptatis.Bene etia colligitur, haec pueris, prouerbis confluetudinem uenit, largitionem fundum non mulierentis, semis, seruomm similamis laberis esse habere. etenim luis potest esse modus. cum O udem, qui gram. grauι uero homini, O ea, quae fumi,iudicio certoc siueuerum, di istud idem alii desiderent somnino duo ponderami, probari posse ntilla mora. quamquam inteli

sunt genera larior , quorum altera prodigi, alteri libe- Io, in nostra ciuitate inueter Se tam bonis tempori S , rates. Produ'.qui epulis, ct uiscerationibus,o gladia- uthylendor aedilitatum ab optimis uiris postuletur. uatorum muneribus, ludorum, venatremum. apparatu - que P. Crassus, cum cognomine Dimes, tum copijs,cm:.rs profundunt in eas res, quarum memoriam aut De Junctus est aedilicio maximo munere i paulis post L. uem, aut nullam sint relictura omnino: liberales autem, o crassus cum omnium hominum moderatis, o, Q. Ma- qui sints facultaribus aut captos a praedonibus redimunt; eio, magnificentissima aedilitate functus est: draude C. aut aes alienam'stipitini amicorum causia; aut in se claudius, Ap. filius: multi post, tactilla, IIoriensius, ι-liarum cossotatione adimini: aut opitulantur uel in re ianus. omnes autem P. Lentulus, me to Iule,vicit supe uaerend uesaugenda itaque miror, quid in mentem Hores. hunc est scaurus imitatus . magnificenti siman

Moerit Thehphrasto meo libro, quem de diuitiis sol siit: in nostri munera se Mo consulata. in quibus

in quo multa praeclare, illud absurde. est enim multus in omnibus,quid nubi placeat, uides. uitanda tamen est μιatidauda magursicentis,o apparatione poPlarium nu stimo auaritiae. nam Mamerco, homini disi imo, prae merum: taliti λη. psuum facultatem,seuctum diuitia Iermissio aedilitatis, consulatus repulsa n attulit . qua. νum putat. mιhι autem ille fructus tiberalitatis, cuius re , si postulasura populo, bonis utris si non desideranexempla pauca posui, multo maior utiletur, ct cer- Ωbus,attamen approbantibus, faciendum es, modo pro ιιον. 'into .arsoteles grauius, o uerius nos repreheu facultatibus ; nosipsi ut fecimus: O,s quando aliquavit, qui bases umes pecuniarum non admiremur, quae res maior, aut utilior populari largitione acquiritur ἱ M sunt ad multitudinem deleniendam. at ij qui ab λβιbvs Oresti nuper prandra emitu, decumaenomine, magno obsintentur, si emere aquae sextarium mina togerentur, honori uerunt. ne M. quidem Seio uitio darum cst,quod hocprimo in redibιle nobis videri, omnesq. mirari sed, in caritate anti vae al, modium populo dedit. magna cum artenderint, ueniam necessitati dare: in las imma' enimst, o inueterata inuria, nec turpι iacitara, quandombas iactum, remutisq.sumptιbus, nihil nos magnopem erat aedilis, nec moima liberauit.sed honori Itimmo nu- re mirati; cam praesertim nec necessitati subveniatur, per nostro Miloni fuit, quod, gladiatoribus emptis reip. nec dignitas augeatur; ipμφι delenitio multitudinis cari,a, quae salute nostra continediatur, omnes P .cla si

128쪽

pcdire reip.uxores esse dotatas. Dig. de iuredo tum . v nre quaerenda, velahi primi , Ve .uones in obus meis. IN G ιibro qum de diuitus si Πpsit . t qui non exstat: a I. Wrtio citatur, τηψπMinis. Cur vG e empla pauca poset, I se mi R Tςrtii, oia pracp. C ius pausa cxci Ma nosti. ατ malis, i quia virtuti propior . Τt prop*er W-nimi memoriam, COIum, quibus 'inesecem. Nos reprehendia, I hoc in A rist. Eth. non reperitur. V ndς M rctu , Aristo, πDomt;pro Aristavisse intelligit'. Aristonem Stoicum, Rivi meptio est apud Senecam,& apud libro de ira, cap. iso Quam Mureti contricturam confirmare uidetur ntiquus meus liber, in quo est, A JRO . Sunt, qui uncin xx. ct oongii put . MINA I Wntum drachmis, scutatis duodecim.

Hoc primo incredibile nobis videri, omnes'. mirari: sed, cum attenderint, i Hunc locumi suac integritati, restituimus, non ex conicetiira, sed ueteruin tibi um epe; in quibus omnibus in, Attenderint oti Attenderimus, ut in omnibus uulgxus. quod uerbum rciatur ad illud, omne'. mirari. Qui uero pendet ab eo putabant, Incredibilo nobis uideri, primam uerbi personam malucrunt, quam tertiam; & accipiebant, Omnes mirari, pro, Nos omnes miraria cym s Mimnes,pro Omnos homines: unde nascitur,Αttei derint . Nec uero necesse fuit, Nobis, delcre: cum ab eo, ut ostendit, uerbum non pendeat; S sit in omnia buxaibris, ex Ter nno excepto: M., magis 'i r deictym esse, quod nullam rationem, cur dcleretur , s libris uoces lurci nulla iactqus

PROBARI posse nullo modo. t sunt enim copiarum, non uirtutis. ut ipse scribit in epistol ad Curio .nem. IAM bouis temporibus, i moribus integris: cum honesta disciplina floreret. sp LENDOR a disti athm l in ludis, qui dantur populo. ET P. cra's cilco omine Diues, tum copiis, i hie ex Muciapente transiit in Liciniam: inde Crassi cognomen aecepit & Mucianus dictus est. Consul filii anno v. D cxxii. quinque rebus cellitit, auctore Agellio lib. .cap. i3.fuit enim ditissimus,nobilissimus eloquen- mus, iurisconsultisiimur, ponuic max. immmatur in libri Orat. in Bruto, a Velleio lib. ii. P in I . ii x. cap 7.qvictu i Sigilitate elephanto primum nil nauisse tradit. AEDI LiCIo maximo miti

noe: pruri to, auroq. sella imixatus, ludis sui F coronas dedit. PAvLLo post i rostri anno, L. C R A β β v s cum Q. Mucio ι qui fuere collegae & in praetura. Ο Μ N I v Μ hominummia ratissimo i qui t ς' Aesilitate magni centis i me sungi uolui : ut quasi exemplum ceteris aedilibus

daret. C. CL A vi i v γ .filius: ι operaepretium uidetur,quae Valerius Max. lib. i narrat. Mcribere: Claudius Pulci Ur scenam uarie tς solorum adumbrauit, vacuis ante pietissa tabul s e tentam:

. . . . .

129쪽

lli. argentatis sioragiis P .etanthius pinther or misit r. IVise orasionein pro Plancio, de PIinium libri L cap.7. LvCvLLI, i Luculli fiat res aediles simul fuerunt, ut ex Plinio lib. H x. cap. 7. N Pluta chol quet- Lme id Hi igitur, Luculli. HORTEN si v , t hic pauo em in augurali adijciali cena

primus postiit. Varro de re rust. lib. ita. cap 6. Plinius lib. x. cap. zo Macrob. sat. lib. I li .cap.33. Si

item quadringentas decem pantheras, lib. I lx. cap. 17. SECU M o o comulatu. In quo leonet D C, pantheras e Lx, clepsantcis xv. dedit Plinia lib. I ix. cap. 7.is. r 7.& in epistola ad Marium,lib.vi . ain. .

Q v. io m bi ρlaceat, I si nificat sibi non placere 'MA MER C o, i Aemiliae gentis, patricij gen sis. Ho Mi Ni ditis vis, lut excusari non postam uitis imo, antiqui libri tres,& Tertii. i R ATER Mi ssio aedilitatis I propter i inpensis.Hine lib. ii t. de Legisus: sunto a diles curatoris urbiu Pannonae,ludorumq. Gllemniuin: Uli'. ad honoris amplioris gradum is primus adscensus sto. Hinc tacet rosam.lib C. Furnium, Planci consuli 'designatile atum: qui tribunus modo aedilis nondum fuerat,aria siti', quod in petenda praetura nimirum festinaret. Nos sesiui se iniust Plutarchus. Et ori .ua se rem . Aur utilior I Atque, q ii sque, de Tertii. ones ut i cognomen Aureliae gentis. Duos enim Aurelios Orestas nominat Cicero in Bruto. Hie est forte Cn. Rufidius Orestes, qui, sine tribuniciae dianitatis fradu, adeonsulatum adscendit, anno VCά cii . PRANDi t populo data. IN se is tu, i per uniuersim urbem. D E C vu g nomine Vilet Erex Romani, ut iri exoptata re bonumuit nitum consequerentur, decumam fructuum, uel praedae simi 1. S uouebant: ut Herculi uouit Sulla, N. M o Crassus, ad Parthicum bellum iturus,de nis bonis si unoni uouit Camilla ,st Veios expugnares,ut at Piu claresius; Apollini, si Liuium sequi malumus. Festus est indit. non id fieri lituiti in certae cuiustam rei cupiditate, sed more uel ut omnia prostere succederenGuel ut quisque aliquem deum priuatim coleret. ait. enim: Decima qisa que ueteres diis situ offerebatit. M acrobius lib. ii r.eap 11 .cet Varronis sit a κιd κι- ραννιυ, resere, Romanos Herculi quidem decumam uouere litos esse s d popul u ni decimo qisi,que die pollucere, i. uiritim aliquid largiri ut ἀαι 'λοe oemo uespere domum redirct, Hunc morem ab Euandro,. Aborioinum reges uxisse qui decuniam bonum, intersecti, acci latrone ,Herculi uouere instituerit,' a ctor est Diodorus Siculus litia Q. Nectanten hane uitam, sed aliat quociue caustias uotae Hemilis decu mae, Plutarchus refert in Problematibus. Plautus decumam hahe, Hercurativam paricin iii Trinumino uocat. Et Sticho: , ore Decimam, inquit, partem ex uoto Herculi polluceam. MDe ea & Varro de lingua Latina lib.v.& antiqua Reatini in moris inscriptio.

Huc Dectauit orcstes,cum prandia populo dedit in semitis, ut cum sibi conciliaret, in petitione magia stratus, decumae nomine, ut decumas alii diis offerebant; non quod ipse decumam populo daret, alicuius dei noinine, sed ads militudinem eius decumae, quae dijs dare solebat. M. SE O l oratio pro Planiscio & Varro de re rust. CARITATE annonae t τι Annonae abcst a nouem libris,de Teriij. & recte abest. Ass E l uilissimo pretio,quarta sestertii parte. Mo Div M l libras fere xxx. de quo uide Pilianium lib. xi i x. cap. 7. IN vini A, l propter opes . QUANDO erat aedilis, i non. turris iactura fuit, quia splenuorem postulabat aedilitas. Mi Lo Nil iam inori uo. S A L v τ v costra I hinc Pater patriae Cicero.

CICERO

A v s s A igitur largitionis est, si aut nec se est

, aut utile. in bis autem ipsis mediocritatis rettilaop ima est. L. quidem Philippus, Q. filius, magno Diuingenio, In ρ imust. clarus, Iloriari solebat, se me omune re adeptum esse omnia, quae haber mur amplisma. dicebat idem Cotta, Curio. nobis quoque licet in Mequodam modo xloriari. nam pio amphtudine honorum,

quos ccinctus racijs adepti sumus nectio quidem amo,

quod conligit eorum nemini, quos modo nominaui, sane exiguus sumptus aedilitatis suis. Atque etiam istae impensae meliores, muri, naualia, portus, aquiartim da .ctus, onmiaque, quae ad usum reip. pertinent. quam quam enim, quod praesens tamquam m manu datur, in cundiuresse tamen haec in posterum gratiora, therara particus, noua rem a. Verecundius reprehendo pro

130쪽

.m In Lib. II. de Off. ios

stranaetius, quem multum in lus libris secinus , ia Muersiis. propensior benignitis e se debebit m cadimit

interpretatus; o Phalereus Demetrius, qui Periclem, Det nisi forte erunt igni calamitate. in f tumen, qui sep incipem Graeciae, uituperabat, quod τε tam pecunia adiuuari uolent pion ut ne a pagantur,sed ut ad auiorem. in praeclara illa Propylaea coniecit. Sed de hoc genere gradum ascendant, restram timnino nusso modo esse debernio is se librii, uos de rep. sic si, diligenter est distura mus, sed in deligendis idoneis itiauium, diligentia a tum Tota igitur ratio talium largitionum genere Mui hibere. nam praeclare ramus: sa est, temporibus necessabia ,σ tamen ipsa ad faciat Benefacta, male locata, malefacta arbitror. ...te, ut timmodanda, o mediotritate moderanda est. In Quod autem tributum est bono uiro, grato, in eo cum illo autem altera genere largiendi, quod a liberalitate exi Ofructus est, tum ma ex ceteris . temeritate enim pressi citur, non uno modo in disparibus cossis assectι es remota,Irarissima est liberalitas:eos eam studio ι se dehemus . alia catissa est eius , calamktaIe premi- rique laadant, quod pummi curusque bonitas commanersis ; σ eius, qui rea meliores quaerit, meris suis rebus perfugium es ommum.

EXPLANATIO

'Avssa igitur largitionis est, i largitionis caussae probantur, necessitas, dc utilitas. M ED Ioia. CR TAT is regula I sic tredecim mei,&Teriij. unus, Mediocritas. L. PHILIPPus, leoni ut factus sinc tribunatu militati, an. DCxcvir. tertius in oratoria laude post Cras um,de Antonii rubrater eius, qui Atiam, Augusti matrem, coniugem Eabuit. uide orationem pro Quinctio. Qv A E habere tin ampli sima. I praeturam,censuram, consulatum. COTTA, Curio. I Curio, non est in Tertii Iliabro. C. Curio, legit Langius. cotta: C. Cotta, orator, qui loquitur in libris de Orat. Tres Cottae se tres fuere, C. M. I. omnes consulatum adepti sunt. curia: pater eius, qui, pro Caesare contra Pompeium dimicans, in Astica perit. Nos TR o quidem amm, i quo primum anno per leges licuit. id alibi luoque gloriatur,& uget eam laudem,quod esset homo novus,multa commendatione maiorum. v AE ad usum rei p. pertinent. t has impensas & Aristotclcs probat lib. iv. Eth. IN manu datur, lIn manum,octo mei de Tertii liber. Terentius, Prae manu dare. Ii PROPTER Pompeium: I qui theatrum magniscentissimum exstruxerat . VI Tv x RARAT, IVituperat, quinque, de Tcrtii. PRO PYLAE A l uide Plutarchum in Pcriclis vita. Hic, accepta pec hia,ut Palladis templum reficeret, in atrio omnem consumpsit. C αN IECIT. t Coniecerit, septem, S Tettii . Proiecerit, sex. Proiecerat, unus . . Er tamen ipsa i pronomen, Ipsi, si sententia perpe setur, magis requirere uidetur,Tamen, quam Tum. AccesIere quattuor ueteres libri,dc unus,qui Romae est, apud heredes Iliiij Galli. qui, Tamen, pcrspicue scriptum habent. quod probaui. Et tum ipsum de ad sae. Tertii liber. RES meliores quaerit, i Isocrates, cx πειν τά imia: Columella, bicli Orcscere. Res m tiores : incrementa diuitiarum, uel dignitatis. P R o PE N s I ci Rubenignitas I recte. nam haec uera cauosa est largiendi, ut subueniatur necessitati. V r i altiorem gradum adhendant, i sic tredecim mei, de Te tit . Antea, V t ad ali. gr. adsci Ras TR ic TI'omnino i Te omnino non est in decem meis. B NI FACTA, male locata, malefacta a in . t simarius iambicus Hinc Plautus e , Male meretur, qui mendico dat, quod edat: - Nam. de illud, quod dat, mrit; Et illi pmducit uitam ad miseriam. . Vide Adagia, Beneficus trucidator. . TEMERITATx enim remota, i si non temere cuiuis datur, sed idoncis tantum. G R A τ Iis.s r u A'l sis etiam,qui nihil acceperunt. STUDIOSIus laudant, lium ex ossicio, nam recte facta incorruptus animus laudare non potin tum ad excitandam, de auge dam diuitum liberalitatem, in qua sita quoque praesidi j aliquid repolitum cile sperant. Su MN a cμιαμ que bouitas i Ouidius: .ui O biam

Regia crede mihi: rexest, succurrere lapsis.

CICERO

OANDA 'Intro pera est,ut hos bene situr quam rem inseptare quasi titillantium conueniet orem tum plurimis asciamus, quorum liberis, posteri'. pro m dando niscum esse, tum is exirendo non acerbum ;

EMur memoria,ul his ingratis essetis liceaI. omnes enιm in omniq. re contrahenda, uendendo, mendo, tanducen

mmemorem beneficis odeiunt; eam. iniuriam in deter- do,secando, in uicinitatibus, conmise aeqtium, o suci 1enda liberalitate sibi etiam fieri, eumque, qu faciat, a te multa multis de luare suo concedentem; a litibus ti munem hostem tenuiorum putara . Atque haec benigni- ν quantum liceat, nescis an pacilla plus etiam,quam fas etiam reip. utilis est, redimi e seruitute captos, locu- liceat Morrentem es enim non modo liberale, paul npletara tenuiores: quod quidem uulgo solitum fieri ab or- nonnumquam de suo iure decedere, sed intersim et meme nostro, in oratione ras scriptum copiose ultimus. fructuosum. Habenda autem est ratio rei familiaris et hanc ergo consuetudinem benignitatis largitioni mune- cum quidem dilabi mere lagitiosium es; sed ita, ut illi vum antepono. haec es grauium hominum, atque magno- beralitatiri auaritia . ab a fulicio. posse enim liber rum, illa quasi ossentatorum populi, miltitudinis lauit . litare Mi volpotuinte e patrimonio, nimirum est cu

SEARCH

MENU NAVIGATION