장음표시 사용
271쪽
pertulit. Ex summis uisisl Recte, Vir,in perserendis aduersis.Cicero in Bruto: Vidi Mitylenis uirum & uidi plane uirum. EssE I idest, contingere. INsANE, i ad Antonium hoc resertur, in quem tota oratione inuehit a CuIus autem lyra omnis i Cui uero spes omnis, tres. Cui spes omnis, unde ocim. Cuius spes omnis, tres. Cui ' spes omnis, unus.male . PERMANis v Ru M i incerta,& insi bilia Fortunae bona. S I BI diem unum. sic unus. Sibi unum diem,octo.Sibi ne unum quidem diem, quattuor. Vnum diem sibi, tres.Sibi quidem diem, duo. EvM I quia fortuna pendet. Mo Rris, lut Requii. Ex sv v I I l.ut Marii. NON modo repugnanti. I pro, Nedum. sieta locutus de in epistola ad Lentulum, Fanu lib.i.Vbi uide Patris Commentarium. Sic eu & in duobus meis,& in uno doeti si sinu uiri,Camli Sigoni j. Avτ Aqura i Am, abest a tribus. Dv ici LAius Ru N r , t ite duo. Eu
gilarunt, odio.Vigilauere, unus tres,Elaborδuerunt. tres, vigilaucrupi. unus, Elaborauere. A B hominiabus t Aboinnibus, sex. MORS terribilis est iis, erc. t Turpis mors sorti uiro non potest accidere, ne que immatura consulari, neque misera capienti In Cati iv. Exsu Liv M autem tetrabile illas, i Exs lii cnim nomen calamitatis est, non turpitudinis.pro domo.Terribile, abest a deceman quorum uno add. Tu AE tibia es te torquent r.l Te tu e libidines torquent, 'uinque. Tu libidines torques: unus. male. ET.ιd ipsiam, quod habes, ne non diuturnum i Quod habes, absunt a decem. TE conmentiae stimulant θTe contacntiae tuae stim. res. Vr furiae, i Cic. Sex. Roscio: Nolite putare, quemadmodum in s bulis saepcnumero uidetis, em, qui aliquid impie, stet crateq. commiserint, agitari, & pertorreri seriarum taedis ardentibus: sua quemque fraus, & sutis icrror maximo uexati suum quemque scelus agitat, a me ei aq. assciti suae malae cogitationes, coli scientiae'. animi terrent. hae sunt impiis assiduae, domest icaese suriae, quae dies nocte', parentum poena consceleratissimis filiis repetant. Et de Leg.3. di in orati in Pisonem. Vide Adag.Constientia, mille tellus. Alludit ad Orestis fabulam, a poetis descriptam. quem si sunt occursu seriarum exagitari,ardente sacca quatientium: undς exclamet.
Aut Agamemnonius scenis agitatus Orestes.
Et scelerum furiis agitatus Orestes. Qv Aa seres rare non sinunt. l Sqspirare, omnes. Quae suspiraret en . s. unus. IMPROBO, ubi non si felicitat . NE MI Ni bene esse potest: l sic quindecim. Nemini selicitas esse potest , unus. Nemini bonum esse potest,duo. Bo Nus uir, i ubi non sit miseria. Eius non laudanda uua est: lEius,non est in uno.Eiusde esse in quibusdam,sij notarunt. VIDERI debet. l sic novem. Decet.
ετι ισα τα αμαρτηιατα : fecerit Z aut temperantem qui se in aliqua libidine cot quod aequalia peccata. nuerit, in aliqua effuderit 3 una uirtus est consentiens cum ratione, O perpetua costatia. Mibri huic ad spor RE c en peccata rerum euentu, sed vitiis homia quo magis uirtus sit; mlal demi, ut uirtutis nomen re - λ num, metienda punt . in quo peccatur, id potest a- quatur. etenim, si bene ficta, recte factaJunt, o nihil liud alio maius esse, aut minus: ipsem quidem illud, pec- recto νectius: certe nec bono quidim metius qui nam incare, quoquo te verteras, unum es. Auri nauem euem ueniri potest .sequitur igitur, ut etiam uuia sint paria rtat gubernator, an paleae, in re aliquantum,in guberna- quidem prauuates ammi recte ultra drctimur.atqvi,quo toris institia mhil interest. Iapsa est libido ine muliere mam pares utitates sium: recte etiam facta, quando a uir vota:dolor ad pauciores pertinet, quam si petulanss se tutibus proficiscuntur, parta esse debent talemq. peccata. Dim aliqua generosa, ac nobili uirgine; peccauis uero quoniam ex urths manant , t aequalia,necesse est. nihilo minus: siquidem est, peccare, tamquam transire philosophis, inquis, ista sumis. metuebam, ne, a lenoniis tineas: quod cum seceris, culpa ccmmissa esti quam tim- Elis, diceres. Socrates disputabat isto modo. bene hoc ge progressiare, cumsemel transieris, ad aregendam tran- le naraas. nam, istum diatam, O sapientem uirum suis. Duadι culpam nihil pertinet. peccare certe licet nemim. se, memoriae traditum est. sed tamen quaero ex te, qua quod autem non licet, id hoc uno Ienetur ,si arguttur non do uerbis Inter nos contendimus, non pugnis utrum p licere . idsi nec maius, nec minus umquam fieri potest: tius de ληis est quaerentam, quid baiuli, atque oper
quoniam AE eo est peccatum, si non licuit; quod imper νῆ, an quid homines doctissimi senserint; pra6ertim cum
unum, o idem esto quae ex eo peccata nascantur,aequa- hac sententia non modo umor , sed ne ut bor quidem h liasint oportet. νωδε uirtutes pares sunt intra se: paria miniim uitae reperiri ulla possis. quaevis enim, quae moesse etiam uitia, necesse es. atqui pares esse uirtutes, nee gis arceat homines ab improbitate omni, quam si senθ- bono viro meliorem, nec temperarae temperantiorem, rint, nullum m delictis esse discrimen j aeque peccare se
nec forti sortiinem, nec sapiente sapientiorem pose e- si priuatis, ac si magistratibus manus inferam quamcumri, facile potest penpici. An mrum bonum cices, qui que m domum Iaprum intulerim , eandem esse labem I depositum nulla re se,cum lucrari impune posset, aim pon--inisi Nihilne igitur interest, Dum hoc dicet aliquiosi decem reddiderit, si idem in deum milibus non idem patrem quis necet, an seruum i 2 vi et .stas ponas; rudia cari,
272쪽
Memoriae proditum es.tres. st e tendisset, scio impetratur m non suis e. t sic decem. S; enim contem& quattv c.Contendissent, Impetraturos, unus. Dico, pro Scio, imis Si enim concedittat, scio impe G turum se dii quid non fuisse, unus. Scio eum impetr.&c. linus. Si quis eorum contrudisset, cio impetraturum non fuisse, unus. FACERE' Matum, I Rogatu, tredecim. C . CARaci, c . cato, i Fl rus Epit . Lix. Fulvium Flaccum, S C . Carbonem creatos agro diuidundo. Idem tradit A ppianus, nisi quod mendo nominat Papirium Carbonem. Plutarchus selius Fulvij mentionem facit. de Catone n his dum reneri. l n uno certe meo, Sequebatur C. Carbo, de minime dec. TvvC quidem Caius serate , t Tunc quidem carus Caius iri unus.Tunc quidem carissimus se. Tunc quidem Caius D. duo.Tum quide acer Caius se. tres quorum unus, Tunc. Tunc quidem carissimus Caius frater, unus. NuNC q idem ce Mimus M'. s. t Hostis, abest a septem. Inimicus, tres. In uno, superadditum. Hostis acerrimus, tres. 'Nunc acerrimus hostis,quaxtuor. Nun eidem nobis acerrimus,unus. Nunc quidem acerrimuς, tres. Nunc idzni, scM Acerri se in tribunatu pl. quem gerebat hoc anno, quo dialogus hic a Laelio habitus sa- situs. Insta: De C. Gracchi autem tribunatu, quid exspectem, non libet ρus urori.
T I A 3 c igitur prima lex in amicitia sanciatur, ut vex aque rogemus res iuves, nec faciamus roSati. turpis enim excusatio is, O minime accipienda cum in ceteris peccatis, tum se Pis contra ν p .se amici causa fecisis fateatur. etenim eo loco, Fami, in Scaevola, locati su mus, At vos longe pro 'ucere oporteat futuros casus rei p. deflexit erim iam aliquantulum Ospatio, unicula i. ousuetudo maiorum . Ti. Gracibus reguum occupare fouarus est, uel rexuauit is quid vi paucos menses . num quidsumte populus R. au erat, aut uiaerat λbiune etiam possmortemsecuri amici, propinqui quid in P. Scipio tem fere ei ut, inela mas non queo dicere . nam arborem quoque, quem ino io possumus, 'opter recenter a poenam Ti. Gracchrsust inmus. de . Gracchi amem tribun ru quid ea pectem, nou libet antinari. serpit en in dei de res, quae protinus ad perniciam, cara semel corni, t bitur. nidetis, in tabella, iam ante quanta sit fasti tilis, pravo Gabinia lege, biennio autem post casa. hii νe aram uideor popotam d. a senatu disiunctum, multitudini A. arbitrio res maximas agi . plures enim di istent, quemadmodum haec fiant quam quemadmodam bis res
fata. r. au sim haec λ quia sine sociis nemo quidquam
tale conatur raecipiendum est igitur bonis, ut si in ei modi amicitias, ignari, asu at quo, inciderint, ne exisι- ararent irase alligatos, ut ab amicιs tu magna re aliqua in p. peccantibus non discedant. improbis aurem poena statuenda est, nec minor uero iis, qui secuti erunt alterum, quam es, qui r si fuerint impietatis duces. suis itarior an Graecia Themistocle, quas porcutio ξρο ,c , imperator iusto Persico, seruitute Graeciam liberasset, propterque viam in exsuum pulsu esset, ingratae patriae iniuriam non tuli quam ferre debus idec idem,quod uiginti annis ante apud nos fecerat Coriolanus. bis adiutor contra patriam imentus est nemo. itaque mortem sibi interque construit . quare talis improborum consensio non modo excusatione amicitiae tetenda non est, nil potius omnisunditio uindicanda, ut ne quit μι concinum p aer, amichm, iactum patriae inferentem, sequi.quod quidem, ut res ire torpit,baud scio, a nando futurum sit. DI avrem non mi νι Grae est,qualis resip post mutetumeam sutura', quam qualis hodiest. Laec iuriar pri
e . adhibeatur admouendum voti modo aperte, sed et a acriter i res poti bit,scillabirae pareaturi quibusdam, quos audio sapientes habitos in Graecia, lac, se 'nor mirabilia quarta sed nihi est; quod illi nou per sequantur suis arguti' ; partini fugiendar esse nimias micitias, ne necesse sit, unum Alliciti esse propior brari satis si perg. elpe sibi tuarum tuique rerum thram alienis nimis implicari molestum es a commodissimum et
Ρ, quam laxis as habenas batiere a micitive, quas MA adducas, cum uelis, uel remittar: eapst enim Me ad bea te uiuendum siemritat , a frui non fit animus, si tamquam parturiat unus pro pluristas. Alios aurem di cere ainni etiam multo Inhumanius et quem totum freni ter perstrinxi paullo ante: praesidis, adiumentiq. ca se, non beneuolmitiae, neque caritatis maculas esse expers das: itaque, ut qui que minimum firmitatis habeat, mi ni mutnq. uinum, ita amicitias appetere maxime ex eo fieri, ut mulierculae magis amicitiarum pracsidia quae rant, quam uirit, o inopes, quam opulenti; ct calamitosis tquam is, qui putantur beati. O praeclaram sapientiam Solem enim e do tu ere uidentur, qui amicitiam e vita tollam qua nobil a d s immortalibus melius habemus,nihil iucundius. quae est enim ista securitas λ specie quidem blanda, sed re ipsa multis locis ytputida s. ueque enim est consentaneum, illam timesam rem,amonem urinesollicitus sis, aut non puscipere,aut suscepta deponere. quos se curam fugimus, uirtus fugienda est; quae, necesse est,ut
cum aliqua cura res mi tonarias asyemeretur,'tque oderit, ut bonitas malitiam, temperantia libidium, ignauia fortitudo. itaque uideas retas iniustis iustos maxime d
lere, imbecillitas siones, flagiti Us modestas. ergo hoc pro prium es animi bene constituti, O laetari tanrs rebus, et dolere contrari s. quamobrem, si cadit in sapientem -- mi dolor, qui profecto cadit, myra eius animo exstirpara humanit aes arbitremur: quae causa est,cur amicitia sun ditus tollaraus e uita, ne aliquas propteν ea suscipiam is molesta 3 quid enim interest, motu animi sublato, non di co inter pecudἴ, O homin sed inter hominE, O foum, aut truncu,aut quiduis generis eiusdem Neque enim sat isti audiendi, qui,uirtute durabo quasi ferream es v alunt, quae quide estia multis in ebus, si in amicitia tenera,atque tractabilis, ut O bonis amici quasi di undatur,
273쪽
ae amicitia, ut supra dixi, si quasi imatio uirtutis esse ludo: trecedatur profecto, ueram ese, ut bonos Mni diliseeat ad quam se simulis am mus a pluet, O adiungar:id gant, adsciscant psibi quasi propinquitate coniunctos, a evm, contingit, mox iri exoriatur nec sis est . quid enim que natura. nihil essetum appetentatis sinii insui, hillam abfuidum, quem delectari multis mansiri rebus, ut rapacius, quam natura. Qua Mobrem hoc idem, Fanni, honore, ut gloria, ut Mescio, ut urit oculi . corporis; O scaeuola,constat it cmor, bonis inter bonos quasi ne animo autem in tute praedito, eo, qui uel amare, vel, ut cessariam beneuolentiam esse.qui es a icitiae fions a n ita dicam, redamari post, non admodum delectariὶ nilui tura tonstitutus .sed eadem bonitas etiam ad multitudi est enim remuneratione beneuolentiae, nihil uici tudine nem pertinet. non est enim inhuma a uirtus, neque super sudio insciorum. iucundius. quod se etiam illud as ba , quae eum populos uniuersos tueri, ei'. optime com
dinos, quod recte adci potest, nihil se, quod ad se rem ni silere Aleati quod non saceret profecto si a caritate M.
iam tam aer tiat, ωαrabat, quam ad annicu Anili gi abhorreret.
HAzc igitur prima lex I Prima, abest a quattuordecim meis libris.Ergo,unus. P RosFICERE Iprudentia est, ex praeteritorum memoria,& p raesentium coniecturis nitura colligere, & prospicere. DEFLEx IT en. m tam aliqtantulum i Iam, non est in tribus. Defluxit,unus. Aliquantum, unus. Dastatio, curriculoq. t metaphora a stadiis, curruumq. certamine . CONSvETu Do maloium. I ex Glimus quasi limites boneuae disciplinae,a maioribus praefinitos. Semel enim labefactata disciplina, licentia crescit in di h& aliud ex alio facinus oritur. Nu Movi D simile oec. 1 sic orianos mei. Alias, Numquam. AVT uiderat λ l regnauit enim nemo, post eiectos reges. IN p . Nasicam i In P. Scipionem,quattuordecim. In Remp. Nascamm Scipionem,unus. In P. Scipionem Nasicam,unus. In Scipi
ncm Nasicam,unus. ErrECERINT, I Decem unus. Fecerunt, unus. NON queo l Nc'um νdecem. CAR ac NEM qMqου , ipsem modo posivimus, I sic decem. Carbonem quoquo modo potuimus, et s. Carbonem quo modo potuimus,umis. Quoque,non est in uno. Proposuimus, unus.Carbonem quo suo modo possimus, unus. Carbonem quosque3 non possumus,unus. SusTI NVI HvS. I hic po-nea, caeso C. Graccho, eius interscctorem Opimium detendit. de Oratore. D a C. Gracchi autem tri bunatu i sic tredecim. utem,non est in tribus. De Caij autem tribunati unuαDe Cati tribunatu,unus. Vide Valaib.iv.cap.de Amicitia. Ru ID exlectem, i an exitum fraterno similem sit habiturus: cum acerrimus est e coeperit. NON libet i sic tredecim mei.Vni ,No licet unu bNon lῖ . Alius, Non iuvat: AvcvRARI. l caesus est ab Opimio consule,cum statum resp. conuellere conaretur. Augurari: s pnis quibusdam reip. perniciem uidere. SERPIT erum deinde res, i Enim,non est in quindecim. PROCLI vis l. Procliuius, duo. COEPIT, I Coeperit, o M. PopvLvM A. t R. abest a quin
decim. Α Mai TIO l temeritate, non uero iuticio, directa ratione. PLva Es emmiscent, i plures enim inala exempla imitantur, quam bona. RI E M AD M o D v M haec fiant, i quibus artibus sit concilianda plebs, ta contra senatum concitanda. VT ab amicis in magna re aliqua in x . peccantibus I sic
unus. Undecim, Ab amicis in magnam aliquam remp. peccantibus. Duo, Ab amicis in magnam rem aliquam pecc. Duo, Ab amicis aliqua in remp. peta V nus, Ab amicis in aliquam remp.pecc. unus, Ab amicis in remp.rccc.Fulvij Iliac Ab amicis in rep.pecc. II S, qui ipsi fuerint i se nouc m. Iis, qui fuerunt, quattuor. Illis, qui fuerunt,duo. Iis qui fuerint, tres. TREMis Toc LE, i cuius res gestas uide apud Plutilii Tliemistocle, Aristiae,& Cimone. de quo Thucydaib. .Herodotus lib.vi i. N I I x. Isocrates in Panathenaico, Demosthenes pro Ctesiphavst. lib.2.Oros lib. 2. p. I. Aemilius Probus, Villib.v cap.3-
At .lib.x. pro Archia poeta,de Orat. Ii .& in Bruto, Quin ib.iv. GRAECIAM tiberasset, I eius enim uirtute di conflijs,Persis nauali proelio deuictis, Xerxes, re infecta, pari damno,& ignominia,suo excessu Graeciam belli molestia leuauit. PROPTE RQ, invidiam i quam effugere non potuit. alibi Cicero. Ιω exsulum pusus esset, I scduo.Expulsus quattuordecim. Missus, duo. INGRATAE patriae IValer. lib.v.cap.de Ingratis. QvAM ferre debuit. I nam patriae caritas iniuriae dolorem superare debet. Sic Camillus Romam euersam, qua per iniuriam exsulabat, in integrum restituit. FECIT idem, Odoc. I ad hostem se contritit. declar.oratoribus . MORTEM pH uterqueco ciuit . t aliter Liuius, α Atti eus,de Coriolano; de T 1emistocle autem, Clitarchus, & Stratocles. uide in Bruto . construit e Conciuit,unus. Asciuit unus. Acciuit,unus. Conquisuit, unus. Constitui 1, duo. IMPROBORVM Psic omnes mei. alias, Impiorum. VINDICANDA; l Vindicanda est,undecim. Vindicanda supplicio, unus. VT ne i Ne,unus. HAEC igitur prima lex l Prima,abest a duobus. Ipse,pro, Prima, unus. NEC expectemus quide dum rogemur; l Seneca: Gratissi ina sunt beneficia parata, facile occurrentia, ubi nulla mora fuit, nisi in accipientis uerecundia optimum est antecedere desiderium cuiusque, proximum sequi: illud melius, occupare antequam rogemur. quia cum homini probo ad rogandum os concia rat, & sua fundatur rubor: qui hoc tormentum remiserit, multiplicat munus suumnon tulit gratis, qui, cum rogasset,accepit. Publius in Mimo: .
274쪽
ωαυτιu fit. . . V ide prouem. Bis da qui cito dat.S E D studium si per adseu, i Sia,non cli in quindecim. I in E RE I line ostensae, aut priuati incommodi metu. E A m adhibeatur admouendum i nain, ut ait Homerus Il. Λ, αγα u γέ παρπιφαπις μιν ιτα :ου . MIRABILI A quaedam. l παραδοξα Stoicorum, Ac
demicorum, di Epicurea quaedam dogmata. NON perbequantur suis argutiis; l quibus ipsi delectantur, & quibus confidunt: quibus plerumque ueritas amittitur.Prosequantur tres. Asicquamur, unus. Suas, non cst in septem, in quorum uno additum. 4 uths: quattuor ex ijs,qui non habent τι Suis, liabent, Argutius. Undecim, Argumentis. Ἀihil est, quod illa non persequaritur huis argvthsnam di otio abu dant,ae nouitate auditorum fastidijs conantur occurrere,aut ambitione,& spe quaestus impulsi, noui auctores haberi uolunt. F vGi ENDAs esse nimias amicitias, i de πολι DIa Eurip.in Hipp.Cor.
Vide&Plutarchum. SATIs supe q. esse sibi suarum curque rerum curam; l Curam, abest a septem. in quorum uno additum. QuAMLAxi SsIMAS habenas habere amicitiae; l Eurip. apud Pluti
-ν. SECvRITATEM; l iυθι μαν:cum animus tranquillus est,& in suis rebus acquiescens, nec sporat,nec metuit quidquam, aut certe quam minimum. FIRMITATIS habeat, i Haberet, omnes, uno excepto,inquo,Hab7. APPETERE I Appetere tredecim Expeteret,ires. Appetet, unus. Α
pctant,unus. Qv ΑΜ η, qui putantur beatι. I Quam qui putantur beati, unus. Quam ij qui nutantureia se beati, undecim. Quam beati, Lambinus. RE APSE I Re, unus. Re ab se ipse,unus.mcndole.sed, unde pateat, Reipsi,quod in aliis est,& alias in impressis erat, glossema esse.Sic lib. i I i.de Leg.lib.v.de Fin.Vide Senecam. REPvDIANDA es. I Est, non legitur in decem. AC Tio NEM ne i Actionem que,unus. VT ci aliqua cura i Vt, non est in decem, quorum duobus additum . IMBECILLi-Bus i sic omnes mei. alij, Imbellibus. ANIMI bene constituti, i Sie omnes mei. Fulvii liber,Instia tuti. ANIMI dolor i sic omnes mei. quidam tollunt Animi. CvR amicitiam oc. l sic sexd cim. Vnus, Vtamie. Vnus,Vt cur amic. Mo Tu animi sublato, i affectibus sublatis: si homo neque gaudeat, neque doleat, neque amet, neque oderit, neque appetat, ncque formidet quidquam. P g C v-DEM, hominem, i quae specie aiiserunt. Horai NEM, O saxum. l quae differunt genere.
E T Iaxu aut truncum , t sexdecim, Et truncum,aut saxum. unus, Et truncum,uel saxum. unus, Et tru cum,aut inter hominem, fixum. SuNT isti l Sunt,abina uno. UT O bonis amici l Vt in bonis amici unus. Ut in amicorum bonis amici,unus.Et in bonis amici,duo.Vt bonis amici unus. Vt & b nis amicis,unus.Vt & ex bonis amici,unus. Di FFvNDAT v R, i laetitia. Diffundantur sexdecim.Fu dantur,unus. CON TR AH AT v R. t maerore. Contrahantur,quindecim. Trahantur, unus. Α-co R i aegritudo premens. in Tusculanis. E uua amicitiam ς Amicitiain e uita, quattuor. CoNTRAHAT uirtus amicitiam, i Virtus, non est in octo, quorum uni additum. SIGNIFICAT i Nirtutis eluceat, i nam uirtus,ut ait Seneca, in omnium animos lumen suum permittit, etiam qui non si quuntur illam uident. AMOR ibi exoriatur, i Ibi, non est in decem septem unus, Amor ut oriatur .
TAM abseurdum, i Tam absurdum est,undecim,quorum uni additum. INANI Bus rebus, i quarum possessio neque meliorem reddit, neque beatiorem. Vr honore, i qui non tam eius est, cui hab Tur,quam illius,qui habet alteri. Graeci diurnum bonum,honorem, Mis ἀγαθὸν πιθών dicunt. Apud Euripidem dij bonorum appetunt. δεος γε τοι κι ἐν θεῶ, γένM τι δε
V et gloria, i quae est fama de praestanti alicuius uirtute , di sapientia. V τ aedificio, cte. I quae
seruiunt necessitati, & commoditati corporis. ANIMO autem uirtute praedito, i summo naturae humanae in terris bono. VT ita ricam, I excusatucini nouitatem. nam,Rcdam inusitatum. Quineidib. II x.cap.de Ornatu, προ επι πλmom, hoc in ueniam, captando, praemuniendoque, licentiae occurrere iubet, si quid inusitatius fit dictum. R EDA MARE, i se tres. Redamari, tredecim. Rea mari, unus. Amari, unus. male. dedamare: nam amicitia ex amore nascitur. ut ait Pausanias in Conuiuio Platonis.Grae ἀντι- ιλε D. TAM alticiat, i suavitate quadam,&quasi blanditiis. ET contrahat, I se duo. Et tam con-
tr. quattuor.Tam contrahat,unus.Tam attrahat,unus. Atque attrahat,unus. Et tam attraha quinque. Et tam trahat,duo. Extrahat,unus.Ab uno absunt haec duo uerba. Et contrahat: bi, Attrahat,legas,interpta
quadam naturae ui,cui uel inuicthomines parere solent: quales sunt amantes. Α D amicitiam bimilitudo: ι Ad,abest ab uno me Inde Prouem. Aequalis aequalem, in ιιι νῆμα - φ λιν. Similitudo: ingeniorum, morum, studiorum. Similitudo qum e fortunarum,& corporum, dem natio, ta ciuitas, & alia, quae in beneuolentia ta beneficentiae cijs considerantur. CONCEDAT vR l Concedetur, quinque.Co cedant, alias. ADsCISCANTu, fila I idest, eorum consuetudinem , de familiaritatem expetant. Ni HIL rapacius, i Nec,pro Nihil, omnes, uno excepto, in quo', Ac. Q i es amicitiae sim I siequinque. liqui, Quae . Vt ad beneuolentiain rcferatur: INHvΜANA uiridis, neque superba; l omnes Iibri mei ueteres addunt, Neque immunis, siue, ut in uno, Nec sic:inhumana uirtus. neque immunis, n quo superba. Immunis: improba. uide Festum.Plautus Trinummo. Immune est facinus. Hor. Od. l. I. Od.23 .I mmunis manus.
275쪽
AT qui etiam mihi quidem uidentur qui utilita.
tu crum fingunt amici tras, amabitisimum nota
amicitiae tollere . non enim tam utilitas parta per ariet
cum, quam amici amor ine delectat: tum . istis fit quod ab amico est prosectum, iucundu si cum amore, studio est prostectum: tanta l. abest, ut a citiae propter in d g ntiam rotantur, ut ij, qui opibus, ct copiis, maxime l. virtute praediti, in qxa plurimum est praesidi, mi nime alterius in logeant, liberat spmi sint, O beneficentissimi. atque haud siclo,an ne opus sit quidem, nihil umquam omnino deesse amicis. ubi enim quia nostra uetuissentsi numquam studio,numquam consilio, numqua op ra nostra nec domi, nec militiae Stipo eguiget ρ nou igitur utilitatem amicitia, sed utilitas amicitiam secuta est. non ergo erunt homines diuitiis asiluentes audiendi, si quando de amicitia, quam nec usi,vec ratione habent c xuitam , dis tabunt, nam quis est, pro dea fidem,atque
hominu qvi uelit, ut neque diligat qΜ qua,nec ipse ab tilla d ligatur, circumstu 1e omnibus cophis atque in omnium rerum abundantia uiuere haec enim est tyrann ram uita nimirum in qua nulla fides, nulla caritas, nulla
flabilis beneuolentiae potest esse fiducia: omnia sempersis pecta,atque sollicita: nullus locus est amicitiae. quis.
eum diligat, quem metuit, aut eum, a qβo se metvi putat ἰ coluntur tamen si ulatione amicitrae enmtaxat ad
tempus. quod si forte, ut fit plerumque,ceciderint; tum
intelligitur, quam fuerint inopes amicorum. quod
quinium rixiste ferunt, tum, cum ex Al essetu, intellexisse, quos fidos amicos habuisset, quosq. Infidos,cum tam neutris gratia referre posui. quamquam miratim illa βι- perbia, ct importunitate si quemquam habere poturi a que, ut huius, quem dixi, mores ueros amicos parare non potuere: sic multorum opes praepotentium excludunt amicitιas fideles . non enim fatum ipsa Aortuna caeca est, sed eos etiam plerumque es cit caecos,quos complexa est. itaque icti esseruntur fasscssio fere, contumacra: neque quidquam insipiente fortunato intolerabilius fieri potest. Atque hoc quidem uidere licet, eos, qui antea commodis fuerunt moribus, imperio, potestate, prosperis rebus immulari s spem q. ab Us ueteres amicitias, O in sterino vis. qhid autem stultius, quam, ut plurimum copiis, s cultatib's , opibus possint, cetera parare, quae parant, pecuniam, equos, amulos inestes egregias, vasa pretiosa, amicos non parare,optimam, o pulcherrimam uitae, utata dicam,*pellectilem petenim, etera cum parant, cui parent,nescumt,nec cuius caussa laborent: eius enim est istorum quo que, qui uincit uiribus: amicitiarum sua cui
e permanet stabilis, O certa possessio; ut, etiam so
maneant, quae Iunt quasi bona forιunae, Iamen uita inculta, ct desieria ab amicis, non posit esse iucunda. Sed haec hactenus. Constituendi autem sunt, qui simi in amicitia sines, quasi ternum iligendi. de quibus tres undeo ferri siententias, quarum nullam probo, uuam, ut eodem modo erga amicum assem simus, quo erga nosemeti ors altera , ut nostra m amrcos beneuolentia, ill rum erga nos braeualentiae pariter, aequaliter res v
deat; tertiam, ut, quanti quisque stitae facit, tanti fuab amicis, harum triam sentemarum nulti prosus assentiori nec emm illa prima uera est, ut, quemadmoti
in se quisque, sic in amicum sit animatus . quam multa erum, quae nostra caressa numquam faceremus, sui mi caussa amicorum precari ab indigeto, Iuppbeare, tum acerbius in aliqu'm in ebi, insectaris uehementius tquae in nostris rebus musatis honeste, in amrcorum Drahonesti me. multae quoque res sunt, in quibus de sim
commodis uiui boni multa deIrabunt, detrahiq. patiatur. ut iis amicι potius,quam ipse,=uantur. Altera sementia est, quae desinit amicitiam paribus oscus, ac uolunt aliabus. hoc quidem est nimis exigue, O eastiter ad calcis-los reuocare amicitiami ut par seu ratio acceptorum, σdatorum. ditior mihi, ct a fluentιor iudetur esse uera macula, nec obseruarestricte, plus reddat, quam au perit. neque enim verendum est , ne quid excidat, aut ne aliquid in terram destuat,aut ne plus aequo quid in am citia congeratur. Tertius uero ide sinas deterrimus, ut,
quam quisque se ipse faciat, tanti fiat ab amicis. Laepe enim in quibusdam aut animus abiectior est, aut spes a plificandae fortunae stamor. um est igitur amici, talem esse in eum,qualis ille in se est, sed potius eniti, e r egissere,ut amici incentem .inimum etcιι et, inducatq. ιn spem, cogitationem. meliorem. Alius igitur sints uerae amia
citiae covstituendus est; si pr. us, quili maxime reprehendere Scipiosolitussi, edixero. Negabat, ullam vocem inimiciorem amicitiae potusse reperiri,quam eius,qui dixisset, ta amare oportere, ut aliquando esset osurus: nec uero se adduci posseti ut hoc, quemadmodum putaretur, a Biante dictum esse crederet, qui habitus esset unus e Iseptem, sed impura cuiusdam, aut ambitiosi, aut omnia adjDam potentiam reuocantis,esie semἴtiam. quonam enim modo quisquam amicus erus ese poterit, cuius se putabit inomicum esse posse quin etiam necesse erit cupere, ptare, ut quamaepises ne peccet amicus, quo plures det sibi tamquam ansas ad reprehendendum. Rursum autem recte factis, commodi'. amicorum necesse erit angi, d lere , inuidere . Quare hoc quidem praeceptum, cuiuscumque est, ad tostendam amicitιam ualet. Illud potius praecipiendum fuit, ut eam diligentiam adbiberemus in
amiculis comparandis, ut ne quando amare Inciperemus
eum, quem aliquando odi sie possemus. quin etiam,s m nus felices in deligendo fuissemus; serendum id Scipio potius, quam ιnamicitiarum tempus cogitandum, putabat. His igitur finibus utendum arbitror, ut, cum emendatimores amicorum t,tum sit inter eos omnium rerum, costiorum, uoluntatum, sine ulla exceptione, communitas; u etiam si qua fortuna acciderit, ut manus iustae senticorum voluntates sint adiuuandae, in quibus eorum aut de capite agatur, Ut de fama, decimadum sit de via, modo ne pun a turpituIosequaturi est enim , quatenus amictitae dari uenia post.
276쪽
CI cum Ore, ct ' diis est prosterum; ἰ Si curri midio est prosectum, quindecim. Si cum amore, studi
est prosectum, duo .c pillus, oecopiis, i idest, propter opes,& copias, maximeq. uiri utem. MAXI M E mrnae praediti, i Praediti, non est in o uindecim. quorum duobus additum. BENEFICENTIssi Mi. t Beneficientissimi, unus. rei: qui, Beninccntissimi. Ni ui L umquam omnino deesse amicu. Iste quattuordecim. Numquam omn.d.a. unus. N ihil umquam d. a. unus. Nihil omnino umquam d. a. unus. Omnino nihil umquam deesse amicis,unus. Nihil umquam indigere amicos, Langius ex ueta ibro. Notat q. Indigere casu accusandi,dictum esse a Plauto, a Varrone. Scipio eguisseιλ l Scipio,abest a quattuor,quorum uni additum. SECvr A eq. t Consecuta est, quattuordecim.Consequatur, unus. DELIC iis a Dentes t Delicijs,omnes libri. Diffluentes, quattuor. Defluentes, duo. Lib. raeeois Dissu reluxuria. Lib. l l IAe Or. Utio dissi uentes.Ter.Heaut. Ut eius animum,qui nunc luxuria, &lasciuia di Nsuit, re undam,redigam, ut,quo se uerta neficiat. Astarmes: qui nihil umquam incommodi passi sunt: unde fructum aliquem ex amicitia capere potuerint. Inde illud,ad Trebatium lib.vH. Valde iam delicatus es, qui grauere litteras ad me dare, homini praesertim prope domestico . NEC Gu, i quia ex animo neque amant quemquam, neque amantur. NEC ratione i id est doctrina, di institutione. VT neque dili,
Iat quem7ham, I adeo μιισάνθ me. N v L L A stabilis beneuolentiae Dies esse fiduciar l Nulla sancta
societas, nec fides regni est . Et Micion Terentianus longe currere putat, qui imperium grauius putat esse, ut quod fit, quam illud, quod amicitia adiungit. SuspECTA, atque sol ita , I sic octo. recte. d eem, Sus p. sunt, atque sollicita. suuncta, atque βlli ita: Dionysius Siculus barbam ne filiabus quidem tondendam credere ausus suit. NuLLus locus est amicitiae: l sic quinque. tredecim, N. locus ami
citiae. Sed in uno additum. QvEM metuit; I Quem metuat, nouem. cm metuet,ires. Quem tan tum metuat, unus.Inde illud Enni), Quem metuunt,odcrunt, lib. ii. de OT SIMvLATIONE amicitiae t Amicitiae, non est in decem. Amici, unus. Quo D se forte i Qui unus. Et,unus. Quid, unus. I N T E L L i G I T vR, I Intelligent, tres. TARQFINIvM dia sescunt, i Pertur, quattuor.recte. quorum duo, alter, Fert ; alter, Feruntur; & supra, in spatio, uersus dirimente, Ab hominibus. Tvas, eum exsul esset, semiellexisse, i sic unus.Tunc cum exsulem se intellexisset,sex.Tum exsulem esse se intellexissῖ, tres.Cum exsulem intellexisset, us. Exsulantein, deletum,& additum, Tunc, m exsulem sese interu cx. unus.Cum exsulasset se inteli. unus. Cum exsulantem se intellex .unus. Tum cum exsulem esse se intellexisse tres.Tum cum esset exsul intelle cunus. Quos Q, infidos, I me, non est in sexdecim. GR
TiAM referre t uide de hoc loquendi modo Agellium lib.vii .cae q. Hoc loco dictum est in malam partem. Quos fidos amicos habuisset, quos infidost uide Halicarnaib. I v. circa finem. I N ista superbia, Ira, non est in quinque. quorum uni additum. IMPORTvN I TATE , t a quo nihil aequi post et i petrar nihil praesidii sperar , nisi ipsi collibitum esset. Si quemquam I fidum amicum, cum prae sic O
nes despiceret, atque iniurijsaisceret. PRAEPOTENTI v M l Praepotentum, nouem. Potentium, anus. FoR TvNA caeca i uide Aug. de Ciu. Dei, lib. Iv.cap. 3. ILLI eferuntur astidio i Illi,non est quattuor. quorum uni additum.Langius legit Efferantur: idest, exstirpata ex eorum animis humanit
thin seras degenerant:quae impetu feruntur, non ratione gubernantur. Fastidio metaphor a tam cho, plerosque cibos,cum nausea quadam, reiiciente. Significat morositatem, cui satisfacere nemo potest, τὸ δυποπον, , δυσάρκον. ET contumaciat qui se solos sapere putant, aliorum consilia non audiunt, sed derident, atque contemnunt. P Ros PERIS rebus immutari et i Prosperis rebus etiam mutari, unus.
Exemplum est apud Cic.ad Att.lib.xira.de Alexandro, Aristotelis discipulo. SPERNI Gi s l quod sint
impares dignitate. INDvLG ERi l Indulgere, sex. Indulger nouein. Indulgeri nouis: ut eorum similes habeantur,quorum consuetudine utuntur. Vr plurimum i Cum plurimum,quindecim. Quantum plurimum, male, unus. CETERA parare, quae parantur, pecuniam, equos, cte. l delendum puto, Pecuniam, ut glossema. cst enim tu uetere libro, Cctera parare, quae parantu r, i .pecuniam,equos &c. Aliis
placet, ae parantur pecunia. cum quibus siciunt sex mei ueteres libri. Cum ipsit quoque uiderint, peconiam non esse numerandam in supellectile, de qua hic Cicero loquitur. Sed ego malo glossam esse, a cedente antiqui mei libri auctoritate . FAMvLos, i Familiam, duo libri. V Est Es egregius, l estem egregiam, undecim. Egregiam ucllem,unus. Vestes pretiosas, vasa egregia, duo. In uno deest totis hoc. C v M parant, i Cum parantur, octo. Quae parantur, unus. Cv I parem, i Parentur, tred
est uiribus: l sic decem. Eius est enim, antiqlius liber. Est, abest ab uno. Etenim est illorum, quidquid uincitur uiribus, alias. Eius enim est istorum, quidquid uincit uiribus, sex. litorum quaeque, unus. litorum,
quod quis uincit uiri unus. Vincit: Vincat, unus. Vincet,unus. Vicit, tres. Eius enim est istorumcte. Xenophon: - των ἡ ωμινών των κρατουν - γιγνε rus AHi Ci TlARvM l Amicitiae, duo. Amicitia, unus: male. PERMANET l sic omnes mei. Langius, ex uet. libro, Nam amicitiarum cc. pertinet.
277쪽
e doctorum scriptis cognoui. ERGA amicum, I Erga amicos, duo. Sa ipse suit, i Se ficit, sex.
Scipsum facit,quinque. IN amicum tis ani arui. t In .unico sit an unus. In amicos sit ata. unus. PRECARi ab in letuo, i sic duodecim. Precari pro amicis ab indigno, unus. Precari pro amico ab indigno, tres. Precari ab amico,unus. l/recari ueniam ab indigno,unus.Alias,Prccari amicis ab indigno. M v L v Aeetrahunt, i sic omnes mei. Detrahunt: ultro concedunt amicis ea quae ad ipsos potius pcrtinent. DETRAH lub patiuntur, i ab ijs, qui in partem amicorum sum propensiores. Ni His et Cue, lMinus exigue, duo. Exigue, esse inuetere libro, notatum uidi. AD calculos reuocare I rationem mi re,& aestimare. A C C E p TOR vM , O datorum. t accepti, & expensi. pro Rostio Comoedo. D i-T i o R mihi, i Miki,non est in meo. Enim, pro, Milii, ne in uetere libro . notatum cst. V IDErv Resse uera i Esse,non est in uno. P Lus reddat, I sic omnes inei. NE Qua enii ruerent ιst, at
ludere uidetur ad illud Heliodi i
λυτροῦ τι μετρ- ὴ λώιον ἐίκε δε ν s. Iu amicitia congeratur. l in amicitiam congaexdecim. Fi Nis deterrimis, i Taeterrimus, unus. Finis est deterriunus. SE ime faciat, i Se iaciat, tres. Seipsum faciat, quattuor. SED potius entit, lSed potius debet eniti,unu male, ta alias. INDv CAT . m*em, i In, non est in undecim. LDix ERO . t exposuero, praecepero. unde Edicta.Alij, Dissero. uci, Edisscro: quod non placci. I Ni Mi-CIOREM I Inimicitiorem, nouem. ITA amare oportere, ut aliquando esset osu us: l Ar Rhet. I. C. δ Αωνπερ φασὶ, φιλῶν ce μ σοντα, ἀλλα μισεῖν, ως φι σπια. Eadem sententia iisus est S Sopho-Hes in Aiace. Vt aliquando r Ut si quando, unus.Vt si aliquando, tres. A Brante i hoe non Bianti, sed Cbiloni, tribuit Agellius lib. i.cap.7. Bianti Aristot. I lictari I. Κατα τὸν Βίανταe Ar κην, es φιλοῖσιν, ως μηM Mou ἔ κ, μισουσιν, ὼς φιλικοντες. Vide de Val.Maxatb.vi I .cap.3. VNVS estprein; 'l istris' da aureum,ab Athenientibus pistatoribus inuentum,ad se,tamquam sapientem, lolatum repudians, ad Apollinem deserti iusiit.I M P v R i limprobi. uide Donata in Terentium.sordidi, auari, qui lucro omnia poli ponat. AvT ambitiosi, i se omnes mei:uno excepto, in quo, Aut deest Etamb.ahas. Ambitio qui gloriolam, di honores pluris iaciat, quam uirtutem. OMNI A ad tuam potentiam 3euocantis, i hominis oligarebici,& tyrannici. CupERE, O optare, I Et, abest ab uno meo. Alias Cupere, ctiam Optare. RuR svu i Rursu tredecim. RECTE factis i Rcctis iactis,duo. D OL Rs, inuidere. t D
lere, & inuidere, unus. Durirere: πολ ἰγου τοις Γλοις me, α re δἰ πράττωσι τεινῶσι IN amicitiis comparandis, I In amicis comp.quattuor. UTENDv M arbitror, i ii comnes mei. V cum emendati mores amicorum simi, i Vt,cum emendati suerint mores amicorum, unus. V t, cum m. m.antiquorum amicorum sint, u Vt,cum amicorum mores em.sint, unus.Vt, cum emcndati mores amicorum sunt,unus. Emendatι mores abiis uiiijs alieni,quae amicitiae aduersantur. ut perfidia, leuitas, auaritia, ambitio,& similes praui affectus: quos qui exstirpare non possi int,moderari saltem, S. uelare si deant. CoNs I LLOR v Μ, o uoluntatum, i Et, non est in Agellio,haec recitant lib. I. cap.7. Decii quindecim meis. consiliorum , O uolantatum conmunitas: ut conserant consilia inter se; θ ut idem uelint,atque idem nolint. V T, etiam si qua forti l Et si qua soriti alias, S unus. AMi COR v M uota talesset adiuuandae , t Voluntates amicorum,in Agellio. Adiuuandae tint, in Agellio,& duodecim. Sunt, duo. A v T de capite aeatur,aut de fama, i Aut caput agatur, unus. Agatur aut capito, duo. Aut fama sexdecim.Vel fama,unus.Ci Papirio: Privatas caussas,& eas tenues, agimus subtilius,capitis, aut famae scilicet ornatius. DE CL NANDv M sit deuia, ι a sumino iure nonnihil recedendum.
NE c uera negligenda est fama nee mediocre telum' ospiciuntur,quam simi leues. quidam autem quos parua
ad res gerendas existimare oportet beneuolentiam movcre non potuII, agnosiuntur in magna. si uero erunt ciuium Pam blanditiis,m Uentationibus colligere ur aliqui reperti, qui, peιuηιam praeferre amicitiae, sordi-pe est. uirtus, quamsequitur caritas, minime reputanda dam Gistiment: ubi eos inueniemus, qui honores, magι- est. Sed saepe enim redeo ad Scipionem,cuius omnis siem fratus, imperia, potestates, opes amicιtiae non antep mo erat de amicitia querebatur, quod in omnibus rebus nau; ut,cum ex altera parte proposita haec sint, ex alte homines diligentiores esient: capras, ct eius qtiot quU- . ra vis amicitiae,non multo illa malint 3 imbecilla enim naque haberet,icerepolle; amicos quot haberet, non posse tura est ad contemnendam potentiamuruum etiam si, --d cerer mittis quidem parandis adhibere quas signa glecta amicitia, confiecuti sunt, eam ari se arbitrantur, quaedam, O notas, quatas eos; qui ad amicitiam essent quia non sine magna caussa sit neglecta amicitia. itaque idonei, iudicarent. Sum igitur firmi,oestabiles, O com ucrae amicissae issicisti e reperimitur m us,qui in honosantes deli ni: cuius generis est magna paenuria: o, ribus,req. publica hersamuri tibI enim inuemas, qui hono iudicare, di cile est ane etsi expertum: raperiendum au rem antici anteponat seuol auria haec tit Omutam quam temesim ipsa amicitia: Ita praecurrit amicitia iudicium, graues, quam dissiciles plerasque Bidemur calamitatum restitq. experiendi potestatem est igitur prudentis , susti- societatest ad quas, non es facile inuentur,qui descendat. nere, ut cursumola ιNetum beneuolentia quo utamur, quamquam Ennius recte, quasi aquis tentatis, sic amicitijs, aliqua parte periclit, is Amicus certus in re incerta cernitur.
tumor bas amicorum uuluam saepe inparvapecimia . tamen haec Go leuitatis, o infirmitatis plerosque con-
278쪽
Mum qiut si in boris rebus contemnunt; aut si in malis
destruus. ut statur utraque in re grauem, constantem, stabilemq. se in misit a praestiterit, hunc ea maxime rarobore, utim genere iudicare debemus,ct pr ne diuino. Omlinentum autem stabilitatis, ovstant:aeq. eius,quam in
amicitia quaerimus, fides Q. nihil enim stabile est, quod in dum est. plicem praeterea, communem, O consentientem, i es qui rebus is dem moueatur, eligi pares: quae omnia pertinent ad delitate neque enim f- dum potest esse multiplex ingenium, O tortuosium.veque
Mero,qui non se rem rebus mouetur,ct natura consent: t,
aut Mus, aut flabilis potes esse. Addendum eodem est,
ut ne criminibus aut inferendis delectetur amicus, s credat gatis. quae pertinent omnia ad eam, quam iamd
dum tracto, constanti . ita fit uerum illud, quod initio dixi, amic inam nisi ιnter bonos est e non posse. est enim boni viri, quem eundem sapientem licet dicere, haec duo tenere in micitia; primum, ne quid fictum sit, ne ue simulatam; aperte enim uel odisse, magis ingenuum est,q amfronte occultare sententiam deinde non solum ab aliquo oblatas criminationes repellere, sed ne inum quidem esse suocioffum, si per aliqu:d existimantem ab amico esse
molati . Accedat huc suauitas quaeda oportet, sese monu1'atque morum,haudquaquani mediocre condian tum amicitiae. tristitia autem, O in mini re seueritas
absiti habet illa quidem grauatate sed amicitia remi Fsior esse debet, uberior, ct dulcior, O ad nem c mitatem facilitatemq. pro liuior. Exsistit autem hoc loco quaedam quaestio Iubdiscitis; num quando amici non digni amicitiqueteribus simi anteponori , tit equis uerulis teneros anteponere solemus . indigna homine tab eario. non enim amicitiarum esse debent, sicut aliarum reman, satietates. ueterrimae quaeque ut ea uina, quae Methstarem ferum: esse debent suavissimae. uerum . illud
est, quod uulgo dicitur,multos modisssalis simul edendos
esse,ut amicitiae munus expletum sit. nouitates autems spem asserunt, ut tamquam in brabis non fallacibus frudius appareat, non sunt illae quidem reputiandae: uel pas tamen suo loco consertianda est: maxima est enim vis uetustatis, consuetudinis. atque in ipso equo, cuius modo mentione oras nulla res impediat, nemo est,qui noueo, quo consueuit, libentius utatur, quam intrectato, σnsum nec modo in hoc, quod est animal, sita in us etiam, quae sunt inanimata, consuetudo ualet; eum locis etiam ipsis montuosis delectemur, siluestibus, in quibus diutius commorari sumus. Sed malimum es in amicitia, Dperiorem poem esse in seriori. saepe enim excellantiar quaedam sunt: qualis erat Scipionis in nostro, ut ita di cam, grege. ntanquamst illa Philo, numquam Ru bo , numquam Mummio anteposuit, ni quam inferioris omdinis amicis. Qumctim uero Maximum fratrem, re num uirum,omnino sibi nequaquam parem, quod is aureibat aetate,tamquam stiperiorem colebat; μ'. o raperse esse posse ampliores uolebat. quod faciendum, seu tandum. est omnitas aut ,si quampraestantiam uis raseris, ingeniis fortunae consectui sunt, impartiant eam suis, communicent' cum proximis: tit, si parentibus nati sunt humibbus ,si propinquos habeant imbecistiores uel an 'l fortuna, eorum augeant opes, risis bonori simi, O dignitati vi in butis, qui aliquanditi, propter Cnora tiam stirpis, generis, in famulatu fuerint, cum cogniti sunt, ct aut deorum, aut regum flij intienti, retinent tamen caritatem in pastores,quos tres suos multos a nos se duxerunt. quod quidem est mMlso profecto magis in ueris parribus,certisis faciendum. fructus en m iri ni,ct uirtutis, omnisq.praestantiae tu maxime capitur, cum in promum quemque consertur.
TE coctNDA est amar I propter amicum:non est infamia suscipienda,quam hominum odium I sequiturinam sic plus tibi noceres,quam amico prodesses. MEDio CRE telum i inde, Ingens teluin,Necessitas. BENE voLENTIAM ciuium; I qtiam beneficiis conciliari, ait lib. I I. de Ois uel saltem benesca uoluntate. BLANDITIIS, O al m. t quibus populares populi auram captabant. Videndus Plutarchus in libello de discrimine Adulatoris,& Amici. Et asseruationibus: sic tres mei. Et assentando, reliqui. AD Scipionem l pro, apud; uel, coram. Ad Sulpicium: Quod ad te delatum diceret sese contra dignitatem tuam. Qv As I signa quaedam, o notas, i nam Virgilius generosi precoris signa
M A N A paenuria: l erto non temere sidendum. SANE l castigantis hoc esse, alii notan . III. de Leg.Quae res cum sapienti luine, modetiissimc q. constituta esset a maioribus,nihil habui; sine non multum,quod putarem novandum in Legibus. Ex PER iENDv M autem est in ipsa amicitia: l non in ipsa amicitia,sed ante, experiri amicum nos debere, Plutarchus scribit in libello de discrimine Adulatoris, de Amici. & Theophrastus apud Plutarchum πιβι φιλαδελφίας, est,non oportere amantem iudicare,sed iudicantem amare. Vide de Isocratem in Paraenetico, apud quem probatae amicitiae regulae quaedam sunt. Quod aest&apud Xenophontem sub Socratis persona. Esr igitur prudentis, sustinere, ut cursum , sic impetum Beneuolentiae, quo Mamur, quasi aquis tentasis, sic in amiciιiis oci I hic libri ueteres ita dissentiunt, ut probabilia tamen afferant.Alii enim habent,Cursum, & ita nouem mei ut est in uulgata lectione:in qua ue hum,Cursum,reserri potest ad cursum naui cum aquarum sequatur mentio. Alij,Cursum nauis, de ita sex mei) quod aptam sententiam habeti Nili si Nauis glos lenia fuit ad Cursum. Alii, de cita duo mei Equi cu sum. Quod si probatur infra legi poterit, Equis tentatis: ut ipsa sibi translatio congruat. Docti uiri libros csse testantur, in quibus pro,Cursum,Curru ua; & infra, Equis temperatis, degatur. Quae mihi sane lectio admodum arridet. Nec tamen a uulgata discedc: cum itaproprie dicatur, Sustinere cursum, idest nauis; Mr, Sustinere currum ita uero tentantur aquae, ut equi temperantur; uel, ut alius placet, tentantur. Vnus
279쪽
meus,Cursum nauis, uel aquae. tale: s d unde tamen est Natur glossi mala esse, Nauis uel A me. . 'Equis temperatis. Nouem, Aquis tempestatis. Vnus, Equis et cmpestitis. Vitiis, Aquis tempcillantibus. equis tentius: ut in transitu fluminis. De Leguib. ii. Nee enim ullum hoc frigidius flumen attigi, cum ad multa acccsserim, ut uix pede tentare possim. Axii Cirris, i Amicitia, quinque. AL, QUA parte i Scx, Alliqua ex parte. Ps Rr CLITATI S moribus amicum. l probatis, pcriculo facto. SI Dero i Sinuero, O.Sm uero, unus: male. Sint uero, unus: ale. Ex Cus Riose arbitrantur, lSe,abcst ab uno. Duo, Exeui,tum iri arbitr. in quorum uno cimen datum, Obscuri Quattuor, obseuratum in arb.V nus,obscuratum iri arb. Vnus Dbscuritari a .de supra, Obscrutari. Unus,obstu rari se ais. Duri. Obscrutari se arb. Quattuor, abscurari arb.Vnus, Excrutari assi. Vniis, obseurari peccatum arb. QV I A non siime uacua in siit negirdia amicitia. t Amicitia, suspicor abundare. IN honor thus, eq. publica uer santur. l in honoribus reipub.ueis quinque. Rei l. pub.unus. HAEC'nt mittani) l Dimittam, duo. bini tram,unus. NON Uisatile notus, i inuentit,duo. Recte. Sic Crassus lib. ira Lisi. apud. carisium lib. i. Non iustis stipias aedes ignis carpit acriter, haud facile sunt defcnsu , qtiinta comburantur proxuia ac λ AMicus certas in re incertati νnitur. t tres mei, in rc certa. Plautus Amicum in redubia nosci dicit . in re mertar an periculo. PLERos Qv v ιι th. tint; l in uno uetere, I locis, este,
alij notarunt. IN fovis retas i suis. CONTEMNvNT; I quod silc uitatis. IN malis. φοῦ micorum. DESERvNT. t amicos.qui sidem cum fortuna mutant. IN amicitia quaeimus, i In amicitiam quaerimus,unuia Si MPLICLM I qui tam ii prudcias sit. COMMvNEN, i κοινών, ταὶς φιλοit,l socr. tes: Communem amicis:qui facilis st. CoNfENT iENTEM, i nam consensum praecinrue requirit amicitia. Graecis, συμeωνία. ELaci' axest. I si sit facultas, & optio detur. ADDa NuvM eodem es, i Addendum in codem est,tres. V τ ne i V t ncc, duo. Vt non, unus. D E LEC et g r v n amicus, i Amicus, arista sex. ILLATIS. I Oblatis, ovincs mei. AP Ret se muri odisse c. I Horatius fa .lib.r. lv dis . . I . a absentem qui rodit amicum, Qui non defendit alio culpante: solutos . . . ORai captat risus hominum famam'. dicacis: Fingere qui non uisi potest, commina iacere ι ' Qui nequit: hic niger est,hune tu,Romane caueto.
uelia, Quam fronte occultare sententiam. iam deinde. REPELL sns, i Depellere,unus, de alias. in 'le. TR i STITIA autem, Cr in ora ii re rave mas absit. habet ii a qui tam grauitatem: l Absit, non est iii undecim. in quorum duobus additum. SED amicitia remissor seu bet, i Sta in amicitia, duo. Hoc di cetera,quae si quuntur, referuntur non ad Seueritatem,ut alii putant, sid ad Amicitiam. Lim φον et τ' non rigida, aut intenta, sed laxo magis uinculo colligata N vM quando amicinoui, digni amicitia, titterΠbus si ιι anteponendi. l inde adagium, Nouos parans amicos iacicrum ne obliui cre L Q v I s Detulis te ne os anteponeresol mus . t Virg. Georg.i ii. I N DI G N A hιmme dubitatio. t Indigna est homine dubitatio,duo. indigna dubitatio homine naccat,duo Indigna dubitat: homine cfl, tres. lndigna dubitatio haec est,quinque. lndigna est haec dubitatio in homine,unus.I ndigna dubitatio homine, quattuor. Es-SE debent, i Dcbciit citi, nouem. Debet est e,duo. Deberet cito,duo. Dicunt cile, unus. Sic vτ rem rerum, i Sicut belluarum aliarum,unus. ta supra, Rerum . SATIETA ES. I Socictatos, tre, Satietas, quinque. Societas, unus. Sauetas: odium. quo modo interpretatur Donatus in Terentium. VETER RiMxv, suauismar. l omnes mei, Veterrima , siauis ima. Vr amicItrae munus explet sit . t ut amicitia porticiatur erio .constet,neque de fide mutua dubitetur. Novir τas i amicitiarum: nouae ain:citiae: novi amici. IN Hrbis i Ouidius in epist.Helcnes ad Paridem rbed nimium properas, S adhuc tua messis in herba cst. . MAxi NA uis uertistatis, cori et udinis . l id Ouidius de amore uenereo praecepit, a.de Arte: Fac tibi consuescat: nil astuc tudine maius.
AT Qv E in ipso equo, i Atqui, quattuor. Quia ut in ipso equinunus. Vt in ipso equo, sex. Quo in ipso equo,tres. Quod in ipso equo duo. Qui in ipso cquo, unus. Quando ipso cquo,unus.de supra, Vtin ipso
equo. vi non eo, i Qui non illo,unus. INTRA CYATO, i sic sexdecim. duo,sntacto. NEC Nero in hoc tantum quod istammat, i sic quinque inci.Tantum, non est in quinque. Tantum in hoc, unus. Nec uero in hoc sit doctres.Nec uero iii eo, quod Sc. unus. Ncc modo in hoc, quod cita tres. INANIMA, i Inaniniata, sexdecim. in amicitia,duo: male. Cura locut sis delictemur montuosis etiam, sita. Isis sex. Locis in i plis, tres.In locis ipsis,quinque. Quin, prRCum,trcs.Cum in locis montuosis desc mur.
Neque enim patrio solo dulcius quidquam nouimus. sci pro Nis i ite omnes mei. Ab ariScipioni. IN nostro, uι ιta ricam, grege. l Ter.Adelph. At hic hercule de grege it o eli. Nu MovAM se iste Philo, Φ.Ille, itoli est in uno. Ru PILIO, I se recte legendum. contra omnes ueteres libros; ex historiae testimonio. Amici cium Laelii & Rupilius,& Rutilius fuere: quorum nomi num similitudo peperit errorem: sed Rupilius, clusaequa M. Rutilius,adolescens.De Rutilio,infra.De Ra
280쪽
Q. Fabio Macadoptatum. Quo D is anteibat aetate , t Quia, unus. PER se esse posse ampliores uole bat. l Poste,non est in uno.Perseposte ampl.uol.unus. Pre se esse ampliores, uta unus. Post se esto posteampl.uol. unus.Pcr se posse, est . ampl.uol.scriptum csse in uetere libro, notatum uideo. NATI sunt lβint,duo.Sint nati, quinque.Sunt,deeli in uno. V r in fabulis, i sic quindecim mei.recte. Unus, Ut in
fabulis uideri potest. Unus, ut in fabulis dicitur.Vnus,V t in fabulis de illis audiuimus. IGNORANTIAM IIgnorationem, quattuor.quo modo legitur in Nonio, Famulatus. ΛvT deorum aut regum M l ut T lephus, Herculis, de Auges; Aensilius,Thyestis,& Pelopiae filii : alter a cerva, alter a capra nutritus, a pastoribus inuenti. ut Romulus,& Remus a Faustulo educati . ut Cyrum, Regem Medorum, expositum ab Astyage, pastor Mithridates aluit. ut Semiramis,diu ab auibus alita, a pastoribus sublata, regia coniuros elatuit. PATRas suos I sic unus.unus, Patres tibi. Α sexdecim abest,& Suos,& Sibi. CERTIS Q. lCeterisque,duo. FRvCTUS enim ingen , uirtutis,omnsq. praestantiae tum maximus capitur,chm m pro
almum quemque consertur. l sc sexdecim. Duo, Tum Permaximus. Alias, Carpitur. Fructus autem uirtutis est caritas.
VT igitur ii, qui sent in amicitiae,coniunctionisq. Troiam Neoptolemus capere potuisset, si Dc
necessitudinesuperiores, exaequare secum instrio medem, apud quem erat educatus, multis cum lac misvibus debent: sic inferiores dolere non debent, sie a suis a- iter suum impediente audire uoluisset . saepe incitat micis aut ingenio,aut fortis aut dignitate superara.quo magnae res, ut discedendumst ab amicis: quas quι imperum plerIque aut queruntur siemper aliquid, aut etiam ex dire uult, quod desiderium non facile ferat, ct infirmus probram, eoq. magis, si aliquid habere se putant, quod os est, moi q. natura, ct, ob eam ipsam causiam, in amicisciost,aut amice, cum labore aliquo suo factum queat tia parum iustus. Atque in omni re, considerandum est , dicere. Odiosum sane genus hominum, laia exprobrati- quid postules ab amico, quid patiare a te impetrarium: quae meminisse debet is, in quem collata sunt; non ra. Es etiam quasi quaedam calamstas in amicitiis diacommemorare, qui contulit. quamobrem, ut ' qui supe- mittendis nonnumquam necessaria . iam enim asa e Mores sunt, submittere se debent in amicitia; sic quodam tum familiaritatibus ad utiliares amιcitias oratio nostra modo inferiores extollere. sunt enim quidam, qui mole- delabitur . erumpunt saepe uitia amicorum tum in ipsos stas amicitias faciunt, cum ipsi se contemni putavi. quod amicos, tum ιn alienos: Porum tamen ad amιcos redu non fere contingit, si qs, qui etiam contemnendos see arbi det infamia.tales igitur amicitiae sunt remissione tisius mirantur qui hac opinione non modo uerbis led etiam Ue- leuandatio, ut Catonem dicere audiui, disibendae mare, leuandi sunt. tantum autem cuique tribuendum est , gis,quam distindendae sunt I nisi quaedam admodum in primum, quantum ipse sicere ossis; deinde etiam,quo tolerabilis iniuria eaarsierit; ut neque recthm, neque horum ille, quem diligas, atque adiuves,possitIustinere. non nestum sit,neque ferapost, ut nonstatim alienatio, diseenim tu p sis, quantumuis licet excellas, omnes tuos ad Iunctioq. faciendast. sin autem morum, or studiorum hono=es ampl4pimos perducere: ut Scipio P. Rupilium comulatio quaedam, ut fieri solet, acta erit , atit in rei p. potuit cons.lem efficere ratrem eius Luctum non potuit. partibus d/ssessio inrocesserit: loquor enim, ut paulla quod si etiam possis quiduis deserre ad alterum, uidedum ante dixi, non desapientum ,sed de communibus amici- est tamen, quid ille postsustinere . Otumno amicitiae, isto cauendum erat,ne nonsiolum amicitiae depositae edcorroboratis iam,confirma iiD. O ingenijs,o aetatibus, ιnimicitiae et/am susceptae uideantur . nihil enim tur iudicandae sunt; ne si qui,ineunte aetate, uenandi, aut piuF, quam cum eo besium gerere, quicum familiariter uipilae fudiosi fuerint, eos habere necessarios oportet,quos xeris. ab amicιtia Pompe meo nomIne se remou rum eodem studio praeditos ilexerunt. isto enim modo rat, ut scitis, Scipio propter disiensonem autem, quae nutrices, ct paedagogι iure vel latu plurimum beneuo erat in rep. allevatus est a collega nostro Metello.utrum lenitiae postul.ibunt:qui negligendi quidem non runt Ised que egit graviter, auctoritate, ostensione animi non a alio quodam mora colenes. aliter enim amιcitiae stabiles certa. quamobremprimum danda opera est , ne qua am permanere non possunt. distares enim mores ill anastin corum dissidia fiant tale aliquid eueneri , ut exstinodia sequuntur. quorum dissimilitudo dissociat armcitias. Liae potius a cxtia quam oppressae uideantur. cauen- nec ob aliam caussam ullam boni improbis, improbi bonis tam uero es, ne etiam in graues inimicitias conuertant amici esse non possunt,nisi quod tanta est inter eos,qua se simicitiae e quibu4 iurgia, maledicta, contumeliae s ta maxima potest esse,morum ludiorum. distantia. Re- Puntur quae tam se tolerabiles eris erendae sunt icte etiam praecipi potest in amicitus, ne quis mimpera- hic bonos ueteri amicitiae tribuendus est, ut ii in tu
ra quadam beneuolentia, quod per saepe fit, impediat ma pasit,Pi faciat, non qui patiatur in unam.
zuas utiIιtates amicorum: nec enim cui ad fabulas ν
SI c inferiores non desertisse c. l sic deo septem. quorum unus supra addi Debent. Vnu sic inferiores non deber, se&c. Hoc aium est uiuidorum: qui alienis rcbus marcescunt opimis. Α suis amicis l icismon est iridecemseptem. . Ru ERYNTvRI Querunt, unus . Querula autem homines amici-