Commentaria cum quaestionibus, et dubijs; in octo libros de Physico auditu Aristotelis. F. Michaelis Zanardi Bergomatis, ex Vrgnano, ..

발행: 1617년

분량: 327페이지

출처: archive.org

분류: 철학

151쪽

bili, iii eo sit, scilicet totum in toto loco, di totum etiam in singulis partibus, &hoc modo Angelus dicitur esse in loco definitive, quoniam sibi 'eudicat de te minatam spheram suae activitatis, ad differentiam Dei, qui ubique est per immensitatem. Secundo modo aliqua dicuntur esse in loco circumscripti , idest per circumscriptionem, factam ab ultima superficie, ambientis corporis, ita ut partes superficiei continentis, correspo-deant partibus corporis, & puncta, pun- , α hoc modo corpora sunt in loco. Datur etiam alius modus essendi in alio, ut dicitur esse corpus Chritti in hostia, Hel vi in Sacramento. Non enim est ibi circumscriptiue, quia non aliqua superficie circumscribitur . Neque etiam eliibi defitutive, quia non definitur his, aut illis speciebus sacramentalibus , & ideo nullo niodo Christus dicitur esse in hostia tanquam in loco, sed solum ut in Sa-era meto. Sed a liliae in loco esse circui scriptiue stat dupliciter. Primo per se,

di noc modo corpora naturalia sunt in loco circumscriptiue - Secundo per accidens, idest per aliud, de sic formae arti Getales dicuntur esse in loco per corpora in quibus sunt. Et ita Matnematica dicuntur esse in loco non ut abstrahunt a materia semita dum rationem, sed ut

eam concernunt secundam rem .

D v B I A. CIrca autem hasedula Philosophi a

textu primo, usque ad octauu , Plura occurrunt dubia soluenda. Primum dubium occurrit circa primum textum, in quo dixit Philosophus secundum antiquos. Omne quod eli, in loco esse. Contra instatur. Quia sc est arguere cum fallacia consequentis, nam sc videbantur arguere . N id quod in millo loco est, non est. Ergo omne quod ell, in loco eis. Arguere aut hoc Aodo non licet, nisi in conuertibilibus, quod non cernitur in praesenti negotio , cum plura sint emia scilicet immaterialia quae non sunt in loco. Ad hoc dubium dieitur. Quod ens bifariam sumi potest. Primo trasnscendent aliter, ut etiam de immaterialibus dicitur, es sic non Em arguere . Omne quod est, in loco est, quia immaterialia

sunt, de non sunt in loco circumscript ue , immo Deus est, Et non est in loco , nee circumscriptiue , nec di finitiueis . Secundo sumitur determinate, id est pro ente tantum sensibili, de materiali, & sieconuertitur. Ita ut omne corpus sentabile si est, in loco est, S: quia antiqui non cognouerunt alia entia praetet sensibili Mideo dicebant, quod omne quod est, in loco est. vet. secundo dicendum, quod etiam si cognouerint subitantias sep

ratas, quoniam tamen eas fecerunt m

trices coelorum, Se cplis applicatas, v n

de eas constituerunt, vel in centro, vel

in circulo, ut patet in octauo Phy sic

rum textu 8 . ideo dixerunt etiam euesse in loco. Sed errauerunt,quia ibi non sunt per commensurationem quantitatiauam, sed solum per contactum virtu leni, ideli definitive, de non circunis scriptive. Mundum dubium est. Quomodo ad naturalem spectat confiderare de loco . Na quod est per se notum, a nulla sese tia sub disyutatione est eonsideranduin . Sed locum esse est per se noluim, de ab omnibus concessum, ut dicitur in textu.

Ergo .

Responderur. inod aliud est agere

de an est loci, quaerendo an detur locus, de aliud eli quaerere de quid loci quaeredo quid sit locus. Primum quidem n

tum fust aput antiquos, non vero secun dani, unde aliqui fecerunt locum, mat

riam, alii formam, alii interuallum 5ctavi patebit infra. Tertium dubium est. Quomodo mi fideratio loci pertineat ad Philosophum naturalem, Nam illud quod conuenieoninienti, videtur potius pertinere ad Methaphysica, quae est circa omne ens, ut dicitur quarto Methaphysicae , quam ad Physicam, quae eli circa determina-tsi ens, ut habetur s. Methaphysicae . sed esse in loco conuenit omni enti, ut dicitur hic in textu. Er .

Is aic dubio iam satis dictim est, quod

antiqui non omni enti attribuerunt esse in loco, sed tantum sensibili, de materi

li, quod ens est de con ratione Phil sophi naturalis . Quartum dubium aeridis circa textum quartum, via Philosophus videtur

152쪽

eria attribuere loco, quorum primum est , trahere ad se locatum, secundum conseruare ipsum, &tertium perficere ipsium. Contra enim primum stat, quod trahere spectat ad causam effectivam,ad

quam non attinet locus, ut infra videbimus . Contra secundum est, quod animalia, & plantae in propriis locis consti

tutae, tandem corrumpuntur. Contra

tertium urget, quod perficere est actus format. At locus ut infra videbitur non est forma. Ereo. Ad primum norum dicitur, quod trahere stat dupliciter. Primo effectiue,tr hendo ad se tractum cum moria. Secundo finaliter , rapiendo ad se tractum , ut ad suum terminum . Primo modo, finis non trahit locatum,quoniam illud quandoque non tangit. secundo igitur modo illud trahit, ut tanquam in proprio loco quiescat, & perficiatur, adeo , ut ab eo non extrahatur, nisi ab extrinseco per violentiam.

Ad id quod est contra secundum, dicitur. Quod conseruare locatum stat dupliciter . Primo simpliciter, & absolute quia eis citer, & in impedibiliter operatur ad eius conseruationem, subtrahodo omne corruptiuum; intrinsecum, Nextrinsecum. Secundo secundum se, in suo genere, & quantum potest. Primo moso locus non conseruat locatum, quoniain si est compositum ex contrariis, ab intrinseco habet quod corrumpatur , & quandoque etiam ab intrins co a validiori corruptiuo, cui locus resistere minime potest . Secundo autem modo dicitur illud conseruare, unde cernimus arbores quosdam in quibusdam locis conseruari, & in aliis interimi, &ita aromata, & animalia in uno climate vigere, & viuere, & in alio nequaquam. L s ergo quantum potest , locatum conseruat per se, ge si per accidens ex. t aliqua mala qualitate illum alterante, uti faeit infecta nebula, vapor nocivus,mu-ma, malus odor, &c. horum ratione, &adiunctione possit agere per accidens,ia correptionem locati. Ad id quod contra tertium obiicitur . Respondetur, quod valet de perficiente intrinseco,

dante esse, simpliciter, & formaliter, quod dicitur forma, nam locus dicitur persectam locati extrinsece, id est comstituendo locatum in sua quiete natura ii, quo modo etiam intelligentia coelo agillens, & illud mouens, dicitur illud perficere, & ita Magister discipulo dia seu tanti assistendo, & equus iter colaficienti, commodum praebendo, Se exemcitus robustus Ducem adiuuando, & s lium validum , Regem securum reddendo . Quinto dubitatur. Vtrum sursum, S

deorsum sint shecies loci. Videtur enim quod non: quia differre per diuersas superficies, non est differre per diuersas species, cum species differant per ellantiales differentias, & non per diuersas superficies, secundum situm di itinctas. Sed sursum , & deorsim disserunt vediuersae superficies , ut patet. Er

Augetur dissicultas , ex quodam diacto Commentatoris scilicet; quod sum sum ad quod sertur ianis, & deorsum ad

quod sertur tetra, tune extrema unius longissimae lineae rectae ; Nam contra

hoc est, quod illa linea potest pertrahivsque ad Coelum Empi reum, quod altius est igne, & defferri usque ad centrum terrae, quod sub ea est . Ad primum igitur horum dicitur quod iurium, & deorsum bifariam sumi possunt. Primo pro solis superficiebus, & se specie lion distinguuntur. Secundo pro corporibus locantibus,ttanti bus sursum,& deorsum, & sic specie diastinguuntur, ut patet.

Ad secundum dicimus, dicham Commentatoris valere non de lanetissima linea possibili simpliciter, & absolute, ut probat argumentum: Sed de longissima

linea tantum terminante motum gramulum, & leuium, motus enim horum non transit orbem lunae sursum , nec terram, vel eius centrum deorsum.

A Textu a. usque ad quartumdecimuimmoratur Phil. ad oppugnandam supradietam conclusionem, scilicet quod locus detur. Sex ieitur rationibus id probat.Primo sic. Si locus est aliquid.corpus est. Sed non potest esse corpus. Ergo nec

aliquid.

153쪽

aliquid. Maiorem ut notam relinquit,

quia conflat, ipsum mensurari longitudine, latitudine,& profunditate, auibus dimensii Ombus natura corporis di finitur. Minorem probat. Locus, & locatum simul sunt. Ergo si locus est corpus, & l catum est corpus, duo corpora erunt si- naul in eodem loco, hoc autem est impossibile, quia non possunt se penetrare. Secundo. Si locus daretur, sia perficiei,& puncti esset locus. Sed hoc est fallam. Ergo S c. Maiorem probat ex superiori dicio scilicet, quod locata sibi succedunt in eodem loco, Minorem ostendit, quia sipuncto assignaretur locus, cum locus, geid quod loco continetur aequalia sint, de coniuncta, cum punctum sit indivisibile, di locus esset inuiuisibilis, & ita duo indivisibilia quantitatis simul essent, quod

fieri non potest. Tettio. Si lociis esset,vel esset elementum, 'el ex elementis. Sed neutrum horum esse potest. Ergo. Piobat minorem. Quia elementum, & elementatum, vel sunt corporea, vel incorporea, cum lo-

is, & locatum sint simul, duo corpora simul essent quod est improsatum. Si incorporea hoc cernitur falsum,quia locus

habet magnitudinem. Ergo. Quarto. Omne quod est,est de numero aliquarum causarum. Sed locus non est de numero causarum. Ergo. N a non est materia, quia res naturales non componuntur ex loco, sicut ex materia. Non

est inrma, quia tunc omnia, quae essent in uno loco, unius speciei essent, cum species, & serina coincidant. Non est e ciens,cii in non sit principium motus, sed potius terminus. Non est finis, cum magis locus sit propter locatum, quam i catum propter locum. Ergo. Quinto arguit Zeno. Si locus est alia

quid . Ergo erit in loco, quia omne quod est, est in loco. Ergo locus erit in loco,&sic in infinitium,quod est impossibile.

Sexto. Locus non est maior, nec minor locato. Ergo si loca rum augetur,augebitur & locus. Sed hoc est absurdum, quia eum locus sit immobilis, non potest augeri. Pro intelligentia sit pradictorum no . tandum est. Esse dissenssionem inter D ctores de intentione Aristotclis in his

textibus, multi enim quos Toletus si

quitur sustinent Philos hic tion quaereare de an est loci, sed inuestigare quid sielocus, quod dupliciter probant. Primo, uia locum esse,per se notum est. Secumo, quia hae rationes appugnant quid est loci, ta non an est eiusdem. Sed aliud se tit sanctus Doctor innixus textui, nam in superioribus textibus dixit Aristote les, se velle prius determinare an sit imcus, qua determinatione facta subinsut dubitationem habere si locus est, & quid sit. Ideo dicendum, quod utrumque quaerit, sed prius an est, & deinde quid est. Ideo ad primum dicitur. Non filisse apud

omnes ita notum quod locus sit, ut multi non dubitauerint de hoc, Se ita dicitur ad secundum, quod Aristoteles hic dubiutat secundum antiquos de an est, & quid

est loci. Secundo notandum venit, supradictas rationes esse antiquorum, & non Arist

telis, unde silper illis non fit stabile iam

damentum, quoniam tamen multa comeernunt veritati consolia, ideo ad eorum

solidatatem, quaedam dubia mouebo , de

explicabo.

P Rimo dubitatur circa textum se tum, in quo Aristoteles laudat H

siodum dicentem, locum, terram Praec sisse. At hoc est contra fidem, qua tenemus, omnia simul esse creata. Ad hoc dubium respondet Commemtator, quod admittentes creationem m

di,de dissicili saluare possunt vacuum non Praece sine mundum, quia spatium in quo

imit creatus mundus vacuum erat. Sed

fallitur Commentor, ex ignorantia positionis creationis mundi, dicimus enim ante creationem mundi non extitisse alia quod spatium vacuum, secundum veriatatem, sed tantum per imae inationem.

Ad argumentum ergo dicimus, A mstotelem non laudare Hesiodum de sua opinione, idest quod ante mundum praecesserit spatium, non repletum corpore, seu in hoc eum laudat, quod locum p

suerit, quamuis in fundamento erraret.. Secundo contra secundam rationem

dubitatur, dum ex ea habemus punctiam non esse in loco, quia se nulla esset diruferentia inter punctum, & locum pum

154쪽

cti. Contra enim arguitur. Primo, quia punctum locatum, esset in locante, seu continente , & punctiam locans in alio continente, Se sic disserent, ut locans, &

locatum.

Secundo. Quia non videtur esse e dem ratio de puncto, Ne loco puncti, quae est de corpore, S: loco corporis. Nam punctum est indivisibile,& ideo totaliter attingitur a loco, non sic corpus, quod non attingitur nisi stcundum superi rem superficiem.

Ad hoc dubium dicitur, quod antiqui

tenuerunt ea quae situ idem sunt, esse etiam idem in entita e , & ideo arguilla duo indivisibilia ella idem. Quod ergo punctus, de locus puncti distinguantur, dupliciter intelligi potest. Primo, Physice. 8dentitatiue, idest secundum suas realitates, Se sic dicendum venit secim-

eum veritatem,quid distinguantur, pro ut probat argumentum. Secundo Math matice , Ze secundum abstractionem abentitate,& ita sitae situ idem sunt, ut eadem etiam entitate recipiuntur. Ad secundum similiter dicitur, diuersam quidem esse rationem, secundum v ritatem sed secundum se sita antiquorum nequaquam, quia secundum antiquos, quae in eodem situ collocabantur idem esse secundum entitatem dicebant

tura

Tertio dubitatur circa tertiam rati nem, in qua assumitur,omne elementum esse corporeum, vel incorporeum. Nam implicat, elementum dari incorporeum.

Ad hoc dubium aliqui dicunt, Arist telem per elementum incorporeum intellexiste ideas Platonis, a materia separatas, vel species intelligibiles immat riales, in intellectu nostro existentes. At nos dicimus hanc rationem fulsis anti- suorum, qui enim vocabant corporea, Rinco rea, prout habebant trinam dimensionem, vel ea carebant. Quarto dubitatur circa eandem rati nem, quoniam in ea a firmatur locum eust quoddam quantum,ergo corporeum.

At in prima ratione dictum est, locum non esse corpus, hac autem simul non stant. Respondetur. Quod quantum in plus se habet quam corpus, quia linea,&superficies sunt quaedam quanta, & non

corpus, qiure lacus potvit riac superocies; ia non corpus. Quinto dubitatur contra quartam rationem , in qua negatum fuit locum esse

caulam escientem, nam videmus te

ram in quibusdam partibus producere poma,pira,castaneas,8e similia,& in aliis ferrum, plumbum, siamnum, argentum, 8: aurum, se in aliis lapides, Sec. Ergo erit causa ei sectiva. Ad hoc dicitur,qiiod locus duobus modis considerari poteli. Primo materialiter, ideli pira re Quanta, quae est locus, id ita cum sit superficies, de quaedam quantitas , Se quantitas secundum se non sit activa, sic dicendum est, locum non esse causam et lactivam. Secundo modo sumitur quasi sermaliter , scilicet pro taliquantitate habente talem virtutem, sit, in caelo impressam, Se sic connumerari potest inter causas etla stitias, in quo sensu etiam dixit Porphirius cap. de Genere. Patrem, de Matrem esse principia generationis . Sexto dubitatur contra eandem rationem, pro quanto in ea asseritur, quod forma continet. Hoc enim videtur salsum, quia hoc est protrium materiae,

quae vocatur receptaculum formarum. Ergo non conuenit formae.

Respondetur. Quod dui ex est contianentia . Prima dicitur materialis, quia continet materialiter intra terminos suae quantitatis, quo modo vas plenum aqua dicitur continere aquam, & corpus an l-mam , Se hoc modo dicitur concinere de materia. Secunda dicitur continentia sommalis, qua aliquid finitur, determinatur, Ze mouetur, & ita forma continet materiam, quoniam ei dat esse, & motum, Scita Angelus continet locum in quo operatur, quia illum determinat ad talent

operationem, de eum illi labiicit. LECTIO II I. & IV. Q V AE S T. I O I.

Vtrum naturaliter duo cavera passtar mmul esse in eodem loco .QEptimo dubitatur circa primam rati nem , in qua dictum est duo corpora non posta esse simul in eodem loco. Videtur euim hoe esse falsum. Quia in e dem

155쪽

plex Superf

dem coipore multa sumi possunt,quq diuersorum corporum rationem habent, ut sumendo in eo duas manus, duos pedes, caput, & similia, haae autem esse fiamul in eodem loco patet. Tm enodatione huius dubii. Primo sciendum est, quod corpus dupliciter co- siderari potest. Primo pro trina dimensione quantitatis molis, & sic consideratur a Mathematico . Secundo pro superficie ambiente, Se continente corpuI I catum,& sic consideratur a Physico. Secundo adnotandum eit,quod superficies ambiens, & mensuraris locatum duplex et t. Prima dicitur ad aquata toti corpori, quia ipsum respicit,& ambit, secundum se totum. Secunda dicitur inadaequata, qua pari cs mensurantur,& dicuntur est e in loco, non per se, sed per totum, modo de adaequata loquimur. I .. Tertio sciendum est, quod duo com f. r.e. ra eodem loco stat dupliciter Pri

, inoper penetrationem, de incorporati Z nem, ita ut unum incorporetur alteri' manenti in suo elle, & hoc est impossibia je, quia qua ratione duo corpora possent esse in eodem loco, sic & infinita, quia non est maior ratio de duobus, quam de

infinitis. Secundo secundum continuationem , vel conti itatem, prout superficies corpus an iuiens, est in superficie ipsam ambiente, de locatum est in sua pr-ria,& immediata superficia. arto ergo adnotatam venit,quos- dam authore Alexandro in opusculo dep mixtione) tenuisse duo corpora in emptii ' desest naturaliter esse posse, varias

experientias afferentes, ut quod ignis. si per sertum candens meet, aqua per pa'nem in ea intinctum penetret, aqua per cineres, nummi per aquam inciato positam perambulent. At oppositum d cet Arist.hic, 8c textu 1 . & probatur primo. Quia sic duo corpora se penetraret, idest eundem locum occuparent, quod est impossibile naturaliter, quoniam cuvna quantitas locum occupat,facit, quod incompossibiliter alia eum occupare possit. Secundo, quia sic infinita corpora possent esse in eodem loco, ut supra . Ideo scito, aliud esse unam quantitatem aliam intra porros suos, & meatus suos proprios recipere,& aliud est una quantitatena, nullo modo alacri cedentcm cu

ea stare. Primum possibile est, ut Erpezrientiae aduersariorum tellantur. At secundum naturaliter impossibile censearer, quia sic sequeretur hanc quantit tem hic esse, & hic non esse, in duae iulae quantitates debeant distingui situ, Mloco,qua propter quamuis quantitas per se non sit forma activa, tamen ex conse quenti trahit secum quendam modum activitatis, scilicet expellere aliam quam litatem , per incompollibilitatem in e dem loco. Ad argumentum emo dicitur, quod procedit de his, quae in loco ponuntur per accidens, ta per mensuram sibi inadaquatain, & toti adaequatam.Hinc d ducas , substantiam, quantitatem, & alia accidentia in uno locato existetia unum locum, & unum ubi tantum sibi vendia care adaequatum,cum hoc quod ratio i candi si quantitas, & res locata si se stantia, cum suis partibus, de accidentiabus, ita ut pars locati, corresponclata parti loci, & totum locatum, toti loco.

An μν assolutam Dei parentiam duo cor pora pessimis. in eodem loco. I Idetur quod non . Primo. Quia si V duo corpora possent esse in eodem loco diuina virtute. Ergo hoc idem p terunt habere duae partes eiusdem corporis , quia sicut totum se habet ad toistum, ita pars ad partem. Sed hoc est falsum, quoniam necesse est, quod in corpore habeant determinatum situm, Sepositionem, taliter quod caput non stet cum pedibus &c. Ergo duo corpora non possunt esse simul. Secundo. Quia sic omnes partes, imismo totum corpus posset reduci ad locum digiti, & ita pars erit maior toto, quod implicat. Tenio. Sicut se habent paries succeiasiuae ad totum successuum, ita partes

permanentes ad totum permanens. Sed

duae partes successiuae non possunt esse simus,scilicet prior, & posterior. Ergo

nec permanentes. Minor est nota. M

ior probatur, quia utrumque sabet e

tensionem.

Ia hac cultate duas inuenio opiniones.

156쪽

ii hei. Prima est negativa, scilicet non

possie nec etiam per diuinam potentiam duo corpora esse simul, in eodem loco, Hanc probabilem censent Durandus in Mimia. .auaest.s. &Scotus distin. 4ς. quaest. is. ad secundum, dum dicit, implicare duo corpora locum occupantia esse in eodem loco, non vero si unum ill rum a loco absoluatur, quoniam Pen tratio corporum implicat contradicti

nemo

Secunda est affirmativa, scilicet hoc fieri posse per absolutam Dei potentiam,

quam defendunt S Doctor 3. parte, q. q. t. i. in quarto dist. 43.quaest. Rairi. a. q. 3 ad i. D q. & super Boetium de Trini. quael L de causarum pluralitate quaestis.

ctone' Ruuio hic, quam etiam amplexati sunt apud coli pium Coninabr. Leo magnus, Cirillus, Gregorius, Esiijchius, Damascenus, Augultinus, Iustinus, &alii Patres.

- Secundo ergo notandum venit, quod corpore quanto duo sunt pensanda. habet. Primum, est natura quantitatis, quae stat in extendere partes secundum magnitudinem . Secundum est radix, & ratio huius extensionis. Nam quantitas bifariam eonsiderari poteth. Primo ut est a:tu extensa, & ut partes in corpore in actu distinguit, & iist quod quantitas in aetii,

non admittat secium aliam quantitatem in actii, sed eam excludat, per actum incompossibilitatis. Seoindo ut radices iter, & aptitudinaliter habet, quod pol sit extendi, partes di inguere, aliam quantitatem ab eodem loco excludere, & incompossibilitatem cum alia quantitate conitituere. Si primo modo consideretur, implicat duo corpora et se simul, quia sic fierent unum corpus, & incompossibile in acha, fieret compossibile in

actii,simul,& semel. Si vero secundo modo consideretur, hoc est possibile, q uia Deus potest suspendere actit in incompossibilitatis, ne in eo casu quantitas illum obtineat, sicut potest sus tendere inhaerentiam naturalem ab accidente, ut patet in Sacramento altaris. Dum ergo duo corpora se penetrant, Deus ab eis

suspendit actum incompossibilitatis, ua habeat ut sunt impenetrabilia in actu,

relinquendo solum ut retineant impenetrabilitatem in aptitudine. Hoc en inimicit facere Deus, quia una quantitas aliam expellit per actionem realem; cum autem ymnis actio realis indigeat Dei concursu ad producendum suum esse ctum, suspendendo Deus suum concursum, hoc operatur, quod illa duo corpora se compatiuntur in eodem loco, Runum aliud non expellit. Tertio ergo loco ponitur haec conclu- Oneru sio. Per diuinam Dei potentiam duo com fio pro pora D: sunt esse simul in eodem loco. batur. Proh tur primo ex sacris litteris,in qui- bus aperte legimus, Chrilium ex utero

virginali clauso procellisse, & clauso sepulchro resurrexisse,& ianuis clausis ad ciscipulos ingressum suisse,& ad dexteram Patris ascendendo coelos penetra Gse, secudum illud D. Pauli, ad Hebreos .

Habentes ergo Pontificem, qui penetrauit coelos, Iesum filium Dei. Secundo probatur. Quoniam Chris his Dominus iam

iter simul est cum speciebus panis, & vini in sacramento a taris . Dicere autem

esse ibi corpus Christi secundum substatiam, & non secundum quantitatem, ut annuit Durandus, error est, quia ibi est pro ut in cς lo reperitur, secundum omnia sua membra.

Ad primum ergo dicitur, quod sicut

per absolutam Dei potentia posset mons menta ingens per foramen acustra sire, si Deus fluun suspenderet ab eius quantitate incom- 1Mr. pquibilitatem actualem alterius quantitatis , ita postibile est per absolutam Dei potentiam , su spensa hac incompossibilitate, quod una pars stet simul cum alia,& omnes in loco unius, de per hoc patet

ad secundum.

Ad tertium similiter dicitur,quod duppartes successuae in aetii, reformaliter non possunt esse simul, sed bene si a sua

formalitate, de incompossibilitate separarentur, sicut facit Deus a duobus co poribus . Vel dicas secundo, quod partes continuae supponuntur fuisse,ad proteritum autem non est potentia, sed tum ad futurum, ut diximus de fenetratione corporum, dum ab eis tollitur ii

compossibilitas simul essendi in eodem

157쪽

dem coipore multa sumi possunt,qus diuersorum corporum rationem habent, - ut sumendo in eo duas manus, duos pedes, caput, & similia, haec autem esse Gmul in eodem loco patet. Ωuantia reo enodatione huius dubii . Primora, dua sciendum est,quod corpus dupliciter co-plex. siderari poteit . Primo pro trina dimensione quantitatis molis, & sic consideratur a Mathematico . Secundo pro superficie ambiente, & continente corpuS I catum, S sic consideratur a Physico. supeν Secundo adirotandum est,quod sum cies duia ambiens, Sc mensuratis locatumitiae . duplex est. Prima dicitur ad aquata im ti corpori, quia i plum respicit,&ambit, secundum se totum. secunda dicitur ina-daritiata, qua partcs mensurantur,& dicuntur esse in loco, non per se, sed per totum, modo de adaequata loquimur.3 . r .. Tertio sciendum est, quod duo corp in I.e. N eodem loco stat dupliciter.Pri ,- . mo per penetrationem,& incorporati σπΠς--, incorporetur alteri' manenti in suo esse, & hoc est impossibiale, quia qua ratione duo corpora possent esse in eodem loco, sic & infinita, quia non est maior ratio de duobus, quam de infinitis. Secundo secundum continuationem, vel contieuitatem, prout superficies corpus ainbiens, est in supermcie iptim ambiente, & locatum est in sua pr inria,& immediata superscia. arto ergo adnotatam venit,quondam cauiliore Alexandro in opusculo deperAE nm tenuisse duo corpora inem p μην naturaliter esse posse, varias B ε ρ experientias afferentes, ut quod ignis. m D- perferrum candens meet, aqua per pa' ρ nem in ea intinctium penetret, aqua per cineres, & nummi per aquam incrato positam perambulent. At oppositum d cet Arist.hic,& textu 17. di probatur erimo. Quia sic duo corpora se penetraret, idest eundem locum occuparent, quod est immisbile naturaliter, quoniam cuma quantitas locum occupat,facit, quod incompossibiliter alia eum occupare possit. Secundo, quia sic infinita corpora possent esse in eodem loco, ut supra . Ideo scito, aliud esse unam quantitatem aliam intra porros suos, & meatus suos proprios recipere,& aliud est una quam

litatem , nullo modo alacri cedentem cu

ea stare. Primum possibile est, ut rem

rientiae aduersariorum testantur. At secundum naturaliter impossibile cense . oer, quia fic sequeretur hanc quantit tem hic esse, & hic non esse, in duae iulae quantitates debeant distingui situ, de loco, qua propter quamiis quantitas per se non sit torma activa, tamen ex conse quenti trahit secum quendam modum iniuitatis,scilicet expellere aliam suam litatem , per incommis bilitatem in e dem loco. Ad argumentum emo dicitur, quod procedit de his, quae in loco ponuntur per accidens, ta per mensuram sibi inadaequatain, Se toti adaequatam .Hinc de ducas, substantiam, quantitatem, de alia accidentia in uno locato existetia unum locum, de unum ubi tantum sibi vendicare adaequatum,cum hoc quod ratio i candi si quantitas, de res locata sit se stantia, cum suis partibus, de accidentiabus, ita ut pars locati, correondeat parti loci, de totum locatum, toti loco.

An Io assolutam Dei potentiam duo IIdetur quod non . Primo. Quia si V duo corpora possent esse in eodem loco diuina virtute. Ergo hoc idem p terunt habere duae partes eiusdem corporis , quia sicut totum se habet ad totum, ita pars ad partem. Sed hoc est fausum, quoniam necesse est, quod in corpore habeant determinatum situm, depositionem , taliter quod caput non stet cum pedibus Zec. Ergo duo corpora non possunt esse simul. Secundo. Quia sic omnes partes, imismo totum corpus posset reduci ad locum digiti, de ira pars erit maior toto, quod implicat. Tertio. Sicut se habent partes succeiasiuae ad totum successuum, ita partes permanentes ad totum permanens. Sed duae partes successiuae non possunt esse simul,scilicet prior, de posterior. Ergo

nec permanentes. Minor est nota. M

ior probatur, quia utrumque hibete

tensionem.

Ia liac dissicultate duas inuenio opia

158쪽

ne a

ras duo Labet.

hi Mei. prima est negativa, scilicet non posse nec etiani per diuinam potentiam duo corpora esse simul, in eodem loco, Hanc probabilem censent Durandus in distin. .auaest. s. &Scotus distin. q. quael Lis. aa secundum, dum dicit, implicare duo corpora locum occupantia esse in eodem loco, non vero si unum ill rum a loco absoluatur, quoniam penetratio corporum implicat contradiasti

Secunda est affirmativa, scilicet hoc fieri posse per absolutam Dei potentiam,

quam defendunt S Doctor 3.parte, q. q. t. r. in quarto dist. M.quae a a .a. q. 3 ad a. I .& super Boetium de Trini. quaest. de causarum pluralitate quaest. s.

ctione s. Ruuio hic, quam etiam amplexati sunt apud collegium C imbri Leo magnus, Cirillus, Gregorius, Esijchius, Damascenus, Asellinus, Iustinus, &alii patres.

Secundo ergo notandum venit, quod in corpore quanto duo sunt pensanda. Primum, est natura quantitatis, quae stat in extendere partes secundum magnitudinem . Secundum est radix, & ratio huius extensionis. Nam quantitas bifariam eonsiderari pote: L Primo ut est actu extensa, de visartes in corpore in actu distinguit, D tacit quod quantitas in aetii,

non admittat secium aliam quantitatem

in aetii, sed eam excludat, per aditim incompossibilitatis. Secundo ut radices tiater, & aptitudinaliter habet, quod pollit extendi, partes dii linguere, aliam quantitatem ab eodem loco excludere, & incompossibilitatem cum alia qliantitati constituere. Si primo modo consideretur, implicat duo corpora esse simul, quia sic fierent unum corpus, & incompossibile in actit, fieret compossibile in actii,simul,& semel. Si vero secundo modo consideretur, hoc est postibile, q iii aDeus pote it suspendere achim incompossibilitatis, ne in eo casu suantitas illum obtineat, sicut potest sus tendere inhaerentiam naturalem ab accidente, ut patet in Sacramento altaris. Dum ergo duo corpora se penetrant, Deus ab eis

suspendit actum incompossibilitatis,qua habent ut sunt impenetrabilia in actu, relinquendo solum ut retineant impenetrabilitatem in aptitudine. Hoc enitri poteli facere Deus, quia una quantitas aliam expellit per actionem realem; cum autem ymnis actio realis indigeat Dei concursu ad producendum suum effectum, suspendendo Deus suum concursum, hoc operatur, quod illa duo corpora se compatiuntur in eodem loco, de unum aliud non expellit. Tertio ergo loco ponitur haec conclu- Cmeniasio. Per diuinam Dei potentiam duo com sio proispora D:sunt esse simul in eodem loco. batur. Proh tur primo ex Sacris litteris, in quibus aperte legimus, Chri lium ex utero virginalsi clauso promississe, & clauso se- pu hro resi irrexisse,& ianuis clausis ad discipulos ingressum fuisse,& ad dexteram Patris ascendendo coelos penetrasse, secudum illud D. Pauli, ad Hebreos . Habentes ergo Pontificem, ut penetrauit coelos, Ieium filium Dei. Secundo probatur. Quoniam Christus Dominus no 1ler simul est cum speciebus panis, & vini in sacramento altaris . Dicere autem

esse ibi corpus Christi secundum substatiam, & non secundum quantitatem, ut annuit Durandas, error est, quia ibi est pro ut in talo reperitur, secundum omnia sita membra. Ad primum ergo dicitur, quod sicut Aetu per absolutam Dei potentia posset mons menta , ingens per foramen acustra sire, si Deus fluuii suspenderet ab eius quantitate incom- iur. milibilitatem actualem alterius quantitatis , ita possibile est per absolutam Dei potentiam , suspensa hac incompossibilitate, quod una pars stet simul cum alia,& omnes in loco unius, & per hoc patet ad secundum. Ad tertium similiter dicitur,quod dus partes successivae in achi, & formaliter non possunt esse simul, sed bene si a sita formalitate, & incompossibilitate separarentur, sicut facit Deus a duobus co poribus . Vel dicas secundo, quod par- tes continuae supponuntur fuisse,ad preteritum autem non est Potentia, sed solum ad futurum, ut diximus de tenetratione corporum, dum ab eis tollitur ii

compossibilitas simul essendi in eodem

loco a

159쪽

An idem numero rarius Resit simul us. in pluribus locis per diuinam

petentiam.

Idetur quod sic.Primo Duo corpo

ra per diuinam virtutem possunt esse simul in eodem loco. Ergo & unum corpus in duobus locis. Probatur sequela . Quia sicut corpus sibi vendicat proprium locum, ita multa corpora Pr

Seoindo . Mirabilius est quod corpus Christi sit in cflo,& in hostia, simul,qua

quod unum corpus sit in duobus locis. At primum est verum. Ergo Se secundum. Maior probatur. Quia corpus Christi in hostia no est modo naturali, unum corpus vero in duobus locis esset uno modo naturali. Tertio. Porrigat Christus, in hostiata,

existens, manum extra eam, tunc circu-

scriberetur loco, sicut fit in cflo, & sic erit in duobus locis circumscriptive. Quarto.Diuus Antoninus se da parte, tit. Io .narrat D. Ambrosium Mediolani Altinis assilientem, eodem tempore Turronae exequiis Diui Martini interfuisse. Quinto. Extensio in ordine ad locum non pertinet ad essentiam quantitatis, sed est ei accidentalis. Ergo si Christus in duabus hostiis potest habere duas praesentias smplices, poterit etiam habere duas locales. Sexto. Si implicaret idem corpus esse in duobus locis, esset, ciuia corpus coa ctaturas perficie illud ambiente. Sed hoc est fallum, cum Chri itus circumscriptiue sit in cρlo, Se tamen etiam sic extra illud in multis hostiis Circa hanc di facultatem duas inuenio opiniones. Prima est assirmativa, scilicet quod & si naturaliter implicet unum corpus esse in duobus locis, non tamen hoc implicat in ordine ad diuinam potetiam.

dinalis Mil minus lib. a. de Eucharistia Z.3. 4. Et Suarea cum pluribus aliis

plicare, quam doeet S. Doctor In .d. o.

in .d. .art.de dote ut btilitatis,qiissi. i. ad s. idius quodlibeto primo, lusit. I. &quodli. r.quaest. I7. de Theoremate. 3. de Eucharestia. Capreolus in A. iist m. io. quaest. I artic.3. & Ferrariensis. 4. contra gentes cap.68. Secundo adnotandum venit. Quod caliud est loqui de re dii actu est, & aliud. .' est loqui de ea, dum sub aptitudine sistit. n.es.

Nam dum res est,necesse est eam esse,& .anon potest non esse. Dum vero sub aptitudine manet potest ab ea a bis separi' ri, & sic in alio statu poni. Quare diximus Deum posse facere ut duo corpora simul sint, in eodem loco suspendendo ab eis actum incompossibilitatis, negamus vero secundum modum nostrii in Phil sophiadi Deum posse facere, quod cum res est hic, simul, de semel sit hic, de alibi. Tertio notandum est ergo, quod cum res in actu est, prout in actu est, secun- rio. dum illum modum formalem non potest simul esse sub dii terso modo, vel ratione sermali, & si po: si esse secundum aliam rationem sub alio modo, verbi gratia, potest Deus facere,quod Christus sit in cς-lo tanquam in loco, & in Sacramento altaris tanquam in Sacramento. Sed quod sit in talo tanquam in loco, & in infinitis hostiis, si darentur, quod enim de dii bus aicitur,de infinitis, verificari Potest, per Aristotelem ut supra hoc est quod mens non capit. Et ita poteli esse quod per diuinam potentiam quis Mediolani existat secundum substantiam, Se Turr nae secundum apparentiam, vel corpus assumptum ut de D. Ambrosio legitur.)Sed quod eodem modo suo in uno loco corpus existit circumscrietiue , de admquate, eo etiam tempore in alio loco distanti circumscriptitae, Radaequale sit, hoc est, quod a Thomistis merito negatur.

Quarto ergo loco pono hanc conclu- Coelum sonem. Per absolutam Dei potentiam non potest idem corpus esse simul in duo batur. hiis locis, adaequatis. Probatur primo Omne quod est in loco, vel est in eo ci cumscriptiue , vel dissilitive. Sed nullo horum modorum unum corpus potest

decunda est negativa, scilicet hoc im esse simul in pluribus locis. Ergo. Pr batur

160쪽

batur minor.Non inquam hircumscripti-ue, quia locus ambi circumdan, &coin-

Irehendit locatum, ita ut extra illum iliaud esse non sinat. Non diffinitive, quia illud tale, si hic habet praesentiam, alibi eam habere non potest sinul, S: semel. Respondent aduersarii primo. Quod i r catum naturaliter quidem est in uno loco , sed per diuinam potentiam in pluribus. Secundo dicunt, quod esse in loco circumscriptiue non est comprehendi a loco, ita ut extra illum corpus locatum esse non possit, sed est continere locatu, i ita ut locatum non sit absuue loco. Sed hae responsiones voluntariae sent. Prima quidem,quia hoc est quod quaeritur, quomodo Der Dei Potentiam unum corpus possit esse in duobus locis, stanteuod unus locus adaequale corresponeat locato, & econtra conueribiliter. Secunda nihil dicit, quia locus non dicis . tur continere locatum communi contianentia, sed adaequate, de comprehensive, ita ut sibi correspondeant conuertibiliter. Secundo probatur conclusio. Si unucorpus posset esse in pluribus locis, fieri pollet, quod contradictoria praedicata possint verificari de eodem, verbi gratia

quod hoc corpus existens Romae, S: Uenetiis, Venetiis infirmaretur, & Romae sanaretur, venetiis occideretur,'R

inae mederetur, in uno loco excaecare

tur, de in alio non . Respondent aduersarii multipliciter. Et primo Gabriel in .

diit. I o.m I .arti 2.& Iecl. 6. super can nem miliae. Marsilius in 4. q.7.artic.3. hoc esse impossibile naturaliter, non vero supernaturaliter. Sed haec responsio fuga est, quia cum hoc corpus sit unum corpus numero, S: independenter a loco, quae ei conueniunt ab intrinseco, no de-iant diuersificari ab extrinseco scilicet alaco. At potest esse quod illud corpus

secundum se Romae occidatur, feriatur, dealbetur, & Venetiis non. Ergo poterunt verificari de eodem contradictoria,

scilicet occidi, & non occidi, dealbari, di non dealbari, & esse,de anni hilari,per

diuinam potentiam. Nec valet dicere, quod hςc contradictoria non sunt pro eodem loco,quia ei se, & non est hoc modo se habere, re hoc modo non se habere, ab intrinseco non dependent a loco fTertio.Admittunt aduersarii hoc quidem ii 'licare, quod Petrus modo Venetus sit, & in hocmet instanti Romae

anni hiletur. Sed eadem est ratio ut bene notauit Antonius Ru vivi quod homo in uno loco vivae, & sit, & in alio non, cum haec contradicant, scilicet esse, non esse. Alii igitur cum eodem Ruuio dicunt, quod intrinseca contraria non possunt eidem conuenire in duobus I cis , extrinseca utique, idest ea quae de- . pendent ex diuersa positione locorum. Sed nec hoc subsistit. Primo. Qitia si idecorpus esta in duobus locis,ordinem haberet ad diuersa corniptiua, &praeseruatiua, intrinseca, & cxtrinseca, & ideo in uno loco posset occidi, vel veneno Interimi, & in alio non . Secundo. Quia

implicat idem corpus in eodem instanti esse sibitrariis, modo posset esse quod

Petrus Romae cubaret, de venetius non, sed curreret . .

Ad primum ergo dictum est,magnum esse discrimen,quia a duobus corporibus momta tunc subtrahitur incompossibilitas actua mum iis, loralis. At viai corpori in uno loco exi i r. stenti adaequate, non datur tunc indiste rentia, ad hoc ut simul possit esse in pluribus locis.

Ad secundum similiter dictu est, quod

probat alium, S: alium modum essenditia, & non cundum. Et per hoc patet ad

tertium.

Ad quartum pariter dictum est.

Ad quintum negatur antecedens, quia non datur quantitas in actu sine extensione, si habeat modum quantitatis, de non induat modum subitantiae. Ad sextum diximus, non impi care c5 tradictionem elle in cς lo circumscripti-ue ,& alio modo in alia re, ut est Clariastus in hostia tanquam in Staramento. At bene implicat contradictionem, Vnu, S: idem corpus simul, & semel circumscriptiue adaequale esse in pluribus locis.

LECTIO Rauoniam autem aliud quidem secun

AT textu i . usque ad 23. duo princi- paliter tradidit Philolcplius. Pri mi asti ii num est, quod antiqui aliqui dixerunt quorum locuincise materiam, vel formam. Ad δε loco.

SEARCH

MENU NAVIGATION